Phật giáo và việc chữa trị bệnh tật <br />
<br />
PHẬT GIÁO<br />
VÀ VIỆC CHỮA TRỊ BỆNH TẬT<br />
<br />
1<br />
<br />
2 <br />
<br />
Hoang Phong chuyển ngữ<br />
<br />
Phật giáo và việc chữa trị bệnh tật <br />
<br />
HOANG PHONG dịch<br />
<br />
PHẬT GIÁO<br />
VÀ VIỆC CHỮA TRỊ<br />
BỆNH TẬT<br />
<br />
NHÀ XUẤT BẢN HỒNG ĐỨC<br />
<br />
3<br />
<br />
4 <br />
<br />
Hoang Phong chuyển ngữ<br />
<br />
Lời tựa <br />
<br />
5<br />
<br />
Lời tựa<br />
Tất cả chúng ta đều nghĩ đến và chăm<br />
lo sức khỏe của mình, chỉ ít hay nhiều tùy<br />
theo mình còn trẻ hay già yếu và ốm đau. Thế<br />
nhưng sức khỏe không phải chỉ thuộc lãnh<br />
vực thân xác mà còn liên quan đến lãnh vực<br />
tâm thần. Như vậy thì tín ngưỡng nói chung<br />
và Phật giáo nói riêng có giữ một vị trí hay vai<br />
trò nào đối với mối quan tâm đó hay không.<br />
Trong cuộc sống thường nhật cũng như<br />
qua các sinh hoạt xã hội, chúng ta thường<br />
xuyên bị chi phối bởi sự chăm lo sức khỏe đó,<br />
thế nhưng thường thì không mấy khi chúng<br />
ta ý thức được một cách sâu sắc và rõ rệt về<br />
sự quan tâm bàng bạc đó. Một mặt, chúng ta<br />
tìm kiếm sự bổ dưỡng, các thực phẩm “sạch”<br />
trong từng bữa cơm, miếng bánh, tìm đọc các<br />
sách dưỡng sinh, ngừa bệnh..., một mặt thì tập<br />
<br />
6 <br />
<br />
Hoang Phong chuyển ngữ<br />
<br />
thể dục, múa tài chí khí công, tập thở tập hít,<br />
chuyển cho nhau các “tài liệu” trên mạng về<br />
các loại hoa quả, rau trái có đặc tính ngừa hay<br />
trị bệnh, v.v... Trên phương diện sinh hoạt xã<br />
hội thì đóng tiền các quỹ tương trợ, y tế, dọ hỏi<br />
các bác sĩ giỏi, bệnh viện tốt. Tất cả các mối<br />
quan tâm đó đều hướng vào sức khỏe trên thân<br />
xác. Các mối quan tâm về sức khỏe tâm thần<br />
thì mơ hồ hơn nhưng không kém phần tích<br />
cực, lý do là vì mình không nhận biết được<br />
rõ rệt tình rạng sức khỏe của tâm thức mình.<br />
Nhằm làm giảm bớt các sự căng thẳng, lo lắng<br />
và hoang mang trong tâm thức thì ở cấp bậc<br />
thấp nhất là xem phim, nghe nhạc, mua sắm,<br />
đi hội chợ, dự lễ lạc, đình đám, say sưa, ma<br />
túy..., và ở cấp bậc cao hơn và tinh tế hơn là<br />
các hình thức nghệ thuật, văn chương, thi phú,<br />
âm nhạc, kịch nghệ, triết học, v.v..., nói chung<br />
là các cách che lấp và xoa dịu những đòi hỏi và<br />
lo sợ tàng ẩn sâu kín bên trong tâm thức mình.<br />
Các hình thức tranh chấp xã hội, chính trị kể<br />
cả chiến tranh, dưới một góc nhìn nào đó, cũng<br />
phản ảnh một cách gián tiếp và kín đáo các mối<br />
quan tâm về sức khỏe thân xác và tâm thần của<br />
mỗi cá thể con người trong xã hội.<br />
<br />
Lời tựa <br />
<br />
7<br />
<br />
Các phòng đợi của các bác sĩ đầy người<br />
ngồi chờ, các bệnh viện đầy bệnh nhân, ngân<br />
quỹ y tế thiếu hụt. Số người bệnh tâm thần<br />
cũng rất đông, nhưng những người có “tâm<br />
trí khỏe mạnh” thường là không muốn trông<br />
thấy họ, và trong bất cứ một xã hội nào dù<br />
văn minh hay đang phát triển, các dưỡng trí<br />
viện đều được đặt ở những nơi kín đáo. Tất cả<br />
các sự kiện này cho thấy là vấn đề sức khỏe<br />
nói chung không được giải quyết một cách<br />
thỏa đáng bằng cách ăn uống, thể dục, giải<br />
trí, nghệ thuật... nêu lên trên đây. Dù có giải<br />
quyết được phần nào đi nữa thi sự già nua và<br />
cái chết vẫn cứ âm thầm diễn tiến một cách<br />
đều đặn, không buông tha bất cứ một ai cả.<br />
Đấy là mảnh đất phát triển của tín ngưỡng,<br />
gián tiếp nói lên vị trí và vai trò của tôn giáo<br />
trong xã hội.<br />
Sự kiện trên đây cho thấy vì sao trong<br />
các xã hội tân tiến - chẳng hạn như các nước<br />
Tây Phương - nơi mà y khoa và các ngành<br />
hiểu biết khác phát triển mạnh, thì tôn giáo lại<br />
thụt lùi. Chẳng qua là vì người ta bắt đầu hiểu<br />
được nguyên nhân và điều trị được rất nhiều<br />
thứ bệnh, con người nói chung bớt sợ hãi và ít<br />
<br />
8 <br />
<br />
Hoang Phong chuyển ngữ<br />
<br />
cần đến “đức tin” và sự “cầu khẩn” hơn. Thế<br />
nhưng tín ngưỡng Phật giáo dù mới đặt chân<br />
vào các xã hội này không lâu, dường như cho<br />
thấy có vẻ thích nghi và phù hợp hơn so với<br />
các tôn giáo lâu đời của các xã hội đó. Tại sao<br />
lại có hiện tượng này?<br />
Chẳng qua là vì trong các xã hội đó, các<br />
ngành y khoa liên quan đến thân xác đạt được<br />
các tiến bộ vô cùng ngoạn mục, nhưng các<br />
ngành phân tâm học, tâm lý trị liệu... vẫn còn<br />
lẹt đẹt phía sau, người ta vẫn còn tiếp tục dấu<br />
diếm các dưỡng trí viện và cảm thấy bất lực<br />
và xấu hổ trước những người điên loạn. Điều<br />
đó cho thấy Phật giáo không nhất thiết là một<br />
tôn giáo xây dựng trên “đức tin” và sự “cầu<br />
khẩn”, mà là một “phương pháp trị liệu”, rất<br />
cần cho các xã hội vật chất Tây Phương. Nói<br />
chung Phật giáo là một “tín ngưỡng” có một<br />
chút gì đó khác hơn với các tôn giáo độc thần.<br />
Vị phát minh ra “phương pháp trị liệu” lâu đời<br />
nhất của nhân loại về các căn bệnh sợ hãi, lo<br />
âu, các hình thức bấn loạn tâm thần của con<br />
người - nói chung là “vô minh” - mà ngày<br />
nay gọi là “ Phật giáo”, thường được xem là<br />
một vị Y Sĩ. Thật vậy tuy Đức Phật đôi khi<br />
<br />
Lời tựa <br />
<br />
9<br />
<br />
cũng được xem là một vị “sáng lập” ra một<br />
tôn giáo, thế nhưng rất khó tìm thấy các điểm<br />
tương đồng của vị Y Sĩ đó để so sánh với các<br />
vị Tiên Tri (Prophets) nói lên những lời thần<br />
khải, mang tính cách khuyến dụ và hăm dọa,<br />
chẳng hạn như: thiên đường, địa ngục, hồng<br />
thủy, tận thế, tội lỗi, v.v...<br />
Thế nhưng nếu nhìn trở lại châu Á nơi<br />
mà Phật giáo phát triển đã lâu đời, thì người<br />
ta lại thấy tín ngưỡng này suy yếu một cách<br />
trầm trọng tại một số quốc gia. Thật ra cũng<br />
không khó để nhận thấy nguyên nhân của sự<br />
kiện này: các quốc gia mà Phật giáo đang suy<br />
yếu là các quốc gia chạy theo các chủ nghĩa<br />
vật chất do người Tây Phương sáng chế ra, và<br />
bị lợi dụng như một phương tiện phục vụ cho<br />
chính trị. Hậu quả mang lại là Phật giáo tại<br />
các nước này trở nên quá “yếu” và trở thành<br />
một “tôn giáo đại chúng”, không phải là “Phật<br />
giáo” của Đức Phật và không còn đúng là một<br />
“phương pháp trị liệu” thuần túy của một vị Y<br />
Sĩ khác thường và siêu việt của nhân loại.<br />
Các khía cạnh ứng dụng trong việc trị<br />
liệu - nhất là trên phương diện tâm thần - của<br />
Phật giáo đã từng được phát triển suốt trên<br />
<br />