Phát triển tài nguyên số để trở thành một Thư viện đặc thù (Phục vụ đào tạo sau Đại học)

BẢN TIN THƯ VIỆN - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN THÁNG 8/2012<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> PHÁT TRIỂN TÀI NGUYÊN SỐ ĐỂ TRỞ<br /> THÀNH MỘT THƯ VIỆN ĐẶC THÙ<br /> (phục vụ đào tạo sau đại học)<br /> PGS. TS VƯƠNG TOÀN<br /> (Nguyên PVT Viện Thông tin Khoa học Xã hội)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 1. Trung tâm Thông tin - Tư liệu - trình sau đại học tại 21 Khoa của Học viện,<br /> Thư viện thuộc Học viện Khoa học Xã nhằm hoàn thành “chức năng phục vụ hoạt<br /> hội với nhiệm vụ đào tạo sau đại học động đào tạo và nghiên cứu khoa học<br /> Được thành lập theo Quyết định số trong lĩnh vực Thông tin – Tư liệu – Thư<br /> 35/QĐ-TTg ngày 10/1/2010 của Thủ viện; triển khai ứng dụng các tiến bộ khoa<br /> tướng Chính phủ, Học viện Khoa học Xã học và công nghệ nhằm tổ chức, xây dựng,<br /> hội (KHXH) là cơ sở giáo dục có chức quản lý và khai thác có hiệu quả nguồn<br /> năng và nhiệm vụ chính là đào tạo và cấp Thông tin – Tư liệu của Trung tâm; hướng<br /> văn bằng thạc sĩ (ThS) và tiến sĩ (TS) về dẫn và quản lý công tác quyền sở hữu trí<br /> KHXH, và cũng từ đây, nó đảm nhiêm tuệ của Học viện theo các quy định của<br /> việc quản lý thống nhất các hoạt động đào pháp luật”.<br /> tạo sau đại học của các cơ sở đào tạo (đã Ngoài nguồn sách báo và tạp chí về<br /> hoạt động trước đây, vốn là các viện các ngành KHXH và nhân văn trực tiếp<br /> chuyên ngành hay khu vực) thuộc Viện mua, tài nguyên thông tin của Trung tâm<br /> KHXH Việt Nam1. còn được bổ sung từ nguồn ấn phẩm của<br /> Đặt trong hệ thống các thư viện Nhà xuất bản KHXH, và từ nhiều cá nhân<br /> thuộc cơ quan ngang Bộ này, Trung tâm biếu tặng, đặc biệt là đã được nhận bàn<br /> Thông tin – Tư liệu – Thư viện (dưới đây, giao toàn bộ số sách và tạp chí từ quỹ Ford<br /> gọi tắt là Trung tâm) mới ra đời theo (trong một chương trình hỗ trợ Viện<br /> Quyết định số 231/QĐ-HVKHXH ngày KHXH Việt Nam, qua Ban Hợp tác Quốc<br /> 18/4/2011 của Giám đốc Học viện Khoa tế).<br /> học Xã hội (Học viện). Trung tâm cũng được giao nhiệm<br /> Đối tượng phục vụ của Trung tâm vụ thu nhận các giáo trình, bài giảng và<br /> bao gồm cán bộ giảng dạy và học viên cao sản phẩm của các đề tài nghiên cứu khoa<br /> học, nghiên cứu sinh và những người đang học các cấp mà Học viện là cơ quan chủ<br /> ôn tập chuẩn bị đăng kí theo học chương quản (lâu nay được lưu trữ ở Ban Quản lý<br /> Khoa học). Đây cũng là nguồn thông tin<br /> 1<br /> http://www.gass.edu.vn/vi/news/Gioi-thieu/Gioi- nội sinh quan trọng có thể số hoá và đưa<br /> thieu-Hoc-vien-khoa-hoc-xa-hoi-17<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 4<br /> BẢN TIN THƯ VIỆN - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN THÁNG 8/2012<br /> <br /> <br /> <br /> vào cơ sở dữ liệu (CSDL) phục vụ bạn đọc nguyên số, nhằm trở thành một thư viện<br /> thông qua thư viện điện tử của Học viện. đặc thù, có chỗ đứng xứng đáng trong hệ<br /> Sau một năm hoạt động, gần 8.000 thống các thư viện ở cơ quan ngang Bộ<br /> đơn vị sách báo và tạp chí đã được đăng kí này nói riêng, ở Việt Nam nói chung.<br /> và đưa vào CSDL, thuận tiện cho tìm kiếm 2. Phát triển tài nguyên thư viện<br /> thông tin. Đặc biệt là kho luận văn ThS và số, góp phần đào tạo các chuyên gia<br /> luận án TS hiện đã tập hợp được gần 500 tương lai về KHXH<br /> đơn vị tài liệu2. Phòng đọc của Trung tâm Nhằm góp phần phục vụ việc đào<br /> hiện có 14 tên báo và 30 tên tạp chí (trong tạo sau đại học ở Học viện, cần ứng dụng<br /> đó có 25 tạp chí của Viện KHXH Việt những thành quả tiên tiến của công nghệ<br /> Nam). Bạn đọc hiện nay đã có thể khai thông tin vào hoạt động thư viện: coi việc<br /> thác trực tiếp gần 10 ngàn đơn vị tài liệu phát triển tài nguyên thư viện số như một<br /> tại Trung tâm phục vụ cho việc giảng dạy loại tài nguyên thông tin đặc thù ở Trung<br /> và học tập sau đại học3. tâm này, vì những lý do sau đây:<br /> Trong đường hướng hoạt động 2.1. Để hoàn thành tốt các chức<br /> thông tin – thư viện phi tập trung hóa ở cơ năng và nhiệm vụ được giao<br /> quan ngang Bộ này [Xem; Vương Toàn<br /> (2010)], Trung tâm cần tạo cho mình Phát triển tài nguyên thư viện nằm<br /> (những) tài nguyên thông tin đặc thù, và trpng sáu nhiệm vụ chính được Trung tâm<br /> đương nhiên hoạt động của nó cũng cần có được giao, đó là thực hiện các hoạt động<br /> những nét đặc thù so với các thư viện đã "Bổ sung và phát triển nguồn thông tin về<br /> có, với tinh thần mỗi thư viện cần tạo cho KHXH ở trong nước và nước ngoài nhằm<br /> mình (những) tài nguyên thông tin đặc thù đáp ứng nhu cầu giảng dạy, học tập,<br /> - Chúng tôi muốn chia sẻ quan niệm này nghiên cứu khoa học và chuyển giao công<br /> đối với hoạt động thư viện của một học nghệ của Học viện" và "Tổ chức xử lý, sắp<br /> giả, đó là GS triết học Trần Văn Đoàn, xếp, lưu trữ, bảo quản các loại tài liệu; xây<br /> Việt kiều ở Đài Loan trong buổi thuyết dựng hệ thống tra cứu thích hợp, thiết lập<br /> trình tại Viện Thông tin KHXH. mạng lưới truy cập và tìm kiếm thông tin<br /> tự động hóa, xây dựng hệ thống CSDL, tạo<br /> Với suy nghĩ ấy, chúng tôi muốn thuận lợi cho việc tra tìm tài liệu của cán<br /> chỉ ra trong bài viết này những lý do để bộ nghiên cứu, giảng dạy và học viên của<br /> Trung tâm nên coi việc phát triển tài Học viện".<br /> Việc phát triển tài nguyên số sẽ<br /> 2<br /> Nghĩa là mới chỉ bắt đầu công việc này, vì được mang lại cho Trung tâm nét đặc trưng của<br /> biết: “Tính đến tháng 12 năm 2009, Viện một thư viện hiện đại, bởi trong xã hội<br /> KHXH Việt Nam… đã đào tạo được trên thông tin, vốn tài liệu thu thập không nhất<br /> 1800 TS và ThS về KHXH và hiện đang thiết ở dạng giấy mà có thể / và nên là ở<br /> đào tạo 1300 TS và ThS trong đó có 739<br /> TS và 561 ThS».<br /> dạng số hoá. Thư viện hiện đại phục vụ<br /> http://www.vass.gov.vn/guide/ giảng viên và nhất là học viên và nghiên<br /> 3<br /> Thông tin do Mai Kim Hạnh, Phó Giám đốc phụ<br /> cứu sinh cũng hết sức dễ dàng, vì khả năng<br /> trách Trung tâm này cung cấp (tháng tiếp cận với các phương tiện mang tin hiên<br /> 5/2012).<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 5<br /> BẢN TIN THƯ VIỆN - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN THÁNG 8/2012<br /> <br /> <br /> <br /> đại của thế hệ nghiên cứu trẻ nay đã khác Thư viện, các cá nhân trong nước và nước<br /> xưa rất nhiều. ngoài, trước hết của Viện KHXH Việt<br /> Như thế, các nhiệm vụ trên sẽ được Nam để trao đổi nguồn lực thông tin, kinh<br /> thực hiện tốt, nếu Trung tâm phát triển tài nghiệm chuyên môn nhằm đáp ứng nhu<br /> nguyên thư viện số, cũng là ưu thế của một cầu đào tạo và nghiên cứu khoa học của<br /> đơn vị mới ra đời trong một cơ quan khoa Học viện; tham gia các mạng thông tin thư<br /> học có truyền thống lịch sử tuy mới hơn viện<br /> nửa thế kỷ, nhưng có những tài liệu đã Trong mối tương quan ấy, công<br /> được lưu trữ ở thư viện từ hơn một thế kỷ. việc của Trung tâm là phối hợp các nguồn<br /> 2.2. Để phát huy thế mạnh của một lực con người và tài chính với tài nguyên<br /> thư viện “sinh sau đẻ muộn, nhưng đông thông tin để xây dựng (những) CSDL thư<br /> anh chị” mục tích hợp. Đương nhiên, chúng ta đều<br /> hiểu thư viện hiện đại không phải chỉ cần<br /> Là một cơ sở thư viện mới ra đời, dàn máy tính nối mạng, một vài CSDL<br /> nguồn nhân lực và tài chính của Trung tâm được gọi là tích hợp nhưng mới chỉ gồm<br /> dù có được ưu tiên thì cũng còn hết sức những dữ liệu được tich (từ nhiều nguồn)<br /> hạn chế, lại cần và phải đáp ứng nhu cầu mà chưa hợp được (một khi các biểu ghi<br /> đa dạng về chuyên sâu của người dùng tin cho những tài liệu giống hệt nhau, được<br /> (NDT), trong khi đã có 30 thư viện tại các tích vào những đợt nhập tin khác nhau,<br /> viện chuyên ngành hay khu vực (mà phần vẫn nằm ở những vị trí khác nhau).<br /> lớn vốn là cơ sở có truyền thống đào tạo<br /> sau đại học) và lại có Thư viện điện tử (dù Do là một thư viên phục vụ đào tạo<br /> chỉ là một thư viện ảo, không xác định đối sau đại học, ngoài những chuyên ngành<br /> tượng phục vụ riêng) trực thuộc Viện của Học viện KHXH, còn phải chú ý đến<br /> KHXH Việt Nam, trong số đó đặc biệt là những thông tin khoa học liên ngành.<br /> Thư viện KHXH với truyền thống trăm Là một thư viện phục vụ đào tạo<br /> năm, đã lưu trữ được hàng triệu đơn vị tài sau đại học, Trung tâm cần xây dựng và<br /> liệu [Xem; Hồ Sĩ Quý - Vương Toàn kết nối với các CSDL về một số chủ đề<br /> (2010)], nhiều CSDL đã được xây dựng và then chốt nhất định mà KHXH và nhân<br /> đưa vào khai thác. văn thường quan tâm. Ngoài phần miêu tả<br /> Cũng cần phải nói ngay rằng tài thư mục, có tóm tắt và/hoặc toàn văn ở<br /> nguyên thông tin được sưu tập từ lâu, với dạng số hoá, với những tài liệu dự tính<br /> số lượng lớn và từng bước được số hóa nhiều NDT cần tham khảo và sao chụp.<br /> không chỉ có ở Thư viện KHXH mà một số Đưong nhiên, đã là CSDL thì cần có kế<br /> thư viện chuyên ngành hay khu vực, ví hoạch thường xuyên bổ sung và cập nhật .<br /> như: Viện Văn học, Viện Sử học, Viện Nguồn thu thập được xác định là<br /> Kinh tế Việt Nam, Viện Dân tộc học, Viện gồm những tư liệu do các cơ quan, tổ<br /> Nghiên cứu Tôn giáo, … và Thư viện chức, tập thể, cá nhân trong và ngoài nước<br /> KHXH tại TP Hồ Chí Minh. Nhiều tài liệu xuất bản (hoặc công bố) hiện đang được<br /> chắc chắn chỉ có ở Viện Khảo cổ học, Viện các cơ quan, tổ chức, cá nhân ở trung ương<br /> Nghiên cứu Hán Nôm, … Trung tâm được và địa phương lưu giữ, đặc biệt là luận<br /> giao nhiệm vụ “Liên kết và hợp tác với các<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 6<br /> BẢN TIN THƯ VIỆN - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN THÁNG 8/2012<br /> <br /> <br /> <br /> văn ThS và luận án TS về KHXH và hiện rõ tính chất đăc thù, nhất là ở tài<br /> nhân văn. nguyên thư viện số, nhằm phục vụ những<br /> Nội dung dữ liệu thư mục rất cần có tìm kiếm thông tin cho (những) nghiên cứu<br /> (các) địa chỉ tài liệu,vì chúng giúp ta xác cũng đặc thù, đó là các luận văn/luận án<br /> định tài liệu có thể khai thác được tại cơ về KHXH và nhân văn.<br /> quan lưu trữ nào, đang nằm ở chỗ/kho nào, Để tránh cho việc trùng lặp ngay từ<br /> ký hiệu là bao nhiêu. Như thế, người cần khâu lựa chọn đề tài, cũng nên thường<br /> có thể phát huy mọi khả năng cá nhân để xuyên cập nhật thông tin về các đề tài luận<br /> tiếp cận cho được, khi Trung tâm không văn/luận án đã được một cơ sở đào tạo<br /> thể thu thập và/hoặc chưa đủ điều kiện số chấp nhận và đang được tiến hành, ít nhất<br /> hoá toàn văn. Nếu tài liệu được biết chỉ là là CSDL toàn bộ các luận văn và luận án<br /> của cá nhân thì ta cũng có thể chỉ rõ, vì về KHXH đã được bảo vệ từ trước đến nay<br /> như vậy, người cần có thể tìm ra những (tại các cơ sở đào tạo nay thuộc Học viện<br /> mói quan hệ riêng. Được biết, lâu nay trên và các cơ sở đào tạo khác cũng có (các)<br /> thị trường đã có không ít công trình thư chuyên ngành này và các chuyên ngành có<br /> mục khá đồ sộ nhưng giá trị sử dụng còn liên quan) gồm những thông tin thư mục,<br /> hạn chế: do không có yếu tố (các) địa chỉ tóm tắt và cả nguyên văn (full text) - có<br /> tài liệu nên bạn đọc khó tìm đến tài liệu thể hoàn thiện dần dần, nhưng thông tin<br /> toàn văn, vì không biết nơi lưu trữ. cung cấp phải luôn chính xác. Cần lưu ý<br /> rằng một CSDL dù được thực hiện tổt đến<br /> Tính chất đặc thù này có thể dược đâu thì vẫn cần có ngay kế hoạch (và cùng<br /> thể hiện ở vốn tài liệu quý hiếm về các lĩnh với nó là nguồn tài chính) cho việc bổ<br /> vực chuyên ngành của cơ sở đào tạo (nhờ sung và cập nhật. Để thu hút những người<br /> ưu thế được biếu tặng hay trao đổi mà ít quan tâm, nên thông tin về các buổi bảo vệ<br /> nơi có được, hay có nhưng thường không (dù đã được đăng báo, theo quy định).<br /> đầy đủ, thiếu hệ thống, không thành bộ, đủ Xin nêu một ví dụ : Trong buổi bảo<br /> tập - ở đây là do Trung tâm được quyền vệ chính thức luận án TS ngày 04/8/2012<br /> “thu nhận các tài liệu do Học viện xuất tại Học viện KHXH, một thành viên của<br /> bản, công trình nghiên cứu khoa học các Hội đồng cho biết thông tin về luận án này<br /> cấp đã dược nghiệm thu, tài liệu các dự án, đã khiến cho một nữ nghiên cứu sinh ở<br /> hội nghị, hội thảo khoa học, chương trình một Học viện nọ phải thay đôi đề tài luận<br /> đào tạo, giáo trình, luận văn ThS, luận án án của mình (vì có sự trùng lặp hoàn toàn<br /> TS”, do có quyền “cấp giấy xác nhận đã ngẫu nhiên), dù đã được cơ sở đào tạo này<br /> nộp luận văn ThS, luận án TS cho học viên cho phép triển khai từ một năm nay.<br /> cao học và nghiên cứu sinh” được đào tạo<br /> tại Học viện, cùng với các ấn phẩm tài trợ, 2.3. Phát huy lợi thế của công<br /> biếu tặng, tài liệu trao đổi giữa các thư nghệ thông tin trong xã hội hiện dại<br /> viện. Trong đời sống xã hội hiện nay, do<br /> Để hấp dẫn người sử dụng, một khi những tiện ích của công nghệ thông tin<br /> phải tồn tại trong thể thống nhất nhưng được sử dụng phổ biến, cách đánh giá của<br /> không thể sáp nhập, nên cần duy trì tính đa người sử dụng đối với thư viện đã khác<br /> dạng trong khác biệt, Trung tâm phải thể trước rất nhiều. Vì thế, nếu có nói đến một<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 7<br /> BẢN TIN THƯ VIỆN - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN THÁNG 8/2012<br /> <br /> <br /> <br /> cuộc "cách mạng trong hoạt động thư KHXH Việt Nam, vốn có truyền thống<br /> viện" kể cũng không có gì là quá đáng! hoạt động phi tập trung hóa.<br /> Thật vây, một thư viện ngày nay Là một thư viện phục vụ đào tạo<br /> được NDT xem là quý không hẳn chỉ vì cơ sau đại học, Trung tâm có thể tổ chức tốt<br /> sở đó sở hữu (những) toà nhà đồ sộ có hệ các dịch vụ thư viện hỗ trợ khai thác và<br /> thống điều hoà nhiệt độ chung cho các phát triển tài nguyên thông tin cho NDT là<br /> phòng đọc và tra cứu/tham khảo, với số các cá nhân nhà nghiên cứu chuyên sâu, vì<br /> lượng rất lớn tài liệu đang lưu giữ mà đây chắc chắn là những người biết đánh<br /> nhiều NDT phải đến tân nơi khai thác. giá đúng mức giá trị của thông tin (khoa<br /> Giờ đây, với các phương tiện kỹ học và cập nhật), lại có năng lực tài chính<br /> thuật truyền thông hiện đại, ta có thể gắn nhưng thiếu thời gian (đôi khi cũng thiếu<br /> với thư viện truyền thống một thư viện cả kinh nghiệm tra cứu).cho việc tìm kiếm<br /> điện tử mà nhiều người có thể cùng sử và khai thác kịp thời, trong một khoảng<br /> dụng khai thác, khi thư viện cho phép truy thời gian nhất định (trước khi hoàn thành<br /> cập từ xa, ngay cả vào kho tài nguyên luận văn/luận án). Như thế, Trung tâm có<br /> thông tin quý hiếm, có thể nói là đặc thù, thể cung cấp cả tài liệu dưới dạng số hóa<br /> đương nhiên là với chế độ khai thác hợp phục vụ cho nghiên cứu, ngoài việc bán<br /> lý, kiểu như eLibraryUSA. giáo trình (của Học viện và các cơ sở đào<br /> tạo khác).<br /> Như vây,Trung tâm cần hình thành<br /> (những) kho tài nguyên thông tin đặc thù,<br /> đáp ứng nhu cầu riêng của việc day - học ở 3. Kết luận<br /> cơ sở đào tạo sau đại học này, đồng thời Không chỉ phục vụ người học và<br /> phối hợp khai thác các nguồn tài nguyên giảng viên trong Học viên, khi Trung tâm<br /> thông tin của các đơn vị bạn (trong và trở thành môt thư viện hiện đại, với những<br /> ngoài hệ thống đại học, theo những quy tài nguyên thông tin đặc thù thì đây sẽ là<br /> định và thoả thuận sử dụng hợp lý, ở một địa chỉ tìm tin cần tiếp cận đối với các<br /> những mức độ khác nhau). Và đương nhà KHXH và nhân văn ở các cơ sở đào<br /> nhiên là thư viện nào có (những) kho tài tạo khác trong nước và thế giới - ít ra là<br /> nguyên thông tin đặc thù, thì chính là nhờ đối với các học giả quan tâm đến nghiên<br /> chúng, việc chia sẻ thông tin trở nên bình cứu về Việt Nam.<br /> đẳng hơn, một khi trong hợp tác các bên<br /> cùng có lợi, và điều đó phù hợp với quy Đương nhiên, ngoài đối tượng<br /> luật của nền kinh tế thị trường. chính là giảng viên và sinh viên trong Học<br /> viện, Trung tâm muốn trở thành thư viện<br /> Phát triển tài nguyên thư viện số tại sau đại học đẳng cấp quốc tế không chỉ<br /> Trung tâm là cách làm khoa học, tận dụng phục vụ quốc gia (một khi các chuyên gia<br /> những thành quả hiện đại của công nghệ trong nước muốn có được những thông tin<br /> thông tin, cho phép Trung tâm này trong chính thức và đầy đủ) mà còn có đủ khả<br /> một thời gian ngắn nhất có thể thỏa mãn năng đáp ứng nhu cầu thông tin của đồng<br /> nhu cầu của NDT, do có thể liên kết với tất nghiệp và sinh viên quốc tế (trong những<br /> cả các cơ sở thông tin – thư viện ở Viện chương trình hợp tác nghiên cứu và giảng<br /> dạy) … giữa các tổ chức đại học quốc gia<br /> <br /> <br /> <br /> 8<br /> BẢN TIN THƯ VIỆN - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN THÁNG 8/2012<br /> <br /> <br /> <br /> và quốc tế hoặc giữa các chuyên gia hoặc hơn (chẳng hạn như việc một Trung tâm<br /> nhà khoa học. thư viện đại học lớn đã nhận được một dự<br /> Ngoài nỗ lực của đội ngũ cán bộ tại án không nhỏ của quỹ hỗ trợ thư viện từ<br /> Trung tâm, cần tranh thủ sự ủng hộ của nước ngoài, sau khi Ban Giám đốc và nhà<br /> bên ngoài và bên trong Viện KHXH Việt tài trợ được nghe những phân tích của các<br /> Nam đến mức tối đa để tạo điều kiện thuân chuyên gia tư vấn). Viết đến đây, tôi liên<br /> lợi nhất cho việc thực hiện (những) dự án tưởng đến nhận xét rất xác đáng của một<br /> khả thi nhất. Với một cơ sở thư viện non nữ ThS thư viện học: “Chính sách mà lãnh<br /> trẻ, đôi khi việc tranh thủ sự cộng tác của đạo đề ra cho một cơ quan đôi khi làm cho<br /> những người có kinh nghiệm không chỉ là cơ quan đó hoặc phát triển hoặc dậm chân<br /> cần thiết mà có tính kinh tế cao, bởi có thể tại chỗ, thậm chí còn trở thành lạc hậu so<br /> tiết kiệm thời gian và ngân sách hơn nhiều. với thời đại”.<br /> Trong những hoàn cảnh nhất định, những<br /> gợi ý và đề xuất hợp lý của (nhiều) chuyên Hà Nội<br /> gia với cấp trên hoặc đối tác thường mang Tháng 8/2012<br /> tính khách quan nên dễ được chấp nhận<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> <br /> 1. Hồ Sĩ Quý - Vương Toàn chb (2011).- Thư viện khoa học xã hội. Hà Nội, Nxb Khoa<br /> học xã hội, 392 tr.<br /> 2. Vương Toàn (2007).- Thư viện khoa học với tài nguyên thông tin đặc thù. "Bản tin<br /> Thư viện - Công nghệ thông tin". Trường ĐH Khoa học Tư nhiên TP Hồ Chí Minh,<br /> tháng 10, tr. 9-13. http://gralib.hcmuns.edu.vn/bantin/bt307/bai3.pdf<br /> 3. Vương Toàn (2010).- Phi tập trung hoá hoạt động thông tin - thư viện và chia sẻ tài<br /> nguyên thông tin ở Viện Khoa học Xã hội Việt Nam. "Bản tin Thư viện - Công nghệ<br /> thông tin". Trường ĐH Khoa học Tư nhiên TP Hồ Chí Minh, tháng 12, tr. 38-43.<br /> http://www.glib.hcmuns.edu.vn/bantin/bt1210/bai6.pdf<br /> 4. Vương Toàn (2012).- Dịch vụ thư viện: Kinh nghiệm về hỗ trợ khai thác và phát triển<br /> tài nguyên thông tin. Bản tin Thư viện - Công nghệ thông tin, tháng 6, tr. 32-38.<br /> http://www.glib.hcmuns.edu.vn/bantin/bt512/Bai5.pdf<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 9<br />