Phẫu thuật nội soi xuyên đuôi vách ngăn vào xoang bướm, tuyến yên

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> PHẪU THUẬT NỘI SOI XUYÊN ĐUÔI VÁCH NGĂN<br /> VÀO XOANG BƯỚM, TUYẾN YÊN<br /> Trần Đình Khả*, Trần Việt Hồng*, Trần Thị Bích Liên**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Đánh giá tính an toàn và hiệu quả tiện lợi của phẫu thuật nội soi (PTNS) xuyên đuôi vách ngăn<br /> vào xoang bướm để lấy bệnh lý trong xoang bướm (XB), tuyến yên (TY).<br /> Phương pháp: Mô tả có can thiệp, thực hiện tại Bệnh viện Nhân Dân Gia Định từ tháng 08/2010 đến<br /> tháng 08/2011.<br /> Kết quả: Có 22 bệnh nhân (13 nữ, 9 nam), tuổi trung bình 44 - 45 (thay đổi từ 20 đến 78), 15 ca bệnh<br /> xoang bướm, 7 ca u tuyến yên. Thời gian phẫu thuật 45-60 phút (bệnh XB), 100-120 phút (u TY). Không cần<br /> nhét merocel cầm máu. Thời gian nằm viện hậu phẫu 3-5 ngày (XB), 8-10 ngày (TY). Không có biến chứng về<br /> mạch máu, mắt, thần kinh, não. Quá trình lành niêm mạc lỗ thông xoang từ tuần thứ 2 đến tuần thứ 6, không có<br /> ca nào chít hẹp hoàn toàn lỗ mổ thông XB.<br /> Kết luận: PTNS xuyên đuôi vách ngăn vào xoang bướm là một kỹ thuật dễ dàng, an toàn, và tiện lợi để lấy<br /> bệnh tích xoang bướm, tuyến yên.<br /> Từ khóa và viết tắt : Xoang bướm (XB), tuyến yên (TY), phẫu thuật nội soi (PTNS).<br /> <br /> ABSTRACT<br /> ENDOSCOPIC TRANS-CAUDAL SEPTAL SPHENOIDOTOMY APPROACH TO THE SPHENOID<br /> AND PITUITARY<br /> Tran Dinh Kha, Tran Viet Hong, Tran Thi Bich Lien<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 1 - 2012: 156 - 162<br /> Objective: to determine the safety, effectiveness and convenience of the endoscopic trans-caudal septal<br /> sphenoidotomy approach to the sphenoid and pituitary.<br /> Design: A methodological survey, at Nhan Dan Gia Dinh Hospital from August 2010 to August 2011<br /> Results: 22 patients (13 females, 9 males), average age is 44 - 45 (varies from 20 to 78), 15 cases of sphenoid<br /> disease, 7 cases of pituitary tumor. Surgical time: 45-60 minutes for sphenoid disease, 100-120 min for pituitary<br /> tumor. No need to insert merocel for bleeding control. Length of postoperative hospital stay: 3-5 days for sphenoid<br /> disease, 8-10 days for pituitary tumor. No complication of blood vessel, eye, nerve, brain... The healing process of<br /> sinus ostium’s mucosa is from the 2nd week to the 6th. No case of completely obstructed ostium.<br /> Conclusions: The endoscopic trans-caudal septal sphenoidotomy is a easy, safe, and convenient technique to<br /> approach to the sphenoid, pituitary lesions.<br /> Keywords and abbreviations: Sphenoid sinus ( XB), pitutary (TY), Endoscopic surgery (PTNS).<br /> nằm sâu trong sọ, xung quanh có nhiều cơ<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> quan quan trọng như thần kinh thị, động<br /> Bệnh lý xoang bướm (XB), tuyến yên (TY)<br /> mạch cảnh trong, TY, đáy sọ...Những năm<br /> khó chẩn đoán và khó phẫu thuật vì chúng<br /> * Khoa Tai Mũi Họng - Bệnh viện Nhân Dân Gia Định ** Đại Học Y Dược Tp Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: ThS BS. Trần Đình Khả, ĐT: 0903375370<br /> <br /> 156<br /> <br /> Email: khay1996@yahoo.com<br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> gần nay, do có nhiều ưu điểm, phẫu thuật nội<br /> soi (PTNS) được nhiều tác giả ứng dụng để mở<br /> đường vào XB – TY. Chúng tôi lựa chọn phát<br /> triển ứng dụng kỹ thuật PTNS xuyên đuôi vách<br /> ngăn vào XB - TY để đánh giá tính an toàn, hiệu<br /> quả tiện lợi của phương pháp này trong điều trị<br /> bệnh lý XB - TY, đồng thời khảo sát sự thông<br /> thoáng của lỗ mở XB sau phẫu thuật.<br /> <br /> PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Nghiên cứu mô tả có can thiệp, thực hiện tại<br /> bệnh viện Nhân Dân Gia Định từ tháng 8/20011<br />  08/2012. Đối tượng là những bệnh nhân ≥ 18<br /> tuổi, bị viêm XB hoặc u TY.<br /> <br /> Phương pháp phẫu thuật<br /> Tách cuốn dưới, cuốn giữa ra ngoài. Tiếp<br /> cận, mở rộng lỗ thông XB theo hướng xuống<br /> dưới, vào trong. Rạch niêm mạc đuôi vách ngăn,<br /> bóc tách, đục bỏ một phần nhỏ xương đuôi vách<br /> ngăn, gặm bỏ phần mũi tàu XB, hướng về lỗ<br /> thông xoang. Rìa lỗ thông được bấm gọn bằng<br /> microdebrider. Lấy bệnh lý trong xoang. Nếu<br /> cần thiết, lấy bỏ vách ngăn xoang, hợp nhất 2<br /> xoang. Nếu vào hố yên, phẫu thuật viên Ngoại<br /> thần kinh sẽ đục trần xoang, tiếp cận hố yên.<br /> Sau mổ, bệnh nhân được điều trị nội khoa, chăm<br /> sóc, đánh giá định kỳ.<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 1 ca (4,55%), kén khí cuốn giữa: 2 ca (9,09%), gai<br /> vách ngăn: 4 ca (18,18%).<br /> <br /> CT-Scan<br /> Sự thông bào<br /> XB kích thước lớn: 14 ca (41,18%), trung<br /> bình: 15 ca (44,12%), nhỏ: 5ca (14,71%).<br /> Hình ảnh lòng XB<br /> Sáng hoàn toàn: 4 ca (18,18%).<br /> Mờ toàn bộ: 10 ca (45,45%), mờ một phần: 8<br /> ca (36,36%) (viêm XB, polyp).<br /> Đám vôi hóa: 4 ca (18,18%) (nấm XB).<br /> Có khuyết xương: 3 ca (13,64%) (1 ca u TY tái<br /> phát sau phẫu thuật và xạ trị, 1 ca XB xơ cứng, 1<br /> ca viêm XB / tiểu đường.<br /> <br /> Các mốc giải phẫu<br /> XB có 1 vách liên xoang chính: 13 ca<br /> (59,09%), 1 vách chính + 1vách phụ: 9 ca<br /> (40,91%). Vách liên xoang bám vào ống động<br /> mạch cảnh trong: 4 ca (18,18%).<br /> Lồi động mạch cảnh trong vào trong lòng<br /> XB: 8 ca (36,36%). Lồi ống thần kinh thị giác vào<br /> trong lòng XB: 9 ca (40,91%), Khuyết xương ống<br /> thần kinh thị giác: 3 ca (13,64%). Có 1 ca ống<br /> thần kinh thị giác nằm hẳn trong lòng tế bào<br /> sàng Onodi, đi ngang qua thành ngoài XB.<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> <br /> Đánh giá trong lúc mổ<br /> <br /> Từ tháng 8/2010  8/2011, tiến thành phẫu<br /> thuật cho 22 bệnh nhân (nam: 9, nữ: 13), từ 78<br /> - 20 tuổi, trung bình là 44 - 45 tuổi, 15 ca bệnh<br /> XB (3 ca viêm xoang đơn thuần, 8 ca viêm đa<br /> xoang, 4 ca nấm), 7 ca u TY. Triệu chứng nổi<br /> bật trong bệnh XB: nhức đầu, nghẹt mũi, khạc<br /> đàm, trong u TY là rối loạn nội tiết (Basedow,<br /> suy yên, vô kinh) hoặc đấu hiệu thần kinh<br /> (đau đầu, mờ mắt).<br /> <br /> Bệnh tích trong lòng XB ở những bệnh nhân bị<br /> viêm XB<br /> Phù nề niêm mạc: 9 ca (60,00%), nhầy mủ: 9<br /> ca (60,00%), mủ đặc lẫn những khối nâu xanh,<br /> đen: 4 ca (26,67%).<br /> <br /> Tình trạng lỗ thông xoang<br /> Bít tắt hoàn toàn:13 ca (59,09%), bít tắt một<br /> phần: 8 ca (36,36%), không thấy lỗ thông: 1 ca<br /> (4,55%).<br /> <br /> Bệnh phối hợp<br /> Polyp khe trên: 1 ca (4,55%), polyp khe giữa:<br /> <br /> Tai Mũi Họng<br /> <br /> Những phẫu thuật phối hợp<br /> Cắt gai vách ngăn: 4 ca (18.18%), cắt concha<br /> bullosa cuốn giữa: 2 ca (9,09%), cắt cuốn trên: 3<br /> ca (13,64%), mở xoang hàm: 7 ca 9 (31,82%), mở<br /> xoang sàng trước và sau: 7 ca (31,82%).<br /> Cầm máu<br /> Tất cả các bệnh nhân đều không cần cầm<br /> máu sau mổ thông XB. Mổ u tuyến yên cần cầm<br /> máu ở vị trí mở vào trần XB – màng cứng bằng<br /> đốt điện và gelfoam.<br /> <br /> 157<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> Thời gian phẫu thuật<br /> Bệnh lý TY: 100-120 phút; bệnh lý XB 2 bên<br /> hoặc viêm đa xoang: 80-90 phút, bệnh lý XB<br /> đơn thuần 1 bên: 45-60 phút.<br /> <br /> Sau mổ 1 tuần<br /> <br /> có thể dùng ống soi 4mm để đưa qua lỗ thông,<br /> quan sát vào trong lòng XB dễ dàng. Có 1 bệnh<br /> nhân có lỗ thông co nhỏ lại nhiều, làm quan sát<br /> lòng xoang bị hạn chế. Không có ca nào lỗ thông<br /> bị tắt hoàn toàn.<br /> <br /> Sau mổ 4 tuần<br /> <br /> Hình 2: Lỗ thông XB bên (P) và hình ảnh lòng XB<br /> sau mổ u TY 5 tháng.<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Về tính an toàn của phẫu thuật<br /> <br /> Lỗ thông và lòng xoang sau mổ 9 tháng<br /> <br /> CT-Scan trước và sau mổ 9 tháng<br /> <br /> Hình 1: Hình ảnh lỗ thông và niêm mạc XB sau mổ ở<br /> bệnh nhân nấm XB (P).<br /> <br /> Thời gian nằm viện sau phẫu thuật<br /> Bệnh lý XB: 3-5 ngày, bệnh lý TY: 8-10 ngày.<br /> Có 1 ca tử vong vì bệnh nội khoa, không đáp<br /> ứng điều trị.<br /> Biến chứng<br /> Không có biến chứng về mạch máu, mắt,<br /> thần kinh, não, màng não, chít hẹp lỗ mỗ<br /> thông XB. Có 1 ca dính cuốn trên – vách ngăn.<br /> Lỗ thông và niêm mạc xoang bướm (Hình 1),<br /> (Hình 2)<br /> Quá trình lành niêm mạc lỗ thông xoang từ<br /> tuần thứ 2 đến tuần thứ 6. Sau 6 tuần, hầu hết lỗ<br /> mở XB có co nhỏ hơn so với lúc mổ nhưng đều<br /> <br /> 158<br /> <br /> CT-Scan<br /> Theo Mosher, phẫu thuật XB là một trong<br /> những phẫu thuật nguy hiểm và gây mù<br /> nhiều nhất(14). Những biến chứng có thể là tổn<br /> thương động mạch bướm khẩu cái, động<br /> mạch cảnh trong - xoang hang, giao thoa ống thần kinh thị giác, chảy dịch não tủy....<br /> Do đó, cần khảo sát kỹ CT-Scan trước mổ để<br /> nắm vững cấu trúc giải phẫu.<br /> Vách liên xoang<br /> Tình trạng vách ngăn XB bám vào ống động<br /> mạch cảnh trong hoặc ống thần kinh thị khá phổ<br /> biến, tỉ lệ đính vào động mạch cảnh trong theo<br /> Nguyễn Hữu Dũng(14) : 12%, chúng tôi: 18,18%,<br /> Sethi: 40%... Sethi thấy 7% vách liên xoang đính<br /> vào lồi thần kinh thị. Vì vậy, cần phải thận trọng<br /> khi lấy vách liên xoang.<br /> Sự bộc lộ các cấu trúc giải phẫu<br /> XB thông khí quá mức làm các cấu trúc quan<br /> trọng lồi vào lòng xoang, làm tăng nguy cơ khi<br /> phẫu thuật. Tỉ lệ lồi ống động mạch cảnh trong<br /> và ống thần kinh thị lần lượt theo Van Alyea:<br /> 65% - 40%, Lang: 85,7% - 19%, Nguyễn H. Dũng:<br /> 67% - 29%(14), chúng tôi: 36,36% - 40,91%. Tỉ lệ<br /> động mạch cảnh trong – thần kinh thị giác bộc<br /> lộ trong XB do không có vỏ xương bảo vệ theo<br /> Kenedy: 25% - ?%, Fujii: 8% - 4%, Sethi: 7% - 3%,<br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> Nguyễn Hữu Dũng ?- 5%(14), Sillers(18): ?- 10%.<br /> Trong nghiên cứu này, có 3/22 ca (13,64%) có<br /> khuyết xương ống thần kinh thị. Những trường<br /> hợp này, khi phẫu thuật phải hết sức thận trọng,<br /> nhất là khi niêm mạc phù nề, bệnh tích nhiều,<br /> các mốc giải phẫu bị che lấp. Theo kinh nghiệm<br /> Nguyễn Hữu Dũng(14): trường hợp động mạch<br /> cảnh trong bị bộc lộ, niêm mạc thành ngoài XB<br /> hoặc khối bệnh tích sẽ đập theo nhịp mạch.<br /> <br /> Tính an toàn của phẫu thuật<br /> Stammberger(17) nhận xét: “việc định hướng<br /> vùng sàng sau và XB gặp nhiều khó khăn hơn”.<br /> Đã có nhiều đường phẫu thuật mở vào XB,<br /> nhưng chưa có kỹ thuật nào được là an toàn<br /> tuyệt đối. Theo Parsons(17), có 2 cạm bẫy khi<br /> phẫu thuật viên nổ lực mở thành trước XB: (1)<br /> phẫu thuật viên đang tiếp cận thành sau của XB;<br /> (2) thao tác đưa dụng cụ vào lỗ thông xoang có<br /> hướng đi từ trước ra sau, đây là động tác đẩy và<br /> có thể làm tổn thương những cấu trúc giải phẫu<br /> nằm trực tiếp ở hướng này.<br /> Các cấu trúc giải phẫu ở các thành XB thay<br /> đổi rất đa dạng. Động mạch cảnh trong, thần<br /> kinh thị và các cấu trúc khác được bảo vệ<br /> mỏng manh. PTNS xuyên đuôi vách ngăn vào<br /> XB – hố yên có ưu điểm là tiếp cận theo<br /> đường giữa, hạn chế tối đa sự tổn thương các<br /> cấu trúc quan trọng này.<br /> <br /> Về tính hiệu quả tiện lợi trong bệnh lý<br /> xoang bướm – tuyến yên<br /> Dễ dàng mở rộng lỗ thông xoang<br /> Bước quan trọng nhất là xác định lỗ thông<br /> xoang. Nếu lỗ thông chưa bị bít tắt hoàn toàn, có<br /> thể tiếp cận dễ dàng. 75% lỗ thông XB trong<br /> nghiên cứu của Nguyễn Hữu Dũng(14) bị bít tắc<br /> hoàn toàn gây khó khăn cho việc tìm lỗ thông<br /> xoang. Đầu tiên chúng tôi tìm lỗ thông tự nhiên<br /> của XB, mở rộng lỗ thông một phần; sau đó, đục<br /> lấy xương đuôi vách ngăn, tiếp tục mở rộng lỗ<br /> thông xoang đến mức đạt yêu cầu. Khi cần mở<br /> lỗ thông 2 bên, chúng tôi lựa chọn xén đuôi<br /> vách ngăn ở bên có ngách sàng bướm rộng, để<br /> dễ tiếp cận lỗ thông xoang tự nhiên, sau khi lấy<br /> xương đuôi vách ngăn, việc tiếp cận lỗ thông<br /> <br /> Tai Mũi Họng<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> xoang đối bên trở nên dễ dàng hơn. Một số tác<br /> giả thực hiện một số can thiệp khác để dễ tiếp<br /> cận lỗ thông xoang như cắt cuốn mũi trên<br /> (Ralph Metson(11), Parsons(17)), cắt cuốn giữa<br /> (Stankiewicz(19), Ta-Jen Lee(9), Sillers(18)…). Theo<br /> Sethi, Wigan(14), 77% trường hợp không cần phải<br /> cắt bỏ cuốn giữa, chỉ cần bẻ ra ngoài. PTNS chỉ<br /> mở rộng lỗ thông xoang tự nhiên can thiệp nhẹ<br /> nhàng hơn, nhưng nhiều trường hợp rất khó<br /> tiếp cận. Theo Ta-Jen Lee(9), khi XB xơ cứng (dựa<br /> vào CT-Scan), phẫu thuật viên rất khó mở rộng<br /> lỗ thông tự nhiên.<br /> <br /> Phẫu thuật dễ dàng, nhanh chóng, thẩm mỹ và<br /> an toàn, có tính ứng dụng rộng<br /> Trong các kỹ thuật vào XB–TY, theo<br /> Katzenmeyer(7): tiếp cận xuyên vách ngăn là một<br /> phương pháp dễ dàng, nhanh chóng, thẩm mỹ<br /> và an toàn.<br /> Với kỹ thuật mở XB qua sàng sau<br /> Al-Nashar(1) cho rằng nhược điểm lớn nhất<br /> là phẫu thuật theo đường chéo, nguy cơ tổn<br /> thương các cơ quan ở thành ngoài XB. Theo<br /> Mosher, Metson(11), 10% trường hợp có nhẫm lẫn<br /> tế bào Onodi với XB. Kevin và Stankiewicz (19), (14)<br /> cho rằng việc xác định tế bào sàng Onodi sẽ khó<br /> khăn khi niêm mạc phù nề, thoái hóa..<br /> So với các phương pháp tiếp cận không xuyên đuôi<br /> vách ngăn<br /> PTNS xuyên đuôi vách ngăn có ưu điểm là<br /> định hướng theo đường giữa, giúp phẫu thuật<br /> viên định hướng dễ dàng, hạn chế rủi ro do<br /> nhầm lẫn hoặc làm chấn thương thành ngoài<br /> XB... Nên áp dụng kỹ thuật này trong trường<br /> hợp viêm XB hai bên, u TY. Trường hợp bệnh<br /> XB đơn thuần một bên, nó cũng có rất nhiều ưu<br /> điểm trong trường hợp: cần mở rộng lỗ thông<br /> xoang để lấy sạch bệnh tích như (nấm; niêm mạc<br /> xoang phù nề nhiều..), hốc mũi chật hẹp (quá<br /> phát cuốn mũi, mào – gai vách ngăn, ngách<br /> sàng bướm hẹp…), hoặc có khó khăn về giải<br /> phẫu XB (XB quá nhỏ, vách liên xoang vẹo lệch<br /> hẳn 1 bên, khuyết xương thành xoang, không<br /> xác định được lỗ thông tự nhiên, XB xơ cứng),<br /> <br /> 159<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> những bệnh nhân có nguy cơ tái phát cao cần<br /> hạn chế sẹo hẹp sau mổ.<br /> <br /> Ưu điểm PTNS trong bệnh lý tuyến yên<br /> Trước đây, kính hiển vi (KHV) phẫu thuật<br /> vốn là phương pháp chuẩn kinh điển với đường<br /> vào ở rãnh lợi môi trên, tránh tai biến về sọ não<br /> nhưng có nhiều di chứng, theo Ciric(4), thường<br /> gặp nhất là thủng vách ngăn (>40). Và Theo<br /> Gandhi(4), nhược điểm của kính hiển vi là tầm<br /> nhìn bị giới hạn theo hướng thẳng và hẹp, vì<br /> vậy nhiều phẫu thuật viên dùng nội soi để bổ<br /> sung cho kính hiển vi để cải thiện tầm nhìn.<br /> Ngày nay, nhiều phẫu thuật viên đã hoàn thiện<br /> phẫu thuật lấy u TY qua nội soi mà không cần<br /> sử dụng kính hiển vi. Bên cạnh yếu tố thẩm mỹ,<br /> với ứng dụng từ PTNS XB, việc tiếp cận TY trở<br /> nên dễ dàng hơn. Theo Vrionis(20), nội soi cho<br /> phép quan sát đến những ngóc ngách khó khăn<br /> kể cả những góc mù dưới kính hiểu vi.<br /> Gendeh(5), Gandhi(4) nhận xét: PTNS có lợi thế<br /> đặc biệt trong trường hợp cần lấy những u TY<br /> tái phát hoặc còn sót lại.<br /> So với những đường mổ nội soi đã có, PTNS<br /> xuyên XB là phẫu thuật có nhiều ưu điểm, giúp<br /> rút ngắn thời gian phẫu thuật. Theo<br /> Couldwell(2): PTNS xuyên XB vào hố yên là một<br /> bước tiến lớn, xâm lấn tối thiểu, giảm thiểu tỉ lệ<br /> tái phát . Có tác giả như Kennedy thích sử dụng<br /> đường xuyên xoang sàng mở vào XB rồi đến TY.<br /> Một số phẫu thuật viên chỉ mở rộng lỗ thông tự<br /> nhiên như Nguyễn Hữu Dũng(15). PTNS xuyên<br /> đuôi vách ngăn vào XB với việc lấy hợp nhất 2<br /> xoang, tạo điều kiện cho phẫu thuật viên tiếp<br /> cận đường giữa vào hố yên dễ dàng, có thể thao<br /> tác ở cả 2 XB cùng một lúc. Chính vì vậy, tuy<br /> tiếp cận bằng phẫu thuật mở rộng lỗ thông tự<br /> nhiên XB nhưng một số trường hợp khó khăn,<br /> tác giả Nguyễn Hữu Dũng cũng phải lấy đi<br /> vách liên xoang(15). Khối u TY có một số đặc<br /> điểm rất thích hợp để lựa chọn cách tiếp cận<br /> này. Thứ nhất, hầu hết các khối u TY nằm ở vị<br /> trí đường giữa(5), nên PTNS vào XB xuyên đuôi<br /> vách ngăn là cách tiếp cập khối u trực tiếp. Thứ<br /> hai, khối u TY có thể rất lớn hoặc khả năng tái<br /> <br /> 160<br /> <br /> phát cao, vì vậy, kỹ thuật mổ với hạn chế chít<br /> hẹp lỗ thông sau mổ, là một cách chuẩn bị cho<br /> phẫu thuật lần sau.<br /> <br /> Giảm thiểu biến chứng và hậu phẫu nhẹ nhàng<br /> Theo Nguyễn Hữu Dũng(14), phẫu thuật XB<br /> đơn thuần chảy máu trong khi mổ và sau mổ rất<br /> ít, khoảng 40% trường hợp polyp cần nhét<br /> meche. Khi cần mở lớn lỗ thông, phẫu thuật<br /> viên thường phải mở xuống dưới vào trong và<br /> dễ làm tổn thương nhánh của động mạch bướm<br /> khẩu cái chạy ngang qua vùng ngách sàng<br /> bướm. Kỹ thuật mở rộng lỗ thông xuyên đuôi<br /> vách ngăn, với ưu điểm mở vào trong và không<br /> cần phải mở rộng nhiều xuống dưới, phẫu thuật<br /> viên có thể hạn chế làm tổn thương nhánh mạch<br /> máu này. Chúng tôi không cần nhét merocel<br /> cầm máu; sau mổ, bệnh nhân vẫn thở mũi dễ<br /> dàng.<br /> Biến chứng trong phẫu thuật u TY có thể<br /> bao gồm những biến chứng trong phẫu thuật<br /> mũi xoang và cả phẫu thuật lấy u TY. Với phẫu<br /> thuật viên TMH, khi lấy vách liên XB, phải hết<br /> sức thận trọng vì có nhiều trường hợp vách liên<br /> xoang bám vào lồi ống động mạch cảnh trong.<br /> So với các phương pháp khác, Netea-Maier(12)<br /> cho rằng PTNS xuyên XB vào hố yên đã giảm<br /> thiểu tối đa biến chứng và sự khó chịu cho bệnh<br /> nhân, giúp rút ngắn thời gian nằm viện.<br /> <br /> Về sự thông thoáng của lỗ mở xoang bướm<br /> sau phẫu thuật<br /> Vấn đề mở rộng lỗ thông xoang<br /> Theo Metson(11), Sang-Hoon Chun(3): nên tạo<br /> lỗ thông có đường kính 5-10mm. Wigan mở<br /> rộng 10mm; Guerrier, Righini mở lỗ thông đủ<br /> lớn sao cho có thể đưa được ống nội soi 4mm và<br /> một kìm blakesley vào trong lòng xoang(14). Tác<br /> giả Nguyễn Hữu Dũng mở rộng 6-10mm để<br /> phải quan sát được toàn bộ lòng XB và lấy được<br /> hết bệnh tích. Với kỹ thuật xén lấy một phần<br /> nhỏ xương đuôi vách ngăn, lỗ thông xoang mới<br /> tương đối rộng khoảng 10mm, có thể đưa ống<br /> soi 00 hoặc 300 vào quan sát khá trọn vẹn lòng<br /> xoang và đưa dụng cụ lấy bệnh tích.<br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng<br /> <br />