Phương pháp đào tạo và phát triển nguồn nhân lực

PHƯƠNG PHÁP ĐÀO TẠO VÀ PHÁT TRIỂN <br /> NGUỒN NHÂN LỰC<br /> Có nhiều phương pháp để đào tạo và phát triển nguồn nhân lực. Mỗi một phương pháp có  <br /> cách thức thực hiện,  ưu nhược điểm riêng mà các tổ  chức cần cân nhắc để lựa chọ  cho phù  <br /> hợp với điều kiện công việc, đặc điểm về lao động và về nguồn tài chính của mình. Sau đây,  <br /> chúng ta nói tới các phương pháp đào tạo và phát triển nhân lực chủ  yếu đang được thực <br /> hiện ở các nước và ở nước ta<br />  Đào tạo trong công việc:<br /> <br /> Đào tạo trong công việc là các phương pháp đào tạo trực tiếp tại nơi làm việc, trong đó  <br /> người học sẽ học được những kiến thức, kỹ năng cần thiết cho công việc thông qua thực tế <br /> thực hiện và thường là dưới sự hướng dẫn của người lao động lành nghề hơn.<br /> Nhóm này bao gồm những phương pháp như<br /> + Đào tạo theo kiểu chỉ  dẫn công việc: Đây là phương pháp phổ  biến dùng để  dạy các kỹ <br /> năng thực hiện công việc cho hầu hết các công nhân sản xuât và kể  cả  một số  công việc  <br /> quản lý. Quá trình đào tạo bắt đầu từ việc giới thiệu, giải thích của người dạy về mục tiêu  <br /> của công việc, người dạy còn chỉ dẫn một cách tỉ  mỉ, theo từng bước về cách quan sát, trao  <br /> đổi, học hỏi và làm thử cho tới khi thành thạo dưới sự hướng dẫn chỉ dẫn của người dạy<br /> + Đào tạo theo kiểu học nghề; phương pháp này được bắt đầu bằng việc học lý thuyết  ở <br /> trên lớp, sau đó các học viên được đưa đến làm việc dưới sự hướng dẫn của công nhân lành  <br /> nghề trong một vài năm, các học viên được thực hiện các công việc đến khi thành thạo tất cả <br /> các kỹ năng của nghề . Phương pháp này dùng để dạy nghề hoàn chỉnh cho công nhân, đây là <br /> phương pháp thông dụng ở Việt Nam.<br /> + Kèm cặp và chỉ bảo: phương pháp này dùng để giúp cho các cán bộ quản lý các nhân viên  <br /> giám sát có thể học được các kỹ năng, kiến thức cần thiết cho công việc trước mắt và công  <br /> việc cho tương lai thông qua sự kèm cặp chỉ bảo của người quản lý giỏi hơn. Có ba cách để <br /> kèm căp chỉ bảo:<br /> – Kèm cặp bởi người lãnh đạo trực tiếp<br /> – Kèm cặp bởi cố vấn<br /> – Kèm cặp bởi người quản lý có kinh nghiệm hơn<br /> + Luân chuyển và thuyên chuyển công việc: đây là phương pháp chuyển người lao động từ <br /> công việc này sang công việc khác nhằm giúp cho họ có nhiều kinh nghiệm làm việc ở nhiều  <br /> lĩnh vực khác nhau, những kinh nghiệm và kiến thức thu được qua quá trình đó sẽ  giúp cho  <br /> họ có khả năng thực hiện được những công việc cao hơn trong tương lai. Có thể luân chuyển <br /> và thuyên chuyển công việc theo ba cách:<br /> Chuyển đối tượng đào tạo đến nhận cương vị  quản lý  ở  một bộ  phận khác trong tổ  chức <br /> nhưng vẫn với chức năng và quyền hạn như cũ.<br /> Người quản lý được cử đến nhận cương vị công tác mới ngoài lĩnh vực chuyên môn của họ.<br /> Người quản lý được bố  trí luân chuyển công việc trong phạm vi nội bộ  một nghề  chuyên  <br /> môn.<br /> Những ưu điểm của đào tạo trong công việc:<br /> Đào tạo trong công việc thường không yêu cầu một không gian hay những trang thiết bị riêng  <br /> biệt đặc thù.<br /> Đào tạo trong công việc co ý nghĩa thiết thực vì học viên được làm việc và có thu nhập trong  <br /> khi học .<br /> Đào tạo trong công việc mang lại một sự chuyển biến gần như ngay tức thời trong kiến thức  <br /> và kỹ năng và kỹ năng thực hành.<br /> Đào tạo trong công việc cho phép học viên thực hành những gì mà tổ  chức trông mong ở  họ <br /> sau khi quá trình kết thúc<br /> Đào tạo trong công việc tạo điều kiện cho học viên được làm việc cùng với những đồng  <br /> nghiệp tương lai của họ; và bắt chước những hành vi lao động của đồng nghiệp .<br /> Những nhược điểm của các phương pháp đào tạo trong công việc:<br /> Lý thuyết được trang bị không có hệ thống.<br /> Học viên có thể bắt chước những kinh nghiệm, thao tác không tiên tiến của người dạy<br /> Các điều kiện để đào tạo trong công việc đạt hiệu quả khi<br /> + Các giáo viên dạy nghề  phải được lựa chọn cẩn thận và phải đáp  ứng những yêu cầu  <br /> chương trình đào tạo về trình độ chuyên môn, mức độ cẩn thành thạo trong công việc và khả <br /> năng truyền thụ.<br /> + Quá trinh (chương trình) đào tạo phải được tổ chức chặt chẽ và có kế hoạch.<br />  Đào tạo ngoài công việc<br /> <br /> Đào tạo ngoài công việc là phương pháp đào tạo trong đó người học được tách khỏi sự thực  <br /> hiện các công việc thực tế.<br /> + Tổ  chức các lớp cạnh doanh nghiệp: đối với những nghề  tương đối phức tạp, hoặc các <br /> công việc có tính đặc thù, thì việc đào tạo bằng kèm cặp không đáp ứng được yêu cầu cả về <br /> số  lượng và chất lượng. Các doanh nghiệp có thể  tổ  chức các lớp đào tạo với các phương <br /> tiện và thiết bị dành riêng cho học tập. Trong phương pháp này các chương trình đào tạo gồm <br /> hai phần: lý thuyết và thực hành. Phần lý thuyết được giảng tập trung do các kỹ  sư  các cán <br /> bộ kỹ  thuật phụ trách. Còn phần thực hành thì được tiến hành ở  các xưởng thực tập do các <br /> kỹ  sư, các cán bộ  có tay nghề  bậc cao. Phương pháp này giúp cho học viên học tập có hên  <br /> thống hơn.<br /> + Cử người đi học ở các trường chính quy: Các doanh nghiệp có thể cử người lao động đến  <br /> học tập  ở  các trường dạy nghề hoặc quản lý do các cán bộ, nghành hoặc do trung  ương tổ <br /> chức. Trong phương pháp này, người học sẽ được trang bị tương đối đầy đủ cả kiến thức lý  <br /> thuyết lẫn kỹ năng thực hành. Tuy nhiên phương pháp này tốn nhiều thời gian và kinh phí đào  <br /> tạo.<br /> + Bài giảng, hội nghị  hoặc các hội thảo: Các buổi giảng bài hay hội nghị  có thể  được tổ <br /> chức tại doanh nghiệp hoặc 1 hội nghị bên ngoài, có thể tổ chức riêng hoặc kết hợp với các <br /> chương trình đào tạo khác. Trong các buổi thảo luận, học viên sẽ thảo luận theo từng chủ đề <br /> dưới sự  hướng dẫn của người lãnh đạo nhóm, và qua đó họ  học được cá kiến thức, kinh  <br /> nghiệm cần thiết.<br /> + Đào tạo theo kiểu chương trình hóa với sự giúp đỡ  của máy tính: Đây là phương pháp đào  <br /> tạo kỹ  năng hiện đại ngày nay mà nhiều công ty  ở  nhiều nước  đang sử  dụng rộng rãi.  <br /> Phương pháp này, các chương trình đào tạo được viết sẵn trên đĩa mềm của máy tính, người  <br /> học chỉ việc thực hiện thoe các hướng dẫn của máy tính phương pháp này có thể sử dụng để <br /> đào tạo rất nhiều kỹ năng mà không cần có người dạy.<br /> + Đào tạo từ xa: Đây là phương thức đào tạo mà giữa người học và người dạy không trực  <br /> tiếp gặp nhau tại một địa điểm và cùng thời gian mà thông qua phương tiện nghe nhìn trung <br /> gian. Phương tiện trung gian này có thể là sách, CD, VCD, Internet. Phương thức đào tạo này <br /> có ưu điểm nổi bật là người học chủ động bố trí thời gian học tập cho phù hợp với kế hoạch  <br /> cá nhân người học  ở xa trung tâm vẫn có thể  tham gia, tuy nhiên hình thức đào tạo này đòi  <br /> hỏi các cơ sở  đào tạo phải có tính chuyên môn hóa cao, chuẩn bị bài giảng và chương trình  <br /> đào tạo phải có sự đầu tư lớn.<br /> + Đào tạo theo kiểu phòng thí nghiệm: Phương pháp này bao gồm các cuộc hội thảo học tập  <br /> trong đó sử dụng các kỹ thuât như bài tạp tình huống, mô phỏng trên máy tính, trò chơi quản  <br /> lý, đây là cách đào tạo hiện đại ngày nay nhằm giúp cho người học thực tập giải quyết các  <br /> tình huống giống như trên thực tế.<br /> + Mô hình hóa hành vi: là phương pháp diễn kịch nhưng các vở kịch được thiết kế sẵn để mô  <br /> hình hóa các hành vi hợp lý trong các tình huống đặc biệt.<br /> + Đào tạo kỹ năng xử lý công văn, giấy tờ: Đây là một kiểu bài tập, trong đó người quản lý <br /> nhận được một loạt các tài liệu, các bản ghi nhớ, các tường trình, báo cáo, lời dặn dò của  <br /> cấp trên và các thông tin khác mà một người quản lý có thể  nhân được khi vừa tới nơi làm <br /> việc, và họ có trách nhiệm xử lý nhanh chóng và đúng đắn. Phương pháp này giúp cho người  <br /> quản lý học tập cách giải quyết .<br /> Những ưu điểm của việc đào tạo ngoài công việc:<br /> – Học viên sẽ được trang bị hóa đầy đủ và có hệ thống các kiến thức lý thuyết và thực hành,  <br /> không can thiệp tới việc thực hiện công việc của người khác, bộ  phận, không đắt khi cử <br /> nhiều<br /> – Đơn giản dễ tổ chức, không đòi hỏi phương tiện trang thiết bị riêng, có thể sử dụng và đào  <br /> tạo rất nhiều kỹ năng mà không cần người dậy<br /> – Học viên có điều kiện hoc hỏi cách giải quyết tình huống giống thực tế mà chi phí lại thấp  <br /> hơn nhiều<br /> – Cung cấp cho mọi học viên mọi cơ hội học tập trong thời gian linh hoạt, nội dung học tập  <br /> đa dạng và tùy thuộc vào sự  lựa chọn của cá nhân, và đặc biệt là cung cấp tức thời những <br /> phản hồi đối với câu trả lời của người học là đúng hay sai, sai ở đâu thông qua việc cung cấp <br /> lời giải ngay sau câu trả lời của bạn<br /> – Việc học tập diễn ra nhanh hơn, phản ánh nhanh nhậy hơn và tiến độ học và trả  bìa là do <br /> học viên quyết định, cung cấp cho học viên một lượng lớn thông tin trong nhiều lĩnh vực <br /> khác nhau.<br /> – Các thông tin cung cấp cập nhật và lớn về mặt số lượng, người học chủ động trong bố trí  <br /> kế hoạch học tập, đáp ứng được nhu cầu của các học viên ở xa trung tâm đào tạo.<br /> – Học viên ngoài việc được trang bị  các kiến thức lý thuyết còn có cơ  hội được đào luyện <br /> những kỹ năng thực hành<br /> – Nâng cao khả năng, kỹ năng làm việc với con người cũng như ra quyết định, được làm việc  <br /> thật sự để học hỏi<br /> Những nhược điểm của việc đào tạo ngoài công việc<br /> – Cần có các phương tiện và trang thiết bị riêng cho học tập, tốn kém<br /> – Tốn nhiều thời gian, phạm vi hẹp, nó chỉ hiệu quả về chi phí khi sử dụng cho số lương lớn <br /> học viên, yêu cầu nhân viên đa năng để thực hành<br /> – Chi phí cao, đầu tư cho việc chuẩn bị bài giảng rất lớn, thiếu sự trao đổi trực tiếp giữa học  <br /> viên và giáo viên, tốn nhiều công sức tiền của và thời gian để  xây dựng lên các tình huống  <br /> mẫu.<br /> – Đòi hỏi người xây dựng tình huống mẫu ngoài giỏi lý thuyết còn phải giỏi thực hành, có <br /> thể ảnh hưởng tới việc thực hiện công việc của bộ phận, có thể gây ra những thiệt hại<br />