Phương pháp rèn luyện kĩ năng vẽ biểu đồ trong dạy học địa lí ở trường phổ thông

Nguyễn Phương Liên<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 88(12): 99 - 103<br /> <br /> PHƢƠNG PHÁP RÈN LUYỆN KĨ NĂNG VẼ BIỂU ĐỒ<br /> TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ Ở TRƢỜNG PHỔ THÔNG<br /> Nguyễn Phƣơng Liên*<br /> Trường ĐH Sư phạm - ĐH Thái Nguyên<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Biểu đồ là dạng số liệu thống kê đặc biệt, là hình ảnh thể hiện trực quan các số liệu thống kê khác<br /> nhau. Biểu đồ có nhiều loại và trong mỗi loại lại có nhiều dạng khác nhau, ở mỗi dạng đó sẽ thích<br /> hợp với việc thể hiện hệ thống các bảng số liệu riêng. Có những bảng số liệu cho phép vẽ nhiều<br /> dạng biểu đồ với khả năng thích hợp và trực quan như nhau, có những bảng số liệu cho phép vẽ<br /> nhiều dạng biểu đồ với khả năng thích hợp và trực quan khác nhau, nhưng cũng có những bảng số<br /> liệu chỉ cho phép vẽ được một dạng biểu đồ thích hợp. Thực tế dạy học hiện nay cho thấy kĩ năng<br /> vẽ biểu đồ của học sinh còn nhiều hạn chế. Việc hướng dẫn học sinh biết cách phân tích bảng số<br /> liệu, lựa chọn loại biểu đồ thích hợp và vẽ các loại biểu đồ đúng cách là góp phần rèn luyện cho<br /> học sinh một kĩ năng quan trọng trong hệ thống tri thức địa lí ở trường phổ thông.<br /> Từ khóa: Số liệu thống kê, biểu đồ, kĩ năng, trực quan, thích hợp.<br /> <br /> Biểu đồ địa lí là một hình vẽ có tính trực quan<br /> cao, cho phép mô tả động thái phát triển, quy<br /> mô, cơ cấu, tỉ lệ thành phần ... của các đối<br /> tượng địa lí. Trong chương trình địa lí ở phổ<br /> thông, rèn luyện kĩ năng vẽ biểu đồ là một<br /> trong những yêu cầu cơ bản của chuẩn kiến<br /> thức và kĩ năng. Trong cấu trúc của mỗi đề thi<br /> địa lí, vẽ biểu đồ là một bài tập bắt buộc,<br /> thường chiếm khoảng 1/3 tổng số điểm của<br /> toàn bài. Nhận thức được vị trí của biểu đồ<br /> trong môn học địa lí, các tác giả: Phạm Ngọc<br /> Đĩnh[2], Lê Thông[6], Đỗ Ngọc Tiến, Phí<br /> Công Việt[4], Trịnh Trúc Lâm[3]... đã xuất<br /> bản các tài liệu hướng dẫn kĩ thuật thể hiện<br /> các biểu đồ địa lí, trong các tài liệu đó đã giới<br /> thiệu các loại biểu đồ và các thao tác cơ bản<br /> khi vẽ biểu đồ địa lí. Song thực tế dạy học ở<br /> phổ thông cho thấy, kĩ năng vẽ biểu đồ của<br /> học sinh còn chậm, không đúng kĩ thuật,<br /> không đảm bảo "đúng- đẹp- chính xác". Vấn<br /> đề là ở chỗ học sinh còn lúng túng trong việc<br /> lựa chọn biểu đồ thích hợp nhất theo yêu cầu<br /> của đề bài. Trên cơ sở phân tích các tài liệu,<br /> tìm hiểu tình hình thực tế giảng dạy và từ kinh<br /> nghiệm của bản thân, trong bài viết này, tác giả<br /> đề cập tới cách vẽ một số loại biểu đồ địa lí<br /> <br /> phổ biến, và đặc biệt chú ý tới hướng dẫn học<br /> sinh cách lựa chọn loại biểu đồ phù hợp.*<br /> CÁC LOẠI BIỂU ĐỒ<br /> - Biểu đồ cơ cấu: Biểu hiện những số liệu của<br /> các bộ phận trong tổng thể hoặc tỉ trọng của<br /> một hoặc nhiều thành phần so với tổng thể.<br /> Loại biểu đồ này có thể trình bày bằng hình<br /> tròn, hình vuông, biểu đồ miền...<br /> - Biểu đồ so sánh: Dùng để so sánh những số<br /> liệu đã được trực quan hóa của hiện tượng<br /> này với các hiện tượng khác. Loại biểu đồ này<br /> có thể trình bày bằng hình tròn, hình cột...<br /> - Biểu đồ động thái: Dùng để thể hiện quá trình<br /> phát triển của các hiện tượng qua các số liệu đã<br /> được trực quan hóa. Loại biểu đồ này có thể<br /> trình bày bằng đường biểu diễn, hình cột...<br /> CÁCH LỰA CHỌN LOẠI BIỂU ĐỒ<br /> THÍCH HỢP<br /> Dạng bài tập trực tiếp : Loại bài tập này<br /> thường nêu trực tiếp loại biểu đồ cần vẽ. Với<br /> dạng bài tập này, học sinh lựa chọn biểu đồ<br /> phù hợp theo yêu cầu trực tiếp của đề bài.<br /> Ví dụ: Vẽ biểu đồ hình tròn thể hiện....<br /> Dạng bài tập gián tiếp: Yêu cầu chỉ nêu "vẽ<br /> biểu đồ thích hợp nhất thể hiện..." Khi đó, đòi<br /> hỏi người học phải căn cứ vào yêu cầu, tên,<br /> *<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> Tel: 0983.524.132; Email: hunglinhlienhuong@yahoo.com.vn<br /> <br /> 99<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Nguyễn Phương Liên<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> nội dung bảng số liệu và chú ý đến chức năng<br /> của các loại biểu đồ để lựa chọn loại biểu đồ<br /> phù hợp nhất. Biểu đồ thích hợp nhất để thể<br /> hiện bảng số liệu thống kê cho trước phải thỏa<br /> mãn hai điều kiện: thể hiện chính xác bảng số<br /> liệu theo yêu cầu và có tính trục quan cao nhất.<br /> Nếu bảng số liệu thể hiện giá trị tuyệt đối<br /> hoặc tương đối về quy mô, cơ cấu và sự thay<br /> đổi quy mô, cơ cấu của tổng thể trong một,<br /> hai hoặc ba mốc thời gian, hoặc, bảng số liệu<br /> thể hiện sự so sánh về quy mô và cơ cấu của<br /> tổng thể trong một mốc thời gian của một, hai<br /> hoặc ba lãnh thổ khác nhau với cùng đơn vị<br /> tính... thì biểu đồ lựa chọn phù hợp nhất là<br /> biểu đồ hình tròn hoặc hình vuông.<br /> Nếu nội dung bảng số liệu là giá trị tuyệt đối<br /> hoặc tương đối thể hiện tình hình phát triển<br /> hay so sánh giá trị của các đối tượng trong<br /> một hoặc nhiều mốc thời gian với một hoặc<br /> hay hai đơn vị khác nhau... thì dạng biểu đồ<br /> lựa chọn phù hợp nhất là hình cột.<br /> Nếu nội dung bảng số liệu là giá trị tuyệt đối<br /> hoặc tương đối thể hiện tốc độ tăng trưởng<br /> hay động thái phát triển của các đối tượng<br /> trong nhiều mốc thời gian với một, hai hoặc<br /> nhiều đơn vị khác nhau (đặc biệt dạng bảng<br /> số liệu thể hiện nhiều đối tượng trong nhiều<br /> mốc thời gian có nhiều đơn vị khác nhau)...<br /> thì dạng biểu đồ lựa chọn phù hợp nhất là<br /> biểu đồ đường, ngoài ra trong một số trường<br /> hợp có thể lựa chọn biểu đồ cột hay biểu đồ<br /> kết hợp.<br /> Nếu nội dung bảng số liệu là giá trị tuyệt đối<br /> hoặc tương đối thể hiện mối quan hệ của hai,<br /> ba đối tượng có từ một hoặc hai đơn vị khác<br /> nhau trong nhiều mốc thời gian ... thì biểu đồ<br /> lựa chọn phù hợp nhất là biểu đồ kết hợp (cột<br /> đường), ngoài ra ta cũng có thể lựa chọn biểu<br /> đồ hình cột hoặc biểu đồ đường.<br /> Nếu nội dung bảng số liệu là giá trị tuyệt đối<br /> hoặc tương đối thể hiện cơ cấu và sự thay đổi<br /> cơ cấu của tổng thể hoặc động thái phát triển<br /> của nhóm các đối tượng có liên quan chặt chẽ<br /> trong tổng thể với nhau ở nhiều mốc thời gian<br /> (Từ ba mốc trở lên) ... thì biểu đồ lựa chọn<br /> phù hợp nhất là biểu đồ miền.<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> 88(12): 99 - 103<br /> <br /> XỬ LÍ SỐ LIỆU<br /> Xử lí số liệu là một bước rất quan trọng trong<br /> vẽ biểu đồ, xử lí số liệu đúng quyết định đến<br /> vẽ biểu đồ đúng. Trong vẽ biểu đồ, thường<br /> gặp một số cách xử lí số liệu sau:<br /> - Tính tỉ lệ cơ cấu của từng thành phần trong<br /> tổng thể: Lấy số liệu tuyệt đối của từng thành<br /> phần x 100 rồi chia cho tổng số (Đơn vị %).<br /> Nếu bảng số liệu không có cột tổng số thì<br /> phải cộng số liệu giá trị tuyệt đối của các<br /> thành phần để tìm tổng.<br /> - Tính các chỉ số phát triển: Đặt giá trị đại<br /> lượng của năm đầu tiên trong bảng thống kê<br /> là 100%. Giá trị đại lượng của các năm tiếp<br /> theo đều được chia cho giá trị đại lượng của<br /> năm đối chứng rồi nhân với 100 sẽ thành tỉ lệ<br /> phát triển (%) so với năm đối chứng.<br /> - Căn cứ vào yêu cầu câu hỏi, dạng biểu đồ<br /> lựa chọn và số liệu đã cho trong các bảng số<br /> liệu mà ta có thể phải thực hiện tính toán sao<br /> cho phù hợp dựa theo một số công thức tính<br /> toán dùng trong địa lí.<br /> - Đối với dạng biểu đồ hình tròn hoặc biểu đồ<br /> ô vuông, sau khâu xử lí số liệu ta phải thực<br /> hiện khâu tính bán kính r cho hình tròn và<br /> tính cạnh a cho hình vuông trong các trường<br /> hợp cần thiết theo công thức:<br /> Bán kính:<br /> R2 = R1 x<br /> <br /> S2<br /> ,R3 = R1 x<br /> S1<br /> <br /> S3<br /> ...<br /> S1<br /> <br /> Cạnh hình vuông:<br /> a2 = a 1 x<br /> <br /> S2<br /> , a3 = a1 x<br /> S1<br /> <br /> S3<br /> , ... [2]<br /> S1<br /> <br /> VẼ BIỂU ĐỒ<br /> - Biểu đồ hình tròn: Vẽ khung cho biểu đồ<br /> hình tròn theo bán kính đã lấy hoặc đã tính,<br /> trường hợp nhiều hình tròn ta nên để chúng<br /> trùng trên một đường thẳng, đặt chúng cân<br /> xứng vào giữa khổ giấy nhằm đảm bảo tính<br /> khoa học, chính xác và thẩm mĩ. Vẽ lần lượt<br /> các thành phần của tổng thể theo số liệu đã<br /> cho hoặc đã xử lí theo thứ tự của bảng số liệu<br /> 100<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Nguyễn Phương Liên<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> từ trên xuống dưới. Thống nhất vẽ thành phần<br /> đầu bắt đầu từ đường bán kính trùng với kim<br /> đồng hồ chỉ 12h và theo chiều kim đồng hồ,<br /> mỗi 1% tương ứng 3.60, mỗi góc 900 tương<br /> ứng 25%.<br /> - Biểu đồ hình vuông: Vẽ khung cho biểu đồ<br /> hình vuông theo cạnh a đã lấy hoặc đã tính<br /> gồm 100 ô vuông đều nhau. Vẽ lần lượt các<br /> thành phần của tổng thể theo số liệu đã cho<br /> hoặc đã xử lí theo thứ tự của bảng số liệu từ<br /> trên xuống dưới. Thống nhất vẽ thành phần<br /> đầu bắt đầu từ ô vuông đầu tiên phía trên bên<br /> trái theo hàng hàng ngang hoặc hàng dọc.<br /> Mỗi ô vuông tương ứng 1%.<br /> - Biểu đồ hình cột: Vẽ hệ toạ độ Oxy (Trong<br /> trường hợp có hai đơn vị ta vẽ hai trục tung<br /> Oy va Oy,). Trên trục tung Oy (Hoặc Oy,)<br /> chia đơn vị của đối tượng là những đơn vị<br /> chẵn đều nhau, đơn vị lớn nhất trên trục tung<br /> Oy (Hoặc Oy,) tương đối với giá trị lớn nhất<br /> đã có trong bảng số liệu. Trên trục Ox chia<br /> khoảng cách năm hoặc khoảng cách các đối<br /> tượng. Nếu là các đối tượng khác nhau thì<br /> khoảng cách là đều nhau, còn nều là tiến trình<br /> thời gian thì khoảng cách được chia theo tiến<br /> trình thời gian đó. Vẽ lần lượt các cột từ trái<br /> qua phải thể hiện tình hình phát triển hay so<br /> sánh giá trị của các đối tượng theo khoảng<br /> cách năm hoặc khoảng cách các đối tượng đã<br /> chia trên trục Ox. Cột đầu tiên nên để cách<br /> trục tung Oy một khoảng cách nhất định và<br /> độ rộng các cột phải đảm bảo đều nhau.<br /> - Biểu đồ đường: Vẽ hệ toạ độ Oxy (Trong<br /> trường hợp có hai đơn vị ta vẽ hai trục tung<br /> Oy va Oy,). Trên trục tung Oy (Hoặc Oy,)<br /> chia đơn vị của đối tượng là những đơn vị<br /> chẵn đều nhau, đơn vị lớn nhất trên trục tung<br /> Oy (Hoặc Oy,) tương đối với giá trị lớn nhất<br /> đã có trong bảng số liệu. Trên trục Ox chia<br /> khoảng cách năm của các đối tượng theo tiến<br /> trình thời gian đã cho. Vẽ lần lượt các điểm<br /> uốn từ trái qua phải của từng đối tượng thể<br /> hiện tình hình phát triển hay so sánh giá trị<br /> của các đối tượng theo khoảng cách năm đã<br /> chia trên trục Ox. Thông thường điểm uốn<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> 88(12): 99 - 103<br /> <br /> của mốc thời gian đầu tiên để trùng với trục<br /> tung Oy.<br /> - Biểu đồ miền:<br /> + Đối với biểu đồ miền cơ cấu: Vẽ khung cho<br /> biểu đồ miền là hình chũ nhật với chiều cao là<br /> 10 dòng kẻ, cạnh đứng thể hiện đơn vị % và<br /> cạnh ngang thể hiện khoảng cách năm đã cho,<br /> đặt chúng cân xứng vào giữa khổ giấy nhằm<br /> đảm bảo tính khoa học, chính xác và thẩm mĩ.<br /> Dựa vào hệ toạ độ đã vẽ và số liệu đã cho, ta<br /> vẽ lần lượt hệ thống các điểm uốn như trong<br /> vẽ biểu đồ đường: Vẽ lần lượt các điểm uốn<br /> từ trái qua phải của từng đối tượng thể hiện<br /> cơ cấu và sự thay đổi cơ cấu của các đối<br /> tượng theo khoảng cách năm đã chia trên trục<br /> Ox. Các điểm uốn của mốc thời gian đầu tiên<br /> để trùng với trục tung Oy. Giới hạn giữa các<br /> đường biểu diễn là miền giá trị cần thể hiện.<br /> + Đối với biểu đồ miền giá trị: Vẽ khung cho<br /> biểu đồ là hệ toạ độ Oxy, trên trục tung Oy<br /> chia đơn vị của đối tượng là những đơn vị<br /> chẵn đều nhau, đơn vị lớn nhất trên trục tung<br /> Oy tương đối với giá trị lớn nhất đã có trong<br /> bảng số liệu. Trên trục Ox chia khoảng cách<br /> năm đã cho, đặt chúng cân xứng vào giữa khổ<br /> giấy nhằm đảm bảo sự khoa học, chính xác và<br /> thẩm mĩ. Dựa vào hệ toạ độ đã vẽ và số liệu<br /> đã cho, ta vẽ lần lượt hệ thống các điểm uốn<br /> như trong vẽ biểu đồ đường: Vẽ lần lượt các<br /> điểm uốn từ trái qua phải của từng đối tượng<br /> thể hiện tình hình phát triển các đối tượng<br /> theo khoảng cách năm đã chia trên trục Ox.<br /> Thông thường các điểm uốn của mốc thời<br /> gian đầu tiên để trùng với trục tung Oy. Giới<br /> hạn giữa các đường biểu diễn là miền giá trị<br /> cần thể hiện.<br /> HOÀN THIỆN BIỂU ĐỒ<br /> - Ghi tên cho biểu đồ: Ghi vào chính giữa khổ<br /> giấy bên trên hoặc bên dưới của biểu đồ.<br /> - Ghi bảng chú giải cho biểu đồ:<br />  Đối với các biểu đồ có ít đối tượng, số liệu<br /> có thể ghi trực tiếp lên biểu đồ thì không cần<br /> chú giải.<br />  Đối với những dạng biểu đồ có nhiều đối<br /> tượng cần ghi rõ bảng chú giải cho biểu đồ<br /> <br /> 101<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Nguyễn Phương Liên<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 88(12): 99 - 103<br /> <br /> - Ghi số liệu vào biểu đồ: Trong một số biểu<br /> đồ với ít đối tượng và số liệu đơn giản, gọn ta<br /> nên đưa vào biểu đồ. Còn trong trường hợp có<br /> nhiều đối tượng hoặc số liệu phức tạp, cồng<br /> kềnh ta không nên đưa số liệu vào biểu đồ vì<br /> khi đó sẽ làm phức tạp và giảm tính thẩm mĩ<br /> của biểu đồ.<br /> Lƣu ý:<br /> - Trong khâu xử lí số liệu cần chú ý đổi đơn<br /> vị trong những trường hợp cần đổi sao cho<br /> phù hợp với câu hỏi và thực tế. Số liệu xử lí<br /> có thể làm tròn hoặc để lẻ thập phân ở mức<br /> một hoặc hai con số theo quy tắc làm tròn<br /> toán học.<br /> - Có tên và chú giải đúng cho biểu đồ (Đối<br /> với các dạng biểu đồ thể hiện một đối tượng<br /> đã phân biệt rõ trên biểu đồ không cần ghi<br /> chú giải).<br /> - Vẽ đúng thứ tự các đối tượng theo bảng số<br /> liệu đã cho.<br /> - Tên biểu đồ = Yêu cầu câu hỏi (Hoặc tên<br /> bảng số liệu trực tiếp để vẽ biểu đồ) + Lãnh<br /> thổ + Thời gian.<br /> - Các kí hiệu cho biểu đồ cần sáng, rõ, đơn<br /> giản, dễ thực hiện và cần vẽ cẩn thận. Thông<br /> thường nên dùng các kí hiệu như để trống,<br /> dấu trừ, dấu cộng, dấu chấm, gạch ngang,<br /> gạch dọc...<br /> - Khi nhận xét biểu đồ cần phải chứng minh<br /> bằng số liệu.<br /> LẤY VÍ DỤ CỤ THỂ<br /> Có bảng số liệu sau:<br /> <br /> - Biểu đồ thích hợp nhất thể hiện giá trị xuất nhập khẩu của nước ta giai đoạn 2000 -2010<br /> là biểu đồ cột nhóm, không cần xử lí số liệu.<br /> - Biểu đồ thích hợp nhất thể hiện cán cân xuất<br /> - nhập khẩu của nước ta giai đoạn 2000 -2010<br /> là biểu đồ cột đơn, xử lí số liệu: xuất khẩu nhập khẩu.<br /> - Biểu đồ thích hợp nhất thể hiện tổng kim<br /> ngạch xuất - nhập khẩu của nước ta giai đoạn<br /> 2000 -2010là biểu đồ cột, xử lí số liệu: xuất<br /> khẩu + nhập khẩu.<br /> <br /> GIÁ TRỊ XUẤT, NHẬP KHẨU CỦA NƯỚC TA<br /> GIAI ĐOẠN 2000-2010 (Đơn vị: Tỉ USD )<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> <br /> Năm 2000 2002 2003 2004 2005 2010<br /> Xuất<br /> 14,5 16,7 20,1 26,5 32,4 70,8<br /> khẩu<br /> Nhập<br /> 15,6 19,7 25,3 32,0 36,7 83,2<br /> khẩu<br /> Nguồn: Niên giám thống kê 2010<br /> <br /> Từ bảng số liệu trên, có thể yêu cầu nhiều<br /> cách vẽ biểu đồ khác nhau, tùy từng yêu cầu<br /> có thể lựa chọn các loại biểu đồ khác nhau.<br /> Cụ thể:<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> - Biểu đồ thích hợp nhất thể hiện cơ cấu xuất<br /> nhập - khẩu của nước ta giai đoạn 2000 -2010<br /> là biểu đồ miền, xử lí số liệu bằng cách tính tỉ<br /> lệ cơ cấu, đơn vị : %.<br /> - Biểu đồ thích hợp nhất thể hiện giá trị xuất<br /> khẩu so với nhập khẩu của nước ta giai đoạn<br /> 2000 -2010 là biểu đồ miền tuyệt đối, xử lí số<br /> liệu: coi nhập khẩu là 100%, từ đó tính được<br /> giá trị của xuất khẩu so với nhập khẩu.<br /> - Biểu đồ thích hợp nhất thể hiện tốc độ tăng<br /> trưởng xuất khẩu và nhập khẩu của nước ta<br /> giai đoạn 2000 -2010 là biểu đồ đường, xử lí<br /> số liệu: lấy năm 2000 là 100%, từ đó tính<br /> được giá trị tăng trưởng của các năm sau so<br /> với năm 2000.<br /> Như vậy, rõ ràng là từ một bảng số liệu,<br /> nhưng có thể khai thác được nhiều khía cạnh<br /> kiến thức và tương ứng với mỗi kiến thức<br /> khai thác được, sẽ có một dạng biểu đồ thích<br /> hợp nhất thể hiện đối tượng.<br /> Trong thời đại công nghệ thông tin, sự ra đời<br /> của nhiều phần mềm ứng dụng đã giúp các<br /> giáo viên dễ dàng thực hiện nhiều hoạt động<br /> giảng dạy, trong đó có vẽ biểu đồ. Tuy nhiên,<br /> để hoàn thiện kĩ năng vẽ biểu đồ bằng tay hay<br /> bằng máy tính đều đòi hỏi người dạy và<br /> người học phải hiểu và nắm chắc vai trò và ý<br /> nghĩa của từng dạng biểu đồ, biết cách phân<br /> tích bảng số liệu thống kê, từ đó mới có thể<br /> lựa chọn biểu đồ thích hợp. Chọn và vẽ đúng<br /> biểu đồ phản ánh mức độ hiểu và vận dụng<br /> 102<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Nguyễn Phương Liên<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> kiến thức của người học. Các bước để hoàn thiện<br /> một biểu đồ còn giúp học sinh rèn luyện các kĩ<br /> năng khác, như: tính toán, xử lí số liệu, óc thẩm<br /> mĩ, khả năng phân tích, nhận xét, đánh giá đối<br /> tượng. Vì vậy, trong quá trình dạy học địa lí, rèn<br /> luyện kĩ năng vẽ biểu đồ cho học sinh là một trong<br /> những nhiệm vụ quan trong của giáo viên Địa lí.<br /> <br /> 88(12): 99 - 103<br /> <br /> [2]. Phạm Ngọc Đĩnh (2008), Những kĩ năng địa lí cơ<br /> bản trong nhà trường phổ thông, Nxb giáo dục.<br /> [3]. Trịnh Trúc Lâm (2007), Kĩ thuật thể hiện biểu đồ<br /> địa lí ôn thi đại học, Nxb Hà Nội.<br /> [4]. Đỗ Ngọc Tiến – Phí Công Việt (2006), Tuyển chọn<br /> những bài ôn luyện thực hành kĩ năng thi vào đại học cao đẳng, Nxb giáo dục.<br /> [5]. Nguyễn Viết Thịnh (2007), Windows ms office<br /> internet dùng trong giảng dạy và nghiên cứu địa lí, Nxb<br /> đại học Sư phạm.<br /> [6]. Lê Thông, Nguyễn Đức Vũ, Nguyễn Minh Tuệ<br /> (2009), Bồi dưỡng học sinh giỏi Địa lí, Nxb Giáo dục.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> [l]. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2008), Atlat địa lí Việt<br /> Nam, Nxb Giáo dục.<br /> <br /> SUMMARY<br /> <br /> TRAINING METHODS FOR CHART DRAWING SKILLS IN TEACHING<br /> GEOGRAPHY AT SECONDARY SCHOOLS<br /> Nguyen Phuong Lien*<br /> College of Education - TNU<br /> <br /> Charts are a form of statistical data in particular, the visual image showing the different statistics. Charts consist<br /> of many types and each type has many different forms, in a format that will suit the present system of separate<br /> tables. There are tables for multiple chart drawings with appropriate capabilities and visual alike, there are tables<br /> for multiple chart drawings with appropriate capabilities and intuitive different, but there are tables only allowed<br /> to draw a suitable graph. It is the fact that current students’ chart drawing skills are still restricted. Guiding<br /> students know how to analyze the data table, select the appropriate type of chart and diagram of the chart is<br /> properly training students a vital skill in the system of geographical knowledge in secondary schools.<br /> Keywords: Statistics, charts, skills, intuitive and appropriate.<br /> <br /> *<br /> <br /> Tel: 0983.524.132; Email: hunglinhlienhuong@yahoo.com.vn<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> 103<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br />