Quan hệ chính trị - ngoại giao giữa CHDCND Triều Tiên và Hàn Quốc: Những đặc điểm chủ yếu

QUAN HÖ CHÝNH TRÞ - NGO¹I GIAO<br /> GI÷A CHDCND TRIÒU TI£N Vµ HµN QUèC:<br /> NH÷NG §ÆC §IÓM CHñ YÕU<br /> <br /> TrÇn ThÞ Nhung<br /> (*)<br /> <br /> <br /> H¬n nöa thÕ kû qua, b¸n ®¶o TriÒu Tiªn bÞ chia c¾t thµnh 2 quèc<br /> gia ®éc lËp: CHDCND TriÒu Tiªn (B¾c TriÒu Tiªn) vµ §¹i Hµn<br /> D©n quèc (Nam TriÒu Tiªn). DiÔn biÕn trong mèi quan hÖ liªn<br /> TriÒu ®−îc kh«ng chØ nh©n d©n hai n−íc quan t©m, mµ c¶ thÕ giíi<br /> còng dâi theo. Cho ®Õn nay, khã cã thÓ kÓ hÕt ®−îc ®· cã bao nhiªu<br /> cuéc häp, héi nghÞ quèc gia vµ quèc tÕ bµn vÒ vÊn ®Ò b¸n ®¶o TriÒu<br /> Tiªn. Quan hÖ gi÷a hai n−íc tuy cã lóc hßa dÞu nh−ng chñ yÕu vÉn<br /> lu«n ë trong t×nh tr¹ng c¨ng th¼ng, xung ®ét, cã nguy c¬ t¸i diÔn<br /> chiÕn tranh. Bµi viÕt tr×nh bµy mét sè ®Æc ®iÓm chñ yÕu trong quan<br /> hÖ chÝnh trÞ ngo¹i giao gi÷a hai n−íc thêi gian qua.<br /> <br /> <br /> 1. Trong ChiÕn tranh L¹nh, quan hÖ vµ Hµn Quèc) cã chÕ ®é chÝnh trÞ kh¸c<br /> gi÷a 2 miÒn TriÒu Tiªn lu«n ë trong t×nh nhau, kh«ng c«ng nhËn sù tån t¹i cña<br /> tr¹ng c¨ng th¼ng, thï ®Þch, ®èi ®Çu, nhau vµ lu«n duy tr× quan hÖ thï ®Þch,<br /> kh«ng tiÕp xóc hay ®µm ph¸n. Khi t×nh kh«ng tiÕp xóc hay ®µm ph¸n. Bªn nµo<br /> h×nh quan hÖ quèc tÕ ®−îc c¶i thiÖn, còng muèn dïng vò lùc ®Ó s¸p nhËp bªn<br /> quan hÖ liªn TriÒu còng ®−îc tiÕn triÓn kia lµm cho cuéc ch¹y ®ua vò trang vµ<br /> ®«i chót. chiÕn tranh ngo¹i giao gi÷a hai miÒn<br /> diÔn ra quyÕt liÖt. (*)<br /> Sau HiÖp ®Þnh ®×nh chiÕn Nam-B¾c<br /> Khi t×nh h×nh quan hÖ quèc tÕ ®−îc<br /> TriÒu Tiªn ng¨n chÆn cuéc xung ®ét<br /> c¶i thiÖn vµo ®Çu thËp niªn 1970, hai<br /> quèc tÕ trªn quy m« lín ®−îc ký kÕt ë<br /> bªn b¾t ®Çu tiÕn hµnh c¸c cuéc ®èi<br /> Panmunjom (Bµn M«n §iÕm) ngµy<br /> tho¹i. Ngµy 4/7/1972, hai miÒn TriÒu<br /> 27/7/1953, vÜ tuyÕn 38 ®−îc lÊy lµm<br /> Tiªn ra Th«ng c¸o chung hai miÒn vÒ<br /> ranh giíi qu©n sù gi÷a hai miÒn Nam-<br /> viÖc nhÊt trÝ t×m c¸ch thùc hiÖn thèng<br /> B¾c, t×nh tr¹ng nghi kþ, thï ®Þch lÉn<br /> nhÊt TriÒu Tiªn theo nguyªn t¾c hoµ<br /> nhau ngµy cµng t¨ng, g©y trë ng¹i lín<br /> b×nh, ®éc lËp, v−ît qua nh÷ng kh¸c biÖt<br /> cho viÖc tæ chøc ®èi tho¹i vµ hoµ gi¶i.<br /> vÒ t− t−ëng vµ chÕ ®é chÝnh trÞ, kh«ng<br /> Trong thêi kú ChiÕn tranh L¹nh, phÝa<br /> B¾c vµ phÝa Nam b¸n ®¶o TriÒu Tiªn<br /> víi hai nhµ n−íc (CHDCND TriÒu Tiªn (*)<br /> TS., ViÖn Nghiªn cøu §«ng B¾c ¸.<br /> Quan hÖ chÝnh trÞ – ngo¹i giao… 27<br /> <br /> cã sù can thiÖp cña n−íc ngoµi. §Ó ®¹t HiÖp ®Þnh nµy ®· më ra mét giai ®o¹n<br /> ®−îc môc ®Ých, hai bªn ®· tháa thuËn míi cho tiÕn tr×nh hoµ b×nh trªn b¸n<br /> chÊm døt khiªu khÝch vò trang, ®Èy ®¶o TriÒu Tiªn.<br /> m¹nh c¸c ch−¬ng tr×nh trao ®æi vµ thiÕt<br /> HiÖp ®Þnh bao gåm 25 ®iÒu, ®Ò cËp<br /> lËp ®−êng d©y nãng gi÷a Seoul vµ B×nh<br /> ®Õn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc, trong ®ã nhÊn<br /> Nh−ìng. Tuy nhiªn mong −íc ®· kh«ng<br /> m¹nh: “hai bªn sÏ kh«ng sö dông vò lùc<br /> trë thµnh hiÖn thùc do sù kh¸c biÖt vÒ<br /> chèng l¹i nhau" vµ "sÏ gi¶i quyÕt nh÷ng<br /> quan ®iÓm chÝnh s¸ch vµ t×nh tr¹ng<br /> bÊt ®ång ý kiÕn vµ tranh chÊp th«ng<br /> nghi kþ nhau qu¸ s©u s¾c gi÷a hai bªn.<br /> qua ®èi tho¹i vµ th−¬ng l−îng". Hai bªn<br /> Sau Tuyªn bè ®Æc biÖt cña Tæng tháa thuËn tiÕn hµnh nh÷ng cuéc trao<br /> thèng Hµn Quèc Roh Tae-woo ngµy ®æi, hîp t¸c vµ tin t−ëng lÉn nhau trong<br /> 7/7/1988, trong ®ã nhÊn m¹nh r»ng Hµn c¸c lÜnh vùc.<br /> Quèc sÏ ®Èy m¹nh viÖc trao ®æi nh©n sù<br /> Bªn c¹nh ®ã, hai chÝnh phñ cßn ký<br /> thuéc mäi tÇng líp ë c¶ hai miÒn, cho<br /> mét b¶n Tuyªn bè chung phi h¹t nh©n<br /> phÐp ng−êi TriÒu Tiªn ë trong vµ ngoµi<br /> hãa trªn b¸n ®¶o TriÒu Tiªn. Tuyªn bè<br /> n−íc ®−îc tù do th¨m viÕng lÉn nhau,<br /> nµy gåm 6 ®iÓm, trong ®ã ®¸ng chó ý lµ<br /> më réng bu«n b¸n liªn TriÒu, lo¹i bá<br /> nh÷ng néi dung nh−: hai miÒn Nam –<br /> ngo¹i giao ®èi ®Çu, tiÕn hµnh nhiÒu biÖn<br /> B¾c TriÒu Tiªn sÏ: kh«ng thö, s¶n xuÊt,<br /> ph¸p ®Ó giao l−u gi÷a hai miÒn, nh÷ng<br /> nhËn, xö lý, tµng tr÷, triÓn khai hoÆc sö<br /> cuéc häp cña quan chøc chÝnh phñ hai<br /> dông vò khÝ h¹t nh©n; chØ sö dông n¨ng<br /> n−íc b¾t ®Çu diÔn ra liªn tiÕp.<br /> l−îng h¹t nh©n v× môc ®Ých hoµ b×nh;<br /> 2. B−íc vµo thËp niªn 90 cña thÕ kû kh«ng cã c¸c c¬ së chÕ biÕn h¹t nh©n vµ<br /> XX, do t×nh h×nh thÕ giíi cã nh÷ng biÕn lµm giµu uraniom, v.v... Th¸ng 9/1992,<br /> ®æi s©u s¾c, quan hÖ CHDCND TriÒu hai bªn tiÕp tôc th«ng qua thªm 3 HiÖp<br /> Tiªn-Hµn Quèc chuyÓn tõ ®èi ®Çu sang ®Þnh, trong ®ã chøa ®ùng nh÷ng biÖn<br /> cïng tån t¹i hßa b×nh vµ më ra con ph¸p cô thÓ ®Ó thùc hiÖn HiÖp ®Þnh c¬<br /> ®−êng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò thèng nhÊt b¶n B¾c-Nam.<br /> th«ng qua ®èi tho¹i vµ hîp t¸c.<br /> N¨m 1998, sau khi lªn cÇm quyÒn,<br /> Sau ChiÕn tranh L¹nh, trong xu thÕ Tæng thèng Hµn Quèc Kim Dae-Jung<br /> vËn ®éng chung cña thÕ giíi lµ hoµ b×nh, muèn c¶i thiÖn quan hÖ gi÷a hai miÒn<br /> æn ®Þnh, hîp t¸c ®Ó ph¸t triÓn, c¶ TriÒu Tiªn th«ng qua "Héi nghÞ 4 bªn"<br /> CHDCND TriÒu Tiªn vµ Hµn Quèc ®Òu (Mü, Trung Quèc vµ hai miÒn TriÒu<br /> xóc tiÕn c¶i thiÖn quan hÖ víi nhau ®Ó Tiªn) nh»m lµm dÞu t×nh h×nh c¨ng<br /> thiÕt lËp mét nÒn hoµ b×nh v÷ng ch¾c th¼ng ®èi ®Çu trªn b¸n ®¶o. ¤ng Kim<br /> cho b¸n ®¶o TriÒu Tiªn. Cuéc häp ®Çu Dae-Jung ®· ®−a ra chÝnh s¸ch 3 ®iÓm<br /> tiªn gi÷a Thñ t−íng cña hai n−íc ®· vÒ TriÒu Tiªn: thø nhÊt, duy tr× mét t−<br /> ®−îc tiÕn hµnh vµo th¸ng 9/1990 vµ sau thÕ an ninh m¹nh, Hµn Quèc kh«ng<br /> 5 lÇn häp gi÷a c¸c thñ t−íng, HiÖp ®Þnh dung thø bÊt cø m−u toan ph¸ ho¹i hoµ<br /> hoµ gi¶i, kh«ng x©m l−îc, giao l−u vµ b×nh nµo tõ phÝa B¾c; thø hai, Hµn<br /> hîp t¸c gi÷a hai n−íc TriÒu Tiªn (hay Quèc kh«ng cã ý ®Þnh thèng nhÊt ®Êt<br /> cßn gäi lµ HiÖp ®Þnh c¬ b¶n B¾c - Nam) n−íc b»ng c¸ch s¸p nhËp miÒn B¾c, mµ<br /> ®· ®−îc ký kÕt vµo ngµy 13/12/1991. thay vµo ®ã, sÏ t×m c¸ch cïng tån t¹i vµ<br /> 28 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 1.2010<br /> <br /> cïng ph¸t triÓn thÞnh v−îng víi miÒn c¾t, lµ cÇu nèi ®−a b¸n ®¶o TriÒu Tiªn<br /> B¾c; thø ba, Hµn Quèc sÏ tiÕp tôc c¶i h−íng tíi sù thÞnh v−îng trong hoµ b×nh<br /> thiÖn vµ ph¸t triÓn quan hÖ liªn TriÒu vµ thèng nhÊt, lµ b−íc khëi ®Çu hÕt søc<br /> b»ng c¸ch ®Èy m¹nh trao ®æi vµ hîp t¸c tÝch cùc thóc ®Èy qu¸ tr×nh hoµ b×nh vµ<br /> trong nhiÒu lÜnh vùc. TriÕt lý thèng t¸i thèng nhÊt b¸n ®¶o TriÒu Tiªn. Nã<br /> nhÊt cña «ng Kim Dae-Jung bao gåm 3 ®· ®em l¹i mét søc sèng míi cho nh÷ng<br /> nguyªn t¾c c¬ b¶n, ®ã lµ: ®éc lËp, hoµ cè g¾ng nh»m ®¶m b¶o hoµ b×nh mét<br /> b×nh vµ d©n chñ. Theo ®ã, tÊt c¶ nh÷ng c¸ch l©u dµi vµ bÒn v÷ng ë khu vùc nµy<br /> vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn b¸n ®¶o TriÒu trong thÕ kû XXI.<br /> Tiªn, kÓ c¶ vÊn ®Ò thèng nhÊt, cÇn ph¶i<br /> ®−îc gi¶i quyÕt theo tinh thÇn tù quyÕt 3. Mèi quan hÖ hai miÒn TriÒu Tiªn<br /> d©n téc, th«ng qua ®µm ph¸n hoµ b×nh thùc sù ®−îc khëi s¾c tõ sau Héi nghÞ<br /> vµ d©n chñ. th−îng ®Ønh liªn TriÒu lÇn thø nhÊt<br /> (n¨m 2000). C¸c cuéc häp cÊp bé diÔn ra<br /> Trªn c¬ së ®ã, Tæng thèng Kim Dae- liªn tôc vµ hai bªn ®· ®¹t ®−îc nhiÒu<br /> Jung ®· thi hµnh ChÝnh s¸ch ¸nh tháa thuËn c¬ b¶n.<br /> d−¬ng ®èi víi CHDCND TriÒu Tiªn.<br /> ChÝnh s¸ch nµy ®−îc thùc hiÖn theo KÓ tõ sau Héi nghÞ th−îng ®Ønh liªn<br /> nguyªn t¾c t¸ch kinh tÕ ra khái chÝnh TriÒu lÇn thø nhÊt, mèi quan hÖ hai<br /> trÞ. Theo ®ã, Hµn Quèc tiÕn hµnh ®¬n miÒn ®−îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ. Trªn mÆt<br /> gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc kinh doanh, níi trËn chÝnh trÞ, c¸c cuéc héi ®µm song<br /> láng c¸c h¹n chÕ ®Çu t− vµo CHDCND ph−¬ng diÔn ra liªn tôc, nhÊt lµ sau khi<br /> TriÒu Tiªn (gi¶i to¶ hoµn toµn lÖnh cÊm «ng Roh Moo Hyun ®¾c cö Tæng thèng<br /> vËn ®Çu t−, söa ®æi khung trÇn giíi h¹n Hµn Quèc vµo th¸ng 12/2002, CHDCND<br /> vèn ®Çu t−), c«ng bè c¸c kÕ ho¹ch cung TriÒu Tiªn ®· tõng b−íc tiªn phong tiÕn<br /> cÊp viÖn trî... nh»m hîp t¸c kinh tÕ víi tíi héi ®µm liªn TriÒu vµ thóc ®Èy viÖc<br /> CHDCND TriÒu Tiªn. thèng nhÊt. ChØ tÝnh ®Õn th¸ng 10/2005<br /> Héi nghÞ th−îng ®Ønh liªn TriÒu lÇn ®· cã tÊt c¶ 159 cuéc héi ®µm. Trong<br /> thø nhÊt ®−îc tæ chøc vµo ngµy 13- giai ®o¹n ®ã, Hµn Quèc vµ CHDCND<br /> 15/6/2000 ®· tËp trung bµn b¹c vÒ kh¶ TriÒu Tiªn ®· tæ chøc c¸c cuéc häp vÒ<br /> n¨ng thèng nhÊt trªn 3 nguyªn t¾c ®éc c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, qu©n sù, thÓ thao<br /> lËp, hoµ b×nh vµ ®¹i ®oµn kÕt d©n téc; còng nh− c¸c cuéc häp cña Héi ch÷ thËp<br /> kh¼ng ®Þnh l¹i nguyÖn väng phi h¹t ®á vµ 16 vßng ®µm ph¸n cÊp bé.<br /> nh©n ho¸ b¸n ®¶o TriÒu Tiªn; ®oµn tô<br /> Trong c¸c cuéc héi ®µm, CHDCND<br /> nh÷ng gia ®×nh bÞ ly t¸n ®Ó tiÕn tíi sù<br /> TriÒu Tiªn ®· tËn dông c¬ héi ®Ó ®em<br /> hoµ hîp vµ ®ång nhÊt d©n téc; bµn c¸c<br /> l¹i lîi Ých vÒ kinh tÕ, nhÊn m¹nh vµo<br /> vÊn ®Ò hîp t¸c kinh tÕ song ph−¬ng, vÊn<br /> mèi quan hÖ liªn TriÒu ®Ó ph¶n øng l¹i<br /> ®Ò gi¶i trõ vò khÝ h¹t nh©n vµ phèi hîp<br /> Mü nh− lµ mét c¸ch ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò<br /> c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn lîi Ých d©n téc<br /> khñng ho¶ng h¹t nh©n tõ giai ®o¹n gi÷a<br /> nh− ®· nªu trong HiÖp ®Þnh c¬ b¶n B¾c<br /> vµ t¹o c¬ së cho viÖc hîp t¸c vµ trao ®æi<br /> - Nam n¨m 1991, v.v...<br /> trong giai ®o¹n tiÕp theo. Nh×n nhËn<br /> Cuéc gÆp cÊp cao lÞch sö nµy ®· t¹o thÊu ®¸o h¬n ta cã thÓ nhËn ra mét sè<br /> ®µ cho hai bªn hµn g¾n vÕt th−¬ng chia ®Æc ®iÓm:<br /> Quan hÖ chÝnh trÞ – ngo¹i giao… 29<br /> <br /> Tr−íc hÕt, miÒn B¾c ®−îc ®¶m b¶o Thø t−, trong ch−¬ng tr×nh nghÞ sù<br /> c¸c lîi Ých kinh tÕ qua viÖc liªn kÕt hoÆc cña c¸c cuéc héi ®µm cÊp bé, CHDCND<br /> sö dông kÕ ho¹ch cña Uû ban hîp t¸c TriÒu Tiªn ®· cè g¾ng ®Ó ®¹t ®−îc c¸c<br /> kinh tÕ Nam - B¾c. Sù thµnh c«ng cña lîi Ých vÒ kinh tÕ. Trong tÊt c¶ 16 cuéc<br /> cuéc häp lÇn thø nhÊt ®· më ra c¬ héi ®µm ph¸n, c¶ hai bªn ®Òu ®ång lßng<br /> ®Ó cã cuéc häp Uû ban lÇn thø 2 gióp nhÊt trÝ víi ®iÒu 4 cña Tuyªn bè chung<br /> CHDCND TriÒu Tiªn cã ®−îc 400.000 (thóc ®Èy kinh tÕ cña c¶ hai miÒn, trao<br /> tÊn g¹o vµ 100.000 tÊn ph©n bãn. KÓ tõ ®æi liªn TriÒu vµ hîp t¸c). CHDCND<br /> ®ã, nh÷ng cuéc häp cÊp bé th−êng ®−îc TriÒu Tiªn ®· hîp t¸c nhiÖt t×nh trong<br /> tæ chøc vµ kÕ tiÕp (sau 1 th¸ng) th× l¹i viÖc triÓn khai 3 dù ¸n hîp t¸c kinh tÕ:<br /> cã cuéc häp uû ban t¹i cïng ®Þa ®iÓm. Dù ¸n c«ng nghiÖp Kaesong; Dù ¸n khu<br /> Thø hai, theo ®iÒu 1 cña Tuyªn bè du lÞch Mt. Kumkang; vµ c¸c dù ¸n nèi<br /> chung ngµy 15/6/2000 (®éc lËp qu¸ tr×nh l¹i tuyÕn ®−êng s¾t Gyeongui vµ<br /> tiÕn hµnh c¸c vÊn ®Ò thèng nhÊt), Donghae vµ ®−êng bé, vµ còng nhÊt trÝ<br /> t¹o c¸c ®iÒu kiÖn vÒ thÓ chÕ cho viÖc hîp<br /> CHDCND TriÒu Tiªn chñ ®éng h−ëng<br /> t¸c kinh tÕ. Bªn c¹nh ®ã, CHDCND<br /> øng c¸c ho¹t ®éng chung bao gåm c¸c sù<br /> TriÒu Tiªn ®ång ý thùc hiÖn c«ng tr×nh<br /> kiÖn thÓ thao vµ c¸c sù kiÖn v¨n ho¸,<br /> chèng lôt cho s«ng Imjin, b¾t ®Çu hîp<br /> ®ång ý tham gia c¸c m«n thÓ thao vµ<br /> t¸c ®¸nh c¸ liªn TriÒu, thùc hiÖn trao<br /> trao ®æi huÊn luyÖn viªn nghÖ thuËt vâ<br /> ®æi du lÞch, cho phÐp tµu d©n sù v−ît<br /> Taekwondo, vµ kû niÖm 50 n¨m gi¶i<br /> qua h¶i phËn cña mçi n−íc, ký hiÖp<br /> phãng TriÒu Tiªn khái ¸ch thèng trÞ cña<br /> ®Þnh hµng h¶i...<br /> NhËt. VÒ c¸c sù kiÖn mang tÝnh ®¬n lÎ,<br /> CHDCND TriÒu Tiªn ®· tham gia trong Thø n¨m, t¹i cuéc héi ®µm cÊp bé<br /> ho¹t ®éng kû niÖm ngµy 15/8 (ngµy gi¶i ®Çu tiªn, CHDCND TriÒu Tiªn nhÊt trÝ<br /> kh«i phôc l¹i ho¹t ®éng cña v¨n phßng<br /> phãng) vµ lÔ héi thèng nhÊt TriÒu Tiªn<br /> liªn l¹c ®Æt ë lµng biªn giíi Panmunjom,<br /> t¹i cuéc häp lÇn thø 10 t¹i Hµn Quèc<br /> tiÕn hµnh c¸c cuéc héi ®µm cña Uû ban<br /> (n¨m 2005) ®Ó kû niÖm Tuyªn bè chung<br /> hîp t¸c kinh tÕ B¾c-Nam. CHDCND<br /> B¾c-Nam TriÒu Tiªn ngµy 15/6. Trong<br /> TriÒu Tiªn còng ®ång ý më mét sè cuéc<br /> qu¸ tr×nh nµy, CHDCND TriÒu Tiªn ®·<br /> häp th¶o luËn vÒ viÖc nèi l¹i ®−êng s¾t<br /> thÓ hiÖn hµnh ®éng th©n mËt ch−a tõng<br /> vµ ®−êng bé, vµ gi¶m sù c¨ng th¼ng<br /> thÊy lµ ®· ®Õn th¨m §µi t−ëng niÖm trªn b¸n ®¶o TriÒu Tiªn. Sau c¸c cuéc<br /> Quèc gia t¹i Seoul. héi ®µm cÊp nhµ n−íc, hai bªn ®· thµnh<br /> Thø ba, theo ®iÒu 3 trong b¶n Tuyªn lËp ra Ban t− vÊn hîp t¸c hµng h¶i vµ<br /> bè chung (gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò nh©n Uû ban hîp t¸c n«ng nghiÖp.<br /> ®¹o), CHDCND TriÒu Tiªn ®· ñng hé Trªn c¬ së thµnh tÝch ®· ®¹t ®−îc<br /> viÖc ng−êi CHDCND TriÒu Tiªn vÒ t¹i héi nghÞ th−îng ®Ønh, hai miÒn<br /> th¨m thµnh phè quª h−¬ng cña hä, thÓ TriÒu Tiªn ®· cïng nhau x©y dùng “hiÖp<br /> hiÖn sù mong muèn gi¶i quyÕt c¸c vÊn −íc hoµ b×nh” víi môc ®Ých t−¬ng tù nh−<br /> ®Ò tï nh©n chiÕn tranh vµ nh÷ng ng−êi “hiÖp −íc kh«ng x©m l−îc” cña b¶n tho¶<br /> Hµn Quèc bÞ CHDCND TriÒu Tiªn b¾t, thuËn c¬ b¶n, vµ nhÊn m¹nh ®Õn sù<br /> vµ cho phÐp c¸c gia ®×nh ly t¸n ®−îc gÆp thay ®æi trËt tù thÕ giíi vµ mèi quan hÖ<br /> gì nhau... liªn TriÒu. NhiÖm vô cô thÓ lµ ng¨n<br /> 30 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 1.2010<br /> <br /> chÆn chiÕn tranh vµ x©y dùng hoµ b×nh Tiªn 1950-1953 vµ thay b»ng mét hÖ<br /> trªn b¸n ®¶o TriÒu Tiªn vèn ®· ®−îc thèng hßa b×nh l©u dµi. Hai nhµ l·nh<br /> thùc thi. ®¹o ®Ò nghÞ c¸c n−íc liªn quan tíi cuéc<br /> chiÕn nµy nhãm häp l¹i ®Ó bµn vÒ mét<br /> Nh×n chung, CHDCND TriÒu Tiªn<br /> hßa −íc chÝnh thøc. B¶n Tuyªn bè<br /> ®· ®−a ra chiÕn l−îc ®Ó ®¹t ®−îc môc<br /> chung còng nªu râ, hai miÒn Nam-B¾c<br /> ®Ých thu lîi vÒ kinh tÕ qua viÖc hîp t¸c<br /> TriÒu Tiªn nhÊt trÝ chÊm døt c¸c hµnh<br /> víi Hµn Quèc: gi¶i quyÕt mèi lo ng¹i vÒ<br /> ®éng qu©n sù thï ®Þch vµ më réng ®¸ng<br /> an ninh qua viÖc t¹o ra lËp tr−êng<br /> kÓ viÖc hîp t¸c liªn TriÒu vÒ chÝnh trÞ,<br /> chung chèng l¹i Mü; vµ céng t¸c víi Hµn<br /> kinh tÕ, phi h¹t nh©n vµ nhiÒu vÊn ®Ò<br /> Quèc trong viÖc thèng nhÊt b¸n ®¶o<br /> kh¸c.<br /> TriÒu Tiªn.<br /> Mét th¸ng sau Héi nghÞ th−îng<br /> 4. Héi nghÞ th−îng ®Ønh liªn TriÒu<br /> ®Ønh liªn TriÒu lÇn thø hai, Chñ tÞch<br /> lÇn thø hai (ngµy 2-4/10/2007) ®¸nh<br /> CHDCND TriÒu Tiªn Kim Jong-Il ®· tíi<br /> dÊu b−íc ngoÆt lÞch sö, më ra triÓn väng<br /> Hµn Quèc th¶o luËn vÒ c¸c biÖn ph¸p<br /> tèt ®Ñp cho quan hÖ gi÷a 2 miÒn TriÒu<br /> chi tiÕt ®Ó thùc thi nh÷ng tháa thuËn<br /> Tiªn.<br /> trong Tuyªn bè chung ®· ký trong cuéc<br /> Víi sù tiÕp ®ãn nång hËu cña nh©n gÆp th−îng ®Ønh liªn TriÒu lÇn hai,<br /> d©n CHDCND TriÒu Tiªn ®èi víi ph¸i trong ®ã kªu gäi hßa b×nh vµ sù hîp t¸c<br /> ®oµn cña Tæng thèng Hµn Quèc Roh m¹nh mÏ h¬n gi÷a hai miÒn vÒ kinh tÕ.<br /> Moo-hyun t¹i Héi nghÞ th−îng ®Ønh liªn Tuy nhiªn ho¹t ®éng nµy sau ®ã bi
®×nh<br /> TriÒu lÇn thø hai, Chñ tÞch CHDCND trÖ do næ ra c¨ng th¼ng xung quanh<br /> TriÒu Tiªn Kim Jong- Il vµ Tæng thèng ch−¬ng tr×nh vò khÝ h¹t nh©n cña<br /> Hµn Quèc Roh Moo-hyun ®· tËp trung CHDCND TriÒu Tiªn.<br /> th¶o luËn vÒ c¸c biÖn ph¸p thóc ®Èy hßa<br /> Vµo th¸ng 12/2007 c¸c quan chøc<br /> b×nh trªn b¸n ®¶o; viÖn trî vµ ®Çu t−<br /> qu©n ®éi hµng ®Çu cña Hµn Quèc vµ<br /> cña Hµn Quèc cho CHDCND TriÒu<br /> CHDCND TriÒu Tiªn ®· héi ®µm vÒ khu<br /> Tiªn; vÊn ®Ò biªn giíi, ®oµn tô c¸c gia<br /> vùc ®¸nh b¾t c¸ chung, nh»m c¶i thiÖn<br /> ®×nh ly t¸n, du lÞch, khai th¸c má vµ ®Èy<br /> quan hÖ song ph−¬ng. Hai bªn còng lªn<br /> m¹nh ho¹t ®éng cña hÖ thèng ®−êng s¾t<br /> kÕ ho¹ch xóc tiÕn viÖc dµn xÕp vÒ an<br /> liªn TriÒu. Nh÷ng chñ ®Ò nh¹y c¶m vµ<br /> ninh dµnh cho c¸c dù ¸n liªn biªn giíi<br /> c¸c vÊn ®Ò tån t¹i, nh− b¾t cãc, tï nh©n<br /> kh¸c. Ngµy 25/1/2008, hai miÒn TriÒu<br /> chiÕn tranh,... kh«ng ®−îc ®−a ra th¶o<br /> Tiªn ®· b¾t ®Çu nèi l¹i c¸c cuéc ®µm<br /> luËn. Sau ba ngµy héi ®µm, hai bªn ®·<br /> ph¸n qu©n sù. Tuy nhiªn t¹i cuéc héi<br /> ký Tuyªn bè chung vÒ quan hÖ tiÕn bé<br /> ®µm nµy, hai bªn ®· kh«ng thÓ ®¹t ®−îc<br /> Nam-B¾c TriÒu Tiªn, hßa b×nh vµ thÞnh<br /> tho¶ thuËn vÒ vïng ®¸nh b¾t c¸ chung<br /> v−îng. Tuyªn bè chung nµy bao gåm<br /> vµ vÒ vÊn ®Ò ph©n chia l·nh thæ.<br /> gåm 8 ®iÓm chÝnh, ®Æt nÒn mãng cho<br /> viÖc t¸i lËp hßa b×nh, hßa gi¶i gi÷a hai 5. MÆc dï chñ tr−¬ng, ®−êng lèi hßa<br /> miÒn TriÒu Tiªn. Quan träng nhÊt trong b×nh vµ hßa gi¶i vÉn ®−îc ChÝnh phñ<br /> b¶n Tuyªn bè chung lµ viÖc hai bªn cña t©n Tæng thèng Hµn Quèc Lee<br /> ®ång ý quan ®iÓm nªn kÕt thóc c¬ chÕ Myung-bak theo ®uæi kÓ tõ khi «ng<br /> ngõng b¾n cho cuéc ChiÕn tranh TriÒu nhËm chøc vµo th¸ng 2/2008, song<br /> Quan hÖ chÝnh trÞ – ngo¹i giao… 31<br /> <br /> nh÷ng tuyªn bè cøng r¾n, ®èi lËp víi 2 §Ó xoa dÞu t×nh h×nh, nh©n chuyÕn<br /> tæng thèng tiÒn nhiÖm ®· ®Èy mèi quan viÕng th¨m Mü vµo gi÷a n¨m 2008,<br /> hÖ liªn TriÒu trë vÒ thêi kú ®en tèi. Tæng thèng Lee Myung-bak ®· ®Ò nghÞ<br /> Sau khi n¾m quyÒn, Tæng thèng Lee më v¨n phßng liªn l¹c th−êng trùc ë<br /> Myung-bak tiÕp tôc theo ®uæi ®−êng lèi, Seoul vµ B×nh Nh−ìng. Tuy nhiªn<br /> chÝnh s¸ch hßa b×nh vµ hßa gi¶i, nh−ng CHDCND TriÒu Tiªn ®· ph¶n ®èi ®Ò<br /> tuyªn bè g¾n vÊn ®Ò gi¶i trõ vò khÝ h¹t nghÞ nµy, cho r»ng viÖc më v¨n phßng<br /> nh©n víi viÖn trî nh©n ®¹o. §Ó thùc liªn l¹c lµ mét th«ng ®iÖp nãi r»ng<br /> chÝnh quyÒn Hµn Quèc ®ang cè g¾ng h¹<br /> hiÖn môc tiªu, «ng ®· ®Ò ra kÕ ho¹ch<br /> thÊp cÊp quan hÖ liªn TriÒu tõ ®Æc biÖt<br /> TÇm nh×n 3000: phi h¹t nh©n hãa, trong<br /> xuèng quan hÖ ngo¹i giao b×nh th−êng<br /> ®ã nªu râ r»ng nÕu CHDCND TriÒu<br /> nh− ®èi víi c¸c quèc gia kh¸c.<br /> Tiªn chÊp nhËn tõ bá hoµn toµn vò khÝ<br /> h¹t nh©n vµ më cöa víi bªn ngoµi, Hµn MÆc dï quan hÖ hai n−íc TriÒu Tiªn<br /> Quèc sÏ cïng víi céng ®ång quèc tÕ gióp cã lóc ªm dÞu h¬n ®«i chót, thÓ hiÖn qua<br /> CHDCND TriÒu Tiªn c¶i thiÖn t×nh c¸c dù ®Þnh ®èi tho¹i vÒ qu©n sù, nèi l¹i<br /> h×nh kinh tÕ, gi¸o dôc, tµi chÝnh vµ hÖ c¸c cuéc tiÕp xóc chÝnh thøc gi÷a hai<br /> thèng phóc lîi x· héi ®Ó n©ng thu nhËp chÝnh phñ vèn ®· nguéi l¹nh tõ khi<br /> quèc d©n b×nh qu©n theo ®Çu ng−êi cña Tæng thèng Lee Myung-bak lªn n¾m<br /> CHDCND TriÒu Tiªn lªn møc 3.000 quyÒn, nh−ng sù l¾ng dÞu còng ch¼ng<br /> USD trong vßng 10 n¨m. kÐo dµi ®−îc lµ bao. ViÖc ®ãng cöa biªn<br /> VÊn ®Ò cµng trë nªn nghiªm träng giíi, trôc xuÊt hÇu hÕt ng−êi Hµn Quèc<br /> khái khu c«ng nghiÖp Kaeseong, ®×nh<br /> khi mét t−íng lÜnh cÊp cao cña Hµn<br /> chØ ho¹t ®éng ®−êng s¾t, du lÞch qua<br /> Quèc tuyªn bè r»ng Hµn Quèc s½n sµng<br /> biªn giíi b¾t ®Çu tõ th¸ng 12/2008, huû<br /> tÊn c«ng phñ ®Çu vµo c¸c c¬ së h¹t nh©n<br /> c¸c tho¶ thuËn chÝnh trÞ, qu©n sù, vµ ®e<br /> cña CHDCND TriÒu Tiªn nÕu thÊy cã<br /> do¹ g©y ra chiÕn tranh ®· lµm cho quan<br /> dÊu hiÖu ®e däa ®Õn qu©n ®éi Hµn<br /> hÖ gi÷a hai n−íc l¹i trë nªn c¨ng th¼ng,<br /> Quèc. Tuyªn bè ®ã ®· lµm B×nh Nh−ìng<br /> ®e do¹ ®Õn an ninh khu vùc nãi chung.<br /> cã ph¶n øng quyÕt liÖt. Ngay sau khi<br /> nghe tuyªn bè trªn, CHDCND TriÒu HiÖn nay CHDCND TriÒu Tiªn ®·<br /> Tiªn ®· cho thö tªn löa ë bê biÓn phÝa thÓ hiÖn ®éng th¸i muèn hîp t¸c víi<br /> §«ng, ®ång thêi cho m¸y bay ph¶n lùc Hµn Quèc, c¶i thiÖn quan hÖ víi Mü.<br /> tuÇn tiÔu gÇn kh«ng phËn cña Hµn Tuy nhiªn, sù tiÕn triÓn cña mèi quan<br /> Quèc, tuyªn bè ngõng mäi ®èi tho¹i liªn hÖ nµy vÉn bÊt æn ®Þnh vµ chÞu ¶nh<br /> TriÒu, ngõng viÖc dì bá c¸c lß ph¶n øng h−ëng bëi c¸c n−íc lín.<br /> h¹t nh©n theo tho¶ thuËn 6 bªn ®· ®¹t Cã thÓ thÊy r»ng, quan hÖ chÝnh trÞ,<br /> ®−îc tõ n¨m tr−íc vµ ®e däa sÏ biÕn ngo¹i giao gi÷a CHDCND TriÒu Tiªn vµ<br /> Seoul thµnh tro bôi nÕu bÞ tÊn c«ng. Hµn Quèc ®· tr¶i qua nh÷ng b−íc th¨ng<br /> TiÕp theo ®ã, B×nh Nh−ìng trôc xuÊt trÇm lÞch sö. Kh«ng gièng nh− mèi quan<br /> lÇn l−ît hÇu hÕt c¸c c¸n bé Hµn Quèc hÖ gi÷a c¸c quèc gia kh¸c, ®©y lµ mèi<br /> ®ang lµm viÖc t¹i Tæ hîp c«ng nghiÖp quan hÖ gi÷a hai n−íc cïng chung mét<br /> Kaesong vÒ n−íc, c¾t ®øt mäi liªn l¹c d©n téc, nguån gèc, ®· tõng lµ mét quèc<br /> víi Hµn Quèc, diÔn tËp chiÕn tranh,... gia thèng nhÊt. §Ó tiÕn tíi môc ®Ých<br /> 32 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 1.2010<br /> <br /> cuèi cïng lµ t¸i thèng nhÊt ®Êt n−íc cßn Korea Institute for National<br /> nhiÒu khã kh¨n ph¶i v−ît qua, ®ßi hái Unification, Studies series 06-02,<br /> sù nç lùc cña c¶ hai phÝa Hµn Quèc vµ Seoul, 2006.<br /> CHDCND TriÒu Tiªn trong viÖc gi¶i<br /> 6. Hyundai Asian Kaesong Industrial<br /> quyÕt nh÷ng bÊt ®ång. §ång thêi cÇn tíi<br /> Park, Brochore, 2006, ROK,<br /> sù trî gióp cña céng ®ång quèc tÕ, ®Æc<br /> Ministry.<br /> biÖt lµ Mü vµ Trung Quèc trong viÖc gi¶i<br /> quyÕt triÖt ®Ó vÊn ®Ò h¹t nh©n trªn b¸n 7. S. H. Kim. North Korean Policy of<br /> ®¶o TriÒu Tiªn. Sù tiÕn triÓn trong quan the Lee Myung-bak Government.<br /> hÖ hai n−íc ®· vµ sÏ phô thuéc vµo chñ KINU Insight, No 4, 2008, pp 1-12,<br /> tr−¬ng, ®−êng lèi cña c¸c nhµ l·nh ®¹o Korea Institute for National<br /> hai n−íc vµ sù can thiÖp cña c¸c n−íc Unification, Seoul, 2008.<br /> lín.<br /> 8. E. chil Lin. Kaesong Industrial<br /> Complex, History, Pending Issues<br /> Tµi liÖu tham kh¶o and outlook. Seoul, Haenam<br /> 1. H. J. Chon. Characteristics of North Publishing Company, 2006.<br /> Korean Policy. KINU Research 9. Ministry of Unification. Current<br /> Abstracts’02, Korea Institute for Status of Operation in Industrial<br /> National Unification, Abstract series Complex. Seoul, 2006.<br /> 03-1, pp 39-45, Seoul, 2003.<br /> 10. S. Nakato. South Korea’s Paradigm<br /> 2. S. Cheon. SPSI & the South Korean Shift in North Korean Policy and<br /> Position. Korea Institute for Trilateral Cooperation among the<br /> National Unification, Studies series US, Japan, and Korea. International<br /> 03-08, Seoul, 2008. Journal of Korean Unification<br /> 3. Dick K.Nanto & Mark E. Manyin. Studies, Vol 17, No 1, 2008, pp 41-<br /> The Kaesong North-South Korean 61, Korea Institute for National<br /> Industrial Complex. CRS Report for Unification, Seoul, 2008.<br /> Congress, Congressive Research 11. J. C. Park. Paradigm Change of<br /> Service, Seoul 2008. North Korea Policy from<br /> 4. M. Y. Huh. 60th Aniversary of Korea Engagement to Pragmatism:<br /> Liberation: Current Status of Inter- Focusing on Seven Points. KINU<br /> Korean Reations and Future Insight, No 7, 2008, pp 8-10, Korea<br /> Direction. International Journal of Institute for National Unification,<br /> Korean Unification Studies, Vol 15, Seoul, 2008.<br /> No 1, 2006, pp 66-106, Korea 12. http://www.korea.net<br /> Institute for National Unification,<br /> Seoul, 2006. 13. http://www.dantri.com.vn<br /> <br /> 5. M. Y. Huh. North Korea’s 14. http://www.bbc.com<br /> Negotiation Behavior toward South<br /> 15. htttp://www.vnexpress.net<br /> Korea: Continuities and Changes in<br /> the Post Inter-Korean Studies Era. 16. http://www.home.vnn.vn<br />