zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Nông - Lâm - Ngư

» Ngư nghiệp

Quản lí chất lượng nước và xử lí ao nuôi thủy sản

Chia sẻ: Tra Sua Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

Báo xấu

273
lượt xem 121
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nguồn nước vào ao phải sạch, không có nhiều bùn hay nhiều màu nâu đen. Nước đục có màu bùn do có nhiều hạt phù sa, sẽ hạn chế ánh sáng vào ao khiến cho tảo kém phát triển làm giảm nguồn dinh dưỡng của tôm

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quản lí chất lượng nước và xử lí ao nuôi thủy sản

Qu n lí môi tr ng & S d ng hóa ch t 1 Qu n Lý Ch t L ng N c Ao Nuôi Th y s n Duy trì ch t l ng n c t t Gi ng nh con ng i c n không khí trong lành c s ng lâu, là r t c n thi t nuôi cá cá c n n c có ch t l ng t t s ng kh e m nh. Không khí thành công chúng ta th cung c p oxy (d ng khí) cho chúng ta, n c cung p oxy cho cá. Con ng i s b b nh khi s ng trong môi tr ng không khí b ô nhi m, n c d s làm cá b s c và d b m c nh. H n n a, cá không th l n nhanh trong môi tr ng có nhi u ch t c, thi u oxy và nhi t bi n ng. Vì v y, duy trì ch t l ng n c ao là c n thi t nuôi cá thành công. Phòng b nh t t h n là tr t vài nhân t nh h ng x u n ch t l ng ao nuôi cá nh s nh ng ngu n n c ch t l ng kém c p cho ao cá, bón phân quá li u, cho n quá d th a và th cá v i m t cao. N u ki m soát c các y u t trên, quan sát cá hàng ngày và ch m sóc t t thì có th tránh kh i h u h t các tr ng i v môi tr ng n c. c t t giúp cá kh e Ch t l ng n c t t có nh ng l i ích gì? Ch t l ng n c t t cung nh và l n nhanh p cho cá y th c n t nhiên l n và cung c p oxy cho cá th . N c t t làm cho cá n nhi u, kh e m nh và l n nhanh. Ch m sóc ao cá c ng c n Nh ng d u hi u x u c a n c ao và các bi n pháp ng n ng a thi t nh ch m sóc ru ng duy trì ch t l ng n c cho ao nuôi cá c trình bày trong tài lúa hay v t nuôi li u này. Quá trình chu n b ao ban u là r t quan tr ng c trình bày k . Cách tránh phèn và các y u t gây c khác c ng c nêu rõ. Sau cùng, nh ng l i ích c a vi c cung c p y ánh sáng cho s phát tri n c a t o (rong có kích th c r t nh mà m t th ng không nhìn th y), duy trì nhi t , oxy c a n c ao c ng c gi i thích k . 2. Chu n b ao Chu n b ao t t tr c khi th cá có th ng n ng a h u h t các tr ng i v môi tr ng n c. Nên l u ý ch t l ng c a ngu n n c p, t phèn và u ki n n n áy ao. i t o ao t t có th tránh c nh ng tr ng i 2.1. Ngu n n c Ngu n n c c p cho ao ph i s ch, không có nhi u bùn hay màu nâu en. N c c có màu bùn do có nhi u h t phù sa, s h n ch ánh sáng vào ao làm cho t o không phát tri n. H n n a, các t phù sa bám vào mang cá làm cá khó th . c có màu nâu en có ngh a là trong n c có nhi u xác ng, th c v t th i r a, chúng s sinh ra nhi u khí c trong ao. Khi l y n c ph i m b o ngu n n c có ch t l ng t Download» http://Agriviet.com 2.2. trong c a ngu n n c amicecorp@yahoo.com
Qu n lí môi tr ng & S d ng hóa ch t 2 Ngu n n c ph i ít c hay trong cao. Cách o trong n gi n nh t là a bàn tay vào trong n c n khu u tay (cùi ch ) và nhìn theo bàn tay, n u còn nhìn th y bàn tay là ngu n n c có trong thích h p. u mu n o trong chính xác, có th dùng a hai màu (Secchi). a có d ng hình tròn, ng kính 20 phân (cm), c chia làm 4 ô trong ó 2 ô s n tr ng và hai ô s n en. G n a vuông góc v i m t thanh g t i tâm m c a a ho c dùng dây Tránh l y n c c vào ao treo thao tác d dàng. Khi o, th a chìm vào n c ch m ch m n khi m t th ng không còn phân bi t gi a hai màu en tr ng trên m t a, sau ó h i kéo nh a lên n khi có th phân bi t gi a hai màu en tr ng trên m t a thì d ng l i. o kho ng cách t m t n c n m t a chính là trong c a n c. u ngu n n c có trong l n h n 30 là ngu n n c t t. Có th dùng tay ho c a hai màu (Secchi) o trong 2.3. t phèn u xây d ng ao trên vùng t phèn, n c có th b nhi m phèn vào mùa m a khi n c m a r a trôi phèn t trên b xu ng ao. c phèn có pH th p (nh h n 7), th ng r t trong và r t ít loài sinh v t có th s ng trong n c phèn. Tránh ào l p t phèn lên khi xây d ng ao. Trên vùng t phèn, t nh t là xây d ng ao n i. N u ph i ào l p t phèn trong quá trình xây d ng ao thì c n c i t o ao n khi n c có pH thích p m i th cá. ào ao vùng t phèn s u n c b phèn, dùng vôi nông nghi p ho c á vôi en làm n c b nhi m phèn (Dolomite) v i li u l ng 0,5-1kg/100m2 ao ho c b . Vôi nông nghi p và á vôi en ch có tác d ng h phèn t t , do ó nên ph i bón 2-3 ngày m t l n n khi n c có pH thích h p. Tuy t i không c bón vôi s ng (vôi nung) khi ang nuôi cá, vì bón vôi s ng s làm ch t cá. Khi n c ao có màu xanh, pH th ng cao vào ban ngày. N u pH quá cao s làm gia t ng c tính c a khí c (NH3 ), có h i cho cá tôm. Có th dùng gi y qu , h p dung d ch (b test kit o pH) hay máy o pH. N u o b ng gi y qu , nhúng gi y vào n c ao gi y i sang màu cam n u n c b phèn, gi y i sang màu xanh u n c b ki m. Sau ó em so gi y qu v i b ng màu chu n trên n p h p, n u gi y qu trùng v i màu nào trên b ng màu chu n thì s ghi trên màu chu n ó là giá tr pH c a n c ã o. u dùng dung d ch ho c máy o, c k h ng d n kèm theo bi t cách s d ng. Có th s d ng máy o pH c m tay, khi o nhúng u n c c vào n c, m máy (b t công t c), c s trên t s chính là giá tr pH c a n c. Có th o pH b ng gi y qu hay h p dung d ch Download» http://Agriviet.com 2.4. ki m c a ngu n n c amicecorp@yahoo.com
Qu n lí môi tr ng & S d ng hóa ch t 3 ki m c a n c cho bi t kh n ng trung hòa phèn (h phèn). Khi ki m c a n c th p h n 25 mg CaCO3 /lít c n ph i bón vôi. á vôi là ngu n cung c p CaCO3 t t nh t. Vôi s ng (vôi nung) ch c dùng ban u khi c i t o ao, không nên dùng sau khi ã th cá. Bón vôi s ng làm t ng pH n c n m c nguy hi m, gây t n th ng mang cá và gây ch t cá. l s d ng vôi tùy thu c vào tính ch t t và pH c a n c. Thông th ng bón 10-15 kg/100m2 là thích h p cho vùng t ng B ng Sông C u Long. Bón vôi th ng xuyên có th h phèn. Không c dùng vôi s ng (CaO) sau khi th cá 2.5. Ch t c Khi cho n d th a và bón phân quá li u ch t th i s tích t áy ao sinh ra nhi u khí c. N c có mùi hôi th i, nhi u b t khí và p bùn en dày áy ao cho bi t trong ao có nhi u khí c, c bi t là khí Metan (mùi rác m c) và khí H 2S (có mùi tr ng th i). Ch t c NH3 (có mùi khai n c ti u) và Nitrite sinh ra t quá trình phân h y các ch t h u c trong n c. Hàm l ng NH3 th p thì có tác d ng t t gi ng nh phân bón nh ng n u hàm l ng cao Ch t h u c phân h y sinh NH 3 s gây c cho cá. ra nhi u khí c, làm cá b Có th s d ng b test NH o l ng NH3 trong n c. C n c 3 suy y u ho c ch t h ng d n kèm theo bi t cách s d ng. Thay 20-30% n c ao có th làm gi m b t l ng ch t c trong ao trong tr ng h p ch t c tích t ít. N u ch t c tích t nhi u, t t nh t là thu ho ch cá và c i t o ao l i cho v nuôi ti p theo. Không cho n d th a, bón phân h u c quá li u và c i t o ao t t tr c khi th cá có th tránh c ch t c tích t trong ao. c màu en là bi u hi n trong n c có nhi u v t ch t h u c 2.6. C i t o ao Nên c i t o ao uv nuôi theo các b c sau: D nc và v sinh b ao Tát c n và sên vét s ch bùn áy ao Ph i áy ao 2-3 ngày (chú ý: n u ao xây d ng trên vùng t phèn không c ph i lâu) Bón vôi nông nghi p hay vôi s ng v i li u l ng 10-15kg/100m2 c i t o phèn (có th s d ng thu c cá v i li u l ng 3g/m2 Ao nuôi nên tát c n, vét ch bùn tr c khi b t u t ao di t tr cá t p). nuôi m i p n c vào ao kho ng 20-30 cm, n c c p ph i l c qua l i dày tránh cá t p vào ao. Bón phân h u c v i li u l ng 40-60 kg/100m2 ao, gi trong 4-5 ngày (xem ph n phân bón trong tài li u này). p y n c qua l i l c t sâu 1-1,5m. Sau ó có th th cá. Dùng vôi s ng bón cho ao sau khi vét s ch bùn Download» http://Agriviet.com amicecorp@yahoo.com
Qu n lí môi tr ng & S d ng hóa ch t 4 p n c vào qua l i l c n ng n cá t p vào ao 3. Nhi t Cá là loài bi n nhi t, nhi t c th cá thay i theo nhi t c. Khi nhi t quá l nh hay quá nóng, cá b s c, ít n và ch m l n. Nhi t thích h p cho cá, tôm vùng nhi t i n m trong kho ng 25-32o C. Tuy nhiên, cá có th ch u ng nhi t trong kho ng 20-35oC. Có th o nhi t b ng nhi t k th y ngân (màu ánh b c) ho c nhi t k r u (màu ). Nhúng b u r u hay th y ngân c a nhi t Có th o nhi t b ng vào trong n c, c t màu bên trong nhi t k s dâng lên n u nhi t cao và h xu ng n u nhi t th p. So c t màu v i m c nhi t k r u (màu ) ho c th y ngân (màu ánh chia s trên thân nhi t k xác nh tr s nhi t c a n c (không l y nhi t k ra kh i n c khi o nhi t ). Khi o nhi t c) , c n chú ý th ng nhi t t ng m t và t ng áy chênh l nh nhau kho ng 5o C, n u ch o nhi t t ng m t s không th hi n úng nhi t c a n c. Nhi t c a n c ao có th duy trì trong kho ng thích h p b ng cách gi m c n c trong ao t 1-1,5m. N u vùng có nhi t quá Duy trì m c n c trong ao th p vào mùa ông và quá cao vào mùa hè, nên gi m c n c ao 1-1,5m gi nhi t n c sâu h n 2m. n nh (không quá nóng hay quá l nh) 4. Oxy (D ng khí) Tr các loài cá ng th khí tr i nh cá Lóc, cá Rô... t t c các loài cá khác u th khí oxy hòa tan trong n c qua mang. Ngoài th c n, oxy c ng là y u t nh h ng n s t ng tr ng c a cá. Thi u oxy cá s b n và vì v y mà chúng ch m l n. ng oxy trong n c thay i liên t c. Vào ban ngày, l ng oxy trong n c cao do có ánh sáng giúp t o quang h p và t o ra nhi u oxy trong n c. Ban êm không có ánh sáng t o không quang h p c nên không t o ra oxy. H n n a, ban êm t o ph i th nhi u nên l ng oxy gi m th p nh t là sáng s m (5-6 gi sáng). Có th o hàm l ng oxy trong n c b ng h p dung d ch (b test kit Oxygen) ho c máy o. C n c k h ng d n kèm theo bi t cách s d ng. Nên o l ng oxy trong n c tr c khi m t tr i c. Hàm l ng oxy t t nh t cho ao nuôi tôm cá kho ng 3-4 mg/lít vào sáng s m. t vài nhân t nh h ng nl ng oxy trong n c g m: t t o Cho n d th a hay bón phân quá li u làm ch t h u Phân bón hóa h c và h u c tích t áy ao gây thi u Ánh sáng oxy vào ban êm Màu n c Download» http://Agriviet.com amicecorp@yahoo.com
Qu n lí môi tr ng & S d ng hóa ch t 5 4.1. T o o phát tri n v a ph i s duy trì môi tr ng n c t t do t o quang h p sinh ra oxy và h p thu b t khí c (NH3). Tuy nhiên, u t o phát tri n quá m c vào ban êm không có ánh sáng chúng s th làm t n nhi u oxy không còn cung c p cho tôm cá . Vì v y, gi cho t o phát tri n m c thích h p là c n thi t, o phát tri n quá m c hay ít phát tri n u không t t cho tôm cá. 4.2. Duy trì s phát tri n c a t o ng nh cây tr ng trên c n Lo i phân bón Li u l ng (kg/1000m2) n phân bón s ng và l n lên, th c v t d i n c c ng Phân hóa h c (DAP) 2-3 n phân bón. Phân chu ng ã 100-150 Phân bón h u c và hóa c th ng c dùng lúc Phân xanh 50-75 i t o ao Phân chu ng và phân hóa h c cung c p ch t m và lân cho t o phát tri n. m trong n c g m các d ng NH 3, Nitrite và Nitrate. NH3 và Nitrite là các d ng gây c cho cá tôm, c n chú ý không nên hàm l ng NH3 và Nitrite cao h n 1-2 mg/lít. Nitrate không gây c cho cá tôm, hàm l ng thích h p kho ng 0,2-10 mg/lít. Hàm l ng lân thích h p cho ao nuôi tôm cá kho ng 0,002-0,05 mg/lít. c trong và ít xanh là d u hi u ao nuôi b thi u dinh d ng, c có màu xanh nh t là o kém phát tri n. Bón thêm phân v i li u l ng trình bày t nh t duy trì ch t ng trên và theo dõi n c có màu xanh hay không, n u không ng n c. N c ao không thì bón thêm m t l n n a tu n ti p theo. nên quá xanh (nhi u t o) s làm cho oxy gi m th p vào c có màu xanh m t c là ao nuôi th a dinh d ng, t o phát ban êm tri n quá m c. Không bón phân và gi m l ng th c n. 4.3. Ánh sáng Gi ng nh lúa, rau màu c n ánh sáng phát tri n, t o c ng c n ánh sáng. Vào ban ngày, t o t o ra nhi u oxy khi có ánh sáng. o h p thu khí c nh NH3 và gi n c ao thích h p cho cá. Vì y, ao có ánh sáng là c n thi t duy trì ch t l ng n c ao t. Không xây d ng ao n i thi u ánh sáng, c t t a b t nh ng cành cây to che mát ao nuôi. Quá nhi u cây c i xung quanh ao làm h n ch ánh sáng vào ao 4.4. Màu n c Download» http://Agriviet.com amicecorp@yahoo.com
Qu n lí môi tr ng & S d ng hóa ch t 6 Màu c a n c là y u t quan tr ng ánh giá ch t l ng n c. Màu n c t t nh t là xanh nh t, trong ó có ch a nhi u th c n nhiên và sinh ra nhi u oxy. S d ng b ng so màu n c sau ây duy trì ch t l ng n c ao nuôi tôm cá. ng 1: B ng màu n c dùng cho qu n lý ao Ch th Ch t l ng n c Gi i pháp x lý màu Màu xanh sáng hay Duy trì màu n c này. xanh nh t cho bi t o m t t o b ng c ao có m t t o cách a tay vào trong thích h p. Có y c n khu u tay oxy, ít khí c và (kho ng 25cm), n u nhi u th c n t nhiên nhìn th y bàn tay m giúp cho cá l n nhanh. là n c ao có m t t o thích h p. Màu xanh m cho Thay 10-20% l ng bi t t o phát tri n quá c trong ao, ng ng c, thi u oxy vào bón phân, gi m l ng sáng s m. Không nhìn th c n có th kh c th y bàn tay khi a ph c tình tr ng này. tay vào trong n c 15cm. Cá n i u vào sáng s m. c màu vàng cam Bón phân và bón vôi có ch a nhi u ch t cho ao. N u tình tr ng t, c cho tôm cá này v n x y ra ph i i t o l i ao nuôi. Màu nâu en là có Thay n c, gi m l ng nhi u ch t h u c b th c n, ng ng bón phân h y sinh ra nhi u phân có th c i thi n khí c và thi u oxy. ch t l ng n c. N u tình tr ng v n x y ra nên thu ho ch và c i o l i ao nuôi. Màu nâu do phiêu sung thêm phân sinh v t phát tri n bón kích thích trên b m t ao. nhóm t o L c phát Tr ng h p này không tri n. có h i nh ng ao nuôi thi u th c n t nhiên. Màu bùn phù sa có Do ngu n n c và tính nhi u h t phù sa. ch t t gây nên. B Trong n c có ít th c sung thêm phân n t nhiên. Bùn phù chu ng và vôi làm sa c ng óng vào gi m l ng phù sa mang cá làm cá khó trong n c. N u sau th . ó n c trong thì b sung thêm phân bón n khi n c có màu thích h p c trong, n c b Bón vôi ho c bón phân nhi m phèn ho c t o có th c i thi n ch t kém phát tri n. Thi u ng n c ao. th c n t nhiên. Download» http://Agriviet.com amicecorp@yahoo.com
Qu n lí môi tr ng & S d ng hóa ch t 7 4.5. Kho ng thích h p c a các y u t ch t l ng n c ut Mô t Kho ng Bi u hi n Chú thích thích khi u p ki n x u Oxy hòa Hàm n h n Cá n i u Cá ch m tan ng oxy 4 ng p khí n (mg/lít) trong trên m t c c Nhi t c 25-32 N c quá Nhi t (oC) nóng hay nóng cá s cao d n nh i lên n thi u ng m t oxy pH Ch m c 6-9 N c b pH th p phèn phèn, làm t ng ho c phiêu sinh tính c ki m c a t (t o...) a kim c không lo i nh phát tri n m, ng và Nhôm. pH cao làm ng tính c c a khí NH3 ki m Ch kh 25-250 Phiêu sinh pH bi n (mg ng h t phát ng l n CaCO3 /lít) phèn c a tri n kém, khi ki m c ki m s th p th p ng c 0,02 Cá ch m pH và nhi t a ch t n cao làm Khí c m trong ng tính NH3 c c c a (mg/lít) NH3 Nitrite t d ng Nh h n Cá ch m Hàm l ng (mg/lít) c khác 0,1 n Nitrite cao a ch t gây b nh m trong máu nâu c H2S Sinh ra Nh h n c có Gây c (mg/lít) áy ao 0,0001 mùi tr ng cho t t c trong u thúi; cá ng v t ki n thi u ch t ho c th y sinh oxy ch m l n m n các b n ã s d ng tài li u, hy v ng tài li u này ti n ng cho các b n. Chúc các b n thành công. TS BI N PHÁP QU N LÝ MÔI TR NG AO NUÔI TÔM SÚ TRÊN CÁT Tôm sú là loài giáp xát nên chúng phát tri n và t ng tr ng thông qua các chu k l t xác . Trong quá trình l t xác tôm h u nh gi m n và r t nh y c m v i s bi n ng môi tr ng n c trong ao. Chúng ch sinh tr ng t và cho n ng su t cao khi u ki n môi tr ng phù h p v i c m sinh h c và ph i luôn n nh .Vì v y vi c tìm hi u , theo dõi các y u t môi tr ng , bi t c di n bi n t ó có nh ng tác ng k thu t u khi n và t o ra môi tr ng thu n l i phù h p v i c m sinh h c c a tôm nuôi là m t vi c làm h t s c c n thi t . Ð c bi t là i v i nuôi tôm trên cát quá trình này càng ph i th c hi n m t cách th ng xuyên : I. M t s y ut th y hóa có liên quan v i tômnuôi. Mu n qu n lý m t ao nuôi tôm sú trên cát có hi u q a c n ph i có nh ng thông tin c tr ng v các y u t môi tr ng nh : Nhi t , m n, pH, ki m, trong, màu n c, oxy hòa tan, H2S, NH3 ,..v i các s li u o Download» http://Agriviet.comn bi t hàng ngày và nh c s bi n i c a nó trong ao nuôi. 1/ Nhi t : amicecorp@yahoo.com
Qu n lí môi tr ng & S d ng hóa ch t 8 Nhi t có nh h ng tr c ti p n qúa trình trao i ch t bên trong c th tôm, nh h ng tr c ti p và gían ti p n s l t xác , liên quan n kh n ng b t m i và s sinh tr ng c a tôm. Nhi t t i u cho tôm sinh tr ng t 28 - 320C, n u nhi t cao h n 330C ho c th p h n 250C kh n ng b t i c a tôm gi m i 30 - 50%. Do c m th nhu ng c a vùng t cát nên khi xây d ng công trình ao nuôi ph i kè b t b và lót b t áy ao cho nên kh n ng h p th nhi t vào ban ngày r t l n, do ó nhi t n c trong ao có kh n ng t ng lên r t cao >360C n u m c n c trong ao < 1m. kh c ph c c vi c t ng cao c a nhi t n c , bi n pháp k thu t t t nh t là nâng cao m c n c trong ao t 1,2m tr lên, dày l p cát ph áy ao >0,5m. 2/ Ð m n: Tôm sú có th ch u ng c s bi n thiên m n r t l n, chúng có th thích nghi c v i m n t 0,2 - 70%o. Tuy nhiên ng ng m n phù h p cho sinh tr ng và phát tri n t 15 -25%o. Trong quá trình ch m sóc qu n lý vi c c pn c ng t ho c n c bi n c n có m t gi i h n nh t nh, n u thay i qúa t ng t thì chúng r t d sock và nhi m b nh .Khác v i các vùng nuôi khác ngu n n c ng t c p vào ao nuôi tôm trên cát ch y u là s d ng n c ng m t các gi ng khoan có sâu t 5 -40m cho nên khi c p c c n ki m tra các y u t : hàm l ng kim lo i n ng ( Cu, Zn, Fe....) , các khí c( H2S, NH3 ,SO2 ,CH4 ...) có bi n pháp x lý t ao l ng tr c khi c p vào ao nuôi 3/ pH : pH là ch tiêu ch th cho qúa trình bi n i sinh h c và hóa h c x y ra trong ao nuôi ánh gía ch t l ng c. pH thích h p cho tôm dao ng t 7,5 -8,5 , t t nh t t 7,8 - 8,3 . pH < 7 ho c >9,5 s gây nh h ng n sinh tr ng c a tôm. Qua nghiên c u cho th y tính c c a các lo i khí( NH 3 , H2?/sub>S..) có lên quan n pH: Tính c c a NH3 càng t ng khi pH cao. bi n ng c a pH hàng ngày trong ao ph thu c r t l n vào s phát tri n c a t o. Vào th i m 14 -16 gi trong ngày c ng quang h p c a t o m nh giá tr c a pH t cao nh t, Vào ban êm khi không có ánh sáng t tr i gía tr pH xu ng th p nh t.Cho nên u khi n pH t c là u khi n m t t o trong ao nuôi. 4/ Oxy : Nh chúng ta ã bi t b t k sinh v t s ng nào c ng c n ph i hô h p. Tôm là loài sinh v t s ng trong môi tr ng n c cho nên ho t ng hô h p c a tôm d a vào hàm l ng oxy hòa tan có trong ao nuôi . Ng ng oxy thích h p cho tôm nuôi 4-7 mg/l N u oxy thi u tôm s có bi u hi n gi m n , ch m l n, mang tôm có màu h ng. N u tình tr ng thi u oxy kéo dài tôm s b n i u ch t hàng lo t. t ng c ng l ng oxy hòa tan trong ao nuôi ng i ta s d ng các lo i thi t b nh : máy qu t n c , máy th i oxy áy, máy s c khí... Tu theo m t th nuôi , th i gian nuôi mà có bi n pháp b trí và v n hành các lo i máy cho phù h p m b o cung c p y oxy trong ao ,v a gi m c chi phí s n xu t. Ngoài ra oxy hòa tan trong ao còn liên quan m t thi t n s phát tri n c a t o , b tiêu hao do quá trình phân h y các ch t h u trong ao. Khi m t t o trong ao nhi u vào ban ngày do qúa trình quang h p s cung c p m t l ng l n oxy hòa tan trong ao,nh ng ng c l i vào ban êm t o l i s d ng oxy cho qúa trình hô h p , do ó oxy th ng gi m th p vào ban êmnh t là vào lúc 4-5gi sáng nên c n t ng c ng ho t ng các lo i máy cung c p oxy nh ng th i m này tránh tình tr ng tôm b ng t và n i u.Ngoài c cung c p y oxy trong ao còn t o u cho các vi sinh v t có l i phát tri n thúc y qúa trình phân h y các ch t h u c làm s ch áy ao. 5/ Ð trong - màu n c: trong - màu n c là hai y u t có liên quan n s phát tri n c a t o ,nó chi ph i n nhi u y u t nh : nhi t n c, pH, oxyhòa tan.các mu i dinh d ng.... trong phù h p nh t cho tôm phát tri n t 30 -40cm. Khi trong cao >40cm ch ng t t o trong ao phát tri n ch m, c n cung c p thêmcác mu i dinh d ng cho t o phát tri n. N u trong th p < 30cm t o phát tri n qúa m nh s làm cho pH , hàml ng oxy bi n ng l n trong ngày , có nguy c t o tàn hàng lo t gây ô nhi m môi tr ng . Do ó c n có bi n pháp kh ng ch s phát tri n c a t o nh thay n c, x lý Formol 3-5ppm vào lúc 9-10gi sáng... Ngoài ra hàng ngày c n theo dõi s thay i c a màu n c trong ao ánh gía s phát tri n c a t o, t ó có th d oán c bi n pháp x lý tr c khi có tình hu ng x u x y ra. Qua nghiên c u cho th y màu n c trong ao : xanh nh t, xanh l c, vàng nâu ph t xanh là t t nh t . Chúng c t o ra b i nhóm t o không có c t , kích th c nh , có vòng i dài nên màu n c ao nuôi n nh . Ngoài ra nhóm t o này còn có kh n ng ng n ch n s phát tri n c a vi khu n phát sáng Vibrio. Ngoài m t s y u t c b n trên , trong nuôi tôm c ng c n theo dõi thêm m t s y u t nh : ki m , hàm Download» http://Agriviet.com H2S. ng khí NH3, khí amicecorp@yahoo.com
Qu n lí môi tr ng & S d ng hóa ch t 9 Thông s môi tr ng Kho ng phù h p Chú ý Oxy hòa tan 5- 7 mg/lit Không c < 4mg/lit trong 30 - 40cm ki m 80 - 200mg/lit Tùy thu c vào tu i tôm Khí H2S < 0,02mg/lit Ð c h n khi pH th p Khí NH3 < 0,1 mg/lit Ð c h n khi pH và nhi t cao II. M T S BI N PHÁP K THU T TRONG QU N LÝ MÔI TR NG AO NUÔI TÔM 1/ C p và thay n c: Ch c p và thay n c trong nuôi tômtrên cát hi n nay th c hi n theo ph ng pháp nuôi tôm ít thay n c ho c ph ng pháp tu n hoàn khép kín. Vi c c p và thay n c không theo m t ch nh t nh, ph thu c vào ch t l ng n c trong ao nuôi và ngoài môi tr ng .Ch nên thay n c khi các y u t thu hoá trong ao n m trong kho ng không thích h p cho tôm, c bi t khi dao ng pH trong ngày quá l n. N c c p tr c khi a vào ao ph i c l ng l c ao ch a l ng , ho c khi ngu n n c l y vào có nguy c mang m m b nh thì ph i x lý b ng hóa ch t tr c khi c p vào ao nuôi. i l n thay n c không nên thay v t qúa 20% l ng n c trong ao tránh gây sock cho tôm. 2/Khác v i nh ng vùng nuôi tôm khác do tính ch t h p th nhi t l n nên sâu trong trong ao theo th i gian nuôi t 1,2 - 1,4 m nh m n nh môi tr ng, t o thông thoáng cho tôm , h n ch s phát tri n c a th c v t áy. 3/ S d ng th ng xuyên các lo i vôi nông nghi p có công th c CaCO3 nh k 7 - 10 ngày/l n v i l ng 15 - 20 kg /1000 m2/l n t ng h m, n nh pH, n nh môi tr ng .Ð t bi t nh ng ngày có m a , th i ti t thay i c n t ng c ng s d ng lo i vôi này. i v i ao nuôi trên 60 ngày tu i s d ng nh k Zeolite v i li u l ng 7-10kg/ sào/tu n bón vào bu i chi u mát gi m l ng khí c trong ao. c i thi n c n n áy ao , gi m thi u các lo i khí c giúp tôm l n nhanh và phòng c m t s b nh do môi tr ng nh : en mang , ph ng mang , vàng mang... 4/ Ð c m c a ao nuôi tôm vùng t cát là áy tr nghèo dinh d ng ngoài vi c s d ng phân chu ng hoai 200 kg +20kg supe lân +10kg vôi nung/sào bón lót cho ao nuôi . Trong quá trình nuôi c n bón b sung l ng phân này b ng cách treo các túi phân b c l i tr c máy qu t n c ho c u c ng c p n c m b o dinh ng cho t o phát tri n n nh trong ao. i v i nh ng ao t o phát tri n ch m có th s d ng phân hóa h c: DAP 2-3kg/ sào, Robited 1l/ sào., phân vi sinh k t h p s d ng vôi en Dolomite CaMg(CO3)2 v i l ng 5 -10kg/sào/l n vào th i m 8 -9gi sáng. Download» http://Agriviet.com ao t n pháp sau n quá m nh , pH t ng cao tr 5/ Ð i v i nh ng sau ó áp d ng các bi o phát tri : c h t c n thay m t ph n l ng n c trong ao amicecorp@yahoo.com
Qu n lí môi tr ng & S d ng hóa ch t 10 - Có th s d ng vôi tôi Ca(OH)2 x lý ao v i l ng 5 -7kg/1000m2 /l n vào bu i t i lúc 21 -22gi . - Dùng ng cát hòa tan vào n c t t u xu ng ao v i l ng 2 -3kg/1000m2 , ho c Formalin1-2ppmvào lúc 9 -10 gi sáng và m máy s c khí m nh. 6/ S d ng ch ph m sinh h c th ng xuyên trong su t v nuôi có tác d ng phân hu các ch t h u c , ch t th i t th c n th a, phân tôm, kìm hãm s phát sinh các khí c NH3, H2S, t o s n nh và cân b ng sinh thái môi tr ng ao nuôi .Ch ph m sinh h c còn có tác d ng át ch các vi khu n gây b nh, t ng c ng oxy hoà tan. 7/ T ng c ng s d ng h th ng qu t n c , s c khí là bi n pháp không th thi u trong quá trình nuôi:máy qu t n c c b trí và v n hành sao cho t hi u qu cao nh t, v a cung c p y oxy v a làm s ch áy, gom các ch t th i vào gi a ao,ta thông thoáng u trong ao, máy s c khí cung c p oxyhòa tan y cho các t ng n c trong ao. 8/ Ð n nh và nâng cao hi u qu cho ngh nuôi tôm trên vùng t cát, h n ch vi c ô nhi m môi tr ng, lây lan d ch b nh trong xây d ng ao nuôi bà con nên dành l i 15-20% di n tích làm ao ch a l ng, ao x lý n c th i. Trong ao x lý n c th i có th th nuôi cá rô phi, các loài nhuy n th : v m, sò huy t... sau ó c p l i ao nuôi,v n hành theo mô hình tu n hoàn khép kín gi m b t chi phí s n xu t. HI U Q A VÀ CÁCH S D NG CH PH M SINH H C EM TRONG QU N LÝ MÔI TR NG AO NUÔI TÔM. Ngh nuôi tôm n c ta ã c hình thành t lâu, song mãi n n m 1990 m i c phát tri n m nh. t nh ta ngh nuôi tôm sú c ng cb t u t th i m ó.V i l i th v chi u dài b bi n và di n tích m t n c các vùng ven bi n nên n nh ng n m 1999, 2000 và u n m 2001, ngh nuôi tôm trong t nh phát tri n nh, t ng nhanh v di n tích, trình k thu t c a ng i nuôi c ng c nâng lên rõ r t. Th nh ng, do phát tri n t phát là ch y u không theo úng quy ho ch nên ch t l ng môi tr ng dành cho nuôi tôm t nh ta ang có nguy c b ô nhi m nghiêm tr ng, làm cho kh n ng r i ro c a ngh nuôi tôm ngày càng cao. N u không có bi n pháp ng b , h u hi u k p th i thì khó có th l ng tr c c nh ng h u q a x u v môi tr ng. Theo k t q a c a nhi u công trình nghiên c u: M t trong nh ng nguyên nhân quy t nh làm tôm t ng tr ng ch m, gi m s c kháng, d b b nh t n công là do môi tr ng t l p bùn c n bã h u c d b n tích t lâu ngày b m t y ao, b t ngu n t th c n d th a, t các ch t mùn, v tôm..các c n bã h u c co s n trong ngu n n c. Chính nh ng l p bùn d b n ó là ngu n ch a m i vi sinh v t gây b nh và t o ra các khí c. Trong ao nuôi có càng nhi u ch t c n bã h u c hay th c ph m d th a, cung c p và t o u ki n cho vi sinh t gây b nh nh : Vibrio, Aeromonas, E coli..sinh sôi n y n càng nhanh và s m gi t ch t tôm nuôi trong ao. Th c ch t là b n thân các vi sinh v t có trong ao nuôi không gi t ch t tôm nuôi hàng lo t, nh ng chúng là nhân làm suy y u h thóng mi n d ch c a c th tôm, t o di u ki n cho virus gi t ch t tôm trong ao. M t khác do m d ng vi c s d ng các lo i thu c và hóa ch t ng n ng a m m b nh, rong t o, ã d n n vi c tiêu di t các vi sinh v t gây b nh và c vi sinh v t h u ích. M t i s cân b ng sinh thái, gây nh h ng r t l n n môi tr ng oa nuôi và d gây ra d ch b nh trên con tôm. Nh m t ng b c kh t ph c và c i thi n d n môi tr ng ph c v cho ngh nuôi tôm, v i m c tiêu h ng n t môi tr ng nuôi tôm b n v ng, trung tâm ng d ng ti n b khoa h c và công ngh ã ch n gi i pháp ng ng ch ph m sinh h c vào qúa trình qu n lý môi tr ng ao nuôi tôm và lo i ch ph m sinh h c d c s d ng có hi u q a nh t là Efective Mieroorganis g i t t là EM. Qua m t th i gian s d ng th nghi m ban u nhi u h nuôi tôm cho th y ch ph m sinh h c EM có kh ng ; Phân gi i t t các ch t th i h u c trong qúa trình nuôi; phân h y ch t th i h u c hòa tan và không hòa tan, ng th i duy trì c ch t l ng n c, màu n c cho ao nuôi; c ch kh n ng phát tri n c a vi sinh v t gây h i nh Vibrio, Aeromonas và nh ng m m b nh vi khu n khác; làm t ng l ng ôxy hòa tan trong môi tr ng n c ao nuôi tôm và gi m thi u l ng NH3; u hòa hàng lo t các y u t môi tr ng kèm theo s phát sinh trong quá trình nuôi nh PH, ôxy hòa tan, c n l ng, trong, phân gi i, NH3, H2S, nitric, nitrat. (Phát bi u c a nh ng h nuôi tôm v hi u q a.) 1/ Ð c m c a lo i ch ph m sinh h c EM, nh ng nhóm vi sinh v t h u hi u nh : - Nhóm vi khu n quang h p : Rhodopreudomonas. - Nhóm vi khu n lactobacillus. - Nhóm x khu n : Strepptomyces. - Nhóm n m men : Sacchamyces. - Nhóm n m : Aspergillus và Penicillium. Vai trò c a nhóm vi sinh v t này d c th hi n ch nó "tiêu th " các ch t h u c phát sinh trong qúa trình sinh tr ng và phát tri n v t nuôi trong ao h . Nói cách khác EM có tác d ng phân gi i các ch t h u c hòa tan và không hoàn tan t u ch t c a tôm, t th c n th a tích t y ao nuôi; t o c s n nh và duy trì ch t l ng n c, màu n c trong ao nuôi. Ngoài ra còn gây c ch có tác d ng gi m thi u các vi sinh v t gây nh nh : Vibrio, Aeromonas, E.Coli..B n ch t sinh-hóa lý c a EM còn c th hi n ch nó không ho t ng Download» http://Agriviet.com ch ho t ng m nh trong môi tr ng n c, khi g p n c, các Enzym môi tr ng khô, c kích ho t và b t u th c s phân gi i r t m nh. amicecorp@yahoo.com
Qu n lí môi tr ng & S d ng hóa ch t 11 Chính s phân gi i ó ã t o ra các c ch t làm th c n cho các ch ng Rhodopreudomonas, lactobacillus.phát tri n sinh kh i t ng nhanh t o ra duy truy n phân h y các ch t th i, các ch t l l ng r i k t t l ng xu ng y ao, giúp môi tr ng ao nuôi trong s ch, qúa trình này di n ra liên t c theo chu k kép kín, chi u h ng tích c c có l i cho môi tr ng nuôi. 2/ Các b c ti n hành: a/ Nhân gi ng: EM tr c khi a vào s d ng ph i tr i qua giai n kích thích t o môi tr ng s ng thích h p làm t ng tr ng sinh kh i, ngh a là các nhóm vi sinh v t ang tr ng thái ngh , t o môi tr ng thu n l i vi sinh v t phát tri n m nh m b o s và ch t l ng tr c khi a vào môi tr ng c n phân h y, giai n này c g i là giai n nhân gi ng.( Th i gian c n cho nhân gi ng là bao nhiêu) b/S d ng EM s lý n c ao: Sau giai n nhân gi ng, EM gi ng c n c pha loãng v i ngu n n c ng t s ch n ng nh t nh, i v i tôm th ng dùng v i t l 1/50, 1/60 và 1/100, tu theo sâu, ngu n n c nuôi, t l n ng EM gi ng có th khác nhau. Trong tr ng h p ao nuôi b ô nhi m thì t l n ng có th dùng 1/20. C n c u ki n th i ti t, y u t mùa v vi c s d ng EM gi ng có thay i nh t nh: - N u th i ti t t t u ki n môi tr ng n nh vi c s d ng EM rãi 1 tu n/ l n, li u l ng bình quân 0,5 - 1 lít EM gi ng / sào. - N u th i ti t th t th ng, bi n ng liên t c vi c rãi EM gi ng liên t c hàng ngày là t t nh t, li u l ng bình quân là 0,2-0,4 lít / sào Cách rãi: Nên rãi um tn c vào bu i sáng, t t nh t là khi m t tr i v a hé sáng. c/ S d ng EM s n xu t th c n cho tôm: Dùng EM gi ng lên men th c n cho tôm, thành ph n th c n cho tôm bao g m: - Protein th c v t ( khô) - Protein ng v t ( khô) - Cám g o -B tv h is n - Các khoáng ch t. c ích: Cho lên men kích thích kh n ng t o Enzyme ngo i bào, hình thành m t s acid amin và c ch t làm th c n cho tôm. Kích thích tiêu hóa và h n ch kh n nggây b nh ng ru t cho tôm nuôi. n ch kh n ng gây ô nhi m t ngu n u ch t do tôm th i ra. 3/ K t q a b c u: *V y ut môi tr ng: Duy trì n nh m t s ch tiêu môi tr ng PH trong t c: NH3 BOD COD N02 N03 Ôxy hòa tan. * V kh n ng sinh tr ng c a tôm: Th i gian theo dõi 40 ngày, i v i ao nuôi tôm có s d ng v EM gi ng, th c n lên men t EM gi ng, S c n m nh h n, nhanh h n so v i ao i ch ng ( không dùng EM) là 260kg/ 180kg * M c t ng tr ng: ao s d ng ch ph mEM m c t ng tr ng o c: 7,63g/ con, ao i ch ng t 5,9g/con. t q a theo dõi trong 40 ngày nuôi khi s d ng ch ph m sinh h c EM môi tr ng n c ao nuôi h t s c n nh, không có mùi hôi l , m t t o n nh, tôm kh e, n nhi u, m c t ng tr ng bình th ng, h n ch c t i a vi c s d ng các hoá ch t khác. PB h nuôi tôm nh ng kinh nghi m khi s d ng ch ph m sinh h c EM Vi c s d ng ch ph m sinh h c vào nuôi tôm v n ã c khuy n khích t lâu. B i có nh v y, m i h n ch c vi c dùng hoá ch t trong nuôi tôm và ây c ng là u ki n c n thi t có c môi tr ng nuôi tôm b n ng, phù h p v i quy trình nuôi tôm thâm canh. (P/b trung tâm khuy n ng h ng y m nh vi c s d ng các ch ph m sinh h c trong nuôi tôm.) Download» http://Agriviet.com CH T & THU C TRONG AO NUÔI TÔM CÁCH S D NG HOÁ amicecorp@yahoo.com
Qu n lí môi tr ng & S d ng hóa ch t 12 Vi c s d ng thu c và hoá ch t trong ao nuôi tôm là m t v n quan tr ng nó quy t nh s s ng còn c a tôm. N u nh s d ng không úng qui cách, li u l ng s d n n h u qu không l ng tr c c. Sau ây là nh ng bi n pháp c b n h ng d n bà con ph n nào cách s d ng thu c và hoá ch t mang l i k t qu cao trong ao nuôi tôm. I/ CÁCH S D NG THU C, DÙNG THU C: Có 3 ph ng pháp s d ng thu c trong nuôi tr ng thu s n. 1. Ph ng pháp t m: Cách này th ng cs d ng phòng tr các b nh bên ngoài c th c a tôm (mang, thân, ph b ). a. T m trong th i gian ng n. b. T m trong th i gian dài. c. T m trong kho ng th i gian trung bình. 2.Tr n thu c vào trong th c n: Tr n thu c vào trong th c n cho tôm n, cách này th ng c s d ng trong vi c phòng tr các b nh bên trong c th nh b nh nhi m khu n ng ru t (b nh phân tr ng), b nh v gan... 3. Ph ng pháp tiêm: Trong nuôi tôm ng i ta ít s d ng cách tiêm mà th ng s d ng cách t m trong th i gian dài và tr n thu c vào th c n. II/ CÁC N V TH NG S D NG TÍNH L NG THU C DÙNG: 1. Ph n tri u (part per million) ppm: * 1ppm t ng ng v i: - 1mg trong 1 lit n c - 1gr trong 1m3 - 1ml trong 1m3 - 1cc trong 1m3 2. Ph n tr m: (per cent) %: * 1% t ng ng v i: - 10g trong 1 lit - 10kg trong 1t n Download» http://Agriviet.com 3. Li u l ng thu c tr n vào th c nc nc vào: amicecorp@yahoo.com
Qu n lí môi tr ng & S d ng hóa ch t 13 *L ng th c n mà tôm s d ng. T ng s thu c s d ng = li u l ng thu c x s kg (ho c gr th c n). VD: Dùng Vitamin C v i li u l ng 5-10g/kg th c n. (Cách này th ng c dùng trong nuôi tôm, vì l ng th c n cho tôm n ta d dàng tính toán). * Tr ng l ng c th tôm T ng s thu c s d ng = li u l ng thu c x tr ng l ng c th . VD: Tr n kháng sinh v i li u 30-50mg cho 1 gram hay 1kg tr ng l ng c th tôm. (Cách này ít s d ng trong nuôi tôm) III/ V N CHU N OÁN VÀ U TR : Ng i ph trách k thu t và quý bà con nuôi tôm ph i ch n oán m t cách t ng i chính xác nguyên nhân gây b nh, lo i thu c và hoá ch t c s d ng m t cách thích h p v i t ng lo i b nh và môi tr ng nuôi. 1. Phòng tr b nh bên ngoài: Các b nh do các ký sinh gây ra: óng rong (do protozoa, zoothanium), n m,...làm tôm khó l t xác, gi m n và y u d n thì s d ng ph ng pháp t m. VD: phòng b nh " óng rong" s d ng Formalan 60cc-100cc/m3 . 2. Phòng tr bênh bên trong: Các b nh nhi m khu n: b nh phân tr ng, m en, nhi m khu n ( t râu, t uôi...) Ta th ng dùng kháng sinh Enfloxin 3-5g/kg th c n cho tôm n 3. Ph ng pháp tính l ng thu c và hoá ch t a vào trong n c: Ngoài vi c ch n oán c b nh, lo i thu c s d ng thì ng i nuôi tôm c n ph i tính c m t cách t ng i chính xác l ng thu c cho vào trong ao nuôi. *L ng thu c a vào ao nuôi c tính nh sau: + Tính th tích n c: Th tích n c = Di n tích c a ao x sâu m c n c VD: Ao có di n tích 3250m2; sâu 0,8m. V y th tích n c c a ao trên là: Th tích = 3250m2 (di n tích) x 0,8m ( sâu) = 2600m3 Download» http://Agriviet.com amicecorp@yahoo.com
Qu n lí môi tr ng & S d ng hóa ch t 14 + Tính l ng thu c a vào ao: Li u l ng thu c cho vào ao = Th tích n c x Li u l ng VD: tr b nh en mang tôm cho ao có th tích 2600m3 v i li u dùng MKC 0,5lít/1000m3. L ng MKC cho vào ao là: L ng MKC cho vào ao = 2600m3 x 0,5lít/1000m3 = 1,3 lít. IV/ CÁC VÍ D MINH HO TÍNH LI U L NG THU C: VD1: tr b nh " óng rong" s d ng Formalan v i n ng 60cc ao có di n tích 8000m2 và sâu 1m thì ng Formalan s d ng là: - Th tích ao trên là: Th tích ao = 8000m2 (di n tích) x 1m ( sâu) = 8000m3 - Li u l ng Formalan c dùng cho ao trên là: Li u l ng Formalan = 8.000m3 x 60cc/1000m3 = 480cc hay 480ml (vì 1cc = 1ml) V yl ng Formalan s d ng là 480ml hay 0,48 lít. VD2: tr b nh "phát sáng" do vi khu n c a ao nuôi 3400m2 có sâu 0,8m ta s d ng Lugol Power 1ppm (1ppm t ng ng 1kg/1000m3). V y li u l ng Lugol Power c tính nh sau: - Th tích ao trên là: Th tích ao = 3400m2 (di n tích) x 0,8m ( sâu) = 2720m3 -V yl ng Lugol Power dùng là: L ng Lugol Power b ng 2720m3 x 1kg/1000m3 = 2,7kg. V yl ng Lugol Power s d ng cho ao trên là 2,7kg. CHI N L C QU N LÝ VÀ DINH D NG LÀM T NG S C KH E CON TÔM mi n d ch c a tôm Nh ng hi u bi t v h mi n d ch c a tôm m i ch trong giai n s khai. Bachere (2000) ã vi t m t tóm c tuy t v i v h b o v mà con tôm s d ng trong th i k b nhi m b nh. Tuy nhiên, Flegel (2001) ã ch ra ng ph n l n các ki n th c c a chúng ta v s mi n d ch c a con tôm d a trên nh ng nghiên c u v s nhi m nh do vi khu n và n m. Tác gi rút ra k t lu n r ng ph n ng c a tôm t i s nhi m b nh do vi rút hoàn toàn khác so v i s nhi m b nh do vi khu n. Tôm có h l u thông m và không có s phân cách gi a h l u thông và h b ch huy t. Ch t l ng bên trong h c g i là hemolymph. Còn các t bào bên trong hemolymph c g i là hemocytes. Các t bào này óng t vai trò quan tr ng trong các ph n ng mi n d ch c a tôm ch ng l i s nhi m b nh do vi khu n và n m. H mi n d ch c a tôm xác nh s xâm chi m qua các thành ph n trên màng t bào c bi t c a các sinh v t xâm Download» http://Agriviet.com chi m. Peptidoglycans và lipopolysaccarides trên màng t bào vi khu n và betaglucans trên màng t bào n m là nh ng ph n t d dàng xác nh b i nh ng phân t c bi t trong hemolymph. M t khi mà hình d ng này amicecorp@yahoo.com
Qu n lí môi tr ng & S d ng hóa ch t 15 c nh n ra các phân t k t l i thành nh ng bào t c tr ng i ngh ch trong c th ngo i lai, s l ng các ph n ng hemocytes gián ti p theo sau quét s ch các sinh v t xâm chi m. Các ph n ng này bao g m s dính k t, s th c bào và s sinh s n các thành ph n g c t do và kháng vi trùng.? M t vài nghiên c u ã ch ra ng h mi n d ch c a tôm có th c kích thích v i peptidoglycans, lipopolysaccarides? hay betaglucans tinh khi t t c s b o v t ng quát ch ng l i s nhi m b nh do vi khu n. Các vi khu n s ng hay ang ng hay men c ng có th cung c p thêm s b o v s nhi m b nh do vi khu n. c bi t r ng ng v t không x ng s ng không có kh n ng ph n ng l i s mi n d ch m t cách thích nghi. u này d a trên hi n t ng là các thành ph n th d ch có th c m nh n nh globulin mi n d ch, t bào ti p nh n hình T, ph c h t ng h p gép mô chính, và t bào ghi nh hình T không có trong ng v t không x ng ng. Tuy nhiên s hi n di n c a các ph n t k t dính thu c m t h gia ình l n c a globulin mi n d ch và m t vài ghi nh n khác cho th y ng v t không x ng s ng có th còn s h u m t d ng duy nh t i phó mi n d ch t cách thích nghi. Nh ã trình bày, s kh c nghi t c a các b nh vi rút c tr ng qua s l ng xu ng trong th i gian hai n m sau n m c b nh u tiên c a m t lo i b nh ã c bi t. Nh ng ghi nh n chi ti t c a l ch s các d ch b nh do vi rút trên th gi i, ã ghi l i r ng t t c các v n chính c a b nh d ch gây ra t n th t l n trong hai n m u, sau ó d ch b nh s tr nên y u i. Nh ng vi rút s không bao gi b tri t tiêu, kh n ng nhi m d ch t n t i kh p n i. Trong m t vài tr ng h p, các con tôm nhi m d ch v n không có m t d u hi u m c b nh mà v n s ng i khi thu ho ch. S b o v bên ngoài i v i b nh d ch ch c áp d ng i v i con tôm mà tr c ó b m c t lo i vi rút ã c xác nh. Nh ng n i mà ch a b d ch thì s ch u m t thi t h i l n. Không có s b o v qua l i, có ngh a là nh ng vùng nuôi tôm mà ã có s b o v ch ng l i m t loài vi rút nào ó, do ã b m c d ch tr c s r t nh y c m v i d ch b nh i v i m t loài vi rút khác mà ch a c phát hi n. T t c các nh n xét này ch ra kh n ng có m t c ch c bi t ch ng l i d ch b nh do vi rút ã c ghi nh trong con tôm. Các nghiên c u ã ch ra r ng s nhi m b nh do vi rút ã không t o ra s k t h p các hemocytes và nh ng ph n ng mi n d ch các t bào t ng h p ti p theo. Flegel (1997) g i ý r ng con tôm b ch t do nhi m vi rút th ng g p di n r ng do s ch t c a nh ng t bào ã c l p trình s n (apoptosis).? Theo nghiên c u này, t bùng phát b nh d ch do vi rút tr c s t o ra m t vùng ghi nh c bi t l p lên nh ng s nhi m b nh ti p theo. ây g i là lý thuy t ?s dàn x p c a vi rút?. u có m t c ch c bi t ch ng l i d ch b nh do vi rút ã c ghi nh trong con tôm, kh n ng phát tri n nh ng h p ch t ng n ng a s ch t hàng lo t do nhi m b nh vi rút. C n ghi nh r ng s nhi m b nh l p i l p i cho dù chúng ã m c b nh t l n tr c, nh ng con tôm nhi m b nh v n không ch ng n i b nh d ch b ng c ch b o v . S nhi m b nh s òi h i thêm m t chi phí n ng l ng cho tôm. S s t gi m s n l ng tôm sú t i Châu Á c cho là có nguyên nhân t s t n t i dai d ng c a m t hay nhi u lo i vi rút. Nh ng b o v i v i các vi rút tr c ó th ng b gi i h n. Trong tình tr nh c ng th ng (stress) ví d nh l ng ô xy hòa tan th p, nhi t th p, pH thay i t ng t, s làm gi m kh n ng ch ng c a tôm v i b nh m tr ng và u vàng. Qu n lý s c kh e tôm Nh ã trình bày bên trên, tri n v ng ng n ng a hay x lý d ch b nh do vi rút là ch a rõ ràng. Không có nh ng ph ng pháp áng tin c y ng n ch n b nh d ch khi b t u bùng phát hay khi tôm ch m l n. Do v y, b c u tiên trong vi c qu n lý s c kh e con tôm là t ng c ng bi n pháp an toàn nghiêm ng t ng n ch n các ngu n lây lan t i h th ng nuôi. M t y u t quan tr ng khác là gi m t i thi u tình tr ng stress và s d ng các p ch t làm t ng h mi n d ch c a tôm. C b n, các y u t này liên quan t i ba thành ph n, ó là v t ch , các ng lây lan và môi tr ng. (Xem hình) 1. LO I B D CH B NH TRONG AO VÀ N C TR C KHI TH GI NG Lo i b d ch b nh trên áy ao sau m i chu k nuôi b ng cách th c ti t tr các ngu n truy n b nh và các ngu n mang b nh. Ao nuôi c n c tháo khô hoàn toàn và x lý k v i các ch t ô xy hóa. Các ch t h u c tích t trên áy áo ph i c xúc b i. c nuôi tr c khi a vào ao ph i c ti t trùng. u tiên, n c ph i c l c qua các l i l c. Màng l c cu i cùng c n có kích c ô d i 250 µm. L i l c có tác d ng lo i b các ngu n mang b nh. Sau ó, n c c lý v i chlorine tiêu di t các ngu n b nh mà có th thoát qua l i l c. B i vì, vi rút ch có th s ng bên ngoài v t ch trong vài ngày, v y n c c n c tích tr trong th i gian 5 - 7 ngày tr c khi th gi ng. Download» http://Agriviet.com 2.TH CÁC CON GI NG M NH KH E amicecorp@yahoo.com
Qu n lí môi tr ng & S d ng hóa ch t 16 ây là vi c r t quan tr ng khi th các con gi ng m nh kh e, không mang m m b nh. c bi t, m t ao th con gi ng có mang m m b nh, thì có nguy c th t b i cao h n 50 l n so v i ao mà con gi ng không mang m m nh. Do v y, con gi ng c n c th nghi m c n th n tr c khi th vào ao nuôi. 3. LO I TR CÁC NG TRUY N B NH Các loài giáp xác th ng g p trong các ao tôm, nh cua, cáy ? chúng là ngu n mang b nh gây tác h i t i s c kh e c a tôm. Các loài chim n th t hay r a xác ng v t s ng lân c n ao nuôi là nh ng i t ng nguy hi m u tiên truy n b nh m tr ng. S c l c lo i b hoàn toàn cua và chim n th t th ng không d i v i di n tích nuôi r ng. Tuy nhiên có th lo i b các ngu n mang b nh trong th i k chu n b ao v i chlorine và các ch t di t trùng. 4. QU N LÝ MÔI TR NG LÀM GI M STRESS thay i t ng t c a ch t l ng n c s gây ra d ch b nh cho tôm. Các y u t c bi t quan tr ng là ô xy hòa tan, nhi t , m n, và pH. Tôm ch t hàng lo t th ng i kèm v i nh ng t m a l n t ng t t i m t vài n c trên th gi i. Gi pH n nh (thích h p nh t là 8 - 9) v i vi c dùng vôi b t ã giúp gi m tác nhân gây b nh t i m t s c Châu Á. M c ô xy hòa tan t i thi u là 4 ppm trong các ao nuôi. Vidal (2001) ã xác nh c m i liên gi a b nh m tr ng và nhi t c a n c. Trong nghiên c u này ch ra r ng v i nhi t 25OC, 100% kh ng tôm s ch t do b nh m tr ng, nh ng n u nhi t t ng lên 32OC, thì ch kho ng 20% kh n ng tôm s ch t. Nh v y, s tái t o vi rút m tr ng s gi m, khi nhi t t ng lên. Các ao th c nghi m v i m t h th ng mái che nilon n gi n xây d ng trên ao nuôi có th gi nhi t n c 3 - 4OC cao h n ao nuôi không có mái che cho th y: N ng su t ao nuôi có mái che cao h n so v i các ao không có mái che; S truy n b nh m tr ng không phát hi n t i ao có mái che, trong khi các ao không có mái che kh n ng tôm ch t do b nh m tr ng r t cao. t trong các nh h ng l n t i s lây b nh do vi rút trong ao tôm là s thay n c. M i n m tr c vi c thay c th ng k c coi là c n b n trong nuôi thâm canh và qu ng canh, do v y các ch t th i chuy n hóa tích trong ao c y ra ngoài. Tuy nhiên g n ây vi c thay n c th ng k trong ao nuôi tôm ã ch m d t, mà thay vào là vi c t ng c ng h th ng qu t và s chuy n ng c a n c trong h th ng nuôi công nghi p và bán công nghi p. M c dù v y, v n ch a th lo i b hoàn toàn vi c thay n c t i các vùng quá nóng và có l ng m a th p. Do hi n t ng n c bay h i, m n trong ao s t ng t i m c gi i h n (> 40 ppt) n u nh không có s thay n c. Do v y ki n ngh n u có s thay n c, c n x lý tri t nh m gi m r i ro truy n b nh. t th c ng tác ng t i thành công c a v nuôi. H th ng nuôi m t cao (> 25 con / m2) c n qu n lý ch t l ng n c, s c kh e tôm và tránh stress. Khi mà u ki n kinh t không cho phép, ng i nuôi th ng gi m b t m t th . Tuy nhiên ch a ch c r ng vi c gi m m t nuôi s làm gi m kh n ng nhi m b nh. Do y qu n lý nguy c b stress quan tr ng h n nhi u so v i vi c gi m m t nuôi. Vai trò th c n trong qu n lý s c kh e tôm Th c n và qu n lý th c n óng m t vai trò thi t y u trong qu n lý s c kh e tôm nhi u m c. u tiên, th c n ph i không có các sinh v t mang b nh. Trong nuôi tr ng th y s n hi n nay s d ng r ng rãi th c n viên. Trong quá trình ch bi n th c n viên v i nhi t cao (> 90OC) ã tiêu di t ph n l n các ph n t vi rút. R i ro lây lan vi rút qua th c n c cho là t i thi u. Th hai, trong quá trình cho n th c n c n c theo dõi m b o tránh lãng phí mà k t qu là các ch t h u c d th a tích t m c ít nh t. Ph ng th c cho n theo chu k c n m b o không lãng phí và m b o cho con tôm liên t c có th c n t i. Th c n viên s b rã ra sau vài gi ngâm trong n c v a lãng phí và v a làm gi m ch t l ng n c ao. Th ba, ây là m quan tr ng nh t trong qu n lý s c kh e cho tôm, ó là vi c cung c p các ch t dinh d ng và s n ph m giúp t ng c ng và kích thích h b o v c a tôm. Xem b ng. n ph m Tác d ng Ch t b d ng Vitamin C Ch a tr các v t th ng; ch ng ô xy hóa; v i li u cao (> 2,000 mg/kg) t ng c ng kh n ng ch ng stress tôm larva Vitamin E Ch ng ô xy hóa Axid béo w - 3 Ph n ng viêm, t ng s c kh e cho larva Phospholipids B ov màng sinh h c toàn v n; t ng kh n ng ch ng stress cho larva Astaxanthin Ch ng ô xy hóa; t ng kh n ng ch ng stress cho tôm Nucleotides Ch t b d ng chính ch ng stress và nhi m b nh Selenium Ch ng ô xy hóa n ph m kích thích h mi n d ch Download» http://Agriviet.com Lipopolysaccharide Thành ph n c a mành t bào vi khu n Gram âm; ho t hóa h mi n d ch; t ng s c amicecorp@yahoo.com
Qu n lí môi tr ng & S d ng hóa ch t 17 s kháng ch ng nhi m b nh và stress Glucans Thành ph n c a màng t bào n m; t ng s c kháng theo ng lây lan Mannan Thành ph n màng t bào n m; ng n ch n và lo i b ngu n lây b nh vào ng ru t oligosaccharides Peptidoglycan Thành ph n màng t bào vi khu n Gram d ng; ho t hóa h mi n d ch và t ng s c kháng Fucoidan Thành ph n màng t bào t o nâu; ho t hóa h mi n d ch và t ng s c kháng Ch ph m sinh h c Vi khu n n h p giúp lo i b vi khu n lây b nh trong ng ru t; ch t kích thích h mi n ch; s n ph m ch ng vi trùng Ch t dính k t màng ru t giúp gi i h n vi c xâm chi m các vi khu n lây b nh; ch t kích thích h mi n d ch; các ch t b d ng 1. CÁC CH T B D NG GIÚP T NG H MI N D CH C A TÔM Ph n ng mi n nhi m c n nhi u n ng l ng cho sinh v t. ây là k t qu s phân chia dinh d ng và chuy n bi n ch t b d ng cho h mi n d ch. Do v y, nhu c u các ch t b d ng i v i m t c th kh e m nh s cao n. Ngoài ra, m t vài ch t b d ng c bi t s d ng t ng c ng h mi n d ch v i m t vài sinh v t. Bao m m t vài vitamin, ch t khoáng, acid béo w - 3, phospholipids, s c t carotenoid và nucleotides. Merchie (1998) tìm th y r ng l ng vitamin C t ng t 100 lên 3,400 mg/kg trong kh u ph n s làm gi m t c th i t l ch t i v i tôm sú post-larva do b s c th m l c. Ngoài ra còn cho th y n u li u vitamin C hay astaxanthin cao s làm t ng s c kháng v i s c m n. M t nghiên c u cho th y b sung kh u ph n v i astaxanthin (80 gr/kg) s t ng kh n ng s ng c a tôm sú trong m t môi tr ng b ô nhi m ammonia cao. Nh ng tác d ng t t c a vitamin C hay astaxanthin t i h mi n d ch c a tôm liên quan t i tính ch ng ô xy hóa. Ngoài ra vitamin C còn giúp làm mau lành các v t th ng. Lavens và Sorgeloos (2000) ghi nh n r ng khi cho tôm gi ng post-larva n v i Artemia nauplii ã c làm giàu v i acid béo ch a bão hòa s làm t ng kh n ng ch ng l i s c m n. Coutteau (2000) cho th y n u a thêm phosphotidyl choline n ng 1.5% vào kh u ph n n s làm t ng áng k s c kháng stress c a sinh t. Acid béo w - 3 và w - 6 là m báo c a eicosanoids r ng ch t môi gi i giao c u c a ph n ng viêm c a sinh v t cao h n. Phospholipids óng vai trò quan tr ng trong b o toàn màng t bào, m t y u t quan tr ng hàng u ph n ng l i các kháng nguyên trong t t c các sinh v t. Kinh nghi m i v i các loài sinh v t khác, bao g m c cá, ã cho th y r ng vitamin E, selenium và nucleotides có th có các tác ng h u ích t i h mi n d ch c a tôm. Vitamin E và selenium có tác d ng r t hi u qu trong vi c ch ng l i s ô xy hóa mà c bi t s tác ng lên h mi n d ch c a ng v t có x ng s ng, nh cá. Vitamin E s l c h t các g c t do hình thành trong giai an u c a quá trình ti n ô xy hóa ch t béo trong màng t bào, trong khi selenium là m t thành ph n c a s ti n ô xy hóa glutathione, mà s làm gi m quá trình ti n ô xy hóa ch t béo trong t bào. Trên th c t g n nh toàn b các acid béo ch a bão hòa r t c n thi t cho phát tri n thu n l i c a tôm, và các acid béo này là c c k nh y c m v i quá trình ô xy hóa, do v y vi c cung p b sung các vitamin E và selenium tr nên r t quan tr ng. Nucleotides ngày càng c ánh giá nh m t ch t b d ng c b n trong quá trình dinh d ng c a ng i và ng v t. S t ng h p n i sinh c a các nucleotides x y ra bên trong mô, và là m t quá trình tiêu hao nhi u ng l ng. Ngoài ra, các t bào tham d vào các ph n ng mi n nhi m không t ng h p c nucleotides. Nucleotides t các ngu n th c n th ng c dùng vào th i k phát tri n nhanh chóng hay b stress sinh lý. c bi t các sinh v t n u ng t nhiên và giàu các thành ph n acid nhân nh vi khu n, b t cá d hòa tan, b t th t d hòa tan, ch t chi t t men có hi u qu kích thích t ng tr ng cho tôm. 2. S N PH M KÍCH THÍCH H MI N D CH n ph m kích thích h mi n d ch là nh ng h p ch t kích thích c ch b o v không c tr ng c a sinh v t. i i tôm, s công nh n chính y u giúp kích thích h mi n d ch là nh ng d ng protein ã c tìm ra và liên k t i các phân t c tr ng trên các sinh v t xâm chi m. Carbohydrates c a các màng t bào c bi t c a vi khu n và n m ã c xác nh nh là nh ng phân t ã c nh n di n qua các m u proteins. Các phân t này c s d ng r ng rãi nh các ch t kích thích h mi n d ch. Có ba s n ph m ã c th nghi m trên con tôm nh là nh ng ch t kích thích h mi n d ch, ó là lipopolysaccharide (LPS), glucans và peptidoglycan (PG). LPS và PG là nh ng carbohydrates màng t bào vi khu n, trong khi glucans là m t t p h p các ph n t glucose polymeric c tìm th y trong màng t bào n m. Lipopolysaccharide là thành ph n màng t bào c a vi khu n Gram âm và bao g m lipids và carbohydrates. Các bào Vibrio ch t l l ng trong n c ph n l n d ng LPS. H n 20 thí nghi m v i LPS cho th y LPS giúp t ng c kháng d ch b nh cho tôm, t ng l n, t ng s c kháng stress và t l s ng. Peptidoglycan là thành ph n màng t bào vi khu n Gram d ng. Nhi u nghiên c u cho th y hi u qu làm t ng c kháng cho tôm. Peptidoglycan chi t su t t Bifidobacterium thermophilum cho tôm n theo kh u ph n 0.2 mg/ kg tr ng l ng / ngày giúp ch ng l i b nh m tr ng. Download» http://Agriviet.com amicecorp@yahoo.com
Qu n lí môi tr ng & S d ng hóa ch t 18 Glucans c tìm th y trong màng t bào n m. Glucans ã c th nghi m nhi u và Glucans ã c áp d ng ng rãi trong nuôi tôm nh là ch t kích thích h mi n d ch. Các th nghi m cho th y glucans chi t su t t Schizophyllum commune có hi u qu cao h n so v i c chi t su t t men bánh m (Saccharomyces cerevisiae). M t nghiên c u ghi nh n glucans b - 1.3/1.6 là ph n t c th y trong h mi n nhi m và c tách ra t men. Tuy nhiên các loài giáp xác có kh n ng n glucans, do v y có th gi i thích trong m t vài tr ng h p glucans không em l i hi u qu nh mong i. Mannan oligosaccharides là m t thành ph n khác c a màng t bào men g n ây ã gây chú ý nh là m t ch t kích thích h mi n d ch trong tôm. Trong các sinh v t khác, Mannan oligosaccharides ã c xác nh nh là các phân t liên k t các lo i vi khu n có c quan c m nh n c bi t i v i các phân t . Liên k t này ng n ng a các loài vi khu n xâm nh p màng t bào ng ru t c a sinh v t. u này cho th y các phân t này h p th ch t mycotoxins. Nh v y, Mannan oligosaccharides không ph i là ch t kích thích h mi n d ch m t cách tuy t i, tuy nhiên nó vai trò l n trong vi c kích thích h mi n d ch. Fucoidan là polysaccharide sulfated h a h n nh m t ch t c ch vi khu n trong tôm. M t nghiên c u s d ng fucoidan chi t su t t t o nâu (Cladosiphon okamuranus) trong kh u ph n n ã làm gi m t l ch t do b nh m tr ng. Fucoidan tinh khi t r t m c n u s d ng trong nuôi tôm, tuy nhiên, n u s d ng chi t su t thô t o nâu s gi m c chi phí nhi u. T i Nh t B n ng i nuôi ã s d ng h n h p peptidoglycan và chi t su t t o b o v tôm i v i b nh m tr ng. c dù các ch t kích thích h mi n d ch ã c s d ng r ng rãi trong nuôi tôm, nh ng v n còn m t s lo ng i trong vi c áp d ng. Lo ng i u tiên ó là li u dùng: li u dùng và th i gian s d ng bao nhiêu là h p lý. M t s nghiên c u cho r ng n u s d ng liên t c trong m t th i gian dài s làm cho con tôm ph i tiêu hao n ng l ng và h u qu là làm y u i h mi n d ch. c ch p thu n r ng rãi là vi c s d ng ch t kích thích h mi n d ch trong th i gian ng n s có hi u qu b o v vì nó ch tác d ng t i c ch phòng v không c tr ng. Do v y, ng i nuôi c n có nh ng hi u bi t v nh ng s n ph m s d ng. m cu i cùng, c n ph i tìm hi u tác ng qua i gi a hai lo i ch t kích thích h mi n d ch. 3. CH PH M SINH H C t nhi u ch ph m sinh h c ã c s d ng r ng rãi trong nuôi tôm, c bi t t i khu v c Châu Á. Không nh trong ho t ng nuôi súc v t, vi c áp d ng ch ph m sinh h c ch quan tâm t i vi c gìn gi cân b ng vi khu n ng ru t c a sinh v t. Gìn gi cân b ng sinh h c thích h p và lo i b m i ngu n truy n b nh trong ao nuôi là tác ng c a ch ph m sinh h c. X lý sinh h c các ch t th i h u c do sinh v t t o ra trong ao nuôi và c i thi n ch t l ng n c là m t ng d ng quan tr ng. Th c ra, ph n l n các ch ph m sinh h c s d ng trong nuôi tr ng th y s n ch y u áp d ng trong môi tr ng n c, ch không ph i nh th c n. V i gi thi t r ng các vi khu n a vào môi tr ng n c s i vào ru t c a sinh v t sau ó. Vi khu n trong các ch ph m sinh h c có hi u qu i v i s c kho con tôm bao g m các nhóm sau: Vibrio alginolyticus và các dòng Bacillus và Lactobacillus. M t nghiên c u ã cho th y vi khu n Bacillus ông l nh ng em l i l i ích. Các l i ích ã c ch ng minh g m có kh ng ch b nh d ch b ng vi khu n truy n b nh V. harveyi. Ngoài ra, còn t ng th c bào, t ng ho t ng c a melanin và kháng khu n. Nh ng c ch ghi nh n hi u qu c a ch ph n sinh h c i v i s c kh e tôm bao g m: (1) lo i b vi khu n mang b nh trong ru t non; (2) thành ph n màng t bào c a các vi khu n trong ch ph m sinh h c kích thích h mi n d ch b m sinh c a tôm; (3) các enzym và các thành ph n kháng khu n t o ra t ch ph m sinh h c s tri t h i các vi khu n truy n nh. Scholz (1999) ã cho th y các lo i men S. cerevisiae và Phaffia rhodozyma giúp nâng cao s c kháng ch ng vibriosis. Màng t bào là m t ngu n giàu các ch t glucans và mannans giúp kích thích h mi n d ch do ch a nhi u nucleotides, vitamin và vi khoáng là nh ng ch t b d ng c b n giúp nâng cao ch c n ng c a h mi n ch. t lu n Các b nh c a tôm là khó kh n duy nh t tác ng lên l i nhu n và s ti n tri n c a ho t ng nuôi trên th gi i. Phòng ch ng b nh là m t thách th c l n. Con tôm m c dù có m t h mi n d ch b m sinh ph n ng l i b nh, nh ng chúng còn có m t h mi n d ch thích nghi tuy ch a hoàn thi n ch ng s truy n nhi m. Con tôm có kh n ng kém trong vi c ch ng tr i v i b nh truy n nhi m do vi rút. Các ch t kháng sinh c ng ch a tác ng tri t , mà l i còn b c m s d ng t i ph n l n các n c trên th gi i. Nh v y, vi c t p trung b o v s c kh e con tôm là b o v môi tr ng sinh s ng ? lo i tr các sinh v t gây b nh và mang ngu n b nh trong h th ng nuôi. Qu n lý môi tr ng giúp gi m thi u stress óng m t vai trò quan tr ng trong vi c phòng b nh. Phát tri n t h th ng an toàn sinh thái rõ ràng và qu n lý h th ng nuôi tôm tránh m i stress ó là vi c hoàn toàn có th th c hi n c. C i thi n kh n ng b o v c a v t nuôi là m t ph n c a b t k ch ng trình th c hành qu n lý nuôi tôm kh e. ng c ng h mi n d ch b ng các ch t b d ng và ch t kích thích có vai trò quan tr ng giúp c i thi n kh ng b o v c a tôm. Ch ph m sinh h c óng m t vai trò hi u qu trong vi c t ng c ng kh n ng b o v . Các ch t b d ng c tìm th y trong nuôi tôm g m có vitamin C, acid béo w-3, phosphotidyl choline, và astaxanthin. Các ch t b d ng khác có tác d ng t ng c ng ch c n ng mi n d ch g m có nucleotides, vitamin E và selenium. H p ch t kích thích h mi n d ch c a tôm ph n l n c chi t su t t màng t bào c a nh ng sinh v t n bào. Lipopolysaccharides và glucans ã cho th y r t hi u qu trong vi c ch ng nhi m b nh, tuy nhiên tác d ng c a glucans có ph n h n ch . Peptidoglycan và fucoidan c ng cho th y có hi u qu ch ng nhi m b nh, tuy nhiên các nghiên c u còn gi i h n và vi c s d ng còn t n kém. Mannan oligosaccharides ã cho th y có tác d ng t t trong vi c c i thi n s c kh e c a súc v t, tuy nhiên nh ng nghiên c u trên con tôm hi n còn ang ti p t c. Nghiên c u l a ch n ch t mang ng d ng cho l c sinh h c x lý n c nuôi th y s n hoàn l u Download» http://Agriviet.com amicecorp@yahoo.com
Qu n lí môi tr ng & S d ng hóa ch t 19 t Nguy n Ti n C , Ð ng Ðình Kim và ctv (Vi n Công ngh Môi tr ng-Vi n KH và CN Vi t Nam) tV V n D ng (Vi n nghiên c u NTTS I) Download» http://Agriviet.com amicecorp@yahoo.com
Qu n lí môi tr ng & S d ng hóa ch t 20 I. M u t trong nh ng khó kh n l n c a các tr i s n xu t gi ng h i s n là hi n t ng con gi ng ch t hàng lo t trong th i gian ng n do b nhi m b nh ho c do thay n c có thành ph n hóa lý không phù h p. Th c t cho n nay n ch a có mô hình x lý n c th t s hi u qu tái s d ng n c cho tr i gi ng n c ta m c dù vi c này hoàn toàn có kh n ng th c hi n c và nhi u n c trên th gi i ã ti n hành. Trong các ph ng pháp hóa lý và sinh h c ang c áp d ng x lý n c t các tr i gi ng, ph ng pháp l c sinh h c có nhi u u m do chi phí th p, x lý môi tr ng hi u qu và an toàn. Hi n nay, ch có r t ít tr i gi ng n c ta s d ng công ngh l c sinh h c nh ng hi u qu ng d ng không cao do trong quá trình v n hành các tr i ch a tuân th nghiêm ng t các công n c a quy trình x lý. L c sinh h c t d tr thành con dao hai l i n u các u ki n v tu n hoàn n c, pH, hàm l ng DO và v t li u l c không thích h p cho vi sinh v t bám dính. Trong ph m vi bài báo này, chúng tôi ch c p t i nghiên c u l a ch n v t li u c nh thích h p cho vi sinh t bám dính nh m t trong nh ng khâu quan tr ng c a h l c sinh h c. II.V t li u và ph ng pháp nghiên c u 1. V t li u - Ba lo i ch t mang th nghi m là lô nh a, s i nh và san hô. - N c dùng nuôi thu s n l y t Tr m Quý Kim, H i Phòng, m n 15 %o có b sung thêm (NH4)2SO4- 0,11 g/l; K2HPO4 - 0,013 g/l; ng saccharosa - 0,06 g/l; s t - EDTA - 0,1 m/l. 2. Ph ng pháp - Xác nh pH và t0 C b ng máy o pH-320 WTW-Ð c, DO b ng máy o ôxy 330- Ð c, và N-NH+4, N-NO -2, N-NO-3 theo tài li u Standard methods for examination of water and wastewater (American Public Health Association) - Ð so sánh th nghi m hi u qu c a các ch t mang khác nhau, chúng tôi s d ng h l c sinh h c g m m t t l c t ng sôi và m t c t l c nh gi t i v i m i ch t mang (hình 1). Trong quá trình thí nghi m, b m liên c n c b nuôi vào áy c t l c t ng sôi, ng th i b sung khí nén nh m c p thêm ôxy cho vi khu n s ng trong h th ng l c chìm sinh h c. Trong c t l c t ng sôi, n c c v n chuy n t d i lên trên r i phun lên ch t mang c a c t l c nh gi t. Khi n c ch y liên t c trong h th ng, trên b m t c a ch t mang s d n d n hình thành màng sinh h c bao g m các vi khu n hi u khí, tu ti n và k khí. - Ðánh giá hi u qu c a ch t mang thông qua hi u qu chuy n hóa N-NH+4, N-NO- 2, N-NO- 3. III. K t qu và th o lu n 1. So sánh hi u qu c a quá trình nitrat hoá c t l c sinh h c có ch t mang là lô nh a, s i nh và san hô Ti n hành thí nghi m nhi t kho ng 15,8 - 25,80 C; pH 7,36 - 8,95 và DO 5,33 - 7,56 mg/l. Ðây là u ki n ng i thu n l i cho h vi sinh v t trong c t l c sinh h c ho t ng. Download» http://Agriviet.com amicecorp@yahoo.com

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.