Quan niệm về tình bạn khác giới của học sinh lớp 10, trường trung học phổ thông Cẩm Thủy 3, huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

30
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tình bạn có một vai trò và ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với hoạt động và đời sống tình cảm của con người, đặc biệt là lứa tuổi THPT khi mà nhu cầu giao tiếp, kết bạn của các em là rất lớn. Bài viết trình bày quan niệm của học sinh về bản chất tình bạn khác giới; Quan niệm của học sinh về vai trò của tình bạn khác giới; Quan niệm của học sinh về tiêu chuẩn chọn bạn khác giới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quan niệm về tình bạn khác giới của học sinh lớp 10, trường trung học phổ thông Cẩm Thủy 3, huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa

QUAN NIỆM VỀ TÌNH BẠN KHÁC GIỚI CỦA HỌC SINH LỚP 10, TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CẨM THỦY 3, HUYỆN CẨM THỦY, TỈNH THANH HÓA NGUYỄN THỊ THU HUYỀN Khoa Tâm lý – Giáo dục 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Tình bạn có một vai trò và ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với hoạt động và đời sống tình cảm của con người, đặc biệt là lứa tuổi THPT khi mà nhu cầu giao tiếp, kết bạn của các em là rất lớn. Tình bạn khác giới là mối quan hệ giữa hai người khác giới trở lên (nam, nữ), họ có điểm chung về sở thích hay một cái gì đó có thể chia sẻ và tìm sự đồng cảm với nhau, từ đó giúp đỡ nhau trong học tập, lao động hay trong công việc [3]. Từ khái niệm tình bạn khác giới, chúng tôi hiểu quan niệm về tình bạn khác giới là: Loại tình cảm gắn bó giữa hai hay nhiều người khác giới với nhau trên cơ sở hợp nhau về tính tình, giống nhau về sở thích, có sự phù hợp về xu hướng (thế giới quan, lý tưởng, niềm tin…) và một số nét nhân cách mà ở đó mỗi người đều tìm thấy cái “tôi” của mình trong đó. Để có một tình bạn khác giới trong sáng, bền vững thì trước tiên cần phải có quan niệm đúng đắn về bản chất, vai trò của tình bạn khác giới và tiêu chuẩn chọn bạn khác giới. Vì vậy việc tìm hiểu quan niệm về tình bạn khác giới của học sinh lớp 10 trường THPT Cẩm Thủy III, huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa để có biện pháp tác động kịp thời là cần thiết và có ý nghĩa quan trọng. Để tìm hiểu quan niệm về tình bạn khác giới của học sinh lớp 10 trường THPT Cẩm Thủy III, huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa chúng tôi tiến hành điều tra bằng bảng hỏi với học sinh trường trường THPT Cẩm Thủy III, huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa. Bên cạnh phương pháp điều tra, chúng tôi còn sử dụng các phương pháp như quan sát, hỏi ý kiến chuyên gia, đàm thoại với mục đích bổ trợ cho phương pháp điều tra. 2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 2.1. Quan niệm của học sinh về bản chất tình bạn khác giới Để tìm hiểu về quan niệm tình bạn khác giới của học sinh lớp 10 trường THPT Cẩm Thủy III, huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa, chúng tôi tiến hành khảo sát về vấn đề này. Kết quả khảo sát quan niệm của học sinh về bản chất của tình bạn khác giới thể hiện ở bảng 1. Kỷ yếu Hội nghị Khoa học Sinh viên năm học 2013-2014 Trường Đại học Sư phạm – Đại học Huế, tháng 12/2013, tr: 314-320
QUAN NIỆM VỀ TÌNH BẠN KHÁC GIỚI CỦA HỌC SINH LỚP 10... 315 Bảng 1. Quan niệm của học sinh về bản chất của tình bạn khác giới Nữ Nam Tổng Stt Nội dung SL % SL % SL % Mỗi bên đều coi giới kia như là 1 điều kiện để hoàn thiện mình 6 10,00 3 6,67 9 8,57 hơn 2 Tình bạn trong sáng, chân thành 11 18,33 9 20,00 20 19,05 Tình bạn bị chi phối bởi nhiều 3 yếu tố tình cảm, sự can thiệp của 1 1,67 3 6,67 4 3,81 lý tính chưa cao Giữa hai bạn khác giới có một “khoảng cách” tế nhị hơn so với 4 31 51,67 18 40,00 49 46,67 bạn cùng giới, không dễ dàng gần gũi như bạn cùng giới được Tình bạn khác giới có thể chuyển thành tình yêu, song 5 11 18,33 12 26,66 23 21,90 không phải mọi tình bạn khác giới đều trở thành tình yêu *Nhận xét chung: Kết quả bảng 1 cho thấy, nhiều học sinh cho rằng giữa hai bạn khác giới có một “khoảng cách” tế nhị hơn so với bạn cùng giới, không dễ dàng gần gũi như bạn cùng giới được. Điều này là do, đặc điểm tâm lý lứa tuổi đầu thanh niên các em luôn có cảm giác ngại ngùng, không được tự nhiên và thoải mái khi giao tiếp với bạn khác giới, những vấn đề về giới tính, vệ sinh sức khỏe sinh sản, hay những khó khăn trong học tập và kinh tế của gia đình... các em khó khăn trong chia sẻ với bạn khác giới và nó tạo nên khoảng cách giữa các bạn khác giới. Điều này có thể là do các em sợ bạn khác giới thấy mình kém cỏi hơn sẽ khinh thường và chế nhạo hoặc cũng có thể là do các em nhận thức được rằng đó là các vấn đề tế nhị liên quan đến giới tính nên không tiện đề cập đến; 21,90% cho rằng tình bạn khác giới có thể chuyển thành tình yêu, song không phải mọi tình bạn khác giới đều trở thành tình yêu. Những người bạn khác giới thân thiết với nhau, có những điểm chung, điểm tương đồng… đó là cơ sở để hình thành tình cảm yêu đương nam nữ, vì vậy mà tình bạn là cơ sở để trở thành tình yêu; trong thực tế không phải mọi tình bạn khác giới đều trở thành tình yêu, có những đôi bạn khác giới rất thân thiết nhau, chia sẻ cùng nhau tất cả những vui buồn, những khó khăn hay hạnh phúc trong cuộc sống nhưng ở họ vẫn duy trì tình cảm bạn bè thân thiết mà không vượt qua giới hạn tình bạn; chiếm tỉ lệ thấp nhất 3,81% các bạn học sinh cho rằng tình bạn bị chi phối bởi nhiều yếu tố tình cảm, sự can thiệp của lý tính chưa cao. Điều này cũng dễ hiểu vì do còn ít tuổi nên vốn kinh nghiệm sống của các em chưa nhiều và khi kết bạn các em chủ yếu dựa vào cảm tính, chỉ cần tình bạn đó mang lại niềm vui mà không đắn đo hơn thiệt. * Xét theo giới tính:
316 NGUYỄN THỊ THU HUYỀN Giữa nam và nữ có những quan niệm khác nhau về bản chất tình bạn. Trong đó, tỉ lệ học sinh nữ đồng ý với các nội dung cho rằng tình bạn khác giới “Là sự quan tâm, chia sẻ niềm vui, nỗi buồn giữa những bạn”; “Là sự đồng cảm giúp đỡ lẫn nhau trong học tập, sinh hoạt cuộc sống giữa hai bạn”; “Là sự thẳng thắn nói cho nhau những khuyết điểm để sửa chữa” và “Tất cả các phương án trên” nhiều hơn nhóm học sinh nam. Ngược lại ở nội dung cho rằng tình bạn “Là sự bao che cho nhau những khuyết điểm, lỗi lầm” tỉ lệ nam đồng ý cao hơn nữ. Điều này cho thấy, quan niệm về bản chất tình bạn của học sinh nữ đúng đắn và sâu sắc hơn học sinh nam. Điều này có thể là do bản tính nam nhi nên các bạn rộng lượng hơn bạn nữ còn các bạn nữ lại thật thà và muốn thẳng thắn chỉ ra cho bạn những khuyết điển lỗi lầm để sửa chửa. 2.2. Quan niệm của học sinh về vai trò của tình bạn khác giới Kết quả khảo sát quan niệm của học sinh về vai trò của tình bạn khác giới được thể hiện ở bảng 2. Bảng 2. Quan niệm của học sinh về vai trò của tình bạn khác giới Nữ Nam Tổng Stt Mức độ SL % SL % SL % 1 Rất quan trọng 9 16,36 14 31,11 23 23,00 2 Quan trọng 20 36,36 14 31,11 24 34,00 3 Bình thường 0 43,64 16 35,56 16 16,00 4 Không có gì 2 3,64 1 2,22 3 3,00 *Nhận xét chung: Kết quả bảng 2 cho thấy: Đa số học sinh đã có quan niệm phù hợp về vai trò của tình bạn khác giới với 57% học sinh cho rằng tình bạn khác giới có vai trò quan trọng và rất quan trọng. Điều này có thể là do các em nhận thức được những lợi ích của tình bạn khác giới như thông qua bạn khác giới, học sinh tự nhận thức về bản thân mình, nhận thức được về bạn để điều chỉnh bản thân, hay học tập những điều tốt ở bạn mà mình không có. Kết quả trên cũng có thể là do đặc điểm tâm lý giai đoạn lứa tuổi này là các em muốn được thừa nhận, muốn được khẳng định mình là người lớn nhưng người lớn lại không tin tưởng các em, kết hợp với nhu cầu giao tiếp với bạn bè rất mạnh mẽ, sự tò mò… mà các em đã tìm đến giao tiếp với bạn bè, trong đó có bạn bè khác giới để nhận được sự cảm thông, được chia sẻ, được thừa nhận, được khẳng định bản thân. Vì vậy, các em đã nhận thấy được vai trò quan trọng của tình bạn khác giới đối với sự hình thành và phát triển nhân cách của bản thân. Một số học sinh chưa quan niệm đúng đắn về vai trò của tình bạn khác giới (chiếm 3% ý kiến), không phải ai khi kết bạn với bạn bè khác giới cũng có thể thấy được vai trò to lớn của tình bạn khác giới bởi một số em có tâm lý bảo thủ hoặc không tin tưởng bạn bè vì thế mà các em cho rằng bạn bè không có gì để mình phải học tập (3%) học sinh thấy tình bạn khác giới không có vai trò gì. *Xét theo giới tính:
QUAN NIỆM VỀ TÌNH BẠN KHÁC GIỚI CỦA HỌC SINH LỚP 10... 317 So sánh quan niệm của học sinh về vai trò của tình bạn khác giới giữa nhóm học sinh nam và học sinh nữ có sự chênh lệch, cụ thể: 62,22% ý kiến học sinh nam cho rằng tình bạn khác giới có vai trò “rất quan trọng” và “quan trọng” thì chỉ có 52,72% ý kiến học sinh nữ đồng ý với các mức độ này; 43,64% ý kiến học sinh nữ cho rằng tình bạn khác giới có vai trò “bình thường” thì 35,56% ý kiến học sinh nam đồng ý với mức độ này. Điều này cho thấy, nhóm học sinh nam quan niệm về vai trò tình bạn khác giới đúng đắn hơn nhóm học sinh nữ. Kết quả này có thể do giữa các nhóm học sinh xét theo giới tính có nhận thức khác nhau về bản chất của tình bạn khác giới và lợi ích của tình bạn khác giới. 2.3. Quan niệm của học sinh về tiêu chuẩn chọn bạn khác giới Khi kết bạn, các em học sinh luôn đặt ra cho mình những tiêu chí nhất định, đó là những đặc điểm mà các em mong muốn, kỳ vọng ở bạn của mình. Kết quả khảo sát quan niệm của học sinh về tiêu chuẩn chọn bạn khác giới được thể hiện ở bảng 3. Bảng 3. Quan niệm về tiêu chuẩn chọn bạn khác giới STT Đặc điểm Giới tính SD Nam 2,11 1,05 1 Đẹp trai (xinh xắn) Nữ 2,24 1,09 Tổng 2,18 1,07 Nam 2,93 0,94 2 Năng nổ, nhiệt tình Nữ 3,16 0,79 Tổng 3,06 0,82 Nam 3,04 0,74 3 Khéo léo Nữ 2,89 0,76 Tổng 2,96 0,75 Nam 2,96 0,88 4 Luôn chủ động giao tiếp với bạn Nữ 2,95 0,87 Tổng 2,95 0,85 Nam 2,98 0,99 5 Chăm chỉ, hiền lành Nữ 3,15 0,76 Tổng 3,07 0,87 Nam 2,24 1,07 6 Học giỏi Nữ 2,40 1,05 Tổng 2,33 1,06 Nam 1,60 0,96 7 Con nhà giàu Nữ 1,64 1,11 Tổng 1,62 1,04 Nam 3,33 0,88 8 Thật thà, khiêm tốn Nữ 3,47 0,86 Tổng 3,41 0,87 Nam 3,51 0,63 9 Hiểu và luôn thông cảm, chia sẻ với bạn Nữ 3,69 0,57 Tổng 3,61 0,60
318 NGUYỄN THỊ THU HUYỀN Chú thích: : Điểm trung bình SD: Độ lệch chuẩn * Nhận xét chung: Những đặc điểm mà các em học sinh mong muốn và đề cao khi đưa ra tiêu chuẩn để chọn bạn khác giới là: Hiểu và luôn thông cảm, chia sẻ với bạn ( ; Thật thà, khiêm tốn ); Chăm chỉ, hiền lành ; Năng nổ, nhiệt tình ) Các em đã có những nhận thức đúng đắn khi đặt ra tiêu chí đối với bạn khác giới, điều này cho thấy rằng tình bạn của các em đã bắt đầu sâu sắc, những đặc điểm mà các em mong đợi ở bạn mình là những phẩm chất bên trong như: Hiểu và luôn thông cảm chia sẻ với bạn, sự năng nổ, nhiệt tình, thật thà, đó là những đặc điểm liên quan đến phẩn chất, nhân cách con người, các em đã nhận biết được đâu là điều quan trọng nên có ở bạn khác giới, các em cần những bạn thật sự hiểu mình, có thể chia sẻ với mình những tâm sự về cuộc sống,về học tập, về đời sống tâm lý, tình cảm của các em… Chính vì vậy sự thật thà, nhiệt tình lắng nghe là rất quan trọng để xây dựng một tình bạn khác tốt đẹp. Ngược lại một số đặc điểm mà các em cho rằng không cần thiết hoặc ít cần thiết là: Con nhà giàu ); Đẹp trai (xinh xắn) ), đây là những đặc điểm bên ngoài (dễ thay đổi hoặc mất đi), các em không dựa vào những đặc điểm này để chọn bạn khác giới, những đặc điểm này không thể nói hết tính cách con người bạn mình. * Xét theo giới tính: Một số đặc điểm mà các em học sinh nam và học sinh nữ có chung suy nghĩ, mong muốn về mức độ những đặc điểm có ở bạn khác giới: đặc điểm “con nhà giàu” có ), học sinh nam cho rằng đặc điểm này “hơi cần thiết” và “không cần thiết”, có ), các em học sinh nữ đồng ý với mức độ này; đặc điểm “luôn chủ động giao tiếp với bạn”, giữa học sinh nam và học sinh nữ cũng có sự tương đồng với nhau, ) học sinh nam, ), học sinh nữ lựa chọn phương án này, các bạn học sinh đều thống nhất đặc điểm này nằm trong khoảng “cần thiết” và “hơi cần thiết”. Giữa nam và nữ có những quan niệm khác nhau về tiêu chuẩn chọn bạn khác giới. Trong đó, tỉ lệ học sinh nữ đồng ý với các đặc điểm: “năng nổ, nhiệt tình” là , “chăm chỉ, hiền lành” là , còn các bạn học sinh nam đồng ý với đáp án này nhưng tỉ lệ thấp hơn và ; ngược lại các em học sinh nam chọn đáp án khéo léo là thì các em học sinh nữ tỉ lệ . Có thể thấy rằng, các bạn nam mong muốn bạn khác giới của mình là người nữ tính, dịu dàng và các bạn nữ lại kỳ vọng, mong muốn ở các bạn nam sự nhiệt tình giúp đỡ đồng thời phải là người chăm chỉ, hiền lành.
QUAN NIỆM VỀ TÌNH BẠN KHÁC GIỚI CỦA HỌC SINH LỚP 10... 319 3. KẾT LUẬN Qua quá trình nghiên cứu thực trạng quan niệm về quan niệm tình bạn khác giới của học sinh lớp 10, trường THPT Cẩm Thủy III, Huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa, chúng tôi thấy: - Quan niệm của học sinh lớp 10 về bản chất tình bạn khác giới hầu hết là đúng đắn. - Đa số học sinh đã có quan niệm phù hợp về vai trò của tình bạn khác giới với 57,00% học sinh cho rằng tình bạn khác giới có vai trò quan trọng và rất quan trọng. Một số học sinh chưa quan niệm đúng đắn về vai trò của tình bạn khác giới (chiếm 3,00% ý kiến), không phải ai khi kết bạn với bạn bè khác giới cũng có thể thấy được vai trò to lớn của tình bạn khác giới bởi một số em có tâm lý bảo thủ hoặc không tin tưởng bạn bè vì thế mà các em cho rằng bạn bè không có gì để mình phải học tập (3,00%) học sinh thấy tình bạn khác giới không có vai trò gì. So sánh quan niệm của học sinh về vai trò của tình bạn khác giới giữa nhóm học sinh nam và học sinh nữ có sự chênh lệch, nhóm học sinh nam quan niệm về vai trò tình bạn khác giới đúng đắn hơn nhóm học sinh nữ. Kết quả này có thể do giữa các nhóm học sinh xét theo giới tính có nhận thức khác nhau về bản chất của tình bạn khác giới và lợi ích của tình bạn khác giới. Kết quả nghiên cứu cho thấy các bạn em học sinh lớp 10, trường THPT Cẩm Thủy III, huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa đã biết đặt ra những tiêu chuẩn khi chọn bạn khác giới. Các bạn đã biết dựa vào những đặc điểm về tính cách, con người chứ không phải là vẻ bề ngoài “đẹp trai (xinh xắn)" hay con nhà giàu vì đây là những đặc điểm dễ bị thay đổi. Học sinh nam mong muốn bạn khác giới của mình có những đặc điểm của một thiếu nữ dịu dàng còn các bạn học sinh nữ thì lại mong muốn bạn khác giới là người chăm chỉ, hiền lành và năng nổ, nhiệt tình. Từ thực trạng trên, chúng tôi đề xuất một số biện pháp giúp sinh viên có quan niệm đúng đắn, đầy đủ hơn về tình bạn khác giới như sau: Trên cơ sở nghiên cứu “Quan niệm tình bạn khác giới của học sinh lớp 10, trường THPT Cẩm Thủy III, huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa”, tôi đưa ra một số biện pháp kiến nghị nhằm định hướng, nâng cao hiệu quả giáo dục tình bạn khác giới cho học sinh như sau: - Đối với chính quyền địa phương: Cần tích cực giúp đỡ tạo mọi điều kiên cho nhà trường trong công tác quản lý, giáo dục học sinh nơi cư trú và cung cấp thông tin về quá trình rèn luyện ở địa phương của các em cho nhà trường một cách thường xuyên, chính xác. Địa phương cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục tình bạn khác giới cho các em dưới nhiều hình thức. - Đối với nhà trường: Tích cực triển khai các hoạt động nhằm giáo dục tình bạn khác giới cho học sinh, thường xuyên liên lạc với gia đình, cùng phối hợp giáo dục hình thành các mối quan hệ bạn bè khác giới cho các em đảm bảo giáo dục mọi lúc, mọi nơi.
320 NGUYỄN THỊ THU HUYỀN - Đối với gia đình: Định hướng, giáo dục cho các em nhìn nhận đúng đắn về tình bạn khác giới, giảm thiểu những ảnh hưởng tiêu cực từ phía bạn bè, kiểm soát được các mối quan hệ của con em mình. Từ đó các bậc phụ huynh nắm bắt được đặc điểm tâm lý con cái mà điều chỉnh giáo dục cho phù hợp. Gia đình cần chủ động phối hợp với nhà trường để thống nhất biện pháp giáo dục cho học sinh. - Đối với bản thân mỗi học sinh: Xác định nhiệm vụ chính của bản thân trong giai đoạn này là phải tích cực học tập tu dưỡng đạo đức, xác định tư tưởng lập trường vững vàng để tránh bị bạn bè xấu lôi kéo, rủ rê, đồng thời các em cũng cần phải quan tâm giúp đỡ các bạn khác cùng tiến bộ cùng nhau xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp trong đó có quan hệ bạn bè khác giới. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] I.X.Côn (1982). Tâm lý học tình bạn của tuổi trẻ, NXB Thanh niên - Hà Nội. [2] Lê Văn Hồng (chủ biên) (1995). Tâm lý học lứa tuổi và sư phạm, Hà Nội. [3] Trường THCS Duy Tân (2013). Tình bạn và tình yêu, http://thcs-duytan- brvt.edu.vn/News/94/tinh-ban-va-tinh-yeu.html. [4] Nguyễn Quang Uẩn (chủ biên) (1957). Tâm lý học đại cương, NXB ĐHQG Hà Nội. [5] Nguyễn Bá Phu (2011). Tâm lý học phát triển, Trường Đại học Sư phạm Huế. [6] A.V.Petrovxki (1982). Tâm lý học lứa tuổi và tâm lý học sư phạm, NXB Giáo dục. NGUYỄN THỊ THU HUYỀN SV lớp TLGD 3, Khoa Tâm lý – Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm – Đại học Huế ĐT: 0972 777 119, Email: nguyenthithuhuyen1793@gmail.com