A. ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong chương trình giáo dục mầm non, giáo dục phát triển thể chất là một
trong những lĩnh vực giáo dục phát triển toàn diện cho trẻ. Giáo dục phát triển
vận động cho tr không chỉ đơn thuần dạy múa hay dạy vận động mục đích
để phát triển c cơ, bắp, xương, khớp, sự khéo léo, dẻo dai…thông qua các
động tác là cơ hội phát huy năng lực vận động tiềm ẩn của đứa trẻ. Trẻ được vận
động một cách phù hợp sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của hệ thần
kinh, giúp cho quá trình cảm giác, tri giác, trí nhớ, tư duy phát triển tốt.
Điều 12, chương II, luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em cũng đã quy
định rõ: “Trẻ em có quyền được chăm sóc, nuôi dưỡng để phát triển thể chất, trí
tuệ, tinh thần và đạo đức”.
Chúng ta đều biết tầm vóc của đứa trẻ lớn lên hàng ngày bởi thể trẻ
em đang lớn, đang phát triển không ngừng theo từng giai đoạn. Sự phát triển thể
chất của trẻ được đánh giá dựa vào một số chỉ số thông thường như: chiều cao,
cân nặng, vùng ngực, vùng đầu, tỉ lệ các phần của thể. Trong những năm gần
đây cùng với sự chuyển biến mọi mặt của hội đặc biệt sự phát triển
mạnh mẽ về kinh tế xã hội, trẻ em đã có điều kiện chăm sóc tốt hơn dẫn đến tình
trạng béo phì rất nhiều. Trên thực tế có nhiều yếu tố ảnh hưởng không tốt đến sự
phát triển thể chất của trẻ như: kinh tế, xã hội, chất lượng môi trường sống, song
yếu tố chính vẫn là hình thức tổ chức giáo dục thể chất cho trẻ.
Giáo dục thể chất trong trường mầm non bảo vệ tăng cường sức
khỏe đồng thời cung cấp những kiến thức giáo dục nhằm phát triển một thể
cân đối hài hòa phát triển toàn diện về nhân cách trẻ. Việc tạo hội cho trẻ
tham gia vào các hoạt động giáo dục phát triển thể chất rất quan trọng giúp
cho hệ thần kinh các giác quan của trẻ nhanh nhạy hơn tác dụng tốt để
nâng cao năng lực nhận thức của trẻ. Nhưng thực tế hoạt động y thường khô
khan cứng nhắc trẻ dễ chán, khó thu hút trẻ.
Giáo dục thể chất nhiệm vụ trọng tâm làm sở cho trẻ phát triển toàn
diện, đủ năng lực đức, tài trở thành những con người mới trong công cuộc xây
dựng đất nước giàu mạnh. Ở trường Mầm non việc giáo dục để phát triển thể lực
cho trẻ thông qua nhiều nội dung như: Chăm sóc nuôi dưỡng, phát triển các vận
động tinh - thô cho trẻ...và chúng ta thể khẳng định rằng một thể khỏe
mạnh luôn tiền đề cho mọi tài năng. Do vậy giúp trẻ phát triển thể lực một
trong những nhiệm vụ quan trọng của người giáo viên mầm non. Việc giáo dục
thể chất không chỉ bảo vệ tăng cường sức khỏe cũng tiền đề cho trẻ
phát triển toàn diện về mọi mặt.
Trong 2 m nghỉ dịch covid - 19 trẻ được nghỉ học dài ngày. Khi trẻ
chuyển lên lứa tuổi mẫu giáo nhỡ, tôi thấy trẻ lớp tôi chưa kỹ năng vận động
như: Vận động tinh còn hạn chế, vận động thô chưa được tự tin. Ngoài ra còn
trẻ thấp còi những trẻ đó còn nhút nhát, rất ít tham gia vận động cùng c bạn.
chăng trẻ chỉ vận động mộtch đối phó lười vận động đến lượt mình thì
trẻ đẩy bạn khác lên thực hiện. Biết được một số đặc điểm của trẻ i luôn đến
bên trẻ động viên tuyên dương mời cả lớp động viên cổ trẻ lên thực hiện
tìm hiểu nguyên nhân sao trẻ không làm được. Hơn nữa tôi luôn trao đổi
với phụ huynh về nhà giúp đỡ động viên trẻ. Song trẻ vẫn chưa hứng thú trong
hoạt động, thế tôi muốn tìm ra các phương pháp để giáo dục thể chất cho trẻ
giúp trẻ hứng thú và tích cực tham gia các vận động.
Xuất phát từ những vấn đề trên, với mục đích nâng cao chất lượng giáo
dục thể chất cho trẻ mẫu giáo nhỡ trong trường mầm non, vậy tôi đã tìm tòi,
suy nghĩ lựa chọn: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng tổ chức giáo
dục phát triển vận động cho trẻ 4 - 5 tuổi tại trường mầm non” nhằm mục đích
nâng cao chất lượng tổ chức giáo dục vận động cho trẻ 4 - 5 tuổi tại lớp tôi đang
phụ trách.
* Đối tượng nghiên cứu:
Trẻ mẫu giáo nhỡ 4 - 5 tuổi tại trường mầm non.
* Phương pháp nghiên cứu:
Phương pháp điều tra giáo dục.
Phương pháp dùng lời.
Phương pháp khảo sát trải nghiệm.
Phương pháp sử dụng trò chơi.
* Thời gian nghiên cứu:
Từ tháng 9/2022 đến tháng 4/2023
* Phạm vi nhiên cứu:
Trường mầm non A xã Liên Ninh.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lý luận:
Lúc sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Muốn lao động, sản xuất
tốt, công tác học tập tốt thì cần sức khỏe. Muốn sức khỏe thì nên
thường xuyên tập TDTT...”. Trẻ khỏe mạnh thì mới lĩnh hội được kiến thức
tốt hơn, đặc biệt trẻ sẽ hoạt bát nhanh nhẹn vui vẻ khi tham gia các hoạt
động.
Đối với trẻ mầm non, giáo dục thể chất nói chung, giáo dục phát triển vận
động nói riêng một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của gia đình
và nhà trường. Phát triển vận động góp phần tăng cường và bảo vệ sức khỏe cho
trẻ em. Khi trẻ tập các bài tập phát triển vận động dưới điều kiện tự nhiên như:
Đất, nước, không khí, ánh sáng giúp trẻ dễ thích nghi với môi trường sống
nâng cao sức đề kháng của cơ thể.
Đặc điểm sinh của trẻ 4 - 5 tuổi: Trẻ từ 4 tuổi trở lên đã thể vận
động toàn thân như: Đi thẳng một đường, bước xuống cầu thang bằng cả hai
chân luân phiên nhau vav chawy như ngươvi lơxn. Đặc biệt trẻ tham gia các bài tập
trò chơi phát triển vận động trong vòng 30 phút. Các ngón tay của trẻ không
những hoạt động được tự docác động tác nhanh nhẹn và hoàn chỉnh hơn.
vậy việc tổ chức giáo dục phát triển vận động cho trẻ là điều rất cần thiết cần
được duy trì thường xuyên.
Nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động giúp thể trẻ phát
triển tố chất nhanh, bền, dẻo dai khéo léo góp phần nâng cao tầm vóc thể
lực của trẻ em Việt Nam.
II. Cơ sở thực tiễn:
1. Đặc điểm chung:
Trường mầm non A Liên Ninh i tôi công tác được y dựng
khang trang, rộng rãi, thoáng mát. Trường được thành lập từ tháng 12 năm 2009.
Vào tháng 3 năm 2022 được công nhận chuẩn giáo dục mức độ II, kiểm định
chất lượng giáo dục cấp độ III. Nhiều năm liên tục đạt “Giấy khen của UBND
huyện”. Tập thể hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, có nhiều thành tích cao trong các
phong trào thi đua, các hội thi do ngành và địa phương phát động.
Năm học 2022 - 2023, i được phân công dạy lớp mẫu giáo nhỡ B2 lứa
tuổi 4 - 5 tuổi, lớp 29 học sinh, 02 giáo viên phụ trách, phòng học hoạt động
chung, phòng vệ sinh được trang bị tương đối đầy đủ, đồ dùng đồ chơi phục vụ
học tập và sinh hoạt của trẻ tốt. Với đặc điểm tình hình như vậy khi thực hiện đề
tài này tôi thấy có một số thuận lợi và khó khăn sau:
2. Thuận lợi:
Ban giám hiệu nhà trường luôn tạo mọi điều kiện thuận lợi về sở vật
chất, về chuyên môn nhân lực để giáo viên thể triển khai thực hiện các
biện pháp giáo dục thể chất trong các lớp.
Được sự quan tâm của ban giám hiệu trường, thường xuyên cho đi thăm
quan, kiến tập các trường mầm non trong huyện, các bạn đồng nghiệp.
Phòng học, sân chơi thoáng mát, rộng rãi, sạch sẽ.
Được sự giúp đỡ của đồng nghiệp trong việc chăm sóc, giáo dục tổ
chức các hoạt động cho trẻ.
Đa số phụ huynh quan tâm đến con, đến các hoạt động của lớp.
3. Khó khăn:
Trẻ thực hiện vận động thô còn chưa tự tin tham gia vào các hoạt động trò
chơi, hoạt động trải nghiệm, vận động tinh của trẻ còn nhiều hạn chế.
Cơ sở vật chất còn thiếu thốn, đồ dùng trực quan trong khi hoạt động còn
chưa hấp dẫn dẫn đến giờ hoạt động còn khô khan.
Còn nhiều phụ huynh chưa quan tâm đến trẻ. Còn lại vào sự chăm sóc,
dạy dỗ của giáo viên.
Giáo viên chưa sử dụng bài tập nâng cao, chưa nhiều sáng tạo trong
hoạt động giáo dục thể chất vào hoạt động giáo dục thể chất khiến trẻ
chưa hứng thú học cho nên giờ hoạt động thể chất chưa đạt hiệu quả cao.
Trẻ chưa được thường xuyên tham gia các hoạt động giáo dục thể chất
nâng cao.
Các i tập phát triển vận động đưa vào dạy trẻ còn nghèo nàn, chưa
sáng tạo.
Khảo sát thực tế trên 29 trẻ trước khi thực hiện biện pháp
(Tổng số trẻ tham gia 29/29 = 100%)
STT Nội dung đánh giá Trẻ đạt Trẻ chưa đạt
Số trẻ Tỷ lệ Số trẻ Tỷ lệ
1
Trẻ thực hiện được các kỹ năng
vận động theo yêu cầu của cô.
(MT 6)
15 52 % 14 48%
2Trẻ tích cực, tự giác trong giờ học 16 55% 13 45 %
3Trẻ khỏe mạnh, nhanh nhẹn,
thể lực tốt. (MT 5) 15 52 % 14 48 %
4Tập trung, hứng thú khi tham gia
vận động. 14 48% 15 52 %
III. Các biện pháp:
1. Biện pháp 1: Lựa chọn một số bài tập yoga phù hợp để nâng cao chất
lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ.
Vai trò của yoga: Yoga phương pháp luyện tâm luyện thân cổ xưa
bắt nguồn từ Ân Độ. Cho đến nay yoga môn thể thao khá phổ biến. Tập yoga
đúng cách tác dụng lớn đối với thể đặc biệt sức khỏe tâm hồn. Yoga
thể làm giảm cảm giác căng thẳng, phòng bệnh và tạo vóc dáng đẹp.
Với yoga mọi lứa tuổi, mọi thể trạng đều thể luyện tập. Theo nghiên
cứu của các n khoa học tại các nước phát triển, yoga tác dụng rất lớn đối
với trẻ em từ 4 - 12 tuổi. Bởi đây thời gian trẻ bắt đầu làm quen với thế giới
bên ngoài.
Nhận thức được vai trò của yoga trong việc rèn luyện sức khỏe cho trẻ,
đặc biệt tr 4 - 5 tuổi. Tôi đã tìm hiểu tham gia các lớp học yoga để thêm
kiến thức. Trong các động tác yoga đã học, tôi lựa chọn những động tác đơn
giản, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ.
Hình ảnh minh họa ở phụ lục: (Ảnh 1)
Các bài tập yoga vừa sức giúp cho trẻ khỏe mạnh, dẻo dai, bền bỉ, tự tin,
bình tĩnh đặc biệt trẻ kiềm chế cảm xúc tốt.
Với điều kiện kinh tế của lớp còn khó khăn tôi đã phối kết hợp với phụ
huynh mang thảm tập yoga đến lớp cho trẻ học. Phụ huynh rất nhiệt tình ủng hộ,
tin yêu, tin tưởng gửi ngắm con. Với các i tập yoga vừa mang lại lợi ích sức
khỏe, thể lực cho trẻ.
Tôi lồng ghép yoga đ phát triển vận động cho trẻ trong một số các hoạt
động trong ngày như:
* Sau giờ ăn và trước giờ ngủ
Sau giờ ăn trước giờ ngủ khoảng thời gian cần để cho trẻ tiêu hóa
thức ăn. Chính vì vậy, khoảng thời gian này, trẻ vận động nhẹ nhàng, tĩnh tâm sẽ
giúp trẻ đến với giấc ngủ nhanh hơn, sâu hơn. Tôi đã lựa chọn một số động tác
yoga như hít thở, ngồi thiền. Trong lúc trẻ nhắm mắt thư giãn tôi mở bản nhạc
thiền nhẹ nhàng êm ái, kết hợp kể chuyện bằng giọng kể nhẹ nhàng sâu lắng về
những điều tốt đẹp xung quanh trẻ. Những câu chuyện của tôi kể về khung cảnh
bình yên, tươi mát và đẹp. Thông qua việc kể chuyện kết hợp với nhạc không lời
giúp cho trẻ không chỉ được thư giãn, thoải mái còn phát triển trí tưởng
tượng của trẻ. Trẻ được thả mình vào các câu chuyện, và có cảm giác mình đang
được đi đến những nơi, những vùng đất tươi đẹp giáo kể. Trẻ thêm yêu
bản thân, yêu thiên nhiên, yêu mọi người, sống biết ơn và sống tốt hơn.
Hình ảnh minh họa ở phụ lục: (Ảnh 2)
* Hoạt động chiều
Tôi lựa chọn một số buổi chiều trong tuần để dạy các bài tập yoga cho trẻ,