Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ 5 – 6 tuổi ở trường mầm non

BÁO CÁO KẾT QUẢ

NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN

1. Lời giới thiệu

Các nhà giáo dục đều phải thừa nhận một điều rằng cách tiếp cận tốt nhất để giáo dục trẻ 0 -11 tuổi đó là lấy trẻ làm trung tâm và ứng dụng các phương pháp dạy học tích cực để thúc đẩy sự phát triển tính chủ động, khả năng tư duy phản biện và giải quyết vấn đề cho trẻ. Các cách tiếp cận tốt thường thể hiện tính tích hợp cao và kết nối việc học với thực tế đời sống của trẻ.

Hiện nay trên thế giới có một số mô hình, cách tiếp cận trong giáo dục đầu đời được các nhà chuyên gia giáo dục đánh giá cao. Điển hình như các mô hình đã có từ lâu nhưng hiện vẫn có giá trị là Montessori (Italy) hay các mô hình mới được xây dựng gồm Reggio Emilia (Italy), High Scope (Mỹ)…

Mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt, chúng khác nhau về thể chất, tinh thần, tình cảm, xã hội, trí tuệ, hoàn cảnh gia đình, văn hóa và tâm lý. Hơn thế nữa chúng đang ở thời kỳ 4.0, một thời kỳ mà nền văn hóa của thế hệ mạng internet. Do đó, mỗi trẻ em có hứng thú, cách học và khả năng học tập khác nhau đều có thể đi đến thành công. Trẻ học bằng chơi tốt nhất khi có người lớn hỗ trợ và mở rộng những gì chúng đang hứng thú và đang thực hiện. Song song với việc lập kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, mỗi nhà trường cũng cần phải xây dựng môi trường hoạt động cho trẻ được trải nghiệm. Môi trường giáo dục trong trường mầm non là những điều kiện, yếu tố tự nhiên – xã hội cần thiết trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ ở trường mầm non. Hiệu quả của những hoạt động này nhằm góp phần thực hiện tốt mục tiêu, nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ. Vì vậy cần có nhiều cách phân loại môi trường giáo dục: nhưng cũng có quan điểm cho rằng, môi trường giáo dục mầm non bao gồm môi trường tự nhiên (như các điều kiện không khí, ánh sáng, nguồn nước, cây xanh, địa điểm trường) và môi trường xã hội (bao gồm: bầu không khí giao tiếp trong trường mầm non, phong cách làm việc, mối quan hệ giữa con người với con người, giữa trường mầm non với các tổ chức kinh tế, xã hội, văn hóa khác…). Một quan điểm khác lại phân chia môi trường giáo dục thành môi trường vật chất và môi trường xã hội. Môi trường vật chất trong trường mầm non bao gồm các trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi, không gian phục vụ cho việc tổ chức các hoạt động sinh hoạt hằng ngày của trẻ. Môi trường vật chất tạo cho trẻ những cơ hội tốt để trẻ thỏa mãn nhu cầu hoạt động và phát triển toàn diện về mặt thể chất, trí tuệ thẩm mĩ, đạo đức, xã hội. Môi trường xã hội được hiểu là toàn bộ những điều kiện xã hội như chính trị, văn hóa, các mối quan hệ giúp trẻ hình thành nhân cách con người của thời đại hiện nay. Môi trường xã hội đặc biệt

1

được nhấn mạnh ở đây là môi trường giao tiếp trong trường mầm non, bao gồm sự giao tiếp giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với những người xung quanh. Môi trường này vừa mang tính chất sư phạm, vừa mang tính chất gia đình. Việc phân loại môi trường có thể khác nhau, song đều quan trọng đối với giáo dục mầm non. Theo cá nhân tôi, môi trường đó cần phải phù hợp với các điều kiện cần thiết để kích thích trẻ hoạt động một cách hứng thú, tích cực, thỏa mãn nhu cầu của trẻ… qua đó, trẻ phát triển nhân cách được tốt hơn và thuận lợi.

Với vai trò to lớn của bậc học mầm non được xem là nền tảng, là cơ sở, tạo tiền đề cho các bậc học tiếp theo. Do vậy mục tiêu, nhiệm vụ của giáo dục mầm non là vô cùng quan trọng, giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất, tinh thần, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách con người trong thời đại 4.0, chúng ta phải chuẩn bị hành trang cho trẻ tính tích cực, ham học hỏi thích khám phá. Để trẻ bước vào lớp một ở trường phổ thông. Việc giúp trẻ lĩnh hội được các nội dung kiến thức để hoàn thiện bản thân là mong muốn chung của toàn xã hội, nhà trường và gia đình. Nếu ngay từ khi học mẫu giáo, trẻ đã nắm vững được những khái niệm đơn giản trong cuộc sống hàng ngày hiểu một số đặc điểm của sự vật, hiện tượng xung quanh trẻ thì sau này trẻ sẽ vững vàng, tự tin khi lĩnh hội các kiến thức để chuẩn bị vào lớp 1. Không những thế, theo ý kiến các chuyên gia tại module mầm non thì các nhà giáo dục đều phải thừa nhận một điều rằng “Cách tiếp cận tốt nhất để giáo dục trẻ đó là lấy trẻ làm trung tâm và ứng dụng các phương pháp dạy học tích cực nhằm thúc đẩy sự phát triển, tính chủ động, khả năng tư duy phản biện và giải quyết vấn đề của trẻ”.

Để đạt được hiệu quả cao trong công tác giáo dục không ai khác là đội ngũ giáo viên đây chính là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục. Nhiệm vụ năm học 2018 – 2019 của ngành học mầm non là tiếp tục thực hiện nền giáo dục có chất lượng trong chương trình giáo dục mầm non mới, tổ chức tốt các hoạt động cho trẻ theo hướng lấy trẻ làm trung tâm.

2

Muốn nâng cao chất lượng giáo dục thì trước hết phải nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên giỏi về chuyên môn, vững vàng về nghiệp vụ, có phẩm chất đạo đức tốt, có kỹ năng nghiệp vụ sư phạm, nhiệt tình yêu nghề mến trẻ gần gũi trẻ. Biết ứng dụng công nghệ thông tin và khai thác những thông tin trên mạng nhằm áp dụng vào các hoạt động thiết thực một cách hợp lý và mang tính giáo dục cao. Biết phối hợp chặt chẽ với cha mẹ trẻ để nuôi dưỡng chăm sóc giáo dục trẻ. Tăng cường tổ chức các hoạt động cho trẻ theo hướng lấy trẻ làm trung tâm.

Tại trường Mầm non Thanh Vân. Đội ngũ giáo viên đã thực hiện được chương trình giáo dục mầm non mới song khi thực hiện giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” nói riêng bản thân tôi còn lúng túng, trong cách lựa chọn biện pháp, hình thức tổ chức các hoạt động sao cho trẻ hoạt động được tích cực và hứng thú, nói chung còn một số giáo viên chưa có kinh nghiệm thực tiễn trong việc tổ chức các hoạt động theo hướng lấy trẻ làm trung tâm. Đa số còn dạy trẻ theo hướng cô hướng dẫn nhiều, nói nhiều, trẻ ít được thực hành và trao đổi. Bản thân tôi cũng như đồng nghiệp được tham gia lớp học bồi dưỡng thường xuyên của phòng giáo dục và Đào tạo Tam Dương trong đó có module mầm non đề cập đến phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, thiết kế môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm và cách lập kế hoạch trên quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Bản thân tôi đã nắm bắt và áp dụng ngay trong trường học nơi đơn vị tôi công tác.

Đây là bài học mang nhiều lợi ích cho bản thân tôi cũng như đồng nghiệp giáo viên trong trường Mầm non Thanh Vân khi tổ chức hoạt động cho trẻ theo hướng “Lấy trẻ làm trung tâm”. Cách tổ chức này đối với đội ngũ giáo viên trong trường tôi vẫn còn hạn chế. Xuất phát từ những lý do trên, tôi lựa chọn đề tài “Một số biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ 5 - 6 tuổi ở trường mầm non”.

2. Tên sáng kiến

“Một số biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ 5 – 6 tuổi ở

trường mầm non”.

3. Tác giả sáng kiến

Họ và tên: Nguyễn Thị Hiền

Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường mầm non Thanh Vân - huyện Tam

Dương – Tỉnh Vĩnh Phúc.

Số điện thoại: 0983923048

Gmail: Nguyenthihien.c0thanhvan@vinhphuc.edu.vn

4. Chủ đầu tư sáng kiến

Họ và tên: Nguyễn Thị Hiền

5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến

Các biện pháp sư phạm giúp trẻ phát huy mọi khả năng, tiềm lực trong mọi hoạt động trên cơ sở lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non Thanh Vân - Huyện Tam Dương - Tỉnh Vĩnh Phúc

6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử:

- Sáng kiến được áp dụng lần đầu: Ngày 15 tháng 02 năm 2018

3

7. Mô tả bản chất của sáng kiến

7.1. Cơ sở lý luận và thực trạng vấn đề nghiên cứu

7.1.1. Cơ sở lý luận

Trong lý luận dạy và học có những quan niệm khác nhau về vai trò của nhà giáo dục và vai trò của học sinh, nhưng quy tụ lại có hai hướng: Hoạt động lấy giáo viên làm trung tâm hoặc hoạt động lấy trẻ làm trung tâm, những năm gần đây các tài liệu giáo dục và dạy học ở nước ngoài và trong nước thường nói tới việc cần thiết phải chuyển từ dạy học lấy giáo viên làm trung tâm sang dạy học lấy trẻ làm trung tâm, đây là một xu hướng tất yếu của nền giáo dục mà chúng ta nên áp dụng và đổi mới.

Vậy trong công tác giảng dạy người giáo viên luôn quan tâm trước hết đến việc hoàn thành trách nhiệm của mình là truyền thụ tới trẻ cho hết nội dung quy định trong chương trình, cố gắng làm cho mọi trẻ đều hiểu và nhớ những lời cô dạy. Cũng từ đó hình thành phương pháp học thụ động, thiên về ghi nhớ, không chịu suy nghĩ. Vậy để khắc phục tình trạng đó, cần phát huy tính tích cực chủ động học tập của trẻ, quan tâm đến nhu cầu khả năng của mỗi cá nhân trẻ trong tập thể lớp. Các phương pháp “Dạy học tích cực”, “Lấy người học làm trung tâm” đã đưa lại hiệu quả cao.

Theo tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền, chuyên gia về giáo dục đầu đời tại Việt Nam cho biết “Cách tiếp nhận tốt nhất để giáo dục các phương pháp dạy học tích cực nhằm thúc đẩy sự phát triển tính chủ động, khả năng tư duy phản biện và giải quyết vấn đề cho trẻ là cách tiếp cận tốt, thường thể hiện tính tích hợp cao và kết nối việc học với thực tế đời sống của trẻ”.Hiện nay trên thế giới có một số mô hình, cách tiếp cận trong giáo dục đầu đời được các nhà chuyên gia giáo dục đánh giá cao.Mỗi mô hình, cách tiếp cận có thể có những ưu điểm và nhược điểm khác nhau, nhưng hầu hết các nhà giáo dục hàng đầu trên thế giới đều thừa nhận những mô hình kể trên đáng để nhân rộng.

Tại trường Mầm non Thanh Vân, căn cứ vào kế hoạch nhiệm vụ năm học 2018 - 2019 của trường: Chương trình giáo dục Mầm non theo Thông tư 17/2009/TT-BGDĐT ngày 25 tháng 7 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giá dục và Đào tạo Ở lứa tuổi Mầm non: Hoạt động chủ đạo của trẻ “Học mà chơi, chơi mà học”, thông qua các hoạt động đa dạng phong phú trẻ tích lũy kinh nghiệm và lĩnh hội kiến thức trong cuộc sống hàng ngày.

4

Chương trình giáo dục mầm non mới là lấy trẻ làm trung tâm, tạo điều kiện cho mỗi đứa trẻ được hoạt động tích cực phù hợp với sự phát triển của bản thân trẻ, đáp ứng tối đa nhu cầu và hứng thú của trẻ trong quá trình giáo dục.

Thực tế cho thấy việc tổ chức các hoạt động theo hướng lấy trẻ làm trung tâm đã tạo ra một không gian mở cho trẻ chủ động phát huy tính tích cực và sang tạo, khuyến khích trẻ phát triển tư duy và phương pháp giải quyết vấn đề. Các nhà giáo dục đều thừa nhận một điều rằng cách tiếp cận tốt nhất để giáo dục trẻ mầm non đó là xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm để thúc đẩy sự phát triển tính chủ động khả năng tư duy cho trẻ. Các cách tiếp cận tốt thường thể hiện tính hợp lí cao và kết nối việc học và đời sống của trẻ. Mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt chúng khác nhau về thể chất, tâm lí, tình cảm, xã hội, trí tuệ và hoàn cảnh gia đình. Do đó mỗi trẻ em đều có hứng thú và cách học và tốc độ học tập khác nhau và đều có thể thành công. Trẻ học bằng chơi tốt nhất khi có người lớn hỗ trợ và mở rộng những gì chúng đang hứng thú và đang thực hiện. Mỗi nhà trường cũng cần phải xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ được trải nghiệm. Môi trường giáo dục trong trường mầm non là rất quan trọng trực tiếp ảnh hưởng đến hạt động chăm sóc và giáo dục trẻ. Hiệu quả của việc tao môi trường nhằm góp phần thực hiện tốt mục tiêu, nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ

7.1.2. Thực trạng việc nâng cao việc sử dụng biện giáo dục lấy trẻ làm

trung tâm đối với trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở trường mầm non

Với một số biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ 5 - 6 tuổi tôi áp dụng giáo viên và trẻ 5 tuổi trường mầm non Thanh Vân - Tam Dương - Vĩnh Phúc.

* Về cơ sở vật chất

Năm học 2018-2019 nhà trường có 2 khu một khu lẻ và một khu trung tâm với tổng diện tích là 19.000m2, tổng số phòng học cho cả hai khu là 17 phòng học, Trong đó có 5 lớp 5 tuổi. Các lớp học có nhà vệ sinh khép kín sạch sẽ, thoáng mát, có đủ diện tích cho trẻ hoạt động. Khuân viên rộng rãi có tường bao quanh, sân chơi được lát gạch, đổ bê tông và có mái che, hệ thống bồn hoa được bố trí đẹp mắt đảm bảo đúng tiêu chí môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.

Hàng năm nhà trường được SGD&ĐT, PGD&ĐT cấp phát một số đồ dùng phục vụ cho các hoạt động của cô và trẻ. Ngoài ra nhà trường đôn đốc giáo viên làm bổ sung thêm rất nhiều đồ dùng đảm bảo đẹp mắt và bền nhằm phục vụ các hoạt động;

Ngoài ra nhà trường được sở giáo dục đầu tư, xây dựng thêm hai dãy nhà lớp, học với diện tích rộng rãi thoáng mát ở cả khu trung tâm có 6 lớp và khu lẻ thôn Đình có 4 lớp đã đi vào sử dụng

5

* Về đội ngũ giáo viên

Nhà trường có tổng số cán bộ, giáo viên, nhân viên hợp đồng: 39 trong đó có 2 cán bộ quản lý; 28 giáo viên; 1 kế toán; 1 nhân viên y tế; 5 nhân viên nấu ăn; 2 bảo vệ kiêm vệ sinh.

Trong đó giáo viên 5 tuổi có 6

+ Cao đẳng, đại học: 6/6 = 100 %

Đội ngũ giáo viên trẻ tuổi, năng động nhiệt tình say mê yêu nghề mến trẻ, tích cực học hỏi nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Nhà trường tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên đi học nâng cao trình độ chuyên môn. Vào các dịp hè được tham gia học bồi dưỡng chuyên môn của Sở GD&ĐT, phòng giáo dục và đào tạo và của trường mở. Dự và dạy các hoạt động chuyên môn của phòng, chuyên đề của trường, dự giờ đồng nghiệp tạo điều kiện cho giáo viên được học tập nâng cao kiến thức chuyên môn nghiệp vụ. Bản thân đã được bồi dưỡng về các nội dung giáo dục cho trẻ đặc biệt là xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ở trường mầm non.

* Về số nhóm lớp và trẻ

Nhóm lớp: 17 nhóm lớp trong đó nhà trẻ 3; mẫu giáo 14 trong đó nhóm lớp

mẫu giáo 5 - 6 tuổi có 5 lớp

Tổng số trẻ: 497 trẻ trong đó:

Nhà trẻ 68 trẻ, mẫu giáo 429 trẻ;

Trẻ 3 tuổi: 105 trẻ; Trẻ 4 tuổi: 159; Trẻ 5 tuổi: 165 trẻ;

a) Thuận lợi

- Về phía nhà trường:

Được sự quan tâm chỉ đạo sát sao về nhiệm vụ cụ thể năm học 2018 - 2019 của các cấp: Sở giáo dục & đào tạo tỉnh Vĩnh Phúc; Phòng giáo dục & đào tạo Tam Dương; Trường mầm non Thanh Vân và sự quan tâm của đảng, chính quyền địa phương. Như phòng học cho trẻ đủ, rộng rãi, thoáng mát về mùa hè, ấm áp về mùa đông;

Ban giám hiệu nhà trường thường xuyên tổ chức các buổi bồi dưỡng

chuyên môn cho giáo viên;

Phát tài liệu, tập san để giáo viên tham khảo;

Thường xuyên phát động phong trào giáo dục lấy trẻ làm trung tâm;

Nhất là được sự ủng hộ và tạo điều kiện của ban giám hiệu trường

6

mầm non Thanh Vân - Tam Dương - Vĩnh Phúc.

- Bản thân

Bản thân tôi có trình độ chuyên môn trên chuẩn, được tập huấn về modul xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm năm học 2018 – 2019 tôi được phân công chủ nhiệm lớp 5 – 6 tuổi C;

Tích cực nghiên cứu tài liệu, thích tạo môi trường cho trẻ được tiếp

cận với cái mới;

Là một giáo viên lâu năm trong nghành, có tác phong nhanh nhẹn, có

tinh thần trách nhiệm nhiệt tình, luôn chấp hành tốt trong mọi phong trào.

- Về phía trẻ

Trẻ cùng một độ tuổi có nhận thức đồng đều. Trẻ đi học đều, tích

cực tham gia các hoạt động.

- Về phía phụ huynh

Phụ huynh ủng hộ một số kinh phí. Mua đủ đồ dùng cá nhân, học

phẩm phục vụ trực tiếp trẻ.

b) Khó khăn:

- Đối với nhà trường

+ Có 2 khu ở cách xa nhau; Giáo viên còn thiếu chưa đủ định biên.

+ Chỉ có 2 Ban giám hiệu, nên mọi việc còn gặp nhiều khó khăn.

- Đối với giáo viên:

+ Việc lựa chọn các kỹ năng đưa vào từng chủ đề dạy trẻ còn chưa khoa học. Trong thực tế khi giáo viên cho trẻ tiếp xúc với môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm thì còn lúng túng, chưa linh hoạt, sáng tạo trong quá trình giảng dạy. Chưa có nhiều kỹ năng trong việc sử dụng biện pháp gây hứng thú, thường là câu hỏi đóng, không lấy trẻ làm trung tâm nên chưa phát huy tính tích cực, chủ động của trẻ.

- Đối với trẻ:

Khả năng nhận thức của trẻ chưa đồng đều, hầu hết trẻ là con em nông thôn nên việc được tiếp cận với môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, qua nhiều hình thức là hạn chế. Bên cạnh đó một số lại quá hiếu động, hay đùa nghịch, thường xuyên nói chuyện trong giờ hoạt động chung.

Trẻ bị ảnh hưởng nhiều bởi cuộc sống hiện đại như mạng Internet,

chơi game, hoạt hình không có nội dung giáo dục.

Trẻ được bố mẹ ông bà chiều chuộng, sống trong môi trường được

7

bao bọc nên còn dựa dẫm, ỷ nại chưa có thói quen tự lập.

- Đối với phụ huynh:

Một số phụ huynh còn mải làm kinh tế nên không có nhiều thời gian quan tâm đến con và chưa hiểu tầm quan trọng của việc giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Còn một số phụ huynh có quan điểm sai về giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, phụ huynh cho rằng đã là dạy thì dậy thế nào từ xưa đến nay vân dạy thế mà vân giỏi, vẫn biết. Vậy nội dung đó hụ huynh cho là không cần thiết trẻ còn nhỏ chưa cần cung cấp, khi nào lớn trẻ sẽ tự biết.

- Về cơ sở vật chất:

Nhà trường chưa tổ chức được nhiều hoạt động ngoại khóa, các nội dung thực hành giáo dục lấy trẻ làm trung tâm chưa được chú ý, đôi khi thực hiện còn mang tính hình thức

Môi trường và đồ dùng phục vụ cho hoạt động chưa nhiều, còn sơ

sài và chưa phong phú chưa thu hút được sự tham gia của trẻ.

Đa số các giáo viên còn trẻ nên kinh nghiệm còn nhiều hạn chế trong việc tổ chức hoạt động theo hướng lấy trẻ làm trung tâm. Bên cạnh đó tài liệu để phục vụ chuyên đề còn nghèo nàn và đặc biệt trẻ mẫu giáo đang bước đầu hình thành, phát triển về các tác phẩm tạo hình, thể chất…nên việc thực hiện chuyên đề gặp rất nhiều khó khăn. Ngoài ra, cha mẹ trẻ đa phần ở nông thôn, cuộc sống khó khăn ngày nay cũng khiến cha mẹ quá bận rộn, không có thời gian quan tâm đến giá trị của môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đối với sự phát triển của trẻ

7.1.3. Thực trạng việc sử dụng biện pháp giáo dục lấy trẻ làm

trung tâm đối với trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi

Thực tế trong giảng dạy cho trẻ 5 - 6 tuổi trong trường hiện nay, còn nhiều vấn đề cần khắc phục như: Sự am hiểu tính cách độ tuổi từng trẻ, cách xây dựng kế hoạch, lựa chọn chỉ số, lối dẫn dắt lôi cuốn trẻ, đa số còn dạy trẻ theo hướng lấy giáo viên làm trung tâm, cô hướng dẫn nhiều, nói nhiều, trẻ ít được thực hành, trao đổi, một phần cũng do đồ dùng đồ chơi ít, chưa đầy đủ để trẻ hoạt động.

8

Để tháo gỡ khó khăn này, tôi đã chọn phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, thiết kế môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm và cách lập kế hoạch trên quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Vì vậy đòi hỏi người giáo viên phải có trình độ chuyên môn cao, sáng tạo, năng động, bên cạnh đó phải đầu tư thời gian nghiên cứu tài liệu, Cách bố trí mội trường hoạt động, đồ dùng, đồ chơi phong phú và sáng tạo, bền đẹp, hấp dẫn, an toàn cho trẻ, Chú trọng đến việc sử dụng có hiệu quả, khơi dậy ở trẻ tính

tích cực trong giảng dạy để trẻ đạt được kết quả tốt nhất khi cho trẻ tự khám phá tìm tòi cái mới trong mọi hoạt động. Chất lượng giáo dục trẻ 5 – 6 tuổi tại trường mầm non Thanh Vân.

Tổng số trẻ: 165 trẻ; nữ: 10 trẻ; dân tộc: 2 trẻ; Khuyết tật: 0 trẻ.

Với những lý do trên tôi tiến hành khảo sát chất lượng đầu vào của giáo viên và trẻ ngay từ đầu tháng 2 năm 2018 với những tiêu chí phù hợp để nắm bắt đươc sự hiểu biết và nhận thức của giáo viên, của trẻ.

Biểu 1: Khảo sát với giáo viên dạy lớp 5 – 6 tuổi lần 1 tháng 8 năm 2018

Kết quả khảo sát

TT TSGV Nội dung khảo sát

Cần thiết Không có ý kiến gì Tỷ lệ % Tỷ lệ % Không cần thiết Tỷ lệ %

4 1 1 66,6 % 16,7 % 1 16, 7 % GD lấy trẻ làm trung tâm trong xây dựng kế hoạch giáo dục trẻ mầm non

5 1 0 0% 83,3 % 2 16, 7 % GD lấy trẻ làm trung tâm trong xây dựng và sử dụng môi trường giáo dục tại trường mầm non

3 1 2 50 % 3,33 % 3 GD lấy trẻ làm trung tâm trong tổ chức hoạt động chơi 1,6 7 % 6

5

1

4

83,3 %

16,7 %

GD lấy trẻ làm trung tâm trong tổ chức hoạt động học

3

1

2

5

50 %

3,33 %

GD lấy trẻ làm trung tâm trong hợp tác với cha mẹ

1,6 7 %

3

1

2

50 %

3,33 %

6

1,6 7 %

GD lấy trẻ làm trung tâm trong Chăm sóc và giáo dục trẻ Dân tộc hiểu số và trẻ có hoàn cảnh khó khăn

Nhìn vào biểu 1 tôi thấy vẫn còn 16,7% không có ý kiến gì và 16,7% giáo viên cho rằng không cần thiết, GD lấy trẻ làm trung tâm trong xây dựng kế

9

hoạch giáo dục trẻ mầm non; còn 16,7% giáo viên cho rằng không cần thiết GD lấy trẻ làm trung tâm trong xây dựng và sử dụng môi trường giáo dục tại trường mầm non; ,16,7% giáo viên khắng định rằng không cần và 33,3 giáo viên không có ý kiến gì về GD lấy trẻ làm trung tâm, trong tổ chức hoạt động chơi; còn GD lấy trẻ làm trung tâm trong hợp tác với cha mẹ thì 16,7% không có ý kiến gì; cuối cùng là GD lấy trẻ làm trung tâm trong Chăm sóc và giáo dục trẻ Dân tộc hiểu số và trẻ có hoàn cảnh khó khăn16,7% giáo viên khắng định rằng không cần và 33,3 giáo viên không có ý kiến gì

Số giáo viên cho rằng không cần thiết không cần thiết Các nội dung khảo sát

trên là cho rằng trẻ còn nhỏ, không biết gì nên không cần thiết;

Khả năng còn hạn chế nên ngại, không chịu nghiên cứu, chưa chú trọng đầu

tư chút thời gian vào công việc này.

Bảng 2: Khảo sát chất lượng của trẻ 5 – 6 tuổi lần 1 tháng 8 năm 2018

STT Kết quả khảo sát Đạt Tiêu chí Tổng số trẻ Số trẻ Tỷ lệ % Chưa đạt Tỷ lệ % Số trẻ

125 75,8 40 24,2 1

117 70,9 48 29,1 2

165

108 65,5 57 34,5 3

123 74,5 42 25,5 4 Trẻ tự tin, hứng thú tham gia vào các hoạt động. Trẻ có ý thức tự thực hiện tốt yêu cầu của từng hoạt động Trẻ vận dụng linh hoạt, sáng tạo vào thực tế. Trẻ có kỹ năng sử dụng ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc

Nhìn vào biểu 2 tôi thấy vẫn còn 24,2% trẻ chưa tự tin, hứng thú tham gia vào các hoạt động; 29,1% trẻ chưa có ý thức tự thực hiện tốt yêu cầu của từng hoạt động; còn 34,5% trẻ chưa biết vận dụng linh hoạt, sáng tạo vào thực tế; và 25,5% trẻ chưa có kỹ năng sử dụng ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc.

Với kết quả ở bảng 2 cho thấy tỉ lệ trẻ chưa đạt tiêu chí: Trẻ tự tin, hứng thú tham gia vào các hoạt động. Trẻ có ý thức tự thực hiện tốt yêu cầu của từng hoạt động. Trẻ vận dụng linh hoạt, sáng tạo vào thực tế. Có kỹ năng sử dụng ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc.

Giáo viên chưa có kế hoạch hoạt động cho trẻ được trải nghiệm, để trẻ lĩnh hội và tích lũy vốn kinh nghiệm của trẻ vào thực tế, Tuy nhiên còn một số giáo viên còn ngại, chưa mạnh dạn đổi mới phương thức dạy học. Tổ chức hình thức GD lấy trẻ làm trung tâm ;

10

- Giáo viên tổ chức các giờ hoạt động chung còn gò bó, chưa sáng tạo, chưa gây được hứng thú cho trẻ, chưa biết cách lấy trẻ làm trung tâm trong các giờ học. - Công tác phối kết hợp của giáo viên với cha mẹ học sinh trong việc cho

trẻ tự học, tìm tòi trải nghiệm, trao đổi còn chưa cao.

- Trẻ trong cùng độ tuổi nhưng khả năng tiếp thu không đồng đều.

- Kinh nghiệm nhận thức của trẻ còn nghèo, khả năng chú ý, ghi nhớ và

khả năng diễn đạt của trẻ còn hạn chế.

- Trẻ chưa biết cách giải quyết tình huống có vấn đề, còn lóng ngóng, chưa

tích cực sáng tạo, còn dựa vào sự can thiệp của giáo viên.

Ví dụ: Khi trẻ chơi cùng bạn, trẻ gặp tình huống khó, trẻ không tự tìm cách giải quyết hay trao đổi với bạn mà dễ dàng bỏ cuộc, hay nhờ đến sự giải quyết của giáo viên.

- Các học liệu cho trẻ trong mọi hoạt động còn ít, chưa phong phú, đa dạng.

- Trẻ mới bước sang tuổi thứ 5 nên một số trẻ còn nhút nhát chưa phát huy

hết năng lực của trẻ.

- Tính sáng tạo trong sự thiết kế bài dạy cho trẻ theo hướng lấy trẻ làm trung tâm chưa cao, dẫn đến khi thực hiện chương trình đổi mới còn nhiều khó khăn. Từ những hạn chế trên đã làm cho đội ngủ giáo viên thiếu sự tự tin khi lập kế hoạch và soạn giảng, bởi giáo viên quen cách dạy truyền đạt nên giờ học đối với trẻ còn nhàm chán, bởi cô nói và làm còn trẻ thụ động.

* Nguyên nhân chủ quan: Đề tài đã tập trung khai thác, nêu bật lên những phương pháp, cách làm gần gũi với giáo viên đứng lớp. Các biện pháp dễ hiểu dễ áp dụng trong thực tế.

- Nhà trường đặc biệt là chuyên môn và tổ khối luôn đề cao việc giảng dạy “Lấy trẻ làm trung tâm” đây chính là nòng cốt của việc dạy và học dựa trên nhu cầu và năng lực của trẻ.

- Trẻ cùng độ tuổi, luôn đi học chuyên cần.

Trẻ mầm non rất thích được nghe và làm những cái mới, thích được tìm hiểu, sáng tạo dựa trên những điều đã hiểu biết, nên khi đưa trẻ vào các bài giảng hay các hoạt động khác như hoạt động góc mà giáo viên nắm được kỹ năng, phương thức học “Lấy trẻ làm trung tâm” Thì sự phát triển tư duy của trẻ mang lại càng cao.

11

Về phía phụ huynh cũng dành nhiều thời gian quan tâm hơn đến con em mình, Phối kết hợp với nhà trường trong quá trình giúp đỡ trẻ học tốt, và phần đa phụ huynh đã thừa nhận cách cho trẻ học theo hướng “Lấy trẻ làm trung tâm” trẻ phát triển các mặt rất mạnh, đặc biệt ý thức của trẻ phát

triển vược bật, trẻ ít khi nhờ người khác làm giúp vì trẻ tự giải quyết được và tự hòa về điều đó

* Nguyên nhân khách quan: Giáo viên chưa linh hoạt trong cách tổ chức dạy học lấy trẻ làm trung tâm và sử dụng các biện pháp, thủ thuật giúp trẻ phát huy tối ưu khả năng nhận thức của trẻ.

- Cơ sở vật chất còn thiếu, một số giáo viên còn hạn chế về công nghệ thông tin, chưa mạnh dạn cho trẻ tự thảo luận khám phá, đôi khi giáo viên còn ôm đồm quá nhiều đồ dùng vào trong tiết dạy nhưng chưa khai thác sử dụng triệt để vì cô còn làm nhiều và nói nhiều chưa thực sự lấy trẻ làm trung tâm nên chưa mang lại hiệu quả cao trong giờ học, chưa sáng tạo trong cách tổ chức tiết học.

* Phân tích đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đặt ra:

-Việc xây dựng thiết kế các phương pháp, biện pháp thủ thuật theo mục đích lấy trẻ làm trung tâm là rất cần thiết, giúp giáo viên xây dựng kế hoạch phù hợp với độ tuổi và đối tượng lĩnh hội kiến thức.

Trong mọi hoạt động nhà giáo dục đều lấy trẻ làm trung tâm thì sẽ

giúp trẻ hiểu và ghi nhớ rất nhanh những việc tốt, việc gì không tốt, việc nên làm, việc không nên làm một cách dễ dàng. Chính vì vậy việc giúp trẻ

học tốt, thể hiện được nhu cầu hứng thú của chính bản thân điều này giữ

một vai trò hết sức quan trọng trong quá trình lĩnh hội tri thức của trẻ.

Không những nhà giáo dục mà hơn ai hết chính cha mẹ học sinh đều

mong muốn trẻ hình thành và phát triển nhân cách sớm, đặc biệt là có thói

quen tốt và hành vi đạo đức tốt, để hình thành nhân cách cho trẻ sau này. Với vai trò quan trọng như vậy, nếu chúng ta không làm tốt hoạt động lấy

trẻ làm trung tâm, giúp cho trẻ thể hiện nhận thức của trẻ thì có mang lại

được kết quả như mong đợi hay không? Hay chúng ta cứ tiếp tục dạy trẻ

theo kiểu cô nói trẻ lắng nghe nếu việc dạy học của giáo viên không đổi mới kịp thời thì vô tình chúng ta đang kìm hảm sự phát triển về mọi mặt

của trẻ. Làm sao tiềm năng trong mỗi trẻ được khơi nguồn và phát triển.

12

Muốn vậy giáo viên phải lựa chọn những đề tài và hình thức tổ chức hoạt động như thế nào nhằm thu hút lôi cuốn trẻ, không để trẻ nhàm chán. Vậy muốn trẻ hứng thú không bị nhàm chán trong các hoạt động, trước hết chúng ta phải giải quyết các vấn đề trên và thay đổi cách tổ chức giờ học, cách truyền đạt, cách đầu tư chuẩn bị đồ dùng, nghiên cứu các đề tài tạo trẻ hứng thú hơn với tất cả hoạt động trong một ngày ở trường mầm non.

Trước đây trẻ chưa làm được thì cô làm thay nhưng khi đã tổ chức hoạt động lấy trẻ làm trung tâm thì cô giáo chỉ giữ vai trò tổ chức, gợi mở, cô cho trẻ hoạt động: thảo luận theo nhóm, sau đó cho từng nhóm lên thuyết trình, các nhóm còn lại lắng nghe, thuyết trình của nhóm bạn để hổ trợ cho sự thiếu hụt mà đội bạn chưa tìm ra.

Lấy trẻ làm trung tâm thì mỗi giáo viên cần phải giàu tri thức, sáng kiến, linh hoạt trong cách tổ chức và áp dụng được những thủ thuật tạo ra nguồn cảm hứng cho trẻ, kích thích tư duy trẻ hoạt động, có thể trong một hoạt động nhưng quá tình hoạt động của trẻ lại mang lại những nhận thức khác nhau cách lĩnh hội khác nhau về nhận thức.

Qua kết quả trên tôi đã nắm được tình hình thực tế về cơ sở vật chất, năng lực giáo viên, sự quan tâm của phụ huynh và khả năng của trẻ khi tham gia cùng cô trong mọi hoạt động. Để tôi đề ra những giải pháp sử dụng tốt hơn các biện pháp sư phạm giúp trẻ phát huy mọi tiềm lực trong mọi hoạt động trên cơ sở lấy trẻ làm trung tâm

7.2. Khả năng áp dụng của sáng kiến

Sau khi biết được ưu, nhược điểm của việc giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Để góp phần tích cực vào những hạn chế tôi mạnh dạn đưa ra một số giải pháp, Các biện pháp sư phạm giúp trẻ phát huy mọi tiềm lực trong mọi hoạt động trên cơ sở lấy trẻ làm trung tâm đạt hiệu quả như sau:

7.2.1 Biện pháp 1: Bồi dưỡng chuyên môn và nâng cao trách

nhiệm xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm

Chất lượng chuyên môn phụ thuộc rất lớn vào bản thân mỗi giáo viên do đó yếu tố con người đóng vai trò quyết định mà các văn kiện của Đảng và Nhà nước đều nêu rõ trong chỉ thị 40/CT/TW ngày 15/6/2004 của Ban bí thư TW Đảng về việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục. Người thầy cần giỏi về chuyên môn, đồng thời lại phải tốt về nhân cách mới thực hiện được nhiệm vụ của mình, thực sự là những “Kỹ sư tâm hồn”.

Do vậy việc bồi dưỡng về nhận thức và chuyên môn của bản thân mỗi giáo viên là một việc làm vô cùng cần thiết giúp giáo viên có nhận thức đúng đắn trang bị cho giáo viên những hiểu biết, các kiến thức về chuyên môn giúp giáo viên chủ động, tự tin trong quá trình tổ chức các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ.

13

Từ nhận thức về ý nghĩa của việc tự học tự bồi dưỡng, nên bản thân tôi luôn tham gia đầy đủ các buổi bồi dưỡng chuyên môn do Phòng

GD&ĐT tổ chức, các buổi sinh hoạt chuyên môn tại nhà trường, lắng nghe

và ghi chép một cách nghiêm túc, mạnh dạn trao đổi với giảng viên, CBQL

các trường những vấn đề còn chưa rõ, chưa hiểu, những vấn đề mà tôi quan

tâm về đổi mới phương pháp giảng dạy lấy trẻ làm trung tâm.

Xác đinh được mục tiêu, tôi tự học, tự nghiên cứu tài liệu cũng là một

việc làm không thể thiếu được trong việc nâng cao nghiệp vụ của giáo viên nên tôi đã tìm kiếm những tài liệu, sách vở về đổi mới phương pháp giảng

dạy lấy trẻ làm trung tâm, kỹ năng nghiệp vụ của giáo viên và tự đọc, tự

nghiên cứu để rút ra được những vấn đề cần thiết đối với giáo viên trong

việc đổi mới phương pháp giảng dạy.

Dự giờ thao giảng có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc bồi dưỡng

và tự bồi dưỡng của mỗi giáo viên, qua dự giờ thao giảng cả người dạy và

người dự đều rút ra được những kinh nghiệm về chuyên môn cho mình. Để

giúp bản thân hiểu sâu sắc vấn đề đổi mới phương pháp và đối chiếu giữa

kiến thức sách vở với thực tiễn tôi đã mạnh dạn xây dựng một số hoạt động

vào đầu năm học tổ mẫu giáo đã phân công tôi, tổ chức một hoạt động góc

để tổ chuyên môn và đồng nghiệp kiến tập dự giờ, thông qua các tiết kiến

tập dự giờ, tôi được nghe đồng nghiệp thảo luận, góp ý rút kinh nghiệm,

được nghe các đồng chí CBQL phân tích cụ thể hoạt động đó là: Đã đổi

mới chưa? Đổi mới ở điểm nào? Đã lấy trẻ làm trung tâm chưa, có gì khác

so với cách tổ chức hoạt động khác và hoạt động đó đã thực sự mang lại

hiệu quả chưa?... Từ đó rút ra được những kinh nghiệm cho bản thân trong

việc đổi mới phương pháp tổ chức giảng dạy và việc vận dụng lấy trẻ làm

trung tâm vào quá trình hoạt động của trẻ.

Tham gia các buổi chuyên đề cấp huyện, tìm hiểu và học bồi dưỡng

thường xuyên đặc biệt là học module mầm non trực tuyến, ví dụ chuyên đề

được tổ chức ở phòng giáo dục năm học 2017 - 2018 là chuyên đề “Chuyên

đề giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”. Năm thứ hai.

Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm được xem như một quan điểm dạy học chi

phối cả mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức và cả quan điểm dạy học. Do vậy, để xây dựng được môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm một

cách hiệu quả, tôi đã tích cực tham gia và thực hiện một số công việc như sau:

Bản thân tôi được tham gia xây dựng và thiết kế môi trường giáo dục

14

lấy trẻ làm trung tâm tại trường mầm non Thanh Vân.

Hình ảnh tham gia xây dựng vườn hoa, bồn hoa của các cô trường mầm non Thanh Vân

Hình ảnh tham gia xây dựng khu vận động Hình ảnh tham làm cầu khỉ ở khu vận động

Hình ảnh: Tổ tham gia thiết kế và xây dựng phối hợp với phụ huynh xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại trường mầm non Thanh Vân.

15

Bản thân tôi cùng tổ thiết kế và xây dựng một số khu vực cho trẻ hoạt động

trải nghiệm như sau:

Khu vườn cổ tích

Khu vận động của bé

Gian hàng chợ quê

Còn một số khu vực cho trẻ trải nghiệm như chơi với cát nước; vườn hoa; vườn rau…

Ngoài xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tôi tích cực

nghiên cứu, sáng tạo thiết kế đồ dùng, đồ chơi cho trẻ vừa chơi, vừa học.

Đồ dùng tự tạo phục vụ các hoạt động giáo dục

16

Đây là hoạt động trong các phong trào của nhà trường. Thông qua hội thi giáo viên dạy giỏi mà còn thi thiết kế đò dùng, đồ chơi tự tạo từ các nguyên liệu phế thải, vải vụn, nguyên vật liệu thiên nhiên phục vụ cho các lĩnh vực phát triển. Qua đó đánh giá được trình độ chuyên môn, khả năng, năng lực của từng giáo viên trong sử dụng đồ dùng trực quan, sử lý tình huống, cách đặt câu hỏi đàm thoại, kết quả đạt được trên trẻ...

7.2.2. Biện pháp thứ hai: Xác định mục tiêu cho trẻ hoạt động lấy trẻ

làm trung tâm.

Đây là biện pháp quan trọng, mỗi giáo viên cần phải có đó là sự sáng tạo trong thiết kế xây dựng, lựa chọn đề tài cũng như tạo dụng cụ dạy học đồ dùng đồ chơi, cách sưu tầm tranh ảnh, xây dựng mô hình và lựa chọn môi trường hoạt động học trong và ngoài lớp cho trẻ giúp trẻ có điều kiện tiếp cận và trải nghiệm. Gây được sự tò mò thích khám phá của trẻ hơn. Bên cạnh đó, để phát huy tính tích cực, chủ động của trẻ trong các hoạt động, cô giáo cần gợi ý một số câu hỏi hoặc các tình huống khi trẻ đang trải nghiệm trên một thiết bị nào đó hoặc một môi trường nào đó để trẻ suy nghĩ và vận dụng vào thực tể mà trẻ dã và đang trải nghiệm. Nêu được cái mà trẻ suy nghĩ và cảm nhận riêng, hay trí tưởng tượng sáng tạo của trẻ

Ví dụ: Tiết khám phá “Một số loại hoa” Tôi tổ chức cho trẻ khám phá trải

nghiệm khu vườn hoa trong sân trường

Cho trẻ trải nghiệm ở vườn hoa: Trước khi vào vườn hoa cô giáo dục trẻ

17

không đùa nghịch, không hái hoa, bẻ cành hoa sẽ hỏng không còn đẹp nữa. Mà các con sẽ nhẹ nhàng cùng quan sát, khám phá xem trong vườn hoa có gì bí mật

không nhé: Cô nhẹ nhàng gợi ý con vuốt nhẹ lên bông hoa nào! Con cảm nhận được diều gì? Ngoài mềm và êm con còn phát hiện có gì khác không nào? Mùi hương; còn gì nữa?....

Ví dụ; Hoạt động là quen với toán chủ đề thế giới động vật: Sau khi xác định dược mục đích yêu cầu của hoạt động tôi nghiên cứu làm nhũng đồ dùng sinh động hấp dẫn trẻ. Khi có đủ đồ dùng, đồ chơi để trẻ trải nghiệm thì trẻ thấy hứng thú và tích cực hoạt động

Ví dụ: trong lĩnh vực phát triển nhận thức ở chủ đề TGTV, Tết và mùa xuân tôi sẽ chuẩn bị gian hàng ngày tết để các nhóm phân công nhau đi siêu thị, sau đó về từng nhóm sẽ kiểm tra xem nhóm mình mua được nhũng gì? Cái đó để làm gì? Và được bao nhiêu?...

Đồ dùng tự tạo Của hàng ngày tết

18

Thiết bị dạy học và môi trường giảng dạy là quá trình phối hợp linh hoạt và hợp lý sau những trải nghiệm trẻ sẽ đúc kết những kinh nghiệm. Tuy nhiên việc đổi mới hình thức trong phương pháp dạy học nhằm tích cực hoá các hoạt động dạy học, khuyến khích bản thân chủ động, sáng tạo, dạy học tập trung vào trẻ, lấy trẻ làm trung tâm để phát triển mọi khả năng của trẻ, tổ chức hướng dẫn trẻ học tập bằng cách tự khám phá, phát hiện những đặc điểm nổi bật của sự viêc, hiện tượng. Từ đó trẻ có niềm tin trong lao động, học tập, vui chơi.

Tổ chức hoạt động tôi xây dựng như sau:

* Đối với giáo viên:

- Nghiên cứu kỹ nội dung đề tài, xác định mục tiêu, trọng tâm, kiến thức, kỹ năng của hoạt động và các hình thức tổ chức hoạt động diễn ra trong tiết dạy.

- Chuẩn bị: Môi trường, đồ dùng, trang thiết bị đủ cho hoạt động đó. Hệ thống câu hỏi, mục đích giải quyết, dự kiến các tình huống ở trẻ và hướng khắc phục.

- Lựa chọn hình thức tổ chức hoạt động phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất của lớp, phù hợp với đề tài và lĩnh vực đúng theo kế hoạch. Để tổ chức tốt hoạt động, phải tuỳ từng nội dung và mục đích cụ thể của bài dạy để xác định cách tổ chức hoạt động cho trẻ như thế nào để có kết quả cao nhất.

* Đối với trẻ:

- Phải khuyến khích trẻ mạnh dạn tham gia vào các hoạt động cùng cô và các bạn, giúp trẻ tự tin trong giao tiếp, tạo sự gần gũi giữa cô với trẻ, tạo tâm thế thoải mái cho trẻ khi bước vào hoạt động.

- Giúp trẻ chủ động, tích cực trong qúa trình chiếm lĩnh tri thức, tạo cơ hội cho tất cả trẻ đều được tham gia vào quá trình nhận thức, tìm tòi, khám phá tri thức, trẻ được thể hiện sự hiểu biết, suy nghĩ của trẻ thông qua các hoạt động cụ thể.

7.2.3. Biện pháp ba: Thực hiện tổ chức tốt biện pháp giáo dục lấy

trẻ làm trung tâm thông qua các hoạt động giáo dục

19

Ở độ tuổi 5-6 tuổi, hoạt động chủ đạo của trẻ “Chơi mà học, học mà chơi” thông qua các hoạt động đa dạng phong phú mà trẻ lĩnh hội tri thức trong cuộc sống xung quanh trẻ, chương trình giáo dục mầm non mới lấy trẻ làm trung tâm, tạo điều kiện cho mỗi đứa trẻ được hoạt động tích cực phù hợp với sự phát triển của bản thân trẻ, đáp ứng được tối đa nhu cầu và hứng thú, dựa vào khả năng của mỗi trẻ.

* Khám phá khoa học: Ví dụ: 1

Đề tài: Tìm hiểu về lợi ích của nước đối với con người, động vật và cây cối

Chủ đề: Nước và hiện tượng tự nhiên

- Khi gây hứng thú xong tôi tiến hành nội dung chính như sau;

- Bước 1: Cho trẻ quan sát một chai nước lavi

+ Cô có gì đây, chai đựng gì?

- Cô rót nước ra cốc

+ Nước đang chảy như thế nào?

+ Nước ở thể gì?

À nước có thể chảy từ nơi này đến nơi khác, từ nơi cao xuống nơi thấp hơn và nó là chất lỏng có thể đựng được vào bất cứ dụng cụ nào như chai, bình, cốc xô, chậu, ấm siêu. Vì nó ở thể lỏng nên khi chúng ta cầm nó vẫn bị chảy xuống

- Cho trẻ uống nước?

+ Bây giờ con thấy trong người thế nào?

- Cho trẻ nhận xét về màu sắc, mùi vị

- Giới thiệu nước sạch là nước đã được đun sôi để nguội như nước

khoáng, nước lọc nước ngọt

Giáo dục trẻ: Nước tốt cho cơ thể như vậy các con phải làm gì?

- Uống đủ nước cho cơ thể khỏe mạnh da dẻ hồng hào, không bị khô,

Khi tổ chức hoạt động khám phá khoa học tôi đã chia trẻ thành từng nhóm, mỗi nhóm nhỏ có một đội trưởng, nhằm cho các thành viên tự quan sát, thảo luận, trao đổi. Rồi mời nhóm thuyết trình ý kiến của nhóm mình đưa ra.

- Cho trẻ quan sát các thí nghiệm

+ Chia tổ (Trẻ tự về đội mình thích, mỗi tổ 8 bạn)

+ Tổ 1: Thí nghiệm với các chú cá và 2 chiếc bình

+ Tổ 2 Thí nghiệm với 2 chậu cây xanh

+ Tổ 3 Thí nghiệm với những chiếc khăn dính bụi bẩn

- Cho trẻ ở 3 tổ quan sát

- Mời lần lượt đại diện trẻ của mỗi tổ nêu đối tượng quan sát thí

nghiệm mà đội mình quan sát

20

Hình ảnh trẻ quan sát thí nghiệm theo nhóm tiết KPKH

- Cô đi từng tổ đưa ra tình huống cần giải quyết

+ Con quan sát được gì?

+ vì sao nó lại như vậy?

+ Gợi ý để trẻ đưa ra phương án giải quyết

+ Mời trẻ tổ khác đưa ra các thắc mắc Sau đó cho trẻ thực hành thí

nghiệm. Mở nhạc bài cùng nhau đua tài)

+ Tổ 1 cho cá vào cả hai bình 1 bình có nước một bình không có nước cho

trẻ nhận xét và đổ nước vào bình cá

+ Tổ 2 tưới cây

+ Tổ 3 giặt khăn với nước

Nhận xét- Cung cấp kiến thức

- Hỏi các tổ con đã được thực hành thí nghiệm gì và điều gì xẩy ra

- Vì sao lại như vậy?

Cô chốt kiến thức:

Qua đó giáo viên sẽ là người tổng hợp mọi ý kiến của các nhóm và bổ sung

ý kiến, đưa ra kết quả chung cho cả lớp hiểu vấn đề:

Nước để con người uống cho cơ thể khỏe mạnh nước dùng trong sinh

hoạt hàng ngày như giặt quần áo, nước giúp các con vật bơi lội nhanh

21

nhẹn, các con vật và cây cối cần có nước để duy trì sự sống, cây xanh sẽ tươi hơn tốt hơn và lớn nhanh hơn khi được tưới nước đầy đủ.

Cô sẽ gợi ý cho những trẻ năng động, linh hoạt đóng vai trò chủ đạo, làm

trưởng nhóm để có thể bao quát, xây dựng trong quá trình chơi của nhóm.

Hình: Trẻ đại diện trong nhóm nêu ý kiến

Trẻ đại diện đại diện trong nhóm nêu ý kiến của nhóm mình, và các nhóm

chú ý, bổ sung ý kiến.

Tổ chức tốt hoạt cho trẻ theo biện pháp và hình thức lấy trẻ làm trung

tâm đã tạo ra được một không gian mở cho cô và trẻ.

Ví dụ 2: Khi cho trẻ trải nghiệm ở vườn rau cô giáo là người tổ chức cho trẻ vừa lao động: Như bắt sâu, nhổ cỏ … Qua đó giáo dục trẻ biết chăm sóc rau, lựa tay nhẹ nhàng nhổ cỏ, vạch lá nhẹ tay để bắt sâu, nhặt lá bỏ lá hỏng … hay trẻ còn biết về công việc của các bác nông dân và trẻ biết trân trọng sản phẩm của nghề nông. Thông qua việc trải nghiệm trẻ biết đặc điểm của một số loại rau: Như màu sắc, lợi ích của một số loại rau: Rau ngót, rau dền, Rau mùng tơi, rau muống … Và trẻ được trải nghiệm với thiên nhiên, hưởng không khí củà nắng và gió các buổi trời mát hay buoir sang, buổi chiều mát. Cô giáo tổ chức cho trẻ ra trải nghiệm vườn rau.

22

Hinh ảnh trẻ chăm sóc vườn rau cô và trẻ trường mầm non Thanh vân

Nhìn chung ở lứa tuổi Mầm non sự hình thành và phát triển nhân cách của

trẻ diễn ra không phải qua các tiết học của môn khoa học riêng lẻ. mà của người dạy hoạt động theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Các hoạt động này giúp trẻ trải nghiệm, lĩnh hội, tích lũy những kinh nghiệm. Khám phá những hiểu biết mới về sự tự nhiên xã hội, khoa học, kỹ thuật, bồi dưỡng năng lực nhận thức, khả năng vận động để trẻ từng bước hòa nhập vào thế giới xung quanh. Từ đó sẽ giúp trẻ lĩnh hội kiến thức ở các hoạt động tiếp theo

7.2.4. Biện pháp bốn: Lựa chọn nội dung và trò chơi phù hợp để rèn

luyện tính tích cực hoạt động của trẻ.

Nói đến việc giáo dục ở trường mầm non thì không thể không nói đến việc thực hiện chương trình, chương trình là phương tiện cơ bản để giáo dục toàn diện. Muốn thực hiện tốt chương trình thì đòi hỏi người giáo viên phải nắm được nội dung chương trình giáo dục mầm non.

Để thực hiện chương trình giáo dục có hiệu quả, không bị gián đoạn tôi đã xây dựng chương trình, kế hoạch năm, tháng, tuần theo từng chủ đề. Sau khi lên kế hoạch xong tôi đã nhờ chuyên môn xét duyệt, góp ý kiến, thống nhất chương trình giảng dạy, phù hợp với kế hoạch đã lên của chuyên môn.

23

Tôi đã xây dựng mục tiêu chủ đề, mạng nội dung, mạng hoạt động, lựa chọn các chỉ số, lên kế hoạch hoạt động góc, hoạt động chung và hướng dẫn cho khai thác triệt để nội dung của bài dạy sao cho không gò bó áp đặt trẻ. Lựa chọn

nội dung phù hợp với đặc điểm tâm lý trẻ theo độ tuổi tôi phụ trách, nội dung phải đi từ đơn giản đến phức tạp, từ dễ đến khó, tất cả những nội dung đó phải toát lên được trọng tâm của chủ đề. Lên kế hoạch dạy phải đảm bảo phù hợp với thực tiễn của lớp, của trường, địa phương.

*Trò chơi tích hợp:

Với đặc điểm chương trình mầm non mới hiện nay, các môn học luôn được đan xen, lồng ghép nhằm nâng cao tính hiệu quả, với đặc điểm của giáo dục mầm non, cho trẻ học mà chơi, thông qua chơi mà học. Qua trò chơi giáo viên có thể đánh giá được kiến thức mà trẻ thu lượm được ở mức độ nào, cao hay thấp. Đưa trò chơi vào lớp học là một sự lồng ghép khéo léo, làm sao cho giờ học thêm sinh động. Trò chơi dù tổ chức dưới hình thức nào cũng phải đảm bảo tính vừa sức và hứng thú đối với trẻ, không lạm dụng, ôm đồm thái quá làm nhạt đi nội dung chính của đề tài đặt ra.

Sau khi trẻ khám phá xong nội dung dạy, để kết thúc bài cô cho trẻ chơi trò chơi tích hợp nhằm củng cố kiến thức với trò chơi “Trồng cây, hoa cho từng ngôi nhà ứng với số chấm tròn ở mỗi ngôi nhà và gắn số tương ứng”

Trẻ có nhiệm vụ chọn cây của đội mình bật qua 3 vòng lên trồng cây vào vị trí ngôi nhà của đội mình, ứng với số chấm tròn ở mỗi ngôi nhà và gắn số tương ứng.

Hình ảnh trò chơi phục vụ tiết học đếm đến 6, tạo nhóm đối tượng có số lượng 6, chữ số 6

24

Qua trò chơi này cô giáo đã cho trẻ được học các môn học như: Cảm nhận

dược âm nhạc thể dục kỹ năng, khám phá môi trường xung quanh ...

7.2.5. Biện pháp thứ năm: ứng dụng công nghệ thông tin, Sử dụng

phần mềm power point trong tổ chức các hoạt động chung:

Đổi mới phương pháp tổ chức hoạt động cho trẻ đòi hỏi người giáo viên phải tích cực tìm tòi, học hỏi để luôn sáng tạo, đổi mới cách thức tổ chức các hoạt động nhằm tạo cơ hội tốt nhất để trẻ được tham gia vào các hoạt động, tiếp thu kiến thức một cách chủ động giúp trẻ phát triển toàn diện cả về thể lực và trí tuệ. Với những hình thức cho trẻ hoạt động như:

* Sử dụng phần mềm cho trẻ tìm hiểu môi trường xung quanh.

Môi trường xung quanh đối với trẻ vô cùng rộng lớn khó hiểu, trẻ lại tò mò hiếu động, luôn đặt ra vô vàn câu hỏi. Nó là cái gì? Như thế nào? Vì sao nó lại như vậy?... Chính vì thế cô giáo phải biết áp dụng phương pháp dạy học tích cực, dám đổi mới và lựa chọn ra những hình thức khác nhau trong mỗi một chủ đề tránh nhàm chán đối với trẻ khi có những chủ đề kéo dài ba đến bốn tuần mà cô chỉ với một hình thức hát hay đọc thơ thì không thể lôi cuốn thu hút trẻ trong quá trình hoạt động.

Ví dụ: Cho trẻ “Quan sát một số con vật sống trong rừng”. Nếu chỉ quan sát tranh thì tiết học sẽ trở nên đơn điệu, trẻ sẽ nhàm chán. Nhưng cô ứng dụng phần mềm, sáng tạo ra câu chuyện về các con vật, cô vừa kể truyện vừa cho trẻ quan sát các con vật đang di chuyển trong rừng, những con vật “ thật ” thì trẻ sẽ rất thích thú, trẻ tập trung vào hoạt động tích cực hơn, giờ học đạt kết quả như mong muốn. Qua đó giáo dục trẻ biết tự chăm sóc, bảo vệ bản thân trước những con vật hung dữ, trước sự thay đổi thời tiết, biết yêu thương, chăm sóc cho cây cối, con vật nuôi.

Những sự vật, hiện tượng xung quanh đều có ý nghĩa đối với trẻ. Để những cái đẹp đi vào tâm hồn trẻ một cách sâu sắc, điều quan trọng là cô giáo phải truyền thụ thế nào cho trẻ tiếp thu nhẹ nhàng, thoải mái để trẻ nhớ lâu.

* Sử dụng phần mềm hướng dẫn trẻ hoạt động tạo hình.

Cũng giống như bất cứ hoạt động chung nào, việc tạo cảm xúc khi vào bài là một vấn đề quan trọng, nó đưa đến sự thành công và sáng tạo của trẻ trong suốt thời gian hoạt động.Tuy phần này nó chiếm ít thời gian nhưng nó có vị trí không kém phần quan trọng, vừa lôi cuốn được trẻ, vừa khéo léo giúp trẻ hình thành những vấn đề mà trẻ cần giải quyết.

Ví dụ: Cho trẻ “vẽ vườn hoa” để sản phẩm của trẻ sáng tạo thì đòi hỏi cô giáo phải cung cấp đầy đủ các biểu tượng, hình ảnh về sự vật, không đơn

25

thuần chỉ là tranh ảnh mà trẻ phải được trực tiếp quan sát các loài hoa. Cô cung cấp cho trẻ qua phần mềm, cho trẻ được trực tiếp xem các loài hoa rung rinh trong gió, đua nhau khoe sắc. Từ đó làm giàu hình ảnh, biểu tượng trong sản phẩm của trẻ

* Sử dụng phần mềm cho trẻ làm quen với toán và tổ chức trò chơi củng cố

kiến thức.

Sau khi truyền thụ kiến thức mới cho trẻ để củng cố lại vốn kiến thức đó. Giáo viên nghiên cứu, sáng tạo đưa ra các trò chơi. Tuỳ thuộc vào nội dung bài học mà giáo viên lựa chọn ra các trò chơi khác nhau, nhằm cung cấp cho trẻ nhận biết các chữ số, tạo nhóm, hay so sánh thêm bớt tạo sự bằng nhau..., một cách chính xác và rèn cho trẻ kỹ năng khi lựa chọn chữ số, tạo nhóm, hay so sánh các hình, khối..., theo yêu cầu của cô qua trò chơi.

Ví dụ: Dạy trẻ đếm đến 9 nhận biết các nhóm có số lượng 9, nhận biết số 9, sau khi cung cấp kiến thức cho trẻ, cho trẻ chơi trò chơi “Chọn chữ số tương ứng với số lượng PTGT” hay trò chơi “Sắp xếp các phương tiện giao thông theo nơi hoạt động của chúng”..., trên phần mềm Power Point.

* Sử dụng phần mềm hướng dẫn trẻ hoạt động làm quen tác phẩm Văn học:

Để tác phẩm thơ, truyện đi vào lòng trẻ một cách nhẹ nhàng, thoải mái, đòi hỏi cô giáo không chỉ có giọng đọc, kể diễn cảm mà phải biết cách lựa chọn các nội dung trên mạng phù hợp với nội dung bài dạy, hình ảnh phải sinh động nhằm thu hút sự tập trung, chú ý của trẻ.

Ví dụ: Với câu truyện “Sự tích Mùa xuân” cô vào trang web để tải về hình ảnh co vật ngộ nghĩnh, đáng yêu như Thỏ trắng, Bác gấu, hươu, Nai .. những cử chỉ sự hiếu thảo của Thỏ trắng như: Thỏ biết bàn với Bác Gấu già, cùng nhau vận động các muông thú cùng nhau góp sức, góp long, góp những gì để tạo lên cầu vòng có nhiều sắc màu, sự tích cực của Thỏ đi Vận động các loài hoa hãy lắng nghe khi chị gió báo tin mùa xuân đến thì tất cả đua nhau nở cùng một lúc..., Những hành động và việc làm của loài vật sẽ khắc sâu trong tâm trí trẻ lâu hơn, mục đích giáo dục cho trẻ sự quan tâm và giúp đỗ bạn khi bạn gặp khó khăn.

7.2.6. Biện pháp thứ sáu: Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm

trung tâm

Trong giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, thì môi trường học tập có ý nghĩa vụ cùng quan trọng đối với việc học tập và tiếp thu kiến thức của trẻ. Trẻ em vốn rất hiếu kỳ, chúng tò mò mong muốn được khám phá tất cả mọi vật xung quanh

26

chúng. Những hình ảnh, những ấn tượng mà trẻ thu nhận được trong những năm tháng tuổi thơ sẽ hằn sâu trong trí nhớ suốt cả cuộc đời của trẻ. Những điều đó ảnh hưởng rất nhiều đến sự phát triển sau này của trẻ. Chính vì vậy tôi luôn tâm niệm: Sẽ trang bị cho trẻ một thế giới tự nhiên, một môi trường học tập tốt nhất ở ngay tại khu vực lớp và trường của trẻ.

Trước hết tôi làm đẹp môi trường lớp học từ cách bố trí, sắp xếp nội vụ trong lớp, trưng bày đồ dùng, đồ chơi sao cho hấp dẫn đẹp mắt mà vẫn gọn gàng ngăn nắp.

Xây dựng các góc hoạt động khác nhau trong lớp nhằm tạo điều kiện cho trẻ hoạt động cá nhân hoặc theo nhóm nhỏ được nhiều hơn, hình thức hoạt động phong phú, đa dạng hơn .Giúp trẻ tìm hiểu và khám phá cái mới, hoạt động với đồ vật và rèn luyện kỹ năng.

Trong lớp tôi đã bố trí các góc như sau: Góc yên tĩnh xa góc hoạt

động ồn ào

Ví dụ: Góc xây dựng và góc phân vai ở gần nhau và xa góc sách, góc xây dựng tránh lối đi lại. Góc tạo hình gần nguồn nước, góc thiên nhiên ở ngoài hiên

Các góc có khoảng rộng, cách nhau hợp lý để bảo đảm an toàn và vận

động của trẻ.

Tạo ranh giới giữa các góc hoạt động

Ví dụ : Sử dụng giá dựng đồ chơi quay lại tạo thành ranh giới cho góc chơi. Ranh giới ở các góc không che tầm nhìn của trẻ và không cản việc quan sát của giáo viên

Thay đổi vị trí các góc sau mỗi chủ đề để tạo cảm giác mới lạ, kích thích

hứng thú của trẻ.

Đặt tên các góc phải đơn giản, dễ hiểu và phù hợp với nội dung từng chủ

đề đang thực hiện, tên góc rõ ràng để tích hợp lồng ghép chữ cái.

Ví dụ: Khi thực hiện chủ đề “Bản thân” góc sách có thể đặt “Thư viện của bé” nhưng khi sang chủ đề “ thế giới Động vật” góc sách có thể đặt “Thư viện của các loại động vật”..

Trang trí góc trưng bày sản phẩm của trẻ: Tôi xắp xếp vị trí đủ rộng, dễ nhìn để làm góc trưng bày sản phẩm của trẻ. Có hình ảnh minh hoạ ngộ nghĩnh, tên gọi gần gũi, hấp dẫn trẻ VD: Họa sỹ tý hon, hoặc Ai khéo tay, bé thích bài nào.

Tôi bố trí giá sách chủ yếu là sách vẽ con vật, cây cối, hoa lá, quả hạt … Tranh ảnh vừa tầm với của trẻ để trẻ có thể xem và đọc sách (có que chỉ cho

27

việc đọc sách) Đọc sách theo từng chữ, từng dòng, tôi sắp xếp các hộp đựng vỏ cây khô hoa lá ép khô, các loại hạt … Có ngắn nhãn mác và hình ảnh rõ ràng để trẻ dễ nhận thấy, trẻ được chơi và làm được những sản phẩm từ những dồ chơi ấy. Ngoài ra tôi cũng dùng vỏ hến, ốc trai, sò … vỏ trứng vệ sinh sạch sẽ vừa làm đồ dùng, đồ chơi phong phú vừa rẻ tiền vừa dễ kiếm.

Các tranh, lô tô đều được phân loại để ở giá vừa dễ lấy, dễ tìm.

Ví dụ : Tôi phân loại lô tô :

- Lô tô đồ vật xếp vào một ô .

- Lô tô các loại PTGT xếp vào một ô

Đối với tranh đều có chữ cái tương ứng ở dưới cũng được phân loại xếp

gọn gàng và dễ kiếm.

Khi trang trí lớp bao giờ tôi cũng chú ý tới những mảng tường lớn trong góc chơi, hoặc những mảng trung tâm mà trẻ thường hoạt động để trang trí. Các mảng này vừa được sử dụng để trang trí vừa được gắn những hình ảnh rất ngộ nghĩnh, sinh động. Từ những nguyên vật liệu đơn giản, dễ kiếm tôi đã cắt, vẽ dán trang trí những hình ảnh ngộ nghĩnh, có hiệu quả giáo dục. Như những cây nổi có kích cỡ lớn để trang hoàng cho lớp học của mình.

Ví Dụ: Tôi chọn một góc sáng dễ quan sát, tôi làm một cây chuối từ nhiều chất liệu, cây có lá, có buồng nổi hẳn lên trên bề mặt của tường. Bất cứ ai bước vào lớp học cũng bị thu hút sự chú ý bởi loại cây này. Tôi nghĩ đây chính là một loại phương tiện đồ dùng để cho trẻ được trải nghiệm, được khám phá, nó sẽ hấp dẫn hơn nhiều các bức tranh vẽ mà trẻ vẫn thường được học. Ngoài ra các mảng phụ tôi đã dùng để trang trí những hình ảnh theo từng chủ điểm cụ thể để trẻ dược cảm nhận sự vật hiện tượng một cách tự nhiên. Tôi cũng sưu tầm các loại vải vụn, cọng rơm khô, lá khô, hoa ép khô, vỏ cây khô để cựng trẻ làm tranh ảnh cho tiết dạy. Sưu tầm các loại hạt, các loại vỏ trai ốc, hến sò ... để bổ xung cho giá đồ chơi của trẻ

28

Khu vực ngoài hiên tôi xây dựng góc thiên nhiên là nơi dành cho các hoạt động chăm sóc cây cối: Nhặt cỏ, bắt sâu, tưới nước, ngoài ra còn là nơi tìm đọc các loại sách về thiên nhiên, các tranh ảnh về thế giới tự nhiên. Ở nơi đó có những chậu hoa đua nở bốn mùa, có tiếng hót véo von, có những đàn cá bơi lội tung tăng, có những hạt lạc, hạt đỗ ngày đêm đội đất, nhú mầm. ở đó tôi đã bố trí phù hợp chỗ cho những giỏ cây leo lá xanh tươi mát, những chú ong, bướm, chị chuồn chuồn khi bay, khi đậu lại là tâm điểm chú ý của các bạn trẻ thơ. Ở chính nơi này các bé được đắm mình thực sự trong thế giới tự nhiên của trẻ,

khiến cho trẻ thấy hấp dẫn và thu hút từ đó trẻ đã có thể cảm nhận sự vật hiện tượng, được trải nghệm chúng một cách tự nhiên nhất. Tôi xây dựng góc thiên nhiên có các cây xanh như: cây vạn niên thanh , cây hoa hồng … giàn dây leo.

Hinh ảnh trẻ đang hoạt đông góc thiên nhiên

Tất cả những điều đó như tạc vào tâm hồn trẻ cả một thế giới tự nhiên sống động, tươi mát, trong trẻo. Để trẻ đắm mình trong thế giới tự nhiên để trầm trồ, ngắm nghía, thậm chí là đưa tay để sờ, để cảm nhận. Sự vui tươi, hứng khởi đã lộ rõ trên khuôn mặt trẻ. Bởi chính cô giáo cũng đã mang đến cho chúng cả một thế giới thiên nhiên, thế giới bạn bè đầy thân thiện.

7.2.7. Biện pháp thứ bảy: Phối kết hợp với cha mẹ trẻ giúp trẻ học tốt

qua các hoạt động.

* Phối hợp thực hiện:

Nhận thức được tầm quan trọng của tổ chức hoạt động chung cho trẻ 5-6 tuổi tạo tiền đề cho trẻ lĩnh hội kiến thức tốt. Ngay từ đầu cần phải lên kế hoạch phối hợp giữa gia đình, nhà trường, kế hoạch đó được xây dựng cụ thể theo từng chủ đề.

- Tham gia xây dựng kế hoạch, phối kết hợp kiểm tra đánh giá công tác

chăm sóc, giáo dục trẻ của lớp.

* Tham gia xây dựng cơ sở vật chất:

29

- Tham gia lao động vệ sinh trường lớp, trồng cây xanh, sưu tầm nguyên

vật liệu thiên nhiên, làm đồ dùng đồ chơi phục vụ trẻ chơi và học.

* Hình thức phối hợp:

Mỗi lớp xây dựng góc tuyên truyền, thông báo cho cha mẹ trẻ biết các kiến thức chăm sóc giáo dục trẻ ở trường mầm non, những nội dung hoạt động của trẻ ở lớp, chế độ ăn của trẻ hàng ngày, những yêu cầu của nhà trường đối với gia đình hoặc những nội dung mà gia đình cần phối hợp với cô giáo.

Thông qua cuộc họp cha mẹ trẻ giáo viên đưa ra kế hoạch hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ cho cha mẹ học sinh nắm được, tuyên truyền cha mẹ học sinh cùng tham gia vào giáo dục rèn luyện các cháu, vận động cha mẹ học sinh đóng góp các trang thiết bị, cung cấp tài liệu, nguyên vật liệu phục vụ hoạt động cho các cháu đầy đủ. Đây là một việc làm rất thiết thực thu hút cha mẹ trẻ cùng tham gia, cùng giáo dục trẻ với cô giáo và nhà trường nhằm tổ chức tốt việc chăm sóc giáo dục trẻ cũng như hướng dẫn trẻ tham gia hoạt động một cách đạt kết quả.

8. Những thông tin cần được bảo mật (nếu có)

9. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến

Sau một năm đi sâu nghiên cứu và áp dụng đề tài vào thực tế giảng dạy ở

lớp, tôi đã thu được kết quả như sau:

+ Phụ huynh: rất quan tâm ủng hộ, phối hợp cùng tôi tổ chức cho trẻ trao đổi, trò chuyện về nội dung hoạt động có hiệu quả tại gia đình.

+ Giáo viên: có kiến thức, kỹ năng sử dụng biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, góp ý trao đổi kinh nghiệm để sử dụng tốt các biện pháp gây hứng thú phù hợp với độ tuổi trẻ trong toàn trường.

+ Cơ sở vật chất: Ngoài đồ dùng đồ chơi, trang thiết bị được cấp phát, giáo viên tích cực làm nhiều đồ dùng đồ chơi, tạo môi tường hoạt động phục vụ chuyên đề.

+ Trẻ: 100% trẻ ở nhóm lớp tích cực tham gia hoạt động. Kết quả tổ chức sử dụng các biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nâng cao rõ rệt so với đầu kỳ:

* Giai đoạn 1 (Từ tháng 2 đến tháng 6/2018)

+ Tìm đọc tài liệu, phân tích, so sánh tài liệu có liên quan đến đề tài.

+ Khảo sát chất lượng trẻ.

* Giai đoạn 2 (Từ tháng 7/2018 đến tháng 11/2018)

+ Đề ra các giải pháp nghiên cứu để tổ chức sử dụng các biện pháp nâng

30

cao hiệu quả giáo dục lấy trẻ làm trung tâm

+ Áp dụng thực tế nhóm lớp.

* Giai đoạn 3: (Từ tháng 12/2018 đến tháng 02/2019)

+ Đánh giá hiệu quả khi áp dụng đề tài, khảo sát chất lượng trẻ so sánh

với kết quả đầu năm.

+ Rút ra bài học kinh nghiệm và một số đề xuất, kiến nghị với cấp trên.

+ Đưa ra kết luận của đề tài.

10. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả và theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu, kể cả áp dụng thử (nếu có) theo các nội dung sau

10.1. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp

dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả

Các giải pháp và biện pháp có mối quan hệ chặt chẽ đan xen bổ sung cho

nhau nhờ vào những biện pháp chủ đạo và những biện pháp hỗ trợ. Biện pháp

xây dựng chương trình, kế hoạch phù hợp tình hình của lớp và của trẻ là biện

pháp làm nòng cốt của đề tài cùng với những biện pháp bổ trợ như tích hợp đan

xen giữa các hoạt động. Qua đó tạo được môi trường mở cho trẻ thực hiện cùng

với đồ dùng trực quan phong phú và đa dạng sẽ tạo ra được hứng thú, nhu cầu

muốn tham gia hoạt động của trẻ. Mỗi một biện pháp có ý nghĩa và tác dụng

riêng nhằm giải quyết từng vấn đề của thực trạng nhưng chúng đều có chung

một nhiệm vụ là tạo nguồn hứng thú, kích thích tính tự lập, suy nghĩ giải quyết

vấn đề cao, tự tin thể hiện được nhu cầu, nhận thức của bản thân trẻ. Đây cũng là

kết quả mang đến thành công của đề tài sáng kiến nhằm hướng và đạt tới mục

tiêu giúp trẻ học tốt và thể hiện hết mình trong mọi hoạt động. Giáo viên khi sử

dụng linh hoạt các biện pháp trên giáo viên sẽ đạt được hiệu quả cao trong công

tác dạy học.

10.2. Kết quả thực hiện: Sau một thời gian thực hiện các giải pháp, biện

pháp thử nghiệm tre 5 tuổi trường Mầm Thanh Vân. Tôi hoàn toàn hài lòng với

kết quả mà trẻ tiếp thu kiến thức, qua các hoạt động hàng ngày mà tôi đã lấy trẻ

làm trung tâm.

- Giá trị khoa học: Mong rằng từ những kinh nghiệm trên sẽ giúp ích cho

31

các giáo viên trong trường có được cách truyền thụ kiến thức cho trẻ ngày càng đạt hiệu quả cao, hấp dẫn và lôi cuốn trẻ.

Những biện pháp trên đã có tính khả thi sau áp dụng cho trẻ 5 tuổi, tại trường Mầm non Thanh Vân. Chất lượng học của trẻ nâng lên, qua khảo sát, qua dự giờ các lớp 100% trẻ thực sự thích thú khi được tìm tòi khám phá, đáp ứng được nhu cầu của bản thân, tích cực tham gia, hào hứng vào các hoạt động tập thể từ đó giúp trẻ phát triển nhận thức, quan sát và khả năng tư duy độc lập.

Bảng khảo sát chất lượng của trẻ tháng 02/2019 như sau

Biểu 3: Khảo sát với giáo viên dạy lớp 5 – 6 tuổi trường mầm non

Thanh Vân

TT

TSG V Nội dung khảo sát

Cần thiết Tỷ lệ % Tỷ lệ % Không cần thiết Tỷ lệ % Không có ý kiến gì

6 100% 0 0% 0 0% 1 GD lấy trẻ làm trung tâm trong xây dựng kế hoạch giáo dục trẻ mầm non

6 100% 0 0% 0 0% 2

6 100% 0 0% 0 0% 3

6

6

100%

0

0%

0

0%

4 GD lấy trẻ làm trung tâm trong xây dựng và sử dụng môi trường giáo dục tại trường mầm non GD lấy trẻ làm trung tâm trong tổ chức hoạt động chơi GD lấy trẻ làm trung tâm trong tổ chức hoạt động học

6

100%

0

0%

0

0%

5

GD lấy trẻ làm trung tâm trong hợp tác với cha mẹ

6

100%

0

0%

0

0%

6

GD lấy trẻ làm trung tâm trong Chăm sóc và giáo dục trẻ Dân tộc hiểu số và trẻ có hoàn cảnh khó khăn

Nhìn vào biểu 3 cho ta thấy tỷ lệ 100% giáo viên cho rằng rất cần thiết GD lấy trẻ làm trung tâm trong xây dựng kế hoạch giáo dục trẻ mầm non; giáo

32

viên cho rằng cần thiết GD lấy trẻ làm trung tâm trong xây dựng và sử dụng môi trường giáo dục tại trường mầm non; Giáo viên khắng định rằng rất cần thiết GD lấy trẻ làm trung tâm trong tổ chức hoạt động chơi; còn GD lấy trẻ làm trung tâm trong hợp tác với cha mẹ cũng đạt 100% giáo viên thấy cần thiết; cuối cùng là GD lấy trẻ làm trung tâm trong Chăm sóc và giáo dục trẻ Dân tộc hiểu số và trẻ có hoàn cảnh khó khăn 100% giáo viên thấy rất cần thiết.

Giáo viên đã khẳng định rằng rất cần thiết các nội dung khảo sát trên là phải tạo mọi cơ hội cho trẻ được trải nghiệm. Vì thế người giáo viên phải có kế hoạch xây dựng, phối kết hợp với các tổ chức xã hội và cha mẹ trẻ.

Bảng 4: Khảo sát chất lượng của trẻ lần 2 tháng 2 năm 2019

Kết quả khảo sát

Đạt Tiêu chí STT Tổng số trẻ Số trẻ Tỷ lệ % Chưa đạt Tỷ lệ % Số trẻ

Trẻ tự tin, hứng thú tham gia 165 100 0 0 1 vào các hoạt động.

2 165 100 0 0

165

3 165 100 0 0

4 165 100 0 0 Trẻ có ý thức tự thực hiện tốt yêu cầu của từng hoạt động Trẻ vận dụng linh hoạt, sáng tạo vào thực tế. Trẻ có kỹ năng sử dụng ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc

Nhìn vào biểu 4 tôi thấy trẻ tự tin, hứng thú tham gia vào các hoạt động đạt cao 100%; Trẻ có ý thức tự thực hiện tốt yêu cầu của từng hoạt động cũng đạt 100%; còn trẻ biết vận dụng linh hoạt, sáng tạo vào thực tế; và 25,5% trẻ chưa có kỹ năng sử dụng ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc.

Bảng 5: Đối chứng biểu 1 và biểu 3, giáo viên 5 tuổi

Kết quả khảo sát

STT

Nội dung khảo sát

Mức đánh giá

Cấp độ so sánh

Sĩ số Giáo viên 5 tuổi

Trước khi áp dụng đề tài 66,6%

Trước khi áp dụng đề tài 100%

16,7%

0%

1

16,7%

0%

GD lấy trẻ làm trung tâm trong xây dựng kế hoạch giáo dục trẻ mầm non

6

Cần thiết Không cần thiết Không có ý kiến gì

Cần thiết

83,3%

100%

2

16,7%

0%

GD lấy trẻ làm trung tâm trong xây dựng và sử dụng môi trường

Không cần thiết

Tăng:33,4% Giảm 16,7% Giảm 16,7% Tăng: 16,7% Giảm 16,7%

33

0%

0%

giáo dục tại trường mầm non

Không có ý kiến gì

Cần thiết

100%

50%

Tăng; 50%

3

16,7%

0%

GD lấy trẻ làm trung tâm trong tổ chức hoạt động chơi

33,3%

0%

Không cần thiết Không có ý kiến gì

Cần thiết

83,3%

100%

Giảm 16,7% Giảm: 33,3% Tăng: 16,7%

0%

0%

Không cần thiết

4

GD lấy trẻ làm trung tâm trong tổ chức hoạt động học

16,7%

0%

Không có ý kiến gì

Giảm 16,7%

Cần thiết

50%

100%

Tăng; 50%

16,7%

0%

5

Không cần thiết

Giảm 16,7%

GD lấy trẻ làm trung tâm trong hợp tác với cha mẹ

33,3%

100%

Không có ý kiến gì

Giảm 33,3%

Cần thiết

50%

100%

Tăng; 50%

16,7%

0%

6

Không cần thiết

Giảm 16,7%

33,3%

0%

Không có ý kiến gì

Giảm 33,3%

GD lấy trẻ làm trung tâm trong Chăm sóc và giáo dục trẻ Dân tộc hiểu số và trẻ có hoàn cảnh khó khăn

Nhìn vào biểu 5 cho ta thấy tỷ lệ giáo viên cho rằng cần thiết GD lấy trẻ

làm trung tâm trong xây dựng kế hoạch giáo dục trẻ mầm non tăng 33,4%;

Không còn số giáo viên cho rằng không cần thiết và không có ý kiến gì. Số giáo

viên cho rằng cần thiết GD lấy trẻ làm trung tâm trong xây dựng và sử dụng môi

trường giáo dục tại trường mầm non tăng 16,7%; Không còn số giáo viên cho

rằng không cần thiết và không có ý kiến gì. Tỷ lệ giáo viên khắng định rằng rất

cần thiết GD lấy trẻ làm trung tâm trong tổ chức hoạt động chơi tăng: 50%;

Không còn số giáo viên cho rằng không cần thiết và không có ý kiến gì; GD lấy

trẻ làm trung tâm trong tổ chức hoạt động học tăng 16,7%; Không còn số giáo

viên cho rằng không cần thiết và không có ý kiến gì. Còn GD lấy trẻ làm trung

tâm trong hợp tác với cha mẹ cũng tăng 50%; Không còn số giáo viên cho rằng

không cần thiết và không có ý kiến gì. Cuối cùng là GD lấy trẻ làm trung tâm

trong Chăm sóc và giáo dục trẻ Dân tộc thiểu số và trẻ có hoàn cảnh khó khăn số

giáo viên thấy rất cần thiết tăng 50%. Không còn số giáo viên cho rằng không

34

cần thiết và không có ý kiến gì.

Bảng 6: Đối chứng biểu 2 và biểu 4, Trẻ 5 tuổi Kết quả khảo sát

Cấp độ so sánh

Mức độ

STT Tiêu chí

Trước khi áp dụng đề tài

Tổng số trẻ

đánh giá

Số trẻ

Số trẻ

Tỷ lệ %

Sau khi áp dụng đề tài Tỷ lệ %

Đạt

125

75,8

165

100

40

24,2

0

0

Chưa đạt Đạt

117

70,9

165

100

1 Trẻ tự tin, hứng thú tham gia vào các hoạt động.

48

29,1

0

0

2

Chưa đạt

Tăng: 24,2% Giảm: 24,2% Tăng: 29,1% Giảm: 29,1%

165

Đạt

108

65,5

165

100

Trẻ có ý thức tự thực hiện tốt yêu cầu của từng hoạt động

57

34,5

0

0

Chưa đạt

Tăng: 34,5% Giảm: 34,5%

Đạt

138

83,6

165

100

3 Trẻ vận dụng linh hoạt, tạo sáng vào thực tế.

27

16,4

0

0

Chưa đạt

Tăng 16,4% Giảm 16,4%

4 Trẻ có kỹ năng sử dụng ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc

Nhìn vào biểu 6 tôi thấy trẻ tự tin, hứng thú tham gia vào các hoạt động tang; 24,2%; Trẻ có ý thức tự thực hiện tốt yêu cầu của từng hoạt động cũng tang: 29,1%; còn trẻ biết vận dụng linh hoạt, sáng tạo vào thực tế tang: 34,5%; và trẻ chưa có kỹ năng sử dụng ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc Tăng: 16,4%.

* Đối với trẻ:

Những biện pháp trên đã mang lại kết quả tốt sau thời gian áp dụng trẻ 5 - 6

tuổi tại trường mầm non Thanh Vân, chất lượng của trẻ qua các hoạt động của

trẻ được nâng cao rõ rệt, thông qua bảng khảo sát ta thấy ý thức cũng như sự

hứng thú của trẻ được được nâng cao, trẻ có trẻ giải quyết được vấn đề linh hoạt và sáng tạo, đồng thời ngôn ngữ của trẻ phát triển mạch lạc hơn.

* Đối với giáo viên:

Mang lại nhiều kỹ năng và kinh nghiệm cho bản thân khi thiết kế, lựa chọn

chủ đề sát với đặc điểm nhận thức của trẻ mình trực tiếp dạy. Qua đó hình thành các kỹ năng, tác phong nghiệp vụ, sáng tạo trong các hình thức tổ chức các hoat

động ở trường cho trẻ.

35

* Đối với cha mẹ trẻ:

Cha mẹ trẻ sẽ an tâm, tin tưởng khi cho con em mình đến trường lớp mầm non, hiểu được tầm quan trọng của nền giáo dục Mầm non trong thời đại mới và đặc biệt sẽ có tầm nhìn mới về vai trò và trách nhiệm đối với con em mình.

Những nhận định chung: “Một số biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ 5 - 6 tuổi tại trường Mầm non Thanh Vân”. Đã có phần nâng cao chất lượng các môn học và các hoạt động. Mức độ nhận thức của trẻ đã tăng lên rõ rệt so với đầu năm học. Các biện pháp có tính khả thi đã thúc đẩy trẻ phát triển toàn diện.

Thực hiện được các biện pháp trên đã gúp tôi tự tin trong quá trình giảng dạy, không những thế trẻ còn hứng thú, phát huy được mọi tiềm ẩn trong mỗi cá thể trẻ, trẻ năng động linh hoạt, tích cực hơn trong quá trình học và chơi, từ đó hình thành ở trẻ tính tự lập, kỹ năng sống mới, đánh dấu bước hình thành và phát triển nhân cách mới ở trẻ tạo tâm thế vửng chắc cũng như tiềm năng cho trẻ bước vào các cấp học tiếp theo.

Với kết qủa và ý nghĩa đạt được sáng kiến có thể nhân rộng và áp dụng ra

toàn khối cũng như các độ tuổi trong trường.

11. Danh sách những tổ chức/cá nhân đã tham gia áp dụng thử hoặc áp

dụng sáng kiến lần đầu

Tên tổ chức/cá nhân Địa chỉ Số TT Phạm vi/Lĩnh vực áp dụng sáng kiến

trong

- Phạm vi: Các trường toàn mầm non huyện

1

Thanh Vân - Tam Dương -Vĩnh Phúc

Giáo viên và trẻ 5 tuổi trường MN Thanh Vân

- Lĩnh vực: Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm

Thanh Vân, ngày tháng 2 năm 2019

Thanh Vân, ngày 17 tháng 2 năm 2019

HIỆU TRƯỞNG

Tác giả sáng kiến Nguyễn Thị Hiền

Nguyễn Thị Hải

36

37