intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sâu hại cây lương thực - lúa, bắp, khoai : Sâu hại cây lúa part 9

Chia sẻ: Safskj Aksjd | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

111
lượt xem
16
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Rầy cái dùng bộ phận đẻ trứng bén nhọn ở cuối bụng rạch bẹ lá hoặc gân lá đẻ thành từng hàng trứng vào trong bẹ cây lúa, mỗi ổ từ 5 - 20 cái, một rầy cái có thể đẻ từ 300 - 350 trứng trong vòng hai tuần. Trứng tương tự trứng Rầy Nâu nhưng nấp nhọn hơn và dài hơn. Trứng được đẻ vào trong bẹ lá hay gân chính của lá, gần cổ lá. Thời gian ủ trứng từ 5 - 7 ngày. Ấu trùng có 5 tuổi, phát triển trong thời gian từ 15 -...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sâu hại cây lương thực - lúa, bắp, khoai : Sâu hại cây lúa part 9

  1. Chæång I.. Sáu haûi cáy læång thæûc - luïa, bàõp, khoai Voìng âåìi cuía Sogatella furcifera (Horvath) (Theo Reissig vaì ctv., 1986). Hçnh bãn traïi laì træïng coï nàõp bãn trãn (khaïc våïi træïng cuía ráöy náu khäng coï nàõp) Ráöy caïi duìng bäü pháûn âeí træïng beïn nhoün åí cuäúi buûng raûch beû laï hoàûc gán laï âeí thaình tæìng haìng træïng vaìo trong beû cáy luïa, mäùi äø tæì 5 - 20 caïi, mäüt ráöy caïi coï thãø âeí tæì 300 - 350 træïng trong voìng hai tuáön. Træïng tæång tæû træïng Ráöy Náu nhæng náúp nhoün hån vaì daìi hån. Træïng âæåüc âeí vaìo trong beû laï hay gán chênh cuía laï, gáön cäø laï. Thåìi gian uí træïng tæì 5 - 7 ngaìy. ÁÚu truìng coï 5 tuäøi, phaït triãøn trong thåìi gian tæì 15 - 20 ngaìy. Khi måïi nåí maìu tràõng sæîa, träng ráút giäúng áúu truìng Ráöy Náu; nhæng bàõt âáöu sang tuäøi 2 toaìn thán ráöy coï maìu xaïm, giæîa buûng åí màût læng coï mäüt âäúm tràõng, cuäúi buûng nhoün hån pháön cuäúi buûng cuía Ráöy Náu. 5. Táûp quaïn sinh säúng vaì caïch gáy haûi Thaình truìng ráút thêch aïnh saïng âeìn, nháút laì luïc tràng troìn vaì ráöy caïnh daìi di chuyãøn âãún ruäüng luïa ráút såïm. Ráöy âæûc thæåìng vuî hoaï træåïc ráöy caïi tæì 2 - 3 ngaìy. Ráöy caïi caïnh ngàõn thæåìng vuî hoaï træåïc ráöy caïi caïnh daìi. Ráöy caïi cuía caí hai daûng caïnh âãöu bàõt âáöu âeí træïng tæì 3 - 4 ngaìy sau khi bàõt càûp. Caïc vãút âeí chung quanh äø træïng bë hæ vaì ngaí sang maìu náu âáûm luïc træïng gáön nåí. Ráöy non måïi nåí táûp trung chêch huït taûi äø træïng, vaìi ngaìy sau phán taïn âãún háöu hãút caïc bäü pháûn cuía cáy. Caí thaình truìng vaì áúu truìng âãöu thêch chêch huït cáy luïa coìn non tæì giai âoaûn maû âãún nhaíy chäöi, sau âoï máût säú giaím dáön vaì âãún luïc luïa träø ráöy khäng coìn gáy haûi nhiãöu cho cáy luïa. RLT chêch huït cáy luïa taûo hiãûn tæåüng “chaïy ráöy” tæång tæû nhæ Ráöy Náu nhæng khäng truyãön bãûnh virus cho cáy luïa. 6. Caïc yãúu täú aính hæåíng âãún máût säú 1/ Thæïc àn: Ráöy thêch nháút luïa tæì giai âoaûn maû âãún nhaíy chäöi täúi âa. 2/ Thåìi tiãút. Nhiãût âäü thêch håüp âäúi våïi ráöy laì 27 - 29 oC. Caïc yãúu täú gioï, mæa aính hæåíng âãún Ráöy Læng Tràõng tæång tæû nhæ âäúi våïi Ráöy Náu. 3/ Thiãn âëch: Âáy laì yãúu täú quan troüng, goïp pháön laìm giaím máût säú RLT trãn âäöng ruäüng ráút nhiãöu vaì ráöy coï quáön thãø thiãn âëch giäúng nhæ cuía Ráöy Náu. 7. Biãûn phaïp phoìng trë Âäúi våïi RLT, åí giai âoaûn âáöu cuía cáy luïa, nãúu máût säú cao coï thãø sæí duûng caïc loaûi thuäúc cuîng nhæ caïc biãûn phaïp phoìng trë giäúng nhæ âäúi våïi Ráöy Náu. Âàûc biãût nãn chuï yï phán biãût våïi ráöy náu âãø xaïc âënh roî táöm quan troüng trong viãûc quyãút âënh chiãún læåüïc phoìng trë. 41
  2. Chæång I.. Sáu haûi cáy læång thæûc - luïa, bàõp, khoai CAÏC LOAÌI RÁÖY XANH Trãn luïa, taûi cháu AÏ thæåìng coï 4 loaìi ráöy xanh gáy haûi quan troüng laì: 1. Nephotettix cinticeps (Uhler) 2. Nephotettix nigropictus (Stal) coìn coï tãn laì Nephotettix apicalis (Motschulsky) 3. Nephotettix virescens (Distant) coìn coï tãn laì Nephotettix impicticeps Ishiwara 4. Nephotettix malayanus Ishihara vaì Kawase Caí 4 loaìi trãn thuäüc hoü Ráöy Laï (Cicadellidae), bäü Caïnh Âãöu (Homoptera). 1. Phán bäú. Caïc loaìi ráöy xanh hiãûn diãûn åí khàõp caïc quäúc gia träöng luïa trãn thãú giåïi nhæ ÁÚn Âäü, Âaìi Loan, Nháût, MaLaysia, Philippines, Sri - Lanka, Trung Quäúc, Triãöu Tiãn vaì Viãût Nam. 2. Kyï chuí. Ngoaìi cáy luïa, ráöy xanh coìn coï thãø sinh säúng trãn luïa mç, bàõp, luïa hoang, caïc loaûi coí nhæ coí läöng væûc, coí Hordenium vulgarae, Triticum aestivum, Echinochloa, Leersia, Poa. 3. Âàûc âiãøm hçnh thaïi vaì sinh hoüc Thaình truìng caïc loaìi ráöy xanh coï hçnh daïng vaì kêch thæåïc tæång âäúi giäúng nhau laì hçnh thoi daìi, maìu xanh luûc håi vaìng, chè coï mäüt daûng caïnh daìi, cå thãø daìi tæì 4,5 âãún 5,5 mm. Âäút chaìy chán sau coï hai haìng gai âãöu âàûn åí hai bãn. Thaình truìng caïi coï bäü pháûn âeí træïng beïn nhoün hçnh ràng cæa åí dæåïi buûng. Thåìi gian säúng cuía thaình truìng tæì 10 - 25 ngaìy. Mäüt thaình truìng caïi âeí tæì 20 - 200 træïng. Säú træïng mäùi äø thay âäøi tæì 8 - 16 caïi. Âàûc âiãøm hçnh thaïi cuía tæìng loaìi nhæ sau: 1- N. cinticeps: âènh âáöu coï mäüt bàng âen ngang, pháön giaïp giæîa âáöu vaì ngæûc khäng âáûm, caïnh khäng coï âäúm âen. 2- N. nigropictus: âènh âáöu coï mäüt bàng ngang maìu âen, pháön giaïp giæîa âáöu vaì ngæûc coï mäüt vaûch ngang maìu âen, trãn caïnh coï âäúm âen. 42
  3. Chæång I.. Sáu haûi cáy læång thæûc - luïa, bàõp, khoai Caïc loaìi ráöy xanh thæåìng gàûp (âàûc âiãøm cuía âáöu vaì caïnh cuía tæìng loaìi) (Theo Reissig vaì ctv., 1986) 3- N. virescens: âènh âáöu nhoün, coï âäúm âen giæîa caïnh hay khäng. 4- N. malayanus: âènh âáöu troìn hån Nephotettix virescens, cuäúi âènh âáöu coï bàng âen, caïnh khäng coï âäúm âen. Træïng caïc loaìi ráöy xanh coï daûng giäúng hçnh haût gaûo nhæng håi cong, daìi tæì 0,9 âãún 1 mm, maìu tràõng trong khi måïi âeí, khi sàõp nåí chuyãøn thaình maìu náu vaì coï hai âiãøm màõt maìu âoí. Træïng âæåüc âeí thaình tæìng haìng tæì 8 - 16 caïi trãn gán chênh cuía laï hay beû laï. Thåìi gian uí træïng khoaíng tæì 5 - 12 ngaìy. Træïng nåí räü nháút tæì 10 giåì saïng âãún 2 giåì træa vaì tè lãû nåí ráút cao. ÁÚu truìng ráöy xanh maìu tràõng sæîa, cå thãø thon daìi, coï 5 tuäøi, phaït triãøn trong thåìi gian tæì 15 - 20 ngaìy 4. Táûp quaïn sinh säúng Thaình truìng caïc loaìi ráöy xanh bay vaìo ruäüng luïa ráút såïm, khi cáy luïa coìn nhoí. Thaình truìng ban ngaìy träún åí thán cáy hay phêa dæåïi taïn laï luïa, täúi boì lãn phêa trãn laï âãø chêch huït. Khi di chuyãøn ráöy coï thãø boì ngang vaì nhaíy. Thaình truìng ráöy xanh bë thu huït nhiãöu båíi aïnh saïng âeìn vaì vaìo âeìn nhiãöu luïc tràng troìn vaì coï thãø di chuyãøn ráút xa. 43
  4. Chæång I.. Sáu haûi cáy læång thæûc - luïa, bàõp, khoai Voìng âåìi cuía ráöy xanh. Træïng cuía ráöy xanh âeí åí dæåïi goïc beû laï lua: nhçn tæì phêa ngoaìi vaì khi taïch beû laï luïa ra (phoïng âaûi). (Theo Reissig vaì ctv. , 1996). Ráöy thêch âeí træïng trãn luïa xanh täút, ráûm raûp, êt aïnh saïng, áøm âäü cao vaì sau khi vuî hoaï tæì 3 - 7 ngaìy ráöy caïi coï thãø âeí træïng. Træïng thæåìng âæåüc âeí vaìo buäøi saïng, chiãöu vaì täúi nhæng thæåìng nháút laì tæì 12 giåì âãm âãún 6 giåì saïng. Ráöy caïi duìng bäü pháûn âeí træïng raûch gán chênh cuía phiãún laï hoàûc beû laï âeí thaình tæìng äø xãúp haìng mäüt âãöu âàûn. ÁÚu truìng ráöy xanh måïi nåí thæåìng táûp trung åí màût dæåïi laï vaì coï thãø chêch huït nhæng khäng hoaût âäüng. Vaìi ngaìy sau ráöy bàõt âáöu nhaíy vaì boì. Buäøi saïng áøm âäü cao, tråìi maït, ráöy thæåìng boì lãn taïn laï âãø sinh säúng, buäøi træa tråìi nàõng gàõt ráöy non thæåìng träún dæåïi taïn laï. Nãúu bë khuáúy âäüng ráöy coï thãø nhaíy tæì buûi luïa naìy sang buûi luïa khaïc hoàûc nhaíy xuäúng næåïc vaì boì lãn thán cáy mäüt caïch dãù daìng. ÁÚu truìng thæåìng läüt da vaìo buäøi saïng tæì 6 - 9 giåì. Luïc läüt da ráöy åí yãn mäüt chäù, thán ráút yãúu, khäng hoaût âäüng, nãúu bë råi xuäúng næåïc ráöy nhaíy lãn thán cáy luïa ráút khoï khàn. Khaí nàng chëu âæûng cuía ráöy ráút keïm, nãúu nhën âoïi 2 ngaìy ráöy coï thãø chãút. 5. Caïch gáy haûi Caïc loaìi ráöy xanh gáy haûi cáy luïa bàòng hai caïch: - Træûc tiãúp: Thaình truìng vaì áúu truìng chêch huït moüi bäü pháûn cuía cáy luïa nhæ gán, beû, laï vaì ngay caí âoìng luïa coìn non laìm cáy bë heïo khä, gáy hiãûn tæåüng "chaïy ráöy". 44
  5. Chæång I.. Sáu haûi cáy læång thæûc - luïa, bàõp, khoai - Giaïn tiãúp: * Vãút âeí træïng cuîng nhæ vãút chêch huït cuía ráöy laìm cho pháön mä cáy luïa taûi âoï bë hæ. * Phán do ráöy tiãút ra coï chæïa cháút âæåìng thu huït náúm âen tåïi laìm caín tråí quang håüp, aính hæåíng âãún sæû phaït triãøn cuía cáy luïa. * Ráöy chêch huït cáy luïa bãûnh seî læu giæî máöm bãûnh trong cå thãø, sau âoï truyãön sang cáy luïa maûnh. Loaìi Nephotettix nigropictus (Stal) êt truyãön bãûnh nháút, caïc loaìi coìn laûi âãöu truyãön cho cáy luïa caïc bãûnh nhæ tungro, luìn vaìng, laï cam, vaìng luûi. Âáy laì nguyãn nhán ráöy xanh gáy haûi tráöm troüng cho cáy luïa hån laì sæû chêch huït træûc tiãúp. 5. Caïc yãúu täú aính hæåíng âãún máût säú 1/ Thæïc àn: Ráöy xanh thêch giäúng luïa coï laï xanh täút. Luïa saû thêch håüp cho ráöy hån luïa cáúy. Ráöy phaït triãøn nhiãöu åí næång maû hoàûc ruäüng æåït, ruäüng gáön laìng, gáön âæåìng âi, truîng. Âäúi våïi cáy luïa thç ráöy thêch luïa åí giai âoaûn tàng træåíng maûnh nhæ laìm âoìng, ngáûm sæîa. 2/ Thåìi tiãút: Âiãöu kiãûn thêch håüp cho ráöy phaït triãøn laì nhiãût âäü tæång âäúi cao, áøm âäü cao. 3/ Thiãn âëch: - Træïng ráöy xanh thæåìng bë ong thuäüc caïc hoü Trichogrammatidae, Mymaridae kyï sinh vaì boü xêt muì xanh hoü Miridae sàn tçm âãø chêch huït. - Thaình truìng vaì áúu truìng ráöy xanh thæåìng bë gáy haûi båíi ong thuäüc hoü Pipunculidae, Dryinidae, caïc loaìi náúm bãûnh, tuyãún truìng, chuäön chuäön... 6. Biãûn phaïp phoìng trë a/ Biãûn phaïp canh taïc: - Âãø âáút nghè mäüt thåìi gian, càõt âæït nguäön thæïc àn cuía ráöy. - Caìy vuìi gäúc raû sau khi gàût. - Träöng giäúng luïa chên såïm. b/ Biãûn phaïp hoïa hoüc: - Ngám rãù maû trong dung dëch thuäúc læu dáùn tæì 6 - 12 giåì træåïc khi cáúy baío vãû cáy maû khoaíng 20 ngaìy, trong khi nãúu aïp duûng thuäúc læu dáùn trong næång maû coï thãø baío vãû cáy luïa tæì 30 - 40 ngaìy, nháút laì nãúu duìng caïc loaûi thuäúc chän vuìi dæåïi gäúc luïa. - AÏp duûng caïc loaûi thuäúc âàûc trë ráöy. 45
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
7=>1