Sự gặp gỡ giữa phương Đông và phương Tây về con người chán chường trong khúc ngâm trung đại Việt Nam với quan niệm về con người của chủ nghĩa hiện sinh

Nghiên cứu về con người và trải nghiệm nội tâm luôn là một chủ đề trung tâm trong triết học và văn học. Trong khi chủ nghĩa hiện sinh phương Tây (cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX) đặt trọng tâm vào nhân vị và quyền sống, thì dòng văn học khúc ngâm trung đại Việt Nam (thế kỷ XVIII - XIX) cũng khắc họa một thế giới nội tâm phong phú, đặc biệt là hình tượng con người chán chường. Bài viết này khám phá sự giao thoa sâu sắc giữa hai truyền thống văn hóa, làm nổi bật những điểm tương đồng trong cách thức biểu đạt sự chán chường. Qua đó, nghiên cứu này góp phần làm sâu sắc hơn hiểu biết về trải nghiệm chán chường của con người trong bối cảnh văn hóa đa dạng, đồng thời khẳng định tầm quan trọng của việc nghiên cứu liên ngành trong việc giải mã các vấn đề nhân sinh.

Đối tượng độc giả chính của nghiên cứu này là các học giả, nhà nghiên cứu và sinh viên trong lĩnh vực văn học Việt Nam, triết học hiện sinh và nghiên cứu văn hóa so sánh, đặc biệt quan tâm đến mối liên hệ giữa các truyền thống tư tưởng Đông và Tây.

Nghiên cứu này đi sâu vào việc phân tích hình tượng "con người chán chường" trong văn học khúc ngâm trung đại Việt Nam, đặc biệt là sự đối sánh với quan niệm về con người trong chủ nghĩa hiện sinh phương Tây. Tác phẩm sử dụng kết hợp các phương pháp nghiên cứu liên ngành, lịch sử và so sánh để làm rõ hai khía cạnh chính của sự chán chường: sự tẻ nhạt của đời sống thường nhật và sự lạnh lùng của tha nhân. Bài viết chỉ ra rằng các nhân vật trong khúc ngâm, dù trải qua những biến động hay sự cô đơn do thiếu vắng người thương, đều thể hiện một trạng thái chán chường sâu sắc. Tuy nhiên, thay vì là biểu hiện của sự buông xuôi, sự chán chường này được nhìn nhận như một biểu hiện tích cực, một động lực để con người vươn lên, cố gắng vượt thoát khỏi cuộc sống tầm thường và sự thờ ơ của xã hội. Qua đó, bài viết không chỉ làm nổi bật sự tương đồng trong cách cảm nhận về "con người" giữa văn hóa Đông và Tây mà còn tái định nghĩa "sự chán chường" như một khía cạnh quan trọng của "chủ nghĩa hiện sinh", thúc đẩy con người khẳng định giá trị bản thân và tìm kiếm ý nghĩa sống. Nghiên cứu mang đến cái nhìn mới về một tâm trạng phổ biến, biến nó thành chất xúc tác cho sự tự khẳng định và phát triển cá nhân, mở ra những hướng tiếp cận mới trong nghiên cứu văn học và triết học.