Sự tác động của dịch vụ logistics đến hoạt động của các doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu - nghiên cứu tại Đà Nẵng

Liên kết phát triển logistics miền Trung<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> SỰ TÁC ĐỘNG CỦA DỊCH VỤ LOGISTICS ĐẾN HOẠT ĐỘNG<br /> CỦA CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT VÀ XUẤT KHẨU -<br /> NGHIÊN CỨU TẠI ĐÀ NẴNG<br /> ? NGUYỄN TRƯỜNG SƠN *<br /> - TRẦN NHƯ THIÊN MỴ**<br /> <br /> <br /> 1. Đặt vấn đề<br /> Logistics là quá trình lập kế hoạch, áp dụng và kiểm<br /> soát các luồng chuyển dịch của hàng hóa hay thông<br /> tin liên quan tới nguyên nhiên liệu vật tư (đầu vào)<br /> và sản phẩm cuối cùng (đầu ra) từ điểm xuất phát tới<br /> điểm tiêu thụ [1]. Hoạt động logistics rất phong phú<br /> bao gồm các dịch vụ nhận hàng, vận chuyển, lưu kho,<br /> lưu bãi, làm thủ tục hải quan và các thủ tục giấy tờ<br /> khác, tư vấn khách hàng, đóng gói bao bì, ghi ký mã<br /> hiệu, giao hàng hoặc các dịch vụ khác có liên quan<br /> đến hàng hóa thỏa thuận với khách hàng để hưởng<br /> thù lao... Với sự đa dạng và phong phú như vậy, chi Để góp phần tăng cường nhận thức, tạo động lực<br /> phí logistics chiếm tỷ trọng lớn, khoảng 21% doanh sử dụng các dịch vụ logistics thuê ngoài nhằm nâng<br /> thu tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp sản xuất. cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp; để giúp<br /> Dịch vụ logistics đóng vai trò quan trọng, giúp nâng các doanh nghiệp cung ứng dịch vụ định hướng<br /> cao hiệu quả quản lý, giảm thiểu chi phí kinh doanh, đúng chiến lược phát triển; giúp các nhà quản lý vĩ<br /> nâng cao năng lực cạnh tranh nhằm giải quyết tối ưu mô của thành phố có cơ sở trong việc hoàn thiện môi<br /> cả đầu vào lẫn đầu ra cho mỗi doanh nghiệp. trường kinh doanh của địa phương, các nghiên cứu<br /> nhằm lượng hóa, đưa ra các bằng chứng thuyết phục<br /> Tại Đà Nẵng, doanh nghiệp phần lớn có quy mô về sự tác động của logistics đến hiệu quả kinh doanh<br /> nhỏ, hiệu quả kinh doanh còn thấp. Các doanh nghiệp của các doanh nghiệp sản xuất, đề xuất các giải pháp<br /> sản xuất chưa hiểu được bản chất của logistics cũng nhằm phát triển dịch vụ logistics dựa trên các bằng<br /> như tác động của nó đến việc giảm chi phí và nâng chứng xác thực này có ý nghĩa vô cùng quan trọng.<br /> cao hiệu quả kinh doanh của chính doanh nghiệp.<br /> Phần lớn các dịch vụ logistics đều do doanh nghiệp 2. Cơ sở lý thuyết và khung kế hoạch nghiên cứu<br /> tự làm. Các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics 2.1. Khái niệm và phân loại logistics<br /> phát triển khá tự phát, chưa thật sự tập trung vào các<br /> Dịch vụ logistics là những dịch vụ liên quan đến<br /> dịch vụ doanh nghiệp cần, chất lượng dịch vụ thấp,<br /> hoạt động đảm bảo tối ưu toàn bộ quá trình sản xuất<br /> tác động của dịch vụ đến hiệu quả của doanh nghiệp<br /> kinh doanh bao gồm từ việc cung ứng đầu vào đến<br /> do vậy cũng rất hạn chế.<br /> tiêu thụ sản phẩm, được các doanh nghiệp sản xuất<br /> <br /> *<br /> GS.TS., Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng.<br /> **<br /> TS., Seaprodex Đà Nẵng.<br /> <br /> Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi<br /> Ñaø Naüng<br /> 23<br /> Liên kết phát triển logistics miền Trung<br /> <br /> <br /> tự tổ chức thực hiện hoặc thuê ngoài mà có tác động nghĩa khách hàng của họ, tối thiểu bao gồm quản lý<br /> đến hiệu quả kinh doanh của từng doanh nghiệp và thực hiện hoạt động vận tải và kho vận ít nhất 1<br /> trên thị trường. năm có hoặc không có hợp đồng hợp tác. Đây được<br /> coi như một liên minh chặt chẽ giữa một doanh<br /> Logistics được phân loại theo nhiều cách khác<br /> nghiệp và nhà cung cấp dịch vụ logistics, nó không<br /> nhau, theo góc độ xem xét hoặc theo mục tiêu của<br /> chỉ nhằm thực hiện các hoạt động logistics mà còn<br /> hoạt động quản lý. Các cách phân loại tiêu biểu,<br /> chia sẻ thông tin, rủi ro và các lợi ích theo một hợp<br /> thường được sử dụng hiện nay là:<br /> đồng dài hạn.<br /> - Phân theo quá trình thực hiện: logistics sẽ bao<br /> Dịch vụ logistics bên thứ tư (4PL hoặc FPL) hay<br /> gồm 3 loại:<br /> còn được gọi là logistics chuỗi phân phối. Dịch vụ<br /> + Logistics đầu vào (Inbound logistics), bao gồm logistics bên thứ tư - 4PL là một khái niệm phát triển<br /> các hoạt động nhằm đảm bảo cung ứng một cách trên nền tảng của 3PL nhằm tạo ra sự đáp ứng dịch<br /> tối ưu (cả về vị trí, thời gian và chi phí) các đầu vào vụ, hướng về khách hàng và linh hoạt hơn. 4PL quản<br /> (nguyên vật liệu, vốn, thông tin,...) cho hoạt động sản lý và thực hiện các hoạt động logistics phức hợp như<br /> xuất kinh doanh của doanh nghiệp. quản lý nguồn lực, trung tâm điều phối, kiểm soát và<br /> + Logistics đầu ra (Outbound logistics), bao gồm các chức năng kiến trúc và tích hợp các hoạt động<br /> các hoạt động đảm bảo cung ứng sản phẩm được sản logistics. 4PL bao gồm lĩnh vực rộng hơn, gồm cả các<br /> xuất ra đến tay khách hàng một cách tối ưu cả về vị hoạt động của 3PL, các dịch vụ công nghệ thông tin<br /> trí, thời gian và chi phí nhằm đáp ứng các mục tiêu và quản lý các tiến trình kinh doanh. 4PL được xem<br /> của doanh nghiệp. là một điểm liên lạc duy nhất, nơi thực hiện việc<br /> quản lý, tổng hợp các nguồn lực và giám sát các chức<br /> + Logistics ngược (Reverse logistics) là quá trình năng 3PL trong suốt chuỗi phân phối để vươn tới thị<br /> thu hồi các phế liệu, phế phẩm, phụ phẩm và tất cả trường toàn cầu, lợi thế chiến lược và các mối quan<br /> các yếu tố khác phát sinh từ quá trình sản xuất, phân hệ lâu bền.<br /> phối và tiêu dùng có thể ảnh hưởng đến môi trường<br /> để xử lý hoặc tái chế. 2.2. Logistics và hiệu quả hoạt động của doanh<br /> nghiệp sản xuất<br /> - Theo phương thức khai thác hoạt động logistics,<br /> gồm có: Doanh nghiệp sản xuất có chức năng chính là sản<br /> xuất ra sản phẩm để cung cấp cho thị trường nhằm<br /> + Dịch vụ logistics bên thứ nhất (1PL): Các doanh tạo ra giá trị gia tăng cho doanh nghiệp và cho xã hội.<br /> nghiệp tự thực hiện các hoạt động logistics của mình. Hoạt động sản xuất đòi hỏi doanh nghiệp phải giải<br /> Doanh nghiệp sở hữu các phương tiện vận tải, nhà quyết tốt các khâu cung ứng đầu vào, tổ chức quá<br /> xưởng, thiết bị xếp dỡ và các nguồn lực khác bao gồm trình sản xuất, tổ chức cung ứng và tiêu thụ sản phẩm<br /> cả con người để thực hiện các hoạt động logistics. đến tay người tiêu dùng, do vậy hoạt động của doanh<br /> + Dịch vụ logistics bên thứ hai (2PL): Là việc quản nghiệp gắn liền với việc sử dụng thường xuyên các<br /> lý các hoạt động logistics truyền thống như vận dịch vụ logistics cả đầu vào lẫn đầu ra. Trên cả góc độ<br /> tải hay kho vận. Doanh nghiệp không sở hữu hoặc lý luận và thực tiễn, tác động của logistics đến hiệu<br /> không có đủ phương tiện và cơ sở hạ tầng thì có quả của doanh nghiệp thể hiện trên các khía cạnh cơ<br /> thể thuê ngoài các dịch vụ logistics nhằm cung cấp bản sau [4]:<br /> phương tiện thiết bị hay dịch vụ cơ bản. - Dịch vụ logistics góp phần giảm thiểu chi phí trong<br /> + Dịch vụ logistics bên thứ ba (3PL hoặc TPL) hay quá trình sản xuất. Chi phí logistics chiếm tỷ trọng<br /> còn được gọi là logistics theo hợp đồng. Phương lớn, khoảng 21% doanh thu tiêu thụ sản phẩm của<br /> thức này có nghĩa là doanh nghiệp sử dụng các doanh nghiệp. Ở góc độ vĩ mô, chi phí cho hoạt động<br /> doanh nghiệp bên ngoài để thực hiện các hoạt động logistics chiếm khoảng 10 - 13% GDP ở các nước phát<br /> logistics, có thể là toàn bộ quá trình quản lý logistics triển, ở các nước đang phát triển thì cao hơn, khoảng<br /> hoặc chỉ một số hoạt động có chọn lọc. Nói cách khác 15 - 20% [3]. Với việc chiếm tỷ trọng rất cao trong<br /> 3PL là các hoạt động do một doanh nghiệp logistics chi phí, việc tổ chức quá trình cung ứng và sử dụng<br /> (nhà cung cấp dịch vụ logistics) thực hiện trên danh logistics trong doanh nghiệp, cũng như trên giác độ<br /> <br /> <br /> 24 Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi<br /> Ñaø Naüng<br />  Liên kết phát triển logistics miền Trung<br /> <br /> <br /> ngành là một hướng quan trọng nhằm tăng năng lực tải giao nhận phải đa dạng và rất phong phú. Người<br /> cạnh tranh của doanh nghiệp. vận tải giao nhận ngày nay phải triển khai thực hiện<br /> nhiều dịch vụ nhằm đáp ứng yêu cầu thực tế ngày<br /> - Dịch vụ logistics đóng vai trò quan trọng trong<br /> càng tăng của khách hàng. Họ trở thành người cung<br /> việc rút ngắn thời gian, bảo đảm tính đúng thời điểm<br /> cấp logistics và logistics đã góp phần làm gia tăng giá<br /> của quá trình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nhằm gia<br /> trị kinh doanh của các doanh nghiệp logistics.<br /> tăng sự hài lòng của khách hàng. Quá trình toàn cầu<br /> hóa kinh tế đã làm cho hàng hóa và sự vận động của 2.3. Phương pháp nghiên cứu<br /> chúng phong phú và phức tạp hơn nhiều lần so với<br /> Với mục tiêu đánh giá tác động của logistics đến<br /> thời kỳ trước đây, đòi hỏi sự quản lý chặt chẽ, đặt<br /> hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, thông qua<br /> ra yêu cầu mới đối với dịch vụ vận tải và giao nhận.<br /> đó đánh giá mức độ liên kết và gắn bó giữa doanh<br /> Đồng thời, để tránh hàng tồn kho, doanh nghiệp phải<br /> nghiệp sản xuất và doanh nghiệp cung ứng dịch vụ<br /> tính toán để lượng hàng tồn kho luôn là nhỏ nhất.<br /> logistics, nghiên cứu này chủ yếu sử dụng phương<br /> Kết quả là hoạt động lưu thông nói chung và hoạt<br /> pháp thống kê mô tả nhằm làm rõ sự tác động theo<br /> động logistics nói riêng phải bảo đảm yêu cầu giao<br /> các khía cạnh khác nhau của việc sử dụng logistics.<br /> hàng đúng lúc, kịp thời, mặt khác phải bảo đảm mục<br /> tiêu khống chế lượng hàng tồn kho ở mức tối thiểu. Các dịch vụ logistics được đánh giá là những dịch<br /> Sự phát triển mạnh mẽ của tin học cho phép kết hợp vụ căn bản thuộc về cả logistics đầu vào và logistics<br /> chặt chẽ quá trình cung ứng, sản xuất, lưu kho hàng đầu ra.<br /> hóa, tiêu thụ với vận tải giao nhận, làm cho cả quá Dữ liệu sử dụng chủ yếu là các dữ liệu sơ cấp được<br /> trình này trở nên hiệu quả hơn, nhanh chóng hơn, điều tra từ việc điều tra các doanh nghiệp sản xuất.<br /> nhưng đồng thời cũng phức tạp hơn.<br /> 3. Kết quả điều tra về tác động của logistics đến<br /> - Dịch vụ logistics hỗ trợ nhà quản lý ra quyết định hiệu quả sản xuất nhìn từ phía các doanh nghiệp<br /> chính xác trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Doanh sản xuất và xuất khẩu<br /> nghiệp luôn phải giải quyết nhiều bài toán khó về<br /> nguồn nguyên liệu cung ứng, số lượng và thời điểm Tổng hợp kết quả điều tra, xử lý dữ liệu nhằm<br /> để bổ sung hiệu quả nguồn nguyên liệu, phương tiện đánh giá mức độ nhận thức trong việc sử dụng dịch<br /> và hành trình vận tải, địa điểm, thời gian giao nhận và vụ logistics, sự gắn kết giữa các doanh nghiệp và sự<br /> kho bãi chứa thành phẩm, bán thành phẩm,… Để giải tác động của logistics đến hiệu quả kinh doanh của<br /> quyết những vấn đề này một cách hiệu quả không thể doanh nghiệp chế biến xuất khẩu, kết quả phân tích<br /> thiếu vai trò của dịch vụ logistics vì nó cho phép nhà thể hiện trên từng khía cạnh như sau:<br /> quản lý kiểm soát và ra quyết định chính xác về các - Mức độ nhận thức của doanh nghiệp về tác động<br /> vấn đề nêu trên để giảm tối đa chi phí phát sinh, bảo của logistics đến hiệu quả sản xuất:<br /> đảm hiệu quả trong hoạt động sản xuất kinh doanh.<br /> Câu hỏi đặt ra nhằm thăm dò mức độ nhận biết và<br /> - Dịch vụ logistics góp phần gia tăng giá trị kinh đánh giá cá nhân của các nhà lãnh đạo doanh nghiệp<br /> doanh của các doanh nghiệp thông qua việc thực hiện về vị trí quan trọng của việc sử dụng dịch vụ logistics,<br /> các dịch vụ lưu thông bổ sung (các dịch vụ tiếp tục kết quả nhận được thể hiện trên Biểu đồ 1.<br /> quá trình sản xuất trong khâu phân phối lưu thông).<br /> Biểu đồ 1: Đánh giá của doanh nghiệp về vai<br /> Logistics là loại hình dịch vụ có quy mô mở rộng và<br /> trò của logistics đối với hiệu quả kinh doanh của<br /> phức tạp hơn nhiều so với hoạt động vận tải giao<br /> doanh nghiệp<br /> nhận thuần túy. Trước kia, người kinh doanh dịch vụ<br /> vận tải giao nhận chỉ cung cấp cho khách hàng những<br /> dịch vụ đơn giản, thuần túy và đơn lẻ. Ngày nay, do<br /> sự phát triển của sản xuất, lưu thông, các chi tiết của<br /> một sản phẩm có thể do nhiều quốc gia cung ứng<br /> và ngược lại một loại sản phẩm của doanh nghiệp<br /> có thể tiêu thụ tại nhiều quốc gia, nhiều thị trường<br /> khác nhau. Vì vậy dịch vụ mà khách hàng yêu cầu từ<br /> các nhà phân phối, các doanh nghiệp kinh doanh vận Nguồn: Điều tra của tác giả (2016)<br /> Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi<br /> Ñaø Naüng<br /> 25<br /> Liên kết phát triển logistics miền Trung<br /> <br /> <br /> Biểu đồ 2: Mức độ đảm nhận dịch vụ logistics<br /> cơ bản<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Nguồn: Điều tra của tác giả (2016)<br /> <br /> <br /> Mặc dù các doanh nghiệp phải thường xuyên phí sản xuất tăng lên, làm giảm hiệu quả kinh doanh<br /> thực hiện các hoạt động logistics, tuy nhiên trong số của cả doanh nghiệp sản xuất lẫn doanh nghiệp dịch<br /> các chủ doanh nghiệp có khá nhiều người chưa hiểu vụ. Kết quả thu nhận được cũng phản ánh một khía<br /> về dịch vụ này. Họ cho rằng thuật ngữ logistics muốn cạnh khác: mức độ liên kết giữa doanh nghiệp cung<br /> chỉ đến các hoạt động bên ngoài doanh nghiệp, của ứng logistics và doanh nghiệp sản xuất tại Đà Nẵng<br /> các doanh nghiệp khác và mình không hoặc ít có liên rất thấp.<br /> quan. Con số 52% doanh nghiệp cho rằng dịch vụ - Tác động của việc sử dụng dịch vụ logistics thuê<br /> logistics không quan trọng đối với doanh nghiệp là ngoài đến giảm chi phí:<br /> một thực tế rất đáng suy ngẫm về mức độ nhận thức<br /> Số lượng các doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu<br /> của doanh nghiệp đối với vai trò của logistics. Điều<br /> sử dụng các dịch vụ logistics thuê ngoài rất hạn chế,<br /> này có nguyên nhân từ phía doanh nghiệp sử dụng<br /> tuy nhiên để có cái nhìn chính xác hơn tác động của<br /> lẫn phía doanh nghiệp cung ứng dịch vụ.<br /> dịch vụ thuê ngoài như thế nào, nhóm nghiên cứu<br /> - Về mức độ đảm nhận dịch vụ logistics: cũng đã khảo sát các doanh nghiệp này trong việc<br /> Dù nhận thức thế nào thì việc thực hiện các dịch ghi nhận những ý kiến của họ trong việc so sánh<br /> vụ logistics trong các doanh nghiệp vẫn buộc phải giảm chi phí giữa phương thức tự làm và thuê ngoài.<br /> tiến hành. Chỉ khác nhau ở chỗ một số doanh nghiệp Kết quả ghi nhận được như sau:<br /> thực hiện thông qua việc thuê hoặc mua dịch vụ từ Biểu đồ 3: Đánh giá của doanh nghiệp về hiệu<br /> các nhà cung cấp chuyên nghiệp, điều này hứa hẹn quả của việc sử dụng dịch vụ logistics thuê ngoài<br /> sẽ dẫn đến chuyên nghiệp hóa việc cung cấp dịch vụ; đến giảm chi phí so với tự thực hiện<br /> hoặc doanh nghiệp phải tự mình thực hiện dịch vụ.<br /> Kết quả điều tra được thể hiện ở Biểu đồ 2.<br /> Kết quả điều tra cho thấy phần lớn dịch vụ logistics<br /> tại Đà Nẵng vẫn do các doanh nghiệp tự làm lấy,<br /> logistics chưa thể hiện là một ngành chuyên môn kỹ<br /> thuật riêng biệt. Tính chất chuyên môn hóa thấp làm<br /> hạn chế chất lượng dịch vụ. Các doanh nghiệp sản<br /> xuất, xuất khẩu vừa phải tổ chức sản xuất vừa phải tự<br /> ôm đồm hết các khâu dịch vụ, điều này làm cho chi Nguồn: Điều tra của tác giả (2016)<br /> <br /> 26 Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi<br /> Ñaø Naüng<br />  Liên kết phát triển logistics miền Trung<br /> <br /> <br /> Mặc dù chưa có điều kiện để tiếp cận với các số không có điều kiện thực hiện chứ chưa hẳn là do hiệu<br /> liệu tài chính để đưa ra các phân tích chính xác hơn, quả hơn.<br /> tuy nhiên qua đánh giá của các doanh nghiệp việc<br /> Với một số phân tích nêu trên, có thể rút ra một số<br /> sử dụng dịch vụ logistics thuê ngoài không giúp<br /> nhận định ban đầu về tác động của logistics đến hiệu<br /> doanh nghiệp tiết giảm được chi phí so với tự làm.<br /> quả của doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu tại Đà<br /> Phần đông các doanh nghiệp đều cho rằng sử dụng<br /> Nẵng như sau:<br /> dịch vụ thuê ngoài chưa tạo được tác động giảm chi<br /> chí cho doanh nghiệp. Tác động không rõ ràng luôn - Phần lớn các doanh nghiệp tại Đà Nẵng chưa<br /> được lựa chọn ở mức rất cao, phần lớn trên 63%. Đây đánh giá cao, chưa sẵn sàng cho việc sử dụng các<br /> là một kết quả rất đáng suy ngẫm trong việc phát dịch vụ logistics thuê ngoài, tỷ trọng doanh nghiệp<br /> triển logistics hiện nay tại Đà Nẵng. tự thực hiện các dịch vụ vẫn còn rất lớn.<br /> <br /> - Tác động của việc sử dụng dịch vụ logistics thuê - Dịch vụ logistics chưa chứng tỏ được ưu thế nổi<br /> ngoài đến tăng doanh thu: bật trong việc giúp doanh nghiệp tăng hiệu quả kinh<br /> doanh do việc giảm chi phí và tăng doanh thu tiêu thụ.<br /> Về lý thuyết, với vai trò kết nối giữa yếu tố đầu vào<br /> và đầu ra, dịch vụ logistics có thể là nhân tố cơ bản - Thị trường logistics tại Đà Nẵng có dung lượng<br /> tạo định hướng thị trường cho doanh nghiệp. Dịch khá lớn, tuy nhiên mức độ khai thác còn thấp. Điều<br /> vụ logistics được xem như một nhân tố xúc tác, nhân này có cả những nguyên nhân về phía cung cấp dịch<br /> tố hỗ trợ cho các ý tưởng về chuỗi cung ứng liên chức vụ và phía sử dụng dịch vụ.<br /> năng. Chức năng logistics được đặt ở một vị trí đặc 4. Nguyên nhân<br /> biệt để chia sẻ và phổ biến các thông tin thị trường<br /> Để lý giải cho thực trạng nêu trên, có rất nhiều<br /> trong toàn hệ thống. Hoạt động logistics có cơ hội<br /> nguyên nhân cả về phía quản lý nhà nước lẫn phía<br /> để đánh giá các thông tin thị trường cũng như hỗ<br /> các doanh nghiệp. Trong phạm vi bài viết này nhấn<br /> trợ trong việc trao đổi các thông tin đó. Việc sử dụng<br /> mạnh các nguyên nhân từ phía các doanh nghiệp cả<br /> các dịch vụ logistics thuê ngoài sẽ góp phần trực tiếp<br /> về phía cung lẫn phía cầu.<br /> giúp doanh nghiệp sản xuất thúc đẩy tiêu thụ, giảm<br /> tồn kho. Kết quả điều tra từ các doanh nghiệp về tác - Nhận thức về logistics của các doanh nghiệp còn<br /> động của sử dụng dịch vụ logistics thuê ngoài đến khá đơn giản và chưa đầy đủ: Đây là nguyên nhân đầu<br /> việc tăng doanh thu thể hiện trên Biểu đồ 4. tiên, và là nguyên nhân khá quan trọng. Đối với lãnh<br /> đạo doanh nghiệp, nguyên nhân chủ yếu mà nhiều<br /> Biểu đồ 4: Đánh giá của doanh nghiệp về hiệu<br /> doanh nghiệp chưa thấy được tầm quan trọng của<br /> quả việc sử dụng dịch vụ logistics thuê ngoài đến<br /> dịch vụ logistics được chia làm 3 nhóm: Một số doanh<br /> tăng doanh thu<br /> nghiệp chưa hiểu rõ về dịch vụ logistics và những lợi<br /> ích do dịch vụ logistics đem lại; Một số doanh nghiệp<br /> cho rằng đây là một dịch vụ còn mới, chưa phổ biến<br /> và chưa có thông tin đầy đủ; Có những doanh nghiệp<br /> còn coi đây là lĩnh vực không liên quan đến hoạt động<br /> sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp mình [5].<br /> - Việc chậm thay đổi phương thức cung cấp dịch vụ<br /> logistics trong các doanh nghiệp: Các doanh nghiệp<br /> sản xuất phát triển và quản lý theo truyền thống, kinh<br /> nghiệm, chưa thường xuyên quan tâm các loại dịch<br /> vụ cả đầu vào và đầu ra, tư tưởng kinh doanh không<br /> theo đúng quy tắc của thị trường còn khá phổ biến<br /> Nguồn: Điều tra của tác giả (2016)<br /> trong các doanh nghiệp. Trên thế giới việc cung ứng<br /> Nhìn chung sử dụng logistics thuê ngoài chưa cho logistics đã được thay thế dần từ 1PL sang 2PL cho<br /> thấy tác dụng rõ rệt trong việc tăng doanh thu tiêu đến nay phổ biến đã là 3PL, thậm chí 4PL, trong khi<br /> thụ. Có lẽ doanh nghiệp phải sử dụng dịch vụ thuê đó các doanh nghiệp Việt Nam nói chung và Đà Nẵng<br /> ngoài chủ yếu do nguồn lực thực hiện bị hạn chế, nói riêng vẫn đang hết sức cố thủ ở phương thức 1PL.<br /> Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi<br /> Ñaø Naüng<br /> 27<br /> Liên kết phát triển logistics miền Trung<br /> <br /> <br /> - Thiếu sự liên kết, hợp tác giữa các doanh nghiệp<br /> logistics chuyên nghiệp và các doanh nghiệp chế biến<br /> và xuất khẩu, kinh doanh hàng hóa dịch vụ… Nhìn<br /> chung mức độ gắn kết chưa cao được coi là nguyên<br /> nhân quan trọng nhất, điều này làm hạn chế rất lớn<br /> đến việc phát triển thị trường logistics của thành phố.<br /> Trong số các doanh nghiệp đã sử dụng dịch vụ,<br /> phương thức cung ứng chủ yếu là mua dịch vụ theo<br /> từng lô hàng, các hình thức cung ứng thông qua việc<br /> ký kết hợp đồng cung ứng rất ít xuất hiện. Tổ chức<br /> các mối quan hệ kinh tế trong kinh doanh dịch vụ<br /> logistics chưa phát triển, đa số các nhà cung cấp<br /> dịch vụ logistics chưa thiết lập được các mối quan hệ<br /> cung ứng dịch vụ lâu dài, phát triển các loại dịch vụ<br /> logistics chủ yếu trong ngắn hạn, chưa có chiến lược Điều này cũng làm hạn chế sự gắn kết giữa hai bên<br /> lâu dài nên các doanh nghiệp có xu hướng thiên về cung và cầu logistics. Các nhà cung cấp logistics và<br /> tự đảm nhiệm các dịch vụ logistics cả đầu vào và đầu thị trường dịch vụ logistics chưa thực sự phát triển<br /> ra, chưa tối ưu hóa khâu vận chuyển vật tư cho sản ngang tầm tiềm năng và lợi thế của thành phố, thể<br /> xuất và cung ứng sản phẩm cho khách hàng, từ đó đã hiện sự cung ứng dịch vụ còn mang tính nhỏ lẻ, số<br /> làm ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của chính lượng công ty logistics chuyên nghiệp sử dụng chưa<br /> doanh nghiệp. Nhìn chung các doanh nghiệp dịch vụ nhiều, chưa kết nối được chuỗi các dịch vụ logistics<br /> chuyên nghiệp cũng chưa sẵn sàng cho việc chia sẻ của thành phố với toàn quốc và với các nước trong<br /> rủi ro với các doanh nghiệp xuất khẩu trong việc ký khu vực cũng như thế giới.<br /> kết các hợp đồng cung ứng dịch vụ với doanh nghiệp<br /> - Chất lượng dịch vụ logistics chưa đáp ứng được<br /> chế biến.<br /> nhu cầu của doanh nghiệp sản xuất: Hiện nay các<br /> Các nhà cung cấp logistics và thị trường dịch vụ doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics tại Đà Nẵng<br /> logistics chưa thực sự phát triển ngang tầm tiềm được hình thành từ các hãng vận tải trước đây chiếm<br /> năng và lợi thế của Đà Nẵng, thể hiện sự cung ứng tỷ trọng lớn. Quá trình phát triển cũng đã thúc đẩy<br /> dịch vụ còn mang tính nhỏ lẻ, số lượng công ty các doanh nghiệp đa dạng hóa dịch vụ, tuy nhiên<br /> logistics chuyên nghiệp sử dụng chưa nhiều, chưa nguồn lực, đặc biệt là nguồn nhân lực logistics chưa<br /> kết nối được chuỗi các dịch vụ logistics trên địa bàn đáp ứng kịp. Điều này dẫn đến chất lượng dịch vụ<br /> Đà Nẵng với toàn quốc và với các nước trong khu vực thấp, cũng chính vì vậy nhiều khi doanh nghiệp tự<br /> cũng như thế giới. làm lại có hiệu quả hơn khi thuê ngoài. Chất lượng<br /> - Chủng loại dịch vụ logistics ở Đà Nẵng hạn dịch vụ thấp, với nguyên nhân chính là trình độ nhân<br /> chế: Phần lớn các doanh nghiệp chuyên nghiệp về lực chưa thích ứng nổi đang là một hạn chế lớn trong<br /> logistics ở Đà Nẵng mới chỉ dừng lại ở việc cung ứng việc tăng cường tác động của logistics đến hiệu quả<br /> những dịch vụ cơ bản: kho vận, vận tải, giao nhận, hải kinh doanh của doanh nghiệp.<br /> quan, thiếu vắng những dịch vụ thiên về chiều sâu. 5. Một số đề xuất<br /> Nhìn chung những loại dịch vụ tương đối chuyên<br /> Để khắc phục tình trạng trên, tăng cường phát<br /> biệt, đòi hỏi đầu tư nhiều trong nghiên cứu thiết kế,<br /> triển dịch vụ logistics ở Đà Nẵng, từ kết quả nghiên<br /> kết nối các khâu trong chuỗi cung ứng… ít được chú<br /> cứu của bài viết này có thể đề xuất một số kiến nghị<br /> trọng nghiên cứu phát triển. Các doanh nghiệp cung<br /> đối với các doanh nghiệp như sau:<br /> ứng chưa thực sự chú trọng nghiên cứu khách hàng<br /> để thiết kế các loại dịch vụ theo nhu cầu riêng của - Đối với doanh nghiệp sản xuất: Các doanh nghiệp<br /> họ. Nhìn chung “Bán những cái mình có” vẫn là tư duy sản xuất sử dụng dịch vụ logistics tự đảm nhiệm (1PL)<br /> chủ đạo của việc cung ứng logistics hiện nay. Hiện tức là tự tổ chức hoạt động logistics phục vụ cho<br /> nay nhu cầu logistics đầu ra cho các doanh nghiệp sản xuất của mình chắc chắn đòi hỏi chi phí lớn, dẫn<br /> sản xuất khá lớn nhưng ít được chú trọng phát triển. đến hiệu quả thấp, đặc biệt trong lĩnh vực cung ứng<br /> <br /> 28 Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi<br /> Ñaø Naüng<br />  Liên kết phát triển logistics miền Trung<br /> <br /> <br /> nguyên vật liệu và phân phối sản phẩm. Do vậy, ngày quả hoạt động của doanh nghiệp chưa rõ nét, chưa<br /> càng có nhiều công ty đa quốc gia chuyển từ tự tổ chứng tỏ được ưu việt hơn so với phương thức tự làm,<br /> chức hoạt động logistics sang thuê dịch vụ logistics chủng loại dịch vụ còn đơn giản, nặng về các dịch vụ<br /> từ các công ty logistics chuyên nghiệp, còn đối với truyền thống và rất ít các dịch vụ giá trị gia tăng… Bài<br /> các công ty vừa và nhỏ việc sử dụng dịch vụ của các viết cũng đã đề xuất một số kiến nghị ban đầu cho các<br /> công ty logistics chuyên nghiệp là nhu cầu tất yếu. doanh nghiệp kể, cả doanh nghiệp cung ứng và doanh<br /> Điều này gắn liền với việc phát triển nhận thức, nâng nghiệp sử dụng dịch vụ nhằm cải thiện tình hình.<br /> cao trình độ tổ chức và quản trị của doanh nghiệp.<br /> N.T.S. - T.N.T.M.<br /> Các doanh nghiệp phải tự thay đổi cho phù hợp với<br /> quy luật chung, không ai có thể tác động được.<br /> - Đối với doanh nghiệp cung ứng dịch vụ logistics:<br /> + Phải luôn phấn đấu nâng cao chất lượng dịch<br /> vụ cung ứng, giảm chi phí logistics cho các doanh<br /> nghiệp, tạo mối quan hệ chặt chẽ, lâu bền hơn với<br /> khách hàng. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp<br /> logistics phải luôn giữ chữ tín trong cung ứng các<br /> dịch vụ bằng chất lượng cao và giá rẻ hơn, chi phí<br /> logistics thấp hơn, tư vấn cho khách hàng những giải TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> pháp tốt hơn trong hoạt động kinh doanh. Hiện nay, 1. Lê Công Hoa. 2013. Giáo trình Quản trị hậu cần<br /> các doanh nghiệp logistics ở Đà Nẵng đều mới chỉ (Logistics management). Hà Nội: Đại học Kinh tế Quốc dân.<br /> có lợi thế cạnh tranh giá rẻ mà chưa chú trọng đến<br /> 2. Đặng Đình Đào, Nguyễn Minh Sơn. 2012. Phát triển<br /> dịch vụ giá trị gia tăng cũng như kiến thức tư vấn cho dịch vụ logistics ở nước ta trong tiến trình hội nhập quốc tế.<br /> khách hàng về quản trị logistics. Hà Nội: Chính trị Quốc gia.<br /> + Chú trọng đa dạng hóa các loại hình dịch vụ, 3. Nguyễn Xuân Hảo, Nguyễn Đức Diệp, Lê Công Hội.<br /> phát triển các dịch vụ giá trị gia tăng cung cấp cho 2013. “Một số giải pháp phát triển dịch vụ logistics của các<br /> các doanh nghiệp để tiến tới phát triển toàn diện doanh nghiệp sản xuất kinh doanh”. Kỷ yếu Hội thảo quốc<br /> tế Phát triển hệ thống logistics của Việt Nam theo hướng bền<br /> dịch vụ logistics. Tổ chức tốt các dịch vụ cung ứng<br /> vững. Viện Nghiên cứu Kinh tế và Phát triển - Đại học Kinh<br /> cho khách hàng, nhất là các dịch vụ tiếp tục quá trình<br /> tế Quốc dân. Hà Nội: Lao động - Xã hội. 265 - 270.<br /> sản xuất trong khâu lưu thông gia tăng giá trị sẽ giúp<br /> 4. Nguyễn Xuân Hảo. 2011. “Nhận diện các nhân tố cơ<br /> các doanh nghiệp tiết giảm kho bãi, nhân sự, phương<br /> bản ảnh hưởng đến sự phát triển của các dịch vụ logistics ở<br /> tiện vận chuyển trong các công đoạn của dòng chu<br /> nước ta”. Kỷ yếu hội thảo khoa học của đề tài độc lập cấp Nhà<br /> chuyển hàng hóa, sản xuất được rút ngắn, sản phẩm nước - ĐTĐL 2010 T/33: Khả năng và giải pháp phát triển dịch<br /> nhanh chóng có mặt trên thị trường, đáp ứng được ý vụ logistics của Việt Nam trong điều kiện mở cửa thị trường<br /> tưởng kinh doanh hiện đại “đúng thời điểm”. dịch vụ. Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh.<br /> 291 - 304.<br /> 6. Kết luận<br /> 5. Nguyễn Xuân Hảo. 2015. “Phát triển dịch vụ logistics<br /> Phát triển logistics là một vấn đề rất lớn, mang tính nhằm nâng cao hiệu quả của các doanh nghiệp Quảng<br /> liên ngành rất cao, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập Bình”. Kinh tế và Dự báo. Số 02. 59 - 61.<br /> kinh tế quốc tế hết sức sâu, tiến bộ khoa học và công 6. Nguyễn Trường Sơn. 2014. Phát triển doanh nghiệp<br /> nghệ, đặc biệt là trong công nghệ thông tin và công nhỏ và vừa ở Việt Nam trong bối cảnh hội nhập. Hà Nội:<br /> nghệ vận tải như hiện nay. Trong khuôn khổ bài viết Chính trị Quốc gia.<br /> này, bằng cách khảo sát các doanh nghiệp chế biến 7. Nguyễn Trường Sơn. 2013. “Phát triển công nghiệp<br /> về tác động của logistics đến hiệu quả kinh doanh hỗ trợ tại Quảng Ngãi”. Đề tài nghiên cứu khoa học công<br /> của họ đã cho thấy khá nhiều vấn đề: nhận thức và nghệ cấp tỉnh.<br /> phương thức cung cấp dịch vụ của các doanh nghiệp 8. Nguyễn Trường Sơn. 2015. “Phát triển liên kết trong<br /> rất lạc hậu, sự liên kết giữa doanh nghiệp cung ứng và chuỗi cung ứng sản xuất xuất khẩu nông sản tại miền<br /> sử dụng dịch vụ chưa hình thành, tác động của việc Trung và Tây Nguyên”. Chuyên đề nghiên cứu thuộc đề tài<br /> sử dụng dịch vụ thuê ngoài trong việc nâng cao hiệu cấp tỉnh, tỉnh Đắk Nông.<br /> <br /> Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi<br /> Ñaø Naüng<br /> 29<br />