Tác động của khủng hoảng kinh tế toàn cầu đến sức khỏe và việc tiếp cận dịch vụ y tế của nữ lao động thành phố Hồ Chí Minh (Giai đoạn 2007-2010)

TAÁC ÀÖÅNG CUÃA KHUÃNG HOAÃNG KINH TÏË TOAÂN CÊÌU<br /> ÀÏËN SÛÁC KHOÃE VAÂ VIÏåC TIÏËP CÊÅN DÕCH VUÅ Y TÏË<br /> CUÃA NÛÄ LAO ÀÖÅNG THAÂNH PHÖË HÖÌ CHÑ MINH<br /> (Giai àoaån 2007-2010)<br /> . Phaåm Gia Trên*<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 1. Tònh hònh sûác khoãe vaâ bïånh têåt cuãa lao möi trûúâng (nhû viïm xoang, hö hêëp, söët xuêët<br /> àöång nûä huyïët) (12.2%), suy nhûúåc vaâ àau àêìu (12%).<br /> Theo yá kiïën àa söë lao àöång nûä (54.5%), tònh So saánh giûäa caác nhoám nûä lao àöång, caác loaåi<br /> hònh sûác khoãe cuãa hoå vaâo nùm 2009 (sau cuöåc bïånh têåt liïn quan àïën löëi söëng coá tó lïå cao nhêët<br /> khuãng hoaãng kinh tïë toaân cêìu) khöng thay àöíi úã nhoám nûä lao àöång thûúâng truá (khu vûåc àö thõ<br /> so vúái nùm 2008 vaâ 2007 (nùm diïîn ra cuöåc vaâ nöng thön TP.HCM) vaâ caác loaåi bïånh têåt liïn<br /> khuãng hoaãng vaâ nùm trûúác cuãa cuöåc khuãng hoaãng quan àïën ö nhiïîm möi trûúâng chiïëm tó lïå cao<br /> kinh tïë toaân cêìu). Tuy nhiïn, coá àïën 2/5 lao àöång nhêët úã nhoám nûä lao àöång nhêåp cû. Trong nghiïn<br /> nûä thûúâng truá vaâ 1/3 lao àöång nûä nhêåp cû khai cûáu naây, hêìu hïët caác nûä lao àöång nhêåp cû cû truá<br /> baáo sûác khoãe cuãa hoå keám hún. Àiïím cêìn chuá yá: taåi caác khu vûåc vuâng ven - Laâ vuâng àang trong<br /> nhoám nûä lao àöång thûúâng truá laâ nhoám coá tó lïå quaá trònh Àö thõ hoáa vúái àùåc trûng cú súã haå têìng<br /> khai baáo cao nhêët vïì tònh traång ùn uöëng cuãa hoå vaâ dõch vuå àö thõ thiïëu thöën, quaá taãi hay xuöëng<br /> keám hún thúâi gian trûúác. Lyá do cho rùçng tònh cêëp nhû hïå thöëng cöëng thoaát chûa hoaân thiïån,<br /> hònh ùn uöëng keám hún bao göìm: Vêåt giaá gia xûã lyá raác khöng àaãm baão, haån chïë tiïëp cêån nûúác<br /> tùng nïn khöng thïí mua àuã caác loaåi thûåc phêím saåch … Àêy laâ tiïìn àïì taåo àiïìu kiïån cho sûå phaát<br /> cêìn thiïët cho gia àònh, phaãi tiïët kiïåm ùn uöëng àïí triïín caác loaåi bïånh nhû hö hêëp, söët xuêët huyïët<br /> coá tiïìn cho con ài hoåc, mua sûäa vaâ do laâm ùn ïë (Phaåm Gia Trên, 2009). (Xem baãng 1)<br /> êím, thu nhêåp thêëp hún thúâi gian trûúác nïn phaãi Àûúng àêìu thûúâng xuyïn vúái caác khoá khùn<br /> giaãm búát chi tiïu cho ùn uöëng. trong cuöåc söëng gêy ra búãi taác àöång khuãng hoaãng<br /> Vïì bïånh têåt, dên söë nghiïn cûáu laâ ngûúâi lao kinh tïë toaân cêìu coá xu hûúáng dêîn àïën hònh thaânh<br /> àöång nïn àa söë khai baáo mùæc caác bïånh vïì xûúng caác traång thaái têm lyá cûåc àoan nhû lo lùæng, cùng<br /> khúáp, nhûác moãi, àau tay, àau chên (42.9%), kïë thùèng maâ caá nhên phaãi gaánh chõu. Theo kïët quaã<br /> àïën laâ caác bïånh liïn quan àïën löëi söëng (nhû tim nghiïn cûáu, nùm 2009 - nùm sau cuöåc khuãng<br /> maåch, huyïët aáp, bao tûã, daå daây, khöëi u vaâ tiïíu hoaãng kinh tïë toaân cêìu - àûúåc caác lao àöång nûä<br /> àûúâng) (23.7%), bïånh liïn quan àïën ö nhiïîm àaánh giaá laâ nùm hoå gùåp nhiïìu khoá khùn nhêët<br /> <br /> <br /> * TS., Khoa Àõa lyá, Trûúâng Àaåi hoåc KHXH&NV-ÀHQG-TP.HCM<br /> <br /> <br /> <br /> K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦41<br />  Baãng 1: Tònh traång bïånh têåt cuãa caác nhoám lao àöång nûä<br /> <br /> Nhoám lao àöång nûä<br /> Nûä cöng nhên Lao àöång nûä Lao àöång nûä Lao àöång nûä Töíng söë<br /> nhêåp cû thûúâng truá khu nhêåp cû laâm thûúâng truá khu<br /> vûåc àö thõ nghïì tûå do vûåc nöng thön<br /> <br /> <br /> Case % Case % Case % Case % Case %<br /> Tim maåch,<br /> huyïët aáp,<br /> bao tûã, daå daây,<br /> tiïíu àûúâng,<br /> khöëi u, khúáp 4 13.3 14 35.0 6 16.7 13 26.0 37 23.7<br /> <br /> Viïm xoang,<br /> hö hêëp,<br /> söët xuêët huyïët 5 16.7 2 5.0 7 19.4 5 10.0 19 12.2<br /> <br /> Suy nhûúåc<br /> thêìn kinh ,<br /> àau àêìu 3 10.0 3 7.5 7 19.4 6 12.0 19 12.2<br /> <br /> Bïånh xûúng<br /> khúáp, mïåt moãi,<br /> àau lûng,<br /> àau chên 15 50.0 19 47.5 13 36.2 20 40.0 67 42.9<br /> <br /> Bïånh khaác 3 10.0 2 5.0 3 8.3 6 12.0 14 9.0<br /> <br /> Töíng söë 30 100.0 40 100.0 36 100.0 50 100.0 156 100.0<br /> <br /> Nguöìn: Nghiïn cûáu "Sûå taác àöång cuãa khuãng hoaãng kinh tïë toaân cêìu àïën phuå nûä TP.HCM", 2010<br /> <br /> (53,4% yá kiïën choån nùm 2009 laâ nùm khoá khùn 3- Khoá khùn vïì chuyïån gia àònh nhû: lo cho<br /> nhêët so vúái 19,5% vaâ 27% yá kiïën choån nùm 2009 con caái ài hoåc; chöìng khöng coá viïåc laâm; nhaâ<br /> vaâ 2007), àöìng thúâi àêy cuäng laâ nùm caác lao sùæp giaãi toãa; mang thai...<br /> àöång nûä caãm thêëy lo lùæng cùng thùèng nhêët (207 4- Khoá khùn vïì kinh tïë nhû: lûúng thêëp; vêåt<br /> trûúâng húåp choån lo lùæng, cùng thùèng laâ ûu tiïn 1 giaá gia tùng; chi tiïu nhiïìu<br /> so vúái 100 trûúâng húåp vaâo nùm 2007). Khöng Trong nùm 2008 - Nùm khuãng hoaãng kinh tïë<br /> coá sûå khaác biïåt vïì yá kiïën naây giûäa caác nhoám lao toaân cêìu, "Khoá khùn vïì cöng viïåc" àûúåc caác lao<br /> àöång nûä. Lyá do chñnh laâm cho caá nhên lo lùæng àöång nûä àaánh giaá laâ nguyïn nhên chñnh gêy lo<br /> cùng thùèng àûúåc caác lao àöång nûä nïu ra nhû lùæng cùng thùèng. Ngûúåc laåi, trong nùm 2009 -<br /> sau: Nùm sau khuãng hoaãng kinh tïë toaân cêìu - "Khoá<br /> 1- Khoá khùn vïì cöng viïåc nhû: chûa coá viïåc khùn vïì kinh tïë" àûúåc xem laâ nguyïn nhên chñnh.<br /> laâm; viïåc laâm khöng öín àõnh; chûa quen vúái cöng So saánh giûäa caác nhoám lao àöång nûä, "Khoá<br /> viïåc; do aáp lûåc cöng viïåc; phaãi laâm nhiïìu viïåc; khùn vïì kinh tïë" àûúåc nhêån daång laâ nguyïn nhên<br /> núi laâm viïåc phûác taåp; cöng viïåc nhaâm chaán; chñnh gêy lo lùæng cùng thùèng cho nhoám nûä lao<br /> buön baán ïë êím; buön baán thua löî; khöng mua àöång nhêåp cû laâm nghïì tûå do vaâ lao àöång nûä<br /> àûúåc haâng… thûúâng truá taåi khu vûåc àö thõ. Trong khi àoá, "Khoá<br /> 2- Khoá khùn do bïånh têåt khùn vïì kinh tïë" vaâ "Khoá khùn vïì cöng viïåc"<br /> <br /> <br /> 42♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N<br />  Baãng 2: Tònh traång lo lùæng, cùng thùèng phên theo caác nhoám nûä lao àöång trong thúâi kyâ 2007-2009<br /> <br /> Nhoám lao àöång nûä<br /> Nùm<br /> Nûä cöng nhên Lao àöång nûä Lao àöång nûä Lao àöå n g nûä<br /> Töíng söë<br /> nhêåp cû thûúâng truá nhêåp cû laâm thûúâng truá khu<br /> khu vûåc àö thõ nghïì tûå do vûåc nöng thön<br /> <br /> Ûu Söë Ûu Söë Ûu Söë Ûu Söë Ûu Söë<br /> tiïn trûúâng tiïn trûúâng tiïn trûúâng tiïn trûúâng tiïn trûúâng<br /> húåp húåp húåp húåp húåp<br /> <br /> 2007 1 26 1 24 1 23 1 27 1 100<br /> 2008 1 16 2 33 2 32 2 24 2 99<br /> 2009 1 54 1 49 1 49 1 55 1 207<br /> <br /> Nguöìn: Nghiïn cûáu "Sûå taác àöång cuãa khuãng hoaãng kinh tïë toaân cêìu àïën phuå nûä TP.HCM", 2010<br /> àûúåc xem laâ nguyïn nhên chñnh àöëi vúái nûä cöng laâ khoá khùn cho hoå trong viïåc tiïëp cêån dõch vuå y<br /> nhên nhêåp cû vaâ nhoám lao àöång nûä thûúâng truá tïë. Ngoaâi ra, nhoám lao àöång nûä thûúâng truá taåi<br /> taåi khu vûåc nöng thön. (Xem baãng 2) khu vûåc nöng thön thiïåt thoâi hún nhoám lao àöång<br /> nûä thûúâng truá taåi khu vûåc àö thõ do hoå coá tó lïå<br /> 2. Tiïëp cêån dõch vuå y tïë tiïëp cêån vúái BHYT ñt hún (29,0% so vúái 55,0%,<br /> Khi bïånh têåt, àa söë lao àöång nûä "tûå àiïìu trõ" tûúng ûáng).<br /> nhû mua thuöëc úã nhaâ thuöëc têy vïì uöëng. Hònh Àöëi vúái nhoám nûä cöng nhên nhêåp cû, hêìu<br /> thûác "tûå àiïìu trõ" naây phöí biïën úã nhoám lao àöång hïët àïìu coá BHYT (92,1%), tó lïå coá BHYT cao<br /> nûä thûúâng truá vaâ nûä lao àöång nhêåp cû laâm nghïì naây laâ do theo qui àõnh caác cöng ty vaâ xñ nghiïåp<br /> tûå do. Àöëi vúái nhoám nûä cöng nhên nhêåp cû, hònh phaãi mua baão hiïím cho caác cöng nhên cuãa mònh.<br /> thûác àiïìu trõ chñnh khi bïånh têåt laâ ài bïånh viïån Àiïìu naây giaãi thñch taåi sao nhoám naây coá tó lïå<br /> cöng. Trong giai àoaån 2007-2009, khöng coá sûå tiïëp cêån dõch vuå y tïë (nhû àiïìu trõ taåi bïånh viïån<br /> khaác biïåt vïì lûåa choån hònh thûác àiïìu trõ trïn giûäa cöng) cao nhêët trong caác nhoám nûä lao àöång.<br /> caác nhoám lao àöång nûä. Nhoám nûä nhêåp cû laâm nghïì tûå do àûúåc xem<br /> Chñnh saách Baão hiïím y tïë (BHYT) goáp phêìn laâ nhoám bõ töín thûúng nhêët vïì BHYT vò chó coá<br /> thûåc hiïån muåc tiïu xoáa àoái, giaãm ngheâo, baão 16,2% laâ coá BHYT. (Xem baãng 3)<br /> àaãm cöng bùçng vaâ an sinh xaä höåi khi haâng triïåu Theo caác lao àöång nûä, lyá do hoå khöng mua<br /> ngûúâi bïånh coá thu nhêåp thêëp, ngûúâi ngheâo, mùæc BHYT àûúåc liïåt kï nhû sau:<br /> caác bïånh nùång coá chi phñ lúán àûúåc quyä BHYT - Àöëi vúái nhoám lao àöång nûä thûúâng truá taåi<br /> thanh toaán chi phñ khaám chûäa bïånh (Cuåc Khaám khu vûåc àö thõ, lyá do khöng mua BHYT bao<br /> Chûäa Bïånh - Böå Y Tïë, 2010). Nhû vêåy, BHYT göìm: BHYT khöng cêìn thiïët vaâ dõch vuå y tïë bïn<br /> àûúåc xem laâ phûúng tiïån taåo àiïìu kiïån cho ngûúâi ngoaâi thuêån lúåi vaâ reã tiïìn hún.<br /> lao àöång vaâ ngûúâi ngheâo àö thõ tiïëp cêån dõch vuå - Àöëi vúái nhoám lao àöång nûä thûúâng truá taåi<br /> y tïë thuêån lúåi nhêët. Tuy nhiïn, kïët quaã nghiïn khu vûåc nöng thön vaâ nhoám lao àöång nûä nhêåp<br /> cûáu cho thêëy àa söë lao àöång nûä khöng coá BHYT. cû laâm nghïì tûå do, lyá do khöng mua BHYT bao<br /> Tó lïå sûã duång BHYT nùm 2006 laâ 42% vaâ nùm göìm: BHYT khöng cêìn thiïët vaâ khöng coá àiïìu<br /> 2009 laâ 48,3%. Thïm vaâo àoá, coá àïën 10,5% lao kiïån mua (thúâi gian vaâ tiïìn baåc).<br /> àöång nûä thûúâng truá taåi khu vûåc àö thõ vaâ 13,4% Nhû vêåy, nhêån thûác chûa àêìy àuã cuãa lao àöång<br /> lao àöång nûä thûúâng truá taåi khu vûåc nöng thön nûä vïì têìm quan troång vaâ lúåi ñch cuãa BHYT (coá<br /> thuöåc diïån ngheâo (thu nhêåp bònh quên àêìu ngûúâi/ thïí do thiïëu thöng tin) cuâng vúái vêën àïì cung cêëp<br /> thaáng dûúái 500.000 àöìng). Nhû vêåy, àêy thêåt sûå dõch vuå BHYT khöng töët (nhû chi phñ khöng<br /> <br /> <br /> K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦43<br />  Baãng 3: Sûã duång BHYT cuãa caác nhoám lao àöång nûä trong thúâi kyâ 2006-2010<br /> <br /> Nhoám lao àöång nûä<br /> <br /> Nûä cöng nhên Lao àöång nûä Lao àöång nûä Lao àöång nûä Töíng söë<br /> nhêåp cû thûúâng truá khu nhêåp cû laâm thûúâng truá khu<br /> vûåc àö thõ nghïì tûå do vûåc nöng thön<br /> <br /> Case % Case % Case % Case % Case %<br /> <br /> Mua Coá 71 70.3 51 51.0 10 10.1 36 36.0 168 42.0<br /> BHYT<br /> (2006) Khoaãng 30 29.7 49 49.0 89 89.9 64 64.0 232 58.0<br /> <br /> Töíng 101 100.0 100 100.0 99 100.0 100 100.0 400 100.0<br /> <br /> Mua Coá 85 84.2 51 51.0 12 12.1 38 38.0 186 46.5<br /> BHYT<br /> (2007) Khoaãng 16 15.8 49 49.0 87 87.9 62 62.0 214 53.5<br /> <br /> Töíng 101 100.0 100 100.0 99 100.0 100 100.0 400 100.0<br /> <br /> Mua Coá 87 86.1 54 54.0 13 13.1 40 40.0 194 48.5<br /> BHYT<br /> (2008) Khoaãng 14 13.9 46 46.0 86 86.9 60 60.0 206 51.5<br /> <br /> Töíng 101 100.0 100 100.0 99 100.0 100 100.0 400 100.0<br /> <br /> Coá 93 92.1 55 55.0 16 16.2 29 29.0 193 48.3<br /> <br /> Khoaãng 8 7.9 45 45.0 83 83.8 71 71.0 207 51.8<br /> <br /> Töíng 101 100.0 100 100.0 99 100.0 100 100.0 400 100.0<br /> <br /> Nguöìn: Nghiïn cûáu "Sûå taác àöång cuãa khuãng hoaãng kinh tïë toaân cêìu àïën phuå nûä TP.HCM", 2010<br /> <br /> thñch húåp, thaái àöå thiïëu nhiïåt tònh cuãa nhên viïn an toaân vaâ vïå sinh cuâng vúái möi trûúâng cû truá<br /> y tïë, hiïåu quaã àiïìu trõ khöng cao, thúâi gian chúâ xuöëng cêëp laâ caác yïëu töë liïn quan àïën phaát sinh<br /> àúåi lêu...) àûúåc xaác àõnh laâ caác yïëu töë chñnh caãn caác loaåi bïånh têåt cuãa lao àöång nûä. Roä neát nhêët laâ<br /> trúã tiïëp cêån BHYT cuãa hoå. Theo Ngên Haâng sûác khoãe tinh thêìn cuãa hoå àaä bõ taác àöång nghiïm<br /> Thïë Giúái (2008), hïå thöëng BHYT cuãa Viïåt Nam troång, nguyïn nhên chñnh laâ do phaãi àûúng àêìu<br /> àang phaãi àöëi àêìu vúái ba thaách thûác lúán: Múã vúái caác khoá khùn trong cuöåc söëng (nhû lûúng thêëp,<br /> röång phaåm vi bao phuã; phaát triïín chiïìu sêu dõch vêåt giaá tùng, chi tiïu nhiïìu), gêy ra búãi cuöåc khuãng<br /> vuå àïí ngûúâi bïånh giaãm búát phêìn chi phñ tûâ tiïìn hoaãng kinh tïë toaân cêìu. Trong hoaân caãnh töìn taåi<br /> tuái cuãa mònh (phêìn tûå chi traã) vaâ haån chïë caác chi vúái nhiïìu khoá khùn nhû vêåy, BHYT thûåc sûå àoáng<br /> traã khaác. vai troâ rêët quan troång vaâ thiïët thûåc àöëi vúái vêën àïì<br /> chùm lo sûác khoãe cho ngûúâi lao àöång nhû giuáp<br /> 3. Kïët luêån hoå àûúåc khaám chûäa bïånh vaâ giaãm àûúåc chi phñ<br /> Khuãng hoaãng kinh tïë toaân cêìu àaä aãnh hûúãng khi öëm àau. Tuy nhiïn, nghiïn cûáu cho thêëy viïåc<br /> tiïu cûåc àïën sûác khoãe cuãa lao àöång nûä. Tònh traång tiïëp cêån BHYT cuãa lao àöång nûä coân rêët haån chïë<br /> ùn uöëng suy giaãm, núi laâm viïåc khöng àaãm baão vò nhiïìu lyá do khaác nhau. Àïí baão vïå vaâ tùng cûúâng<br /> <br /> <br /> 44♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N<br /> sûác khoãe cho lao àöång nûä, caác nguyïn nhên xaä cú quan chûác nùng ûu tiïn giaãi quyïët trong thúâi<br /> höåi aãnh hûúãng àïën bïånh têåt trïn àêy cêìn àûúåc caác gian túái.<br /> <br /> TAÂI LIÏÅU THAM KHAÃO<br /> 1. Ngên haâng Thïë giúái (2008), Baáo caáo chuyïn àïì "Taâi chñnh vaâ cung ûáng dõch vuå y tïë úã Viïåt Nam".<br /> 2. Phaåm Gia Trên (2009), Taác àöång cuãa quaá trònh àö thõ hoáa àïën biïën àöíi möi trûúâng vaâ bïånh têåt cuãa cöång àöìng dên<br /> cû taåi Thaânh phöë Höì Chñ Minh - Giai àoaån 1990 - 2007, Luêån aán Tiïën sô, Àaåi Hoåc Quöëc gia TP.HCM - Trûúâng Àaåi<br /> hoåc Khoa hoåc Xaä höåi vaâ Nhên vùn.<br /> 3. www.kcb.vn (Trang Web cuãa Cuåc Khaám Chûäa Bïånh - Böå Y Tïë), Vêën àïì höm nay: "Múã röång àöëi tûúång tham gia<br /> baão hiïím y tïë coá nhiïìu bêët cêåp", ngaây 10/10/2010.<br /> <br /> <br /> SUMMARY<br /> <br /> THE IMPACT OF GLOBAL RECESSION<br /> TO HEALTH AND MEDICAL SERVICES<br /> OF WOMEN WORKERS IN HO CHI MINH CITY<br /> (Period 2007-2010)<br /> . Dr. Pham Gia Tran<br /> <br /> The global recession in 2008 has seriously affected the social economy of many<br /> countries, including Viet Nam and Ho Chi Minh City. It also brings consequences to<br /> the workers, such as their social life, employment, income... In this context, health<br /> problem and medical service accession of the workers need to be mentioned. This<br /> article is based on the findings in the research "The impacts of global recession on<br /> women in Ho Chi Minh city", conducted in 2010 by a number of researchers of USSH<br /> - HCMC.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦45<br />