zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Khoa Học Xã Hội

» Giáo dục học

Tác động của toàn cầu hóa trong việc hình thành các giá trị đạo đức đối với sinh viên hiện nay

Chia sẻ: ViJakarta2711 ViJakarta2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Báo xấu

69
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết sẽ cho thấy những tác động tích cực và tiêu cực của toàn cầu hóa đến việc hình thành các giá trị đạo đức trong sinh viên. Để từ đó đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của việc giáo dục đạo đức đối với sinh viên ở các trường cao đẳng, đại học hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tác động của toàn cầu hóa trong việc hình thành các giá trị đạo đức đối với sinh viên hiện nay

Thông báo Khoa học và Công nghệ Information of Science and Technology Số 1/2016 No. 1/2016 TÁC ĐỘNG CỦA TOÀN CẦU HÓA TRONG VIỆC HÌNH THÀNH CÁC GIÁ TRỊ ĐẠO ĐỨC ĐỐI VỚI SINH VIÊN HIỆN NAY ThS. Nguyễn Tấn Dũng Khoa Lý luận Chính trị, Trường Đại học Xây dựng Miền Trung Tóm tắt 1. Về toàn cầu hóa Ngày nay, toàn cầu hóa đang là một xu Như một hệ quả tất yếu của sự phát thế phát triển tất yếu của thời đại. Nó tác động triển, ngày nay toàn cầu hóa đang là một mạnh mẽ lên mọi quốc gia ở tất cả các lĩnh vực xu thế khách quan không thể đảo ngược. của đời sống xã hội. Toàn cầu hóa cũng tác Ra đời từ những thập niên cuối của thế kỷ động rất lớn đến Việt Nam, trong đó có đạo XX, toàn cầu hóa là một khái niệm dùng đức của sinh viên. Bài viết sẽ cho thấy những tác động tích cực và tiêu cực của toàn cầu hóa để chỉ quá trình tăng lên mạnh mẽ những đến việc hình thành các giá trị đạo đức trong mối liên hệ, sự tác động và phụ thuộc lẫn sinh viên. Để từ đó đưa ra các giải pháp nhằm nhau giữa các nước và khu vực trên thế nâng cao hiệu quả của việc giáo dục đạo đức giới. Toàn cầu hóa là một tiến trình bao đối với sinh viên ở các trường cao đẳng, đại gồm nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội từ học hiện nay. kinh tế, thông tin, văn hóa, giáo dục… Trong đó toàn cầu hóa về kinh tế là nội Từ khóa dung mang tính chủ đạo. Toàn cầu hóa, giá trị đạo đức Toàn cầu hóa có nguyên nhân sâu xa từ sự phát triển của lực lượng sản xuất đã đẩy quá trình xã hội hóa trong sản xuất phát triển rộng trên phạm vi toàn cầu. Với việc tìm ra những miền đất và các tuyến đường giao thông mới đã thúc đẩy thị trường ngày càng mở rộng, sản xuất và trao đổi hàng hóa không ngừng được tăng lên. Các mối quan hệ của con người dần dần vượt khỏi biên giới quốc gia và hình thành nên những quan hệ quốc tế. Toàn cầu hóa đã biến các châu lục và quốc gia trên thế giới từ chỗ biệt lập, ít giao lưu, tiếp xúc thành một thực thể có tính thống nhất và ràng buộc chặt chẽ nhau. Có nhiều cách lý giải khác nhau về đặc điểm và bản chất của toàn cầu hóa. Có quan điểm cho rằng toàn cầu hóa là kết quả của sự phát triển mạnh mẽ của lực lượng sản xuất, dẫn đến phá vỡ sự biệt lập giữa các nước, tạo ra sự gắn kết chặt chẽ nhau trong quá trình phát triển. Do vậy, tham gia vào các quá trình toàn cầu hóa chính là thực hiện hội nhập quốc tế. Cũng có quan điểm cho rằng toàn cầu hóa chính là Mỹ hóa và đi liền với nó là một nền chính trị cường quyền. Mỹ sẽ áp 89
Thông báo Khoa học và Công nghệ Information of Science and Technology Số 1/2016 No. 1/2016 đặt sự thống trị về kinh tế, quân sự và 2. Thực trạng giáo dục đạo đức cho văn hóa trên phạm vi toàn thế giới. Một sinh viên ở các trường cao đẳng, đại quan điểm khác xem toàn cầu hóa chỉ làm học hiện nay lợi cho các công ty xuyên quốc gia và Lên bậc cao đẳng và đại học, sinh những nước phát triển, còn phần đông viên là những người đã trưởng thành và người dân ở các nước khác sẽ rơi vào bần tương đối ổn định về mặt tâm sinh lý. Do cùng hóa. Quan điểm nữa thì lạc quan hơn vậy, việc giáo dục đạo đức cho họ không cho rằng toàn cầu hóa hoàn toàn đem lại những khác so với học sinh phổ thông mà lợi ích cho nhân loại, con người gần gũi, còn phải thay đổi căn bản cả về nội dung hiểu nhau, an toàn và hạnh phúc hơn. và phương pháp. Sinh viên là những người Nhìn chung, chúng ta có thể thấy có tư duy độc lập, khả năng tự nhận thức toàn cầu hóa là một quá trình tổng hòa và thích nghi cao độ, hoạt động của họ gồm nhiều phương diện: tốt và xấu, được mang tính tự giác và chủ động rất cao và mất, thời cơ và thách thức, tích cực và trong môi trường mà việc giáo dục chỉ chú tiêu cực… Mặt tích cực của toàn cầu hóa là trọng tri thức chuyên môn trong một thúc đẩy nhanh quá trình phát triển của ngành nghề nhất định. lực lượng sản xuất và khoa học công Thực tế là việc giáo dục đạo đức nghệ, làm cho kinh tế thế giới ngày càng cho sinh viên không được chú trọng phát triển. Toàn cầu hóa tạo điều kiện để nhiều như học sinh trung học cơ sở và tận dụng và khai thác hiệu quả các nguồn trung học phổ thông. Ở bậc đại học, sinh lực của từng quốc gia, đón nhận và viên không còn học những môn Đạo đức chuyển giao những thành tựu trong khoa hay Giáo dục công dân nữa, mà thay vào học và quản lý. Toàn cầu hóa tạo môi đó là những học phần về chủ nghĩa Mác trường thuận lợi cho sự tiếp xúc, giao lưu - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Những văn hóa giữa các nước dễ dàng hơn, từ đó học phần này vừa mang chức năng trang làm cho các dân tộc trên thế giới gần gũi bị thế giới quan, nhân sinh quan và định và hiểu nhau hơn. hướng chính trị - tư tưởng, vừa mang Bên cạnh mặt tích cực thì toàn cầu chức năng giáo dục đạo đức, lối sống hóa cũng tạo ra nhiều nguy cơ và thách cho sinh viên. Trong các học phần còn thức. Toàn cầu hóa làm cho một bộ phận lại, việc giáo dục đạo đức cho sinh viên nhân dân xem nhẹ và có thể quên đi chủ yếu phụ thuộc vào kỹ năng sư phạm những giá trị văn hóa truyền thống, từ đó và lương tâm nghề nghiệp của từng đánh mất bản sắc văn hóa dân tộc mình. giảng viên trong việc lồng ghép các giá Các giá trị và tiêu chuẩn văn hóa, đạo đức trị đạo đức vào nội dung bài giảng cụ của phương Tây và Mỹ như việc đề cao lối thể. Ngoài ra, các tổ chức như Đoàn sống hưởng thụ vật chất, sự tự do thái Thanh niên và Hội Sinh viên cũng là quá và dân chủ cực đoan được một bộ những nơi có môi trường rất thích hợp phận dân chúng đón nhận. Từ đó họ quay cho việc nhận thức, rèn luyện đạo đức, lưng lại với quá khứ của dân tộc, trở thành lối sống cho sinh viên. Tuy nhiên, số những con người mất gốc, lai căng về văn lượng sinh viên tham gia vào các phong hóa. Toàn cầu hóa cũng làm cho mọi hoạt trào của Đoàn, Hội không nhiều và chủ động của con người từ kinh tế, chính trị, yếu mang tính tự nguyện. tài chính… sẽ trở nên kém an toàn hơn. Ngoài những học phần chủ nghĩa Bên cạnh đó, toàn cầu hóa còn làm gia Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và các tăng khoảng cách giàu nghèo giữa các tổ chức Đoàn, Hội thì việc giáo dục đạo quốc gia, làm trầm trọng bất công xã hội, đức cho sinh viên phụ thuộc rất nhiều vào gia tăng tội phạm, cạn kiệt tài nguyên và bản thân của từng sinh viên trong việc tự ô nhiễm môi trường. ý thức về đạo đức của bản thân. Nghĩa là 90
Thông báo Khoa học và Công nghệ Information of Science and Technology Số 1/2016 No. 1/2016 từng sinh viên phải tự giáo dục mình, tự Cùng với tiêu dùng thì lối sinh hoạt hoàn thiện mình. cũng tác động rất mạnh đến lối sống của Ngoài ra, các trường cao đẳng, đại từng sinh viên trong thời đại toàn cầu học đều có cách đánh giá hạnh kiểm, đạo hóa. Các đặc trưng của xã hội nông đức của sinh viên thông qua phiếu tự nghiệp truyền thống như chậm chạp, thụ đánh giá điểm rèn luyện được thiết kế sẵn động, giản đơn, nhẹ nhàng… xem ra sau mỗi học kỳ. Cách tự đánh giá thế này không còn phù hợp nữa và thay vào đó là nhiều khi chỉ mang tính chủ quan và rất lối sinh hoạt sôi động, gấp gáp, ồn ào của hình thức, do đó chưa phản ánh chính xác xã hội công nghiệp. Mọi sinh viên từ thành đạo đức của từng sinh viên. phố lớn cho tới tỉnh lẻ đều bị cuốn theo 3. Tác động của toàn cầu hóa đến đạo dòng xoáy của xã hội hiện đại, buộc họ đức sinh viên phải tự thân vận động, tự vươn lên chứ 3.1. Lối sống không chần chừ và thụ động. Toàn cầu Lối sống là toàn bộ những phương hóa cũng làm thay đổi rất nhiều đến quan thức và phong thái sống của con người hệ giao tiếp của từng sinh viên. Lối giao được thể hiện trong mọi lĩnh vực của đời tiếp đơn điệu với không gian chật hẹp của sống xã hội. Nó là tổng hòa những mặt, xã hội truyền thống được chuyển sang lối những nét, những thuộc tính cơ bản, giao tiếp cởi mở, đa dạng và phạm vi đã khắc họa các phương diện đời sống của vượt khỏi biên giới quốc gia. cá nhân và công đồng dân cư nhất định. Có thể nói, toàn cầu hóa đã tác động Lối sống của sinh viên do những điều mạnh mẽ đến lối sống của từng sinh viên, kiện kinh tế, sinh hoạt, văn hóa, tâm lý… song nó cũng tạo ra nhiều nguy cơ và của sinh viên đó quy định. Toàn cầu hóa thách thức nghiêm trọng. Toàn cầu hóa đã tác động mạnh mẽ đến việc hình kinh tế đã cổ súy cho sinh viên lối sống thành lối sống của sinh viên. Những giá hưởng thụ, đề cao văn hóa tiêu dùng, xem trị của văn minh nhân loại được sinh viên tiện nghi vật chất là mục đích của cuộc tiếp nhận, cải biến, thẩm thấu và nghiễm sống. Một bộ phận sinh viên có lối sống nhiên trở thành nhân tố mới trong đời chạy theo các trào lưu khoa trương tầm sống của họ. Nền sản xuất vật chất của thường, tuyệt đối hóa đồng tiền, sùng chủ nghĩa tư bản với tính năng ưu việt hàng ngoại đã dẫn đến tình trạng phân của nó đã giúp sinh viên nhận thức và biệt đẳng cấp, phân biệt giàu nghèo. hình thành tư duy công nghiệp, từ đó họ 3.2. Chủ nghĩa cá nhân từ bỏ lối suy nghĩ và thao tác của xã hội Toàn cầu hóa sẽ góp phần phát nông nghiệp. huy tính cá nhân của sinh viên, sự tự Lối tiêu dùng của xã hội công nghiệp khẳng định bản sắc riêng vốn có của từng đi liền với nền sản xuất tư bản chủ nghĩa con người cụ thể. Tự ý thức về vai trò với những đặc điểm như tính tiện nghi, của cá nhân sẽ tạo điều kiện phát huy hiện đại, đa dạng phong phú…đã tác động tính chủ động, sáng tạo của sinh viên rất lớn đến nếp suy nghĩ và cách thức tiêu trong việc tiếp thu tri thức khoa học và dùng của sinh viên. Với khối lượng hàng công nghệ để phục vụ cho lĩnh vực mà hóa trao đổi xuyên biên giới ngày một mình đang học tập và sau này ra làm tăng lên đã tác động đến các khuynh việc. Đề cao phẩm chất cá nhân là một hướng lựa chọn hàng tiêu dùng tùy theo động lực quan trọng để sinh viên hành sở thích, khả năng tài chính của từng sinh động nhằm vươn lên nắm giữ những tri viên. Tuy sinh viên phần lớn sống phụ thức phổ quát của nhân loại. Toàn cầu thuộc vào cha, mẹ và chưa làm ra tiền hóa tạo ra một xung lực mạnh mẽ để nhưng nhu cầu và sở thích tiêu dùng của sinh viên sẵn sàng từ bỏ những chuẩn họ đã vượt rất xa các thế hệ trước đó. mực, quy tắc đạo đức của quá khứ mà nó 91
Thông báo Khoa học và Công nghệ Information of Science and Technology Số 1/2016 No. 1/2016 không còn phù hợp với thời đại nữa. Sinh lương tâm nghề nghiệp. Mối quan hệ thầy viên với những con người trẻ, năng động, – trò mang tính thực dụng và thậm chí nhiệt huyết và có hoài bảo dễ dàng đón thương mại hóa bởi tình trạng mua bằng, nhận những giá trị mới. bán điểm. Tuy nhiên, toàn cầu hóa sẽ tạo môi 3.4. Tư duy độc lập và sáng tạo trường thuận lợi cho sự hình thành chủ Toàn cầu hóa về kinh tế sẽ dẫn đến nghĩa cá nhân cực đoan, thái quá. Những sự cạnh tranh khốc liệt giữa các quốc gia sinh viên mang nặng tư tưởng này luôn tham gia vào quá trình này. Do vậy, sáng thực dụng trong tư tưởng và hành vi đạo tạo là một trong những điều kiện đảm bảo đức. Sự phát triển như vũ bão của công sự tồn tại và sinh lời của các công ty. Với nghệ thông tin và mạng xã hội đã giúp sinh viên thì tư duy độc lập và khả năng nâng cao trình độ dân trí nói chung và sáng tạo là yếu tố cần thiết để đạt được sinh viên nói riêng. Mặt khác, sự thể hiện kết quả cao trong học tập và khi ra trường cái tôi cá nhân, vai trò của cá nhân quá sẽ đem đến cho họ một chỗ đứng vững mức trong ứng xử và quan hệ với cộng chắc trong một thế giới có nhiều đổi thay. đồng đã dẫn đến tình trạng cái riêng lấn Sinh viên là lực lượng nòng cốt trong át cái chung, tính cá nhân mâu thuẫn với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của tính xã hội, tuyệt đối hóa lợi ích cá nhân. đất nước. Họ là những con người thông Biểu hiện nổi bật là xã hội hình thành minh, can đảm, dám nghĩ dám làm, và những sinh viên bàng quan, vô cảm với quan trọng hơn là có năng lực sáng tạo đồng loại. Ở họ, nổi lên tình trạng thực không thua bất kỳ sinh viên nào khác trên dụng trong các quan hệ xã hội và thiếu đi thế giới. sự chia sẻ, quan tâm với những người Tuy nhiên, bên cạnh các sinh viên có khác trong xã hội. những phẩm chất tốt đẹp kể trên thì 3.3. Tôn sư trọng đạo không ít sinh viên còn trông chờ, ỷ lại và Dân tộc Việt Nam có truyền thống thiếu hẳn khả năng sáng tạo trong học tôn sư trọng đạo, ngay từ xưa trong xã tập và rèn luyện. Tư duy phiến diện, tiểu hội vị trí của người thầy luôn được tôn nông còn phổ biến ở một bộ phận sinh quý. Câu nói “Nhất tự vi sư, bán tự vi sư” viên trong việc giải quyết những vấn đề (Một chữ cũng là thầy, nửa chữ cũng là mang tính tổng quát và có tầm nhìn xa. thầy) nhắc nhở chúng ta phải luôn nhớ 3.5. Mục tiêu và kế hoạch học tập đến công ơn những người đã dạy dỗ mình. Xác định mục tiêu học tập là công Trong thời đại toàn cầu hóa, tuy mối quan việc vô cùng quan trọng đối với sinh viên hệ thầy – trò có những thay đổi nhất định, khi bước vào giảng đường đại học. Sinh nhưng phần đông sinh viên luôn giữ được viên lựa chọn mục tiêu và lập kế hoạch đạo lý cao đẹp đó. Hiện nay, cho dù triết đúng đắn sẽ tạo điều kiện thuận lợi trong lý và mục tiêu giáo dục có thay đổi, song suốt quá trình học tập cũng như làm việc vai trò của người thầy thì không hề suy khi ra trường. Ngược lại, mục tiêu sai hay giảm. Thầy chuyển từ người truyền đạt tri thiếu thực tế sẽ mang đến nhiều điều bất thức thành người hướng dẫn sinh viên đi lợi trong học tập và cuộc sống sau này. tìm kiếm tri thức, sinh viên vẫn tôn kính Toàn cầu hóa tác động rất lớn đến việc lựa và quý trọng thầy. chọn nghề nghiệp và mục tiêu học tập của Tuy nhiên, cùng với toàn cầu hóa và sinh viên, bởi xét cho cùng thì mục tiêu mặt trái của kinh tế thị trường thì đạo lý đào tạo đại học là đáp ứng nhu cầu nguồn tôn sư trọng đạo đã có sự thay đổi. Hiện nhân lực cho xã hội. Hơn nữa, yêu cầu nay, hiện tượng tiêu cực trong giáo dục nguồn nhân lực chất lượng cao là yêu cầu diễn ra đáng báo động, một bộ phận cấp thiết không chỉ đối với xã hội mà còn giảng viên đã đánh mất lòng tự trọng và đối với từng sinh viên. 92
Thông báo Khoa học và Công nghệ Information of Science and Technology Số 1/2016 No. 1/2016 Nhìn chung đa số sinh viên Việt Nam là những người trẻ, năng động, có Giải pháp này sẽ giúp sinh viên thấy được mục tiêu và kế hoạch học tập rõ ràng. các giá trị đạo đức có ý nghĩa và tầm quan Họ rất thực tế trong việc lựa chọn ngành trọng rất to lớn trong việc hình thành nghề, tri thức mà nhu cầu xã hội đang nhân cách một con người. Như Chủ tịch cần, trải nghiệm và định hướng những Hồ Chí Minh có nói đạo đức là gốc của một công việc để sau khi ra trường sẽ làm. con người và rèn luyện đạo đức là quá Song có những sinh viên khi bước chân trình liên tục và suốt đời. vào giảng đường đại học với một tâm Ba là, kết hợp giữa việc giảng dạy trạng hoài nghi và mục tiêu không rõ kiến thức chuyên môn với giáo dục đạo ràng. Từ đó, dẫn đến tình trạng sinh đức cho sinh viên trong những học phần. viên lười biếng, thụ động trong học tập Tùy theo đặc thù của học phần và và rèn luyện nên khi ra trường không nghệ thuật sư phạm mà mỗi giảng viên có tránh khỏi bỡ ngỡ, lúng túng khi tiếp cận sự kết hợp khác nhau. Thông qua giao công việc. Nhiều sinh viên đi học đại học lưu, trò chuyện trong tiết giảng mà giảng chỉ để đáp ứng nhu cầu của gia đình chứ viên có thể định hướng các giá trị đạo không phải vì sở thích hay sự đam mê đức, thái độ và lối sống cho sinh viên. công việc đó. Bốn là, nhà trường thường xuyên tổ 4. Một số giải pháp nhằm nâng cao chức các buổi giao lưu, sinh hoạt chuyên hiệu quả giáo dục đạo đức đối với sinh đề để định hướng các giá trị đạo đức cơ viên hiện nay bản cho sinh viên. Một là, đổi mới và nâng cao nhận Bên cạnh triển khai việc lồng ghép thức cho giảng viên về công tác giáo dục giảng dạy các giá trị đạo đức cơ bản trong đạo đức cho sinh viên hiện nay. những học phần, nhà trường cần thường Phần lớn giảng viên ở các trường xuyên chú trọng phối hợp với các tổ chức đại học, cao đẳng hiện nay là những trong và ngoài trường để giáo dục và định người không tốt nghiệp từ những trường hướng những chuẩn mực sống cơ bản cho sư phạm, và đây là hạn chế rất lớn trong sinh viên. Điều này sẽ giúp sinh viên có quá trình giảng dạy. Những giảng viên nhận thức đúng đắn về những giá trị sống này được học một lớp về bồi dưỡng cơ bản, từ đó mới có những hành vi cư xử, nghiệp vụ sư phạm và lý luận dạy học việc làm có ý nghĩa phù hợp với chuẩn đại học, cho nên khi đứng lớp họ thường mực của dân tộc và thời đại. chú trọng việc truyền đạt kiến thức Năm là, xây dựng môi trường đạo chuyên môn hơn là giáo dục đạo đức. đức, văn hóa học đường tiến bộ, văn minh. Bởi vậy, nhà trường cần có các biện Việc xây dựng môi trường học đường pháp để giảng viên nhận thức rằng ngoài tiến bộ, văn minh sẽ góp phần rất lớn việc truyền đạt kiến thức chuyên môn trong việc giáo dục đạo đức cho sinh viên. thì cũng cần dạy cho sinh viên về đạo Làm được điều này sẽ tạo cảm giác vui vẻ, đức, lối sống nữa. hứng thú cho sinh viên để họ tích cực học Hai là, đổi mới nhận thức cho sinh tập và rèn luyện. Sinh viên sẽ thấy được viên về tầm quan trọng của đạo đức đối họ đang sống, học tập trong một môi với một con người. trường lành mạnh và thân thiện. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Bộ Thương mại, 2004. Tài liệu bồi dưỡng kiến thức cơ bản về hội nhập kinh tế quốc tế. 2. Đảng Cộng sản Việt Nam, 2006. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X. NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội. 3. Đảng Cộng sản Việt Nam, 2011. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI. NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội. 4. Trần Thị Anh Đào, 2010. Công tác giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên Việt Nam hiện nay, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội. 5. Phạm Vũ Lửa Hạ, 2005. Kinh tế toàn cầu, NXB Trẻ. 93

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.