intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Tài chính kế toán

Chia sẻ: Tran Anh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:114

Thêm vào BST
Báo xấu
71
lượt xem 12
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo sách 'tài chính kế toán', tài chính - ngân hàng, kế toán - kiểm toán phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tài chính kế toán

  1. Chöông 1: Ñoái töôïng, Nhieäm vuï vaø Phöông phaùp cuûa keá toaùn CHÖÔNG 1 ÑOÁI TÖÔÏNG, NHIEÄM VUÏ VAØ PHÖÔNG PHAÙP CUÛA KEÁ TOAÙN 1.1 Khaùi nieäm veà keá toaùn Coù raát nhieàu khaùi nieäm khaùc nhau veà keá toaùn; tuy nhieân caàn nhaän thöùc raèng keá toaùn vöøa laø moät moân khoa hoïc vöøa laø moät ngheà nghieäp quaûn lyù ñeå hieåu keá toaùn. Theo moät soá taùc giaû nöôùc ngoaøi thì: - “Keá toaùn laø moät dieãn trình ghi cheùp ño löôøng vaø baùo caùo caùc taøi lieäu taøi chính lieân quan ñeán hoaït ñoäng kinh teá cuûa moät soá toå chöùc ñeå duøng vaøo ñieàu haønh quyeát ñònh”. - “Keá toaùn laø vieäc taäp hôïp nhöõng hoaït ñoäng ñeå ghi laïi, phaân loaïi, trình baøy moät caùch coù yù nghóa nhöõng giao dòch vaø coâng vieäc taøi chính cuûa moät thöïc theå kinh teá trong moät kyø haïn taøi chính, hôn nöõa, keá toaùn cung caáp nhöõng sô ñoà phaân tích vaø giaûi thích nhöõng thoâng tin kinh teá”. Theo ñieàu leä toå chöùc keá toaùn Nhaø nöôùc Vieät Nam: “Keá toaùn laø coâng vieäc ghi cheùp, tính toaùn baèng con soá döôùi hình thöùc giaù trò, hieän vaät vaø thôøi gian lao ñoäng, chuû yeáu döôùi hình thöùc giaù trò ñeå phaûn aùnh, kieåm tra tình hình vaän ñoäng cuûa caùc loaïi taøi saûn, quaù trình vaø keát quaû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh, söû duïng voán vaø kinh phí cuûa Nhaø nöôùc, cuõng nhö töøng toå chöùc, xí nghieäp”. Hay “Keá toaùn laø coâng vieäc tính toaùn, ghi cheùp baèng con soá bieåu hieän giaù trò tieàn teä taát caû caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh trong caùc ñôn vò cô quan xí nghieäp”. 1.2 Ñoái töôïng cuûa keá toaùn Moät doanh nghieäp khi thöïc hieän vieäc saûn xuaát kinh doanh cuûa mình thì seõ phaùt sinh caùc nghieäp vuï kinh teá, caùc nghieäp vuï kinh teá naøy laøm aûnh höôûng ñeán tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp. Keá toaùn seõ ghi cheùp nhöõng phaùt sinh naøy chuû yeáu baèng thöôùc ño tieàn teä; beân caïnh ñoù, keá toaùn coøn söû duïng thöôùc ño hieän vaät vaø thöôùc ño lao ñoäng ñeå ghi cheùp. Moät doanh nghieäp muoán tieán haønh hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh thì phaûi coù nhöõng taøi saûn nhaát ñònh nhö nhaø xöôûng, maùy moùc thieát bò, nguyeân vaät lieäu, tieàn,… nhöõng taøi saûn naøy ñeàu tính ra giaù trò baèng tieàn. Taát caû nhöõng taøi saûn cuûa doanh nghieäp ñöôïc bieåu hieän baèng tieàn, keá toaùn goïi ñoù laø voán kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Keá toaùn quan saùt, ño löôøng, ghi cheùp vaø phaûn aùnh bieán ñoäng cuûa taøi saûn bieåu hieän baèng tieàn töùc laø voán kinh doanh cuûa doanh nghieäp khi caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh. Nhö vaäy, voán kinh doanh chính laø ñoái töôïng cuûa keá toaùn. 1 Boä moân Taøi chính Keá toaùn – Khoa Quaûn trò kinh doanh – Tröôøng Ñaïi hoïc Ñaø Laït
  2. Chöông 1: Ñoái töôïng, Nhieäm vuï vaø Phöông phaùp cuûa keá toaùn 1.2.1 Voán kinh doanh Voán kinh doanh laø toaøn boä taøi saûn cuûa ñôn vò ñöôïc söû duïng vaøo hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh vaø ñöôïc bieåu hieän baèng tieàn. Ñoái vôùi moät doanh nghieäp voán kinh doanh coù 2 ñaëc ñieåm sau: Toàn taïi döôùi nhieàu hình thaùi vaät chaát khaùc nhau vaø ñöôïc hình thaønh töø nhieàu nguoàn goác khaùc nhau. Do ñoù, ñeå quaûn lyù vaø söû duïng voán kinh doanh caàn phaûi phaân loaïi voán kinh doanh. 1.2.2 Phaân loaïi voán kinh doanh Caên cöù vaøo 2 ñaëc ñieåm cô baûn cuûa voán kinh doanh, chuùng ta tieán haønh phaân loaïi voán kinh doanh theo 2 tieâu thöùc: hình thaùi toàn taïi cuûa taøi saûn vaø nguoàn goác hình thaønh cuûa taøi saûn. 1.2.2.1Phaân loaïi voán kinh doanh theo hình thaùi toàn taïi cuûa taøi saûn Theo caùch phaân loaïi naøy, voán kinh doanh ñöôïc chia laøm 2 loaïi: Voán ngaén haïn vaø voán daøi haïn. Trong ñoù, voán ngaén haïn laø bieåu hieän baèng tieàn cuûa taøi saûn ngaén haïn; voán daøi haïn laø bieåu hieän baèng tieàn cuûa taøi saûn daøi haïn. Cuï theå bieåu hieän döôùi caùc loaïi taøi saûn sau: + Nhaø cöûa, maùy moùc thieát bò, kho taøng, phöông tieän vaän taûi… + Baèng phaùt minh, saùng cheá, nhaõn hieäu haøng hoùa, quyeàn phaùt haønh… + Coâng cu,ï duïng cuï + Nguyeân, nhieân, vaät lieäu + Baùn thaønh phaåm, saûn phaåm dôû dang + Thaønh phaåm, haøng hoùa + Tieàn maët, tieàn gôûi ngaân haøng + Caùc khoaûn ñaàu tö + Caùc khoaûn phaûi thu Taøi saûn daøi haïn laø nhöõng taøi saûn thuoäc quyeàn sôû höõu cuûa doanh nghieäp, coù thôøi gian söû duïng, luaân chuyeån, thu hoài voán treân 1 naêm (Löu yù: Vieäc phaân loaïi vaø saép xeáp taøi saûn daøi haïn coøn phuï thuoäïc nhieàu ñieàu kieän cuï theå theo caùc quy ñònh hieän haønh) . Taøi saûn daøi haïn cuûa doanh nghieäp bao goàm taøi saûn coá ñònh höõu hình, taøi saûn coá ñònh voâ hình, taøi saûn coá ñònh ñi thueâ taøi chính, caùc khoaûn ñaàu tö daøi haïn vaø caùc taøi 2 Boä moân Taøi chính Keá toaùn – Khoa Quaûn trò kinh doanh – Tröôøng Ñaïi hoïc Ñaø Laït
  3. Chöông 1: Ñoái töôïng, Nhieäm vuï vaø Phöông phaùp cuûa keá toaùn saûn daøi haïn khaùc. Ví duï nhö: nhaø xöôûng, vaên phoøng, maùy moùc thieát bò, phöông tieän vaän taûi, thöông hieäu saûn phaåm,… Taøi saûn ngaén haïn cuûa doanh nghieäp laø nhöõng taøi saûn thuoäc quyeàn sôû höõu cuûa doanh nghieäp , coù thôøi gian söû duïng, luaân chuyeån, thu hoài voán trong moät naêm hoaëc moät chu kyø kinh doanh; keå caû moät soá taøi saûn coù thôøi gian söû duïng treân moät naêm nhöng chöa hoäi ñuû caùc ñieàu kieän xeáp loaïi laø taøi saûn daøi haïn. Taøi saûn ngaén haïn cuûa doanh nghieäp bao goàm voán baèng tieàn, caùc khoaûn ñaàu tö taøi chính ngaén haïn, caùc khoaûn phaûi thu, haøng toàn kho vaø caùc taøi saûn löu ñoäng khaùc. Ví duï nhö: coâng cuï, duïng cuï, nguyeân vaät lieäu, haøng hoùa, tieàn maët, tieàn göûi ngaân haøng, caùc khoaûn ñaàu tö ngaén haïn, caùc khoaûn phaûi thu,… Phaân loaïi theo tieâu thöùc naøy cho thaáy Taøi saûn cuûa doanh nghieäp goàm nhöõng loaïi naøo, moãi loaïi laø bao nhieâu; thoâng qua ñoù, ñaùnh giaù tình hình söû duïng voán cuûa doanh nghieäp; caên cöù vaøo tyû troïng söû duïng voán coù theå nhaän bieát ñöôïc loaïi hình hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp. 1.2.2.2Phaân loaïi voán kinh doanh theo nguoàn goác hình thaønh taøi saûn Theo caùch phaân loaïi naøy, voán kinh doanh bao goàm caùc nguoàn voán nhö: + Do Nhaø nöôùc caáp, coå phaàn, lieân doanh lieân keát + Lôïi nhuaän chöa phaân phoái + Caùc loaïi quyõ chuyeân duøng (quyõ ñaàu tö phaùt trieån, …) + Voán vay + Caùc khoaûn phaûi traû Nôï phaûi traû laø khoaûn nôï phaùt sinh trong quaù trình hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh maø doanh nghieäp phaûi traû, phaûi thanh toaùn cho caùc chuû nôï; bao goàm caùc khoaûn nôï vay, phaûi traû ngöôøi baùn, phaûi noäp nhaø nöôùc, phaûi traû coâng nhaân vieân,… Ñaây laø nguoàn voán taïm thôøi maø doanh nghieäp coù theå söû duïng hôïp phaùp moät thôøi gian nhöng sau ñoù baét buoäc phaûi thanh toaùn laïi cho ngöôøi chuû sôû höõu taøi saûn ñoù. Nôï phaûi traû ñöôïc chia ra Nôï ngaén haïn vaø Nôï daøi haïn. Trong ñoù, Nôï ngaén haïn laø khoaûn nôï doanh nghieäp coù traùch nhieäm thanh toaùn trong voøng 1 naêm; Nôï daøi haïn laø khoaûn nôï doanh nghieäp coù traùch nhieäm thanh toaùn treân moät naêm. Voán chuû sôû höõu laø nguoàn voán ban ñaàu, quan troïng do chuû sôû höõu doanh nghieäp boû ra ñeå taïo neân caùc loaïi taøi saûn nhaèm thöïc hieän caùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh;ngoaøi ra voán chuû sôû höõu coøn ñöôïc boå sung theâm trong quaù trình hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp. Ñaây laø nguoàn voán saûn xuaát kinh doanh laâu daøi cuûa doanh 3 Boä moân Taøi chính Keá toaùn – Khoa Quaûn trò kinh doanh – Tröôøng Ñaïi hoïc Ñaø Laït
  4. Chöông 1: Ñoái töôïng, Nhieäm vuï vaø Phöông phaùp cuûa keá toaùn nghieäp vaø khoâng phaûi cam keát thanh toaùn. Voán chuû sôû höõu khoâng phaûi laø moät khoaûn nôï. Voán chuû sôû höõu bao goàm: Voán ñoùng goùp cuûa caùc nhaø ñaàu tö ñeå thaønh laäp hoaëc môû roäng doanh nghieäp; Voán ñöôïc boå sung töø keát quaû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp; Caùc khoaûn cheânh leäch do ñaùnh giaù laïi taøi saûn, cheânh leäch tyû giaù chöa xöû lyù vaø caùc quyõ ñöôïc hình thaønh trong hoaït ñoäng kinh doanh,… Phaân loaïi theo tieâu thöùc naøy cho thaáy Voán kinh doanh cuûa doanh nghieäp ñöôïc hình thaønh töø nhöõng nguoàn naøo, moãi nguoàn laø bao nhieâu, phaïm vi söû duïng cuûa töøng nguoàn ñoù ñeå thuaän tieän cho vieäc söû duïng voán kinh doanh. 1.2.2.3 Moái quan heä giöõa hai caùch phaân loaïi treân Phaân loaïi nhö treân laø döïa vaøo 2 tieâu thöùc khaùc nhau ñeå phaân loaïi cuøng moät ñoái töôïng laø Voán kinh doanh, do ñoù, ta coù: Toång coäng taøi saûn =Toång coäng nguoàn voán Ví duï1: Moät ngöôøi coù soá tieàn 1 000 000 ñ ñem ñi mua saém taøi saûn, trong ñoù: - Nguoàn hình thaønh: Ñeå daønh trong thôøi gian qua 500 000ñ; Thöôûng 300 000ñ; Thu nhaäp phuï 200 000ñ - Taøi saûn coù ñöôïc: Baøn gheá 200.000ñ; Cheùn baùt 100.000ñ; Neäm giöôøng 700.000ñ Ví duï 2: Doanh nghieäp coù 100 trieäu Voán kinh doanh, trong ñoù: Phaân loaïi theo hình thaùi toàn taïi cuûa Taøi saûn Phaân loaïi theo Nguoàn goác hình thaønh TSCÑ: 45 trieäu Nguoàn voán nhaø nöôùc caáp: 70 trieäu Nguyeân vaät lieäu: 10 trieäu Vay ngaén haïn: 20 trieäu Thaønh phaåm: 14 trieäu Phaûi traû ngöôøi baùn: 2 trieäu Tieàn göûi ngaân haøng: 23 trieäu Lôïi nhuaän chöa phaân phoái: 8 trieäu Tieàn maët: 6 trieäu Phaûi thu khaùch haøng: 2 trieäu 1.2.3 Tuaàn hoaøn voán kinh doanh Trong moät doanh nghieäp ñang hoaït ñoäng, voán kinh doanh luoân bieán ñoåi caû veà hình thaùi vaø giaù trò, söï bieán ñoåi naøy theo moät quy luaät nhaát ñònh goïi laø tuaàn hoaøn voán kinh doanh. Trong nhöõng doanh nghieäp khoâng gioáng nhau, voán kinh doanh tuaàn hoaøn qua nhöõng giai ñoaïn khaùc nhau. Quaù trình tuaàn hoaøn cuûa voán moät maët taïo ra saûn phaåm 4 Boä moân Taøi chính Keá toaùn – Khoa Quaûn trò kinh doanh – Tröôøng Ñaïi hoïc Ñaø Laït
  5. Chöông 1: Ñoái töôïng, Nhieäm vuï vaø Phöông phaùp cuûa keá toaùn hoaëc löu thoâng haøng hoùa; maët khaùc laïi laø quaù trình hao phí lao ñoäng soáng vaø lao ñoäng vaät hoùa trong saûn xuaát vaø löu thoâng. Do ñoù, keá toaùn caàn phaûi phaûn aùnh ñöôïc nhöõng hao phí lao ñoäng naøy nhaèm thuùc ñaåy vieäc tieát kieäm trong kinh doanh; töø ñoù, naâng cao hieäu quaû cuûa hoaït ñoäng kinh doanh. Toùm laïi, ñoái töôïng cuûa keá toaùn laø voán kinh doanh, söï tuaàn hoaøn voán kinh doanh vaø nhöõng hao phí lao ñoäng phaùt sinh trong quaù trình saûn xuaát hoaëc löu thoâng. 1.3 Nhieäm vuï keá toaùn 1.3.1 Baûo veä taøi saûn cuûa doanh nghieäp Taøi saûn cuûa doanh nghieäp coù theå do nhieàu nguoàn hình thaønh nhö cuûa Nhaø nöôùc, taäp theå hay caù nhaân… do vaäy, taøi saûn naøy phaûi ñöôïc baûo veä baèng nhieàu bieän phaùp khaùc nhau, song bieän phaùp baûo veä taøi saûn chaët cheõ vaø höõu hieäu nhaát laø söï giaùm ñoác cuûa keá toaùn. Vì vaäy, nhieäm vuï ñaàu tieân cuûa keá toaùn laø phaûi “tính toaùn phaûn aùnh ghi cheùp chính xaùc soá thöïc coù, tình hình luaân chuyeån, tình hình giöõ gìn söû duïng caùc loaïi vaät tö vaø voán baèng tieàn…” ôû doanh nghieäp. 1.3.2 Phaûn aùnh vaø giaùm ñoác tình hình thöïc hieän keá hoaïch kinh teá taøi chính cuûa doanh nghieäp Caùc doanh nghieäp khi tieán haønh saûn xuaát kinh doanh ñeàu phaûi laäp keá hoaïch vaø laäp döï toaùn cho hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa mình. Trong quaù trình hoaït ñoäng, caùc nhaø quaûn lyù phaûi thöôøng xuyeân xem xeùt tình hình thöïc hieän keá hoaïch vaø döï toaùn ñoù. Coù nhieàu caùch ñeå xem xeùt tình hình naøy nhöng hay nhaát vaãn laø thoâng qua soá lieäu keá toaùn, ñoái chieáu giöõa soá lieäu keá toaùn vaø soá lieäu keá hoaïch ñeå caùc nhaø quaûn lyù coù theå thaáy ñöôïc tình hình hoaït ñoäng saûn xaáut kinh doanh cuûa doanh nghieäp mình; töø ñoù coù bieän phaùp cuï theå caûi tieán hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp. 1.3.3 Phaûn aùnh vaø giaùm ñoác vieäc chaáp haønh chính saùch, cheá ñoä kinh teá, taøi chính cuûa Nhaø nöôùc Caùc doanh nghieäp hoaït ñoäng treân cô sôû phaûi toân troïng luaät phaùp, chaáp haønh chính saùch, cheá ñoä kinh teá, taøi chính cuûa Nhaø nöôùc ñaët ra. Do vaäy thoâng qua soá lieäu keá toaùn coù theå thaåm tra xem doanh nghieäp coù toân troïng thöïc hieän ñuùng chính saùch, cheá ñoä kinh teá taøi chính khoâng? Töø ñoù thuùc ñaåy doanh nghieäp phaûi tính toaùn tæ mæ, tieát kieäm caùc khoaûn chi phí, tính toaùn chính xaùc caùc khoaûn thu nhaäp vaø keát quaû laõi loã cuûa doanh nghieäp trong töøng thôøi kyø; qua ñoù cuûng coá vaø taêng cöôøng traùch nhieäm, quyeàn haïn trong vieäc ñieàu haønh hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp. 5 Boä moân Taøi chính Keá toaùn – Khoa Quaûn trò kinh doanh – Tröôøng Ñaïi hoïc Ñaø Laït
  6. Chöông 1: Ñoái töôïng, Nhieäm vuï vaø Phöông phaùp cuûa keá toaùn 1.3.4 Phaùt hieän khaû naêng tieàm taøng trong doanh nghieäp Soá lieäu keá toaùn cung caáp ñöôïc tình hình hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh thöïc teá cuûa doanh nghieäp ôû moät thôøi kyø naøo ñoù, qua soá lieäu naøy caùc nhaø quaûn lyù phaân tích ñöôïc tình hình hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh ñoù thaáy ñöôïc nhöõng maët maïnh, maët yeáu cuûa doanh nghieäp, nhöõng khaû naêng tieàm taøng cuûa doanh nghieäp ñeå töø ñoù khai thaùc nhöõng khaû naêng naøy, ñaët ra nhöõng bieän phaùp coù hieäu löïc ñeå ñaåy maïnh moïi hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp. 1.4 Caùc coâng vieäc cuûa keá toaùn Ñeå phaûn aùnh vaø giaùm ñoác ñoái töôïng cuûa mình, keá toaùn thöïc hieän caùc coâng vieäc sau: Laäp chöùng töø – Kieåm keâ – Tính giaù caùc ñoái töôïng keá toaùn – Tính giaù thaønh – Môû taøi khoaûn – Ghi soå keùp – Laäp baùo caùo taøi chính. 1.4.1 Laäp chöùng töø keá toaùn Laäp chöùng töø laø cô sôû ñaàu tieân cuûa coâng vieäc keá toaùn. Laäp chöùng töø laø coâng vieäc cuûa keá toaùn phaûn aùnh caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh vaøo caùc maãu bieåu quy ñònh, coù söï chöùng thöïc cuaû nhöõng ngöôøi lieân quan, theo thôøi gian vaø ñòa ñieåm phaùt sinh nghieäp vuï. Chöùng töø laø cô sôû ñeå ghi soå keá toaùn, phaûn aùnh kòp thôøi, ñaày ñuû vaø chính xaùc moïi hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp; ñoàng thôøi ñaây cuõng laø cô sôû ñeå giaûi quyeát oïi söï tranh chaáp, khieáu toá neáu coù (töùc chöùng töø coù tính phaùp lyù). 1.4.2 Kieåm keâ Kieåm keâ laø moät coâng vieäc cuûa keá toaùn, duøng caùc bieän phaùp caân, ño, ñong, ñeám,… ñeå xaùc ñònh soá löôïng vaø chaát löôïng thöïc teá cuûa caùc loaïi vaät tö, voán baèng tieàn,… töø ñoù ñoái chieáu vôùi soá lieäu treân soå keá toaùn nhaèm phaùt hieän caùc khoaûn cheânh leäch giöõa soá thöïc teá vaø soá lieäu treân soå ñeå coù bieän phaùp ñieàu chænh vaø xöû lyù kòp thôøi. Thoâng qua kieåm keâ seõ goùp phaàn baûo veä taøi saûn, naâng cao tính chính xaùc cuûa soá lieäu treân soå keá toaùn vaø thuùc ñaåy vieäc söû duïng voán kinh doanh coù hieäu quaû hôn. 1.4.3 Tính giaù caùc ñoái töôïng keá toaùn Tính giaù caùc ñoái töôïng keá toaùn laø coâng vieäc cuûa keá toaùn bieåu hieän baèng giaù trò taát caû taøi saûn cuûa doanh nghieäp. Nhôø ñoù, moïi ñoái töôïng keá toaùn ñeàu ñöôïc bieåu hieän cuøng moät thöôùc ño tieàn teä; taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho vieäc toång hôïp vaø so saùnh soá lieäu. 1.4.4 Tính giaù thaønh Tính giaù thaønh laø vieäc toång hôïp caùc khoaûn chi phí saûn xuaát kinh doanh thuoäc ñoái töôïng tính giaù thaønh; sau ñoù, tính toaùn ñeå xaùc ñònh giaù thaønh saûn phaåm, coâng trình, 6 Boä moân Taøi chính Keá toaùn – Khoa Quaûn trò kinh doanh – Tröôøng Ñaïi hoïc Ñaø Laït
  7. Chöông 1: Ñoái töôïng, Nhieäm vuï vaø Phöông phaùp cuûa keá toaùn dòch vuï…Thoâng qua vieäc tính giaù thaønh chính xaùc seõ laø cô sôû ñeå xaây döïng giaù baùn moät caùch hôïp lyù vaø tính toaùn chính xaùc keát quaû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. 1.4.5 Môû taøi khoaûn keá toaùn “Taøi khoaûn keá toaùn laø coâng cuï duøng phaûn aùnh vaø giaùm ñoác moät caùch thöôøng xuyeân, lieân tuïc vaø coù heä thoáng cho töøng ñoái töôïng keá toaùn rieâng bieät trong quaù trình saûn xuaát kinh doanh cuûa ñôn vò”. Taøi khoaûn keá toaùn laø moät trang soå phaûn aùnh söï bieán ñoäng cuûa caùc ñoái töôïng keá toaùn theo ñuùng nguyeân taéc keá toaùn. Moãi ñoái töôïng keá toaùn rieâng bieät coù noäi dung kinh teá khaùc nhau, coù söï toàn taïi vaø vaän ñoäng khaùc nhau, coù yeâu caàu quaûn lyù khaùc nhau neân moãi ñoái töôïng keá toaùn ñöôïc môû moät taøi khoaûn töông öùng. 1.4.6 Ghi soå keùp Ghi soå keùp laø coâng vieäc keá toaùn phaûn aùnh moät nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh vaøo ít nhaát 2 taøi khoaûn lieân quan theo ñuùng noäi dung kinh teá vaø moái quan heä khaùch quan cuûa caùc taøi khoaûn. 1.4.7 Laäp caùc baùo caùo keá toaùn Baùo caùo keá toaùn ñöôïc toång hôïp töø caùc soå saùch keá toaùn theo caùc chæ tieâu kinh teá veà taøi saûn vaø tình hình hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp trong moät thôøi kyø nhaát ñònh. Baûng caân ñoái keá toaùn laø moät maãu bieåu phaûn aùnh toaøn boä tình hình taøi saûn cuûa ñôn vò kinh teá taïi moät thôøi ñieåm nhaát ñònh. Thoâng qua Baûng caân ñoái keá toaùn seõ giuùp cho ngöôøi quaûn lyù, cô quan chöùc naêng, cô quan caáp treân,… naém ñöôïc tình hình taøi saûn cuûa ñôn vò vaø ñaùnh giaù hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. Baûng caân ñoái keá toaùn ñöôïc coi nhö laø cöûa soå taøi chính. Caùc coâng vieäc keá toaùn treân phaûi ñöôïc thöïc hieän ñoàng thôøi trong moái quan heä giöõa chuùng. Laäp chöùng töø vaø kieåm keâ seõ cung caáp ñaày ñuû, kòp thôøi, chính xaùc caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh trong doanh nghieäp. Tính giaù – tính giaù thaønh saûn phaåm nhaèm bieåu hieän caùc ñoái töôïng keá toaùn baèng tieàn ñeå töø ñoù ghi soå keùp vaøo caùc taøi khoaûn lieân quan. Töø soá lieäu treân soå keá toaùn, keá toaùn toång hôïp theo caùc chæ tieâu caàn thieát treân Baûng caân ñoái keá toaùn vaø Baùo caùo taøi chính. 7 Boä moân Taøi chính Keá toaùn – Khoa Quaûn trò kinh doanh – Tröôøng Ñaïi hoïc Ñaø Laït
  8. Chöông 1: Ñoái töôïng, Nhieäm vuï vaø Phöông phaùp cuûa keá toaùn 1.5 Caùc nguyeân taéc keá toaùn vaø yeâu caàu ñoái vôùi keá toaùn: 1.5.1 Caùc nguyeân taéc keá toaùn caên baûn 1.5.1.1 Cô sôû doàn tích Moïi nghieäp vuï kinh teá, taøi chính cuûa doanh nghieäp lieân quan ñeán taøi saûn, nôï phaûi traû, nguoàn voán chuû sôû höõu, doanh thu, chi phí phaûi ñöôïc ghi soå keá toaùn vaøo thôøi ñieåm phaùt sinh, khoâng caên cöù vaøo thôøi ñieåm thöïc teá thu hoaëc thöïc teá chi tieàn hoaëc töông ñöông tieàn. Baùo caùo taøi chính laäp treân cô sôû doàn tích phaûn aûnh tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp trong quaù khöù, hieän taïi vaø töông lai. 1.5.1.2 Hoaït ñoäng Lieân tuïc Baùo caùo taøi chính phaûi ñöôïc laäp treân cô sôû giaû ñònh laø doanh nghieäp ñang hoaït ñoäng lieân tuïc vaø seõ tieáp tuïc hoaït ñoäng kinh doanh bình thöôøng trong töông lai gaàn, nghóa laø doanh nghieäp khoâng coù yù ñònh cuõng nhö khoâng buoäc phaûi ngöøng hoaït ñoäng hoaëc phaûi thu heïp ñaùng keå quy moâ hoaït ñoäng cuûa mình. Tröôøng hôïp thöïc teá khaùc vôùi giaû ñònh hoaït ñoäng lieân tuïc thì baùo caùo taøi chính phaûi laäp treân moät cô sôû khaùc vaø phaûi giaûi thích cô sôû ñaõ söû duïng ñeå laäp baùo caùo taøi chính. 1.5.1.3 Giaù goác Taøi saûn phaûi ñöôïc ghi nhaän theo giaù goác. Giaù goác cuûa taøi saûn ñöôïc tính theo soá tieàn hoaëc khoaûn töông ñöông tieàn ñaõ traû, phaûi traû hoaëc tính theo giaù trò hôïp lyù cuûa taøi saûn ñoù vaøo thôøi ñieåm taøi saûn ñöôïc ghi nhaän. Giaù goác cuûa taøi saûn khoâng ñöôïc thay ñoåi tröø khi coù quy ñònh khaùc trong chuaån möïc keá toaùn cuï theå. 1.5.1.4 Phuø hôïp Vieäc ghi nhaän doanh thu vaø chi phí phaûi phuø hôïp vôùi nhau. Khi ghi nhaän moät khoaûn doanh thu thì phaûi ghi nhaän moät khoaûn chi phí töông öùng coù lieân quan ñeán vieäc taïo ra doanh thu ñoù. Chi phí töông öùng vôùi doanh thu goàm chi phí cuûa kyø taïo ra doanh thu vaø chi phí cuûa caùc kyø tröôùc hoaëc chi phí phaûi traû nhöng lieân quan ñeán doanh thu cuûa kyø ñoù. 1.5.1.5 Nhaát quaùn Caùc chính saùch vaø phöông phaùp keá toaùn doanh nghieäp ñaõ choïn phaûi ñöôïc aùp duïng thoáng nhaát ít nhaát trong moät kyø keá toaùn naêm. Tröôøng hôïp coù thay ñoåi chính saùch vaø phöông phaùp keá toaùn ñaõ choïn thì phaûi giaûi trình lyù do vaø aûnh höôûng cuûa söï thay ñoåi ñoù trong phaàn thuyeát minh baùo caùo taøi chính. 8 Boä moân Taøi chính Keá toaùn – Khoa Quaûn trò kinh doanh – Tröôøng Ñaïi hoïc Ñaø Laït
  9. Chöông 1: Ñoái töôïng, Nhieäm vuï vaø Phöông phaùp cuûa keá toaùn 1.5.1.6 Thaän troïng Thaän troïng laø vieäc xem xeùt, caân nhaéc, phaùn ñoaùn caàn thieát ñeå laäp caùc öôùc tính keá toaùn trong caùc ñieàu kieän khoâng chaéc chaén. Nguyeân taéc thaän troïng ñoøi hoûi: a. Phaûi laäp caùc khoaûn döï phoøng nhöng khoâng laäp quaù lôùn; b. Khoâng ñaùnh giaù cao hôn giaù trò cuûa caùc taøi saûn vaø caùc khoaûn thu nhaäp; c. Khoâng ñaùnh giaù thaáp hôn giaù trò cuûa caùc khoaûn nôï phaûi traû vaø chi phí; d. Doanh thu vaø thu nhaäp chæ ñöôïc ghi nhaän khi coù baèng chöùng chaéc chaén veà khaû naêng thu ñöôïc lôïi ích kinh teá, coøn chi phí phaûi ñöôïc ghi nhaän khi coù baèng chöùng veà khaû naêng phaùt sinh chi phí. 1.5.1.7 Troïng yeáu Thoâng tin ñöôïc coi laø troïng yeáu trong tröôøng hôïp neáu thieáu thoâng tin hoaëc thieáu chính xaùc cuûa thoâng tin ñoù coù theå laøm sai leäch ñaùng keå baùo caùo taøi chính, laøm aûnh höôûng ñeán quyeát ñònh kinh teá cuûa ngöôøi söû duïng baùo caùo taøi chính. Tính troïng yeáu phuï thuoäc vaøo ñoä lôùn vaø tính chaát cuûa thoâng tin hoaëc caùc sai soùt ñöôïc ñaùnh giaù trong hoaøn caûnh cuï theå. Tính troïng yeáu cuûa thoâng tin phaûi ñöôïc xem xeùt treân caû phöông dieän ñònh löôïng vaø ñònh tính. 1.5.2 Caùc yeâu caàu cô baûn ñoái vôùi keá toaùn 1.5.2.1 Trung thöïc Caùc thoâng tin vaø soá lieäu keá toaùn phaûi ñöôïc ghi cheùp vaø baùo caùo treân cô sôû caùc baèng chöùng ñaày ñuû, khaùch quan vaø ñuùng vôùi thöïc teá veà hieän traïng, baûn chaát noäi dung vaø giaù trò cuûa nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh. 1.5.2.2 Khaùch quan Caùc thoâng tin vaø soá lieäu keá toaùn phaûi ñöôïc ghi cheùp vaø baùo caùo ñuùng vôùi thöïc teá, khoâng bò xuyeân taïc, khoâng bò boùp meùo. 1.5.2.3 Ñaày ñuû Moïi nghieäp vuï kinh teá, taøi chính phaùt sinh lieân quan ñeán kyø keá toaùn phaûi ñöôïc ghi cheùp vaø baùo caùo ñaày ñuû, khoâng bò boû soùt. 1.5.2.4 Kòp thôøi Caùc thoâng tin vaø soá lieäu keá toaùn phaûi ñöôïc ghi cheùp vaø baùo caùo kòp thôøi, ñuùng hoaëc tröôùc thôøi haïn quy ñònh, khoâng ñöôïc chaäm treã. 1.5.2.5 Deã hieåu Caùc thoâng tin vaø soá lieäu keá toaùn trình baøy trong baùo caùo taøi chính phaûi roõ raøng, deã hieåu ñoái vôùi ngöôøi söû duïng. Ngöôøi söû duïng ôû ñaây ñöôïc hieåu laø ngöôøi coù 9 Boä moân Taøi chính Keá toaùn – Khoa Quaûn trò kinh doanh – Tröôøng Ñaïi hoïc Ñaø Laït
  10. Chöông 1: Ñoái töôïng, Nhieäm vuï vaø Phöông phaùp cuûa keá toaùn hieåu bieát veà kinh doanh, veà kinh teá, taøi chính, keá toaùn ôû möùc trung bình. Thoâng tin veà nhöõng vaán ñeà phöùc taïp trong baùo caùo taøi chính phaûi ñöôïc giaûi trình trong phaàn thuyeát minh. 1.5.2.6 Coù theå so saùnh Caùc thoâng tin vaø soá lieäu keá toaùn giöõa caùc kyø keá toaùn trong moät doanh nghieäp vaø giöõa caùc doanh nghieäp chæ coù theå so saùnh ñöôïc khi tính toaùn vaø trình baøy nhaát quaùn. Tröôøng hôïp khoâng nhaát quaùn thì phaûi giaûi trình trong phaàn thuyeát minh ñeå ngöôøi söû duïng baùo caùo taøi chính coù theå so saùnh thoâng tin giöõa caùc kyø keá toaùn, giöõa caùc doanh nghieäp hoaëc giöõa thoâng tin thöïc hieän vôùi thoâng tin döï toaùn, keá hoaïch. Caùc yeâu caàu keá toaùn quy ñònh treân phaûi ñöôïc thöïc hieän ñoàng thôøi. Ví duï: Yeâu caàu trung thöïc ñaõ bao haøm yeâu caàu khaùch quan; yeâu caàu kòp thôøi nhöng phaûi ñaày ñuû, deã hieåu vaø coù theå so saùnh ñöôïc. 10 Boä moân Taøi chính Keá toaùn – Khoa Quaûn trò kinh doanh – Tröôøng Ñaïi hoïc Ñaø Laït
  11. Chöông 2: Baûng caân ñoái keá toaùn CHÖÔNG 2 BAÛNG CAÂN ÑOÁI KEÁ TOAÙN 2.1 Baûng caân ñoái keá toaùn 2.1.1 Khaùi nieäm Baûng caân ñoái keá toaùn laø moät baûng baùo caùo taøi chính toång hôïp, phaûn aùnh toång quaùt toaøn boä giaù trò taøi saûn hieän coù vaø nguoàn hình thaønh taøi saûn ñoù cuûa doanh nghieäp taïi moät thôøi ñieåm nhaát ñònh (thöôøng vaøo cuoái kyø kinh doanh). Baûng caân ñoái keá toaùn duøng tieàn ñeå bieåu hieän giaù trò taøi saûn döôùi 2 goùc ñoä: hình thaùi toàn taïi cuûa taøi saûn vaø nguoàn hình thaønh taøi saûn ñoù. Caên cöù vaøo Baûng caân ñoái keá toaùn coù theå nhaän xeùt, ñaùnh giaù khaùi quaùt tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp. Baûng caân ñoái keá toaùn laø moät baùo caùo baét buoäc, ñöôïc Nhaø nöôùc quy ñònh thoáng nhaát veà maãu bieåu, phöông phaùp laäp, nôi phaûi gôûi vaø thôøi haïn gôûi. 2.1.2 Keát caáu Baûng caân ñoái keá toaùn duøng ñeå phaûn aùnh tình hình taøi saûn cuûa doanh nghieäp töùc laø phaûn aùnh voán kinh doanh cuûa doanh nghieäp theo 2 goùc ñoä: hình thaùi toàn taïi vaø nguoàn hình thaønh taøi saûn; do ñoù, ñeå phaûn aùnh ñöôïc 2 maët naøy, Baûng caân ñoái keá toaùn phaûi ñöôïc xaây döïng keát caáu goàm 2 phaàn. Trong ñoù: Phaàn beân traùi (hoaëc beân treân) duøng phaûn aùnh toaøn boä caùc hình thaùi toàn taïi cuûa taøi saûn, ñöôïc goïi laø phaàn Taøi saûn. Phaàn beân phaûi (hoaëc beân döôùi) duøng phaûn aùnh nguoàn hình thaønh cuûa taøi saûn, ñöôïc goïi laø phaàn Nguoàn voán. Cuï theå, caùc khoaûn muïc cuûa töøng phaàn treân Baûng caân ñoái keá toaùn nhö sau. 2.1.2.1Taøi saûn Goàm 2 khoaûn muïc lôùn: A. Taøi saûn ngaén haïn I. Tieàn vaø caùc khoaûn töông ñöông tieàn: Phaûn aùnh soá hieän coù cuûa caùc khoaûn tieàn maët, tieàn göûi ngaân haøng, tieàn ñang chuyeån. II. Caùc khoaûn ñaàu tö taøi chính ngaén haïn: Bao goàm giaù trò caùc khoaûn ñaàu tö veà chöùng khoaùn, ti n g i có kỳ h n… coù thôøi haïn thu hoài voán döôùi 1 naêm vaø khoaûn döï phoøng giaûm giaù ñaàu tö ngaén haïn. III. Caùc khoaûn phaûi thu ngaén haïn: Phaûn aùnh giaù trò cuûa caùc khoaûn phaûi thu khaùch haøng, phaûi thu noäi boä, phaûi thu khaùc,.. vaø khoaûn döï phoøng phaûi thu khoù ñoøi. 11 Boä moân Taøi chính Keá toaùn – Khoa Quaûn trò kinh doanh – Tröôøng Ñaïi hoïc Ñaø Laït
  12. Chöông 2: Baûng caân ñoái keá toaùn IV. Haøng toàn kho: Phaûn aùnh giaù trò hieän coù cuûa caùc khoaûn toàn kho nhö haøng mua ñang ñi ñöôøng, nguyeân vaät lieäu, coâng cuï, duïng cuï, saûn phaåm dôû dang, thaønh phaåm, haøng hoùa, haøng göûi baùn,… vaø khoaûn döï phoøng giaûm giaù haøng toàn kho. V. Taøi saûn ngaén haïn khaùc: Bao goàm giaù trò nhöõng taøi saûn löu ñoäng chöa ñöôïc keå treân nhö taïm öùng, chi phí traû tröôùc, thueá GTGT ñöôïc khaáu tröø, thueá vaø caùc khoûan phaûi thu Nhaø nöôùc B. Taøi saûn daøi haïn I. Caùc khoaûn phaûi thu daøi haïn: Phaûi thu daøi haïn cuûa khaùch haøng, Voán kinh doanh ôû ñôn vò tröïc thuoäc, Phaûi thu daøi haïn khaùc II. Taøi saûn coá ñònh: Phaûn aùnh nguyeân giaù vaø giaù trò hao moøn cuûa taøi saûn coá ñònh höõu hình, taøi saûn coá ñònh voâ hình vaø taøi saûn coá ñònh thueâ taøi chính, Chi phí xaây döïng cô baûn III. Baát ñoäng saûn ñaàu tö: ñöôïc quaûn lyù theo nguyeân giaù vaø giaù trò hao moøn IV. Caùc khoaûn ñaàu tö taøi chính daøi haïn: Bao goàm giaù trò cuûa caùc khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty con, ñaàâu tö vaøo coâng ty lieân keát lieân doanh, ñaâu tö daøi haïn khaùc coù thôøi haïn thu hoài voán treân 1 naêm vaø khoaûn döï phoøng giaûm giaù ñaàu tö daøi haïn. V. Taøi saûn daøi haïn khaùc: phaûn aùnh giaù trò cuûa chi phí traû tröôùc daøi haïn, Taøi saûn thueá thu nhaäp hoaõn laïi, taøi saûn daøi haïn khaùc. Chuù yù: Nhöõng khoaûn döï phoøng giaûm giaù haøng toàn kho, döï phoøng giaûm giaù ñaàu tö, döï phoøng giaûm giaù phaûi thu khoù ñoøi, hao moøn taøi saûn coá ñònh,… ñöôïc phaûn aùnh treân Baûng caân ñoái keá toaùn baèng giaù trò aâm vì caùc khoaûn naøy coù ñaëc tính laøm giaûm giaù trò ñoái töôïng phaûn aùnh. 2.1.2.2 Nguoàn voán Goàm 2 khoaûn muïc lôùn: A. Nôï phaûi traû: I. Nôï ngaén haïn II. Nôï daøi haïn B. Voán chuû sôû höõu: I. Voán chuû sôû höõu II. Nguoàn kinh phí vaø quyõ khaùc 12 Boä moân Taøi chính Keá toaùn – Khoa Quaûn trò kinh doanh – Tröôøng Ñaïi hoïc Ñaø Laït
  13. Chöông 2: Baûng caân ñoái keá toaùn ðơn v báo cáo:……………….... M u s B 01 – DN ð a ch :…………………………. (Ban hành theo Qð s 15/2006/Qð-BTC Ngày 20/03/2006 c a B trư ng BTC) B NG CÂN ð I K TOÁN T i ngày ... tháng ... năm ...(1) ðơn v tính:............. S S Mã Thuy t cu i ñ u TÀI S N s minh năm kỳ (3) (3) 1 2 3 4 5 a - tµi s¶n ng¾n h¹n (100=110+120+130+140+150) 100 I. Ti n và các kho n tương ñương ti n 110 1.Ti n 111 V.01 2. Các kho n tương ñương ti n 112 II. Các kho n ñ u tư tài chính ng n h n 120 V.02 1. ð u tư ng n h n 121 2. D phòng gi m giá ñ u tư ng n h n (*) (2) 129 (…) (…) III. Các kho n ph i thu ng n h n 130 1. Ph i thu khách hàng 131 2. Tr trư c cho ngư i bán 132 3. Ph i thu n i b ng n h n 133 4. Ph i thu theo ti n ñ k ho ch h p ñ ng xây d ng 134 5. Các kho n ph i thu khác 135 V.03 6. D phòng ph i thu ng n h n khó ñòi (*) 139 (…) (…) IV. Hàng t n kho 140 1. Hàng t n kho 141 V.04 2. D phòng gi m giá hàng t n kho (*) 149 (…) (…) V. Tài s n ng n h n khác 150 1. Chi phí tr trư c ng n h n 151 2. Thu GTGT ñư c kh u tr 152 3. Thu và các kho n khác ph i thu Nhà nư c 154 V.05 5. Tài s n ng n h n khác 158 B - TÀI S N DÀI H N (200 = 210 + 220 + 240 + 250 + 260) 200 I- Các kho n ph i thu dài h n 210 1. Ph i thu dài h n c a khách hàng 211 2. V n kinh doanh ñơn v tr c thu c 212 3. Ph i thu dài h n n i b 213 V.06 4. Ph i thu dài h n khác 218 V.07 5. D phòng ph i thu dài h n khó ñòi (*) 219 (...) (...) 13 Boä moân Taøi chính Keá toaùn – Khoa Quaûn trò kinh doanh – Tröôøng Ñaïi hoïc Ñaø Laït
  14. Chöông 2: Baûng caân ñoái keá toaùn II. Tài s n c ñ nh 220 1. Tài s n c ñ nh h u hình 221 V.08 - Nguyên giá 222 - Giá tr hao mòn lu k (*) 223 (…) (…) 2. Tài s n c ñ nh thuê tài chính 224 V.09 - Nguyên giá 225 - Giá tr hao mòn lu k (*) 226 (…) (…) 3. Tài s n c ñ nh vô hình 227 V.10 - Nguyên giá 228 - Giá tr hao mòn lu k (*) 229 (…) (…) 4. Chi phí xây d ng cơ b n d dang 230 V.11 III. B t ñ ng s n ñ u tư 240 V.12 - Nguyên giá 241 - Giá tr hao mòn lu k (*) 242 (…) (…) IV. Các kho n ñ u tư tài chính dài h n 250 1. ð u tư vào công ty con 251 2. ð u tư vào công ty liên k t, liên doanh 252 3. ð u tư dài h n khác 258 V.13 4. D phòng gi m giá ñ u tư tài chính dài h n (*) 259 (…) (…) V. Tài s n dài h n khác 260 1. Chi phí tr trư c dài h n 261 V.14 2. Tài s n thu thu nh p hoãn l i 262 V.21 3. Tài s n dài h n khác 268 tæng céng tµI s¶n (270 = 100 + 200) 270 NGU N V N a - nî ph¶i tr¶ (300 = 310 + 330) 300 I. N ng n h n 310 1. Vay và n ng n h n 311 V.15 2. Ph i tr ngư i bán 312 3. Ngư i mua tr ti n trư c 313 4. Thu và các kho n ph i n p Nhà nư c 314 V.16 5. Ph i tr ngư i lao ñ ng 315 6. Chi phí ph i tr 316 V.17 7. Ph i tr n i b 317 8. Ph i tr theo ti n ñ k ho ch h p ñ ng xây d ng 318 9. Các kho n ph i tr , ph i n p ng n h n khác 319 V.18 10. D phòng ph i tr ng n h n 320 II. N dài h n 330 1. Ph i tr dài h n ngư i bán 331 2. Ph i tr dài h n n i b 332 V.19 3. Ph i tr dài h n khác 333 4. Vay và n dài h n 334 V.20 5. Thu thu nh p hoãn l i ph i tr 335 V.21 6. D phòng tr c p m t vi c làm 336 7.D phòng ph i tr dài h n 337 B - V N CH S H U (400 = 410 + 430) 14 Boä moân Taøi chính Keá toaùn – Khoa Quaûn trò kinh doanh – Tröôøng Ñaïi hoïc Ñaø Laït
  15. Chöông 2: Baûng caân ñoái keá toaùn 400 I. V n ch s h u 410 V.22 1. V n ñ u tư c a ch s h u 411 2. Th ng dư v n c ph n 412 3. V n khác c a ch s h u 413 4. C phi u qu (*) 414 (...) (...) 5. Chênh l ch ñánh giá l i tài s n 415 6. Chênh l ch t giá h i ñoái 416 7. Qu ñ u tư phát tri n 417 8. Qu d phòng tài chính 418 9. Qu khác thu c v n ch s h u 419 10. L i nhu n sau thu chưa phân ph i 420 11. Ngu n v n ñ u tư XDCB 421 II. Ngu n kinh phí và qu khác 430 1. Qu khen thư ng, phúc l i 431 2. Ngu n kinh phí 432 V.23 3. Ngu n kinh phí ñã hình thành TSCð 433 Tæng céng nguån vèn (440 = 300 + 400) 440 CÁC CH TIÊU NGOÀI B NG CÂN ð I K TOÁN Thuy t S cu i S ñ u CH TIÊU minh năm (3) năm (3) 1. Tài s n thuê ngoài 24 2. V t tư, hàng hóa nh n gi h , nh n gia công 3. Hàng hóa nh n bán h , nh n ký g i, ký cư c 4. N khó ñòi ñã x lý 5. Ngo i t các lo i 6. D toán chi s nghi p, d án L p, ngày ... tháng ... năm ... Ngư i l p bi u K toán trư ng Giám ñ c (Ký, h tên) (Ký, h tên) (Ký, h tên, ñóng d u) Ghi chú: (1) Nh ng ch tiêu không có s li u có th không ph i trình bày nhưng không ñư c ñánh l i s th t ch tiêu và “Mã s “. (2) S li u trong các ch tiêu có d u (*) ñư c ghi b ng s âm dư i hình th c ghi trong ngo c ñơn (...). (3) ð i v i doanh nghi p có kỳ k toán năm là năm dương l ch (X) thì “S cu i năm“ có th ghi là “31.12.X“; “S ñ u năm“ có th ghi là “01.01.X“. 15 Boä moân Taøi chính Keá toaùn – Khoa Quaûn trò kinh doanh – Tröôøng Ñaïi hoïc Ñaø Laït
  16. Chöông 2: Baûng caân ñoái keá toaùn 2.2 Tính chaát caân baèng cuûa Baûng caân ñoái keá toaùn 2.2.1 Taïi thôøi ñieåm laäp baûng Vì baát kyø moät taøi saûn naøo cuõng coù nguoàn hình thaønh töông öùng neân ta coù moät tính chaát quan troïng cuûa Baûng caân ñoái keá toaùn laø: Toång coäng Taøi saûn = Toång coäng Nguoàn voán 2.2.2 Khi caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh Trong quaù trình hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp, caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh seõ laøm aûnh höôûng ñeán caùc khoaûn muïc treân Baûng caân ñoái keá toaùn laø caùc khoaûn naøy thay ñoåi. Chuùng ta nghieân cöùu söï thay ñoåi ñoù treân caùc tröôøng hôïp cuï theå vaø xeùt tính caân ñoái cuûa Baûng caân ñoái keá toaùn sau moãi nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh. Ví duï: Giaû söû coù soá lieäu taïi moät ñôn vò kinh teá vaøo 31/7 nhö sau: Ñôn vò tính: Ñoàng TAØI SAÛN Soá tieàn NGUOÀN VOÁN Soá tieàn 1. Tieàn maët 5 000 000 1. Vay ngaén haïn 17 000 000 2. Tieàn göûi ngaân haøng 22 000 000 2. Phaûi traû ngöôøi baùn 30 000 000 3. Nguyeân vaät lieäu 8 000 000 3. Nguoàn voán kinh doanh 80 000 000 4. Haøng hoùa 30 000 000 4. Laõi chöa phaân phoái 8 000 000 5. Taøi saûn coá ñònh 70 000 000 Toång coäng 135 000 000 Toång coäng 135 000 000 Trong thaùng 8, coù caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh nhö sau: a. Tröôøng hôïp 1: Moät nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh laøm aûnh höôûng ñeán 2 khoaûn muïc thuoäc phaàn Taøi saûn treân Baûng caân ñoái keá toaùn laøm 2 khoaûn muïc naøy thay ñoåi giaù trò; moät khoaûn taêng leân vaø moät khoaûn giaûm xuoáng. Ví duï: Ñôn vò chi tieàn göûi ngaân haøng mua nguyeân vaät lieäu trò giaù 5.000.000ñ Nghieäp vuï phaùt sinh laøm cho tieàn göûi ngaân haøng giaûm 5.000.000ñ töông öùng nguyeân vaät lieäu taêng 5.000.000ñ. Caû 2 khoaûn naøy cuøng thuoäc phaàn Taøi saûn neân toång coäng Taøi saûn khoâng thay ñoåi. Baûng caân ñoái keá toaùn vaãn caân baèng. b. Tröôøng hôïp 2: Moät nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh laøm aûnh höôûng ñeán 2 khoaûn muïc thuoäc phaàn Nguoàn voán treân Baûng caân ñoái keá toaùn laøm 2 khoaûn muïc naøy thay ñoåi giaù trò; moät khoaûn taêng leân vaø moät khoaûn giaûm xuoáng. 16 Boä moân Taøi chính Keá toaùn – Khoa Quaûn trò kinh doanh – Tröôøng Ñaïi hoïc Ñaø Laït
  17. Chöông 2: Baûng caân ñoái keá toaùn Ví duï: Ñôn vò duøng lôïi nhuaän chöa phaân phoái boå sung nguoàn voán kinh doanh vôùi soá tieàn 10.000.000ñ Nghieäp vuï phaùt sinh laøm cho lôïi nhuaän chöa phaân phoái giaûm 10.000.000ñ töông öùng nguoàn voán kinh doanh taêng 10.000.000ñ. Caû 2 khoaûn naøy thuoäc phaàn Nguoàn voán neân toång coäng Nguoàn voán khoâng thay ñoåi. Baûng caân ñoái keá toaùn vaãn caân baèng. c. Tröôøng hôïp 3: Moät nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh laøm aûnh höôûng 2 khoaûn muïc thuoäc 2 phaàn cuûa Baûng caân ñoái keá toaùn, moät khoaûn thuoäc beân taøi saûn, moät khoaûn thuoäc beân nguoàn voán. Do ñoù, khi khoaûn muïc taøi saûn taêng giaù trò laøm khoaûn muïc nguoàn voán taêng giaù trò töông öùng. Ví duï: Ñôn vò mua nguyeân vaät lieäu nhaäp kho, chöa traû tieàn cho ngöôøi baùn soá tieàn 3.000.000ñ Nghieäp vuï phaùt sinh laøm cho nguyeân vaät lieäu taêng 3.000.000ñ töông öùng phaûi traû ngöôøi baùn cuõng taêng 3.000.000ñ. Nhö vaäy, caû 2 phaàn cuûa baûng caân ñoái keá toaùn cuøng taêng 3.000.000ñ Baûng caân ñoái keá toaùn vaãn caân baèng. d. Tröôøng hôïp 4: Moät nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh laøm aûnh höôûng 2 khoaûn muïc thuoäc 2 phaàn cuûa Baûng caân ñoái keá toaùn, moät khoaûn thuoäc beân taøi saûn, moät khoaûn thuoäc beân nguoàn voán. Do ñoù, khi khoaûn muïc taøi saûn giaûm giaù trò laøm khoaûn muïc nguoàn voán giaûm giaù trò töông öùng. Ví duï: Ñôn vò chi tieàn göûi ngaân haøng traû nôï vay ngaén haïn soá tieàn 15.000.000ñ Nghieäp vuï phaùt sinh laøm cho tieàn göûi ngaân haøng giaûm 15.000.000ñ töông öùng khoaûn vay ngaén haïn giaûm 15.000.000ñ.Nhö vaäy, caû 2 phaàn cuûa baûng caân ñoái keá toaùn cuøng giaûm 15.000.000ñ Baûng caân ñoái keá toaùn vaãn caân baèng. Toùm laïi, trong thöïc teá, caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh raát ña daïng nhöng bao giôø cuõng thuoäc moät trong 4 tröôøng hôïp toång quaùt sau: Moät khoaûn muïc Taøi saûn taêng, moät khoaûn muïc Taøi saûn khaùc giaûm giaù trò töông öùng. Moät khoaûn muïc Nguoàn voán taêng, moät khoaûn muïc Nguoàn voán khaùc giaûm giaù trò töông öùng. Moät khoaûn muïc Taøi saûn taêng, moät khoaûn muïc Nguoàn voán taêng giaù trò töông öùng. Moät khoaûn muïc Taøi saûn giaûm, moät khoaûn muïc Nguoàn voán giaûm giaù trò töông öùng. 17 Boä moân Taøi chính Keá toaùn – Khoa Quaûn trò kinh doanh – Tröôøng Ñaïi hoïc Ñaø Laït
  18. Chöông 2: Baûng caân ñoái keá toaùn Keát luaän: Nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh neáu chæ aûnh höôûng ñeán moät phaàn cuûa Baûng caân ñoái keá toaùn thì seõ coù söï saép xeáp laïi taøi saûn hoaëc nguoàn voán nghóa laø chæ laøm thay ñoåi tyû troïng cuûa caùc khoaûn muïc Taøi saûn hoaëc Nguoàn voán maø toång coäng soá tieàn treân Baûng khoâng thay ñoåi, toång coäng Taøi saûn vaãn baèng toång coäng Nguoàn voán. Nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh neáu aûnh höôûng ñeán caùc khoaûn muïc ôû 2 beân Baûng caân ñoái keá toaùn thì caùc khoaûn muïc ñoù thay ñoåi giaù trò töông öùng nhau, laøm soá tieàn toång coäng thay ñoåi nhöng toång coäng Taøi saûn vaãn baèng toång coäng Nguoàn voán. Moïi nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh ñeàu lieân quan ñeán ít nhaát 2 khoaûn muïc treân Baûng caân ñoái keá toaùn vaø khoâng laøm maát tính caân baèng cuûa Baûng. 18 Boä moân Taøi chính Keá toaùn – Khoa Quaûn trò kinh doanh – Tröôøng Ñaïi hoïc Ñaø Laït
  19. Chöông 3: Taøi khoaûn vaø Ghi soå keùp CHÖÔNG 3 TAØI KHOAÛN VAØ GHI SOÅ KEÙP 3.1 Taøi khoaûn 3.1.1 Khaùi nieäm Nhö ñaõ nghieân cöùu ôû chöông 2, Baûng caân ñoái keá toaùn giuùp chuùng ta bieát ñöôïc moät caùch toång quaùt veà taøi saûn vaø nguoàn hình thaønh taøi saûn cuûa moät doanh nghieäp vaøo moät thôøi ñieåm nhaát ñònh. Do vaäy, vieäc laäp Baûng caân ñoái keá toaùn ñoùng vai troø cöïc kyø quan troïng trong coâng vieäc cuûa keá toaùn. Tuy nhieân, trong thöïc teá khoâng theå duøng Baûng caân ñoái keá toaùn ñeå phaûn aùnh töøng nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh vì nhöõng lyù do sau: - Caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh lieân tuïc vaø phöùc taïp, neáu sau moãi nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh ñeàu phaûi söûa ñoåi vaø laäp moät baûng caân ñoái keá toaùn môùi thì coâng vieäc thaät phöùc taïp vaø naëng nhoïc. Do ñoù, Baûng caân ñoái keá toaùn thöôøng chæ ñöôïc laäp vaøo cuoái kyø, cuoái moãi naêm, moãi quyù hoaëc moãi thaùng. - Caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh haøng ngaøy caàn thieát phaûi löu laïi buùt tích rieâng cho moãi nghieäp vuï nhö ngaøy thaùng, noäi dung,… Vieäc löu laïi naøy caàn thieát cho vieäc quaûn lyù doanh nghieäp; ngoaøi ra, coøn laø söï baét buoäc theo quy ñònh Nhaø nöôùc ñoái vôùi coâng vieäc keá toaùn. Do ñoù, caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh haøng ngaøy phaûi ñöôïc ghi cheùp vaøo caùc taøi khoaûn keá toaùn. Ta coù khaùi nieäm veà taøi khoaûn keá toaùn nhö sau: Taøi khoaûn keá toaùn laø moät phöông phaùp cuûa keá toaùn – bieåu hieän laø moät trang soå – duøng ñeå phaân loaïi vaø phaûn aùnh moät caùch lieân tuïc, coù heä thoáng töøng ñoái töôïng keá toaùn rieâng bieät qua caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh trong quaù trình hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. 3.1.2 Keát caáu Nhö vaäy, ñeå theo doõi tình hình vaø söï vaän ñoäng cuûa töøng khoaûn taøi saûn cuõng nhö töøng khoaûn nguoàn voán hay noùi khaùc ñi laø töøng ñoái töôïng keá toaùn rieâng bieät thì vôùi moãi ñoái töôïng keá toaùn, ngöôøi ta môû moät taøi khoaûn. Ví duï nhö ñeå theo doõi tình hình vaø söï vaän ñoäng cuûa tieàn maët, ngöôøi ta môû taøi khoaûn tieàn maët; ñeå theo doõi tình hình vaø söï vaän ñoäng cuûa khoaûn Vay ngaén haïn, ngöôøi ta môû taøi khoaûn Vay ngaén haïn,… nhö vaäy, moãi ñoái töôïng keá toaùn seõ ñöôïc môû moät taøi khoaûn töông öùng ñeå theo doõi tình hình vaø söï vaän ñoäng. Söï vaän ñoäng cuûa caùc ñoái töôïng keá toaùn rieâng bieät laø söï vaän ñoäng 2 maët ñoái laäp. Ví duï nhö vaän ñoäng cuûa tieàn maët laø thu vaø chi, söï vaän ñoäng cuûa khoaûn vay 19 Boä moân Taøi chính Keá toaùn – Khoa Quaûn trò kinh doanh – Tröôøng Ñaïi hoïc Ñaø Laït
  20. Chöông 3: Taøi khoaûn vaø Ghi soå keùp ngaén haïn laø vay vaø traû,… Do ñoù, ñeå phaûn aùnh ñöôïc 2 maët ñoù thì taøi khoaûn phaûi coù keát caáu 2 beân. Moät beân chuyeân duøng ñeå ghi giaù trò taêng leân vaø moät beân chuyeân duøng ñeå ghi giaù trò giaûm xuoáng. Beân traùi cuûa taøi khoaûn goïi laø "Nôï" Beân phaûi cuûa taøi khoaûn goïi laø "Coù" Hình thöùc taøi khoaûn trong soå saùch keá toaùn: Taøi khoaûn…….. Chöùng töø Trích yeáu TK Soá tieàn Soá Ngaøy Ñoái öùng Nôï Coù Hình thöùc cuûa taøi khoaûn dieãn taû ñôn giaûn laø hình chöõ T. Nôï Taøi khoaûn … Coù 3.1.3 Phaân loaïi taøi khoaûn 3.1.3.1Phaân loaïi taøi khoaûn theo noäi dung kinh teá Theo caùch phaân loaïi naøy, coù 2 loaïi taøi khoaûn chuû yeáu laø taøi khoaûn Taøi saûn vaø taøi khoaûn Nguoàn voán: Loaïi taøi khoaûn Taøi saûn: Bao goàm nhöõng taøi khoaûn duøng ñeå phaûn aùnh söï bieán ñoäng cuûa caùc loaïi taøi saûn trong doanh nghieäp. Loaïi taøi khoaûn naøy ñöôïc môû cho caùc khoaûn naèm beân phaàn Taøi saûn treân Baûng caân ñoái keá toaùn. Keát caáu: – Soá dö ñaàu kyø – (beân Nôï): Phaûn aùnh soá hieän coù cuûa loaïi taøi saûn ñang xem xeùt vaøo ñaàu kyø. – Soá phaùt sinh taêng – (beân Nôï): Laø giaù trò cuûa caùc nghieäp vuï kinh teá coù taùc duïng laøm taêng soá hieän coù cuûa Taøi saûn, do ñoù, ñöôïc ghi cuøng beân vôùi soá dö ñaàu kyø. – Soá phaùt sinh giaûm – (beân Coù): Laø giaù trò cuûa caùc nghieäp vuï kinh teá coù taùc duïng laøm giaûm soá hieän coù cuûa Taøi saûn, do ñoù, ghi ngöôïc beân vôùi soá dö ñaàu kyø. 20 Boä moân Taøi chính Keá toaùn – Khoa Quaûn trò kinh doanh – Tröôøng Ñaïi hoïc Ñaø Laït
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2