tâm linh và suy ngẫm: phần 2

XII.<br /> CON NGƯỜI BẢN LĨNH, HIỂU BIẾT,<br /> TỰ TIN<br /> Khó có thể nói thế nào là bản lĩnh, hiểu biết trước bức màn bí<br /> mật, huyền bí của Tâm linh và sự mênh mông, diệu kỳ của Khoa học.<br /> Ai cũng có lý đúng khi đi theo thiên hướng, ý thích và thực hành<br /> công việc của mình. Không phải dễ dàng bảo người duy tâm, mê tín dị<br /> đoan không tin vào tâm linh, thánh thần, ma quỷ. Cũng không thể bắt<br /> nhà khoa học và người không duy tâm đi vào con đường mê tín dị<br /> đoan. Thế thì cái gì cũng vừa vừa, phai phải tương đối được chăng?<br /> Người tin vào tâm linh cũng có bản lĩnh và hiểu biết tâm linh, người<br /> theo khoa học cũng có hiểu biết và bản lĩnh khoa học. Ai theo hướng<br /> nào thì đi theo hướng ấy. Người cứ hầu theo giá đồng, giá bóng, đổ<br /> tiền ra mua giấy tiền, vàng, mã về cúng rồi đốt vẫn thoải mái tinh<br /> thần. Người cứ bỏ tiền ra mà sách vở, nghiên cứu công trình khoa học<br /> cho thành công cũng thấy rất vui. Có ai bắt ai phải làm như mình đâu<br /> và cũng có ai nghe ai đâu, việc ai người ấy làm, cứ tự tin, cứ thoải mái<br /> như thế, vẫn làm ăn, vẫn sinh sống, chắc gì ai hơn ai? Thế mới có<br /> chuyện người này bảo người kia là chẳng biết cái gì, “Có thờ, có<br /> thiêng có kiêng có lành. Liệu hồn có ngày đấy!”. Người kia thì: “Ôi<br /> dào, chỉ mê tín dị đoan, mất thời gian, tốn tiền của, đồng bóng linh<br /> tinh. Chẳng làm gì cũng có sao đâu!”. Cứ thế, suốt đời này qua đời<br /> khác tranh luận vẫn thế thôi. Kết cục bảo, cái gì cũng có “lòng tin”, có<br /> “khoa học” của nó và đó là quyền tự do của mỗi con người!<br /> Ai thích cúng bái, tử vi, bói toán, bát quái, phong thủy thì cứ mời<br /> thầy cúng về nhà. Ai vô thần thì không cần quan tâm cái gì. Ai yêu<br /> thích sách vở thì tìm đọc, nghiên cứu sách vở. Ai yêu khoa học thì<br /> sáng tạo, phát minh…<br /> Trên thực tế từng có chuyện cứ mệnh danh là “tâm linh”, đồng<br /> bóng thì quyên góp rất nhanh được rất nhiều tiền, có người sẵn sàng<br /> cúng tiến hàng chục triệu đồng không đắn đo, do dự. Thế nhưng nói<br /> đến đóng góp xây dựng trường học, trạm xá, cầu, đường... phục vụ<br /> dân sinh thì thật khó khăn, thu mãi không đủ tiền, có khi công trình<br /> <br /> đành bỏ dở.<br /> Tuỳ theo nhận thức, hiểu biết và bản lĩnh của mỗi cá nhân mà tự<br /> tin hay không tự tin, làm hay không làm cái gì. Ai theo tâm linh thì<br /> đặt niềm tin vào tín ngưỡng. Ai mê tín dị đoan thì suy diễn và thần<br /> thánh hoá lên. Ai duy vật biện chứng khoa học thì mọi việc là bình<br /> thường và chỉ là khoa học. Sự hiểu biết và quan niệm khác nhau sẽ<br /> hướng theo hành động khác nhau. Nghiêng về phía nào thái quá có<br /> khi lại trở thành cực đoan, bác bỏ. Vì vậy, bản lĩnh con người sẽ thử<br /> thách trước nhận thức, hiểu biết và thiên hướng của họ.<br /> Để giải quyết sự khác biệt giữa hai xu hướng chúng ta cần trả lời<br /> những câu hỏi: Có thần thánh, ma quỷ hay không? Những hiện tượng<br /> thực tế như thế là gì? Cần đối xử với mọi sự việc xảy ra như thế nào?..<br /> Thần thánh, ma quỷ đều là khái niệm siêu hình, không có thực.<br /> Hoặc là thần thánh hoá đức tin về cái gì đó mà ngưỡng mộ như vĩ<br /> nhân, anh hùng, thiên tài trong thực tế. Người xưa hình tượng hoá<br /> thần thánh, ma quỷ từ siêu nhân, siêu hình mang tính giáo dục hướng<br /> thiện và ngăn ngừa tội ác. Khi những quan niệm, nếp sống, lối sống<br /> lâu dài trở thành phong tục, tập quán, lễ nghi, tín ngưỡng dân gian và<br /> một số trong đó được thần thánh hoá lên. Những hành động anh<br /> hùng, năng lực siêu phàm của vĩ nhân mang giá trị đạo đức lớn lao<br /> được tôn vinh và thần thánh hoá lên thành thánh thần trong tâm linh<br /> người đời. Những hiện tượng thiên nhiên kỳ thú hay bạo liệt cũng<br /> được con người thần thánh hoá trở nên kỳ diệu. Những khả năng<br /> ngoại cảm, giác quan thứ sáu, giấc mơ, chiêm bao, ảo giác kết hợp với<br /> tâm lý, bệnh tật ám ảnh vào sự sợ hãi mà bị ma quỷ hoá vào quan<br /> niệm của con người.<br /> Thời kỳ nguyên thủy xa xưa không có tôn giáo, đình chùa, nhà<br /> thờ, am miếu và không có khái niệm Phật, Thánh, ma quỷ. Quá trình<br /> vận động của cuộc sống con người nảy sinh mâu thuẫn lợi ích cá<br /> nhân, bệnh tật cùng với bạo liệt của thiên nhiên mà hình thành<br /> những cách thức giáo dục tính thiện và răn đe tội ác. Thế là những cá<br /> nhân tiêu biểu về đạo đức được tôn vinh lên, thần thánh hoá vào đời<br /> sống, xã hội. Điển hình như Đức Phật Thích Ca, Chúa Giêsu cùng<br /> những đồ đệ, tín đồ với sự ra đời Đạo Phật và Đạo Thiên Chúa. Đạo<br /> Hồi và các đạo khác trên thế giới cũng hình thành với những điển<br /> hình vị Thánh của họ. Vĩ nhân, lãnh tụ thiên tài, anh hùng dân tộc<br /> kiệt suất được người đời sùng tín tôn lên là những vị “Thánh”. Huyền<br /> <br /> thoại, truyền thuyết, thần linh cũng được đưa vào tâm linh giáo hoá<br /> điều thiện, diệt trừ tà ác.<br /> Tất cả những điển hình từ đời sống thực tế, bản thân họ bằng đạo<br /> đức, tài năng với hoài bão làm điều nhân nghĩa, có ích cho đời, cho<br /> nhân thế. Họ sống với đức tin và hành động bằng ý chí hướng thiện,<br /> có khi rất giản dị, không nghĩ rằng sẽ trở thành “Thánh, Thần” như<br /> người đời sau tôn vinh, thêu dệt. Nhưng vì uy tín lớn lao của những vĩ<br /> nhân, thiên tài, lãnh tụ, anh hùng mà các đồ đệ, học trò, rồi người đời<br /> sau và ngày nay là những người làm công tác tuyên huấn, tuyên<br /> truyền cứ thế tôn vinh, đề cao và thần thánh hoá về họ trở nên vĩ đại,<br /> siêu phàm mà thành biểu tượng tôn sùng, linh thiêng như những<br /> thánh, thần thành tín ngưỡng tâm linh trong cộng đồng người.<br /> Lịch sử loài người từ hàng trăm triệu năm xa xưa là đời sống<br /> hồng hoang, vô tư, không có áp lực của Thánh Thần, Ma Quỷ thì làm<br /> gì có khái niệm tâm linh. Các tôn giáo, đạo giáo chỉ phát nguồn từ<br /> trước Công Nguyên, cách đây mấy ngàn năm khi cộng đồng người có<br /> ý thức về nhu cầu giáo dục trong xã hội. Rồi từ có tiếng nói, ngôn ngữ,<br /> chữ viết đã tạo ra bước ngoặt lịch sử phát triển của loài người. Hình<br /> thức tôn giáo ra đời, các phong tục tập quán đúc kết, phát triển và<br /> tâm linh cũng hình thành theo. Đạo Phật được truyền vào Việt Nam<br /> từ khoảng thế kỷ thứ III đến thứ II TCN, sau này mới phát triển và<br /> những người theo đạo Phật mới theo tín ngưỡng đạo Phật. Đạo Thiên<br /> Chúa cũng chỉ mới có ở Việt Nam cách mấy trăm năm, từ khoảng thế<br /> kỷ XVI khi những người buôn phương Tây đặt chân lên vùng ven biển<br /> nước ta, một số người theo đạo Phật ở một số vùng chuyển sang theo<br /> đạo Công giáo và cũng bỏ luôn tín ngưỡng đạo Phật.<br /> Mọi sự kiện, hiện tượng tinh thần đều do con người nghĩ ra, tạo<br /> nên. Không có hoạt động, suy diễn của con người thì không có gì cả.<br /> Từ Hồng hoang Nguyên thủy vô tư, trong sáng, không có quan niệm<br /> thánh thần, ma quỷ, không chùa chiền, nhà thờ, đình, miếu, đến khi<br /> có ý thức, chịu sự tác động của thiên nhiên, bệnh tật và suy diễn dần<br /> dần hình thành khái niệm thần thánh, ma quỷ. Những quan niệm<br /> lành mạnh, tích cực, hướng thiện trở thành tín ngưỡng tốt đẹp,<br /> những tham vọng, ám ảnh tiêu cực, sợ hãi là mầm mống của mê tín dị<br /> đoan, ma quỷ.<br /> Điều chúng ta dễ nhận ra, ví như loài tinh tinh, vượn người, là<br /> loài động vật “gần với” con người nhất, nhưng do không có ý thức,<br /> <br /> tiếng nói và mặc dù sống trong hoang dã núi rừng, đêm tối, vẫn không<br /> bao giờ có “khái niệm” tâm linh, không có “ý thức” thần thánh, ma<br /> quỷ mà làm cho nó trở nên “sợ hãi”, “mê tín dị đoan”!<br /> Người thiếu hiểu biết và kém bản lĩnh thường bất lực trước sự<br /> huyền bí của thần quyền, sợ hãi trước siêu linh mà sinh mê tín dị<br /> đoan. Người hiểu biết, vững vàng thì coi là những hiện tượng bình<br /> thường, khoa học hay kỳ lạ để xử lý hay đón nhận thanh thản như là<br /> sự đương nhiên.<br /> Người theo đạo này thờ thần này, người theo đạo khác lại thờ<br /> thần khác. Theo đạo thờ cúng thì nhà nào cũng dành nơi thờ cúng gia<br /> tiên, thần thánh. Theo Phật thì tụng kinh niệm Phật ở chùa, chết đem<br /> chôn, quy “linh hồn” vào chùa theo Phật về cõi Niết Bàn, sau cải táng<br /> lấy hài cốt chôn sang chỗ khác. Theo Đức Chúa thì vào nhà thờ cầu<br /> kinh, xưng tội, rửa tội, chết chôn không cải táng nữa, “linh hồn” theo<br /> Chúa lên Thiên Đàng. Trong nhà người theo Công giáo không có bàn<br /> thờ cúng gia tiên. Trong nhà người theo thờ cúng không có hình ảnh<br /> Chúa. Chẳng có người đạo này làm theo đạo kia mà có sao đâu? Họ<br /> vẫn sống yên bình, người biết làm ăn bên nào cũng giầu, người tốt và<br /> kẻ bất lương thì bên nào chả có. Người bên nào bị bệnh cũng phải đến<br /> bệnh viện khám chữa mới khỏi, bệnh tật hiểm nghèo thì theo đạo gì<br /> cũng chết. Chưa nói đến bất đồng tôn giáo, sắc tộc gây ra chiến tranh<br /> liên miên, người chết vô kể, chùa chiền, nhà thờ bị bom đạn tàn phá,<br /> tượng Thánh, tượng Phật đổ vỡ tan tành, Cha cũng chết, Sư cũng<br /> thương vong mà có thần thánh nào linh thiêng ngăn lại được đâu.<br /> Như vậy, là do con người gây ra, làm nên nhân tâm hay tội ác chứ làm<br /> gì có ma quỷ, thánh thần.<br /> Có điều cần lưu ý rằng, người ta sinh ra đâu có thiên hướng, tâm<br /> lý và có môi trường giáo dục, học hành như nhau. Cho nên, người<br /> không có điều kiện tiếp xúc với tri thức học hành, hiểu biết hạn chế<br /> họ chỉ đơn giản làm theo những gì tác động, ám ảnh hoặc theo hội<br /> chứng số đông, kể cả bị “thôi miên” theo những tác động tâm linh, vô<br /> thức, trong đó có mê tín dị đoan. Còn khi tri thức, hiểu biết vượt lên<br /> tầm cao thì trước một hiện tượng, một vấn đề người ta hiểu ngay nó<br /> là cái gì. Vì thế, duy tâm, mê tín không thể phân biệt được mông muội<br /> và văn minh, khoa học cao siêu.<br /> Nhưng xã hội an bình, phát triển khoa học, văn minh thì tất cả ai<br /> cũng muốn được hưởng. Chẳng ai mong sống đời mông muội, lạc<br /> <br /> hậu, cổ xưa.<br /> Vậy ta tin vào đâu, vào cái gì? Phải chăng là tri thức hiểu biết,<br /> nhân tâm, bản lĩnh, lòng hướng thiện của con người cùng nhịp sống<br /> văn minh thời đại, sẽ là sự an bình, hạnh phúc và phát triển xã hội<br /> cho tất cả chúng ta.<br /> <br />