Tạp chí Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo - Số 2/2019

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:29

Thêm vào BST

Báo xấu

26
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

"Tạp chí Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo - Số 2/2019" trình bày IPP2 - Chương trình ODA tiên phong trong hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo ở Việt Nam; khởi động Cuộc thi Chứng minh ý tưởng lần thứ 3; phê duyệt Đề án “Thúc đẩy chuyển giao, làm chủ và phát triển công nghệ từ nước ngoài vào Việt Nam; Nhật Bản sẽ là quốc gia định hình cách mạng công nghiệp lần thứ 4...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tạp chí Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo - Số 2/2019

BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CỤC THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ QUỐC GIA KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SÁNG TẠO Số 2.2019
TIN TỨC SỰ KIỆN 01 IPP2 - Chương trình ODA tiên phong trong hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo ở Việt Nam 02 Khởi động Cuộc thi Chứng minh ý tưởng lần thứ 3 03 Nhà nước hỗ trợ khởi nghiệp: Bốn năm nhìn lại Phê duyệt Đề án “Thúc đẩy 04 chuyển giao, làm chủ và phát triển công nghệ từ nước ngoài vào Việt Nam KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SÁNG TẠO 05 CỤC THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ Ella Study: Mô hình tư vấn du học thời kỳ công nghệ 4.0 CÔNG NGHỆ QUỐC GIA 24 Lý Thường Kiệt, Hoàn Kiếm, Hà Nội Tel: (024) 38262718 06 Nhật Bản sẽ là quốc gia định hình cách mạng công nghiệp lần thứ 4 KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SÁNG TẠO 07 Tuyên ngôn phát triển khách hàng (Tiếp theo và hết) Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 2.2019 +2
TIN TỨC SỰ KIỆN Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh và Đại sứ Phần Lan Kahiluoto chụp ảnh lưu niệm với các đại biểu và cán bộ, chuyên gia dự án IPP2 IPP2 - CHƯƠNG TRÌNH ODA TIÊN PHONG TRONG HỖ TRỢ KHỞI NGHIỆP SÁNG TẠO Ở VIỆT NAM MOST - Lễ kết thúc Chương trình Đối tác đổi mới sáng tạo Việt Nam - Phần Lan giai đoạn 2 (IPP2) khép lại một chặng đường Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam và Bộ Ngoại giao Phần Lan đồng hành trong tình hữu nghị và hợp tác gần một thập kỷ cho con đường phát triển đổi mới sáng tạo và hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo ở Việt Nam, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Đồng chí Chu Ngọc Anh, Ủy viên Trung ương được triển khai ở Việt Nam từ năm 2009 và đến nay Đảng, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ đã có ảnh hưởng tích cực tới sự phát triển của hệ (KH&CN) đã bày tỏ cảm xúc rất đặc biệt khi phát biểu thống đổi mới sáng tạo của Việt Nam. Gần 10 năm tại buổi Lễ kết thúc Chương trình IPP2 sáng ngày trước, khi Chương trình được khởi xướng, Đổi mới 15/01/2019 tại Hà Nội. sáng tạo (Innovation) còn là một phạm trù mới và MANG ĐẾN CHO VIỆT NAM MỘT TƯ DUY MỚI chưa được biết đến rộng rãi ở Việt Nam. Với các nỗ VỀ ĐỔI MỚI SÁNG TẠO lực của IPP trong giai đoạn 1, Chương trình đã mang Với sự hỗ trợ của Chính phủ Phần Lan, IPP là đến cho Việt Nam một tư duy mới về đổi mới sáng chương trình ODA về đổi mới sáng tạo lần đầu tiên tạo từ kinh nghiệm Phần Lan như một công cụ mới Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 2.2019 2
để phục vụ phát triển đất nước nhanh và bền vững. hiệu quả thiết thực, đáp ứng trúng nhu cầu của thực Cho đến hôm nay, đổi mới sáng tạo đã trở thành tiễn Việt Nam. Và điều đó rất đáng được biểu dương, một trong những động lực mới quan trọng cho tăng nhân rộng. trưởng kinh tế trong kỷ nguyên mới, một trong sáu Thành công của các dự án doanh nghiệp khởi phương châm hành động của Chính phủ Việt Nam nghiệp và hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp được IPP2 trong năm 2019: “Kỷ cương, Liêm chính, Hành động, hỗ trợ, trong đó nhiều dự án đã tiếp tục gọi vốn thành Sáng tạo, Bứt phá và Hiệu quả”. Đổi mới sáng tạo công và vươn ra thị trường khu vực, quốc tế, đã minh cũng đã trở thành một lĩnh vực mới thuộc đối tượng chứng sự phù hợp của các mô hình mới, tiên phong quản lý nhà nước, được Chính phủ giao cho Bộ về hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của IPP2 đối KH&CN chính thức đảm nhiệm. Hướng tới một nền với Việt Nam, đồng thời cho thấy tiềm năng to lớn kinh tế phát triển dựa trên vai trò dẫn dắt của đổi mới của các doanh nghiệp khởi nghiệp dựa trên đổi mới sáng tạo là mục tiêu chiến lược của nhiều quốc gia sáng tạo ở Việt Nam. Nếu có các can thiệp chính trên thế giới, trong đó có Việt Nam. sách kịp thời và phù hợp, thì tiềm năng đó có thể trở Đổi mới sáng tạo là phạm trù xuyên ngành và cần thành hiện thực, các nhóm khởi nghiệp non trẻ có thể đặt trong một hệ sinh thái có mối liên kết và hợp tác trở thành doanh nghiệp trưởng thành có tiềm lực chặt chẽ giữa các thành tố. Trong bối cảnh mới, mạnh trong tương lai, mang lại việc làm và giá trị gia Chương trình IPP giai đoạn 2 đã lại một lần nữa đi tăng cho xã hội. tiên phong trong việc thúc đẩy sự hình thành và phát CÁCH TIẾP CẬN ĐỔI MỚI VÀ LINH HOẠT triển một xu hướng mới và tiến bộ ở Việt Nam. Đó là Bà Trần Thị Thu Hương - Vụ trưởng, Trợ lý Bộ Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, nơi gieo mầm, trưởng Bộ KH&CN, Giám đốc Chương trình IPP2 xúc nuôi dưỡng tinh thần doanh nhân và khởi nghiệp động chia sẻ: Nhìn ngược lại hơn 4 năm trước, khi sáng tạo để phát triển thành đội ngũ doanh nghiệp giai đoạn 2 của Chương trình IPP được bắt đầu, mạnh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội. Các kết mảnh đất nuôi dưỡng các hạt mầm khởi nghiệp của quả đạt được và tác động mang tính bền vững mà Việt Nam mới bắt đầu hình thành, từ khung pháp lý, Chương trình IPP2 mang lại cho hệ sinh thái khởi thiết chế tài chính hỗ trợ khởi nghiệp, hạ tầng dịch nghiệp sáng tạo của Việt Nam là rất đáng ghi nhận vụ, cố vấn - tư vấn khởi nghiệp cho tới sự vào cuộc và trân trọng. của các trường đại học. Trong khi nhìn sang các Từ việc hỗ trợ thiết kế các chính sách lớn của nước láng giềng trong khu vực như Singapore, Chính phủ về đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, nâng Malaysia, hay xứ Bắc Âu như Phần Lan, họ đã đi cao năng lực cho cán bộ hoạch định chính sách, đào trước chúng ta gần thập kỷ trong hỗ trợ cho hoạt tạo đội ngũ tư vấn khởi nghiệp và giảng viên nguồn động khởi nghiệp. Còn đối với chúng tôi khi đó, khái của các trường đại học, cho tới việc thử nghiệm các niệm khởi nghiệp, hay hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, mô hình mới trong tài trợ, hỗ trợ khởi nghiệp, thúc hệ sinh thái khởi nghiệp, còn hết sức mới mẻ và cần đẩy hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo rất nhiều nỗ lực tìm hiểu để có cách tiếp cận đúng. trong các trường đại học và kết nối doanh nghiệp Trong bối cảnh đó, IPP2 bắt đầu đi tiên phong Phần Lan với thị trường năng động của Việt Nam: trong các hỗ trợ mang tính thử nghiệm của mình. Lẽ Trong từng hoạt động, IPP2 luôn đổi mới sáng tạo và ra, chúng tôi có thể chọn một con đường dễ dàng mà linh hoạt điều chỉnh để có cách làm mới mang lại đi đó là thuần túy hỗ trợ cho các dự án khởi nghiệp Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 2.2019 3
Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh trao bằng khen của của Bộ trưởng Bộ KH&CN cho các công chức Việt Nam tham gia Ban Quản lý dự án IPP2 và lặp đi lặp lại các vòng kêu gọi tài trợ, vốn đã được văn bản quy phạm pháp luật và đề án của Bộ thiết kế trình tự, thủ tục, tiêu chí hết sức công phu KH&CN trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm của Quỹ Tekes năm 2015. Phần Lan. Nhưng chúng tôi đã chọn con đường khó Bằng việc đưa chuyên gia quốc tế từ Hoa Kỳ và khăn hơn, đòi hỏi nhiều nỗ lực hơn, để luôn thử Phần Lan vào Việt Nam trực tiếp làm việc và tư vấn nghiệm các mô hình mới và các công cụ can thiệp cho các nhóm soạn thảo, IPP2 đã hỗ trợ các đơn vị chính sách mới mà chúng tôi cho rằng sẽ hữu ích đối thuộc Bộ KH&CN xây dựng và trình ban hành các với hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam - Bà Trần chính sách lớn như Quyết định số 844 của Thủ Thị Thu Hương nhớ lại. tướng Chính phủ phê duyệt Đề án hỗ trợ hệ sinh thái Năm 2015, theo kế hoạch, Chương trình bắt đầu khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025 đợt kêu gọi tài trợ đầu tiên dành cho các doanh (Đề án 844), Luật Chuyển giao công nghệ, và một số nghiệp khởi nghiệp và các nhóm liên danh phát triển văn bản quan trọng khác. hệ sinh thái khởi nghiệp. Nhưng không chỉ tập trung Với cách tiếp cận đổi mới và linh hoạt đó, IPP2 cho việc đó, nhóm triển khai Chương trình đã thảo đã không chỉ dừng lại ở việc thử nghiệm mô hình hỗ luận về sự cần thiết phải hỗ trợ phía Việt Nam thiết trợ tài chính và hỗ trợ mềm cho các nhóm khởi kế các chính sách nền tảng để thúc đẩy hoạt động nghiệp, Chương trình dần mở rộng ra các hoạt động đổi mới sáng tạo. Căn cứ để Chương trình lựa chọn khác, từ hỗ trợ thiết kế chính sách, đào tạo nâng cao các chính sách để hỗ trợ là Chương trình xây dựng năng lực cho cán bộ hoạch định chính sách, hỗ trợ Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 2.2019 4
cho các đơn vị cung cấp dịch vụ cho khởi nghiệp và Chính phủ Việt Nam đang tiếp tục khẳng định cam phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp, đào tạo huấn kết mạnh mẽ thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo và luyện viên khởi nghiệp, cho tới các sáng kiến hợp tác khởi nghiệp sáng tạo và xem đây như một giải pháp với các trường đại học Việt Nam để đào tạo giảng quan trọng thúc đẩy số lượng và chất lượng doanh viên nguồn và đưa chương trình đào tạo về khởi nghiệp Việt Nam. Với sự hỗ trợ của Chương trình nghiệp và đổi mới sáng tạo vào giảng dạy trong các IPP2, nhiều chính sách, chương trình mới về hỗ trợ trường đại học, và sau này, triển khai Chương trình khởi nghiệp và hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo đã hỗ trợ doanh nghiệp Phần Lan tiếp cận thị trường lần lượt được Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Việt Nam, đào tạo chuyên gia tư vấn doanh nghiệp Chính phủ thông qua. Trong đó có các văn bản mang quốc tế là người Việt Nam, thúc đẩy kết nối hợp tác tính bản lề quan trọng như: Luật Chuyển giao Công thành phố với thành phố, từ đó mở ra các cơ hội hợp nghệ 2017, chế định về khởi nghiệp và đầu tư mạo tác mới trong tương lai giữa hai nước Việt Nam và hiểm trong Luật Hỗ trợ phát triển doanh nghiệp vừa Phần Lan sau khi Chương trình IPP2 kết thúc sứ và nhỏ, Nghị quyết số 35 của Chính phủ về hỗ trợ và mệnh của mình ở Việt Nam. phát triển doanh nghiệp Việt Nam đến năm 2020, Các hoạt động thử nghiệm theo tư duy sáng tạo Quyết định số 844 của Thủ tướng Chính phủ phê đó đã góp phần tác động tích cực và toàn diện tới hệ duyệt Đề án hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sinh thái khởi nghiệp sáng tạo ở Việt Nam. Bà Trần sáng tạo quốc gia đến năm 2025. Thị Thu Hương chia sẻ: “Có những tác động và hiệu Trên cơ sở đó, nhiều chương trình, dự án hỗ trợ ứng lan tỏa mà chính những người thực hiện khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cấp trung ương và địa Chương trình cũng không hình dung được ngay từ phương đã được khởi động để thúc đẩy hoạt động ban đầu. Thực sự, việc triển khai Chương trình IPP2 ươm tạo, đào tạo và tư vấn khởi nghiệp, thương mại là một trải nghiệm hoàn toàn mới, ngay cả đối với hóa công nghệ, tài trợ và hỗ trợ vốn vay cho các các chuyên gia Phần Lan. Từng bước, từng bước doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Các bài học kinh một, chúng tôi vừa làm, vừa quan sát, đánh giá và nghiệm và công cụ thí điểm hỗ trợ khởi nghiệp và hệ điều chỉnh, sao cho lựa chọn được các sáng kiến và sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Chương trình hành động mang lại hiệu quả tối ưu và thực sự cần IPP2 là nguồn tham khảo hữu ích để các cơ quan, tổ thiết cho hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Việt chức liên quan ở Việt Nam nghiên cứu, vận dụng Nam”. trong hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo của đơn “Tôi rất vui mừng chứng kiến các thành quả quan vị mình. trọng của Chương trình IPP. Đối với Bộ KH&CN Việt Việc bước đầu có được một hệ sinh thái thuận lợi Nam, trong những năm qua, IPP được xem là cầu về đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp ở Việt Nam là kết nối quan trọng trong quan hệ hợp tác giữa hai nước quả của quá trình đổi mới tư duy chiến lược của các Việt Nam và Phần Lan trên lĩnh vực đổi mới sáng nhà hoạch định chính sách về đổi mới sáng tạo và nỗ tạo, khởi nghiệp, KH&CN. Vì vậy, thành công của lực chung của cộng đồng khởi nghiệp, trong đó có Chương trình là minh chứng sinh động cho mối quan vai trò đóng góp tiên phong của Chương trình IPP2 hệ hợp tác tốt đẹp và hiệu quả giữa hai nước chúng với sự hỗ trợ hiệu quả của Chính phủ Phần Lan. ta”- Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cho biết. Cũng tại buổi lễ, Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh nhấn mạnh: Anh thay mặt Bộ KH&CN gửi lời cảm ơn chân thành Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 2.2019 5
vì sự ủng hộ và hỗ trợ quý báu của Chính phủ Phần 5 yếu tố đặc thù giúp IPP2 vượt qua các khó Lan, Bộ Ngoại giao Phần Lan, Đại sứ quán Phần Lan khăn, trở ngại để có thể đến đích thành công tại Hà Nội đối với hoạt động đổi mới sáng tạo và khởi Thứ nhất, có cam kết chính trị và sự ủng hộ, tin nghiệp sáng tạo của Việt Nam thông qua Chương tưởng của các cấp lãnh đạo cao nhất của hai Bộ trình Đối tác đổi mới sáng tạo Việt Nam - Phần Lan chủ trì, Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam và Bộ cả hai giai đoạn. Ngoại giao Phần Lan (Đại sứ quán Phần Lan tại Hà “Chúng tôi mong tiếp tục nhận được sự ủng hộ Nội); trao quyền tự chủ và không gian sáng tạo cho và hợp tác của Bộ Ngoại giao Phần Lan trong năm Ban Quản lý Dự án và kiểm soát thực hiện bằng kết 2019 và những năm tiếp theo, đặc biệt trong việc quả, hiệu quả đầu ra của Chương trình thông qua thúc đẩy triển khai có hiệu quả Biên bản ghi nhớ hợp đánh giá độc lập. tác song phương mới đã được Bộ KH&CN Việt Nam Thứ hai, có đội ngũ cán bộ dự án mạnh, kết hợp và Bộ Kinh tế - Việc làm Phần Lan ký kết cuối năm và bổ sung lẫn nhau giữa chuyên gia tư vấn kỹ 2018 vừa qua trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và thuật của Phần Lan và cán bộ Việt Nam thấu hiểu đổi mới sáng tạo; tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong xây nhu cầu thực tiễn của phía Việt Nam, cùng hợp tác dựng năng lực và đào tạo nguồn nhân lực, đẩy mạnh đồng sáng tạo trong môi trường khuyến khích sáng các dự án hợp tác nghiên cứu chung và tăng cường tạo. năng lực của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của Việt Thứ ba, áp dụng nguyên tắc không ngừng cải Nam. Chúc quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa Việt tiến (continuous improvement) trong mọi hoạt động Nam và Phần Lan ngày càng phát triển tốt đẹp. Chúc của Chương trình; cho phép linh hoạt điều chỉnh và quan hệ hợp tác đối tác giữa Bộ KH&CN với Bộ chuyển hướng kịp thời để tối ưu hóa hiệu quả, tác Ngoại giao Phần Lan và các cơ quan Chính phủ động. Phần Lan phát triển lên một tầm cao mới, mang lại Thứ tư, gây dựng niềm tin (public trust) trong các lợi ích thiết thực hơn nữa cho cộng đồng khoa cộng đồng khởi nghiệp và các đối tượng thụ hưởng học, doanh nghiệp và nhân dân hai nước chúng ta” - thông qua các giá trị cốt lõi mà Chương trình theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh phát biểu trong đuổi: trao cơ hội công bằng cho mọi đối tượng; buổi lễ. minh bạch thông tin; độc lập, khách quan trong quá trình lựa chọn các đề xuất dự án; đồng thời, tôn trọng pháp luật của cả hai quốc gia Việt Nam và Phần Lan. Thứ năm, lấy lợi ích quốc gia làm trọng. Lợi ích quốc gia chi phối mọi sáng kiến mới trong thực thi Chương trình và khiến các đàm phán, thảo luận song phương giữa hai bên dễ đạt được sự thấu hiểu, chia sẻ và đồng thuận. (Bà Trần Thị Thu Hương - Vụ trưởng, Trợ lý Bộ trưởng Bộ KH&CN, Giám đốc Chương trình IPP2) Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 2.2019 6
TIN TỨC SỰ KIỆN Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng phát biểu tại Hội thảo KHỞI ĐỘNG CUỘC THI CHỨNG MINH Ý TƯỞNG LẦN THỨ 3 MOST - “Tham gia Cuộc thi Chứng minh Ý tưởng lần 3, nhiều doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ cũng như các ứng viên tiềm năng sẽ được nhận hỗ trợ để hoàn thiện, phát triển công nghệ, sản phẩm và mô hình kinh doanh của mình, đồng thời góp phần giảm thiểu các tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, và góp phần hiện thực hóa Chiến lược tăng trưởng xanh quốc gia”. Đó là phát biểu của Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần trợ lên tới 75.000 USD cho một ý tưởng/dự án với Văn Tùng tại Hội thảo kêu gọi đề xuất tham gia Cuộc tổng giá trị giải thưởng lên tới 1 triệu USD, tương thi Chứng minh Ý tưởng lần thứ 3 (PoC3) với chủ đề đương với 23 tỷ đồng; cố vấn và đào tạo; dịch vụ tư “Phụ nữ và tương lai của nền kinh tế xanh” do Bộ vấn doanh nghiệp; gọi vốn đầu tư ở tất cả các giai KH&CN phối hợp với Ngân hàng thế giới đoạn phát triển từ giai đoạn hình thành ý tưởng, ươm (Worldbank) tổ chức tại Hà Nội vào chiều 16/1/2019. tạo, thương mại hóa tới giai đoạn phát triển thị Cuộc thi nhằm cung cấp những hỗ trợ toàn diện trường. Năm nay, đối tượng mục tiêu của Cuộc thi là cho các công ty khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong các nữ doanh nhân Việt Nam - nhóm mục tiêu tài lĩnh vực phát triển xanh và bền vững. Các doanh năng nhưng chưa được khuyến khích mạnh mẽ. nghiệp khởi nghiệp sẽ có cơ hội nhận được: vốn tài Theo Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng, Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 2.2019 7
hiện nay, vấn đề biến đổi khí hậu diễn biến ngày triển, và tôi khuyến khích các doanh nghiệp hãy tận càng phức tạp. Việt Nam đang là một trong 5 quốc dụng cơ hội này để có thể tiếp cận các hỗ trợ của gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ biến đổi khí hậu VCIC. Chúng tôi đặc biệt vui mừng khi hướng đến tại khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Điều này đã mục tiêu hỗ trợ nhóm các doanh nghiệp do nữ giới đặt ra những thách thức to lớn về việc phát triển bền làm chủ thông qua cuộc thi Chứng minh Ý tưởng thứ vững, nhưng cũng đồng thời đem đến cơ hội để cải ba này”. tiến công nghệ, ứng phó với biển đổi khí hậu và nâng Tham gia cuộc thi, các hồ sơ chứng minh ý cao năng lực cạnh tranh trong công cuộc đổi mới tưởng cần chú trọng đáp ứng các yêu cầu: nhấn chung trên toàn thế giới. mạnh được tính đổi mới sáng tạo trong công nghệ Trong ba năm qua Bộ KH&CN mà trực tiếp là Ban hoặc mô hình kinh doanh mà có thể tạo ra các sản quản lý hỗ trợ kỹ thuật "Trung tâm đổi mới sáng tạo phẩm và dịch vụ giúp cho việc thích ứng, ứng phó ứng phó với biến đổi khí hậu Việt Nam (VCIC)” đã tổ với các thách thức của biến đổi khí hậu; thúc đẩy chức 2 Cuộc thi Chứng minh Ý tưởng với 32 doanh phát triển bao trùm giới, khả năng lãnh đạo, quyền nghiệp đoạt giải khởi nghiệp sáng tạo ứng phó với kinh tế của phụ nữ, và tiềm năng nhân rộng và có biến đổi khí hậu. Những doanh nghiệp này đã có hiệu ứng lan tỏa trên phạm vi lớn của các sản phẩm, những đóng góp sáng tạo, hiệu quả vào phát triển dịch vụ của mình. công nghệ và sản phẩm ứng phó với những tác động Các doanh nghiệp được lựa chọn thông qua cuộc tiêu cực của biến đổi khí hậu. Thứ trưởng Trần Văn thi PoC sẽ được đào tạo theo mô hình quốc tế, phát Tùng khẳng định. triển bởi các chuyên gia đến từ Ngân hàng Thế giới, Phát biểu tại Hội thảo, Chuyên gia kinh tế các Trung tâm ươm tạo hàng đầu tại Hoa Kỳ và tham Trưởng của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, Ông gia vào mạng lưới quốc tế do Chương trình Biến đổi Sebastian Eckardt cho biết: “Những thách thức Khí hậu của Ngân hàng Thế giới phát triển. Cụ thể, nghiêm trọng đòi hỏi những ý tưởng mới và tư duy VCIC sẽ tổ chức các buổi Hội thảo hướng dẫn xây sáng tạo để tạo ra sự thay đổi. Do đó, các nữ doanh dựng tóm tắt đề xuất ý tưởng tại Hà Nội, Đà Nẵng, nhân đóng vai trò chính trong việc tham gia cộng Thành phố Hồ Chí Minh và Thành phố Cần Thơ đồng doanh nghiệp và chính phủ để đưa ra các giải nhằm cung cấp thêm thông tin về cuộc thi PoC lần 3 pháp đổi mới sáng tạo và ứng phó với biến đổi khí và giải đáp các câu hỏi, vướng mắc. hậu cần thiết, tạo ra các tác động tích cực đến môi Để tăng cường sự tiếp cận của Cuộc thi Chứng trường, kinh tế và xã hội Việt Nam”. minh Ý tưởng lần thứ 3 đến các doanh nhân nữ, tại Ông Justin Baguley, Quyền Phó Đại sứ - Đại sứ sự kiện này, VCIC đã ký Biên bản ghi nhớ hợp tác quán Úc tại Việt Nam cho biết: “Hỗ trợ đổi mới sáng với Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam. Hai bên sẽ hợp tạo là ưu tiên chính trong quan hệ đối tác giữa Úc và tác để khuyến khích các doanh nghiệp và dự án do Việt Nam, bởi vì chúng tôi biết rằng nắm bắt các nữ giới lãnh đạo nhằm đóng góp vào sự phát triển công nghệ mới có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, của hệ sinh thái khởi nghiệp xanh với định hướng tạo việc làm và giúp đỡ giải quyết các vấn đề khó ứng phó với biến đổi khí hậu của Việt Nam. khăn như biến đổi khí hậu. Úc tự hào được hỗ trợ “Sự hợp tác giữa VCIC và Hội Liên hiệp Phụ nữ Trung tâm đổi mới sáng tạo ứng phó với biến đổi khí Việt Nam sẽ giúp khuyến khích phụ nữ khởi nghiệp, hậu Việt Nam trong việc xây dựng năng lực cho các qua đó tạo sự bình đẳng giới trong các hoạt động doanh nghiệp nhỏ và các doanh nghiệp đang phát kinh tế, xã hội tại Việt Nam” - Ông Phạm Đức Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 2.2019 8
Nghiệm, Giám đốc Ban quản lý dự án VCIC nhận qua quỹ để phát triển các chương trình hành động định. thúc đẩy phát triển KH&CN, tăng cường năng lực liên Đặc biệt, trong sự kiện này, VCIC đã ký một Biên kết giữa các nước trong vùng để sẵn sàng đón nhận bản ghi nhớ hợp tác về kế hoạch hành động thành tốt nhất những thời cơ, ứng phó hiệu quả với những lập Quỹ đầu tư mạo hiểm với Tổng công ty Đầu tư thách thức của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ mạo hiểm Hàn Quốc (KVIC). Mục tiêu là thiết lập một tư”./. mô hình hợp tác để hỗ trợ sự phát triển của các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam và Hàn Quốc. VCIC được quản lý bởi Chính phủ Việt Nam Điều này bao gồm một số hoạt động hợp tác giữa thông qua Bộ Khoa học và Công nghệ và được hỗ VCIC và KVIC, đặc biệt là phối hợp thực hiện các trợ bởi Ngân hàng Thế giới từ nguồn viện trợ của hoạt động hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp, Bộ Ngoại giao và Thương mại Úc (DFAT) và Bộ xây dựng kế hoạch hành động thành lập Quỹ đầu tư Phát triển quốc tế Vương quốc Anh (DFID). mạo hiểm Việt Nam - Hàn Quốc, nghiên cứu thị Để biết thêm thông tin, vui lòng truy cập trường, thương mại hóa, thúc đẩy kinh doanh, website: http://www.vietnamcic.org/. chuyển giao công nghệ, phát triển dự án hợp tác và Hồ sơ hướng dẫn và thông tin về Cuộc thi xin xây dựng mạng lưới đối tác. truy cập tại: http://vietnamcic.org/news/tai-lieu-hoi- Ông Phạm Đức Nghiệm cho biết: “Chúng tôi tin thao-keu-goi-de-xuat-tham-gia-poc3-100424.html. tưởng việc thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm Việt Nam Hạn cuối nộp đề xuất ý tưởng là trước 17h00 - Hàn Quốc sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngày 01/03/2019 qua hệ thống trực tuyến các doanh nghiệp khởi nghiệp của hai nước thông www.vietnamcic.org/apply hoặc gửi email về qua việc trao đổi kinh nghiệm, chuyển giao công poc@vietnamcic.org hoặc gửi qua đường bưu điện nghệ và hợp tác đầu tư, đồng thời tạo tiền đề cho về Ban QLDA "Trung tâm đổi mới sáng tạo ứng phó những hợp tác trong tương lai. Chúng tôi mong muốn với biến đổi khí hậu Việt Nam (VCIC)", tầng 8, tòa được tăng cường trao đổi, đối thoại và nhận được sự nhà Hoàng Sâm, 260 - 262 Bà Triệu, quận Hai Bà chia sẻ, ủng hộ, hợp tác từ quý vị để cùng đóng góp Trưng, Hà Nội. phát triển và khai thác có hiệu quả quỹ này, và thông Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 2.2019 9
TIN TỨC SỰ KIỆN NHÀ NƯỚC HỖ TRỢ KHỞI NGHIỆP: BỐN NĂM NHÌN LẠI Khoa học và phát triển - Nếu lấy Techfest năm 2015 là mốc đánh dấu cho mối quan tâm của nhà nước đối với startup Việt Nam thì chúng ta đã trải qua bốn năm với nhiều thay đổi, qua đó bước đầu tạo dựng được một số nền tảng cơ bản trong đường lối, chính sách của nhà nước trong hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo. Báo Khoa học và Phát triển đã có buổi trao đổi với Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng về chặng đường quan trọng này. Ngày nay vấn đề hỗ trợ phát triển hệ sinh thái dân thôi nhưng sự kiện Slush có tới 14 nghìn người khởi nghiệp sáng tạo đã trở thành một đề án của tham dự từ khắp nơi trên thế giới, trong đó có cả Chính phủ, nhận được mối quan tâm rất lớn của các những lãnh đạo cấp cao như Phó Thủ tướng Trung cấp chính quyền từ Trung ương tới địa phương, Quốc, Thủ tướng của Estonia, Thủ tướng Phần Lan. nhưng chỉ vài năm trước đây khởi nghiệp vẫn còn là Những ý tưởng khởi nghiệp được trình bày ở đây khái niệm xa lạ ngay cả với phần lớn các nhà quản lý khiến tôi rất ấn tượng. Chẳng hạn như, ở thủ đô và những người hoạch định chính sách ở Việt Nam. Helsinki của Phần Lan, phổ biến tình trạng các thùng Ông có thể chia sẻ cơ duyên nào đã khiến Bộ rác chưa đầy nhưng ô tô chở rác đã đến thu thập. KH&CN trở thành cơ quan tiên phong thúc đẩy định Một cậu sinh viên đã đưa ra ý tưởng là lắp ở mỗi hướng mới mẻ này? thùng rác ấy một cái sensor cảm biến có chức năng Khoảng năm 2013, nguyên Bộ trưởng Hoàng Văn thông báo về cho trung tâm điều hành để biết khi nào Phong, nguyên Bộ trưởng Nguyễn Quân cùng tôi và các thùng rác đã đầy và ô tô chở rác có thể đến thu một số người thuộc khối tư nhân (trong đó có chị thập. Các bạn có biết là sáng kiến đó hằng năm tiết Thạch Lê Anh - người điều hành khóa tăng tốc khởi kiệm cho thủ đô Helsinki bao nhiêu tiền không? Tôi nghiệp Vietnam Silicon Valley, chị Nguyễn Thị Hòe - không thể hình dung được, người ta bảo là tiết kiệm chủ tịch tập đoàn sơn Kova) đã tổ chức hội thảo đầu được 5 triệu USD. tiên ở Vũng Tàu bàn về khởi nghiệp sáng tạo. Sau đó Chúng tôi thấy rằng những ý tưởng sáng tạo như anh Quân, tôi và chị Lê Anh đã có dịp sang thăm vậy của mọi người được sử dụng và phát huy thì sẽ thung lũng Silicon tại Mỹ và tìm hiểu về các doanh đem lại một sự thay đổi trong các hoạt động sản xuất nghiệp khởi nghiệp (startup) ở đây. Bấy giờ mọi kinh doanh, thậm chí là tác động lớn đến các ngành, người mới nhắc đến khái niệm khởi nghiệp sáng tạo các lĩnh vực, đem lại lợi ích cho xã hội. Thế là tôi nói và tôi bắt đầu suy nghĩ về nó. Năm 2014, khi dự sự với ông Riku Makela, cố vấn cao cấp về Đổi mới kiện Slush ở Phần Lan (sự kiện khởi nghiệp lớn nhất sáng tạo của Chương trình IPP2 rằng nếu được, thì Bắc Âu), tôi mới có điều kiện hiểu rõ hơn tầm quan năm sau tôi sẽ thử tổ chức sự kiện tương tự như thế trọng của khởi nghiệp sáng tạo và thế giới đã làm này để xem có thể thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp như thế nào để khuyến khích điều đó. tại Việt Nam hay không. Và năm 2015, Bộ KH&CN Phần Lan là một đất nước rất nhỏ bé, với vài triệu đã phối hợp với ĐHQG Hà Nội tổ chức một sự kiện Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo,số 2.2019 10
Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng gọi là Techfest, bây giờ chúng ta đều biết đó là ngày hệ thống vườn ươm/khóa tăng tốc khởi nghiệp nổi hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia. Đến năm tiếng ở Silicon Valley) và Qualcomm, một trong 2016, chúng ta đã trình lên Thủ tướng đề án Hỗ trợ những tập đoàn lớn nhất thế giới về sản xuất chip. Hệ sinh thái khởi nghiệp quốc gia đến năm 2020 Thứ hai, tôi cũng cảm nhận được rằng hoạt động được biết với tên gọi là đề án 844 để phê duyệt. Còn hỗ trợ khởi nghiệp giờ đây đã nhận được nhiều sự đến năm 2017, chúng ta còn được phê duyệt thêm quan tâm hơn của Đảng và Nhà nước. Chẳng hạn một đề án hỗ trợ khởi nghiệp cho học sinh, sinh viên sự kiện Techfest 2018 vừa qua là do Bộ KH&CN phối và một đề án khác hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp. hợp với Ban Kinh tế Trung Ương, Đoàn Thanh niên, Trong bốn năm qua, những kết quả nào mà ông Phòng Thương mại công nghiệp Việt Nam VCCI tổ cảm thấy ấn tượng nhất? chức. Năm nay cũng là năm đầu tiên Thủ tướng đến Thứ nhất là chúng ta đã mở rộng được kết nối được với sự kiện, chia sẻ những kì vọng đối với hệ với quốc tế. Trong những năm trước, chúng tôi cũng sinh thái khởi nghiệp, là một sự động viên rất lớn đối đã mời những nhà đầu tư, quỹ đầu tư mạo hiểm từ với chúng tôi. Công việc hỗ trợ khởi nghiệp vì vậy đó nước ngoài tới tham dự Techfest nhưng năm nay họ không chỉ là trách nhiệm của riêng Bộ KH&CN. Đã có mới có những hoạt động cụ thể và hiệu quả hơn. một sự chỉ đạo tổng thể, có hệ thống từ nhiều cơ Năm nay cũng là năm đầu tiên Bộ KH&CN mời đại quan nhà nước, tạo mọi điều kiện để phát triển hệ điện của Mạng lưới khởi nghiệp toàn cầu (GEN - sinh thái khởi nghiệp Việt Nam. Global Entreprership Network) tới Techfest. Sau ngày Mặc dù có những kết quả tích cực như vậy, hội, nhiều tập đoàn, quỹ đầu tư lần đầu tiên vào Việt nhưng trong Techfest 2018, Thủ tướng đã thẳng thắn Nam trong số đó đã quay trở lại Bộ KH&CN làm việc nhìn nhận rằng, hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt và ngỏ ý hợp tác chẳng hạn như Plug and Play (một Nam vẫn chưa đủ hấp dẫn nên nhiều startup tiềm Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 2.2019 11
năng của Việt Nam lại lựa chọn Singapo làm nơi vừa khởi nghiệp sáng tạo”. Lí do rất đơn giản, đặc đăng ký kinh doanh. điểm của khởi nghiệp là chỉ có số ít các dự án thành Vậy theo ông chúng ta cần có thêm những chính công, phần lớn các dự án gặp thất bại, nhưng theo sách gì để thực sự thu hút nhiều startup? quy định hiện hành cơ quan nào quản lý các dự án Cách thức quản lý kinh tế của chúng ta có những thất bại sẽ bị coi là vi phạm luật ngân sách nhà nước, điểm chưa thực sự khuyến khích các nhà đầu tư phải đối diện với bộ luật hình sự. mạo hiểm. Chẳng hạn như, những nhà đầu tư nước Ông có thể chia sẻ qua cách thức để khối nhà ngoài sau một thời gian chuyển tiền vào Việt Nam để nước lắng nghe các phản hồi của cộng đồng khởi đầu tư muốn thoái vốn và chuyển tiền ra nước ngoài nghiệp và lộ trình để thay đổi những vấn đề trong các thì không hề đơn giản, phải qua rất nhiều thủ tục, quy chính sách mà ông vừa nói? trình và nhiều khi những quy định này không rõ ràng. Việc lắng nghe ý kiến của cộng đồng khởi nghiệp Quan điểm của chính phủ nước ta là dòng tiền này chủ yếu diễn ra thông qua các phiên đối thoại chính phải quản lí thật chặt để tránh những trường hợp rửa sách tại Techfest. Từ trước đến nay, tôi thường tham tiền và vô hình trung điều đó gây ra những khó khăn gia cùng với nguyên Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và cho sự phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Đầu tư Đặng Huy Đông ở các phiên này để giải đáp, Nam. Nhiều startup chia sẻ với tôi là vì vậy, họ trao đổi, chia sẻ các vướng mắc về chính sách. Với chuyển sang đăng ký kinh doanh ở Singapore hoặc những vấn đề mà thực tế chưa giải quyết được tiếp ở các nước Đông Nam Á khác, để tạo điều kiện nhận từ phía của người làm khởi nghiệp, chúng tôi thuận lợi hơn cho những nhà đầu tư của họ. đều nghiên cứu, xem xét tổng hợp lại. Trong quá Hay việc đánh thuế đối với hoạt động đầu tư cho trình xây dựng những văn bản pháp lí liên quan đến khởi nghiệp sáng tạo cũng là một vấn đề. Ai cũng hoạt động khởi nghiệp, chúng tôi sẽ tìm cách gỡ dần biết rằng, đầu tư mạo hiểm mười dự án thì chín dự trong thẩm quyền của mình. Ví dụ khi xây dựng các án thất bại, chỉ một dự án thành công nhưng những nghị định hướng dẫn và các thông tư về Luật chuyển quy định về thuế của chúng ta không tính đến những giao công nghệ, chúng tôi đều cố gắng đưa vào điều kiện như vậy. Với một dự án thành công, nhà những nội dung hỗ trợ khởi nghiệp. Gần đây, chúng đầu tư được lãi mười đồng nhưng với chín dự án tôi đã báo cáo lên để Thủ tướng cho phép doanh thất bại, họ có thể đã mất đi chín đồng. Rốt cục, họ nghiệp khởi nghiệp sáng tạo có thể nhận hỗ trợ từ chỉ lãi một đồng chẳng hạn nhưng hiện nay họ đang Quỹ Đổi mới công nghệ của Việt Nam. Theo đó, họ bị đánh thuế trên cả mười đồng, với mức thuế thu có thể nhận được tài trợ và vay vốn để thực hiện nhập doanh nghiệp hơn 20% thì tiền đóng thuế có những ý tưởng mới, mua sắm máy móc - trang thiết khi còn cao hơn lãi mà họ có sau khi đầu tư mười dự bị, sản xuất thử nghiệm. án. Đó là điều rất thiệt thòi đối với nhà đầu tư. Những vấn đề khác liên quan đến luật và thể chế Hơn nữa, cơ chế của chúng ta hiện nay không kinh tế thì cần thời gian. cho phép nhà nước tham gia đầu tư cho startup kể Vậy trong tương lai gần, quan điểm nhà nước về cả thông qua hình thức hợp tác với một quỹ tư nhân đầu tư cho khởi nghiệp sẽ như thế nào? mặc dù Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa ban hành nghị Hiện nay, trong đề án 844 có một nội dung về hỗ định 38 trong đó có quy định việc “sử dụng ngân trợ các trung tâm ươm tạo khởi nghiệp. Theo đó, nhà sách địa phương đầu tư vào doanh nghiệp nhỏ và nước có thể hỗ trợ cho các vườn ươm, khóa tăng tốc Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 2.2019 12
khởi nghiệp do tư nhân lập ra về mặt cơ sở vật chất, hiểm, do các quỹ hỗ trợ khởi nghiệp của những tập hệ thống công nghệ thông tin, chi phí vận hành… để đoàn và doanh nghiệp thành công. Tôi nhớ những họ có thể mở rộng dịch vụ cho nhiều đối tượng hơn, người tổ chức sự kiện Slush ở Phần Lan từng chia với chi phí ưu đãi hơn. Với cách này, ta vẫn hỗ trợ sẻ rằng lúc đầu nguồn lực để tổ chức sự kiện cũng các startup mà không nhất thiết phải đầu tư trực tiếp chủ yếu đến từ ngân sách nhưng gần đây phần hỗ cho họ và không vi phạm các quy định hiện hành của trợ của nhà nước chỉ chiếm khoảng 10% mà thôi. nhà nước. Có một điểm mới trong hỗ trợ của Nhà nước hai Dĩ nhiên, điều đó không có nghĩa là chúng ta năm trở lại đây đó là chúng ta hỗ trợ cho hệ sinh thái không cần phải thay đổi những quy định tài chính khởi nghiệp của nhiều địa phương, những nơi còn rất hiện tại. Trong những lần gặp gỡ giữa Phó Thủ hạn chế cả về nhân lực và chất lượng những startup. tướng Vũ Đức Đam với nhóm làm khởi nghiệp và Trong khi có quan điểm cho rằng chúng ta chỉ nên các bộ ngành có liên quan, các ý kiến đều được tổng tập trung vào hai nơi có hệ sinh thái đang phát triển hợp lại và giao lại cho Bộ Tài chính để xây dựng là Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Ý kiến của ông những cơ chế như thế. Tuy nhiên, chúng ta cũng nên về vấn đề này như thế nào? hiểu rằng hỗ trợ của nhà nước chỉ là “vốn mồi” - rất ít Đúng là người ta thấy rõ Hà Nội và thành phố Hồ và chỉ nên dành cho giai đoạn đầu tiên phát triển hệ Chí Minh là hai nơi có nguồn lực tốt nhất, nhưng còn sinh thái khởi nghiệp của cả nước. Điều này cũng tinh thần khởi nghiệp thì chưa chắc. Đồng Tháp là phù hợp với thông lệ của nhiều nước. Về sau, khi hệ một ví dụ. Tôi rất ngạc nhiên Bí thư Tỉnh Ủy của tỉnh sinh thái khởi nghiệp phát triển hơn thì sẽ có sự tham này, anh Lê Minh Hoan cùng ngồi với tôi chia sẻ, trao gia mạnh mẽ hơn của nhiều nguồn lực khác từ xã hội đổi, giải quyết những những câu hỏi của những như nhà đầu tư thiên thần, do các quỹ đầu tư mạo người làm khởi nghiệp tại tỉnh Đồng Tháp và mọi Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 2.2019 13
người rất hồ hởi. Một khi bí thư tỉnh ủy đã quan tâm, này của tỉnh từ 2.000 tỉ đồng thành 5.500 tỉ, trong đó đã thấy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo là động lực 3.500 tỉ là thuộc về người trồng vải thiều, còn lại là phát triển, đóng một vai trò quan trọng đối với phát các dịch vụ gia tăng để đưa sản phẩm ra ngoài thị triển kinh tế xã hội trên tỉnh mình thì tất cả cơ quan, trường, chế biến và đến tay người tiêu dùng. Vùng sở ngành cũng đều thống nhất, và tạo điều kiện hết Đồng bằng sông Cửu Long tôi cũng đánh giá là rất sức cho doanh nghiệp, cho đổi mới sáng tạo. Chính tiềm năng vì đây là nơi sản xuất, xuất khẩu nhiều sản vì thế, tôi không nghĩ là chỉ nên tập trung vào Hà Nội phẩm nông nghiệp dựa trên thế mạnh của họ. Khi và thành phố Hồ Chí Minh. một khu vực đã có doanh số lớn trong sản xuất và Có những vùng chưa có kiến thức và con người xuất khẩu như vậy thì tư duy của doanh nghiệp và khởi nghiệp nhưng tôi nhìn thấy tiềm năng. Ở đó cần người nông dân cũng thay đổi, và họ sẽ sẵn sàng những người lãnh đạo hiểu rằng đổi mới sáng tạo là hơn trong việc tiếp nhận các tiến bộ khoa học và con đường phát triển, đó là dùng khoa học và công công nghệ, các giải pháp đổi mới sáng tạo, theo đó nghệ, áp dụng những ý tưởng đổi mới sáng tạo, các nhóm làm khởi nghiệp cũng sẽ có thị trường và khuyến khích những lực lượng trẻ đi cùng với lực cơ hội để phát triển. lượng doanh nghiệp đã có kinh nghiệm để hình Vì vậy, với trách nhiệm của Bộ, chúng tôi thấy thành nên những sản phẩm chủ lực của địa phương, phải quan tâm, phải ủng hộ, hỗ trợ cho tất cả các địa không chỉ cho thị trường trong nước mà còn xuất phương, các vùng. khẩu. Như tôi nhớ là khi chúng ta áp dụng khoa học Xin trân trọng cảm ông đã dành thời gian cho và công nghệ trong việc bảo quản vải thiều của Bắc cuộc trao đổi này! Giang nhằm đưa sản phẩm ra thị trường trong và ngoài nước, đã giúp tăng tổng giá trị của sản phẩm Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 2.2019 14
TIN TỨC SỰ KIỆN PHÊ DUYỆT ĐỀ ÁN “THÚC ĐẨY CHUYỂN GIAO, LÀM CHỦ VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ TỪ NƯỚC NGOÀI VÀO VIỆT NAM TRONG CÁC NGÀNH, LĨNH VỰC ƯU TIÊN GIAI ĐOẠN ĐẾN NĂM 2025, ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2030’’ Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt Đề án “Thúc đẩy chuyển giao, làm chủ và phát triển công nghệ từ nước ngoài vào Việt Nam trong các ngành, lĩnh vực ưu tiên giai đoạn đến năm 2025, định hướng đến năm 2030’’ (Quyết định số 1851/QĐ-TTg ngày 27/12/2018). Mục tiêu của Đề án nhằm định hướng chính sách tham gia sâu vào chuỗi giá trị sản xuất các sản phẩm hỗ trợ chuyển giao, làm chủ và phát triển công nghệ có lợi thế cạnh tranh và tăng cường bảo đảm an ninh từ nước ngoài vào Việt Nam, đặc biệt là các công - quốc phòng. nghệ nguồn, công nghệ cao, công nghệ nền tảng Đề án phấn đấu hoàn thiện cơ chế chính sách, nhằm nhanh chóng đổi mới công nghệ, rút ngắn để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động chuyển khoảng cách về trình độ, năng lực công nghệ so với giao, làm chủ và phát triển công nghệ từ nước ngoài các nước tiên tiến trong khu vực và thế giới, góp vào Việt Nam góp phần thúc đẩy đổi mới mô hình phần cơ cấu lại các ngành kinh tế phục vụ sự nghiệp tăng trưởng theo chiều sâu; tập trung phát triển một công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, trong đó số ngành ưu tiên: thông tin và truyền thông, công một số ngành, lĩnh vực có sức cạnh tranh quốc tế và nghiệp, nông nghiệp, xây dựng, giao thông vận tải, y Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 2.2019 15
tế, tài nguyên và môi trường. Trong đó chú trọng một vào Việt Nam trong các ngành, lĩnh vực theo từng số lĩnh vực: công nghiệp công nghệ thông tin, công giai đoạn, phù hợp với yêu cầu đổi mới, trình độ sản nghiệp điện tử; cơ khí chế tạo; nông nghiệp công xuất và năng lực làm chủ, tự thiết kế, sáng tạo công nghệ cao; bảo quản và chế biến nông, lâm, thủy sản; nghệ trong nước; triển khai hỗ trợ tổ chức, doanh công nghệ xây dựng, giao thông, hạ tầng; công nghệ nghiệp chuyển giao, làm chủ và phát triển công nghệ môi trường, chống biến đổi khí hậu; dược phẩm, từ nước ngoài vào Việt Nam. chẩn đoán và điều trị bệnh. Đồng thời, nâng cao Trong đó, Đề án sẽ thực hiện đổi mới cơ chế, năng lực công nghệ của các tổ chức, doanh nghiệp chính sách tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho phục vụ hoạt động chuyển giao, làm chủ và phát triển chuyển giao, làm chủ và phát triển công nghệ từ công nghệ từ nước ngoài vào Việt Nam. nước ngoài vào Việt Nam, phát triển thị trường, tạo Giải pháp đặt ra trong thời gian tới là xây dựng, lập thị trường ứng dụng công nghệ mới, sản phẩm hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách, nâng cao mới, đặc biệt là các chính sách ưu tiên sử dụng các hiệu quả quản lý nhà nước hỗ trợ chuyển giao, làm sản phẩm, dịch vụ trong nước tạo ra đạt tiêu chuẩn chủ và phát triển công nghệ từ nước ngoài vào Việt kỹ thuật so với nước ngoài trong các dự án đầu tư; Nam; đầu tư hạ tầng kỹ thuật hỗ trợ tổ chức, doanh hỗ trợ tổ chức, doanh nghiệp tìm kiếm thông tin công nghiệp chuyển giao, làm chủ và phát triển công nghệ nghệ, tư vấn, chuyển giao công nghệ, đào tạo nguồn từ nước ngoài vào Việt Nam; nâng cao chất lượng nhân lực làm chủ, phát triển công nghệ từ nước nguồn nhân lực; xác định định hướng ưu tiên chuyển ngoài vào Việt Nam thông qua các chương trình giao, làm chủ và phát triển công nghệ từ nước ngoài khoa học và công nghệ cấp quốc gia... Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 2.2019 16
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SÁNG TẠO ELLA STUDY: MÔ HÌNH TƯ VẤN DU HỌC THỜI KỲ CÔNG NGHỆ 4.0 Du học như một miền đất hứa đối với nhiều bạn trẻ Việt Nam bởi khát khao được mở rộng tri thức, được khám phá, được sống một cuộc sống thứ hai ở phương trời mới. Nhưng thực tế du học lại là một hiện thực khác, không toàn màu hồng như mong muốn và tưởng tượng của hầu hết các bạn trẻ. Đỗ Xuân Khoa, Nguyễn Trọng Duy, Vương Anh giới, đứng thứ 8/10 nước có số lượng du học sinh và Phương Anh là các bạn trẻ thấu hiểu hơn ai hết nhiều nhất trên thế giới. Những con số trên thể hiện điều đó trên con đường lập nghiệp của mình. Họ nhu cầu du học của các bạn trẻ Việt Nam là rất cao. quyết định khởi nghiệp với Ella Study - một dự án Trung bình mỗi năm, số lượng du học sinh tăng mang bao trải nghiệm của những năm tháng du học khoảng 25%, thuộc nhóm tăng trưởng cao nhất nhì xa nhà để tạo nên một mạng lưới kết nối du học toàn thế giới với chi phí khoảng 3-4 tỷ USD/năm. Công cầu tại Việt Nam sức, kinh phí bỏ ra là rất lớn với ước mơ có tấm ELLA STUDY - NƠI KẾT NỐI DU HỌC SINH bằng tốt nghiệp danh giá ở nước ngoài, nhưng nhìn VIỆT NAM chung hiệu quả và chất lượng còn chưa cao. Nhiều Theo thống kê mới nhất của Cục Đào tạo ngoài người trong số đó bày tỏ sự tiếc nuối bởi sau quá nước (Bộ Giáo dục và Đào tạo), hiện Việt Nam có trình trải nghiệm thực tế mới nhận ra ngành học đã khoảng 150.000 du học sinh (DHS) trên khắp thế chọn chưa phù hợp với năng lực của bản thân. Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số số 2.2019 17
Trong quá trình tìm hiểu về mô hình mới của Ella đều được một người dẫn đường phù hợp nhất - đó là Study, tôi tình cờ gặp một bạn trẻ tên Bích sinh năm lý do chúng mình xây dựng nên ý tưởng này”. 1992 ở quận Hà Đông, Hà Nội - người đang mong Ban đầu, Ella Sutdy chỉ là nền tảng công cụ tìm muốn tìm kiếm cơ hội du học ngành tài chính - ngân trường dựa trên các tiêu chí như bảng điểm, kết quả hàng ở một quốc gia châu Âu. Bài toán khó nhất đối IELTS, nguồn tài chính… Tuy nhiên, sau khi triển khai với các bạn trẻ hiện nay là lựa chọn ngành học, sau một thời gian, Duy nhận ra giới hạn của công cụ tìm đó là những khó khăn khi phải đối diện với môi kiếm này và quyết định thay đổi mô hình. trường sống mới, hoàn toàn xa lạ và chắc chắn sẽ Để hiểu chính xác và sâu sắc vấn đề mà các sinh đắt đỏ hơn nhiều khi sống tại Việt Nam. Đi học, đi viên gặp phải, phần lớn thời gian khảo sát của Ella là làm thêm, môi trường hòa nhập luôn là rào cản lớn gặp gỡ, trò chuyện với các bạn sinh viên để lắng đối với bất kỳ bạn trẻ nào muốn du học. Những lo nghe tâm tư, trăn trở của họ. Bên cạnh đó, những hội lắng này phần nào được giải tỏa khi Bích biết đến thảo được tổ chức cũng giúp Ella lắng nghe được ý Ella Study. kiến của nhiều người hơn. Việc tìm hiểu những mô Ella Study tập hợp rất nhiều các anh chị có kinh hình kinh doanh tương tự như EasyUni tại Malaysia nghiệm đã từng học tập tại nhiều nước với nhiều cũng giúp Ella có thêm nhiều thông tin quý giá để ngành học khác nhau. Khi đến Ella Study, Bích đã hoàn thiện sản phẩm. Và cuối cùng, mô hình của Ella được tư vấn về nhiều chương trình học, đặc điểm Study đã được định hình rất rõ ràng: đó sẽ là một của từng chương trình, những cơ hội có thể mang lại platform như của Facebook, nhưng dành riêng cho từ các chương trình đó để có những lựa chọn chính mảng du học, nơi có thể kết nối tư vấn trực tuyến xác nhất. giữa mạng lưới du học sinh đã dạn dày kinh nghiệm Ella Study được thành lập bởi Đỗ Xuân Khoa và với các du học sinh tương lai đang muốn tìm hiểu một vài bạn đồng sáng lập, là những người có kinh thông tin. Hệ thống dữ liệu và công cụ của Ella Study nghiệm từ việc tìm kiếm cơ hội du học cho chính bản cho phép các sinh viên có thể đăng nhập vào hệ thân mình. Họ từng là những du học sinh những thống và tìm kiếm danh sách các du học sinh theo chuyên ngành khác nhau tại những đất nước cũng ngành học, trường học, thành phố và niên khóa. Khi khác nhau như Thụy Điển, Đức, Australia, Hoa Kỳ... đã tìm được du học sinh phù hợp với nhu cầu thông Trong thế giới bao la rộng lớn, ý tưởng đã giúp họ kết tin muốn tìm kiếm, sinh viên đặt lịch tư vấn và trả tiền nối lại với nhau, chấp nhận từ bỏ những công việc để được tư vấn chi tiết hơn qua chương trình video đáng mơ ước để khởi nghiệp từ đầu. call trên website Ella Study. Phí tư vấn hiện nay đang Chia sẻ về lý do chọn lĩnh vực này, Nguyễn Trọng trong khoảng 10-20 USD mỗi giờ. Duy cho biết: “ Chúng mình muốn hướng đến nhóm Khác với cách thức hoạt động của nhiều trung nguồn nhân lực chất lượng cao không chỉ ở Việt Nam tâm tư vấn khác, Ella Study đóng vai trò quan trọng mà còn trên toàn cầu. Đối tượng du học sinh đã du trong việc định hướng như một chuyên gia giàu kinh học và thành công trở về đóng vai trò rất lớn trong nghiệm và người thầy đầy tâm huyết. Đó chính là việc thúc đẩy nền kinh tế của các nước. Chúng mình mạng lưới tư vấn, cộng tác viên được xây dựng lên cũng trải qua những khó khăn như những bạn trẻ bây con số hơn 1.700 người, họ là những du học sinh giờ đang gặp, vì vậy rất mong muốn bất cứ bạn trẻ của Việt Nam trên khắp thế giới, đang học tập, làm nào có mơ ước học tập hay làm việc ở nước ngoài việc và sinh sống tại khắp năm châu từ Mỹ, Canada Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số số 2.2019 18
Nguyễn Trọng Duy (trái) và Đỗ Xuân Khoa-những chàng trai đồng sáng lập Ella-Study. Ảnh: Phương Nguyên cho đến Hàn Quốc, Singapore... 25 trường đại học, giúp các trường tuyển sinh trên Mạng lưới cộng tác viên đã làm nên sự chuyên 200 học viên mỗi năm. Năm 2018, Ella Study đã xây nghiệp và tư vấn sát thực tế nhất mà Ella Study đã dựng mảng Ella Uni, đi sâu vào các khoa quốc tế của dày công xây dựng. Bản thân học các du học sinh các trường đại học trong nước để giúp họ tuyển sinh cũng đang học tại các ngôi trường tên tuổi, kể cả các theo mô hình liên kết với nước ngoài. trường đại học danh tiếng như Havard, Cambidge. Vì NHỮNG DỰ ĐỊNH TƯƠNG LAI vậy, họ sẽ là những tư vấn viên nhiệt tình nhất, sâu Về mục tiêu ngắn hạn của mảng Ella Uni, Trọng sắc nhất, vừa chia sẻ, vừa định hướng cho những Duy cho biết: “Sự ra đời của Ella Uni nhằm hỗ trợ các bạn trẻ còn đang mơ hồ về những điểm đến của trường đại học tuyển sinh theo những chương trình mình. Đỗ Xuân Khoa cho biết: “Để trở thành tư vấn phù hợp, bởi có rất nhiều chương trình tốt nhưng viên (Alumni) của Ella Study, các bạn cũng phải trải hiện lại khá ít học viên theo học. Về lâu dài, đây cũng qua quá trình tuyển chọn kỹ càng, được tập huấn đào là một kênh thông tin để khảo sát nhu cầu du học đại tạo cũng như trải qua nhiều bước kiểm duyệt học và thạc sỹ trong tương lai”. (thường quy trình gồm 4-6 bước) để đánh giá khả Để vận hành Ella Study kết nối toàn cầu với dữ năng tư vấn bởi có thể họ là những người chia sẻ tốt liệu lớn, công nghệ 4.0 được những người sáng lập nhất nhưng không có nghĩa là tư vấn tốt nhất. Mục triển khai mạnh mẽ. Khoa và Duy đã xây dựng một tiêu cuối cùng vẫn là chất lượng tư vấn tốt nhất cho platform dành riêng cho mảng du học - nơi có thể các bạn trẻ có nhu cầu đi du học. tuyển sinh trực tuyến. Bên cạnh việc kết nối tư vấn viên toàn cầu, Ella Chỉ mới ra đời từ năm 2016, nhưng mạng lưới tư Study còn có hệ thống kết nối với các trường đại học vấn viên của Ella Study đã hiện diện tại 38 quốc gia trong và ngoài nước. Hiện Ella Study đã hợp tác với với 13.000 người theo dõi. Những con số ấn tượng Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 2.2019 19