TCNCYH 22 (2) - 2003 §¸nh gi¸ møc ®é ®éc lËp trong sinh ho¹t hµng ngµy ë bÖnh nh©n liÖt nöa ng−êi sau tai biÕn m¹ch m¸u n∙o t¹i céng ®ång Cao Minh Ch©u Bé m«n PHCN - §¹i häc Y Hµ Néi Trong nghiªn cøu nµy t¸c gi. vµ céng sù ®· ®¸nh gi¸ chøc n¨ng vËn ®éng,

Chia sẻ: Sunshine_3 Sunshine_3 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

110
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

TCNCYH 22 (2) - 2003 §¸nh gi¸ møc ®é ®éc lËp trong sinh ho¹t hµng ngµy ë bÖnh nh©n liÖt nöa ng−êi sau tai biÕn m¹ch m¸u n∙o t¹i céng ®ång Cao Minh Ch©u Bé m«n PHCN - §¹i häc Y Hµ Néi Trong nghiªn cøu nµy t¸c gi. vµ céng sù ®· ®¸nh gi¸ chøc n¨ng vËn ®éng, chñ yÕu tËp trung chøc n¨ng sinh ho¹t hµng ngµy, cña nh÷ng ng−êi sau tai biÕn m¹ch m¸u n·o t¹i céng ®ång. T¸c gi. ®· ®¸nh gi¸ 269 ng−êi bÞ tai biÕn m¹ch m¸u n·o ®ang sèng t¹i 5 tØnh Th¸i B×nh, Nam §Þnh,...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: TCNCYH 22 (2) - 2003 §¸nh gi¸ møc ®é ®éc lËp trong sinh ho¹t hµng ngµy ë bÖnh nh©n liÖt nöa ng−êi sau tai biÕn m¹ch m¸u n∙o t¹i céng ®ång Cao Minh Ch©u Bé m«n PHCN - §¹i häc Y Hµ Néi Trong nghiªn cøu nµy t¸c gi. vµ céng sù ®· ®¸nh gi¸ chøc n¨ng vËn ®éng,

TCNCYH 22 (2) - 2003 §¸nh gi¸ møc ®é ®éc lËp trong sinh ho¹t hµng ngµy ë bÖnh nh©n liÖt nöa ng−êi sau tai biÕn m¹ch m¸u n∙o t¹i céng ®ång Cao Minh Ch©u Bé m«n PHCN - §¹i häc Y Hµ Néi Trong nghiªn cøu nµy t¸c gi¶ vµ céng sù ®· ®¸nh gi¸ chøc n¨ng vËn ®éng, chñ yÕu tËp trung chøc n¨ng sinh ho¹t hµng ngµy, cña nh÷ng ng−êi sau tai biÕn m¹ch m¸u n·o t¹i céng ®ång. T¸c gi¶ ®· ®¸nh gi¸ 269 ng−êi bÞ tai biÕn m¹ch m¸u n·o ®ang sèng t¹i 5 tØnh Th¸i B×nh, Nam §Þnh, Hµ Nam, Ninh B×nh, Hoµ B×nh lµ nh÷ng n¬i ®ang triÓn khai ch−¬ng tr×nh phôc håi chøc n¨ng dùa vµo céng ®ång do AIFO (Italy) tµi trî. Tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ theo b¶ng ®iÓm cña Barthel. Qua nghiªn cøu t¸c gi¶ vµ céng sù cho thÊy tû lÖ ®éc lËp trong sinh ho¹t hµng ngµy sau 1 n¨m lµ 46,84%, kh«ng cã sù kh¸c biÖt gi÷a 2 bªn b¸n cÇu n·o bÞ tæn th−¬ng. Nh÷ng ng−êi trÎ cã tiÕn bé nhanh h¬n nh÷ng ng−êi lín tuæi. I. §Æt vÊn ®Ò gãp phÇn ®Èy m¹nh ch−¬ng tr×nh Phôc håi chøc n¨ng dùa vµo céng ®ång t¹i 5 tØnh: Hµ Nam, Tai biÕn m¹ch m¸u n·o lu«n lµ mét vÊn ®Ò Nam §Þnh, Th¸i B×nh, Ninh B×nh, Hoµ B×nh do ®−îc y häc nãi chung vµ y häc phôc håi chøc tæ chøc AIFO tµi trî. §Æc biÖt nghiªn cøu gióp n¨ng nãi riªng quan t©m. §©y lµ mét bÖnh phæ ng−êi tµn tËt c¶i thiÖn chøc n¨ng sinh ho¹t biÕn ®øng hµng thø ba sau ung th− vµ tim m¹ch hµng ngµy cña hä tèt h¬n. [6]. Sè ng−êi bÞ tai biÕn m¹ch m¸u n·o ®−îc cøu sèng ngµy cµng nhiÒu nh−ng tû lÖ di chøng Môc tiªu cña ®Ò tµi: §¸nh gi¸ møc ®é ®éc ngµy cµng cao. Sau giai ®o¹n cÊp cøu ng−êi lËp trong sinh ho¹t hµng ngµy cña ng−êi tai bÖnh ®−îc trë vÒ gia ®×nh vµ céng ®ång ®Ó tiÕp biÕn m¹ch m¸u n·o t¹i 5 tØnh ®· triÓn khai tôc phôc håi chøc n¨ng. Phôc håi chøc n¨ng ch−¬ng tr×nh Phôc håi chøc n¨ng dùa vµo céng dùa vµo céng ®ång lµ mét biÖn ph¸p chiÕn l−îc ®ång do AIFO tµi trî. ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vµ c¶i thiÖn chÊt l−îng II. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p cuéc sèng cña ng−êi tµn tËt nãi chung vµ ng−êi nghiªn cøu tai biÕn m¹ch m¸u n·o nãi riªng. §éc lËp trong 1- §èi t−îng nghiªn cøu: sinh ho¹t hµng ngµy lµ mét giai ®o¹n hÕt søc Gåm 269 bÖnh nh©n sau tai biÕn m¹ch m¸u quan träng gióp ng−êi tai biÕn m¹ch m¸u n·o n·o ®−îc chän ngÉu nhiªn ë n¨m tØnh cã triÓn t¸i héi nhËp x· héi, c¶i thiÖn chÊt l−îng cuéc khai ch−¬ng tr×nh Phôc håi chøc n¨ng dùa vµo sèng [1,2]. Møc ®é ®éc lËp trong sinh ho¹t céng ®ång do AIFO tµi trî lµ Hµ Nam, Nam hµng ngµy cña ng−êi tai biÕn m¹ch m¸u n·o §Þnh, Th¸i B×nh, Ninh B×nh, Hoµ B×nh. sau khi hä xuÊt viÖn trë vÒ víi céng ®ång vµ gia ®×nh ra sao tõ tr−íc ®Õn nay ë n−íc ta ch−a Tiªu chuÈn chän lùa: tÊt c¶ bÖnh nh©n liÖt cã mét nghiªn cøu nµo ®Çy ®ñ toµn diÖn. V× nöa ng−êi do tai biÕn m¹ch m¸u n·o ®· ®ñ tiªu vËy chóng t«i nghiªn cøu ®Ò tµi nµy nh»m m« chuÈn chÈn ®o¸n (theo WHO) n»m t¹i bÖnh t¶ thùc tr¹ng møc ®é ®éc lËp trong sinh ho¹t viÖn vÒ, nh÷ng ng−êi nµy thuéc diÖn qu¶n lý hµng ngµy cña ng−êi tai biÕn m¹ch m¸u n·o, cña ch−¬ng tr×nh phôc håi chøc n¨ng dùa vµo 54
TCNCYH 22 (2) - 2003 céng ®ång, tuæi lín h¬n 16, cã phiÕu theo dâi vµ tªn trong danh s¸ch t¹i c¸c tr¹m y tÕ x·. 3- M« t¶ kü thuËt Lo¹i trõ nh÷ng ng−êi liÖt nöa ng−êi kh«ng Ph−¬ng ph¸p phôc håi chøc n¨ng dùa vµo cã ®ñ c¸c tiªu chuÈn tai biÕn m¹ch m¸u n·o vµ céng ®ång [5] lµ ph−¬ng ph¸p hiÖn nay ®−îc ¸p nhá h¬n 16 tuæi. dông réng r·i trªn thÕ giíi ®Æc biÖt lµ ë c¸c Cì mÉu ®−îc tÝnh theo c«ng thøc: n−íc ®ang ph¸t triÓn, c¸c n−íc nghÌo. Trong 2 ph−¬ng ph¸p phôc håi chøc n¨ng dùa vµo céng   P (1 − P ) n = Z α  . ®ång: tÊt c¶ c¸c nguån ®Òu dùa vµo céng ®ång  1- 2  e2 nh−: trong ®ã:n lµ sè ng−êi tai biÕn m¹ch m¸u Nguån nh©n lùc: Th©n nh©n gia ®×nh ng−êi n·o cÇn nghiªn cøu tµn tËt, c¸n bé y tÕ th«n b¶n, c¸c t×nh nguyÖn P lµ tÇn suÊt sau tai biÕn m¹ch m¸u n·o ®éc viªn... Nh÷ng ng−êi nµy ®−îc chuyÓn giao kiÕn lËp trong sinh ho¹t hµng ngµy víi P = 0,5 thøc, kü n¨ng vÒ phôc håi chøc n¨ng cho ng−êi e lµ kho¶ng sai lÖch cho phÐp, e = 14% cña tµn tËt vµ ®−îc trang bÞ tµi liÖu huÊn luyÖn. P vµ tÝnh ra e = 0,07 Nguån kinh phÝ: khi cÇn mua s¾m c¸c dông α lµ møc ý nghÜa thèng kª, α = 0,05 cô phôc håi chøc n¨ng hoÆc nguån vËt liÖu ®Ó lµm dông cô cÇn mét sè kinh phÝ Ýt ái th× bµ Z α con quyªn gãp hoÆc chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng 1− 2 lµ gi¸ trÞ tíi h¹n cña ph©n bè chuÈn, trÝch phÇn kinh phÝ ®Ó gióp ng−êi tµn tËt. Z α C¸c dông cô phôc håi chøc n¨ng ®−îc sö α = 0,05 th× 1− 2 = 1,96 dông ë ®©y lµ c¸c dông cô tù t¹o tõ nh÷ng chóng t«i tÝnh ®−îc n = 196. nguyªn vËt liÖu s½n cã ë ®Þa ph−¬ng nh− gç, Trong kho¶ng thêi gian tõ 1/2001 ®Õn th¸ng tre, m©y song, c©y tÇm v«ng... C¸c t×nh nguyÖn 12/2001 chóng t«i chän ®−îc 269 ng−êi ®Ó viªn ®−îc h−íng dÉn theo mÉu ®Ó lµm nªn c¸c nghiªn cøu. Chän ngÉu nhiªn theo danh s¸ch thanh song song, khung tËp ®i, n¹ng, gËy vµ cña n¨m tØnh cã ch−¬ng tr×nh phôc håi chøc c¸c dông cô trî gióp kh¸c cho ng−êi tµn tËt, n¨ng dùa vµo céng ®ång. ng−êi liÖt b¸n th©n. 2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu c¾t ngang m« Nh÷ng ng−êi liÖt b¸n th©n ®−îc tËp luyÖn t¶: theo mét ph−¬ng ph¸p Bobath cã nghÜa lµ sö ThiÕt kÕ phiÕu ®iÒu tra dùa trªn thang ®iÓm dông c¸c bµi tËp vËn ®éng di chuyÓn vµ c¸c bµi cña Barthel. Néi dung liªn quan ®Õn c¸c lo¹i tËp thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng sinh ho¹t hµng ho¹t ®éng chøc n¨ng trong sinh ho¹t hµng ngµy ngµy theo mét tr×nh tù vµ theo mÉu do ng−êi gåm ¨n uèng, t¾m giÆt, vÖ sinh, thay quÇn ¸o, th©n gia ®×nh hoÆc t×nh nguyÖn viªn thùc hiÖn di chuyÓn d−íi sù gi¸m s¸t vµ gióp ®ì cña c¸n bé phôc §¸nh gi¸ theo thang ®iÓm cña Barthel håi chøc n¨ng chuyªn khoa. (Barthel index scoring), ®¸nh gi¸ tr−íc can §¸nh gi¸ kÕt qu¶ sau 3 th¸ng, 6 th¸ng, 9 thiÖp vµ sau mét n¨m. th¸ng, 1 n¨m... Tuy nhiªn do t×nh tr¹ng tµn tËt, §éc lËp hoµn toµn: 95 - 100 ®iÓm trong thêi gian ng¾n sù tiÕn bé kh«ng ®¸ng kÓ. §¸nh gi¸ do ng−êi nghiªn cøu thùc hiÖn theo Trî gióp Ýt: 65 - 94 ®iÓm thiÕt kÕ vµ dùa vµo thang ®iÓm Barthel. Trî gióp trung b×nh: 64 - 25 ®iÓm Phô thuéc hoµn toµn: 24 - 0 ®iÓm 55
TCNCYH 22 (2) - 2003 4. Xö lý sè liÖu theo ch−¬ng tr×nh Epi - info §¸nh gi¸ ®éc lËp trong sinh ho¹t hµng ngµy 6.0, thuËt to¸n Test X2: cña ng−êi tai biÕn m¹ch m¸u n·o ®−îc ®iÒu tra III. KÕt qu¶ B¶ng 4: Møc ®é ®éc lËp trong sinh ho¹t hµng ngµy 1. §Æc ®iÓm chung vÒ ng−êi tai biÕn m¹ch Møc ®é ®éc Tr−íc can thiÖp Sau can thiÖp 1 m¸u n·o lËp n¨m B¶ng 1: Ph©n bè theo tuæi vµ giíi n % n % Giíi tÝnh Nam N÷ Tæng sè §éc lËp hoµn 14 5,2 126 46,84 Nhãm n % n % n % toµn tuæi Trî gióp Ýt 88 32,72 73 27,14 16 - 44 7 2,60 3 1,12 10 3,72 Trî gióp 103 38,29 54 20,07 45 - 59 24 8,92 15 5,58 39 14,50 trung b×nh 60 - 74 95 35,32 50 18,58 145 53,90 Phô thuéc 64 23,79 16 5,95 75 - 89 46 17,10 29 10,78 75 27,88 hoµn toµn Tæng 172 63,94 97 36,06 269 100,00 Tæng sè 269 100,00 269 100,00 NhËn xÐt: Nam tû lÖ nhiÒu h¬n n÷ chiÕm NhËn xÐt: Sau phôc håi chøc n¨ng møc ®é 63,94% ®éc lËp trong sinh ho¹t hµng ngµy chiÕm tû lÖ Nhãm tuæi 60 - 74 chiÕm tû lÖ cao nhÊt cao 46,84% (víi P0,05 hoµn toµn > Tæng sè 137 50,93 132 49,07 Trî gióp Ýt 48 27,91 25 25,77 0,05 NhËn xÐt: Tû lÖ liÖt nöa ng−êi bªn ph¶i vµ Trî gióp 32 18,60 22 22,68 bªn tr¸i ë hai giíi kh«ng cã sù kh¸c biÖt (P > trung b×nh 0,05) Phô thuéc 6 3,49 10 10,31 < B¶ng 3: Ph©n bè theo lo¹i tæn th−¬ng hoµn toµn 0,05 Lo¹i tæn th−¬ng n·o n % Tæng sè 172 100,00 97 100,00 Nhåi m¸u n·o 32 11,90 NhËn xÐt: Kh«ng cã sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa Ch¶y m¸u n·o 24 8,92 thèng kª vÒ møc ®é ®éc lËp trong sinh ho¹t Kh«ng x¸c ®Þnh 213 76,18 hµng ngµy gi÷a hai giíi (P > 0,05). Tuy nhiªn ë Tæng sè 269 100,00 n÷ giíi møc ®é phô thuéc hoµn toµn tû lÖ lín h¬n nam giíi (10,31%) (P < 0,05). NhËn xÐt: Tû lÖ nhåi m¸u n·o cao h¬n ch¶y m¸u n·o, tû lÖ kh«ng x¸c ®Þnh chiÕm cao nhÊt. 56
TCNCYH 22 (2) - 2003 B¶ng 6: Møc ®é ®éc lËp trong sinh ho¹t hµng ngµy theo bªn liÖt (n = 269) Bªn liÖt Ph¶i Tr¸i P Møc ®é n % n % §éc lËp hoµn toµn 70 51,09 56 42,42 Trî gióp Ýt 37 27,01 36 27,27 > 0,05 Trî gióp trung b×nh 23 16,79 31 23,49 Phô thuéc hoµn toµn 7 5,11 9 6,82 Tæng sè 137 100,00 132 100,00 NhËn xÐt: Kh«ng cã sù kh¸c biÖt trong ®éc lËp chøc n¨ng sinh ho¹t hµng ngµy theo bªn liÖt (P > 0,05) B¶ng 7. Møc ®é ®éc lËp trong sinh ho¹t hµng ngµy theo tuæi (n = 269) §éc lËp Trî gióp Phô thuéc Møc ®é hoµn toµn Trî gióp Ýt trung b×nh hoµn toµn Tæng sè Tuæi n % n % n % n % n % 16-44 6 60,00 4 40,00 0 0 0 0 10 100,00 45-59 26 66,67 7 17,95 6 15,38 0 0 39 100,00 60-74 69 47,59 45 31,03 25 17,24 6 4,14 145 100,00 75-89 25 33,33 17 22,67 23 30,67 10 13,33 75 100,00 NhËn xÐt: Møc ®é phô thuéc hoµn toµn ë NhËn xÐt: Kh«ng cã sù kh¸c biÖt vÒ møc ®é nhãm tuæi cao tû lÖ nhiÒu h¬n nhãm tuæi trÎ (sù ®éc lËp trong sinh ho¹t hµng ngµy gi÷a nhåi kh¸c biÖt cã ý nghÜa P 0,05) B¶ng 8: Møc ®é ®éc lËp trong sinh ho¹t IV. Bµn luËn hµng ngµy cña nhåi m¸u n·o vµ ch¶y m¸u 1. Bµn vÒ ®Æc ®iÓm cña ng−êi TBMMN: n·o: Qua kÕt qu¶ tõ b¶ng 1 ta thÊy nhãm tuæi 60- Lo¹i tæn th−¬ng Nhåi Ch¶y 74 chiÕm tû lÖ cao nhÊt víi 53,90%, nam giíi P n·o m¸u n·o m¸u n·o gÆp nhiÒu h¬n n÷ vµ gÊp 1,77 lÇn. KÕt qu¶ nµy Møc ®é n % n % còng phï hîp víi kÕt qu¶ cña NguyÔn Thuú H−¬ng nhãm tuæi 60 - 74 chiÕm 53% [4]. Mét §éc lËp hoµn toµn 13 40,636 11 45,84 sè t¸c gi¶ kh¸c cña n−íc ngoµi nh− Samuelsson M, Machluva S th× tû lÖ nam giíi m¾c nhiÒu Trîi gióp Ýt 12 37,50 8 33,33 h¬n n÷ giíi, cã thÓ do nam giíi hót nhiÒu thuèc Trî gióp trung >0,05 vµ uèng nhiÒu r−îu h¬n n÷ giíi [11]. b×nh 5 15,62 3 12,50 KÕt qu¶ thu ®−îc tõ b¶ng 2 cho thÊy tû lÖ Phô thuéc hoµn liÖt nöa ng−êi bªn ph¶i vµ tr¸i ë hai giíi kh«ng toµn 2 6,25 2 8,33 cã g× kh¸c biÖt (50,93% so víi 49,07%). Tuy nhiªn ë mét sè nghiªn cøu kh¸c th× tû lÖ nµy cã Tæng sè 32 100,00 24 100,00 dao ®éng. Theo Flick CL liÖt nöa ng−êi ph¶i 57
TCNCYH 22 (2) - 2003 cao h¬n bªn tr¸i (54,32% bªn ph¶i so víi thu nhËp ng−êi tµn tËt lµm gi¶m nhÑ g¸nh nÆng 45,68% bªn tr¸i) [7]. VÒ tæn th−¬ng n·o c¸c t¸c cho gia ®×nh vµ céng ®ång. gi¶ n−íc ngoµi cho r»ng tû lÖ nhåi m¸u n·o cao Trong ®Ò tµi nµy chØ tËp trung nghiªn cøu h¬n tû lÖ ch¶y m¸u n·o nh− Granger C.V, mét phÇn nhá cña ph−¬ng ph¸p phôc håi chøc Nakayama. H cho nhåi m¸u n·o chiÕm 80% n¨ng dùa vµo céng ®ång lµ ®¸nh gi¸ chøc n¨ng cßn ch¶y m¸u n·o 20% [7,9]. Trong nghiªn sinh ho¹t hµng ngµy cña bÖnh nh©n liÖt nöa cøu cña chóng t«i nhåi m¸u n·o 11,90%, ch¶y ng−êi do tai biÕn m¹ch m¸u n·o. m¸u n·o 8,92 %. Theo NguyÔn V¨n §¨ng tû lÖ V. KÕt luËn nhåi m¸u n·o/ ch¶y m¸u n·o = 2 [3]. - Møc ®é ®éc lËp trong sinh ho¹t hµng ngµy 2. Bµn vÒ møc ®é ®éc lËp sinh ho¹t hµng chiÕm tû lÖ cao 46,84%. Møc ®é phô thuéc ë ngµy: n÷ cao h¬n ë nam (víi p0,05) Motegi.A 62%, Schutte 61%. Tû lÖ ®éc lËp - Møc ®é phô thuéc cña nhãm ng−êi cao hoµn toµn cña hä cao h¬n cã lÏ do kinh tÕ, v¨n tuæi nhiÒu h¬n trÎ (13,33% so víi 4,14% víi ho¸ cña hä ph¸t triÓn h¬n nªn ng−êi bÖnh ®−îc P
TCNCYH 22 (2) - 2003 n¨ng dùa vµo céng ®ång, Nhµ xuÊt b¶n Y häc 9. Gresham GE. (1980): ADL status in 1996, ch−¬ng IV, Tr 20 - 33. stroke: relative merits of three standard indexs. 6. Bobath.B (1990) Adult hemiplegia: Arch phys Med Rehabil, 61 pp355-358 Evaluation and treatment. Heinemenn (3rd edn) 10. Nakayama H, Jorgensen H (1994), The 7- Flick CL. (1999), Stroke rehabilitation. influence of age on stroke outcome-The Arch phys Med Rehabil pp21-26 Copenhagen stroke study. Stroke 25, pp 808- 8. Granger C.V Hamilton B.B (1992), 813 Discharge outcome after stroke rehabilitation. 11. Samuelsson M (1996), Functional Stroke 23 pp 978-982 outcome in patients with stroke, Stroke 31 pp 42-46. Summary Assessment of the Activities of Daily living in hemiplegics after stroke Our study is an evaluation of functional capacity after stroke with special emphasis on activities of daily living. In this study there were 269 patients after stroke living in 5 provinces where have been implemented CBR programme sponsored by AIFO (Italy). The criteria of evaluation were following the Barthel index scoring. It found that independent level in ADL is 46,84%. There is no difference of ADL in two sides of affected one age seemed to have an effect on the recovery of patients with moderately severe and severe impairment. The younger patients showed greater improvement than older ones with equivalent impaiment. 59

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn