Thiết kế môi trường giáo dục cho nhóm trẻ 6 - 12 tháng tuổi ở trường mầm non

Tư liệu tham khảo Số 8(74) năm 2015<br /> _____________________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> THIẾT KẾ MÔI TRƯỜNG GIÁO DỤC<br /> CHO NHÓM TRẺ 6 - 12 THÁNG TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON<br /> ĐỖ CHIÊU HẠNH*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Bài viết trình bày cách thiết kế môi trường giáo dục cho nhóm trẻ 6-12 tháng tuổi<br /> nhằm cung cấp một số kinh nghiệm cho cán bộ quản lí và giáo viên mầm non trong việc<br /> thiết kế lớp học, đáp ứng nhu cầu, phù hợp với đặc điểm phát triển và chế độ sinh hoạt của<br /> trẻ 6 -12 tháng tuổi.<br /> Từ khóa: trường mầm non, trẻ 6-12 tháng tuổi, môi trường giáo dục.<br /> ABSTRACT<br /> Designing learning environment for 6 - to 12-month-old children at kindergartens<br /> The article presents the design of a learning environment for 6- to 12-month-old<br /> children in order to provide some experience for managerial staff and kindergarten<br /> teachers in designing classrooms that meet the needs of 6- to 12-month-old children and<br /> are appropriate for their developmental characteristics and daily activities.<br /> Keywords: kindergarten, 6- to 12-month-old children, learning environment.<br /> <br /> 1. Đặt vấn đề đến trường, các trường mầm non cần<br /> Tại kì họp thứ 13 của Hội đồng chuẩn bị rất nhiều về cơ sở vật chất, về<br /> nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh khóa 8 giáo viên, về công tác tuyên truyền cho<br /> vào ngày 14 tháng 6 năm 2014, đề án giữ phụ huynh học sinh yên tâm gửi trẻ…<br /> trẻ mầm non từ 6-18 tháng tuổi của Ủy Trong công việc này, việc chuẩn bị cơ sở<br /> ban nhân dân Thành phố đã được thông vật chất cho trẻ từ 6-18 tháng, đặc biệt<br /> qua. Theo đó, lộ trình thực hiện đề án sẽ cho nhóm trẻ 6-12 tháng là một trong<br /> được triển khai trong ba năm học sắp tới. những việc đầu tiên cần được quan tâm<br /> Trong năm học đầu tiên, 2014-2015, nhiều nhất. Chính vì lí do đó, bài viết<br /> thành phố triển khai thí điểm ở 8 quận, muốn chia sẻ thêm một số thông tin giúp<br /> huyện gồm: Quận 7, Quận 12, Bình cán bộ quản lí các trường mầm non và<br /> Chánh, Củ Chi, Bình Tân và Nhà Bè. giáo viên phụ trách nhóm trẻ 6-12 tháng<br /> Năm học thứ 2, 2015-2016, Thành phố sẽ có thêm tư liệu để thiết kế lớp học, mua<br /> triển khai thêm ở 4 quận nữa là Quận 9, sắm trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi sao<br /> Quận 11, Gò Vấp và Tân Bình. Đến năm cho thật sự an toàn và phù hợp với đặc<br /> học thứ 3, 2016-2017, ngành mầm non điểm phát triển cũng như chế độ sinh<br /> thành phố sẽ thực hiện đại trà việc đón hoạt của trẻ 6-12 tháng tuổi.<br /> trẻ từ 6 -18 tháng tuổi ở cả 24 quận 2. Tầm quan trọng của môi trường<br /> huyện. [5] giáo dục đối với sự phát triển của trẻ<br /> Để đón nhóm trẻ 6-18 tháng tuổi 6-12 tháng<br /> <br /> *<br /> ThS, Trường Đại học Sư phạm TPHCM; Email: chieuhanh@gmail.com<br /> <br /> 148<br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Đỗ Chiêu Hạnh<br /> _____________________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Năm đầu tiên của cuộc đời là giai cơ hội cho trẻ đi lại; đồ dùng đồ chơi<br /> đoạn vô cùng quan trọng đối với sự phát phong phú cho phép trẻ tự do lựa chọn.<br /> triển về thể chất, nhận thức, ngôn ngữ và 3.1. An toàn<br /> tình cảm-xã hội của trẻ. Giấc ngủ, bữa An toàn được xem là nguyên tắc<br /> ăn, các cơ hội cho trẻ được vận động để quan trọng nhất. Trong môi trường lớp<br /> phát triển thể chất, được giao tiếp với học an toàn, trẻ sẽ tự do hoạt động, tự do<br /> những người xung quanh, được yêu đi lại, tự do khám phá mọi điều thú vị<br /> thương và các hoạt động thúc đẩy sự trong lớp mà giáo viên không phải lo<br /> hoàn thiện của các giác quan… đóng vai lắng về việc trẻ có thể bị tai nạn. Khi đó,<br /> trò quan trọng hơn hết đối với trẻ trong giáo viên sẽ toàn tâm toàn ý hơn vào việc<br /> giai đoạn này hơn bất kì một giai đoạn giao tiếp, tương tác với trẻ hơn là cứ tập<br /> nào khác trong cuộc đời của trẻ. Nhu cầu trung kiểm soát và thường xuyên nói<br /> thiết yếu nhất của trẻ nhóm 6-12 tháng “không” với trẻ vì sợ trẻ bị tai nạn học<br /> chính là sự an toàn, là bầu không khí ấm đường. Do đó, khi thiết kế môi trường<br /> áp, là sự chăm sóc, tình yêu thương của giáo dục cho nhóm trẻ 6-12 tháng, trường<br /> giáo viên mầm non, của những người mầm non cần lưu ý phải đảm bảo an toàn<br /> trực tiếp chăm sóc trẻ. Chính vì thế, tuyệt đối cho trẻ. Môi trường an toàn cho<br /> trường mầm non cần phải xây dựng lớp trẻ mang một số đặc điểm sau đây:<br /> học với những trang thiết bị, đồ dùng thật - Toàn bộ đồ dùng, đồ chơi, trang<br /> an toàn cho trẻ và cần cung cấp các đồ thiết bị vận động của trẻ phải được làm từ<br /> chơi đáp ứng nhu cầu phát triển các mặt những chất liệu không độc như gỗ, hạn<br /> thể chất, nhận thức, ngôn ngữ và tình chế sử dụng đồ dùng, đồ chơi làm từ<br /> cảm-xã hội của từng trẻ. nhựa (mủ) chất lượng kém, không rõ xuất<br /> 3. Nguyên tắc thiết kế môi trường xứ, đặc biệt tránh xa nhựa tái sinh. Ngoài<br /> giáo dục cho nhóm trẻ 6-12 tháng tuổi ra, khi chọn đồ dùng, đồ chơi cho trẻ, cần<br /> Việc thiết kế môi trường giáo dục phải lưu ý đến hàm lượng chì (Pb) cũng<br /> cho nhóm trẻ 6-12 tháng có vai trò rất như các loại hóa chất độc hại khác chẳng<br /> quan trọng đối với sự phát triển về thể hạn như BPA (Bisphenol A - gây ảnh<br /> chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm- xã hưởng đến chức năng của các hormon,<br /> hội của trẻ cũng như đáp ứng các nhu cầu cũng như phát triển một số loại ung thư<br /> cơ bản, thiết yếu của trẻ. Chính vì thế, phụ thuộc hormon, gây biến đổi nội tiết,<br /> việc thiết kế môi trường giáo dục cần thậm chí tác động đến sự hình thành và<br /> tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản như an phát triển giới tính). [4]<br /> toàn; đảm bảo sức khỏe cho trẻ; tạo cho - Do đặc điểm sinh lí của lứa tuổi này<br /> trẻ cảm giác thoải mái; tiện nghi; đồ là bắt đầu bò, đứng chựng, đi men, tập đi<br /> dùng, trang thiết bị vừa kích cỡ của trẻ, và rất tò mò, luôn muốn khám phá thế<br /> đồ chơi bố trí vừa tầm của trẻ; tính đa giới xung quanh – vì thế trường mầm non<br /> năng, tiện lợi của đồ dùng, đồ chơi, trang cần lưu ý khi thiết kế phòng dành cho<br /> thiết bị; lớp học rộng rãi, thoáng đãng tạo nhóm 6-12 tháng sao cho thật an toàn -<br /> <br /> <br /> 149<br /> Tư liệu tham khảo Số 8(74) năm 2015<br /> _____________________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> sàn nhà phải êm, không trơn trượt và tất - Cần vệ sinh sạch sẽ và giữ mặt sàn<br /> cả đồ chơi đều được để ở các kệ thấp, tất cả các khu vực trong lớp từ phòng<br /> vừa tầm của trẻ. Nếu có điều kiện thì sinh hoạt chung, khu vực ngủ, khu vực ăn<br /> trường mầm non có thể lát sàn gỗ. Ngoài uống, khu vực vận động luôn khô thoáng<br /> ra, sàn lớp còn có thể trải thảm nỉ, dùng và sạch sẽ suốt ngày.<br /> nhựa giả gỗ, thảm foam, trải simili hoặc - Cần thiết kế bồn rửa tay cho giáo<br /> có thể để sàn gạch như bình thường. Tuy viên và cả cho trẻ để tạo điều kiện thuận<br /> nhiên, trường mầm non cần chú ý tính lợi cho giáo viên và trẻ được rửa tay<br /> chất của các khu vực trong lớp học để thường xuyên.<br /> thiết kế sàn cho hợp lí. Khu vực ăn uống 3.3. Thoải mái<br /> và khu vực ngủ của trẻ có thể không cần Đối với trẻ 6-12 tháng tuổi, môi<br /> thảm nhưng khu vực cho trẻ vận động, trường thoải mái là môi trường giống như<br /> tập bò, tập đi nhất thiết phải sử dụng nhà của trẻ - ngôi nhà với bầu không khí<br /> thảm hoặc nệm để tạo môi trường an toàn ấm áp, dễ chịu. Môi trường này không<br /> cho trẻ vận động. chỉ tốt cho trẻ mà cho cả giáo viên. Bầu<br /> - Lứa tuổi của trẻ càng nhỏ thì yếu tố không khí ấm cúng, thân mật sẽ giúp cho<br /> an toàn cần được đặt lên hàng đầu. Do cả giáo viên và trẻ hoạt động thoải mái và<br /> đó, giáo viên không được để đồ vật trên đặc biệt ở môi trường này sẽ không có<br /> cao, cạnh tủ, cạnh bàn phải được thiết kế những căng thẳng ảnh hưởng đến sự phát<br /> bo tròn, không thiết kế các ổ điện ở thấp, triển về mặt trí não của trẻ. Để tạo môi<br /> ngay tầm với của trẻ. trường thoải mái như vậy, trường mầm<br /> 3.2. Đảm bảo vệ sinh non cần chú ý sắp xếp đồ đạc gọn gàng,<br /> Đảm bảo vệ sinh sạch sẽ là một ngăn nắp, tránh sự lộn xộn, trưng bày đồ<br /> trong những yêu cầu cơ bản quan trọng dùng, đồ chơi thật hấp dẫn trẻ và có thể<br /> khi thiết kế môi trường cho nhóm trẻ 6- mang thiên nhiên vào lớp (mang một số<br /> 12 tháng. Cả cô giáo và trẻ đều phải được chậu cây có thể sống trong phòng, bình<br /> bảo vệ khỏi các ảnh hưởng xấu của môi hoa tươi, một số lá cây khô, hoa quả khô,<br /> trường xung quanh đến sức khỏe. Vì thế, tăng cường sử dụng các trang thiết bị có<br /> phòng ốc dành cho nhóm trẻ này phải xuất xứ từ thiên nhiên như kệ gỗ, bàn ghế<br /> thông thoáng, có ánh sáng chiếu vào và gỗ thay vì sử dụng kệ nhựa, bàn ghế<br /> không khí thoáng mát, không bị ô nhiễm nhựa…). Các cách đơn giản này có thể<br /> bởi tiếng ồn cũng như các loại bụi bặm, tạo tâm trạng hài hòa, thoải mái và giúp<br /> rác thải, cống rãnh… Ngoài ra, khi thiết thư giãn cho cả giáo viên và trẻ.<br /> kế phòng cần lưu ý một số nguyên tắc Để tạo môi trường thoải mái, có thể<br /> sau: lưu ý một số nguyên tắc sau đây:<br /> - Cần tách rời khu vực thay tã và khu - Màu sắc sơn tường và trang thiết bị<br /> vực nhà vệ sinh xa khu vực ăn uống và nên là những màu nhạt, gần gũi thiên<br /> khu vực pha sữa của trẻ để đảm bảo vệ nhiên như xanh dương nhạt, xanh lá cây<br /> sinh an toàn thực phẩm. nhạt, vàng nhạt…<br /> <br /> <br /> 150<br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Đỗ Chiêu Hạnh<br /> _____________________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> - Nên tận dụng ánh sáng thiên nhiên hệ thống tủ kệ cho giáo viên. Hệ thống tủ<br /> hơn là ánh sáng đèn. kệ tiện nghi sẽ giúp giáo viên sắp xếp đồ<br /> - Lưu ý đến luồng không khí giúp đạc một cách khoa học hơn, tạo sự tiện<br /> thông thoáng phòng. lợi trong việc chăm sóc trẻ. Ví dụ ngay vị<br /> - Trường cần sử dụng gạch, gỗ hoặc trí bàn thay tã, trường cần bố trí hệ thống<br /> thảm cũng như thiết kế tường, sử dụng kính kệ mở trên cao để giáo viên để tã mới và<br /> cửa sổ giúp giảm tiếng ồn cho lớp học. các đồ dùng vệ sinh cho trẻ. Hoặc ở khu<br /> 3.4. Tiện lợi vực bàn pha sữa cho trẻ, nhà trường cũng<br /> Môi trường tiện lợi là môi trường cần thiết kế hệ thống kệ mở hoặc trang bị<br /> mà trong đó giáo viên và trẻ có thể dễ tủ để giáo viên lưu trữ đồ dùng ngăn nắp<br /> dàng nhìn thấy, tìm được và sử dụng đồ hơn, tránh sự lộn xộn, ảnh hưởng đến<br /> dùng, trang thiết bị hoặc đồ chơi một công tác chăm sóc trẻ.<br /> cách dễ dàng. Do đó, khi thiết kế môi 3.5. Đồ dùng, trang thiết bị vừa kích cỡ<br /> trường cho nhóm trẻ 6-12 tháng, trường của trẻ<br /> mầm non cần chú ý sắp xếp đồ dùng, đồ Khi thiết kế môi trường có chiều<br /> chơi và trang thiết bị một cách rõ ràng và cao và kích cỡ phù hợp với trẻ sẽ giúp trẻ<br /> ai cũng có thể nhìn thấy để lấy và sử tự lấy những gì trẻ muốn mà không phải<br /> dụng. Đồ dùng, đồ chơi phải được sắp leo, vói để lấy, hoặc thậm chí không lấy<br /> xếp theo khu vực thật rõ ràng. Trẻ em tới cho nên chỉ nhìn hoặc yêu cầu giáo<br /> chưa biết chữ và do đó chưa đọc được viên lấy giùm. Điều này sẽ làm hạn chế<br /> các loại nhãn mà giáo viên hay dán trên sự phát triển của trẻ rất nhiều. Do đó, khi<br /> các thùng đồ chơi tại các khu vực. Vì thế, mua đồ dùng, trang thiết bị cho nhóm 6-<br /> giáo viên cần sắp xếp đồ dùng, đồ chơi 12 tháng, trường mầm non cần lưu ý đến<br /> riêng cho các khu vực để trẻ dễ dàng lựa nguyên tắc này. Việc mua sắm đồ dùng,<br /> chọn như khu vực phát triển vận động trang thiết bị vừa kích cỡ của trẻ không<br /> tinh, khu vực phát triển các vận động thô, chỉ giúp giáo viên không tốn công sức<br /> khu vực đọc sách, khu vực để các đồ chơi vào việc lấy đồ chơi cho trẻ, dọn dẹp đồ<br /> phát triển nhận thức… chơi cho trẻ, hỗ trợ vận động của trẻ mà<br /> Đối với khu vực cho trẻ ăn và khu còn giúp trẻ tự lập hơn trong mọi hoạt<br /> vực vệ sinh cần phải sạch sẽ, sáng sủa và động của mình ở trường mầm non.<br /> tiện lợi cho cô và trẻ. Đồ dùng phải được 3.6. Đáp ứng được chế độ sinh hoạt<br /> sắp xếp thuận tiện. Trang thiết bị cần của trẻ 6-12 tháng<br /> được thiết kế vừa tầm của giáo viên, hạn Để thiết kế môi trường cho nhóm<br /> chế khom người hoặc vói tay. Tất cả mọi lớp này, trường mầm non cũng cần lưu ý<br /> đồ dùng phải được sắp xếp ngăn nắp, đến chế độ sinh hoạt rất đặc biệt và khác<br /> khoa học, tạo sự tiện lợi cao nhất cho hẳn các nhóm lớp khác của trẻ. Đối với<br /> giáo viên khi chăm sóc trẻ. lứa tuổi này, trẻ rất cần được tắm nắng, vì<br /> Khi thiết kế phòng cho nhóm trẻ vậy trường mầm non cần bố trí khu vực<br /> này, trường mầm non cũng cần thiết kế tắm nắng cho trẻ. Ngoài ra, trẻ vẫn còn<br /> <br /> <br /> 151<br /> Tư liệu tham khảo Số 8(74) năm 2015<br /> _____________________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> đang trong độ tuổi bú mẹ, do đó, trường hoạt động phát triển nhận thức – cho trẻ<br /> cũng cần thiết kế một khu vực trong lớp quan sát các cây cối, con vật trong sân<br /> để tạo điều kiện cho bé bú mẹ. Bên cạnh trường, vườn trường. Khu vực tắm nắng<br /> đó, trẻ 6-12 tháng tuổi ngủ 2-3 giấc một và khu vực chơi tập ngoài trời của trẻ có<br /> ngày, vì thế trường mầm non cần bố trí thể sử dụng chung. Khu vực chơi tập<br /> phòng cho nhóm 6-12 tháng tránh xa các ngoài trời có thể chuẩn bị:<br /> lớp lớn và khu vực ồn ào trong trường - Một số loại bóng (nhiều kích cỡ,<br /> hoặc thiết kế phòng có hệ thống cửa sổ nhiều màu sắc);<br /> và cửa ra vào cách âm. Hơn nữa, trẻ còn - Các loại hầm chui;<br /> rất nhỏ nên chưa ngủ trên loại giường có - Một số vòng.<br /> thể xếp chồng lại sau khi trẻ ngủ xong Ở sân trường hoặc hiên chơi của<br /> như thực tế hiện nay mà trẻ phải được lớp, trường cần bố trí khu vực tắm nắng<br /> ngủ trên cũi. Do đó, diện tích phòng học cho trẻ. Hiên chơi cần đảm bảo diện tích<br /> phải rộng để bố trí cũi ngủ cho trẻ và các 0,5 - 0,7m2 cho một trẻ, chiều rộng không<br /> trang thiết bị khác. Nếu có điều kiện về dưới 2,1m; có lan can bao quanh cao 0,8-<br /> phòng ốc và giáo viên thì trường mầm 1m. Tốt nhất là trường nên bố trí khu vực<br /> non có thể bố trí phòng ngủ tách riêng tắm nắng ngoài vườn trường (nếu có điều<br /> với phòng sinh hoạt chung. kiện). Khu vực này nên sạch sẽ và an<br /> Trên đây là một số nguyên tắc cơ toàn cho trẻ.<br /> bản mà trường mầm non cần phải lưu ý Khu vực tắm nắng cần trang bị:<br /> khi thiết kế phòng để đảm bảo tốt việc - Thảm nằm;<br /> chăm sóc giáo dục cho nhóm trẻ 6-12 - Các loại phụ kiện cho trẻ: nón che<br /> tháng. mắt, che thóp, khăn che bộ phận sinh<br /> 4. Thiết kế môi trường giáo dục cho dục, khăn lông, khăn lau mồ hôi…<br /> nhóm trẻ 6-12 tháng tuổi - Một số loại đồ chơi như bóng, chút<br /> Để đáp ứng nhu cầu của trẻ 6-12 chít…<br /> tháng tuổi, phù hợp với đặc điểm phát 4.2. Khu vực vận động ngoài trời<br /> triển các mặt thể chất, nhận thức, ngôn Lứa tuổi 6-12 tháng là lứa tuổi đang<br /> ngữ, tình cảm-xã hội và phù hợp chế độ bắt đầu tập đi và hoàn thiện một số vận<br /> sinh hoạt của trẻ 6-12 tháng tuổi, trường động khác. Vì thế, ở khu vực vận động<br /> mầm non cần phải thiết kế môi trường ngoài trời, trường mầm non cần trang bị<br /> giáo dục cho nhóm 6-12 tháng tuổi gồm một số loại đồ chơi ngoài trời phù hợp<br /> các khu vực sau đây: lứa tuổi như cầu tuột, xích đu, các con<br /> 4.1. Khu vực tắm nắng cho nhóm trẻ thú nhún vừa kích cỡ trẻ, các loại hầm<br /> 6-12 tháng/khu vực chơi tập ngoài trời chui, nhà banh, thanh cho trẻ vịn tập đi…<br /> Trong những ngày có nắng đẹp, Trường mầm non cũng nên chú ý<br /> giáo viên có thể tổ chức các hoạt động thiết kế bề mặt sân của khu vực hoạt<br /> chơi – tập ngoài trời như các hoạt động động ngoài trời sao cho an toàn nhất đối<br /> phát triển các nhóm cơ và hô hấp, các với trẻ. Mặt sân có thể trồng cỏ tự nhiên,<br /> <br /> <br /> 152<br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Đỗ Chiêu Hạnh<br /> _____________________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> cỏ nhân tạo hoặc trải thảm nỉ, thảm foam - Các loại đồ chơi phát triển thể chất,<br /> sao cho đảm bảo an toàn cho trẻ. tạo cơ hội cho trẻ vận động: những quả<br /> 4.3. Phòng sinh hoạt chung/ khu vực bóng có kích thước và màu sắc khác<br /> chơi – tập trong lớp nhau, xe đẩy, xe tập đi, xe chòi chân, xe<br /> Yêu cầu về diện tích phòng sinh kéo nhựa, xe đẩy có gắn đồ chơi…<br /> hoạt chung là 1,5-1,8m2/trẻ. Nếu sĩ số tối - Các loại sách vải, sách hình nổi,<br /> đa cho nhóm 3-12 tháng là 15 trẻ thì diện sách/ tranh ảnh có hình những đồ vật<br /> tích tối thiểu phòng sinh hoạt chung sẽ là hàng ngày…<br /> 22,5m2-27m2. Với diện tích này, giáo - Chảo gỗ, thìa gỗ;<br /> viên có thể bố trí các thảm chơi tập của - Đàn phím gỗ (xylophone);<br /> trẻ, các loại ghế rung, một số kệ thấp bố - Những chiếc hộp đựng đồ có nắp<br /> trí đồ chơi cho trẻ. rộng để trẻ dễ dàng bỏ đồ chơi và và lấy<br /> Đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị cho ra.<br /> khu vực chơi tập gồm có: 4.4. Khu vực ăn cho nhóm trẻ 6-12<br /> - Thảm chơi; tháng<br /> - Ghế rung; Khu vực ăn của trẻ có thể thiết kế<br /> - Kệ thấp; cố định hoặc di động (bàn ghế tháo lắp) –<br /> - Các loại thú nhồi bông; tùy theo diện tích nhóm lớp. Khu vực này<br /> - Các loại đồ chơi trẻ có thể cầm vừa gồm có bàn ăn và các ghế ăn phù hợp với<br /> tay, giữ, mút, lắc, làm cho phát ra tiếng trẻ 6-12 tháng. Trường có thể trang bị các<br /> kêu: xúc xắc, những cái lúc lắc nhiều loại ghế ăn kèm theo bàn cho trẻ ngồi<br /> màu, vòng chuông, đồ chơi bóp ra tiếng theo cá nhân hoặc trang bị bàn cong có<br /> kêu sột soạt, chút chít, đồ chơi có phần kèm theo ghế (tùy theo diện tích lớp, tùy<br /> silicon mềm để gặm nướu; theo điều kiện của trường và sĩ số trẻ).<br /> - Các loại đồ chơi kích thích thính Đồ dùng phục vụ ăn uống cho trẻ<br /> giác: nhạc treo nôi, những đồ vật phát ra gồm có:<br /> các bài hát êm dịu, gấu bông ru ngủ; - Ghế ăn (hoặc bàn/ ghế ăn);<br /> - Các loại đồ chơi kích thích thị giác: - Chén, muỗng, ca uống nước;<br /> tranh ảnh hình các gương mặt treo lên để - Yếm ăn (yếm vải/ yếm loại không<br /> bé có thể quan sát, các loại gương không thấm nước/ yếm máng);<br /> thể đánh vỡ; - Bình nước (loại có tay cầm, ống hút<br /> - Các loại đồ chơi có thể chơi giả vờ: để tập cho trẻ uống nước);<br /> búp bê, con rối, ô tô nhựa hay gỗ, và các - Bình sữa;<br /> đồ chơi có thể bỏ vào chậu tắm, những - Bàn pha sữa;<br /> cái chén nhựa; - Máy hấp bình sữa;<br /> - Các loại đồ chơi để thả và nhặt: - Bình nước nóng;<br /> chén nhựa, bóng nhựa; - Bình nước uống cho trẻ.<br /> - Các loại đồ chơi xây dựng: các khối 4.5. Khu vực ngủ cho nhóm trẻ 6-12<br /> hình bằng gỗ, bông hay nhựa; tháng<br /> <br /> <br /> 153<br /> Tư liệu tham khảo Số 8(74) năm 2015<br /> _____________________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Theo Điều lệ trường mầm non, trẻ em;<br /> phòng ngủ của trẻ có diện tích từ 1,2 - - Lavabo/ Gương;<br /> 1,5m2/ trẻ. Do đó, trường mầm non cần - Bô ngồi;<br /> thiết kế phòng ngủ của trẻ có diện tích - Thau tắm (được thiết kế trên cao,<br /> khoảng 18-22,5/m2. Tuy nhiên, do đặc vừa tầm giáo viên);<br /> thù của lứa tuổi này là trẻ ngủ trong cũi, - Nhiệt kế đo độ nóng của nước;<br /> mà diện tích của cũi trẻ em thường là 140 - Đồ chơi tắm (các con vật);<br /> x 70cm (0,98m2) cho nên khi thiết kế - Bông tắm.<br /> phòng ngủ của trẻ cần bố trí, sắp xếp cũi Ngoài ra, trong phòng sinh hoạt<br /> ngủ và lối đi lại sao cho hợp lí, rộng rãi. chung, trường mầm non cần bố trí bàn<br /> Hiện nay, các trường mầm non ở thay tã trong phòng sinh hoạt chung hoặc<br /> Việt Nam thường bố trí khu vực ngủ của phòng ngủ cho trẻ. Nếu hai phòng này<br /> trẻ chung với phòng sinh hoạt chung. Tuy riêng biệt thì cần bố trí hai bàn thay tã<br /> nhiên, với lứa tuổi 6-12 tháng, chúng ta riêng. Nếu hai phòng này bố trí chung thì<br /> không nên sử dụng chung mà cần bố trí chỉ cần trang bị bàn thay tã chung. Không<br /> riêng. Như vậy, nếu phòng sinh hoạt nên bố trí bàn thay tã trong nhà vệ sinh.<br /> chung gồm có cả khu vực ngủ của trẻ thì 4.7. Khu vực cho mẹ đến lớp cho bé ăn<br /> diện tích phòng sinh hoạt chung cần đảm sữa mẹ<br /> bảo 40,5-49,5m2. Nhóm trẻ 6-12 tháng vẫn còn đang<br /> Đồ dùng cho phòng ngủ gồm có: bú mẹ. Do đó, trong nhóm lớp này cần bố<br /> - Cũi ngủ; trí khu vực cho mẹ đến cho bé ăn sữa mẹ.<br /> - Nệm bông ép; Theo chế độ sinh hoạt của trẻ, thời gian<br /> - Bộ quây cũi; bú mẹ là 11g30-12g. Tuy nhiên, khi nhận<br /> - Drap, mền (khăn lông), gối mềm; trẻ, giáo viên có thể hỏi phụ huynh xem<br /> - Đồ chơi treo cũi; có bao nhiêu mẹ có thể đến cho con bú<br /> - Mùng. vào thời gian này để thiết kế khu vực phù<br /> 4.6. Khu vực vệ sinh cho nhóm trẻ 6- hợp (tùy vào số lượng mẹ đến lớp).<br /> 12 tháng Thông thường thì trường có thể trang bị<br /> Theo điều lệ trường mầm non, ghế ngồi cho mẹ đến cho bé bú (ghế thư<br /> phòng vệ sinh cần đảm bảo 0,4 – giãn).<br /> 0,6m2/trẻ. Như vậy, nhà vệ sinh chiếm Bảng liệt kê các đồ dùng cần trang<br /> diện tích khoảng 6-9m2. bị cho nhóm trẻ 6-12 tháng (gợi ý)<br /> Đồ dùng, trang thiết bị cho nhà vệ (5 trẻ)<br /> sinh, gồm có:  Đồ dùng, trang thiết bị chăm sóc<br /> - Máy nước nóng; trẻ<br /> - Tủ đựng hóa chất nước lau nhà, - 1 giá phơi khăn mặt<br /> nước lau kiếng… (thiết kế trên cao, có - 1 tủ (kệ) đựng chén, ca uống nước<br /> cửa); của trẻ<br /> - Xà bông tắm, dầu gội đầu dành cho - 1 tủ đựng đồ dùng cá nhân của trẻ<br /> <br /> <br /> 154<br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Đỗ Chiêu Hạnh<br /> _____________________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> (balô, giày, nón) - Các con thú mềm<br /> - 1 tủ đựng mền, drap và mùng của - Các đồ chơi bằng vải<br /> trẻ  Đồ chơi phát triển ngôn ngữ và<br /> - 2 thảm chơi hình chữ nhật khả năng nghe của trẻ<br /> - 5 cũi ngủ - Tivi<br /> - 1 ghế xích đu - Máy đĩa/ cassette<br /> - 1 ghế cho giáo viên - Đĩa nhạc cho trẻ ngủ (hát ru/ nhạc<br /> - 5 ghế ăn, thấp vừa kích cỡ trẻ không lời)<br /> - 1 bàn cong vừa cho 6 trẻ - Sách vải<br /> - 5 chén ăn bột - Sách làm bằng giấy bồi<br /> - 5 ca uống nước - Búp bê vải, thú nhồi bông<br /> - 2 kệ treo tường (cho giáo viên để - Rối vải<br /> đồ) - Đàn organ/ piano<br /> - 3 kệ thấp 1 tầng để đồ chơi của trẻ - Các loại nhạc cụ khác như trống,<br /> - 12 cái mền, 12 drap, 6 mùng trắng kèn, bộ gõ…<br /> - 1 bàn thay tã  Các loại đồ chơi phát triển vận<br /> - 1 bàn pha sữa động tinh, vận động thô, phát triển<br /> - 1 máy tiệt trùng bình sữa nhận thức<br /> - 1 máy hâm sữa - 2-3 bộ hình khối bằng mút xốp<br /> - Bình nước nóng hoặc vải (chất liệu mềm)<br /> - 1 cửa an toàn cho trẻ nhỏ - 2 điện thoại di động (đồ chơi, pin<br /> - 1 thùng rác an toàn)<br /> - 1 tủ lạnh nhỏ - 3 bộ hề tháp, li tháp, vòng tháp,<br /> - 1 thau tắm (thiết kế vừa tầm GV chén tháp<br /> đứng tắm) - 3 lục lạc<br /> - 5 bô ngồi có lưng tựa và tay vịn - 2 loại đồ chơi có thể kéo, đẩy<br />  Các trang thiết bị khác cho nhóm - 3 quả bóng mềm có kích cỡ khác<br /> trẻ 6-12 tháng nhau (cao su/ vải)<br /> - 1 gương an toàn (chiều cao ngang - 4 bộ chìa khóa bằng nhựa<br /> tầm mắt trẻ) - Xe cũi thả hình/ Ngôi nhà thả hình<br /> - 1 bảng thông báo - 3-5 loại đồ chơi khác phát ra âm<br /> - 1 cầu thang bằng mút xốp để cho thanh và có màu sắc sặc sỡ<br /> trẻ vận động - Đồ ngậm nướu răng<br /> - 1 vài bức tranh nghệ thuật treo - Bộ đồ chơi thao tác vai (bình, ca, li,<br /> ngang tầm mắt trẻ chén, muỗng…)<br /> - Búp bê - 2 khu vực phát triển vận động thô<br /> - Thảm nằm chơi (bậc thang, hầm chui, bò, xe tập đi…)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 155<br /> Tư liệu tham khảo Số 8(74) năm 2015<br /> _____________________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Một số hình ảnh trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi gợi ý<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Cũi ngủ Ghế rung<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Ghế ăn của trẻ Thảm chơi cá nhân<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Các loại chút chít Lục lạc bằng gỗ<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 156<br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Đỗ Chiêu Hạnh<br /> _____________________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Đồ chơi bằng vải mềm Bóng mềm nhiều kích cỡ<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Đồ chơi phát ra âm thanh, nhiều màu sắc Đồ chơi phát ra âm thanh, nhiều màu sắc<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Xe tập đi Vòng tháp<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Ngôi nhà thả hình Bộ đồ chơi thao tác vai<br /> <br /> 5. Kết luận<br /> Thiết kế môi trường chăm sóc giáo dục cho nhóm trẻ 6-12 tháng tuổi là một việc<br /> hết sức cần thiết. Vì thế, trường mầm non cần tuân thủ các nguyên tắc cơ bản khi thiết<br /> kế môi trường giáo dục để tạo ra một môi trường an toàn, tiện lợi, thoải mái, tạo điều<br /> kiện tốt cho việc chăm sóc giáo dục trẻ của giáo viên cũng như tạo môi trường tốt nhất<br /> để trẻ có thể phát triển toàn diện các mặt thể chất, nhận thức, ngôn ngữ và tình cảm-xã<br /> hội.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 157<br /> Tư liệu tham khảo Số 8(74) năm 2015<br /> _____________________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Bộ Giáo dục Đào tạo (2014), Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên giáo viên chu kì 3,<br /> Module 7, 8, 9 - Thiết kế môi trường giáo dục trong trường mầm non.<br /> 2. Bộ Giáo dục Đào tạo (2010), Danh mục đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị cho nhóm trẻ<br /> 3-12 tháng.<br /> 3. Julie Bullard (2014), Creating Environments for Learning, Second Edition, Pearson.<br /> 4. http://mepheshop.net/index.php/kenh-thong-tin/21-binh-sua-co-bpa-co-the-lam-tre-<br /> bien-doi-gioi-tinh.html<br /> 5. http://laodong.com.vn/chinh-tri/ky-hop-13-hdnd-tphcm-khoa-viii-chi-gan-7600-ti-<br /> dong-cho-giao-duc-215978.bld<br /> <br /> (Ngày Tòa soạn nhận được bài: 11-9-2014; ngày phản biện đánh giá: 14-12-2015;<br /> ngày chấp nhận đăng: 24-8-2015)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 158<br />