| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |<br />
<br />
Thöïc traïng söû duïng nguoàn nöôùc vaø nhaø tieâu<br />
hôïp veä sinh, kieán thöùc, thaùi ñoä vaø thöïc haønh<br />
veä sinh moâi tröôøng cuûa phuï nöõ (15-49 tuoåi)<br />
coù con döôùi 5 tuoåi taïi huyeän Voõ Nhai,<br />
tænh Thaùi Nguyeân<br />
Haïc Vaên Vinh (*), Ñaøm Khaûi Hoaøn (**), Ñaøo Vaên Duõng(***)<br />
<br />
Nghieân cöùu naøy nhaèm moâ taû thöïc traïng söû duïng nguoàn nöôùc vaø nhaø tieâu hôïp veä sinh taïi 4 xaõ thuoäc<br />
huyeän Voõ Nhai, tænh Thaùi Nguyeân; ñaùnh giaù kieán thöùc, thaùi ñoä vaø thöïc haønh cuûa phuï nöõ 15-49 tuoåi<br />
coù con döôùi 5 tuoåi veà söû duïng nöôùc saïch vaø nhaø tieâu hôp veä sinh; vaø phaân tích noäi dung truyeàn thoâng<br />
giaùo duïc söùc khoeû cuûa caùn boä y teá qua phaûn hoài cuûa ñoái töôïng nghieân cöùu.<br />
Nghieân cöùu moâ taû caét ngang, ñaõ phoûng vaán 542 phuï nöõ 15-49 tuoåi coù con döôùi 5 tuoåi, taïi 4 xaõ: Traøng<br />
Xaù, Lieân Minh, Daân tieán, Phöông Giao, trong hai thaùng 7-8/2005. Tyû leä hoä ngheøo cao (40,8%), tyû leä<br />
hoä coù nhaø taïm khaù cao (34,3%), nhaø kieân coá (18,1%), tyû leä hoä coù phöông tieän truyeàn thoâng ñaïi chuùng<br />
ñang ñöôïc söû duïng (57,4%. Tyû leä hoä gia ñình coù nöôùc saïch laø 41,1 %. Tyû leä hoä nhaø tieâu hôïp veä sinh<br />
laø 19,0%, tyû leä hoä khoâng coù nhaø tieâu 33,0%; 2) Kieán thöùc veà nhaø tieâu hôïp veä sinh: Tyû leä laø 37,6% phuï<br />
nöõ traû lôøi ñuùng nhaø tieâu hai ngaên, caùc tieâu chí khaùc xa nhaø, xa nguoàn nöôùc treân 10 m chæ coù 19,8%<br />
traû lôøi ñuùng, tyû leä khoâng bieát hoaëc khoâng traû lôøi laø 23,6%. Thaùi ñoä cuûa ñoái töông nghieân cöùu ñoàng<br />
yù veà vai troø cuûa vieäc söû duïng nöôùc saïch coù theå phoøng ñöôïc beänh: ñöôøng tieâu hoaù laø 50%, maét hoät laø<br />
61,1%, gheû, lôû, haéc laøo laø 40,9%. Tyû leä ñoái töôïng nghieân cöùu ñoàng yù veà vieäc söû duïng nhaø tieâu hôïp veä<br />
sinh coù theå phoøng ñöôïc nguoàn nöôùc bò nhieãm baån (57,6%), phoøng ñöôïc beänh ñöôøng tieâu hoaù (17,8%).<br />
Veà thöïc haønh cuûa ñoái töôïng söû duïng nguoàn nöôùc saïch laø 45,6%; 3)Noäi dung truyeàn thoâng giaùo duïc<br />
söùc khoeû chuû yeáu laø: daân soá keá hoaïch hoaù gia ñình chung ôû 4 xaõ laø 45,6%, tieâm chuûng 40,4%, caùc<br />
noäi dung veà chaêm soùc thai ngheùn laø 21,1% vaø veä sinh moâi tröôøng laø 6,1%.<br />
Toùm laïi caàn caûi thieän moâi tröôøng nöôùc saïch vaø nhaø tieâu naâng cao nhaän thöùc cuûa ngöôøi daân veà veä<br />
sinh moâi tröôøng.<br />
Töø khoùa: Nguoàn nöôùc, nhaø tieâu hôïp veä sinh, veä sinh moâi tröôøng.<br />
<br />
Actual use of water sources and sanitary<br />
latrines and knowledge, attitudes and practices<br />
on environment hygiene of women in the age<br />
group 15-49 with children under five in<br />
Vo Nhai district, Thai Nguyen province<br />
Hac Van Vinh (*), Dam Khai Hoan (**), Dao Van Dung (***)<br />
54<br />
<br />
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 11.2010, Soá 16 (16)<br />
<br />
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |<br />
<br />
The study objectives are to describe the actual use of water sources and sanitary latrines in four<br />
communes in the Vo Nhai district, Thai Nguyen province;to assess knowledge, attitudes and practices<br />
of women in the age 15-49 and with children under 5 years about using clean water and hygienic<br />
latrines; and to analyze content of health communication and education of health personnel through<br />
the feedback of interviewees.<br />
The descriptive cross-sectional study, interviewed 542 women at the age 15-49 with children under<br />
5 years old, in four communes of Trang Xa, Lieân Minh, Dan Tien, Phuong Giao, time: July and<br />
August, year 2005. Findings are as follows:<br />
1) High poverty rate (40.8%), high percentage of temporary households (34.3%), solid houses<br />
(18.1%), households with mass media sets used (57.4%). The percentage of households using clean<br />
water is 41.1%, households with hygienic latrines 19.0%, households without latrines 33.0 %; 2)<br />
Knowledge of sanitary latrines: Only 37.6% of women correctly answered about two compartment<br />
latrines,and 19,8% about other criteria away from home, like more than 10 meters away from water<br />
sources. The percentage did not know or did not answer is 23.6%. Percentage of interviewees agreed<br />
about the usefulness of clean water in the prevention of disease is low: gastrointestinal tract (50%),<br />
trachoma (61.1%), scabies - exzema (40.9%) . The percentage of interviewees who agreed on the use<br />
of sanitary latrine could be contaminated water sources (57.6%), gastrointestinal disease prevention<br />
(17.8%). Practice of using clean water sources is 45.6%; 3) Content of communication and education<br />
are mainly health: population and family planning in both the fourth joint cooperative (45.6%),<br />
immunization (40.4%), content of pregnancy care (21.1%)and environment sanitation (only 6.1%).<br />
In brief, it is necessary to improve the user of hygienic latrines and clean water, as well as people<br />
awareness about water supply and environment sanitation.<br />
Key words: Water sources, sanitary latrines, environment sanitation.<br />
Taùc giaû<br />
(*)<br />
<br />
Ths. Haïc Vaên Vinh: Phoù tröôûng phoøng Quaûn lyù khoa hoïc - Quan heä quoác teá - Tröôøng Ñaïi hoïc Y - Döôïc<br />
Thaùi Nguyeân. Ñieän thoaïi: 0912235226. E.mail: vinhyktn@yahoo.com.vn<br />
<br />
(**)<br />
<br />
PGS.TS. Ñaøm Khaûi Hoaøn: Phoù Tröôûng khoa Y teá coâng coäng - Tröôøng Ñaïi hoïc Y - Döôïc Thaùi Nguyeân.<br />
Ñieän thoaïi: 0915047409. E.mail: hoandkytcc@yahoo.com<br />
<br />
(***)<br />
<br />
PGS. TS. Ñaøo Vaên Duõng: Vuï tröôûng Vuï caùc vaán ñeà xaõ hoäi - Ban khoa giaùo trung öông.<br />
Ñieän thoaïi: 0988702187<br />
<br />
1. Ñaët vaán ñeà<br />
Theo baùo caùo cuûa Toå chöùc Y teá Theá Giôùi (2005),<br />
treân toaøn theá giôùi öôùc tính coù khoaûng 1,1 tyû ngöôøi<br />
ñaõ khoâng theå tieáp caän vôùi nöôùc saïch chieám 17% daân<br />
soá toaøn caàu, coù tôùi 2/3 trong soá naøy thuoäc veà chaâu<br />
AÙ. Coù khoaûng 2,6 tyû ngöôøi khoâng coù khaû naêng tieáp<br />
caän vôùi ñieàu kieän veä sinh ñaït yeâu caàu, trong ñoù gaàn<br />
1.5 tyû ngöôøi naøy soáng ôû Trung Quoác vaø AÁn Ñoä. ÔÛ<br />
tieåu vuøng Sahara, chaâu Phi, tyû leä bao phuû coâng trình<br />
veä sinh chæ ñaït 36% [5].<br />
<br />
ÔÛ Vieät Nam, theo keát quaû ñieàu tra y teá quoác gia<br />
2001-2002 cho thaáy: Khu vöïc noâng thoân tyû leä hoä coù<br />
nguoàn nöôùc saïch 28,1%, tyû leä khoâng coù hoá xí 16,2%,<br />
tyû leä coù hoá xí hôïp veä sinh chæ ñaït 27%, trong khi ñoù<br />
khu vöïc thaønh thò tyû leä naøy ñaït 75% [1]. Keát quaû<br />
ñieàu tra cuûa Boä y teá -UNICEF (2006) cho thaáy: 75%<br />
gia ñình noâng thoân coù nhaø tieâu, nhöng chæ coù 18%<br />
ñaït tieâu chuaån veä sinh, coù 20,6 % hoä gia ñình uû phaân<br />
ñuû 6 thaùng tröôùc khi ñem boùn cho caây troàng [2].<br />
Thöïc haønh veà haønh vi söû duïng nguoàn nöôùc vaø<br />
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 11.2010, Soá 16 (16)<br />
<br />
55<br />
<br />
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |<br />
<br />
nhaø tieâu hôïp veä sinh coøn nhieàu baát caäp ôû khu vöïc<br />
mieàn nuùi. Tyû leä söû duïng nöôùc uoáng chöa ñun soâi<br />
(71,1%), tyû leä röûa tay baèng xaø phoøng tröôùc khi aên<br />
raát thaáp (0,2 %), chæ coù 29,4 % hoä gia ñình coù ñuû<br />
khaên maët rieâng, tyû leä hoä coù xöû lyù xaùc nhö ñoå raùc vaøo<br />
chuoàng gia suùc(48,8%), choân raùc (31,1%), ñoát raùc<br />
(26,9%), tyû leä hoä coù uû phaân ñuû treân 6 thaùng thaáp<br />
(4,1%) [3]. Voõ Nhai laø huyeän vuøng cao duy nhaát cuûa<br />
tænh Thaùi Nguyeân, chöa coù nghieân cöùu naøo veà vaán<br />
ñeà naøy. Tìm hieåu thöïc traïng nguoàn nöôùc vaø hoá xí<br />
hôïp veä sinh taïi huyeän Voõ Nhai laø caàn thieát ñeå coù cô<br />
sôû cho caùc giaûi phaùp can thieäp phuø hôïp, hôn nöõa,<br />
chuùng toâi tieán haønh ñeà taøi nghieân cöùu "Thöïc traïng<br />
söû duïng nguoàn nöôùc vaø nhaø tieâu hôïp veä sinh, kieán<br />
thöùc, thaùi ñoä vaø thöïc haønh cuûa phuï nöõ (15 -49 tuoåi)<br />
veà veä sinh moâi tröôøng taïi huyeän Voõ Nhai, tænh Thaùi<br />
Nguyeân'', vôùi caùc muïc tieâu nhö sau laø: Moâ taû thöïc<br />
traïng söû duïng nguoàn nöôùc vaø nhaø tieâu hôïp sinh taïi<br />
4 xaõ thuoäc huyeän Voõ Nhai, tænh Thaùi Nguyeân, ñaùnh<br />
giaù kieán thöùc, thaùi ñoä vaø thöïc haønh veà veä sinh moâi<br />
tröôøng cuûa phuï nöõ (15-49) taïi 4 xaõ huyeän Voõ Nhai,<br />
tænh Thaùi Nguyeân vaø phaân tích thöïc traïng noäi dung<br />
truyeàn thoâng giaùo duïc söùc khoeû cuûa caùn boä y teá qua<br />
phaûn hoài cuûa ñoái töôïng nghieân cöùu.<br />
<br />
2. Phöông phaùp nghieân cöùu<br />
2. 1. Ñoái töôïng - Phuï nöõ (15-49 tuoåi) coù<br />
con