Thực trạng và một số vấn đề đặt ra đối với hoạt động giám sát của hội đồng nhân dân huyện vùng Tây Nam Bộ ở Việt Nam hiện nay

Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ ĐẶT RA ĐỐI VỚI HOẠT<br /> ĐỘNG GIÁM SÁT CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN HUYỆN VÙNG<br /> TÂY NAM BỘ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY<br /> Hồ Thức Tài*<br /> TÓM TẮT<br /> Giám sát là một trong những chức năng quan trọng bậc nhất của các cơ quan quyền lực nhà<br /> nước đối với hoạt động của các cơ quan quản lý nhà nước. Thông qua phương pháp nghiên cứu tài<br /> liệu thứ cấp, phương pháp chuyên gia và điều tra xã hội học, bài viết tập trung nghiên cứu, đánh giá<br /> về thực trạng hoạt động giám sát của HĐND huyện vùng Tây Nam bộ ở nước ta thời gian qua, từ đó,<br /> đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác này trong thời gian tới.<br /> Từ khoá: Hội đồng nhân dân huyện, giám sát, Tây Nam bộ.<br /> CURRENT SITUATION AND SOME ISSUES OF PROBLEMS FOR<br /> OPERATION MONITORING OF THE SOUTHERN SOUTHERN PEOPLE’S<br /> COUNCIL IN VIETNAM NOW<br /> ABSTRACT<br /> Supervision is one of the most important functions of state authorities for the activities of state<br /> management agencies. Through research methods of secondary documents, expert methods and<br /> sociological surveys, the article focuses on researching and evaluating the actual status of supervision<br /> activities of People’s Councils in the Southwest region in our country in time. Through, from there,<br /> propose some solutions to improve the quality of this work in the future.<br /> Keyword: District People’s Council, supervised, Southwestern.<br /> <br /> *<br /> Th.s, Học viện Chính trị khu vực II.<br /> <br /> 98<br />  Thực trạng và một số vấn đề ...<br /> <br /> <br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Quốc hội cho đến HĐND ở chính quyền địa<br /> Bên cạnh chức năng quyết định các vấn phương luôn được quan tâm. Qua tổng quan<br /> đề hệ trọng ở chính quyền địa phương, hoạt nghiên cứu, có thể kể đến một số các công<br /> động giám sát của HĐND huyện có ý nghĩa trình tiêu biểu. Tác giả Nguyễn Duy Gia (1998)<br /> sâu sắc trên nhiều phương diện, góp phần củng nghiên cứu vị trí vai trò của Hội đồng nhân dân<br /> cố quyền lực chính trị của nhân dân, kiểm soát trong hệ thống chính trị Việt Nam. Nhà nghiên<br /> quyền lực nhà nước và đảm bảo thực thi pháp cứu Nguyễn Đăng Dung (1996) nghiên cứu thiết<br /> luật, chính sách cũng như cácđịnh hướng phát chế HĐND tiếp cận từ hệ thống pháp luậtvà cho<br /> triển kinh tế - xã một cách thống nhất, chặt chẽ rằng, cần hoàn thiện các quy định pháp luật thì<br /> và có hiệu quả. mới có thể nâng cao vai trò hoạt động của Uỷ<br /> Vùng Tây Nam bộ với 13 tỉnh, thành phố, ban nhân dân và Hội đồng nhân dân.Đào Trí<br /> dân số là 17.330.990 người (Tổng cục thống Úc (2006) trong công trình nghiên cứu cấp nhà<br /> kê, 2011, tr. 23), nổi tiếng là khu vực đa dạng nước đã đưa ra cách tiếp cận mới về hoạt động<br /> về dân tộc, phong phú về tín ngưỡng, tôn giáo. giám sát HĐND - giám sát từ bên ngoài bởi<br /> Thời gian qua, vùng Tây Nam bộ không chỉ đạt nhân dân. Ở góc độ tiếp cận thực tiễn, Thường<br /> được những thành tựu nổi bật trong phát triển trực Hội đồng nhân dân tỉnh Thanh Hóa (2007)<br /> kinh tế và về diện mạo xã đời sống xã hội mà đã thực hiện đề tài nghiên cứu về nâng cao<br /> hoạt động giám sát của HĐND huyện của Vùng chất lượn hoạt động giám sát của Thường trực<br /> cũng gặt hái những thành tựu đáng kể. Chất HĐND các cấp của tỉnh. Trong đó, đề tài đã chỉ<br /> lượng và hiệu quả của việc thực hiện chức năng ra vai trò quan trọng của đội ngũ người đứng<br /> giám sát bước đầu đáp ứng được yêu cầu đổi mới. đầu cơ quan dân cử ở địa phương, tuy ở các cấp<br /> Tuy vậy, phải khẳng định, hoạt động giám sát khác nhau nhưng vai trò của đội ngũ này đều<br /> của HĐND huyện của Vùng Tây Nam bộ vẫn đóng vai trò rất quan trọng đến chất lượng của<br /> còn nhiều tồn tại, bất cập. Có thể kể đến như hoạt động giám sát. Ngoài ra, tác giả Vũ Mạnh<br /> phạm vi giám sát rộng; cơ chế giám sát bộc Thông thì đề cập đến vấn đề rất thực tiễn và sâu<br /> lộ nhiều bất cập, đặc biệt trong việc phối hợp sắc khi nhấn mạnh đến vai trò của HĐND trong<br /> hoạt động; việc lựa chọn vấn đề, chuyên đề để việc giám sát hoạt động của các cơ quan tiến<br /> tổ chức giám sát chưa nhiều và chưa toàn diện; hành tố tụng hình sự,…<br /> việc kiểm tra, theo dõi đôn đốc thực hiện các Điểm qua một vài nghiên cứu trên đây,<br /> kiến nghị, kết luận sau gám sát của các cơ quan người viết nhận thấy, các công trình nghiên cứu<br /> Hội đồng nhân dân huyện chưa sâu sát, quyết liên quan đến đề tài đã tiếp cận hoạt động giám<br /> liệt; việc tổ chức đoàn giám sát trực tiếp còn sát của HĐND từ nhiều góc độ khác nhau, vừa<br /> chồng chéo về thời gian và địa điểm; đội ngũ có giá trị tham khảo về mặt lý luận lẫn thực<br /> chuyên viên tham mưu giúp việc còn mỏng dẫn tiễn. Tuy nhiên, hầu như chưa có nghiên cứu<br /> đến công tác chuẩn bị đề cương giám sát chưa nào tập trung vào hệ thống hoạt động giám sát<br /> đáp ứng yêu cầu... Thực tế này đòi hỏi cần phải của HĐND huyện ở vùng Tây Nam bộ cũng như<br /> có những công trình nghiên cứu sâu sắc về hoạt nhấn mạnh đến tính đặc thù trong hoạt động giám<br /> động giám sát của Hội đồng nhân dân huyện sát của các HĐND huyện của vùng thời gian qua.<br /> vùng Tây Nam bộ trong thời gian tới. 3. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT<br /> 2. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN HUYỆN VÙNG<br /> Ở Việt Nam, việc nghiên cứu về tổ chức TÂY NAM BỘ<br /> và hoạt động của các cơ quan dân cử từ cơ quan 3.1. Kết quả xem xét báo cáo công tác của<br /> quyền lực nhà nước cao nhất ở Trung ương là Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân<br /> <br /> <br /> 99<br /> Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật<br /> <br /> dân, Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, các cơ quan có liên quan như: Đo đạt, định giá,<br /> cơ quan thi hành án dân sự cùng cấp và các báo giám định, công văn trả lời của các cơ quan, ban<br /> cáo khác ngành… 2) đối với Chi cục Thi hành án dân sự<br /> HĐND huyện các địa phương vùng Tây huyện: Số án tồn còn nhiều, số án phát sinh tăng,<br /> Nam bộ đã xác định đúng, đầy đủ các báo cáo số vụ, việc chưa có điều kiện thi hành còn cao.<br /> công tác của các cơ quan là đối tượng hoạt động Những việc thi hành án kéo dài quá hạn quy định<br /> giám sát. Qua khảo sát thực tiễn, chúng tôi nhận do liên quan nhiều đến lĩnh vực đất đai; 3) đối<br /> thấy, việc tổ chức kỳ họp thường kỳ của HĐND với Viện kiểm sát nhân dân huyện: Trong quá<br /> huyện hoàn toàn tuân thủ đúng quy định của trình kiểm sát đối với Chi cục thi hành án dân sự<br /> pháp luật; ngoài ra, HĐND một số huyện còn tổ huyện, Toà án nhân dân huyện đã kịp thời phát<br /> chức các kỳ họp bất thường tùy theo đặc điểm hiện và kiến nghị yêu cầu các cơ quan khắc phục<br /> hoạt động của HĐND huyện gắn với tình hình như: Ban hành 02 kiến nghị đối với Toà án nhân<br /> địa phương. Công tác tổ chức kỳ họp đã được dân huyện về việc gửi Quyết định thi hành án<br /> Thường trực, các Ban HĐND huyện và các cơ cho cơ quan thi hành án hình sự công an huyện<br /> quan chuyên môn thuộc UBND huyện chuẩn bị và Viện kiểm sát, ban hành 06 kiến nghị đối với<br /> chu đáo, chặt chẽ, đúng thời gian quy định; các UBND các xã về các vi phạm trong thủ tục lập<br /> điều kiện về cơ sở vật chất, kinh phí, hậu cần hồ sơ thi hành án đối với người được hưởng án<br /> phục vụ kịp thời, chu đáo. Qua đó, có thể thấy, treo (HĐND Huyện Thới Lai (TP. Cần Thơ),<br /> hoạt động giám sát bằng hình thức xem xét báo 2017, tr. 9).<br /> cáo của HĐND huyện nhìn chung được sự quan Tuy nhiên, hoạt động giám sát bằng hình<br /> tâm của đại biểu HĐND, được thực hiện trách thức xem xét báo cáo của HĐND huyện vẫn có<br /> nhiệm và nghiêm túc. chất lượng chưa cao. Có thể kể đến như việc<br /> Việc xem xét báo cáo công tác theo quy xem xét báo cáo còn hình thức, lúng túng, dẫn<br /> định của HĐND huyện các địa phương vùng Tây đến hoạt động giám sát chủ yếu dừng lại ở việc<br /> Nam bộ đáp ứng được các yêu cầu của hoạt động xem đó là một nội dung hoạt động đơn thuần<br /> giám sát. Chẳng hạn, Báo cáo hoạt động của tại kỳ họp của HĐND huyện; hay hoạt động<br /> HĐND huyện Thới Lai (Thành phố Cần Thơ) giám sát bằng hình thức này tại kỳ kọp thường<br /> năm 2017 về vấn đề này cho thấy Toà án nhân bị động, phụ thuộc vào nội dung báo cáo của các<br /> dân huyện, Chi cục Thi hành án dân sự huyện, đối tượng giám sát chuẩn bị sẵn,…<br /> Viện kiểm sát nhân dân huyện phối hợp với các 3.2. Kết quả xem xét trả lời chất vấn<br /> cơ quan, ban, ngành hữu quan và chính quyền của những người bị chất vấn<br /> địa phương các xã, thị trấn thực hiện tốt công tác Chất vấn là hình thức giám sát trực tiếp<br /> xét xử, thi hành án dân sự, kiểm sát của huyện của đại biểu HĐND huyện, là hình thức giám sát<br /> hoàn thành chỉ tiêu nhiệm vụ được giao. Bên quan trọng tại kỳ họp, quyết định mức độ thành<br /> cạnh đó, HĐND huyện cũng đã xác định trực công của mỗi kỳ họp. Qua khảo sát tại huyện<br /> tiếp những hạn chế cơ bản trong lĩnh vực này Vĩnh Lợi (Tỉnh Bạc Liêu), tại kỳ họp thứ bảy<br /> thông qua xem xét báo cáo của cơ quan chức (kỳ họp thường lệ cuối năm 2017), thường trực<br /> năng: 1) đối với Tòa án nhân dân huyện: Số án HĐND huyện với vai trò là chủ tọa kỳ họp đã<br /> tồn còn cao (188 vụ, việc, trong đó số án tồn điều hành hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn<br /> từ năm 2008 đến 2015 là 102 vụ, việc) chủ yếu đạt chất lượng, hiệu quả tập trung vào 13 vấn<br /> là liên quan đến lĩnh vực tranh chấp đất đai do đề với những nội dung thiết thực, ảnh hưởng<br /> khách quan hay việc giải quyết án chậm phần trực tiếp đến đời sống người dân: các vấn đề về<br /> lớn là phải phụ thuộc vào việc giải quyết của đường dân sinh, xây dựng, sửa chữa các công<br /> <br /> <br /> 100<br />  Thực trạng và một số vấn đề ...<br /> <br /> <br /> trình bị hư hỏng, xuống cấp, vấn đề bảo hiểm đồng nhân dân cấp dưới trực tiếp có dấu hiệu<br /> y tế cho học sinh, về công trình thủy lợi phục trái với Hiến pháp, luật, văn bản quy phạm<br /> vụ cho sản xuất...với 10 lượt đại biểu tham gia pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên,<br /> tranh luận làm rõ thêm những vấn đề giải trình nghị quyết của Hội đồng nhân dân cùng cấp<br /> của người trả lời chất vấn (HĐND Huyện Vĩnh Đối với việc giám sát quyết định của<br /> Lợi, tỉnh Bạc Liêu, 2017, tr. 7) với tinh thần UBND cùng cấp, từng đại biểu được các Tổ<br /> tranh luận sôi nổi, nghiêm túc, thể hiện tinh thần trưởng Tổ đại biểu HĐND huyện phân công<br /> trách nhiệm cao. Hay tại kỳ họp thứ tư (năm nghiên cứu, giám sát từng quyết định của UBND<br /> 2017) của HĐND huyện Hòa Bình (tỉnh Bạc theo lĩnh vực phụ trách và chuyên môn của từng<br /> Liêu), có 18 ý kiến chất vấn với nhiều nội dung đại biểu HĐND. Từ đó, đã giúp UBND cùng<br /> như: thực hiện đầu tư xây dựng cơ bản; quản lý cấp ban hành các quyết định đúng thẩm quyền<br /> đất đai; vệ sinh môi trường; đầu tư lưới điện; và trình tự của luật định và sửa đổi, bổ sung một<br /> nông nghiệp; an ninh trật tự… Chủ tọa kỳ họp số văn bản quy phạm pháp luật phù hợp với quy<br /> đã điều hành một cách linh hoạt, phân bổ thời định hiện hành của Hiến pháp, luật và văn bản<br /> gian hợp lý cho các nội dung; không khí chất quy phạm pháp luật cấp trên.<br /> vấn dân chủ, cởi mở, thẳng thắn, tập trung vào Tuy vậy, giám sát thông qua xem xét<br /> những nội dung bức xúc được cử tri quan tâm; quyết định của UBND cùng cấp, nghị quyết của<br /> đại diện các cơ quan chức năng đã thể hiện trách HĐND cấp dưới trực tiếp có dấu hiệu trái với<br /> nhiệm trả lời khá rõ ràng, làm rõ nguyên nhân và Hiến pháp, luật, văn bản quy phạm pháp luật<br /> giải pháp đảm bảo thực hiện trong thời gian tới của cơ quan nhà nước cấp trên, nghị quyết của<br /> (HĐND Huyện Hòa Bình, tỉnh Bạc Liêu, 2017, Hội đồng nhân dân cùng cấp vẫn chưa được đặt<br /> tr. 16)… Qua khảo sát, nhóm tác giả nhận thấy, ra chính thức trong chương trình, kế hoạch hoạt<br /> hoạt động giám sát qua chất vấn của nhiều địa động giám sát hàng năm ở kỳ họp hay giám sát<br /> phương vùng Tây Nam bộ đã có những chuyển giữa hai kỳ họp. Ở một số địa phương vùng Tây<br /> biến tích cực, quan tâm đến những vấn đề quan Nam bộ, chúng tôi nhận thấy, nội dung giám sát<br /> trọng thuộc mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế - này được lồng ghép vào giám sát việc thực hiện<br /> xã hội, ảnh hưởng đến đời sống dân sinh, hoạt nghị quyết của HĐND huyện đối với UBND,<br /> động sản xuất kinh doanh. TAND, VKSND cùng cấp. Khảo sát thực tiễn<br /> Tuy vây, từ thực tế của các địa phương cũng như tham khảo các báo cáo hoạt động, báo<br /> cho thấy, trong hoạt động chất vấn vẫn còn tồn cáo kết luận giám sát, chúng tôi chưa ghi nhận<br /> tại một số hạn chế như 1) về kỹ năng chất vấn ở địa phương cụ thể nào, cơ quan HĐND huyện<br /> của đại biểu HĐND; 2). việc ra Nghị quyết của ban hành nghị quyết liên quan đến nội dung<br /> HĐND huyện về chất vấn và trả lời chất vấn còn giám sát này.<br /> chưa rõ ràng, đặc biệt việc xác định trách nhiệm; 3.4. Kết quả thực hiện giám sát<br /> 3). mối liên hệ giữa các cơ quan chức năng trong Các báo cáo kết quả giám sát chuyên đề đã<br /> việc tiến hành hoạt động chất vấn chưa được làm phản ánh tình hình thực tiễn, kết quả đạt được và<br /> rõ; 4). nhiều vấn đề chất vấn cục bộ, nhỏ lẻ, chưa hạn chế còn tồn tại của vấn đề giám sát.Thông<br /> đúng trọng tâm; 5). công tác theo dõi, đôn đốc qua hoạt động giám sát chuyên đề, các đại biểu<br /> các cơ quan chức năng liên quan trong việc thực HĐND huyện của Vùng Tây Nam bộ thời gian<br /> hiện các kết luận, kiến nghị sau chất vấn của qua đã hướng tới làm rõ trách nhiệm của cơ quan<br /> HĐND huyện đôi khi chưa sâu sát, kịp thời,… UBND, của từng thành viên UBND trong phạm<br /> 3.3. Kết quả xem xét quyết định của Ủy vi lĩnh vực được giám sát.<br /> ban nhân dân cùng cấp, nghị quyết của Hội Theo đánh giá của các chuyên gia, việc các<br /> <br /> <br /> 101<br /> Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật<br /> <br /> đại biểu HĐND huyện muốn làm rõ trách nhiệm huyện tổ chức 06 đợt giám sát. Nội dung được<br /> các thành viên UBND hay các đối tượng giám thực hiện theo chương trình hoạt động giám sát<br /> sát khác sẽ mang đến một tinh thần làm việc năm 2018 của HĐND, tập trung giám sát những<br /> công khai, minh bạch trong các cơ quan thực thi nội dung mang tính bức xúc có liên quan mật<br /> quyền lực nhà nước. Từ đó, hiệu quả hoạt động thiết đến các lĩnh vực đời sống xã hội mà cử<br /> của bộ máy nhà nước sẽ được cải thiện. Người tri và đại biểu quan tâm. Cụ thể, Thường trực<br /> dân sẽ được hưởng lợi ích rất thiết thực từ sự HĐND và các Ban của HĐND huyện đã tiến<br /> thay đổi này. Hơn nữa, trong điều kiện số lượng hành giám sát các nội dung: 1) Giám sát công<br /> đại biểu HĐND huyện chuyên trách ở các địa tác giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri đối<br /> phương còn thấp, thì việc xây dựng và thực hiện với Ủy ban nhân dân huyện và Ủy ban nhân dân<br /> chương trình giám sát của HĐND huyện theo các xã, thị trấn. 2) Hoạt động giám sát về lĩnh<br /> chuyên đề là một sự đổi mới mang tính đột phá, vực kinh tế - xã hội gồm tái giám sát lần 3việc<br /> đặt ra yêu cầu mới là hoạt động giám sát của đầu tư nâng cấp, duy tu các công trình thủy lợi<br /> HĐND huyện phải có trọng tâm, trọng điểm và từ nguồn kinh phí hoạt động thủy lợi có tính<br /> phải coi trọng tính hiệu quả, không làm tràn lan. chất xây dựng cơ bản và từ nguồn kinh phí hỗ<br /> Chẳng hạn, tại huyện Châu Thành A (tỉnh trợ địa phương sản xuất lúa năm 2017; 3) Hoạt<br /> Hậu Giang), trong năm 2017, căn cứ Chương động giám sát về lĩnh vực pháp chế như giám<br /> trình giám sát của HĐNDthường trực cùng các sát công tác tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm<br /> Ban HĐND huyện đã tổ chức 12 đợt với tổng luật an toàn giao thông đường bộ; công tác đăng<br /> số 37 lượt giám sát tại các đơn vị. Thường trực ký quản lý phương tiện trên địa bàn huyện; công<br /> HĐND huyện ban hành quyết định thành lập tác quản lý, khai thác và sử dụng đất công trên<br /> đoàn giám sát và kế hoạch và tiến hành giám sát địa bàn huyện Phong Điền….<br /> việc quản lý đất công trên địa bàn huyện năm Tuy vậy, phải thẳng thắn thừa nhận rằng,<br /> 2017 trên địa bàn huyện; giám sát việc thực hiện việcgiám sát bằng hình thức theo chủ đề trong<br /> Nghị quyết về phát triển kinh tế - xã hội năm thực tế hoạt động của cơ quan HĐND huyện<br /> 2017 của cấp xã; dự toán và phương án phân vùng Tây Nam bộ dù có những khởi sắc trong<br /> bổ ngân sách cấp xã năm 2017; giám sát việc thời gian qua nhưng vẫn còn tồn tại nhiều hạn<br /> thực hiện các kiến nghị sau giám sát.Ban Kinh chế như: 1). việc lựa chọn chủ đề giám sát trong<br /> tế - Xã hội HĐND huyện Châu Thành A (tỉnh thực tế vẫn có những lúng túng do sự quan tâm<br /> Hậu Giang) ban hành quyết định thành lập đoàn phối hợp không đồng đều giữa các cơ quan chức<br /> giám sát, kế hoạch giám sát và tiến hành giám năng trong việc thống nhất lựa chọn; 2). việc<br /> sát về công tác đào tạo nghề và giải quyết việc bố trí, sắp xếp thời gian cho hoạt động giám sát<br /> làm cho lao động nông thôn theo Đề án 1956 của chuyên đề chưa tương xứng với yêu cầu của hoạt<br /> Chính phủ; giám sát công tác thu phí và quản lý động giám sát. nghị quyết sau giám sát chuyên<br /> chợ; giám sát việc dạy 02 buổi/ngày và bán trú đề vẫn chưa xác định, làm rõ trách nhiệm của cơ<br /> ở một số trường trên địa bàn do huyện quản lý; quan, cá nhân sai phạm nếu có.<br /> giám sát việc thu, chi quỹ phòng chống thiên tai 3.5. Kết quả giám sát thông qua lấy<br /> ở các xã, thị trấn trên địa bàn huyện. Qua giám phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với<br /> sát, đoàn đã đánh giá những ưu, khuyết điểm tại người giữ chức vụ do Hội đồng nhân dân<br /> các đơn vị được giám sát. huyện bầu<br /> Trong 6 tháng đầu năm 2018, ở huyện Trong nhiệm kỳ 2016 - 2021, HĐND các<br /> Phong Điền, thành phố Cần Thơ, Thường trực cấp nói chung và HĐND huyện vùng Tây Nam<br /> HĐND, các Ban HĐND và đại biểu HĐND bộ nói riêng sẽ thực hiện việc lấy phiếu tín nhiệm<br /> <br /> <br /> 102<br />  Thực trạng và một số vấn đề ...<br /> <br /> <br /> theo quy định của Luật Hoạt động giám sát của Một là, nâng cao chất lượng giám sát của<br /> Quốc hội và Hội đồng nhân dân 2015 và Nghị HĐND cấp huyện ở Tây Nam bộ phải gắn với<br /> quyết 85/2014/QH13. Theo đó, việc lấy phiếu quan điểm chỉ đạo của Đảng, chính sách pháp<br /> tín nhiệm sẽ có những thay đổi quan trọng so luật của Nhà nước, trong đó, đảm bảo thực hiện<br /> với cách làm trong nhiệm kỳ trước. Cụ thể là: 1) nguyên tắc vận hành của hệ thống chính trị Việt<br /> về phạm vi, đối tượng được lấy phiếu tín nhiệm: Nam là “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân<br /> đối tượng được lấy phiếu tín nhiệm vẫn được dân làm chủ”.<br /> quy định như trước đây, tuy nhiên, có bổ sung Hai là, nâng cao chất lượng giám sát<br /> những quy định cụ thể về phạm vi lấy phiếu tín của HĐND huyện phải bảo đảm tính hiệu quả,<br /> nhiệm; 2) về thời hạn, thời điểm lấy phiếu tín thống nhất.<br /> nhiệm: chuyển từ định kỳ hàng năm, bắt đầu từ Ba là,nâng cao chất lượng giám sát của Hội<br /> năm thứ hai của nhiệm kỳ sang lấy phiếu một lần đồng nhân dân huyện phải bảo đảm phát huy vai<br /> trong mỗi nhiệm kỳ vào kỳ họp thường lệ cuối trò của đại biểu Hội đồng nhân dân là cấu nối,<br /> năm thứ ba của nhiệm kỳ; 3) về hệ quả của việc lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của nhân dân.<br /> lấy phiếu tín nhiệm: nếu có từ hai phần ba tổng Bốn là, nâng cao chất lượng giám sát của<br /> số đại biểu HĐND trở lên đánh giá “tín nhiệm Hội đồng nhân dân huyện gắn với xu thế hội<br /> thấp” thì Thường trực HĐND trình HĐND bỏ nhập hiện nay của đất nước.<br /> phiếu tín nhiệm. Đây là hệ quả từ việc lấy phiếu 4.2. Một số giải pháp<br /> tín nhiệm, ngoài ra, còn có những trường hợp Một là, hoàn thiện các quy định pháp luật<br /> khác mà Thường trực HĐND sẽ trình HĐND bỏ về hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân<br /> phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do huyện. Trong đó, chú trọng hoàn thiện và thống<br /> HĐND bầu. nhất về mặt pháp lý từ khâu thẩm tra báo cáo,<br /> Tuy nhiên, thực tiễn hoạt động giám sát dự thảo đề án, tờ trình, nghị quyết; đến xây dựng<br /> thông qua lấy phiếu tín nhiệm của HĐND huyện chương trình giám sát, ra quyết định thành lập<br /> ở các địa phương vùng Tây Nam bộ cho thấy đoàn, xây dựng kế hoạch, đề cương, họp đoàn,<br /> còn tồn tại nhiều bất cập, đáng kể nhất là 1) đại tiến hành giám sát, báo cáo kết quả, việc tổ chức<br /> biểu HĐND đa số hoạt động kiêm nhiệm nên chất vấn đại biểu HĐND huyện, quy định rõ về<br /> chưa có đủ các thông tin để nhận xét, đánh giá việc ban hành, giá trị pháp lý của các kết luận<br /> được kết quả thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn, giám sát,…<br /> phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, việc chấp Hai là, nâng cao chất lượng đại biểu Hội<br /> hành hiến pháp và pháp luật của người được lấy đồng nhân dân cấp huyện. Trong đó: 1) tổ chức<br /> phiếu tín nhiệm, 2) đây là việc lần đầu tiên được bồi dưỡng cho các đại biểu về kiến thức, nghiệp<br /> tổ chức, do vậy nhận thức của một số người được vụ trong quá trình hoạt động, đặt biệt là các kiến<br /> lấy phiếu tín nhiệm chưa đầy đủ, chưa có phương thức về pháp luật để các đại biểu có thể thực<br /> pháp và kinh nghiệm là những khó khăn, hạn hiện quyền giám sát đúng và đây đủ theo luật<br /> chế, bất cập với việc lấy phiếu tín nhiệm và bỏ định. Thậm chí, tập huấn cho các ứng cử viên<br /> phiếu tín nhiệm đối với các chức vụ do HĐND đại biểu HĐND trước bầu cử; 2) đổi mới cơ cấu<br /> huyện bầu. đại biểu HĐND theo hướng giảm tỷ lệ đại biểu<br /> 4. QUAN ĐIỂM VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP là cán bộ quản lý ở cơ quan Nhà nước, tăng tỷ<br /> HOÀN THIỆN CÔNG TÁC GIÁM SÁT CỦA lệ đại biểu hoạt động chuyên trách; 3) đổi mới<br /> HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN HUYỆN VÙNG TÂY phương thức giám sát của Hội đồng nhân dân<br /> NAM BỘ cấp huyện; 4) đổi mới phương thức xem xét báo<br /> 4.1. Một số quan điểm cáo mà quan trọng của việc xem xét các báo cáo<br /> <br /> <br /> 103<br /> Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật<br /> <br /> là phải thực hiện đúng quy trình, phải xem xét, luật về vấn đề này và chủ trương của Đảng,<br /> thông qua từng văn bản một với một thời gian thí điểm hợp nhất Văn phòng cấp ủy với Văn<br /> hợp lý, cần thiết và điều hành khoa học, không phòng HĐND và UBND cấp huyện ở những<br /> bị ràng buộc bởi thời gian mà bỏ qua quy trình nơi có điều kiện theo quy định,…<br /> này; 5) nâng cao chất lượng trả lời chất vấn, tăng 5. KẾT LUẬN<br /> tính tranh luận trong các phiên chất vấn,… Những năm qua, cùng với thành tựu về<br /> Ba là, nghiên cứu, đổi mới cách thức bỏ đổi mới kinh tế và hoàn thiện hệ thống chính<br /> phiếu tín nhiệm. Việc chúng ta quy định ba hình trị, chính quyền địa phương Vùng Tây Nam bộ<br /> thức tín nhiệm là tín nhiệm cao, tín nhiệm và cũng gặt hái bước tiến quan trọng trong củng<br /> tín nhiệm thấp đã tạo ra sự nhập nhằng, không cố, xây dựng bộ máy cơ quan dân cử đủ mạnh,<br /> rõ ràng và khách quan trong quá trình giám sát. hoạt động hiệu quả, hiệu lực. Trong bối cảnh<br /> Do đó, cần có cơ chế và hình thức bỏ phiếu tín xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa<br /> nhiệm thật sự khách quan đối với các chức danh ở nước ta hiện nay thì việc nghiên cứu về chức<br /> do HĐND huyện bầu ra. năng giám sát và đề ra giải pháp hữu hiệu, thiết<br /> Bốn là, tạo các điều kiện thuận lợi để thực để hoàn thiện chức năng này của HĐND<br /> Hội đồng nhân dân hoạt động giám sát hiệu huyện các tỉnh khu vực Tây Nam bộ có ý nghĩa<br /> quả, trong đó, chú trọng khắc phục rào cản vô cùng quan trọng, không chỉ góp phần củng<br /> làm giảm hiệu quả giám sát của HĐND huyện cố quyền lực nhân dân ở các chính quyền địa<br /> ở khu vực Tây Nam Bộ như thiếu điều kiện vật phương mà còn góp phần kiểm soát quyền lực<br /> chất và phương thiện thông tin cho các đại biểu, nhà nước, phòng ngừa tiêu cực, nhũng nhiễu,<br /> đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong thúc đẩy thực thi một cách có hiệu quả hệ thống<br /> giám sát. pháp luật và chính sách có hiệu quả trong phát<br /> Năm là, tăng cường mối quan hệ phối hợp triển kinh tế - xã hội của Vùng thời gian tới./.<br /> trong hoạt động giám sát của Hội đồng nhân<br /> dân huyện. Cụ thể là: 1). tăng cường phối hợp TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> với Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên; 1. Ban Công tác lập pháp (2006), Báo cáo khoa<br /> 2). tăng cường phối hợp với các cơ quan ban học đề tài đổi mới hoạt động giám sát và xây<br /> ngành liên quan nhằm cung cấp thêm thông tin dựng quy trình giám sát của Quốc hội, các<br /> cho giám sát; 3). tăng cường phối hợp với các cơ quan của Quốc hội và Đại biểu Quốc hội,<br /> đơn vị được giám sát để tạo điều kiện thuận lợi Hà Nội, tr.14.<br /> về cơ sở vật chất cũng như các nội dung, hiện 2. Đảng Cộng sản Việt Nam(2016), Văn kiện Đại<br /> trường phục vụ giám sát; 4). tăng cường phối hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung<br /> hợp với các chuyên gia về lĩnh vực được giám ương Đảng, Hà Nội, tr. 177 - 178.<br /> sát sẽ giúp cho HĐND nhìn nhận đánh giá một 3. Hiến pháp năm 2013.<br /> cách khách quan chính xác các vấn đề giám sát; 4. HĐND Châu Thành A, Báo cáo hoạt động<br /> 5). tăng cường phối hợp với các đoàn giám của Thường trực HĐND huyện năm 2015,<br /> sát của Quốc hội. Khi có Đoàn đại biểu Quốc Phương hướng nhiệm vụ năm 2016, ngày 24<br /> hội xuống địa phương giám sát, Thường trực, tháng 12 năm 2015.<br /> các Ban của HĐND có thể kết hợp thực hiện 5. HĐND Châu Thành A, Báo cáo hoạt động<br /> nhiệm vụ của mình và 6). tiếp tục đổi mới, sắp của Thường trực HĐND huyện năm 2017,<br /> xếp tổ chức bộ máy Hội đồng nhân dân huyện Phương hướng nhiệm vụ năm 2018, ngày 24<br /> theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu tháng 12 năm 2017.<br /> quảthực hiện trên cơ sở sửa đổi quy định pháp 6. HĐND Huyện Châu Thành, Báo cáo tình<br /> <br /> <br /> 104<br />  Thực trạng và một số vấn đề ...<br /> <br /> <br /> hình hoạt động 6 tháng đầu năm 2018, nhiệm trình hoạt động giám sát 6 tháng cuối năm<br /> vụ 6 tháng cuối năm 2018 của của Hội đồng 2018, ngày 25 tháng 6 năm 2018.<br /> nhân dân, Thường trực HĐND, các Ban của 11. HĐND Huyện Thới Lai (TP. Cần Thơ), Báo<br /> HĐND, Tổ đại biểu và đại biểu HĐND huyện cáo hoạt động của HĐND huyện Thới Lai<br /> Châu Thành (Tỉnh Đồng Tháp) năm 2017, năm 2017, Phương hướng nhiệm vụ năm<br /> Phương hướng nhiệm vụ năm 2018, ngày 05 2018, ngày 05 tháng 12 năm 2017.<br /> tháng 12 năm 2017. 12. HĐND Vị Thanh, Báo cáo tình hình hoạt<br /> 7. Hội đồng nhân dân huyện Hòa Bình (Tỉnh động của HĐND huyện Vị Thanh Khóa XI<br /> Bạc Liêu), Báo cáo giám sát kết quả thực năm 2016, Phương hướng nhiệm vụ năm<br /> hiện việc giải quyết các ý kiến, kiến nghị của 2017, ngày 20 tháng 12 năm 2016<br /> cử tri và ý kiến chất vấn của Đại biểu Hội 13. Hội đồng nhân dân huyện Vĩnh Thạnh<br /> đồng nhân dân huyện khóa XI, ngày 10 tháng (Thành phố Cần Thơ), Báo cáo giám sát<br /> 6 năm 2018. kết quả thực hiện Chương trình hoạt động<br /> 8. HĐND Huyện Hòa Bình (Tỉnh Bạc Liêu), giám sát năm 2017 của Hội đồng nhân dân<br /> Báo cáo hoạt động của HĐND huyện Hòa huyện,ngày 06 tháng 7 năm 2018.<br /> bình (Tỉnh Bạc Liêu) năm 2017, Phương 14. HĐND Huyện Vĩnh Lợi, Báo cáo tình hình<br /> hướng nhiệm vụ năm 2018, ngày 05 tháng 12 hoạt động 6 tháng đầu năm 2018, nhiệm vụ<br /> năm 2017. 6 tháng cuối năm 2018 của HĐND huyện<br /> 9. Hội đồng nhân dân huyện Hòa Bình, Kết Vĩnh Lợi (Tỉnh Bạc Liêu) năm 2017, Phương<br /> quả hoạt động năm 2017 và phương hướng, hướng nhiệm vụ năm 2018, ngày 05 tháng<br /> nhiệm vụ chủ yếu năm 2018 của Thường trực 07 năm 2018.<br /> Hội đồng nhân dân huyện Hòa Bình (Tỉnh 15. HĐND Lấp Vò, Báo cáo hoạt động của<br /> Bạc Liêu), ngày 07 tháng 12 năm 2017. HĐND huyện Lấp Vò Khóa XI năm 2017,<br /> 10. Hội đồng nhân dân huyện Phong Điền (TP. Phương hướng nhiệm vụ năm 2018, ngày 09<br /> Cần Thơ), Báo cáo số 52/BC-HĐND-TT Kết tháng 11 năm 2017.<br /> quả triển khai thực hiện chương trình hoạt<br /> động giám sát 6 tháng đầu năm và chương<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 105<br />