Thương mại điện tử bán lẻ xuyên biên giới của các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam: Thực trạng và giải pháp
lượt xem 4
download
Thương mại điện tử (TMĐT) bán lẻ (B2C) xuyên biên giới (XBG) hay còn gọi là xuất khẩu B2C qua kênh TMĐT được định nghĩa là hình thức một doanh nghiệp ở quốc gia này đưa hàng hóa qua biên giới để bán cho người tiêu dùng ở quốc gia khác thông qua trang TMĐT và Internet.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Thương mại điện tử bán lẻ xuyên biên giới của các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam: Thực trạng và giải pháp
- Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2023. ISBN: 978-604-82-7522-8 THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ BÁN LẺ XUYÊN BIÊN GIỚI CỦA CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ VIỆT NAM: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP Nguyễn Thanh Huệ Trường Đại học Thủy lợi, email: huent_kt@tlu.edu.vn 1. GIỚI THIỆU CHUNG hay phân tích thực tiễn xúc tiến TMĐT XBG của của một số quốc gia trên thế giới trong bối Thương mại điện tử (TMĐT) bán lẻ (B2C) cảnh Covid-19, để từ đó rút ra bài học cho xuyên biên giới (XBG) hay còn gọi là xuất Việt Nam (Phạm Đức Anh & cộng sự, 2021). khẩu B2C qua kênh TMĐT được định nghĩa Có thể thấy các nghiên cứu này chưa đề cập là hình thức một doanh nghiệp ở quốc gia đến những khó khăn mà các MSME Việt Nam này đưa hàng hóa qua biên giới để bán cho gặp phải trong quá trình tham gia TMĐT B2C người tiêu dùng ở quốc gia khác thông qua XGB. Mục đích của bài viết này là tập trung trang TMĐT và Internet. phân tích thực trạng hoạt động TMĐT B2C Với tỷ lệ 58,4% số lượng người trên thế XBG của các MSME Việt Nam để từ đó đề giới sử dụng Internet để mua sắm hàng tuần xuất các giải pháp thúc đẩy sự phát triển của [3], TMĐT đang trở thành xu hướng mới hoạt động này. trong kinh doanh, không chỉ trong phạm vi Phạm vi và đối tượng của bài viết là hoạt quốc gia mà còn mở rộng ra ngoài biên giới động TMĐT B2C XBG của các MSME Việt mỗi nước. Giá trị TMĐT B2C XBG toàn cầu Nam. ghi nhận một mức tăng trưởng ấn tượng 401% từ 223 tỷ USD năm 2014 lên 894 tỷ USD năm 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2022 [6]. Trong xu thế đó, TMĐT B2C XGB của Việt Nam cũng được dự báo sẽ đạt 256,1 Phương pháp nghiên cứu chủ đạo trong bài nghìn tỷ đồng (11,1 tỷ USD) vào năm 2026 và viết này là phương pháp nghiên cứu định tính. “nếu coi thương mại điện tử B2C như là một Tác giả tiến hành thu thập dữ liệu thứ cấp từ ngành hàng xuất khẩu thì đây sẽ là ngành xuất các báo cáo chuyên ngành về TMĐT của các Bộ chuyên ngành công bố; các tạp chí khoa khẩu thế mạnh đứng thứ 5 tại Việt Nam trong học uy tín của Việt Nam; các báo cáo khoa vòng 5 năm tới” [1]. Tuy nhiên, hiện tại học uy tín đã nghiệm thu; bài báo tiếng Anh TMĐT B2C XBG của Việt Nam vẫn chỉ trong nguồn Scopus; các trang web thống kê chiếm khoảng 1% giá trị kim ngạch xuất khẩu uy tín trong khoảng thời gian từ năm 2020 đến của Việt Nam [1]. Bởi lẽ dù nhận thấy tiềm thời điểm tìm kiếm là 20/07/2023. Các kết quả năng của TMĐT B2C XBG nhưng các doanh nghiên cứu đáng tin cậy này được sử dụng nghiệp Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp làm cơ sở định hướng cho việc phân tích, giải vừa và nhỏ (MSME) vẫn gặp không ít khó thích và đề xuất các giải pháp trong bài viết. khăn để triển khai hoạt động này. Mặc dù việc nghiên cứu về hoạt động TMĐT B2C XBG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU của các MSME Việt Nam là cần thiết nhưng 3.1. Thực trạng hoạt động TMĐT B2C hiện nay các nghiên cứu học thuật về lĩnh vực XGB của các MSME Việt Nam này còn hạn chế. Hầu hết các nghiên cứu chỉ tập trung vào thực trạng TMĐT nội địa của Hiện nay đa số các MSME Việt Nam nhận Việt Nam (Trần Trọng Huy & cộng sự, 2022); thức được tầm quan trọng của TMĐT đối với 415
- Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2023. ISBN: 978-604-82-7522-8 khả năng xuất khẩu B2C của họ. Cụ thể, theo ra, 81% các MSME gặp rào cản về chi phí một khảo sát của Amazon vào năm 2022, 88% thanh toán quốc tế và 79% gặp vấn đề về chi các MSME Việt Nam được hỏi, nhận định rằng phí chuyển đổi ngoại tệ. TMĐT có vai trò quan trọng đối với hoạt động - Thứ hai, là rào cản về quy định: bao gồm xuất khẩu B2C. Tuy nhiên, trên thực tế, số Luật Bảo vệ Người tiêu dùng nghiêm ngặt, lượng MSME xuất khẩu B2C qua kênh TMĐT Thuế hải quan cao và Quy định nhập khẩu còn rất khiêm tốn, chỉ có 14% các MSME Việt phức tạp của thị trường nước ngoài. 87% Nam sử dụng webiste/ứng dụng TMĐT phục MSME cho rằng họ e ngại Luật Bảo vệ Người vụ cho mục đích xuất khẩu còn lại phần lớn tiêu dùng nghiêm ngặt của các quốc gia phát (86%) không triển khai hoạt động này. triển như Mỹ và EU; 86% lo ngại về thuế hải quan cao dẫn đến giá bán khó cạnh tranh trên thị trường và 83% lo ngại về các quy định nhập khẩu phức tạp của thị trường nước ngoài. - Thứ ba, là rào cản về năng lực của doanh nghiệp: Khi hoạt động kinh doanh trên thị trường toàn cầu rộng lớn, các doanh nghiệp đứng trước sức ép cạnh tranh rất lớn. Theo Hình 1. Tỷ lệ MSME Hình 2. Tỷ lệ thống kê, riêng trang TMĐT Amazon có Việt Nam nhận thấy MSME sử dụng khoảng 9,7 triệu người bán và con số không tầm quan trọng của webiste/ứng dụng ngừng tăng lên qua các năm [5]. Do đó, các TMĐT với khả năng TMĐT phục vụ cho doanh nghiệp cần có sự chuẩn bị để đáp ứng xuất khẩu B2C xuất khẩu tốt nhu cầu của người tiêu dùng nước ngoài. Tuy nhiên, các MSME Việt Nam khó có thể Nguồn: Amazon Nguồn: Báo cáo chỉ số có được nguồn nhân lực chất lượng cao để (2022) TMĐT Việt Nam 2023 nghiên cứu, đánh giá phát triển thị trường, Việc các MSME Việt Nam chưa đẩy mạnh tạo sức cạnh tranh cho sản phẩm của mình hoạt động TMĐT B2C XGB là do họ đang cũng như gặp bất lợi về rào cản ngôn ngữ. phải đối mặt 4 rào cản chính bao gồm: rào - Thứ tư, là rào cản thông tin bao gồm: cản về chi phí, rào cản về quy định, rào cản Thông tin về các quy định liên quan của thị về thông tin và rào cản về năng lực. trường nước ngoài, thông tin về vận tải quốc - Thứ nhất, là rào cản về chi phí: Để tham tế, thông tin về cách thức bán hàng trực tuyến gia vào hoạt động xuất khẩu, đòi hỏi doanh ra nước ngoài và thông tin về các lựa chọn nghiệp phải bỏ ra chi phí rất lớn bao gồm: chi thanh toán quốc tế. Trong đó, tỷ lệ các doanh phí hành chính và tiếp thị, chi phí vận chuyển nghiệp thiếu thông tin liên quan về thị trường ra nước ngoài, chi phí thanh toán quốc tế, chi nước ngoài là cao nhất với 80% MSME lựa phí chuyển đổi ngoại tệ. 87% các MSME Việt chọn đáp án này. Nam trả lời rằng họ gặp khó khăn trong việc chi trả cho các chi phí hành chính và tiếp thị, 83% cho rằng chi phí logistics/vận chuyển ra nước ngoài quá cao. Hiện nay chi phí Logistics của Việt Nam còn ở mức cao so với thế giới. Chi phí Logistics của Việt Nam hiện chiếm 16,8% GDP, cao gấp 1,57 lần so với chi phí Logistics bình quân của thế giới [2]. Logistics là một phần không thể thiếu của TMĐT B2C XBG; do đó, việc chi phí Logistics ở mức cao so với các quốc gia khác trên thế giới làm Hình 3. Tỷ lệ các MSME đồng ý về các giảm khả năng cạnh tranh của các MSME Việt rào cản trong kinh doanh TMĐT B2C XBG Nam khi tham gia TMĐT B2C XBG. Ngoài Nguồn: Amazon (2022) 416
- Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2023. ISBN: 978-604-82-7522-8 3.2. Đề xuất giải pháp hỗ trợ, các ưu đãi của nhà nước; đồng thời, chủ động trong việc tìm kiếm các thông tin Để giải quyết các rào cản đối với hoạt liên quan đến hoạt động kinh doanh xuất động TMĐT B2C XBG của các MSME, tác khẩu B2C qua kênh TMĐT cũng như đầu tư giả đề xuất các giải pháp như sau: cho việc quảng bá, xây dựng thương hiệu của - Thứ nhất, đối với rào cản về chi phí: riêng mình. Hiện các MSME đang gặp khó khăn trong việc phải chi trả các khoản chi phí lớn về tiếp 4. KẾT LUẬN thị, vận chuyển ra nước ngoài, thanh toán quốc tế, chuyển đổi ngoại tệ. Do đó, nhà Với sự ra đời của cuộc Cách mạng 4.0, nước cần có các chương trình trợ cấp và ưu TMĐT đang không ngừng phát triển và đóng đãi về thanh toán quốc tế, hỗ trợ chi phí xuất góp một phần không nhỏ vào nền kinh tế của khẩu qua kênh TMĐT, hỗ trợ giảm chi phí mỗi quốc gia. TMĐT B2C XBG được phát logistics để vận chuyển hàng hóa ra nước triển trên nền tảng thương mại quốc tế truyền ngoài giúp các MSME giảm bớt các khoản thống kết hợp với TMĐT đang trở thành xu chi phí và từ đó, có sự cạnh tranh về giá. thế toàn cầu và Việt Nam cũng không nằm - Thứ hai, đối với rào cản về quy định: ngoài xu thế đó. Tuy nhiên, hiện nay các Hiện các MSME Việt Nam lo ngại mức thuế doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các nhập khẩu cao dẫn đến khó cạnh tranh về giá; MSME mặc dù đã nhận thức được tiềm năng đồng thời lo ngại về các rào cản phi thuế. Để xuất khẩu qua kênh TMĐT nhưng việc thực hỗ trợ các MSME trong vấn đề này, Việt Nam hiện còn hạn chế do gặp các rào cản lớn. Để cần xúc tiến đàm phán và ký kết các hiệp định khuyến khích các MSME vượt qua rào cản, thương mại kỹ thuật số song phương và đa tham gia mạnh mẽ vào lĩnh vực này, Việt phương giúp các doanh nghiệp nhận được Nam cần có các chính sách hỗ trợ về chi phí những ưu đãi về thuế cũng như hài hóa hóa xuất khẩu, tăng cường phổ biến thông tin, các thủ tục. Bên cạnh đó, việc nhà nước cung cung cấp các dịch vụ tư vấn cũng như đào tạo cấp các dịch vụ tư vấn về các quy định nhập kiến thức, kỹ năng liên quan đến hoạt động khẩu của nước ngoài, để các MSME nắm TMĐT B2C XBG. Đồng thời, các doanh được và tuân thủ các quy định khi xuất khẩu nghiệp cũng cần chủ động trong việc tận dụng qua các thị trường này là vô cùng cần thiết. các chính sách ưu đãi của nhà nước, tìm kiếm - Thứ ba, đối với rào cản về năng lực: Hiện thông tin liên quan và đầu tư cho việc quảng năng lực kinh doanh của các MSME trên thị bá, xây dựng thương hiệu. Sự phối hợp giữa trường TMĐT quốc tế còn kém. Do đó, nhà nhà nước và doanh nghiệp sẽ giúp hoạt động nước cần tổ chức các khóa đào tạo liên quan TMĐT B2C XBG của Việt Nam phát triển đến kiến thức kinh doanh xuất khẩu qua kênh tương xứng với tiềm năng vốn có của nó. TMĐT, giúp các MSME nâng cao năng lực kinh doanh của mình. 5. TÀI LIỆU THAM KHẢO - Thứ tư, đối với rào cản về thông tin: Để [1] Amazon, 2022, Người bán khàng địa giúp các MSME Việt Nam tháo gỡ khó khăn phương, Khách hàng toàn cầu. trong việc thiếu thông tin về thị trường nước [2] Bộ Công thương, 2021, Báo cáo Logistics ngoài và thông tin về hoạt động TMĐT B2C Việt Nam 2021. XBG, nhà nước cần tổ chức thêm các buổi tọa [3] Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số - Bộ đàm liên quan đến hoạt động TMĐT XBG để Công thương, 2023, Báo cáo Thương mại nâng cao nhận thức cho doanh nghiệp; tăng điện tử Việt Nam 2023. cường sự nhất quán của các quy định và hoạt [4] Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam, động hỗ trợ TMĐT XBG để doanh nghiệp dễ 2023, Báo cáo chỉ số thương mại điện tử dàng trong việc tiếp cận thông tin. Việt Nam 2023. - Thứ năm, về phần mình, các MSME cần [5] https://www.marketplacepulse.com/year-in- chủ động trong việc tận dụng các chính sách review-2022. 417
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Lý thuyết và các tình huống thực hành thương mại điện tử hiện đại: Phần 2
272 p | 200 | 27
-
Bài giảng Logistics trong thương mại điện tử (Logistics for e-commerce)
46 p | 51 | 22
-
Thương mại điện tử với các doanh nghiệp vừa và nhỏ
4 p | 141 | 21
-
Xu hướng thương mại điện tử xuyên biên giới cơ hội khởi nghiệp từ thương mại điện tử và logistics
10 p | 61 | 15
-
Bài giảng Thương mại điện tử: Chương 9 - ThS. Trương Việt Phương
38 p | 96 | 14
-
Các yếu tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn ngành học thương mại điện tử của sinh viên tại Việt Nam
16 p | 147 | 12
-
Bài giảng Quản trị tác nghiệp thương mại điện tử
166 p | 72 | 11
-
Bài giảng Thương mại điện tử: Chương 3 - TS. Nguyễn Việt Khôi
27 p | 36 | 9
-
Mối quan hệ giữa chất lượng dịch vụ giao hàng với sự hài lòng và lòng trung thành của khách hàng trong thương mại điện tử bán lẻ tại Thành phố Cần Thơ
15 p | 18 | 9
-
Một số giải pháp ứng dụng các công cụ thương mại điện tử nhằm đẩy mạnh bán lẻ trực tuyến tại Việt Nam
15 p | 92 | 7
-
5 bài giảng của Kevin Hakman: hướng dẫn thực hiện thương mại điện tử cho doanh nghiệp, cá nhân bài Lựa chọn giải pháp
11 p | 84 | 7
-
Hành vi người tiêu dùng trên các sàn thương mại điện tử giai đoạn bình thường mới
10 p | 10 | 4
-
Giáo trình Tác nghiệp thương mại điện tử (Ngành: Thương mại điện tử - Cao đẳng) - Trường Cao đẳng Xây dựng số 1
140 p | 9 | 4
-
Sự phát triển của thương mại điện tử bán lẻ: Cơ hội và thách thức đối với các doanh nghiệp logistics Việt Nam
3 p | 14 | 3
-
Giáo trình Tác nghiệp thưởng mại điện tử (Ngành: Thương mại điện tử - Trung cấp) - Trường Cao đẳng Xây dựng số 1 (2021)
140 p | 7 | 3
-
Ứng dụng thương mại điện tử vào hoạt động bán lẻ của tiểu thương: Minh họa trường hợp cụ thể tại chợ Vĩnh Long
4 p | 10 | 2
-
Nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến ý định mua hàng trên sàn thương mại điện tử Tiki của sinh viên Hutech
6 p | 12 | 1
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn