Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 24 * Số 1 * 2020
Nghiên cứu Y họ
c
48
TỈ LỆ STRESS VÀ CHIẾN LƯỢC ỨNG PHÓ CỦA SINH VIÊN Y HỌC DỰ PHÒNG,
ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Nguyễn Thái Sang
*
, Huỳnh Hồ Ngọc Quỳnh
*
TÓM TẮT
Đặt vấn đề: Stress có tác động tích cực, cũng là chất kích thích giúp chúng ta nỗ lực hơn để vượt qua thử
thách và đạt mục tiêu. Tuy nhiên, nếu vượt quá giới hạn, stress sẽ gây tác động tiêu cực đến sức khỏe thể chất và
tinh thần. Tỉ lệ sinh viên y khoa được chẩn đoán trầm cảm, lo âu tương đối cao. Nghiên cứu này được thực hiện
nhằm khảo sát tỉ lệ stress, lo âu, trầm cảm và chiến lược ứng phó với stress của sinh viên ngành Y học dự phòng,
Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh nhằm tìm hiểu và đưa ra các can thiệp phù hợp.
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu cắt ngang tiến hành trên 381 sinh viên Y học dự
phòng tại Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh. Bộ câu hỏi tự điền được thiết kế gồm 3 phần chính nhằm
đánh giá các dấu hiệu stress (thang đo DASS-21), chiến lược ứng phó khi gặp stress (CSI) và các yếu tố cá nhân,
gia đình, xã hội có liên quan đến việc lựa chọn các chiến lược ứng phó với stress.
Kết quả: Tỉ lệ sinh viên có dấu hiệu stress, lo âu, trầm cảm lần lượt là 45,5%;63,0%;49,6%. Khi gặp stress,
sinh viên Y học dự phòng có khuynh hướng lựa chọn chiến lược ứng phó “Cấu trúc lại nhận thức” và ít khi chọn
“Bộc lộ cảm xúc”. Sinh viên nữ thường xuyên sử dụng các chiến lược ứng phó “Tìm kiếm chỗ dựa xã hội” hơn
so với các sinh viên nam.
Kết luận: Tỉ lệ stress, lo âu, trầm cảm của sinh viên Y học dự phòng khá cao. Phần lớn sinh viên lựa chọn
các chiến lược mang tính tích cực để ứng phó với stress. Khi xây dựng các chương trình can thiệp, nhà trường
cần lưu ý đến các yếu tố cá nhân, yếu tố gia đình, yếu tố xã hội.
Từ khóa: stress, lo âu, trầm cảm, chiến lược ứng phó với stress
ABTRACT
STRESS SITUATION AND COPING STRATEGIES OF PREVENTIVE MEDICINE STUDENTS
AT UNIVERSITY OF MEDICINE AND PHARMACY AT HO CHI MINH CITY
Nguyen Thai Sang, Huynh Ho Ngoc Quynh
* Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Vol. 24 - No. 1 - 2020: 48 - 54
Background: Stress has positive and negative effects. Positive stress protect us from dangerous factors and
encourage us overcome challenges. However, stress can also be harmful and had negative effect. It influences to
people’s working ability, physical and metal, even quality of life. This survey was conducted to examine the
prevalence of stress, anxiety, depression of preventive medicine students and exploring coping strategies they were
apllied when get stress.
Methods: A cross-sectional survey was conducted with a total of 381 students participated. The
questionnaire included 3 main parts: self stress identify (DASS-21 scale), coping strategies (CSI scale) and
associate factors.
Results: The prevalence of stress, anxiety and depression were 45.5%; 63%; 49.6% respectively.
Participants prefered to choose “cognitive restructuring” strategy when getting stress and did not want to
“express emotion”. Female students tend to apply “social support” strategies compare male students.
*Khoa Y tế Công cộng, Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh
Tác giả liên lạc: TS. Huỳnh Hồ Ngọc Quỳnh ĐT: 0909592426 Email: hhnquynhytcc@ump.edu.vn
Nghiên cứu Y họ
c
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 24 * Số 1 * 2020
49
Conclusion: The proportion of stress disorder of preventive medicine students is high. The majority of
students use positive strategies for coping with stress. The choice of coping strategies related to individual, family
and social factors.
Key words: stress, anxiety, depression, coping stress, preventive medicine students
ĐẶT VẤN ĐỀ
Stress là một trong những vấn đề sức khỏe
tâm thần thu hút nhiều nhà nghiên cứu, đặc biệt
là trong môi trường Y khoa, nơi tỉ lệ sinh viên bị
stress nhiều nhất
(1)
. Nhiều nghiên cứu cho thấy
rằng tình trạng stress trên thế giới ngày càng
nghiêm trọng, đặc biệt là ở những nước đang
phát triển. Các nhà nghiên cứu lĩnh vực Y tế
công cộng tại Mỹ nhận định rằng có đến 90% các
bệnh tật và rối loạn sức khỏe tại Mỹ có liên quan
đến stress. Một nghiên cứu khác được thực hiện
tại Hàn Quốc ghi nhận rằng tự tử là nguyên
nhân gây tử vong hàng đầu ở thanh thiếu niên
Hàn Quốc, trong đó căng thẳng trong học tập là
một yếu tố nguy cơ chính và có liên quan với
trầm cảm
(2)
. Ở Việt Nam, báo cáo của Viện Tâm
Thần Trung Ương vào năm 2013 cho thấy tỉ lệ
người có rối loạn tâm thần ở Việt Nam chiếm 15-
20% dân số. Stress không chỉ riêng ở lao động,
stress có cả trong việc học tập
(3)
. Sinh viên Y học
dự phòng (YHDP) có rất nhiều hạn chế trong
việc tự đánh giá sự hiểu biết của mình về ngành
học và định hướng nghề nghiệp
(4)
. Cơ chế tuyển
dụng đối với mảng Y học dự phòng còn nhiều
bất cập, dẫn đến nhiều khó khăn cho sinh viên
YHDP khi tìm nơi làm việc sau khi tốt nghiệp và
cũng góp phần gây lo âu, căng thẳng cho sinh
viên YHDP khi còn đang học
(5)
. Hơn nữa các
nghiên cứu khảo sát tình trạng stress của sinh
viên YHDP còn rất ít và chưa có nghiên cứu nào
khảo sát về chiến lược ứng phó với stress trên
đối tượng sinh viên YHDP.
Mục tiêu nghiên cứu
Khảo sát tỉ lệ stress, lo âu, trầm cảm và tìm
hiểu các yếu tố cá nhân, gia đình, xã hội liên
quan đến việc lựa chọn chiến lược ứng phó với
các tình huống gây stress của sinh viên YHDP.
ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Đối tượng nghiên cứu
Trên 381 sinh viên YHDP đồng ý tham gia
nghiên cứu tại Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh
từ ngày 01/03/2019 đến 01/06/2019.
Phương pháp nghiên cứu
Thiết kế nghiên cứu
Nghiên cứu cắt ngang.
Cỡ mẫu
Được tính dựa trên công thức ước lượng cỡ
mẫu dựa vào một tỉ lệ với p = 0,45 (Tỉ lệ stress
của sinh viên khoa Y tế công cộng năm 2017 theo
tác giả Lê Hoàng Thanh Nhung).
Số mẫu phải lấy mỗi lớp được tính theo kỹ
thuật chọn mẫu ngẫu nhiên phân tầng theo lớp.
Sau khi tính được số sinh viên chọn mỗi lớp, liên
hệ trực tiếp với lớp trưởng từng lớp để xin danh
sách mỗi lớp. Sau đó chọn số ngẫu nhiên trên
phần mềm Excel đúng với số mẫu tương ứng
mỗi lớp dựa trên danh sách của mỗi lớp. Nhờ
lớp trưởng thông báo trước đến các bạn được
chọn để các bạn đến lớp được nhận và tự điền
bộ câu hỏi.
Thu thập và phân tích dữ liệu
Dữ liệu được thu thập gián tiếp thông qua
bộ câu hỏi tự điền trên giấy. Bộ câu hỏi phỏng
vấn gồm 3 phần: Thang đo tự cảm nhận stress –
lo âu – trầm cảm dựa trên thang đo DASS – 21;
Đánh giá chiến lược ứng phó với stress dựa trên
thang đo CSI và các yếu tố cá nhân, gia đình, xã
hội. Cả hai thang đo DASS-21 và CSI đều đã
được chuẩn hóa tại Việt Nam. Theo thang đo
DASS-21, sinh viên được xác định là có dấu hiệu
stress khi điểm số đo lường stress ≥15 điểm; sinh
viên có dấu hiệu lo âu khi điểm số đo lường lo
âu ≥8 điểm; sinh viên có dấu hiệu trầm cảm khi
điểm số đo lường trầm cảm ≥10 điểm. Theo
thang đo CSI, trong các chiến lược ứng phó với
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 24 * Số 1 * 2020
Nghiên cứu Y họ
c
50
stress được sinh viên chọn, chiến lược có điểm
trung bình cao nhất được xem là chiến lược ứng
phó được sinh viên sử dụng nhiều nhất.
Dữ liệu được phân tích bằng phần mềm
Stata 14. Các số thống kê mô tả được trình bày
theo dạng tần số và tỉ lệ đối với các biến số định
tính, trung bình và độ lệch chuẩn đối với biến số
định lượng. Kiểm định Independent Sample t-
test để so sánh điểm trung bình chiến lược ứng
phó với các biến nhị giá; kiểm định ANOVA
được sử dụng để so sánh điểm trung bình cách
thức ứng phó với các biến số danh định, thứ tự.
KẾT QUẢ
Bảng 1: Tỉ lệ sinh viên chọn các chiến lược ứng phó
với stress
STT
Loại ứng phó Tần suất Tỉ lệ (%)
1 Giải quyết vấn đề 102 26,8
2 Cấu trúc lại nhận thức 122 32,0
3 Tìm kiếm chỗ dựa xã hội 70 18,4
4 Bộc lộ cảm xúc 15 3,9
5 Lảng tránh vấn đề 26 6,8
6 Mơ tưởng 73 19,2
7 Cô lập bản thân 62 16,3
8 Đổ lỗi cho bản thân 45 11,8
Nghiên cứu được thực hiện trên 381 sinh
viên Y học dự phòng với tỉ lệ phản hồi là 100%;
trong đó tỉ lệ sinh viên có dấu hiệu stress, lo âu,
trầm cảm lần lượt là 45,5%, 63% và 49,6%. Tỉ lệ
sinh viên có dấu hiệu stress ở mức độ nặng và
rất nặng tương đối cao (7,9% và 2,4%). Phần lớn
đối tượng nghiên cứu có khuynh hướng lựa
chọn các chiến lược ứng phó mang tính tích cực
khi gặp stress. Sinh viên lựa chọn chiến lược
“Cấu trúc lại nhận thức” để ứng phó với stress
thường xuyên nhất (32,0%). Ngược lại, “Bộc lộ
cảm xúc” là chiến lược ứng phó mà ít được sinh
viên lựa chọn nhất (3,9%) (Bảng 1).
Đối với yếu tố cá nhân, những sinh viên ≤ 20
tuổi chọn các chiến lược ứng phó “Cấu trúc lại
nhận thức”, “Tìm kiếm chỗ dựa xã hội”, “Mơ
tưởng”, “Cô lập bản thân” và “Đổ lỗi cho bản
thân” nhiều hơn so với các sinh viên >20 tuổi.
Sinh viên nữ đa số chọn chiến lược phó “Cấu
trúc lại nhận thức”; “Tìm kiếm chỗ dựa xã hội”
và “Lảng tránh vấn đề” nhiều hơn so với sinh
viên nam. Mặt khác, sinh viên năm 6 ít chọn các
chiến lược ứng phó “Cấu trúc lại nhận thức”,
“Tìm kiếm chỗ dựa xã hội”, “Bộc lộ cảm xúc”,
“Mơ tưởng”, “Cô lập bản thân”, “Đổ lỗi cho bản
thân” so với sinh viên các năm còn lại. So với các
sinh viên có tính cách hướng ngoại, sinh viên
hướng nội ít chọn cách “Giải quyết vấn đề”,
“Cấu trúc lại nhận thức”, “Tìm kiếm chỗ dựa xã
hội” và thường chọn cách “Mơ tưởng” và “Cô
lập bản thân” nhiều hơn (Bảng 2).
Bảng 2. Mối liên quan giữa việc chọn chiến lược ứng phó với yếu tố cá nhân
Đặc
điểm
ĐỐI ĐẦU LẢNG TRÁNH
Đối đầu tập trung vào vấn
đề
Đối đầu tập trung vào cảm
xúc
Lảng tránh tập trung vào
vấn đề
Lảng tránh tập trung vào
cảm xúc
Giải quyết
vấn đề
Cấu trúc lại
nhận thức
Tìm kiếm chỗ
dựa xã hội
Bộc lộ cảm
xúc
Lảng tránh
vấn đề Mơ tưởng Cô lập bản
thân
Đổ lỗi cho
bản thân
TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p
Nhóm tuổi*
≤20 tuổi
2,5±0,7
0,08
2,6±0,6
0,00
2,3±0,7
0,00
2,1±0,5
0,20
2,1±0,6
0,13
2,4±0,6
0,00
2,4±0,7
0,00
2,2±0,7
0,00
>20 tuổi
2,4±0,6
2,4±0,6
2,1±0,7
2,0±0,5
2,0±0,5
2,1±0,7
2,1±0,6
1,9±0,7
Giới tính*
Nam
2,4±0,6
0,74
2,3±0,6
0,01
2,0±0,6
0,03
2,0±0,5
0,25
1,9±0,6
0,02
2,2±0,7
0,51
2,1±0,6
0,12
2,0±0,7
0,76
Nữ 2,4±0,6
2,5±0,6
2,2±0,7
2,0±0,5
2,1±0,6
2,3±0,7
2,2±0,7
2,0±0,7
Hướng tính cách*
Hướ
nội 2,3±0,5
0,02
2,4±0,6
0,003
2,1±0,7
0,01
2,0±0,5
0,19
2,0±0,4
0,58
2,3±0,7
0,04
2,2±0,6
0,00
2,1±0,7
0,32
Hướ
ngoại 2,5±0,7
2,6±0,7
2,3±0,7
2,1±0,5
2,1±0,5
2,1±0,6
2,0±0,7
2,0±0,7
Nghiên cứu Y họ
c
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 24 * Số 1 * 2020
51
Đặc
điểm
ĐỐI ĐẦU LẢNG TRÁNH
Đối đầu tập trung vào vấn
đề
Đối đầu tập trung vào cảm
xúc
Lảng tránh tập trung vào
vấn đề
Lảng tránh tập trung vào
cảm xúc
Giải quyết
vấn đề
Cấu trúc lại
nhận thức
Tìm kiếm chỗ
dựa xã hội
Bộc lộ cảm
xúc
Lảng tránh
vấn đề Mơ tưởng Cô lập bản
thân
Đổ lỗi cho
bản thân
TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p
Năm học**
Năm 1
2,5±0,7
0,13
2,6±0,6
0,00
2,3±0,7
0,03
2,1±0,5
0,03
2,2±0,6
0,10
2,5±0,6
0,00
2,4±0,7
0,00
2,3±0,7
0,00
Năm 2
2,5±0,6
2,5±0,5
2,2±0,7
2,0±0,5
2,0±0,6
2,3±0,7
2,2±0,7
2,1±0,7
Năm 3
2,4±0,6
2,4±0,6
2,0±0,8
1,9±0,6
2,0±0,4
2,0±0,8
2,1±0,7
1,9±0,8
Năm 4
2,4±0,6
2,4±0,7
2,2±0,8
2,1±0,5
2,1±0,6
2,3±0,7
2,1±0,6
2,1±0,7
Năm 5
2,4±0,5
2,5±0,5
2,1±0,5
2,0±0,4
2,0±0,5
2,2±0,6
2,0±0,6
1,8±0,6
Năm 6
2,2±0,6
2,2±0,7
2,0±0,5
1,9±0,4
1,9±0,6
2,1±0,7
2,0±0,6
1,9±0,6
* Independent Sample T-Test ** Anova
Bảng 3: Mối liên quan giữa việc chọn chiến lược ứng phó với yếu tố gia đình
Đặc
điểm
ĐỐI ĐẦU LẢNG TRÁNH
Đối đầu tập trung vào vấ
n
đề
Đối đầu tập trung vào
cảm xúc
Lảng tránh tập trung vào
vấn đề
Lảng tránh tập trung vào
cảm xúc
Giải quyết
vấn đề
Cấu trúc lại
nhận thức
Tìm kiếm
chỗ dựa XH
Bộc lộ cả
m
xúc
Lảng tránh
vấn đề Mơ tưởng Cô lập bản
thân
Đổ lỗi cho
bản thân
TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC
p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p
Chỉ tiêu học tập do cha mẹ/người thân đặt ra*
Có 2,4±0,6
0,45
2,4±0,6
0,61
2,3±0,6
0,09
2,1±0,5
0,29
2,1±0,5
0,14
2,4±0,7
0,04
2,3±0,7
0,01
2,2±0,7
0,00
Không
2,4±0,6
2,5±0,6
2,1±0,7
2,0±0,5
2,0±0,6
2,2±0,7
2,1±0,6
2,0±0,7
Có người yêu*
Có 2,4±0,6
0,86
2,5±0,6
0,94
2,2±0,7
0,51
2,0±0,5
0,23
2,0±0,5
0,35
2,1±0,7
0,04
2,0±0,6
0,00
1,9±0,7
0,04
Không
2,4±0,6
2,5±0,6
2,1±0,7
2,0±0,5
2,1±0,6
2,3±0,7
2,3±0,6
2,1±0,7
Cảm nhận hạnh phúc gia đình**
Rất HP
2,5±0,6
0,04
2,5±0,7
0,58
2,2±0,7
0,56
2,0±0,6
0,69
2,1±0,6
0,46
2,2±0,7
0,36
2,2±0,7
0,21
2,1±0,7
0,14
HP 2,3±0,6
2,4±0,6
2,1±0,7
2,0±0,5
2,0±0,6
2,3±0,7
2,1±0,6
2,0±0,7
Không
HP 2,5±0,5
2,5±0,5
2,1±0,5
2,1±0,4
2,1±0,6
2,3±0,7
2,4±0,7
2,2±0,8
* Independent Sample T-Test ** Anova
Bảng 4: Mối liên quan giữa việc chọn chiến lược ứng phó với yếu tố xã hội
Đặc
điểm
ĐỐI ĐẦU LẢNG TRÁNH
Đối đầu tập trung vào vấ
n
đề
Đối đầu tập trung vào
cảm xúc
Lảng tránh tậ
p trung vào
vấn đề
Lảng tránh tập trung vào
cảm xúc
Giải quyết
vấn đề
Cấu trúc lại
nhận thức
Tìm kiếm
chỗ dựa XH
Bộc lộ cả
m
xúc
Lảng tránh
vấn đề Mơ tưởng Cô lập bản
thân
Đổ lỗi cho
bản thân
TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC
p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p
Áp lực học tập*
Có 2,4±0,6
0,42
2,5±0,6
0,69
2,2±0,7
0,26
2,0±0,5
0,15
2,0±0,6
0,54
2,3±0,7
0,00
2,2±0,7
0,60
2,1±0,7
0,07
Không
2,5±0,6
2,5±0,7
2,1±0,7
1,9±0,5
2,1±0,6
2,0±0,7
2,1±0,6
1,9±0,7
Hài lòng với ngành học**
Rất HL
2,6±0,7
0,00
2,6±0,7
0,04
2,3±0,7
0,06
2,1±0,6
0,25
1,9±0,5
0,15
2,4±0,7
0,00
2,4±0,7
0,00
2,2±0,8
0,11
Hài lòng
2,4±0,6
2,5±0,6
2,2±0,7
2,0±0,5
2,1±0,6
2,2±0,7
2,1±0,6
2,0±0,7
Không
HL 2,3±0,5
2,3±0,6
2,0±0,7
1,9±0,6
2,0±0,6
2,2±0,7
2,1±0,7
1,9±0,7
Rất 2,0±0,3
2,3±0,4
1,9±0,9
2,0±0,3
1,8±0,5
3,1±0,8
2,7±0,7
2,3±0,7
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 24 * Số 1 * 2020
Nghiên cứu Y họ
c
52
Đặc
điểm
ĐỐI ĐẦU LẢNG TRÁNH
Đối đầu tập trung vào vấ
n
đề
Đối đầu tập trung vào
cảm xúc
Lảng tránh tậ
p trung vào
vấn đề
Lảng tránh tập trung vào
cảm xúc
Giải quyết
vấn đề
Cấu trúc lại
nhận thức
Tìm kiếm
chỗ dựa XH
Bộc lộ cả
m
xúc
Lảng tránh
vấn đề Mơ tưởng Cô lập bản
thân
Đổ lỗi cho
bản thân
TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC
p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p TB ±
ĐLC p
không
HL
Hài lòng với mối quan hệ bạn bè**
Rất hài
lòng 2,5±0,6
0,51
2,6±0,7
0,12
2,4±0,8
0,00
2,0±0,6
0,36
2,0±0,5
0,28
2,3±0,6
0,83
2,1±0,7
0,38
2,1±0,8
0,59
Hài lòng
2,4±0,6
2,4±0,6
2,1±0,7
2,0±0,5
2,0±0,6
2,2±0,7
2,2±0,6
2,0±0,7
Không
hài lòng
2,4±0,4
2,4±0,5
2,0±0,7
2,0±0,4
2,2±0,5
2,3±0,7
2,2±0,6
2,2±0,6
Rất
không
hài lòng
2,4±0 3,0±0 2,6±0 2,8±0
2,6±0 2,6±0 3,2±0
2,4±0
* Independent Sample T-Test ** Anova
Đối với các yếu tố liên quan đến gia đình,
những sinh viên bị cha mẹ/người thân đặt ra chỉ
tiêu học tập thường chọn cách ứng phó “Mơ
tưởng”, “Cô lập bản thân”, “Đổ lỗi cho bản
thân” nhiều hơn. Các sinh viên cảm nhận gia
đình rất hạnh phúc (HP) chọn cách ứng phó
“Giải quyết vấn đề” (Bảng 3).
Riêng đối với các yếu tố xã hội, các sinh viên
không có áp lực học tập thường ít chọn cách ứng
phó “Mơ tưởng”. Những sinh viên cảm thấy
không hài lòng với ngành học ít chọn cách “Giải
quyết vấn đề”, “Cấu trúc lại nhận thức” và
thường chọn cách ứng phó “Mơ tưởng”, “Cô lập
bản thân” nhiều hơn. Sinh viên cảm thấy hài
lòng với mối quan hệ bạn bè chọn cách ứng phó
“Tìm kiếm chỗ dựa xã hội” nhiều hơn so với các
sinh viên còn lại. Sinh viên không bao giờ tham
gia các hoạt động ngoại khóa ít chọn cách ứng
phó “Tìm kiếm chỗ dựa xã hội” (Bảng 4).
BÀN LUẬN
Stress là một trong những vấn đề đang được
quan tâm không chỉ riêng ở Việt Nam mà còn
trên cả thế giới, đặc biệt là sinh viên y khoa.
Nghiên cứu sử dụng thang đo DASS-21, một
thang đo có tính giá trị cao đối với stress – lo âu -
trầm cảm được sử dụng nhiều trong các nghiên
cứu trên thế giới và Việt Nam. Kết quả nghiên
cứu cho thấy, tỉ lệ sinh viên YHDP có dấu hiệu
stress là 45,5%. Mức độ các dấu hiệu stress nhẹ,
vừa, nặng và rất nặng lần lượt là 19,7%; 15,5%;
7,9%; và 2,4%. Kết quả này khá tương đồng với
kết quả nghiên cứu năm 2017 của tác giả Lê
Hoàng Thanh Nhung được thực hiện cùng đối
tượng và địa điểm
(6)
.
“Cấu trúc lại nhận thức” là chiến lược ứng
phó được sinh viên chọn nhiều nhất tỉ lệ là
32,0%, tiếp sau đó là “Giải quyết vấn đề” với
26,8%. Một nghiên cứu tại Malaysia của Sami
Abdo Radman Al-Dubai và cộng sự đưa ra kết
quả rằng sinh viên có khuynh hướng chọn các
chiến lược ứng phó mang tính tích cực để đối
đầu với stress như tái định hình tôn giáo, lập kế
hoạch đối phó với stress
(7)
. Tại Pakistan, thể thao,
âm nhạc, sinh hoạt với bạn bè, ngủ là các chiến
lược ứng phó được sinh viên y sử dụng để ứng
phó với stress
(8)
. Khác với các nghiên cứu trên,
các nghiên cứu tại Anh báo cáo rằng việc sử
dụng rượu, thuốc lá, ma túy dường như là các
chiến lược ứng phó với stress được sinh viên áp
dụng phổ biến
(9,10)
. Đây được xem là một kết quả
rất tích cực khi đa số sinh viên YHDP chọn “Giải
quyết vấn đề” và “Cấu trúc lại nhận thức” chiến
lược ứng phó với stress, là hai chiến lược ứng
phó nằm trong nhóm ứng phó “đối đầu tập
trung vào vấn đề” – nhóm được xem là mang lại
nhiều hiệu quả và làm giảm mức độ stress triệt
để nhất
(11)
. Hơn nữa, hệ số tương quan thuận