Tìm hiểu dân số và phát triển ở Việt Nam: Phần 1

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:365

Thêm vào BST

Báo xấu

16
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phần 1 của cuốn sách "Dân số và phát triển ở Việt Nam" trình bày những nội dung về: biến động dân số ở Việt Nam, lịch sử hình thành dân cư, quá độ dân số, những chuyển biến về kinh tế - xã hội và tỷ lệ kết hôn; phân bố địa lý dân số và di dân, phân bố dân cư, di dân nội địa, đô thị hóa,... của Việt Nam. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tìm hiểu dân số và phát triển ở Việt Nam: Phần 1

CHU BlÊl Patrick Gubry Nguyên H tiu Dùng Ph:;tlll Thuy Hu'dng , Dânsô vàPhâ triên a V"ê • aIll ® IKfGlOl NHÀ XUAT BÀN THt GléJl Vi~n Nghièn cuu NKHOA CLAO vi sI! phàt trien vA XI (1 A) https://tieulun.hopto.org
Dân s6 và Phat triên il Viêt Nam • https://tieulun.hopto.org
.:. Vi~n Dào tiilo Chuyên ngành Dô th! (IMV) .:. Vi~n Nghiên c(fU Phét tri~n (IRD) .:. Quy Dân 50 Liên HQp Quoc (UNFPA) tiili Vi~t Nam Vi~c trlnh bày cu6n sâch do nMm biên t~p thuQc Trung tâm dân s6 cùa Truèmg D~i hQc kinh té qu6c dân và Nhà xu~t bàn Thé GiOi ~i Hà NQi thl!c hi~n. Internet Thé GiOi : thegioi@hn.vnn.vn Internet Vi~n Dào t~o Chuyên ngành Dô thi (lMV): www.imv-hanoi.com Internet Vi~n Nghiên clÎll VI sI! Phât trién (lRD): www.ird.fr Ela : © ành: Laurent WeyVARGOS Tre em trong gia dinh ùThành pM' Ho Chi Minh, quçîn Tân Binh, thting 1112003 © Nhà xu~t bàn Thé GiOi, ILSSA, IMV, IRD, 2004 [Xu~t bàn bàng tiéng Phâp Mn thû nh~t: © Nhà xu~t bàn Karthala, CEPED, Paris, 2000] https://tieulun.hopto.org
CHU BIÊN Patrick Gubry Nguyên Hùu Dùng Ph~m Thûy Hlidng , Dânsô và Phât triên a Viêt NaIn • ® THtGIOI 1 1 NHÀ XUAT BÀN THÉ GIÔI ~ VI lN IHDA HOC LAO SONG * Vi~" Nghiê" cûIJ vi sI! Phal lrié" vA xi Hal (ILSSA) https://tieulun.hopto.org
Vi~n Nghiên c(ru VI sl! Phat triên (lRO) là mQt "Ca quan Khoa hQc và Công ngh~ cap Nhà mrâc" cùa Phap, chuyên vê công tac nghiên CUu ca bàn và (mg dl;lng nhl1m phat triên nhieu Iînh vl!c khoa hQc. Ph~m vi ho~t dQng mà ra chù yéu à nhÜI1g mrâc dang phat triên. Vi~n dào t~o chuyên ngành dô thi (lMV), do vùng Ile-de-France và Ùy ban Nhân dân thành pho Hà NQi sang l~p, là mQt trung tâm dào t~o và theo dôi công t,le phat triên dô thi. nham thuc dây St! phat triên dô thi co kiém soat và tuân thù cac yêu câu vê môi lnràng. 1MV con co nhiêm VI;! phÔ bién công tac nghiên CUu cùa phfa Phâp và Vi~t Nam vê nhtrng van dê dô thi qua vi~c t6 chuc dich và xuat bàn cac an phâm khoa hQc. Vi~n Khoa hQc Lao dQng và Xii hQi là Vi~n nghiên CUu dâu ngành vê lïnh Vl;J'c laD dQng và xii hQi à Vi~t Nam. Vi~n Khoa hQc Lao dQng và Xii hQi thl!c hi~n c,ie công trlnh nghiên cUu ca bàn và nghiên cUu (mg dl;!ng, cac cUQc diêu tra ca bàn nham cung cap nhÜl1g ca sà khoa hQc xây dl!flg cac chfnh sach vê laD dQng và xii hQi. Vi~n Khoa hQC Lao dQng và Xii hQi côn dUÇ1c giao nhi~m VI;! so~n thào c.ie chién IUÇ1c cùa ngành, cac dé an và c.ie 000 cao cùa Chfnh phù trong cac hQi nghi quoc té lân vé lao dQng và xâ hQi, trong d6 bao g6m cà van dé dân so và phat triên ngu6n nhân ll!c, vi~c làm và thi truàng lao dQng, phat triên xii hQi, x6a d6i giàm nghèo... Trung tâm dân so, D~i hQc Kinh té Quoc dân, là ca quan chuyên dào t
Cac tac gi3 Nguyên Qu6c Anh Giam d6c Trung tâm Thông tin, Dy banDân 56, Gia dinh và Trè em, Hà N~i Magali Barbieri Gin b~ nghiên cUu dân 56, Vi~n Nghiên cUu Qu6c gia vê Dân 56, Phap (INED) Trân NgQc Chuyên Vi~n Khoa hQc Giao dl;lC, Hà N~i Deân M~u Di~p Ph6 Vi~n truemg Vi~n Khoa hQc Lao d~ng và Xâ hQi, B
Lê Hong Ké can lx? nghiên clÎU vê quy hO
LOi cam on Cuon sach này là công trlnh t~p thé vâi sI! tham gia cùa rat nhiêu nguài, không chi cac tac già và ban biên t~p. HQ là nhiing nguài dii co nhiing dong gap quyét dinh trong qua trùlh thl!c hiçn cuon sach. UYi càm cm sau dây chua hAn là thau dao, và chung tôi xin noi truâc vê sI! thiéu sot không chù y do dé mong quy dQc già luqng thû. Truâc hét, chung tôi xin gùi lè1i càm cm dén nhiing lâp nguè1i ké tiép phI;! trach cac t6 chûc dii don op vào viçc xuat bàn cuon sach : Ông Lê M~nh Khoa, Ong Nguyên Van Thiêu, Ông Doan M~u Diçp, Ông Vü Van Toan, Bà Nguyên Thi Hài Vân (Trung tâm Nghiên clÎU Dân so, sau này là Trung tâm Nghiên clÎU Dân so Lao dQng và Viçc làm, Hà NQi), Ông Nguyên Hüu Düng (Viçn Khoa hQc Lao dQng và Xii Mi, Hà NQi), Ông Francis Gendreau-nguài da gây dl!Og dl! an, Ông Jacques Vallin, Ông Alain Lery (Trung tâm Nghiên clÎU Dân so và Phat trién, Pa-ri). Chung tôi xin càm cm nhiing nguài co vai trb quan trQng trong viçc trién khai dl! an: Ông James Allman, Ông Lê Thanh Blnh, Ông Nguyên Ll!c, Ông Nguyên Minh Thâng. MQt sI! ghi nh~n d~c biçt xin duqc gùi dén IÔng Nguyên Van Thiêul (Trung tâm Nghiên clÎU Dân so, Hà NQi) và Bà Magali Barbieri (Viçn nghiên clÎU dân so Quoc gia, Pa-ri), nhiing nguè1i da trl!c tiép tham gia vào nhiing làn xuat bàn nam 1995 và 1997 ; Ông Nguyên Van D~i (Viçn Khoa hQc Lao dQng và Xa hQi, Hà NQi), nguè1i da thuè1ng xuyên dàm nhiçm viçc t~p hqp bài ; Ông René Cuerq và Ông William Molmy, T6ng thu ky cùa Viçn nghiên clÎU Dân so và Phat trién, nhiing nguài chiu trach nhi~m quàn ly ; Ông Fulgencio Sosa và Bà Benoît Collette. Nhiing nguè1i chiu trach nhiçm viçc xuat bàn an phâm này bàng tiéng Phap. Viçc xuat bàn cuon sach này bàng tiéng Viçt da nMn duqc sI! ùng M vê t6 chûc cüng nhu tài chinh cùa Ông Jacques Berger (Viçn Nghiên clÎU Dân so Phat trién, Hà NQi), Ông Daniel Delaunay (Viçn Nghiên clÎU Dân so Phat trién), Ông Omer Ertur (Quy Dân so Liên Hiçp Quoc, Hà NQi), Ông Nguyên https://tieulun.hopto.org
Dinh Ci! (Trung tâm Dân s6, Hà NQi), Ông Thomas Mourier (Vi~n Nghiên cUu Dân s6 và Phat trién, Paris), Ông Laurent Pandolfi (Vi~n Dào t~o Chuyên ngành Dô th!, Hà nQi) Ông T6ng Vàn Duèmg (Trung tâm Dân s6, Hà NQi), Bà TrAn Thi Vân (Quy Dân s6 Liên Hi~p Qu6c, Hà NQi). Chung tôi xin tuèmg nh6'!Ông Nguyen Vàn Thiêu và Bà Langlet-Quachl tfhanh Tâm,l nhiing nguài da không may qua dài s6'm, khi chua kip nhln tMy thành quà cùa công vi~c này. Riêng IBà Langlet-Quach Thanh Tâffij là nguai da tl! dich ra tiéng Vi~t chuang viét cùamlnh ; và do cüng là nguy~n vQng chii~' b6ng cùa bà. Chung tôi cüng cam an nhiing nguài sau dây da dong gop vào cac công do~n khac nhau cùa cu6n sâch này : Dich Jacques Véran Marie-Catherine Delorme Brigitte Baccaïri Luang Thi Mai Trâm Danièle Bélanger Nguyên Thi Thiêng Jacques Charmes Nguyên Vàn D~i Youssef Courbage Ph~m Thuy Huang Francis Gendreau Vü Hoàng Ngân Alain Lery Hoàng Mai Anh Jean-Yves Martin Ngô Qu6c Chién Alain Monnier TrAn Th! Thu Hiên Emmanuel Ngwé . Ph~mThi Hoa Philippe Papin Bùi Thi Thu Thùy Françoise Gubry Nolwen Henaff DQc duyçt Hoàng Thi Anh Magali Barbieri Nelly Krowolski Christian Taillard Lê Thành Khôi Laurent Toulemon LêThi https://tieulun.hopto.org
Lê Th! Huang VÜ Hoàng Ngân Lê Vàn Thành TU' Ii~u Hi~u dinh và trinh bày Barbara Cussy Annie Ben Ezra Sigrid François Judith Hassoun Françoise Gubry Nguyen Th! Thiéng Chantal Plouin Anne-Laure Thini-Villerel Marie-Paule Thiriat Chung tôi cüng xin giii lai cam an dén Ông Pierre Gazin VI nhfrng thông tin liên quan dén b~nh s6t rét, Ông Christian Taillard, Ông VÜ TI! L~p và GIP-Reclus da cho phép chUng tôi saD l~i ban do cua cu6n Atlas Vi~t Nam; xin dm an Ông Nguyen Du VI nhfrng phac hQa ; Bà Nolwen Henaff, Ông Jean-Yves Martin và Ông Laurent Weyl VI nhfrng buc anh da cung cap cho chung tôi ; Bà Annich Aing và Ông Michel Danard (Vi~n Nghiên CtIu VI sI! phat triên - IRD) da giup chung tôi scan rat nhiéu buc anh minh hç>a và vè l~i ban do. Cu6i cùng, nhfrng lai cam an d,,!-c bi~t xin dành cho Dy Ban Dân s6, Gia dlnh và Trè em, ca quan da tài trq cho vi~c xây d'!Og dl! an à Hà NÇli ; B9 Ngo~i giao/Hqp lac Phap, và D~i sU quan Phap t~i Hà NÇli, da tài trq cho vi~c xuat ban cu6n sach bàng tiéng Phap ; Vi~n Dào t~o Chuyên ngành Dô thj, Vi~n Nghiên CtIu Dân s6 Phat triên IRD (Ban Hinh d~o bÇl ph~n Thông tin Truyén thông và Dan vi nghiên CtIu s6 13) và Quy Dân s6 Liên Hi~p qu6c- Hà NÇli, da tài trq cho vi~c xuat ban cu6n sach bàng tiéng Viçt. Patrick Gubry https://tieulun.hopto.org
Cac chu viét tat ASEAN Hi~p Mi cac mrcJc Dông-Nam Â (Jakarta) CED Trung tâm nghiên clÎU dân so (Hà Nqi) (viét tilt tiéng Anh là CPS), tên gÇ>i sau này là CEPRH CEPED Trung tâm dân so và phat trién Phap (paris) CEPRH Trung tâm nghiên clÎU dAn so và ngu6n nhân ll!c (Hà Nqi), thuqc Vi~n Khoa hÇ>c Lao dqng và Xâ h(>i CICRED Trung tâm quoc té vê phoi hqp nghiên clÎU dân so (Paris) CNPPF Ùy ban quoc gia Dân s6 và Ké ho~ch hoa gia dinh EFEO Tnràng Viên dông Bac c6 Phap (Hà Nqi) EHESS Tnràng Nghiên clÎU Câp cao Khoa hÇ>c xâ hqi (Paris) EPHE Tnràng llwc hành Nghiên clÎU Câp cao (Paris) GRET T6 nghiên clÎU trao d6i công ngh~ (paris) 1ER Vi~n Nghiên clÎU Kinh té (thành pho H6 Chf Minh) ILSSA Vi~n Khoa hÇ>c Lao dqng và Xâ Mi (Hà N(>i) lNED Vi~n Nghiên clÎU Dân so Quoc gia (Paris) INSEE Vi~n Thong kê và Nghiên clÎU Kinh té Quoc gia (Paris) lOS Vi~n Xâ hQi hÇ>c (Hà Nqi) IRD Vi~n Nghiên clÎU VI sI! Phat trién (Paris), tên gÇ>i cù là ORSfOM MOLISA B
Vé phuong pllâp lu~n và quy uâc Mi)t công trinh cô thm gian th,.tC hifn kéo dài Dé thl!c hi~n cuon sach vê dân so và phat trién à Vi~t Nam chung tôi da phai dành rat nhiêu thÛ'i gian do ml,!c tiêu cùa dê tài, phlIang phap lu~n, và nhiing nguyën nhân phat sinh không 11I0'ng trlIac da nêu trong phân mà dâu. Nhiing van dê phuc t~p trong vi~c d,ch cac chlIang tir tieng Vi~t sang tieng Phap, r6i I~i d,ch tir tieng Phap sang tieng Vi~t, dlIÇ1C d~t ra nhiêu lân và chung tôi da phai nhÛ' den nhiêu d,ch gia, phai phI,! thul'?c vào 1!ch làm vi~c cùa h. Môi chlIang dêu dlIÇ1C it nhat ml'?t chuyên gia ngoài nhom biên t~p dc I~i. Ngay cà nhom biên t~p ding da co nhiing thay dÔi. Sau khi ll!a chn ky cac bài viet, chung tôi quyet d,nh bo di hai chlIang so vai dl! kien ban dâu, VI nl'?i dung cùa hai chlIcmg này không phù hqp vOi nhiing ml,lc tiêu dê ra. Ml'?t so chlIang mang tinh thèri sI! da dlIÇ1C chung tôi c~p nh~t I~i (vi dl,! cac chlIang vê di dân nl'?i d,a den cac thành pho 100 nhlI Hà Nl'?i hay thành pho H6 Chi Minh), nham co thé dlIa vào nhiing ket qua diêu tra mai dây và nhiing ket qua TÔng diêu tra dân so nam 1999 ;nhiêu dii li~u thOng kê da dlIÇ1C nhom biên t~p c~p nh~t trong ban tieng Vi~t ; tuy nhiên, co thé à ml'?t so chlIang khac, vân con dôi chô chlIa thé dlIa vào nhiing dii li~u mai nhat. Nhln chung, phân tài 1i~u tham khao, dù là ban d6 hay nhiing hlnh anh thehi~n trong phân phI,! ban gan gWa sach, dêu dlIÇ1C làm ky 11I0'ng, nhàm giup nglIÛ'i dc co thé hiéu sâu han van dê nghiên Clru. Ban d6 dlIÇ1C trfch dân tir cuon Atlas Vi~t Nam trên cCI sà Slr dl,lng so li~u TÔng diêu tra dân so nam ] 989. Trong phân phl,lll,!c, chung tôi co dlIa ra ban d6 cac dcm v, hành chfnh nam 2000. Tâi lifll rh(lm khdo Tên tài li~u tham khao chu dân trong bài dlIÇ1C viet bang chii cùa ngôn ngii goc (chii viet dây dû bang tieng Vi~t doi vai tài li~u tham khâo tieng Vi~t, "theo kiêu Phâp" doi vai nhiing tài li~u tham khâo bâng tiéng Phap, "theo https://tieulun.hopto.org
kiêu Anh"-chii không dau-d6i vai tài li~u tham khùo bàng tiéng Anh). Nhiing yuy uac trong vi~c in an d6i vai ttOlg ngôn ngii (Vi~t, Phap, Anh) cüng duQ'c lllàn thu. Cac tài li~u tham khùo tiéng Phap dêu duQ'c d!ch ra tiéng Vi~t và phân d!ch duQ'c d~t ngay sau tên tài li~u g6c. Ti gia trao dÔi tiên t~ thuOng duQ'c nêu trong tùng chuang, và thay dÔi tùy theo ngày biên t~p chuclIlg do. Tuy nhiên, ding ItrU y ràng vào nam 2000, \ F Phap wang duang vai khoùng 2.\ 00 dong Vi~t Nam hay 1 dô-la My tuang duang vai kho,\ng 14.000 dong. https://tieulun.hopto.org
LOi tua . Alain Lery Nguyên GiaTn dô(: Trung tâTn Dân sô' l'à Phat triin (CEPED) , Vi~n Thông kê Qu& gia (INSEE) Paris N guyén Hiiu Dring Vi~n tlïfifng Vi~n Khoa h9C Lao dl)ng và Xii hl)i (ILSSA), Hà Nl)i Dt! an t'uat ban cuon sach vê dân so và ph
14 DÂN SO v À PHAT TRIÉN à vlf;T NAM 2) Gioi thi~u ra bên ngoài công trlnh cua cac nhà nghiên CUu Vi~t Nam vê cac van dê von con it dUQc công bo trên blnh di~n quoc té này. 3) Gioi thi~u t~i Vi~t Nam công trlnh nghiên cUu cua cac nhà nghiên CUu nuoc ngoài, d~c bi~t là Phap, von ding thuàng ft dUQc biét dén à Vi~t Nam. Nhu v~y, dl! an này truoc hét nMm xuat bàn mQt cuon sach bâng tiéng Phap à Paris, do nhà xuat bàn Karthala phoi hQP vé1i CEPED thl!c hi~n, sau do là xuat bàn mQt cuon bâng tiéng Vi~t à Hà NQi, do Nhà xuat bàn Thé gioi, Viçn nghiên clÎll vi sI! phat triên Phap (lRD), Vi~n Dào t~o dô th! (IMV), Vi~n Khoa hqc Lao dQng và xa hQi (ILLSA), Trung tâm Dân so (D~i hqc Kinh té Quoc dân) phoi hQP thl!c hi~n. y tuàng ban dâu là dê cac chuyên gia Vi~t Nam viét phân IOn cac chuang, sau do cac nhà nghiên CUu nuoc ngoài n6i tiéng trong Iïnh V'!c chuyên môn dqc l~i. Trong mQt so truàng hQP, nguài dqc co tM trà thành dong tac già. Nhung dl! an này da vap phài nhiêu thay dôi bat thuàng và nhiêu kM khàn, do sI! thay dôi can bQ lanh d~o, do so luqng cac tac già và nhÜ'I1g nguài dqc l~i nhiêu, và do cac van dé vê d!ch thu~t. Chiing h~n nhu cac vi dl;! sau : Nguài chU chot cua dl! an luc do là ông Nguyên Vàn Thiêu, Giam doc Trung tâm Nghiên cUu Dân so, da dQt ng(>t tù tran vào thang 6/1995 ; Trên tÔng so 23 chuang sach. 16 chuang da dUQC d!ch tù tiéng Vi~t sang tiéng Phap sau do da dUQc hi~u dinh, 7 chuang khac dUQc viét trl!c tiép bâng tiéng Phap, do cac tac già Phap so~n. vi không tim dUQC tac già Vi~t Nam, ho~c do cac tac già Vi~t Nam viét. Khi xuat bàn cuon sach bàng tiéng Vi~t chung tôi phài c~p nh~t m(>t so thông tin và d!ch l~i toàn b(> cuon sach da dUQc chinh sùa truac dây. Chung tôi rat vui mtrng khi m(>t công trlnh co chu dé dUQc Vi~t nam rat quan tâm hi~n nay da hoàn thành. No dem dén m(>t cach nhln khoa hqc moi mè. nén tàng cua nghiên cUu da ngành, vé cac van dé thuàng dUQc dem ra thào lu~n rQng rai nhung không phài luc nào ding dl!a trên nhÜ'I1g so li~u dn thiét. No se rat co fch cho tat cà nhÜ'I1g nguài lanh d~o và tat cà nhÜ'I1g nguài ft nhiéu liên quan dén cac chinh sach vé dân s6, dù là cac nhà ho~ch d!nh chinh sach hay dan giàn '1 cac ca nhân ho~t dOng trong Iïnh V'!c này. Chung tôi chân thành càm an tat cà nhÜ'I1g nguài da dong gop vào sI! thành công da https://tieulun.hopto.org
rjJ1 Tl/A 15 cuon sach và d~c bi~t dm an BQ Ngo~i giao Phap da luôn giup dà chung tôi trong qua trlnh thl!c hi~n cuon s,kh này. Néu nhu dây là dl! an dâu tiên trong mQt lo~t cac dl! an hqp tac trong Iïnh Vl!c dân so và phat triên giua Phap và Vi~t Nam, thl no không phài là dl! an cuoi cùng. Diêu này duqc chU'ng to bâng cac ho~t dQng duqc triên khai à nhiêu vi~n nghiên cliu cua Phap trong khuôn kh6 hqp tac v6i Vi~n khoa hÇ>c lao dQng và Xa hQi (Hà NQi), Vi~n Nghiên CtIu Kinh té (thành pho HÔ Chi Minh) và truàng D~i hÇ>c Kinh té Quoc dân (Hà NQi). Chung ta hay co gâng dé sI! hqp tac giua cac ca quan tiép h:lc duqc cùng co và phat triên, dê co thé hiéu r6 han vê moi quan h~ tuang tac da d~ng và phuc t~p giua dân so và phât triên. https://tieulun.hopto.org
D~pllia T oàn hi) ('(Je tranh minh hÇJa trong cuôn sach này do Ông N guyin Du Clll1g CÔI) cha chûng tôi. Do là nhiing tac phâ'm diêu khiJc trên go dllÇ!C cac nghf SI Vift Nam thl/C hifn h6i dau thi ky XX, theo yêu cau cua Henri Oger, ngllOi dâ cha xuât han cac tac phôm do trên giây ven mi)t sô' IUÇ!ng rât it l nhlÎng han phac hÇJa này dllÇ!c N guyin Du phl.4C chê' lt;Ji tif hi) sUu t(ip âm han ca nhân 2 . 1. Oger Henri, khoang 1912, Dan nh~p nghiên clÎU ky thu~t cua nguài An-nam, 2 t~p, Paris: Geuthner-Jouve et Cie. 2. Ngoài nhÜ'ng blÎc tranh duoc gîai thiçu à day, tac gia dâ xuât ban mç,t công trlnh vé chu dé lê hç,i và tro chai: Nguyên Du, VÜ Van Huan, 1995, HÔi ky Sông HÔng. BQ diêu khiic gÔ cua nhÜ'ng nông dan Bâc ky h6i dâu thé ky XX. Lyon: Jacques André, 112 tr. (Dâu ô'n (hài gian). https://tieulun.hopto.org
LOi nôi dau Moi quan h~ dân so - phât triên .aViêt Nam . Patrick Gubry Anne-Laure Thini-Villeret Càng ngày nguài ta càng cho ning sI! phat trién hén viing phài duqc phân tfch trên goc d
18 DÂN s6 VÀ PHAT TRIÉN à vItI NAM chù yéu là nguài dân tQc sinh song (Vü TI! L~p và Taillard, 1994 ; Lê Ba Thào, 1998). Suot mQt thài gian dài, Vi~t Nam là mQt trang nhfrng tâm diêm thài SI! do lich sir day bién dQng và bi thàm trang thé ky XX : là ché dQ thuQc dia cùa Phap, chù *h Ho Chi Minh tuyên bo dQc l~p (ngày 2 thang 9 nàm 1945), khang chién chong Phap (1946-1954), Mt nUt thi truàng tiêm nàng lan han gâ'p 8 lan thi truàng cùa m(>t nuac 10 triçu dân. Vm m(>t th~ truàng nhu v~y, ca h(>i dâu tu là râ't lan. https://tieulun.hopto.org
19 Cac bien dân s6 cüng co nhfrng tac dçmg rô ràng vé chinh tri. Tinh hqp phâp cùa cac thé che chinh tri hi~n nay chù yeu dl!a trên qua khu oai hùng cùa dat nuac và trên vi tri hàng dau cùa nhân dân trong cu