Tìm hiểu khả năng xảy ra nghiêng lún công trình hiện hữu do đào hố móng

ISSN 1859-1531 - TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG, SỐ 5(126).2018, Quyển 2<br /> <br /> 1<br /> <br /> TÌM HIỂU KHẢ NĂNG XẢY RA NGHIÊNG LÚN CÔNG TRÌNH HIỆN HỮU<br /> DO ĐÀO HỐ MÓNG<br /> STUDYING POSSIBILITY OF TILT AND SETTLEMENT OF AN EXISTING BUILDING DUE<br /> TO EXCAVATION IN THE VICINITY<br /> Vương Quốc Chánh1, Dương Hồng Thẩm2<br /> 1<br /> Trường Đại học Cửu Long; vqchanh061193@gmail.com<br /> 2<br /> Trường Đại học Công nghệ Sài Gòn; tham.duonghong@stu.edu.vn<br /> Tóm tắt - Bài báo này phân tích các nguyên nhân và yếu tố phát<br /> sinh sự nghiêng và lún của công trình khi có một hố đào ở bên cạnh.<br /> Các vấn đề thường gặp trong thực tế như ảnh hưởng của khoảng<br /> cách từ công trình đến mép hố đào, bề rộng và độ sâu hố đào, suy<br /> giảm độ cứng hệ chống vách, biện pháp thi công bơm nước, thi công<br /> hố móng đến ổn định của công trình hiện hữu được đưa vào xem<br /> xét một cách cẩn thận. Mô hình tòa nhà trên nền móng băng được<br /> lập và hiệu chuẩn trên một địa chất có thực, với mục tiêu dự báo<br /> bằng mô hình phương pháp số, sử dụng phần mềm Plaxis 2D V8.5<br /> và được hiệu chuẩn theo số liệu thực. Các kết quả khác biệt có thể<br /> giúp dự báo sự cố hố đào để đơn vị thi công tham khảo.<br /> <br /> Abstract - This article analyses factors and causes of tilt and<br /> settlement of existing buildings due to a deep excavation in their<br /> vicinity. Many conventional problems in reality like effects of<br /> distance from building to excavation on existing buildings, effects<br /> of width and depth of excavation, degraded stiffness of shoring<br /> system, procedure of construction on stability of existing buildings<br /> etc. are tentatively taken into account. A model of building on strip<br /> footing using Plaxis 2D V8.5 is established and calibrated to real<br /> condition of soil properties. Results obtained from this study<br /> suggest a tool for predicting damages caused by excavation near<br /> existing buildings and help constructors to refer to in practice.<br /> <br /> Từ khóa - công trình hiện hữu; độ nghiêng và lún; hố đào; mất ổn<br /> định; bùng đáy hố đào.<br /> <br /> Key words - existing building; tilt and settlement; excavation;<br /> instability; basal heave.<br /> <br /> 1. Giới thiệu<br /> Ngày nay, đô thị phát triển mau chóng, diện tích đất xây<br /> dựng ở các đô thị, hay khu dân cư rất hẹp và thường đã hiện<br /> hữu các công trình có sẵn, việc xây dựng một công trình<br /> mới cạnh các công trình hiện trạng rất dễ gây ra nghiêng<br /> lún cho các công trình có sẵn nếu không có biện pháp thi<br /> công hợp lý. Do đó công tác dự báo các khả năng nghiêng<br /> lún khi thi công đào móng để đề ra biện pháp thi công hợp<br /> lý đảm bảo an toàn cũng quan trọng.<br /> Các sự cố nghiêng lún thường xảy ra bên dưới lòng đất,<br /> khó quan sát thấy, có thể xảy ra liền khi thi công hoặc xảy<br /> ra sau khi đã thi công phần ngầm được một thời gian, làm<br /> ảnh hưởng đến các công trình lân cận và chậm tiến độ thi<br /> công. Cho nên, đưa ra trước mô hình dự báo là cần thiết và<br /> quan trọng ở khâu thiết kế cũng như thi công.<br /> Hiện nay, chỉ có những hướng dẫn phòng ngừa sự cố<br /> khi đào hố [5, 6] và có rất ít những mô hình để dự báo cho<br /> những trường hợp đó, các yếu tố dễ thấy, dễ liên quan đến<br /> sự cố vẫn chưa được làm rõ. Bài báo nêu ra một số vấn đề<br /> và các yếu tố liên quan, cho thấy các nguyên nhân và một<br /> số kết quả có thể dự báo trước.<br /> Các yếu tố cần xem xét khi đưa ra mô hình dự báo rất<br /> quan trọng, bởi nó ảnh hưởng một phần đến tính đúng đắn<br /> và khách quan của mô hình:<br /> a) Số liệu địa chất của mô hình: số liệu phải được lấy ở<br /> phạm vi xây dựng công trình mang tính chính xác tương đối.<br /> b) Tải trọng bản thân của các công trình xung quanh<br /> nơi tọa lạc công trình sắp được xây dựng.<br /> c) Sử dụng mô hình Mohr-Coulomb trong Plaxis để<br /> xây dựng mô hình. Thông số mô hình được hiệu chuẩn theo<br /> kết quả nén thực tế mà trong khuôn khổ bài báo này chỉ sử<br /> dụng kết quả.<br /> Mô hình giới hạn các công trình xung quanh chỉ là nhà<br /> <br /> phố từ 3 - 5 tầng với cọc cừ tràm và móng băng, có diện<br /> tích tương đối, vì các công trình này thường ít được quan<br /> tâm nhiều do quá phổ biến và được xây dựng đại trà.<br /> 2. Các kịch bản tính toán<br /> Bài báo này xem xét những kịch bản xảy ra như sau:<br /> Bài toán kịch bản 1: Bài toán khoảng cách đến công<br /> trình hiện hữu (Hố đào cách công trình hiện hữu<br /> L/Bhố đào = 3 đến 1);<br /> Bài toán kịch bản 2: Bài toán ảnh hưởng bề rộng hố đào;<br /> Bài toán kịch bản 3: Bài toán xét mực nước trong hố<br /> bị nước mưa làm nước dâng lên hoặc hạ xuống;<br /> Bài toán kịch bản 4: Suy giảm độ cứng hệ chống vách.<br /> Hố đào công trình có thể có /không có chống vách,<br /> chiều rộng lớn hay nhỏ, gần hoặc xa công trình... mà theo<br /> đó biến dạng công trình sẽ bị ảnh hưởng khác nhau. Trong<br /> khuôn khổ bài báo, một vài trường hợp tiêu biểu được<br /> xem xét.<br /> <br /> Hình 1. Mô hình mô phỏng hố đào và tòa nhà<br /> <br /> Mặc định mỗi mô hình đều đào xuống trước 0,2 m trong<br /> 200 ngày để đất đạt cố kết. Sau đó tiến hành trình tự đào<br /> lần lượt mỗi lần 1 m cho đến khi kết cấu bị phá hoại.<br /> <br /> Vương Quốc Chánh, Dương Hồng Thẩm<br /> <br /> 2<br /> <br /> Xét trường hợp trước khi kết cấu bị phá hoại có nghĩa<br /> là mô hình nền đạt trạng thái giới hạn trước khi kết cấu bị<br /> phá hoại.<br /> Mô hình nghiên cứu sau đây là một bài toán phẳng tính<br /> toán lấy số liệu địa chất tại địa điểm huyện Thoại Sơn, tỉnh<br /> An Giang, công trình loại nhà ở 4 tầng (Hình 1).<br /> 3. Mô phỏng số cho các bài tính toán<br /> Mô tả toà nhà hiện hữu cạnh hố đào bằng phần tử Plate<br /> <br /> Hình 3. Thông số đầu vào của đất nền<br /> <br /> - Hệ cừ tràm dưới móng băng nằm trên nền cừ tràm được<br /> quy về phần tử Plate theo nguyên tắc “tương đương độ cứng”:<br /> <br /> trên thanh công cụ cho cột, dầm và cọc cừ tràm. Các<br /> thông số các lớp đất được cho ở Bảng 1.<br /> Bảng 1. Thông số đầu vào của các lớp đất trong mô hình<br /> (sơ lược cho 3 lớp đất đầu tiên)<br /> Lớp đất<br /> <br /> Chỉ số<br /> Thông số<br /> 16,640<br /> γ<br /> 18,120<br /> γsat<br /> Lớp đất đắp<br /> c<br /> 21<br /> (Dày 2 m)<br /> 4,82<br /> φ<br /> E<br /> 5563<br /> 15,290<br /> γ<br /> 15,290<br /> γsat<br /> Lớp 1<br /> c<br /> 15<br /> (Dày 10 m)<br /> 12<br /> φ<br /> E<br /> 1.000<br /> 9,867<br /> γ<br /> 19,400<br /> γsat<br /> Lớp 2<br /> c<br /> 24,420<br /> (Dày 7,8 m)<br /> 14<br /> φ<br /> E<br /> 2.490<br /> Ghi chú :<br /> E : Mô-đun của đất.<br /> γ : Trọng lượng riêng của đất.<br /> γsát : Trọng lượng riêng khô.<br /> c : Lực dính.<br /> φ : Góc ma sát trong<br /> <br /> Đơn vị<br /> kN/m3<br /> kN/m3<br /> kN/m2<br /> Độ<br /> kN/m2<br /> kN/m3<br /> kN/m3<br /> kN/m2<br /> Độ<br /> kN/m2<br /> kN/m3<br /> kN/m3<br /> kN/m2<br /> Độ<br /> kN/m2<br /> <br /> Hình 4. Hệ cừ tràm và móng băng<br /> <br /> Hình 5. Thông số đầu vào của cừ tràm<br /> <br /> Hố đào gần công trình cần thiết phải có biện pháp chống<br /> vách nếu muốn đào sâu trong đất, bài toán này xét đến ảnh<br /> hưởng của độ cứng hệ tường chống vách và cây chống lên<br /> khả năng nghiêng lún của nhà hiện hữu.<br /> <br /> Bảng 2. Thông số đầu vào của phần tử Plate<br /> <br /> Cọc cừ tràm<br /> <br /> Ghi chú :<br /> <br /> Properties<br /> <br /> Thông số<br /> <br /> EA<br /> <br /> 1,920.105<br /> <br /> Đơn vị<br /> kN/m<br /> <br /> EI<br /> <br /> 117,8<br /> <br /> kNm2/m<br /> <br /> w<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> kN/m/m<br /> <br /> v (Hệ số<br /> poisson)<br /> <br /> 0,35<br /> <br /> E : Mô-đun của đất.<br /> A : Diện tích tiết diện.<br /> I : Độ cứng tiết diện.<br /> <br /> Hình 2. Thông số đầu vào của phần tử Plate<br /> <br /> - Sử dụng mô hình Mohr Coulomb. Mô tả các lớp đất<br /> với các chỉ tiêu mô-đun biến dạng, lực dính, hệ số Poisson,<br /> góc ma sát trong Hình 3.<br /> <br /> Hình 6. Thông số tường chống vách và thanh chống<br /> <br /> Bài toán sử dụng chống vách hố đào bằng tường barret,<br /> thanh chống bằng thép. Xét ảnh hưởng của sự suy giảm độ<br /> cứng, cụ thể vật liệu được cho giảm EI, độ cứng chịu kéo<br /> nén EA hoặc các kích thước bị khuyết tật.<br /> Do đất nền công trình hiện trạng được đóng cừ tràm nên<br /> mô-đun biến dạng của đất sẽ thay đổi tăng lên so với giá trị<br /> ban đầu. Các nghiên cứu song hành với bài báo này đã tiến<br /> hành chuẩn hóa mô hình Plaxis đất đóng cừ tràm theo thí<br /> nghiệm bàn nén (nén tĩnh) D = 1 m của các công ty tư vấn<br /> thiết kế địa phương (tài liệu [6]), sau khi đóng cừ thì môđun biến dạng của đất tăng lên 15 lần, lực dính c tăng lên 2<br /> lần, chỉ số góc ma sát trong tăng lên 1,5 lần cho 3 lớp đất<br /> đầu (kết quả mô phỏng Plaxis và bàn nén là tương tự nhau).<br /> <br /> ISSN 1859-1531 - TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG, SỐ 5(126).2018, Quyển 2<br /> <br /> 4. Kết quả các bài toán<br /> 4.1. Bài toán khoảng cách đến công trình hiện hữu<br /> 4.1.1. Hố đào cách công trình hiện hữu L/Bhố đào=3<br /> (với L là khoảng cách từ công trình đến mép hố đào)<br /> Trường hợp này xét khoảng cách hố đào cách xa công<br /> trình một khoảng L, bề rộng (B) của hố đào gấp 3 - 5 lần<br /> bề rộng của công trình. Bài toán này liên quan đến ảnh<br /> hưởng của bề rộng hố đào đến công trình lân cận.<br /> Bài toán xét hố đào cách xa công trình 1 khoảng<br /> L/B = 3, đào hố không có chống vách.<br /> <br /> 3<br /> <br /> Dấu (-) trong bảng thể hiện chiều của chuyển vị trong<br /> mô hình đi từ phải sang trái.<br /> 4.1.2. Hố đào cách công trình hiện hữu L/Bhố đào=3 với<br /> Bhố đào/Bcông trình=1<br /> Xét trường hợp như 4.1.1 nhưng lần này thu nhỏ bề<br /> rộng hố bằng bề rộng công trình. Bài toán này cũng xét đến<br /> ảnh hưởng bề rộng hố đào đến công trình.<br /> <br /> Hình 8. Kết quả từ mô hình sau khi đào xuống<br /> Bảng 4. Chuyển vị ngang của đất và công trình, khi hố đào hẹp<br /> Chuyển vị<br /> của đất<br /> Chuyển vị<br /> công trình<br /> <br /> Hình 7. Kết quả từ mô hình khi đào xuống 3 m<br /> <br /> Sau khi đào hố xuống 3 m kết hợp hạ mức nước ngầm<br /> (MNN), không chống vách, kết cấu mô hình đạt trạng thái<br /> giới hạn. Theo như kết quả mô hình đất dưới hố bị đẩy trồi,<br /> mép đất gần phía sát công trình bị đẩy về phía trong hố,<br /> phía xa công trình bị đẩy vào nhưng ít hơn, đã xuất hiện<br /> cung trượt trong đất, công trình hiện hữu có khả năng bị<br /> nghiêng và hướng nghiêng xa khỏi hố đào (nghiêng ra).<br /> Bảng 3. Chuyển vị ngang của đất và công trình, khi hố đào rộng<br /> Chuyển vị<br /> của đất<br /> Chuyển vị<br /> công trình<br /> <br /> Mép đất gần công trình<br /> <br /> 116,07.10-3 (m)<br /> <br /> Mép đất cách xa công trình<br /> <br /> -68,27.10-3 (m)<br /> <br /> Cột tầng 1<br /> <br /> 52,18.10-3 (m)<br /> <br /> Cột tầng 4<br /> <br /> 26,78.10-3 (m)<br /> <br /> Mép đất gần công trình<br /> <br /> 172,18.10-3 (m)<br /> <br /> Mép đất cách xa công trình<br /> <br /> -159,60.10-3 (m)<br /> <br /> Cột tầng 1<br /> <br /> 130,91.10-3 (m)<br /> <br /> Cột tầng 4<br /> <br /> 144,69.10-3 (m)<br /> <br /> Hố đào sâu được 4 m kết hợp hạ MNN, lấy ngay vị trí<br /> hạ MNN lần 3 cho ra kết quả mô hình, đất trong hố đào<br /> không trồi lên do mực MNN đã được hạ xuống, áp lực dòng<br /> thấm ảnh hưởng không nhiều, mép đất 2 bên hố đào bị tràn<br /> về phía trong hố, công trình nghiêng về phía hố đào.<br /> Tóm lại, trường hợp đào hố móng sát bên công trình<br /> hiện trạng, kết quả chuyển vị của công trình có sẵn vượt<br /> quá phạm vi cho phép (độ lớn chuyển vị ngang đỉnh tòa<br /> nhà là 52,18 mm vượt quy định chuyển vị ngang đỉnh cho<br /> phép là H/500= 3 cm)<br /> 4.2. Bài toán xét mực nước trong hố bị nước mưa làm<br /> nước dâng lên<br /> Xét tương tự như Mục 4.1.2, đào hố xuống 3 m sau đó<br /> để một khoảng thời gian để nước mưa (hoặc MNN dâng<br /> lên trở lại) để xem ảnh hưởng của công trình khi đó.<br /> Bài toán xét đến nâng hạ MNN, mực nước trong hố<br /> cũng có ảnh hưởng đến kết cấu đất xung quanh hố.<br /> <br /> Vương Quốc Chánh, Dương Hồng Thẩm<br /> <br /> 4<br /> <br /> nghiêng khác phía hố đào. Khi hạ MNN (đào 4 m, đến lần<br /> 3) cho thấy, đất trong hố đào không trồi lên do mực MNN<br /> đã được hạ xuống (dòng thấm hướng xuống, nên không ảnh<br /> hưởng nhiều của lực đẩy trong nước), mép đất 2 bên hố đào<br /> bị tràn về phía trong hố, công trình có khả năng nghiêng về<br /> phía hố đào.<br /> 4.3. Bài toán suy giảm độ cứng hệ chống vách<br /> Xét một trường hợp riêng: Hố đào cách công trình hiện<br /> hữu L/Bhố đào=0,5, Bhố đào/Bcông trình=1.<br /> <br /> Hình 10. Kết quả mô hình tính khi độ cứng hệ chống vách<br /> không đạt yêu cầu về độ cứng<br /> Bảng 6. Chuyển vị ngang của đất và công trình,<br /> khi độ cứng hệ chống vách suy giảm, kèm hạ mức nước ngầm<br /> Hình 9. Mô hình tính với trường hợp mực nước ngầm dâng lên<br /> Bảng 5. Chuyển vị ngang của đất và công trình,<br /> khi mức nước ngầm dâng cao<br /> Chuyển vị<br /> của đất<br /> Chuyển vị<br /> công trình<br /> <br /> Mép đất gần công trình<br /> <br /> 39,76.10-3 (m)<br /> <br /> Mép đất cách xa công trình<br /> <br /> -52,11.10-3 (m)<br /> <br /> Cột tầng 1<br /> <br /> -27,01.10-3<br /> <br /> Cột tầng 4<br /> <br /> -76,42.10-3 (m)<br /> <br /> (m)<br /> <br /> Theo kết quả mô hình ta thấy, MNN dâng lên đất, dưới<br /> hố sẽ tràn lên theo (nhưng rất ít vì nằm trong nước), đất 2<br /> bên mép hố cũng không tràn vào trong hố mà tràn sang 2<br /> bên mép (do ảnh hưởng của lực đẩy), lúc này trong đất đã<br /> có khả năng xảy ra cung trượt nên công trình có khả năng<br /> <br /> Mép đất gần công trình<br /> Chuyển vị của<br /> hệ vách chống Mép đất cách xa công trình<br /> Chuyển vị<br /> công trình<br /> <br /> -34,16.10-3 (m)<br /> -4,41.10-3 (m)<br /> <br /> Cột tầng 1<br /> <br /> 10,08.10-3 (m)<br /> <br /> Cột tầng 4<br /> <br /> 8,42.10-3 (m)<br /> <br /> Vẫn giữ mô hình cũ, giảm độ cứng hệ tường chống vách<br /> 50%:<br /> Bảng 7. Chuyển vị ngang của đất và công trình, khi độ cứng suy<br /> giảm 50%<br /> Chuyển vị của Mép đất gần công trình<br /> hệ vách chống Mép đất cách xa công trình<br /> Chuyển vị<br /> công trình<br /> <br /> -33,92.10-3 (m)<br /> -3,91.10-3 (m)<br /> <br /> Cột tầng 1<br /> <br /> 8,60.10-3 (m)<br /> <br /> Cột tầng 4<br /> <br /> 7,53.10-3 (m)<br /> <br /> ISSN 1859-1531 - TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG, SỐ 5(126).2018, Quyển 2<br /> <br /> Kết quả phân tích đã cho thấy, khi đào hố có chống vách<br /> gần sát công trình, nhưng vật liệu không đủ cứng thì khả<br /> năng nghiêng lún xảy ra là đương nhiên. Đây cũng là tình<br /> trạng xây chen cần được quan tâm ở các đô thị. Các kết quả<br /> trên chỉ ra rằng hai bên tường chịu áp lực đất chuyển vị<br /> ngang về phía hố đào rất lớn, lại đi kèm với sự trồi đất đáy<br /> hố đào, đã làm cho công trình mau chóng bị nghiêng về<br /> phía hố đào.<br /> 5. Bàn luận<br /> Theo như kết quả chạy các trường hợp mô hình ta thấy:<br /> - Đào hố không có chống vách dễ gây ra nghiêng và lún<br /> công trình hơn khi có chống vách.<br /> - Bề rộng hố đào cũng ảnh hưởng đến công trình lân<br /> cận (dễ thấy trong trường hợp 1 và 2), bề rộng càng lớn khả<br /> năng xảy ra cung trượt càng cao, và không thể đào sâu đất<br /> trong hố.<br /> - Bề rộng hố đào bé thì khả năng xảy ra cung trượt ít,<br /> có thể đào sâu nhưng vẫn rất dễ xảy ra nghiêng lún cho toà<br /> nhà.<br /> - Xét đến hố đào ngay sát công trình, tường chống vách<br /> yếu không thể đào hố xuống sâu, áp lực tường phải chịu<br /> hai bên mép là rất lớn, vì thế nếu muốn đào sâu với công<br /> trình sát bên cần phải có hệ tường chắn và chống vách<br /> cứng, đủ hoặc hơn khả năng chịu lực để có thể đào sâu<br /> trong đất mà ít gây ảnh hưởng nhất.<br /> - Độ cứng tường chống vách cũng ảnh hưởng đến sự<br /> nghiêng lún của công trình, tường chống vách quá yếu sẽ<br /> dễ gây ra sự cố hơn.<br /> - Việc hạ MNN cũng rất quan trọng, nếu không có biện<br /> pháp xử lý phù hợp (như chống vách chắc chắn) thì không<br /> thể hạ mực nước xuống nhanh được vì rất dễ gây mất ổn<br /> định, làm khối đất sụp xuống.<br /> - Đào hố xong để MNN dâng lên cũng có thể ảnh hưởng<br /> <br /> 5<br /> <br /> đến công trình, làm đất trong hố đào trồi lên, kết cấu xung<br /> quanh vì thế cũng bị kéo xuống một phần, do MNN dâng<br /> lên trở lại, mặc dù việc đào hố trước đó ít gây ảnh hưởng.<br /> - Sự nghiêng lún về các phía khác nhau (về phía hố đào<br /> hoặc về phía xa khỏi hố đào) tùy tác động, cấu hình và biện<br /> pháp thi công hố đào.<br /> 6. Kết luận<br /> - Hố đào gần công trình là dễ xảy ra sự cố nhất. Khi đào<br /> hố gần công trình hiện hữu cần có biện pháp chống vách 1<br /> cách hợp lý.<br /> - Cần tính toán độ cứng hệ tường chắn cao hơn tính toán<br /> để phù hợp với yêu cầu ổn định vách khi thi công đào hố.<br /> Bên cạnh đó, cũng cần có thiết kế biện pháp xử lý đất trong<br /> hố đối với nguy cơ bị đẩy trồi lên khi thực hiện các hố đào<br /> sâu.<br /> - Khống chế MNN trong khi thi công đào hố hợp lý để<br /> tránh MNN dâng lên, gây mất ổn định của đất trong quá<br /> trình thi công đào.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> [1] Châu Ngọc Ẩn, Cơ học đất, NXB Đại học Quốc gia Thành phố Hồ<br /> Chí Minh, 2002.<br /> [2] Lê Phương Bình, 2015, Đánh giá và lựa chọn mô hình phù hợp của<br /> Plaxis trong tính toán thiết kế hố móng sâu, Trường Đại học Sư<br /> phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh.<br /> [3] Andrew J. Whittle, 1994, Parameters for the Hardening Soil Mode,<br /> Massachusetts Institute of Technology.<br /> [4] Bộ Xây dựng, Hướng dẫn kỹ thuật phòng ngừa sự cố thi công hố<br /> đào trong vùng đất yếu, Quyết định về việc ban hành hướng dẫn kỹ<br /> thuật phòng ngừa sự cố thi công hố đào trong vùng đất yếu, số<br /> 1338/QĐ-BXD, 2006.<br /> [5] Nguyễn Bá Kế, 2009, Bảo vệ công trình lân cận khi xây dựng công<br /> trình ngầm, Hội Cơ học Đất và Địa kỹ thuật Công trình Việt Nam.<br /> [6] Báo cáo nén tĩnh nền đất gia cố cừ tràm (TCVN 9354:2012) của<br /> Trung tâm Thử nghiệm và kiểm định chất lượng xây dựng BMC-ĐT,<br /> Phòng thí nghiệm VILAS 552, 2016.<br /> <br /> (BBT nhận bài: 27/11/2017; hoàn tất thủ tục phản biện: 03/3/2018)<br /> <br />