Tình hình chơi GameOnline quá mức và các yếu tố liên quan ở học sinh THCS Hà Nội năm 2009

Tình hình chơi GameOnline quá mức và các yếu tố liên quan ở học sinh THCS<br /> Hà Nội năm 2009<br /> Nguyễn Hoàng Giang1, Đỗ Trà My2, Lương Minh Tân3, Lê Thị Kim Ánh4*<br /> GameOnline (GO) là một loại hình giải trí hiện đại và hữu ích nếu chơi với thời gian hợp lý và<br /> điều độ. Nếu chơi quá mức sẽ dẫn đến những hậu quả tiêu cực về mặt thể chất, tinh thần và xã<br /> hội. Nghiên cứu nhằm xác định tỉ lệ chơi GO quá mức và các yếu tố liên quan của học sinh (HS)<br /> 3 trường trung học cơ sở tại Hà Nội, sử dụng thiết kế cắt ngang phân tích với bộ câu hỏi tự điền.<br /> Chọn mẫu cụm với cỡ mẫu 980 HS được tính để ước lượng tỷ lệ với hệ số thiết kế 2,5. Trong 980<br /> HS khối 7, 8 và 9 có 47,4% nam. HS được xác định chơi GO quá mức khi chơi trung bình >3<br /> giờ/ngày liên tục trong một tháng. 799 (81,5%) HS đã từng chơi GO, trong đó 522 em duy trì<br /> hành vi chơi đến một tháng gần nhất tính từ thời điểm điểm điều tra trở về trước, trong đó, 23,1%<br /> chơi quá mức. Yếu tố liên quan với tình trạng chơi GO quá mức được xác định gồm (i) yếu tố cá<br /> nhân: giới tính, hiểu biết chung về ảnh hưởng của GO, học lực, thời điểm và địa điểm chơi, thời<br /> gian chơi (OR>2); (ii) yếu tố gia đình: mối quan hệ giữa bố mẹ, việc quản lý chơi GO, sự quan<br /> tâm chia sẻ giữa HS và phụ huynh (OR>1,7); (iii) yếu tố nhà trường: sự quan tâm của bạn bè,<br /> thầy cô (OR>2). Từ kết quả nghiên cứu cho thấy rằng cần phải có sự can thiệp và tham gia của<br /> các nhà quản lý giáo dục, nhà trường, phụ huynh và chính các em học sinh nhằm hạn chế tình<br /> trạng chơi GO quá mức và những tác động tiêu cực đối các em.<br /> Từ khóa: game online; chơi quá mức; THCS; Hà Nội; yếu tố liên quan<br /> <br /> GameOnline overuse and related factors among secondary students in Hanoi 2009<br /> Nguyen Hoang Giang1, Do Tra My2, Luong Minh Tan3, Le Thi Kim Anh4*<br /> GameOnline (GO) is a popular kind of entertainment for adolescents, but it is likely to lead<br /> physical, mental and social consequences as oversue. The cross-sectional study which used a<br /> self-administered questionnaire aimed to identify situation of GO overuse and related factors<br /> among 980 secondary students (47.3% males) aged 12-14 years in three schools in Hanoi. GO<br /> overuse was defined as playing GO more than 3 hours/day during a recent month. There were<br /> 23.1% of secondary students were GO overuse. Many factors related to overuse included (i)<br /> personal factors: gender, learning capacity, knowledge of GO, playing time, places, and length;<br /> (ii) family factors: situation of parental relationship, internet and GO management of parents,<br /> mutual care of family members; (iii) school-related factors: student-teacher relationship and<br /> friendship. The results recommended that the participation of educational managers, the school,<br /> parents and students themselves is necessary to prevent GO overuse and its nagative effect on<br /> the youth.<br /> Keywords: overuse; Online Game; secondary school; Hanoi; related factors<br /> 1<br /> <br /> Khoa Y tế Công cộng, viện Chiến lược và Chính sách Y tế, Bộ Y tế<br /> <br /> 2<br /> <br /> Khoa Nghiên cứu Kinh tế Y tế, viện Chiến lược và Chính sách Y tế, Bộ Y tế<br /> <br /> 3<br /> <br /> Trung tâm Sống và Học tập vì Môi trường và Cộng đồng<br /> <br /> 4<br /> <br /> Bộ môn Dịch tế- Thống kê, Đại học Y tế Công cộng<br /> <br /> *Tác giả liên lạc: Lê Thị Kim Ánh, Đại học Y tế Công cộng, 138 Giảng Võ, Ba Đình, Hà Nội<br /> Email: ltka@hsph.edu.vn<br /> 1<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Hiện nay, GameOnline (GO) đã và đang trở thành một xu hướng giải trí phổ biến trong giới<br /> trẻ tại nhiều quốc gia trên thế giới. Nếu chơi GO với thời gian hợp lý và điều độ sẽ là một hình<br /> thức giải trí hữu ích, kích thích và phát triển tư duy, nhưng nếu lạm dụng, chơi quá mức sẽ dẫn<br /> đến hậu quả tiêu cực về thể chất, tinh thần và xã hội. Ở nhiều nước châu Á, nghiện GO đang trở<br /> thành một trong những vấn đề y tế công cộng nổi cộm. Năm 2006, chính phủ Hàn Quốc ước tính<br /> khoảng 210.000 trẻ em cần được điều trị nghiện GO, khoảng 80% trẻ cần được điều trị bằng các<br /> liệu pháp tâm lý và 20 - 24% cần được điều trị tại bệnh viện [5, 8]. Tại Trung Quốc, khoảng 10<br /> triệu (13,7% giới trẻ) được chẩn đoán là nghiện GO [11].<br /> Việc sử dụng Internet và chơi GO cũng đang rất phổ biến, đặc biệt ở vị thành niên (VTN)<br /> và thanh niên (TN) Việt Nam. Điều tra Quốc gia về VTN và TN Việt Nam 2009 cho thấy khoảng<br /> 45% VTN và TN đã từng sử dụng Internet, trong số đó 38,2% với mục đích giải trí và chơi game<br /> [2]. Trước thực trạng này, Chính phủ đã đưa ra các văn bản quy định quản lý GO khác nhau<br /> nhằm hạn chế tình trạng chơi chơi GO quá mức. Tuy nhiên trên thực tế, các văn bản này chủ yếu<br /> hướng đến doanh nghiệp, những nhà cung cấp dịch vụ GO, trong khi đó chưa có những biện<br /> pháp can thiệp trực tiếp đối với người chơi. Các bằng chứng về chơi GO quá mức và những yếu<br /> tố liên quan đến chơi GO là rất cần thiết để có thể ứng dụng vào các can thiệp.<br /> Với mục tiêu xác định tỉ lệ chơi GO mức quá và một số yếu tố liên quan của HS tại 3<br /> trường THCS tại Hà Nội, nghiên cứu sẽ góp phần tạo cung cấp các thông tin cần thiết cho các<br /> nhà quản lý và gia đình nhìn nhận rõ vấn đề và có giải pháp hiệu quả để hạn chế tình trạng chơi<br /> GO của HS.<br /> PHƯƠNG PHÁP<br /> Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu sử dụng thiết kế cắt ngang có phân tích trên<br /> Đối tượng: học sinh (HS) khối lớp 7, 8, 9 (độ tuổi 12-15) tại 3 trường Lê Ngọc Hân (Q.<br /> Hai Bà Trưng), Giảng Võ (Q. Ba Đình) và Tân Mai (Q. Hoàng Mai), Hà Nội. Nghiên cứu tiến<br /> hành chọn mẫu cụm – đơn vị cụm là lớp. Với hệ số thiết kế 2,5 và dự kiến 10% mất đối tượng, cỡ<br /> mẫu nhằm ước lượng tỷ lệ tính được là 1050 HS.<br /> Công cụ nghiên cứu: là bộ câu hỏi phát vấn tự điền đã được thiết kế sẵn sau khi tham khảo<br /> y văn, văn bản hướng dẫn và dựa theo các chỉ số tương ứng với mục tiêu NC [3][7][8][12].<br /> Thông qua bộ câu hỏi tự điền, đối tượng được hỏi về số giờ chơi GO trung bình một ngày trong 1<br /> tháng gần nhất: (1) dưới 1 giờ, (2) từ 1-3 giờ, (3) trên 3-5 giờ và (4) trên 5 giờ. Theo y văn và<br /> quy định hiện hành về quản lý thời gian chơi GO, tình trạng “chơi GO quá mức” được xác định<br /> khi thời gian chơi trung bình trên 3 giờ/ngày trong 1 tháng gần nhất tính đến thời điểm thu thập<br /> thông tin. Các yếu tố liên quan được NC bao gồm: mối quan hệ, sự quan tâm, quản lý của cha mẹ<br /> đối với việc chơi GO (yếu tố gia đình); các mối quan hệ, quan tâm chia sẻ với bạn bè, thầy cô;<br /> mức độ tham gia các hoạt động ngoại khóa… Sau khi phân tích đơn biến, các yếu tố liên quan<br /> được khống chế gây nhiễu bằng phương pháp Mantel –Haenszel. Các kiểm định được sử dụng<br /> với mức ý nghĩa 0,05.<br /> Các HS tham gia nghiên cứu thông qua sự cho phép BGH nhà trường và Hội phụ huynh<br /> của trường. Nghiên cứu cũng được sự chấp thuận của HĐĐĐ Trường ĐH Y tế Công cộng.<br /> <br /> 2<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> Số HS tham gia NC là 980 (chiếm 93,3% so với tổng số mẫu ước lượng). Hầu hết HS có<br /> học lực giỏi (77,9%) và khá (20,1%). 85,4% HS có nối mạng Internet ở nhà, tỷ lệ này là như<br /> nhau ở tất cả các khối lớp (83,4%, 86,4% và 86% ở khối 7, 8, và 9). Trong 980 HS, có 799 HS<br /> (81,5%) đã từng chơi GO (Bảng 1). Trong số này, có 566 HS (70,8%) HS vẫn tiếp tục duy trì<br /> hành vi chơi đến thời điểm 1 tháng gần nhất.<br /> Bảng 1. Đặc điểm đối tượng nghiên cứu<br /> Các đặc điểm<br /> <br /> N<br /> <br /> %<br /> <br /> Các đặc điểm<br /> <br /> N<br /> <br /> %<br /> <br /> Giới<br /> <br /> 980<br /> <br /> 100<br /> <br /> Tuổi<br /> <br /> 980<br /> <br /> 100<br /> <br /> Nam<br /> <br /> 465<br /> <br /> 47,4<br /> <br /> 11<br /> <br /> 1<br /> <br /> 0,1<br /> <br /> Nữ<br /> <br /> 515<br /> <br /> 52,6<br /> <br /> 12<br /> <br /> 278<br /> <br /> 28,4<br /> <br /> 13<br /> <br /> 372<br /> <br /> 38,0<br /> <br /> 14<br /> <br /> 329<br /> <br /> 33,6<br /> <br /> Khối lớp<br /> <br /> 980<br /> <br /> 100<br /> <br /> Học lực<br /> <br /> 859<br /> <br /> 100<br /> <br /> Lớp 7<br /> <br /> 277<br /> <br /> 28,3<br /> <br /> Trung bình<br /> <br /> 17<br /> <br /> 2,0<br /> <br /> Lớp 8<br /> <br /> 374<br /> <br /> 38,2<br /> <br /> Khá<br /> <br /> 173<br /> <br /> 20,1<br /> <br /> Lớp 9<br /> <br /> 329<br /> <br /> 33,5<br /> <br /> Giỏi<br /> <br /> 669<br /> <br /> 77,9<br /> <br /> Nhà có nối mạng Internet<br /> <br /> 980<br /> <br /> 100<br /> <br /> 980<br /> <br /> 100<br /> <br /> Có<br /> <br /> 837<br /> <br /> 85,4<br /> <br /> Đã từng<br /> <br /> 799<br /> <br /> 81,5<br /> <br /> Không<br /> <br /> 143<br /> <br /> 14,6<br /> <br /> Chưa bao giờ<br /> <br /> 181<br /> <br /> 18,5<br /> <br /> Tỷ lệ HS từng chơi GO<br /> <br /> Tỷ lệ chơi GO quá mức và yếu tố cá nhân<br /> Thông qua tổng thời gian chơi 1 ngày liên tục trong một tháng gần nhất, trong 566 HS hiện<br /> đang chơi GO, có 131 (23,1%) HS chơi quá mức.<br /> Giới tính và học lực là các yếu tố có liên quan đến tình trạng chơi GO quá mức. Tỷ lệ chơi<br /> GO quá mức ở HS nam cao hơn nữ (26,3% so với 18,9%, p