YOMEDIA
ADSENSE
Tính Rs của tập nghiệm mạnh phương trình vi tích phân Volterra đối số lệch phi tuyến loại Hyperbolic
29
lượt xem 3
download
lượt xem 3
download
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
Trong bài báo này chứng minh tập nghiệm mạnh S của phương trình vi tích phân Volterra đối số lệch phi tuyến loại Hyperbolic sau là tập Rs. Mời các bạn cùng tham khảo bài viết để nắm chi tiết nội dung nghiên cứu.
AMBIENT/
Chủ đề:
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Tính Rs của tập nghiệm mạnh phương trình vi tích phân Volterra đối số lệch phi tuyến loại Hyperbolic
Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TP HCM Lê Hoàn Hóa và tgk<br />
_____________________________________________________________________________________________________________<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
TÍNH R CỦA TẬP NGHIỆM MẠNH<br />
PHƯƠNG TRÌNH VI TÍCH PHÂN VOLTERRA<br />
ĐỐI SỐ LỆCH PHI TUYẾN LOẠI HYPERBOLIC<br />
LÊ HOÀN HÓA*, NGUYỄN NGỌC TRỌNG**<br />
<br />
TÓM TẮT<br />
Trong bài báo này, chúng tôi chứng minh tập nghiệm mạnh S của phương trình vi<br />
tích phân Volterra đối số lệch phi tuyến loại Hyperbolic sau là tập R .<br />
t<br />
<br />
u t A t u t L t ut V Kt,s,u s ,us ds f t , t 0<br />
t ,u t <br />
1<br />
0<br />
u C<br />
0 r<br />
<br />
Do đó S khác rỗng, compact, liên thông. Công cụ chính được sử dụng là định lý<br />
điểm bất động của toán tử dạng Krasnosel’skii trong không gian lồi địa phương, định lý về<br />
tính R của tập điểm bất động của ánh xạ hoàn toàn liên tục.<br />
Từ khóa: Tập R , phương trình vi tích phân Volterra đối số lệch phi tuyến loại<br />
Hyperbolic<br />
ABSTRACT<br />
The R property of a set of strong solutions of the nonlinear hyperbolic Volterra<br />
integro-differential equation with deviating argument<br />
In this paper, we prove the R property of a set S of strong solutions of the<br />
following nonlinear Hyperbolic Voltera integro-differential equation with deviating<br />
argument<br />
t<br />
<br />
t K t,s,u s ,us ds f t, t 0<br />
u t A t u t L t u V t,u t <br />
0 1<br />
u C<br />
0 r<br />
<br />
Hence, S is a non empty, compact, connected set. The Theorem of a fixed point of the<br />
Krasnosel’skii-operator in a locally convex space and the Theorem about the R property<br />
of a set of fixed points of completely continuous maps are mainly used.<br />
Keywords: R set, nonlinear Volterra integro-differential equation with deviating<br />
argument<br />
<br />
*<br />
PGS TS, Khoa Toán – Tin học Trường Đại học Sư phạm TP HCM<br />
**<br />
Học viên Cao học Trường Đại học Sư phạm TP HCM<br />
<br />
1<br />
Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TP HCM Số 27 năm 2011<br />
_____________________________________________________________________________________________________________<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
1. Giới thiệu<br />
Khi khảo sát một phương trình, trước tiên ta muốn nghiên cứu sự tồn tại nghiệm<br />
của nó. Khi phương trình đã có nghiệm thì một câu hỏi tự nhiên được đặt ra là: liệu<br />
nghiệm đó có duy nhất hay không và trong trường hợp phương trình có nhiều nghiệm<br />
thì tập nghiệm có những tính chất gì?<br />
Năm 1942, N.Aronszajn đã chứng minh rằng tập nghiệm S của bài toán giá trị<br />
đầu x f t , x , x 0 x0 (trong đó x n , t I 0, T , f bị chặn và liên tục trên<br />
I n ) là một tập R trong không gian C I tất cả các hàm liên tục từ I vào n .<br />
Điều này suy ra S khác rỗng, compact, liên thông. Trong bài báo này, chúng tôi chứng<br />
minh tính R của tập nghiệm mạnh của phương trình 1 . Công cụ sử dụng là định lý<br />
điểm bất động của toán tử dạng Krasnosel’skii trong không gian lồi địa phương, định lý<br />
về tính R của tập điểm bất động của ánh xạ hoàn toàn liên tục và một số định lý khác.<br />
2. Kiến thức chuẩn bị<br />
Định nghĩa:<br />
Cho là không gian metric đầy đủ. B là tập con khác rỗng của .<br />
B gọi là co rút được (contractible) nếu tồn tại x0 B và ánh xạ liên tục<br />
h : 0,1 B B thỏa h 0, x x0 và h 1, x x với mọi x B .<br />
B gọi là R nếu B đồng phôi với giao của một dãy giảm Bn n , trong đó Bn là<br />
co rút được với mọi n .<br />
Một tập R thì khác rỗng, compact, liên thông.<br />
Định nghĩa:<br />
Cho X , Y là không gian metric và ánh xạ f : X Y . f gọi là ánh xạ riêng<br />
(proper map) nếu f liên tục và với mọi tập compact M của Y ta có f 1 M là tập<br />
compact của X .<br />
Điều kiện A [2] . Cho X là không gian lồi địa phương và P là một họ nửa chuẩn<br />
tách trên X , D là một tập con của X và U : D X . Với bất kỳ a X , ta định nghĩa<br />
U a : D X bởi U a x U x a .<br />
Toán tử U : D X gọi là thỏa điều kiện A trên tập con của X nếu<br />
A.1 Với bất kỳ a : U a D D .<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
2<br />
Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TP HCM Lê Hoàn Hóa và tgk<br />
_____________________________________________________________________________________________________________<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
A.2 Với bất kỳ a và p P , tồn tại k a 0 với tính chất: Với mọi 0 ,<br />
tồn tại r và 0 sao cho với mọi x , y D thỏa ap x, y thì<br />
ap U ar x ,U ar y .<br />
Ở đây<br />
<br />
ap x, y max p U ai x U aj y : i, j 0,1,2,..., ka , 1,2,... , 0 0,1, 2,... .<br />
<br />
Định lý B [2] . Cho X là không gian lồi địa phương đầy đủ theo dãy với họ nửa<br />
chuẩn tách P và giả sử U , C là toán tử trên X sao cho<br />
B.1 U thỏa điều kiện A trên X .<br />
B.2 Với bất kỳ p P , tồn tại k p 0 (k p phụ thuộc vào p ) sao cho:<br />
p U x U y k p p x y với mọi x, y X .<br />
<br />
B.3 Tồn tại x0 X với tính chất: Với mọi p P tồn tại r và<br />
0,1 ( r , phụ thuộc vào p ) sao cho p U xr x U xr y p x y với<br />
0 0<br />
mọi<br />
x, y X .<br />
B.4 C hoàn toàn liên tục và p C A với A X , p A <br />
<br />
trong đó p A sup p x : x A.<br />
<br />
p C x <br />
B.5 p (lim 0 với mọi p P .<br />
x ) p x<br />
Khi đó U C có điểm bất động.<br />
Chú ý 1: Từ chứng minh của định lý B ta thấy: Trong trường hợp X là không gian<br />
Banach, tồn tại quả cầu mở B x0 , r của X thỏa mãn<br />
I U <br />
1<br />
<br />
C B x0 , r B x0 , r , U C có điểm bất động trong B x0 , r và mọi<br />
điểm bất động của U C đều thuộc B x0 , r , trong đó B x0 , r là quả cầu đóng tâm<br />
x0 , bán kính r .<br />
Định lý C [2] . Cho X là không gian lồi địa phương với họ nửa chuẩn tách P, D<br />
là tập con đầy đủ theo dãy của X . Cho U là một toán tử liên tục đều trên D (tức là với<br />
p P và 0 , tồn tại 0 sao cho nếu p x y thì dẫn đến<br />
p U x U y ).<br />
<br />
<br />
<br />
3<br />
Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TP HCM Số 27 năm 2011<br />
_____________________________________________________________________________________________________________<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Giả sử U thỏa điều kiện A trên một tập con của X . Khi đó toán tử<br />
1<br />
I U được định nghĩa tốt và liên tục trên . Với bất kỳ a , toán tử U a có duy<br />
1 1<br />
nhất một điểm bất động trên D là I U a và lim U an x I U a với mọi<br />
n <br />
x D.<br />
Chú ý 2: [2] . Nếu trong điều kiện A , được chọn độc lập với a thì với các<br />
1<br />
giả thiết của định lý trên ta có I U liên tục đều trên .<br />
Định lý D [1] . Cho X là không gian metric, E , là không gian Banach và ánh<br />
xạ riêng f : X E . Giả sử rằng có một dãy các ánh xạ riêng f k : X E thỏa<br />
1<br />
D.1 fk x f x với mọi x X .<br />
k<br />
1<br />
D.2 Với mọi k và u E thỏa u , phương trình f k x u có nghiệm<br />
k<br />
duy nhất.<br />
Khi đó tập M f 1 0 là R .<br />
<br />
<br />
Định lý E ([1]). Cho X n , np , là một hệ ngược. Nếu mỗi X n là R thì giới hạn<br />
ngược lim X n cũng là R .<br />
3. Kết quả chính<br />
3.1. Giới thiệu bài toán<br />
Cho r 0. Ta ký hiệu là chuẩn của không gian Banach E và 0, .<br />
<br />
<br />
Cr C r ,0 , E với chuẩn u sup u t : t r ,0 . <br />
C r , , E là không gian các hàm liên tục từ r , vào E với họ nửa<br />
<br />
chuẩn n<br />
n<br />
được định nghĩa như sau: x n sup x t : t r , n , n .<br />
<br />
Với mọi u C r , , E và t 0 đặt ut Cr định nghĩa bởi<br />
<br />
ut u t với r ,0 .<br />
<br />
Với mọi u C r , d , E và t 0, d đặt ut Cr định nghĩa bởi<br />
<br />
ut u t với r ,0 .<br />
Với u X , đặt u : r , E được định nghĩa như sau<br />
<br />
<br />
<br />
4<br />
Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TP HCM Lê Hoàn Hóa và tgk<br />
_____________________________________________________________________________________________________________<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
u s 0 u 0 , s 0<br />
u s <br />
s , s r , 0<br />
<br />
Với u C 0, d , E , đặt u : r , d E được định nghĩa như sau<br />
<br />
u s 0 u 0 , s 0, d <br />
u s <br />
s , s r , 0<br />
Với mỗi n , đặt X n C 0, n , E là không gian Banach gồm các hàm liên<br />
tục u : 0, n E với chuẩn u n <br />
sup u t : t 0, n .<br />
X C , E là không gian Frechet các hàm liên tục từ vào E với họ nửa<br />
chuẩn được định nghĩa như sau:<br />
n n<br />
u n <br />
sup u t : t 0, n với n .<br />
Xét phương trình<br />
t<br />
<br />
<br />
u t A t K t , s, u s , us ds f t , t 0<br />
t u t L t u V t , u t <br />
0 1<br />
u C<br />
0 r<br />
<br />
trong đó A t t 0 là họ toán tử tuyến tính liên tục từ E vào E , L t là họ toán tử<br />
t 0<br />
<br />
tuyến tính liên tục từ Cr vào E , f : E liên tục, hơn nữa<br />
i t A t liên tục và t L t liên tục.<br />
ii V : E E liên tục và tồn tại hàm liên tục : sao cho<br />
V t , x V t , y t x y với mọi x, y E và t .<br />
iii K : E Cr E hoàn toàn liên tục.<br />
K t , s , x, y <br />
iv x lim 0 đều theo t , s trên mỗi đoạn bị chặn tùy ý của<br />
y x y<br />
.<br />
Định nghĩa:<br />
u : r , E gọi là nghiệm mạnh của phương trình 1 nếu<br />
u 0, C 1 0, , E và u thỏa phương trình 1 , ở đây C1 0, , E là không<br />
gian các hàm khả vi liên tục u : 0, E .<br />
3.2. Các định lý<br />
Định lý 1.<br />
<br />
<br />
5<br />
Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TP HCM Số 27 năm 2011<br />
_____________________________________________________________________________________________________________<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Cho E , là không gian Banach, D là tập con mở, bị chặn của E và ánh xạ<br />
hoàn toàn liên tục L : D E . Giả sử rằng có một dãy các ánh xạ hoàn toàn liên tục<br />
Lk : D E thỏa<br />
1<br />
(1.1) Lk x L x với mọi x D .<br />
k<br />
1<br />
(1.2) Với mọi k và u E thỏa u , phương trình x Lk x u có<br />
k<br />
nghiệm duy nhất.<br />
Khi đó tập điểm bất động của L là R .<br />
<br />
Chứng minh: Ký hiệu i : D E định bởi i x x . Đặt f i L, f k i Lk với<br />
k . Theo định lý D ta có điều phải chứng minh.<br />
Định lý 2.<br />
Cho tập đóng, khác rỗng M X C ,E. Với n , đặt<br />
<br />
<br />
M n x 0, n : x M . Nếu mỗi M n là R thì M cũng là R .<br />
<br />
Chứng minh : Với m p , đặt mp : M p M m định bởi mp x x 0,m . Ta có<br />
<br />
M n , np , là hệ ngược và M đồng phôi với lim M n . Theo định lý E , M là R .<br />
Định lý 3.<br />
Nếu các điều kiện i , ii , iii , iv được thỏa mãn thì tập nghiệm mạnh của bài<br />
toán 1 là R .<br />
Chứng minh :<br />
Đặt g : Cr E định bởi g t , u A t u 0 L t u .<br />
Ta thấy I tương đương với phương trình tích phân sau<br />
t t s<br />
<br />
<br />
u t g s, us V s, u s f s ds K s, , u , u d ds 0 , t 0<br />
0 00 <br />
<br />
u<br />
0 <br />
<br />
Đặt P, H ,U , C : X X định bởi P u s g s, u V s, u s f s ,<br />
s<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
6<br />
Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TP HCM Lê Hoàn Hóa và tgk<br />
_____________________________________________________________________________________________________________<br />
<br />
<br />
<br />
t t t<br />
<br />
<br />
0<br />
<br />
H u t K t, s, u s , u ds,U u t Pu s ds, C u t Hu s ds 0.<br />
s<br />
0 0<br />
<br />
Đặt là tập điểm bất động của U C và là tập nghiệm mạnh của 1 .<br />
<br />
u t , t 0<br />
Khi u thì u 0 0 nên u t <br />
t , t r , 0<br />
Đặt F : định bởi F u u . Khi đó F là phép đồng phôi.<br />
Vậy ta sẽ chứng minh là tập R .Ta cần các bổ đề sau.<br />
Bổ đề 1. [3] . g : Cr E liên tục và với mọi n tồn tại k n 0 sao cho với<br />
mọi x, y Cr và t 0, n ta có g t , x g t , y k n x y .<br />
<br />
Bổ đề 2. [3] . Với mọi s 0, n và x, y X ta có x y <br />
s s<br />
2 x y n và<br />
<br />
x s<br />
2 x n .<br />
<br />
Bổ đề 3. [3] . Ta có C liên tục. Với n đặt d n max s : s 0, n và<br />
j<br />
j j ncn <br />
cn 2k n d n . Khi đó ta có U z x U y n<br />
x y n với mọi j <br />
z và<br />
j!<br />
x, y, z X . Do đó U thỏa điều kiện B.1 B.3 của định lý B .<br />
C u n<br />
Bổ đề 4. C hoàn toàn liên tục và lim 0 với mọi n . Khi X thỏa<br />
u n u n<br />
<br />
mãn n thì ta có C n .<br />
Chứng minh bổ đề 4 :<br />
Theo bổ đề 3 ta có C liên tục. Lấy X bị chặn. Đặt<br />
P x s : x , s 0, n , Q x : x , s 0, n . Khi đó P, Q bị chặn. Vì K<br />
s<br />
<br />
<br />
hoàn toàn liên tục nên B : K 0, n P Q compact. Do đó tồn tại 0 sao cho<br />
2<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
K t , s, u s , u với mọi t , s 0, n và u .<br />
2<br />
<br />
s<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
7<br />
Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TP HCM Số 27 năm 2011<br />
_____________________________________________________________________________________________________________<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Vậy lấy 0 thì tồn tại sao cho với mọi u và t1 , t2 0, n mà<br />
n<br />
max t1 ,t2 s<br />
<br />
t1 t2 thì Cu t1 Cu t2 K s , , u , u<br />
min t1 ,t2 0<br />
<br />
d ds<br />
<br />
<br />
n t1 t 2 n .<br />
<br />
Do đó Cu 0,n <br />
: u đẳng liên tục.<br />
<br />
<br />
Lấy nửa không gian đóng u E : b* u r chứa B , với b* E * và r 0 .<br />
Theo tính chất của tích phân Bochner và tính tuyến tính của b* ta có :<br />
1 ts 1 ts <br />
n <br />
b* 2 K s, , u , u d ds 2 b* K s, , u , u d ds r<br />
n 0 0<br />
<br />
0 0 <br />
với mọi u và với mọi t 0, n .<br />
t s<br />
1 <br />
Vậy<br />
n 2 0 0<br />
d ds u E : b u r<br />
K s, , u , u<br />
<br />
<br />
*<br />
với mọi u và<br />
<br />
t 0, n .<br />
Vì giao của tất cả các nửa không gian đóng chứa B là bao lồi đóng conv B của<br />
t<br />
s <br />
00<br />
<br />
B nên ta có K s, , u , u d ds n conv B với mọi u và t 0, n .<br />
<br />
<br />
2<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Với mỗi t 0, n đặt C n t : Cu t : u .<br />
0,n<br />
<br />
<br />
Khi đó C n t n 2 conv B 0 . Do B là tập compact nên ta có<br />
C t là tập compact tương đối. Vậy C là tập compact tương đối. Suy ra C<br />
n<br />
hoàn toàn liên tục.<br />
Do iv nên với mọi 0 tồn tại m 0 sao cho với mọi x E và y Cr mà<br />
2<br />
2 <br />
x y m thì K t , s, x, y x y với mọi t , s 0, n .<br />
12n<br />
Do K hoàn toàn liên tục nên tồn tại 0 sao cho với mọi x E và y Cr mà<br />
2<br />
x y m thì K t , s, x, y với mọi t , s 0, n .<br />
2<br />
Vậy K t , s, x, y <br />
12n 2<br />
x y với mọi t , s 0, n , x E , y Cr .<br />
<br />
<br />
8<br />
Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TP HCM Lê Hoàn Hóa và tgk<br />
_____________________________________________________________________________________________________________<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Khi đó với mọi t 0, n và u X ta có :<br />
t<br />
s <br />
00<br />
<br />
Cu t K s, , u , u<br />
<br />
<br />
d ds 0 <br />
<br />
t<br />
s <br />
<br />
00 <br />
12n 2 <br />
u u<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
d ds 0 <br />
<br />
<br />
n2 u n 0 .<br />
4 12<br />
4n 2 4 0 Cu n<br />
Chọn n max , , . Khi u n<br />
n thì .<br />
3 u n<br />
<br />
Lấy X thỏa n . Đặt P x s : x , s 0, n và<br />
<br />
Q x : x , s 0, n . Do nên P, Q bị chặn. Vì K hoàn toàn liên tục<br />
s n<br />
<br />
<br />
nên tồn tại 0 sao cho K t , s, u s , u với mọi t , s 0, n , u .<br />
2<br />
<br />
s<br />
<br />
Vậy C u n 2 0 với mọi u . Do đó C n .<br />
n<br />
<br />
Ta chứng minh định lý 3 qua hai bước.<br />
Bước 1. Ta chứng minh . Theo bổ đề 3 và bổ đề 4 ta có U , C thỏa các điều kiện<br />
của định lý B .Vậy .<br />
Bước 2. Ta chứng minh là tập R .<br />
<br />
<br />
Đặt n u 0,n : u . Ta chứng minh n là R . Để đỡ nặng nề về mặt ký<br />
hiệu ta đặt P, H ,V , G : X n X n định bởi<br />
t<br />
<br />
V s, u s f s , Hu t K t, s, u s , u ds,<br />
Pu s g s, u<br />
s<br />
0<br />
s<br />
<br />
t t<br />
V u t Pu s ds, G u t Hu s ds 0 với t 0, n .<br />
0 0<br />
<br />
Tương tự chứng minh đối với U , C ta có V , G thỏa kết luận của bổ đề 3 và bổ<br />
j<br />
j<br />
đề 4. Vậy với z , u , v X n ta có Vz u Vz v j<br />
<br />
ncn u v với mọi j . Do<br />
n<br />
n j!<br />
1<br />
đó V thỏa điều kiện B.1 B.3 của định lý B , V liên tục đều, I V được<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
9<br />
Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TP HCM Số 27 năm 2011<br />
_____________________________________________________________________________________________________________<br />
<br />
<br />
<br />
1<br />
định nghĩa tốt và liên tục đều trên X n . Đặt A I V G . Khi đó A hoàn toàn liên tục.<br />
Ta gọi tập điểm bất động của A là .<br />
Bổ đề 5. n <br />
Chứng minh bổ đề 5 :<br />
Khi u thì u 0,n là điểm bất động của A . Vậy n .<br />
t t<br />
Lấy y . Ta có y t Py s ds Hy s ds 0 với t 0, n .<br />
0 0<br />
<br />
Xét phương trình<br />
t<br />
<br />
<br />
u t g t K t , s, u s , u s ds f t , t n<br />
t , u V t , u t <br />
2<br />
0<br />
<br />
u t y t , t r , n<br />
<br />
Tương tự phương trình 1 ta thấy phương trình 2 có một nghiệm là u . Đặt<br />
y t , t 0, n <br />
x t . Khi đó x và x 0,n y . Do đó y n . Tức là n .<br />
u t , t 0<br />
j j<br />
<br />
Bởi lim<br />
ncn 0 nên tồn tại p sao cho<br />
ncn 1 với mọi j p . Đặt<br />
j j! j!<br />
p<br />
<br />
<br />
ncn 1 và ncn . Theo định lý C tồn tại điểm bất động duy nhất z0 của V .<br />
p!<br />
p1 i 1 G x<br />
Đặt 1 0 . Ta có lim n<br />
0 nên tồn tại R1 0 sao<br />
x n x z<br />
i0 0 n<br />
<br />
1<br />
cho khi x z0 n R1 thì G x x z0 n .<br />
n<br />
2<br />
<br />
Đặt M x X n : x z0 n <br />
R1 . Khi đó G M n nên tồn tại R2 0 sao<br />
cho G x R2 với mọi x X n thỏa mãn x z0 n<br />
R1 .<br />
n<br />
1<br />
Lấy 0 , vì I V liên tục đều trên X n , nên tồn tại 0 thỏa mãn<br />
1 1<br />
I V x I V y n với mọi x, y X n mà x y n . 3<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
10<br />
Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TP HCM Lê Hoàn Hóa và tgk<br />
_____________________________________________________________________________________________________________<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Chọn R3 R1 R2 thì tương tự phần chứng minh định lý B trong [2] ta<br />
I V G B z0 , R3 B z0 , R3 , V G có một điểm bất động trong<br />
1<br />
thấy<br />
B z0 , R3 và mọi điểm bất động của V G đều thuộc B z0 , R3 , tức là n B z0 , R3 .<br />
<br />
<br />
Đặt Pn u s : s 0, n , u B z0 , R3 , Qn u : s 0, n , u B z0 , R3 .Ta có<br />
s<br />
<br />
Pn , Qn bị chặn. Do K liên tục nên tồn tại mở rộng liên tục K * của K 0, n2 P Q lên<br />
n n<br />
<br />
2<br />
E Cr sao cho K *<br />
2<br />
2<br />
E Cr convK 0, n Pn Qn . <br />
2<br />
Khi đó tồn tại toán tử Lipschitz địa phương K xác định trên E Cr sao<br />
2<br />
cho K t , s, x , y K * t , s , x , y với mọi t , s, x, y E Cr và<br />
2n 2<br />
K 2<br />
E Cr convK * 2<br />
2<br />
E Cr convK 0, n Pn Qn . <br />
Vì K hoàn toàn liên tục và Pn , Qn bị chặn nên K 2<br />
E Cr compact tương<br />
đối. Vậy K hoàn toàn liên tục.<br />
t<br />
s <br />
00<br />
<br />
<br />
<br />
Đặt C : X n X n định bởi C u t K s, , u , u d ds 0 với<br />
<br />
t 0, n . Vì K hoàn toàn liên tục nên chứng minh hoàn toàn tương tự bổ đề 4 ta có<br />
1<br />
C hoàn toàn liên tục. Đặt A I V C . Khi đó A cũng hoàn toàn liên tục.<br />
Với mọi t 0, n và u B z0 , R3 ta có<br />
t<br />
s <br />
00<br />
<br />
<br />
C u t G u t K s, , u , u K s, , u , u<br />
<br />
d ds<br />
<br />
<br />
t s<br />
<br />
00<br />
<br />
<br />
K s, , u , u K * s, , u , u<br />
<br />
d ds<br />
<br />
<br />
t<br />
s <br />
2 d ds .<br />
00<br />
2n 2<br />
<br />
Do đó C u G u n với mọi u B z0 , R3 . 4<br />
2<br />
Từ 3 , 4 ta có A u A u với mọi u B z0 , R3 .<br />
n<br />
<br />
Lấy h X n , ta xét phương trình u A u h với u X n . 5<br />
<br />
<br />
11<br />
Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TP HCM Số 27 năm 2011<br />
_____________________________________________________________________________________________________________<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Ta thấy phương 5 tương đương<br />
trình phương trình sau<br />
u V u h V h C u . Đặt W u V u h V h .<br />
Bổ đề 6. W C có điểm bất động.<br />
Chứng minh bổ đề 6 :<br />
j<br />
<br />
Với z , u , v X n ta có Vz u Vz v j j<br />
<br />
ncn u v với mọi j .<br />
n<br />
n j!<br />
Lại có h cố định và Wz VhV h z nên với mọi z , u , v X n ta cũng có<br />
j<br />
j<br />
Wz u Wz v j<br />
<br />
ncn uv với mọi j .<br />
n<br />
n j!<br />
Tương tự phần chứng minh định lý B trong [2] ta có<br />
WCpm<br />
x<br />
z0 z0 n<br />
C x n<br />
với mọi x Xn và m , trong đó<br />
p 1<br />
1 <br />
1 i .<br />
i0 <br />
Vậy WCpm<br />
x<br />
z 0 z0 n<br />
<br />
C x n C x G x n G x n<br />
với mọi<br />
x X n và m .<br />
<br />
Do đó với mọi x B z0 , R3 và m ta có: WCpm<br />
x<br />
z0 z0 G x n .<br />
n 2 <br />
Lấy x B z0 , R3 . Ta xét hai trường hợp<br />
TH1. x z0 n<br />
R1 .<br />
<br />
<br />
Khi đó WCpm x z0 z0 G x n R2 R3 . Điều này cho ta<br />
n 2 2<br />
W pm<br />
C x z0 B z0 , R3 .<br />
TH2. R1 x z0 n<br />
R3 . Ta có:<br />
<br />
1 <br />
WCpm<br />
x<br />
z0 z0 G x x z0 n <br />
2 2<br />
n<br />
n 2 <br />
1 R3 R3<br />
x z0 n<br />
R3 .<br />
2 2 2 2<br />
<br />
Điều này cho ta WCpm<br />
x<br />
z0 B z0 , R3 .<br />
<br />
12<br />
Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TP HCM Lê Hoàn Hóa và tgk<br />
_____________________________________________________________________________________________________________<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Vậy WCpm<br />
x<br />
z0 B z0 , R3 với mọi x B z0 , R3 và m .<br />
1<br />
Theo định lý C ta có lim WCpm<br />
x<br />
z0 I W C x với mọi x X n . Do đó<br />
m <br />
1<br />
I W C x B z0 , R3 với mọi x B z0 , R3 .<br />
1<br />
<br />
Như vậy I W C B z0 , R3 B z0 , R3 . <br />
1 1<br />
Theo định lý C ta có I W liên tục nên I W C liên tục. Do C hoàn<br />
1<br />
<br />
toàn liên tục nên I W C B z0 , R3 là tập compact tương đối. Vậy theo định lý<br />
1<br />
điểm bất động Schauder ta thấy I W C có điểm bất động trong B z0 , R3 . Đó<br />
cũng chính là điểm bất động của W C .<br />
<br />
Vậy phương trình 5 có nghiệm thuộc B z0 , R3 .Ta chứng minh nghiệm đó là<br />
duy nhất. Giả sử x, y là hai nghiệm của phương trình 5 tức x, y là hai điểm bất<br />
động của W C . Khi đó x 0 y 0 0 h 0 .<br />
<br />
Đặt b max 0, n : x t y t , t 0, . Ta chứng minh b n .<br />
2<br />
Giả sử trái lại b n . Do K Lipschitz địa phương trên 0, n E Cr nên tồn tại<br />
2<br />
0 sao cho K Lipschitz trên 0, n B1 B2 với hằng số Lipschitz là m , trong đó<br />
<br />
B1 z E : z x b , B2 z Cr : z x b<br />
<br />
.<br />
<br />
Đặt n k n d n .Với mỗi u X n cố định thì các ánh xạ s u s<br />
và s u s <br />
1<br />
liên tục nên tồn tại 1 0 sao cho 1 , b 1 n ; x s , y s B1 và<br />
2 n 2 mn <br />
x , y B<br />
s s<br />
2 với mọi s b, b 1 .<br />
<br />
Vậy với mọi s 0, n và b, b 1 ta có<br />
<br />
K s, , y , y m x y x y <br />
K s, , x , x<br />
<br />
<br />
<br />
.<br />
Đặt X C b, b , E với chuẩn u max u s : s b, b .<br />
b 1 b 1<br />
<br />
<br />
Ta thấy với mọi b, b thì x y x y . Do 1 b<br />
đó<br />
<br />
<br />
K s , , x , x K s , , y , y 2 m x y .<br />
<br />
<br />
b<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
13<br />
Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TP HCM Số 27 năm 2011<br />
_____________________________________________________________________________________________________________<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Với 0,b thì x y , x y<br />
<br />
.<br />
t b<br />
<br />
b0<br />
<br />
Vậy K s, , x , x K s, , y , y d ds 0 .<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Ta lại có x, y là điểm bất động của W C nên với t b, b 1 ta có<br />
t t<br />
s <br />
b b0<br />
<br />
x t Px s ds K s , , x , x d ds x b và<br />
<br />
<br />
t t<br />
s <br />
b b0<br />
<br />
y t Py s ds K s, , y , y d ds y b . Do đó<br />
<br />
<br />
t t<br />
<br />
<br />
b<br />
<br />
x t y t g s, x<br />
s<br />
g s, y<br />
s<br />
ds V s, x s V s, y s ds<br />
b<br />
t s<br />
<br />
bb<br />
<br />
K s , , x , x K s, , y , y d ds.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Vậy<br />
x t y t n x y b<br />
t b 2mn x y b<br />
t b n 2mn 1 x y b<br />
<br />
1<br />
xy b<br />
với mọi t b, b 1 .<br />
2<br />
1<br />
Do đó x y b x y b . Vậy x y b 0 .<br />
2<br />
Do vậy x t y t với mọi t b, b 1 . Vậy x t y t với mọi<br />
t 0, b 1 . Điều này mâu thuẫn với định nghĩa của b .Vậy b n . Do đó x y .<br />
Vậy phương trình 5 có nghiệm duy nhất thuộc B z0 , R3 .<br />
Đặt L A B z <br />
và L A B z0 , R3 <br />
. Ta thấy n là tập điểm bất động của L và<br />
0 , R3<br />
<br />
L thỏa các điều kiện của định lý 1 nên n là tập R . Do U , C liên tục nên tập điểm<br />
bất động của U C là đóng và theo bước 1 thì . Vậy theo định lý 2 ta có <br />
là R .<br />
<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO<br />
1. G. Gabor (1999), “On the acyclicity of fixed point sets of multivalued maps”,<br />
Topological Methods in Nonlinear Analysis, vol.14, pp. 327-343.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
14<br />
Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TP HCM Lê Hoàn Hóa và tgk<br />
_____________________________________________________________________________________________________________<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
2. L. H. Hoa, K. Schmitt (1994), “Fixed point theorems of Krasnosel’skii type in<br />
locally convex space and applications to integral equation”, Results in Mathematics,<br />
vol.25, pp. 291-313.<br />
3. L. H. Hoa, N. N. Trong, L. T. K. Anh (2010), “Nghiệm mạnh của phương trình vi<br />
tích phân với đối số lệch”, Tạp chí Khoa học ĐHSP TP HCM, 24 , tr. 104 -114.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
15<br />
ADSENSE
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
Thêm tài liệu vào bộ sưu tập có sẵn:
Báo xấu
LAVA
AANETWORK
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn