Tình trạng bất ổn của người lao động và sự thay đổi thể chế: Nhận thức của nhà lãnh đạo Công đoàn địa phương ở Trung Quốc

Chia sẻ: Kim Cương KC | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

35
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Các cuộc biểu tình của người lao động ở Trung Quốc đang gia tăng với tần suất và người lao động đang đưa ra nhiều yêu cầu tham vọng hơn. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu hoạt động này nhìn chung có thu hút sự phản ứng của các quan chức theo chủ nghĩa cải cách hay bảo thủ hay không. Sử dụng một cuộc khảo sát năm 2014 với các nhà lãnh đạo cấp thành phố từ liên đoàn công đoàn chính thức của Trung Quốc, chúng tôi thấy rằng sự thừa nhận về mức độ nghiêm trọng của các tranh chấp lao động ngày nay và cách quan hệ công nghiệp của đất nước đang thay đổi có tương quan thuận với sự lạc quan của những người được hỏi về khả năng thay đổi đối với Hệ thống chính trị của Trung Quốc. Để xác định chính xác điều này có ý nghĩa gì về mặt ý thức hệ, chúng tôi so sánh thêm những người lạc quan và bi quan về cải cách về sự ủng hộ của họ đối với một loạt các chính sách cụ thể hơn, nhận thấy rằng những người tin rằng những thay đổi mang tính hệ thống gần như có quan điểm khác với các đồng nghiệp của họ về tầm quan trọng của sự tham gia. với xã hội dân sự toàn cầu và cách tiếp cận ba bên (chính phủ, công đoàn, người sử dụng lao động) để quản lý nơi làm việc.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tình trạng bất ổn của người lao động và sự thay đổi thể chế: Nhận thức của nhà lãnh đạo Công đoàn địa phương ở Trung Quốc

NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI TÒNH TRAÅNG BÊËT ÖÍNVAÂ CUÃASÛÅ NGÛÚÂI THAY LAO ÀÖÍI À NHÊÅN THÛÁC CUÃA CÖNG NHAÂ ÀOAÂN LAÄNH ÀÕAÀAÅO PHÛÚNG ÚÃ KAN WANG* - MANFRED ELFSTROM** Ngûúâi dõch: Nguyïîn Thu Haâ Ngaây nhêån:8/12/2019 Ngaây phaãn biïån: 20/12/2019 Ngaây duyïåt àùng: 25/12/2019 Toám tùæt: Caác cuöåc biïíu tònh cuãa cöng nhên úã Trung Quöëc àang gia tùng têìn suêët vaâ cöng nhên àang voång hún. Tuy nhiïn, khöng roä liïåu hoaåt àöång naây, nhòn chung, seä kñch hoaåt phaãn ûáng mang tñnh ca Tûâ cuöåc khaão saát nùm 2014 thûåc hiïån trïn caác nhaâ laänh àaåo cêëp thaânh phöë tûâ liïn àoaân cöng àoa àa söë sûå thûâa nhêån vïì mûác àöå nghiïm troång cuãa caác tranh chêëp lao àöång ngaây nay vaâ vïì möëi tûú quan hïå cöng nghiïåp vúái sûå laåc quan cuãa àöëi tûúång nghiïn cûáu vïì khaã nùng thay àöíi cuãa hïå thöën chñnh xaác àiïìu naây coá yá nghôa gò vïì mùåt tû tûúãng, caác taác giaã so saánh nhûäng caá nhên coá caái n sûå uãng höå cuãa hoå àöëi vúái möåt loaåt caác chñnh saách cuå thïí, kïët quaã cho thêëy nhûäng ngûúâi tin v nhòn khaác vúái caác àöìng nghiïåp vïì têìm quan troång cuãa sûå àoáng goáp cuãa xaä höåi dên sûå toaân cêì cöng àoaân, chuã nhên) àïí quaãn lyá núi laâm viïåc. Kïët quaã naây laâm cú súã höî trúå cho yá tûúãng rùçng nh ngûúâi uãng höå caãi caách, vaâ möëi quan têm àïën sûå thay àöíi giûäa caác quan chûác Trung Quöëc, ñt nhê gia tùng cuâng vúái xung àöåt taåi núi laâm viïåc. Tûâ khoaá: Töíng Cöng höåi Trung Quöëc, dên chuã hoáa, quan hïå lao àöång, cöng àoaân, bêët öín cöng nhê WORKER UNREST AND INSTITUTIONAL CHANGE: PERCEPTIONS OF LOCAL TRADE Abstract: Worker protests in China are increasing in frequency, and workers are making more ambitious de it is unclear whether this activism is, on the whole, drawing a reformist or conservative response from official of city-level leaders from China’s official trade union federation, we find that an acknowledgement of the serio disputes and of how the country’s industrial relations are changing is positively correlated with respondents’ o likelihood of changes to China’s political system. To determine exactly what this means ideologically, we f optimists and pessimists with regard to their support for a range of more specific policies, finding that those changes are close at hand have different views from their peers regarding the importance of engagement with g a tripartite (government, union, employer) approach to managing workplaces. This provides tentative support f optimists are reform supporters and that interest in change among Chinese officials, at least at the level stud alongside workplace conflict. Keywords: All China Federation of Trade Unions(ACFTU), democratization, labour relations, trade unio institutions, officials T ònh traång bêët öín cuãa cöng nhên úã Trung Quöëc àaân aáp caác töí chûác phi chñnh phuã (PCP) cuãa caãnh àang gia tùng maånh meä vaâ àang thay àöíi trong saát àõa phûúng àïën caác chó trñch vïì baão vïå lao àöång tñnh chêët. Cuâng luác àoá, Bùæc Kinh vaâ chñnhchuã chöët cuãa caác böå trûúãng haâng àêìu. Nïëu chuã nghôa quyïìn àõa phûúng cuäng àaä thöng qua luêåt lao àöång caãi caách laâ xêy dûång núi laâm viïåc hiïåu quaã hún vaâ múái trong thêåp kyã qua, vaâ Àaãng Cöång saãn Trung tùng tiïëng noái cuãa ngûúâi lao àöång hoùåc, tham voång Quöëc (ÀCSTQ) vaâ Töíng Cöng höåi Trung Quöëc hún, khúãi xûúáng nhûäng thay àöíi cú baãn cho hïå thöëng (TCHTQ) àaä àûúåc khuyïën khñch aáp duång vai troâ mang tñnh tñch cûåc hún taåi núi laâm viïåc. Tuy nhiïn, cuäng * Hoåc viïån Quan hïå Lao àöång Trung Quöëc, Trung Quöëc àaä coá nhûäng àöång thaái úã bïn àöëi lêåp, tûâ caác cuöåc ** Àaåi hoåc Havard, Hoa Kyâ 14 Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân Söë 17 thaáng 12/2019
NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI chñnh trõ cuãa àêët nûúác, trao quyïìn cho ngûúâi lao àõnh lao àöång. Àiïìu naây cho thêëy sûå laåc quan caãi àöång; chuã nghôa baão thuã tiïëp tuåc dûåa vaâo caác töí caách vaâ chuã nghôa caãi caách coá nhiïìu àiïím tûúng chûác baão thuã àïí giaãi quyïët xung àöåt lao àöång hoùåc àöìng vaâ do àoá, hoaåt àöång mêëu chöët coá thïí thuác àêíy thêåm chñ àêíy luâi caác biïån phaáp uãng höå cöng nhên caãi caách vúái nhûäng nhaâ laänh àaåo möåt caách trûåc tiïëp hiïån coá, trong khi chöëng laåi sûå thay àöíi chñnh trõ möåt nhêët - hoùåc, ñt nhêët, kïët nöëi caác nhaâ quan chûác cuâng caách kiïn quyïët, liïåu giûäa caác nhaâ caãi caách hay baão chñ hûúáng vïì caãi caách thaânh möåt nhoám. Trong phêìn thuã, bïn naâo thùæng thïë. Trûúác diïîn biïën naây, rêët tiïëp theo, trûúác tiïn caác taác giaã seä töíng húåp kiïën nhiïìu cêu hoãi àûúåc àùåt ra: Chñnh xaác hoaåt àöång múái thûác vïì hoaåt àöång lao àöång cuãa Trung Quöëc, caác caãi cuãa cöng nhên Trung Quöëc àang àùåt aáp lûåc gò lïn böå caách lêåp phaáp vaâ liïn minh khaác nhau cho àïën nay, maáy quaãn trõ? AÁp lûåc naây àang truyïìn qua hïå thöëng vaâ caác dêëu hiïåu cuãa chuã nghôa baão thuã chñnh saách nöåi böå Nhaâ nûúác - Àaãng Trung Quöëc, vñ duå nhû caácàang gia tùng. Tiïëp theo, caác taác giaã seä thöëng kï taâi chûúng trònh nghõ sûå cuãa caác cú quan haânh chñnh liïåu hiïån coá vïì möëi quan hïå giûäa caác phong traâo xaä nhên sûå khaác nhau, hay qua caác cêëu truác kinh tïë àõa höåi, chïë taâi vaâ thay àöíi; vïì cöng àoaân dûúái caác nhaâ phûúng? Trong trûúâng húåp naâo nhaâ quan chûác cêìm nûúác xaä höåi chuã nghôa vaâ hêåu xaä höåi chuã nghôa; vaâ quyïìn àùåt niïìm tin vaâo khaã nùng thay àöíi thïí chïë cuå thïí vïì TCHTQ. Sau àoá, thiïët kïë khaão saát vaâ phûúng sêu sùæc? Bïn uãng höå caãi caách seä chuá troång vaâo nhûängthûác thûåc hiïån nghiïn cûáu seä àûúåc trònh baây cuâng thay àöíi cuå thïí naâo? Traã lúâi nhûäng cêu hoãi naây coávúái kïët quaã. Kïët luêån cuöëi cuâng seä àûa ra gúåi yá cho thïí cung cêëp nïìn taãng dûå kiïën vïì tûúng lai cuãa hoaåt chuã àïì nghiïn cûáu chuyïn sêu hún. àöång toaân cêìu - vaâ tûúng quan, tûúng lai cuãa möåt Tònh hònh hiïån taåi trong nhûäng quöëc gia àöåc taâi lúán nhêët vaâ lêu daâi nhêët Hïå thöëng chñnh trõ Trung Quöëc àang àöëi mùåt vúái thïë giúái. aáp lûåc quêìn chuáng tùng cao trong 2 thêåp kó vûâa qua. Baâi baáo naây sûã duång möåt cuöåc khaão saát göëc vúái Duâ nhûäng cuöåc biïíu tònh liïn quan àïën nhiïìu vêën àïì 225 nhaâ laänh àaåo cuãa TCHTQ cêëp thaânh phöë trïn khaác nhau, tûâ quyïìn súã hûäu àêët nöng thön àïën ö khùæp àêët nûúác àïí tòm hiïíu möëi quan hïå giûäa lyá lõchnhiïîm àïën tûå do tön giaáo, thöëng kï cho thêëy cöng caá nhên, möi trûúâng laâm viïåc, àaánh giaá cuãa hoå vïì nhên laâ têm àiïím cuãa caác röëi loaån gêìn àêy. Trong àùåc àiïím nöíi bêåt nhêët cuãa lao àöång Trung Quöëc vaâ möåt baáo caáo cuãa Viïån Khoa hoåc Xaä höåi Trung Quöëc vïì khaã nùng caãi caách trong tûúng lai gêìn. Kïët quaã nùm 2014, trong 14 nùm qua, danh muåc “sûå cöë haâng àaáng ngaåc nhiïn cho thêëy khaá nhiïìu cêu traã lúâi uãng loaåt” lúán nhêët liïn quan àïën 1000 caá nhên trúã lïn laâ höå nhûäng thay àöíi quan troång trong phûúng thûác caác xung àöåt liïn quan àïën viïåc laâm [1]. Giaáo viïn bõ quaãn lyá taåi Trung Quöëc, tûâ viïåc phên böë quyïìn lûåctraã lûúng dûúái mûác dõch vuå dên sûå; taâi xïë taxi àaä tûâ àïën sûå àoáng goáp cuãa quêìn chuáng trong caác quyïët chöëi laâm viïåc vò chi phñ nhiïn liïåu tùng; vaâ caác nhên àõnh cuãa nhaâ nûúác. Hún nûäa, nhûäng nhaâ laänh àaåo viïn nhaâ maáy theáp àaä tham gia vaâo caác cuöåc xung tin rùçng hiïåu ûáng “vöën maånh, lao àöång yïëu” sùæp àiàöåt baåo lûåc phaát sinh tûâ kïë hoaåch tû nhên hoáa. Cuöåc àïën höìi kïët vaâ nhûäng ngûúâi xaác àõnh mûác àöå tranh àònh cöng lúán nhêët trong lõch sûã Cöång hoâa Nhên dên chêëp cao laâ möåt khña caånh quan troång cuãa quan hïå Trung Hoa, cuöåc diïîu haânh cuãa 40.000 cöng nhên lao àöång ngaây nay coá nhiïìu khaã nùng hún tin vaâo caãi taåi nhaâ maáy giaây Yue Yuen cuãa Àaâi Loan úã Àöng caách hïå thöëng chñnh trõ laâ àiïìu têët yïëu. Àaãng viïn vaâ Quan, tónh Quaãng Àöng, xaãy ra vaâo nùm 2014. Tranh möåt söë lûúång lúán thaânh viïn cöng àoaân trong quaá chêëp lao àöång, xung àöåt phên xûã vaâ kiïån tuång haâng trònh saãn xuêët cuäng laâ nhûäng yïëu töë dûå baáo quannùm àaä tùng tûâ 48.121 nùm 1996 lïn 665.760 trong troång cho loâng tin àoá, ngoaâi ra, caác yïëu töë caá nhên nùm 2013 [2]. Troång taâi viïn vaâ thêím phaán úã nhiïìu vaâ möi trûúâng coân laåi khöng cho thêëy sûå tûúng quan thaânh phöë àïìu baáo caáo tònh traång quaá taãi. àaáng kïí vúái niïìm tin hoùåc sûå hoaâi nghi vïì khaã nùng Àaä töìn taåi möåt sûå thay àöíi àõnh tñnh trong àùåc caãi caách. Kïët quaã naây coá yá nghôa gò trong viïåc dûå tñnh cuãa hoaåt àöång lao àöång, àùåc biïåt laâ trong suöët àoaán caãi caách hïå thöëng chñnh trõ? 10 nùm qua. Caác hoåc giaã nhêån xeát, têìng lúáp lao àöång Nhûäng ngûúâi àûúåc hoãi tin vaâo sûå têët yïëu cuãa caãi lúán nhêët thïë giúái naây bõ chia reä sêu sùæc, hiïån tûúång caách khaác biïåt àaáng kïí so vúái nhûäng ngûúâi khöng naây àûúåc cho laâ do sûå phuå thuöåc cuãa Trung Quöëc quan têm àïën viïåc kïët nöëi vúái quêìn chuáng dên sûå vaâo àêìu tû trûåc tiïëp nûúác ngoaâi [3], khoaãng caách thïë toaân cêìu hay cam kïët tiïëp cêån ba bïn àöëi vúái quy hïå vaâ àöåc quyïìn thõ trûúâng [4], chïë àöå quaãn lyá khaác Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc 15 cöng àoaâ Söë 17 thaáng 12/2019
NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI nhau [5], caånh tranh chiïëm ûu aái tûâ nhaâ nûúác [6], vaâ 1982), caác nhaâ hoaåt àöång coá nhiïìu yá kiïën traái chiïìu àöëi lêåp trong quaá trònh saãn xuêët lao àöång giûäa lao vïì àïì xuêët trïn [15]. àöång nhêåp cû vaâ lao àöång taåi doanh nghiïåp vöën nhaâ Trûúác sûå thuác giuåc cuãa chñnh quyïìn trung ûúng, nûúác [7]. Tuy nhiïn, nghiïn cûáu gêìn àêy àaä xaác àõnh TCHTQ àaä maåo hiïím vûúåt ra ngoaâi vai troâ truyïìn möåt bûúác chuyïín mònh tûâ quan hïå lao àöång caá nhên thöëng cuãa mònh laâ “chia seã tònh caãm”, cho nhûäng ngûúâi sang quan hïå lao àöång têåp thïí [8] vaâ têåp húåp caác lao àöång coá gia àònh khoá khùn, töí chûác caác hoaåt àöång yïu cêìu múái laå, maånh meä hún: nêng mûác lûúng, bêët vùn hoáa vaâ tön vinh nhûäng ngûúâi lao àöång gûúng kïí mûác töëi thiïíu theo luêåt àõnh; têåp trung àïën caác mêîu. Vaâo nùm 2005, caác nhên viïn cuãa TCHTQ àaä chi tiïët taåi núi laâm viïåc (laâm thïm giúâ, baão hiïím, vûúåt quyïìn, têåp húåp cöng nhên taåi möåt söë cûãa haâng v.v.); vaâ tön troång cú baãn tûâ ngûúâi sûã duång lao àöång Wal-Mart (thay vò xin pheáp caác nhaâ quaãn lyá cûãa haâng [9]. Àùåc biïåt tûâ nùm 2010 trúã ài, cöng nhên àaä coá - möåt thöng lïå cuãa Töíng Liïn àoaân) [16]. Thûúng lûúång tiïëng noái trong caác quyïët àõnh cuãa cöng ty [10]. Vñ têåp thïí (hoùåc tham vêën têåp thïí) úã Trung Quöëc, hiïån duå, nhûäng ngûúâi biïíu tònh liïn quan àïën vuå àònh taåi, àûúåc töí chûác úã cêëp àöå doanh nghiïåp. Tuy nhiïn, cöng Yue Yuen àaä yïu cêìu tùng thanh toaán baão hiïím bùæt àêìu tûâ nùm 2005, möåt loaåt caác thaão thuêån àöíi múái xaä höåi vaâ caãi caách cöng àoaân doanh nghiïåp. Suy mûác lûúng cho cöng nhên lao àöång toaân böå ngaânh len thoaái sêu sùæc cuãa nïìn kinh tïë Trung Quöëc laâ höìi àûúåc diïîn ra taåi thaânh phöë Nguyïn Linh úã tónh Chiïët chuöng baáo hiïåu sûå trúã laåi vúái caác yïu saách phoâng Giang, vöën laâ núi tûâng bõ aãnh hûúãng do caác cuöåc biïíu thuã maånh meä hún cuãa ngûúâi lao àöång, nhûng sûå sùén tònh lao àöång vaâ (tûâ quan àiïím cuãa ngûúâi sûã duång lao saâng phaãn khaáng cuãa hoå khoá coá khaã nùng thay àöíi. àöång) xung àöåt khöng laânh maånh giûäa ngûúâi lao àöång Caác nhaâ nghiïn cûáu àaánh giaá cao sûå gia tùng [17]. Lêëy gûúng tûâ Mö hònh taåi Nguyïn Linh, TCHTQ trong hoaåt àöång xaä höåi cuãa cöng nhên Trung Quöëc àaä àûa thûúng lûúång têåp thïí cêëp àöå ngaânh vaâo chûúng vaâ àoáng goáp cuãa hoå vïì nhu cêìu lao àöång trong möåt trònh nghõ sûå chñnh trong giai àoaån 2012 àïën 2017 söë àiïìu luêåt lao àöång quan troång [11]. ÚÃ cêëp quöëc [18]. Caác thûã nghiïåm àêìu tiïn úã Chiïët Giang vaâ sau gia, Trung Quöëc ban haânh Luêåt Lao àöång àêìu tiïn àoá taåi Quaãng Àöng àaä cho pheáp cöng nhên bêìu cûã vaâo nùm 1994 vaâ sûãa àöíi Luêåt Cöng àoaân nùm dên chuã caác uãy ban cöng àoaân doanh nghiïåp [19]; vaâo 2001. Sau möåt cuöåc tranh luêån toaân dên bêët thûúâng nùm 2014, bêìu cûã cöng àoaân trûåc tiïëp àaä àûúåc aáp [12], Luêåt húåp àöìng lao àöång, cuäng nhû Luêåt khuyïën duång úã 5000 doanh nghiïåp taåi Quaãng Àöng, vúái caác cöng vaâ Luêåt hoâa giaãi vaâ tranh chêëp lao àöång, àïìu mûác àöå thaânh cöng khaác nhau [20]. Liïn àoaân Cöng ài vaâo hiïåu lûåc tûâ nùm 2008. Nhûäng quy àõnh naây àoaân tónh Quaãng Àöng hy voång seä múã röång thûã nghiïåm àûa ra möåt loaåt caác hûúáng dêîn chi tiïët laâm roä traách cho têët caã caác uãy ban cöng àoaân doanh nghiïåp vaâo nhiïåm cuãa ngûúâi sûã duång lao àöång. Nùm 2011, nùm 2019 [21]. nhùçm àaáp ûáng vúái caác khoaãn núå lûúng thûúâng xuyïn Tuy nhiïn, trûúác têët caã àöång thaái mang tñnh cúãi trong möåt söë ngaânh ngïì nhû xêy dûång, möåt àaåo múã vúái ngûúâi lao àöång cuãa chñnh phuã vaâ cöng àoaân, luêåt àaä àûúåc thöng qua nhùçm ngùn chùån haânh àöång luön töìn taåi möåt bûúác ài àöëi àêìu. Àêìu nùm 2009, ùn chùån lûúng cöng nhên. Cú quan àoaân thïí cêëp möåt nùm sau khi Luêåt húåp àöìng lao àöång coá hiïåu tónh àaä ài bûúác xa hún, tiïën gêìn àïën viïåc cöng nhêån lûåc, UÃy ban Chñnh trõ vaâ Luêåt phaáp tónh Quaãng Àöng caác cuöåc àònh cöng laâ tranh chêëp kinh tïë thûúâng lïå àaä àûa ra möåt baáo caáo caãnh baáo rùçng caác töí chûác (Thêm Quyïën, tónh Quaãng Àöng) vaâ cung cêëp nhaâ PCP vaâ luêåt sû uyã quyïìn cöng dên chêm ngoâi cho úã cöng cöång vaâ höî trúå quy trònh àùng kyá giêëy pheápnhûäng xung àöåt taåi núi laâm viïåc [22]. Tûâ nùm 2012, cû truá àö thõ cho ngûúâi lao àöång nhêåp cû (Truâng caác töí chûác PCP vïì lao àöång àaä chõu aáp lûåc maånh Khaánh) [13]. Nùm 2014, Quaãng Àöng àaä thöng qua meä, buöåc phaãi thûúâng xuyïn chuyïín vùn phoâng; vaâo caác quy àõnh múái vïì tham vêën têåp thïí trong caác thaáng 12 nùm 2015, caãnh saát àaä bùæt giûä baãy nhaâ doanh nghiïåp, mùåc duâ hoaåt àöång naây àaä giaãm tñnh laänh àaåo PCP taåi Quaãng Chêu trong möåt àïm, trong thiïët chïë so vúái caác dûå thaão trûúác àoá (vaâ bõ chó trñch khi thêím vêën nhiïìu caá nhên coân laåi; ba trong söë caác röång raäi do bïn àêëu tranh vò cöng nhên) [14]. Tûâ nhaâ hoaåt àöång xaä höåi sau àoá àaä chñnh thûác bõ bùæt vò nùm 2010, möåt cuöåc thaão luêån thûúâng xuyïn àûúåc töåi “têåp húåp àaám àöng àïí gêy röëi trêåt tûå xaä höåi”, vaâ diïîn ra vïì taái thiïët lêåp quyïìn àònh cöng toaân quöëc möåt ngûúâi khaác bõ buöåc töåi biïín thuã [23]. Baáo caáo (quyïìn naây àûúåc loaåi boã khoãi Hiïën phaáp tûâ nùmhoaåt àöång cuãa Thuã tûúáng Li Keqiang trong cuöåc hoåp 16 Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân Söë 17 thaáng 12/2019
NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI thûúâng niïn vaâo thaáng 3 nùm 2015 àaä haå thêëp vai laâ giúái tinh hoa vaâ caác nhaâ àöåc taâi, vaâ möåt mùåt laâ troâ cuãa thûúng lûúång têåp thïí. Hún nûäa, trong möåt ngûúâi ngheâo (vaâ coá leä laâ têìng lúáp trung lûu) [28]. Sûå cuöåc phoãng vêën àûúåc trñch dêîn röång raäi gêìn àêy, phên tñch linh hoaåt vïì sûå thay àöíi naây trong nhiïìu Phoá Chuã tõch cuãa TCHTQ, Li Yufu, chó àïì cêåp möåt nghiïn cûáu dûåa trïn möëi tûúng quan tñch cûåc giûäa lêìn vïì thûúng lûúång, thay vaâo àoá têåp trung vaâo tuyïn thu nhêåp trung bònh vaâ tûå do hoáa chñnh trõ [29]. Tuy truyïìn phaáp lyá caá nhên, vaâ möåt lêìn nûäa gioáng lïn höìi nhiïn, àöëi vúái caác caá nhên úã võ trñ quyïìn lûåc bõ aãnh chuöng àe doåa vïì tñnh àoaân kïët cuãa cöng nhên nhêåp hûúãng búãi tònh traång bêët öín hay caác caá nhên coá thïí cû xuêët phaát tûâ caác thïë lûåc thuâ àõch uãng höå PCPkhiïën hïå thöëng hoaåt àöång hoùåc trò trïå, troång têm [24]. Vaâo thaáng 2 nùm 2016, Böå Nhên lûåc vaâ An thûúâng têåp trung vaâo caác nhaâ laänh àaåo haâng àêìu vaâ sinh xaä höåi àaä uãng höå caác nhaâ phï bònh, khùèng àõnh caác nhoám ngûúâi àûáng àêìu vaâ caác nhaâ caãi caách xung rùçng Luêåt Húåp àöìng lao àöång giaãm tñnh linh hoaåt quanh hoå. Àiïìu naây àûúåc thêëy trong caác nghiïn cûáu cuãa lao àöång vaâ tùng chi phñ kinh doanh; vaâo thaáng vïì sûå chuyïín àöíi (tûâ möi giúái, khöng tûâ caách maång) 3 cuâng nùm, trïn truyïìn hònh, Böå trûúãng Taâi chñnh tûâ chuã nghôa toaân quyïìn [30]. Caác cêëp thêím quyïìn Lou Jiwei chó ra tñnh mêët cên bùçng cuãa böå luêåt naây bïn dûúái - nhûäng ngûúâi trûåc tiïëp thûåc hiïån caãi caách [25]. ÚÃ cêëp àõa phûúng, ngûúâi àûáng àêìu tiïn phong hoùåc quyïët àõnh àaân aáp möåt cuöåc biïíu tònh cuå thïí - cuãa Liïn àoaân Cöng àoaân Quaãng Chêu, Chen khöng àûúåc nhùæc túái. Hún nûäa, caác töí chûác quêìn Weiguang, möåt nhên vêåt thûúâng xuyïn liïn laåc vúái chuáng do chñnh phuã chó àaåo hiïëm khi tham gia. caác nhaâ hoaåt àöång lao àöång úã nûúác ngoaâi, àaä àûúåc Cöng àoaân vaâ nhaâ nûúác xaä höåi chuã nghôa cho nghó hûu vaâo nùm 2012, vaâ thay thïë búãi möåt Cöng àoaân do nhaâ nûúác kiïím soaát laâ nhûäng cöåt nhaâ laänh àaåo baão thuã. Sau vuå àònh cöng Yue Yuen thu löi cho thay àöíi vaâ laâ truå cöåt tiïëp nöëi cho caác nùm 2014 têåp trung quanh vaâo caác vêën àïì an sinh nûúác xaä höåi chuã nghôa vaâ hêåu xaä höåi chuã nghôa. Caác xaä höåi, xaä Àöng Quan àaä chuyïín sang gêy khoá khùn phong traâo lao àöång àoáng möåt vai troâ thiïët yïëu trong cho ngûúâi lao àöång nhêåp cû nhùçm giaãm caác khoaãn caác cuöåc caách maång àûa chñnh phuã caánh taã lïn nùæm àoáng goáp lúåi ñch xaä höåi cuãa hoå vaâo nùm 2015. Do àoá, quyïìn trong thïë kyã XX. ÚÃ Trung Quöëc, Liïn bang coá nhiïìu bùçng chûáng cho aáp lûåc cuãa cöng nhên, tûâ Xö-viïët, Àöng Êu, Cuba, Viïåt Nam, Ai Cêåp, vaâ möåt àoá chêm ngoâi cho caác chñnh saách vò lao àöång taáo söë núi coá möåt àaãng kiïím soaát, töí chûác cöng àoaân baåo vaâ chñnh saách chöëng lao àöång thêån troång. àún nhêët àaä àûúåc thöng qua ngay sau khi thaânh lêåp Phong traâo vaâ phong traâo khúãi àöång, chïë àöå, chïë àöå múái. Nhiïåm vuå cuãa cöng àoaân úã caác quöëc gia vaâ thay àöíi naây àaä àûúåc chuyïín àöíi tûâ viïåc huy àöång cöng nhên Möëi quan hïå giûäa caác phong traâo vaâ phong traâo thay àöíi chñnh trõ sang kïët nöëi cöng nhên vaâo böå khúãi àöång, chïë àöå, thïí chïë vaâ thay àöíi chñnh trõ laâ maáy cêìm quyïìn [31]. Chûác nùng cuãa cöng àoaân (trïn trung têm cuãa chñnh trõ hoåc so saánh. Trûúác hïët, coá lyá thuyïët) hoaåt àöång nhû möåt vaânh àai truyïìn taãi, möåt truyïìn thöëng hoåc thuêåt phong phuá àaánh giaá caách truyïìn àaåt möëi quan têm cuãa cöng nhên túái laänh àaåo, xung àöåt xaä höåi hònh thaânh loaåi hònh thïí chïë. Nhêån cuâng luác àoá xêy dûång höî trúå tûâ hoaåt àöång saãn xuêët àõnh vïì àêëu tranh giai cêëp - tûå noá laâ saãn phêím cuãa nïìn vò muåc tiïu saãn xuêët vaâ thiïët lêåp caác chiïën dõch sûå thay àöíi trong phûúng thûác saãn xuêët thöëng trõ cuãa têåp trung vaâo con ngûúâi (vñ duå taåi Nam Tû vúái nïìn möåt xaä höåi - laâ cú súã cho sûå thay àöíi trong kiïën truácdên chuã taåi núi laâm viïåc laâ möåt ngoaåi lïå àaáng chuá yá) chñnh trõ thûúång têìng, laâ àiïìu cöët yïëu cuãa chuã nghôa [32]. Vúái viïåc laâm gêìn nhû àûúåc baão àaãm troån àúâi Maác [26]. Cuâng maåch suy nghô naây, caác nhaâ thïí chïë àöëi nghõch vúái loâng trung thaânh vúái chñnh trõ liïn tuåc hoåc lõch sûã cho rùçng caác liïn minh khaác nhau giûäa àûúåc thûã thaách, quan hïå chuã-khaách trúã nïn khaá phûác cöng nhên, nöng dên, àõa chuã, vaâ giai cêëp tû saãn, taåp [33]. Duâ vêåy, phaãn khaáng cuãa ngûúâi lao àöång cuâng vúái caác àaãng phaái vaâ töí chûác, coá möëi tûúng khöng chïët ài vúái sûå haån chïë cuãa quan hïå thõ trûúâng. quan vúái àõnh hûúáng chñnh quyïìn daâi haån khaác nhau: Caã Liïn bang Xö-viïët vaâ caác quöëc gia trûåc thuöåc úã dên chuã tûå do, dên chuã xaä höåi, chuã nghôa cöång saãn Àöng Êu àïìu traãi qua caác cuöåc biïíu tònh baåo loaån vaâ chuã nghôa phaát xñt [27]. Trong khi àoá, caác nhaâ quy mö lúán vaâo nhûäng nùm 1960 vaâ 1970 [34]. Tuy uãng höå thuyïët lûåa choån duy lyá ( Rational choice theory ) nhiïn, khöng coá caãi caách naâo trong caác lônh vûåc quan giaãi thñch sûå bïë tùæc vaâ thay àöíi naây laâ sûå giùçng xeá hïå lao àöång vaâ liïn àoaân cöng àoaân àûúåc khúãi xûúáng caách àiïåu hoùåc möåt keâo thûúng lûúång giûäa, möåt mùåt[35]. Vaâo àêìu nhûäng nùm 1980, trong thúâi kyâ khoá Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc 17 cöng àoaâ Söë 17 thaáng 12/2019
NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI khùn kinh tïë nghiïm troång, caác cöng nhên úã Nhaâ cöng lúán trong Phong traâo Trùm hoa [44]. Cuöëi cuâng, maáy àoáng taâu Gda-xtan cuãa Ba Lan àaä phaát àöång àõnh hûúáng laänh àaåo TCHTQ mang tñnh àöåc lêåp bõ möåt laân soáng àònh cöng vaâ yïu cêìu sûå cöng nhêån loaåi boã trong cuöåc Caách maång Vùn hoáa, khi caác cöng húåp phaáp cuãa “Àoaân Kïët” ( Solidarity ), töí chûác cöng nhên cêëp tiïën nùæm quyïìn kiïím soaát caác nhaâ maáy àoaân àöåc lêåp cuãa hoå [36]. Sûå thaânh lêåp cuãa Àoaân trong möåt thúâi gian ngùæn, cöng àoaân àaä bõ àoáng cûãa Kïët dêîn àïën sûå suåp àöí cuãa chuã nghôa xaä höåi úã Bahoaân toaân [45]. Mùåc duâ quyïìn àònh cöng àûúåc ghi Lan vaâ goáp phêìn vaâo möåt cuöåc caách maång thûá hai úãtrong Hiïën phaáp nùm 1975 àaä bõ xoáa boã vaâo nùm Àöng Êu vaâ Liïn Xö. Mùåc duâ cho cuâng, trêåt tûå kinh 1982 [46], TCHTQ àaä höìi sinh cuâng vúái cú chïë quaãn tïë vaâ chñnh trõ naây khöng nhêån àûúåc sûå tham gia cuãa trõ mang tïn Àaåi höåi Àaåi biïíu Cöng nhên viïn chûác têët caã caác nhaâ hoaåt àöång, phêìn nhiïìu trong söë hoå [47]. Trong bêìu khöng khñ caãi caách chñnh trõ cuãa tòm kiïëm möåt hònh thûác dên chuã hún cuãa chuã nghôa nhûäng nùm 1980, laänh àaåo TCHTQ möåt lêìn nûäa tranh xaä höåi [37], úã nhiïìu núi, töí chûác cöng àoaân àún nhêët caäi vïì vêën àïì tùng tñnh àöåc lêåp cuãa liïn minh [48] vaâ ñt nhêët àaä múã àûúâng cho tûå do liïn minh [38]. Möåt vïì caác cú chïë nhû bêìu cûã dên chuã. Möåt söë hoåc giaã söë cöng àoaân theo mö hònh chuyïìn àöíi cuä vûúåt qua trong nhûäng nùm 1990 àaä hònh dung cöng àoaân seä thúâi kyâ naây giöëng nhau. Caác cöng àoaân do Àaãng Dên súám àoáng vai troâ laâ nhaâ hoaåt àöång quyïìn lûåc töëi cao chuã Quöëc gia Ai Cêåp kiïím soaát bõ kòm keåp do caãi [49]. Thay vaâo àoá, ÀCSTQ àaä siïët chùåt kiïím soaát hïå caách thõ trûúâng dûúái thúâi caác cûåu laänh àaåo Anwarthöëng cöng àoaân, thêåm chñ caã chuã nghôa têåp àoaân Sadat vaâ Hosni Mubarak, vêîn töìn taåi cho àïën Muâa (àoâi hoãi möåt söë mûác àöå quaãn lyá cú cêëu tûâ dûúái lïn xuên AÃ Rêåp nùm 2011 [39]. Bïn caånh möåt söë nhoám trïn) khöng thïí nùæm quyïìn [50]. Ban laänh àaåo TCHTQ cöng àoaân àöåc lêåp yïëu keám, caác cöng àoaân thúâi Liïn múái sau nùm 1989 nhêën maånh rùçng hiïåu quaã cuãa Xö cuãa Nga cuäng àaä kiïn trò, àêìu quên caác cöng hoaåt àöång cöng àoaân phuå thuöåc vaâo khaã nùng cuãa töí nhên tuyïën àêìu cuãa cuöåc àêëu tranh giûäa caác chñnh chûác nhùçm baão vïå quyïìn lao àöång trong khuön khöí trõ gia àõa phûúng vaâ trung ûúng, möåt mùåt khaác höî vaâ chuã trûúng cuãa Àaãng [51]. Trong khi àoá, viïåc àõa trúå húåp taác giûäa nhaâ quaãn lyá vaâ cöng nhên [40]. Trung phûúng hoaá hïå thöëng TCHTQ àûúåc cuãng cöë, khi Quöëc, têët yïëu, laâ möåt trong nhûäng núi maâ töí chûácÀCSTQ bùæt àêìu tùng cûúâng möëi quan hïå giûäa caác cöng àoaân àún nhêët - cuâng vúái sûå cai trõ cuãa ÀCSTQ liïn àoaân cöng àoaân àõa phûúng vaâ caác uãy ban àaãng - àaä àûúåc duy trò, bïìn vûäng trûúác nïìn kinh tïë thoaái àõa phûúng, tûâ àoá cuâng luác kiïím soaát ngên saách hoaá cuãa àêët nûúác. cöng àoaân vaâ hoaåt àöång kïët naåp vaâ khai trûâ khoãi Töíng Cöng höåi Trung Quöëc àaãng [52]. Trong nhûäng nùm gêìn àêy, nhû àaä àïì TCHTQ bùæt nguöìn tûâ nhûäng nùm 1920, 1930 àêìy cêåp, möåt loaåt caác caãi caách cöng àoaân àaä möåt lêìn biïën àöång, khi caác sinh viïn vaâ caác nhaâ hoaåt àöång nûäa àûúåc khuêëy àöång, ài keâm vúái sûå khuyïën khñch cuãa ÀCSTQ vaâo caác nhaâ maáy vaâ hêìm moã; xêy dûångcuãa caác nhaâ cêìm quyïìn cêëp tónh vaâ thaânh phöë [53]. caác bang höåi coá sùén, caác hiïåp höåi àõa phûúng vaâ caác Möåt söë thûã nghiïåm taåi Haâng Chêu, Yuyao, vaâ caác maång lûúái töåi phaåm coá töí chûác, thaânh lêåp cöng àoaânchiïën dõch dên chuã hoáa cuãa Liïn àoaân Cöng àoaân thûúng maåi chñnh thûác àêìu tiïn cuãa àêët nûúác [41]. Thêm Quyïën, mang nhiïìu maâu sùæc tûúng àöìng vúái Cöng àoaân laâ möåt töí chûác chñnh trõ cao, àûa ra cam caác caãi caách bõ ngùn chùån trong nhûäng nùm 1980 kïët huy àöång cöng nhên uãng höå chiïën dõch vuä trang [54]. Khöng giöëng nhû caác khúãi xûúáng cuãa TCHTQ cuãa ÀCSTQ chöëng laåi Tûúãng Giúái Thaåch vaâ giaãitrong quaá khûá, cuöåc bêìu cûã àang àûúåc ûáng duång taåi phoáng àêët nûúác khoãi aách thöëng trõ cuãa nûúác ngoaâi vò Liïn àoaân Cöng àoaân Thêm Quyïën nhêån àûúåc sûå lúåi ñch kinh tïë trûúác mùæt cho cöng nhên [42]. Sau àöìng thuêån cuãa caã laänh àaåo cöng àoaân cêëp cao úã cuöåc caách maång nùm 1949, TCHTQ àûúåc saáp nhêåp Quaãng Àöng lêîn ÀCSTQ [55]. Àöìng thúâi, nhûäng chó vaâo trêåt tûå múái vúái tû caách laâ möåt töí chûác quêìn chuáng trñch baão thuã tûâ nhiïìu nhaánh cöng àoaân vaâ àaåi diïån cuâng vúái caác töí chûác khaác nhû Liïn àoaân Phuå nûä àaãng - nhû àûúåc baây toã qua baâi phaát biïíu cuãa Li Trung Quöëc vaâ Àoaân Thanh niïn Cöång saãn. Vaâo Yufu àûúåc àïì cêåp phña trïn - cuäng xuêët hiïån. Bûúác nhûäng nùm 1950, mûác àöå tûå chuã cuãa cöng àoaân laâ qua ba phêìn tû thïë kyã, sûå thay àöíi trong vai troâ cuãa chuã àïì tranh luêån söi nöíi cuãa giúái tinh hoa chñnh trõ TCHTQ àaä phaãn aánh sûå thay àöíi trong cú cêëu cùn Trung Quöëc, àùåc biïåt laâ giûäa viïåc quöëc hûäu hoáa caácbaãn cuãa quan hïå giûäa nhaâ nûúác - cöng nhên Trung doanh nghiïåp tû nhên [43] vaâ sau möåt laân soáng àònh Quöëc. Chñnh vêåy, cöng àoaân àaä àûa ra cú höåi húåp lyá 18 Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân Söë 17 thaáng 12/2019
NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI vïì caách thûác sûå gia tùng gêìn àêy cuãa tònh traång bêët àïí àiïìn vaâo baãn khaão saát cuãa nghiïn cûáu. Töíng cöång öín lao àöång aãnh hûúãng (hoùåc khöng aãnh hûúãng) thïë coá 349 baãng hoãi àaä àûúåc phên phöëi; 61 nhaâ laänh àaåo naâo àïën tû duy cuãa nhaâ cêìm quyïìn. àaä tûâ chöëi hoaân thaânh khaão saát, cho tyã lïå phaãn höìi laâ Thiïët kïë vaâ aáp duång khaão saát 80,98%. Taác giaã àöìng thúâi boã qua khaão saát cuãa nùm Àïí àaánh giaá caác quan àiïím cuãa quan chûác trong àöëi tûúång traã lúâi chó hoaân thaânh caác cêu hoãi ban àêìu TCHTQ vïì quan hïå lao àöång taåi Trung Quöëc vaâ caách vïì lyá lõch. Mêîu nghiïn cûáu cuöëi cuâng bao göìm 281 hoå tham gia vaâ höî trúå cho quaá trònh caãi caách, taác giaãàöëi tûúång. Trong caác mö hònh höìi quy cuãa nghiïn àêìu tiïn àaä thûåc hiïån möåt cuöåc khaão saát vúái caác laänhcûáu dûúái àêy (khöng phaãi laâ söë liïåu thöëng kï mö taã àaåo cöng àoaân (àùåc biïåt laâ thaânh phöë cêëp tónh) - bao cuãa chuáng töi), caác taác giaã àaä loaåi boã thïm 56 khaão göìm Chuã tõch Cöng àoaân vaâ Phoá Chuã tõch àiïìu haânh saát vúái dûä liïåu bõ thiïëu, thu àûúåc 225 cêu traã lúâi vúái - vaâo thaáng 11 nùm 2014. Caác quan chûác cuãa cú dûä liïåu àêìy àuã. Tuy àêy khöng phaãi laâ phûúng phaáp quan naây laâ àöëi tûúång nghiïn cûáu àûúåc quan têm vò choån mêîu ngêîu nhiïn àún thuêìn, nhûng nhûäng ngûúâi nhiïìu lyá do. Mùåc duâ cú quan quaãn lyá cöng àoaân trung tham gia khaão saát cuäng khöng hoaân toaân àûúåc choån, ûúng àùåt ra àûúâng löëi chung cuãa töí chûác, caác àûúâng vò têët caã caác nhaâ laänh àaåo cöng àoaân thaânh phöë phaãi löëi naây thûúâng dûåa trïn kinh nghiïåm úã caác cêëp thêëp traãi qua caác khoáa àaâo taåo nhû nùm 2014. hún. Dïî thêëy àûúåc sûå khaáng cûå lúán àöëi vúái caãi caách Àùåc àiïím caá nhên tûâ caác nhaâ laänh àaåo TCHTQ cêëp thaânh phöë. RöëtPhêìn trùm nûä giúái 26% cuöåc, àêy laâ nhûäng caá nhên chõu traách nhiïåm trûåc Tuöíi trung bònh 46-55 tuöíi tiïëp nhêët àïí duy trò hoaåt àöång cöng nghiïåp. Caác nhaâ Söë nùm hoåc àaåi hoåc trung bònh 5.7 nùm laänh àaåo quöëc gia vaâ cêëp tónh coá thïí chuã àöång nùæmPhêìn trùm hoåc tê åp taåi nûúác ngoaâi 12% quyïìn vaâ quyïët àõnh trong tònh traång bêët öín, nhûng Àaãng viïn ÀCSTQ 93% Coá kinh nghiïåm quên àöåi 16% caác caán böå TCHTQ cêëp huyïån thûúâng khöng coá quyïìn Thúâi gian laâm viïåc trong cöng àoaân trung bònh 2.8 nùm lûåc vaâ/hoùåc quaá gùæn boá vúái hïå thöëng quaãn lyá nhaâ Tûâng giûä chûác vuå trong chñnh phuã 49% maáy àïí coá tiïëng noái nöíi bêåt (mùåc duâ trong möåt söëTûâng laâm viïåc trong Nghõ viïån 3% trûúâng húåp, caãi caách àaä àûúåc bùæt àêìu úã caác cêëp àöå Tûâng laâm viïåc trong cöng àoaân 20% naây). Quan chûác thaânh phöë, dûåa trïn nhûäng lyá do Tûâng laâm viïåc trong töí chûác quêìn chuáng khaác 4% nhû vêåy, coá thïí sai lêìm khi àûáng vïì phña caác àûúâng Tûâng laâm viïåc trong doanh nghiïåp vöën àêìu tû nhaâ nûúác 13% löëi cûáng rùæn, thiïëu thiïån caãm àöëi vúái ngûúâi biïíu tònh.Tûâng laâm viïåc trong quên àöåi 4% Cho duâ vêåy, caác quan chûác naây thûúâng àûúåc thùng Tûâng laâ giaãng viïn hoùåc nghiïn cûáu viïn 3% Tûâng laâm viïåc trong doanh nghiïåp tû nhê n 4% chûác lïn thûá bêåc cöng àoaân hoùåc ra khoãi liïn àoaân Möi trûúâng àõa phûúng àïí gia nhêåp àöåi nguä cöng chûác nhaâ nûúác vaâ chñnh Khu vûåc chuã yïëu coá doanh nghiïåp vöën àêìu tû nhaâ nûúác 18% trõ. Möåt söë quan chûác trûúác àêy laâm viïåc trong cú Khu vûåc chuã yïëu coá doanh nghiïåp tû nhên 61% quan cuãa ÀCSTQ vaâ chó múái àûúåc chó àõnh laâm viïåc Khu vûåc chuã yïëu coá doanh nghiïåp nûúác ngoaâi 2% taåi cöng àoaân; hoå duy trò võ thïë cuãa mònh trong hïå Khu vûåc chuã yïëu coá thaânh viïn cöng àoaân trong lônh vûåc 21% thöëng nhên sûå cuãa àaãng vaâ coá thïí trúã laåi laâm viïåc taåi saãn xuêët àaãng sau àoá. Chñnh vò vêåy, hoå coá tiïìm nùng truyïìn Khu vûåc chuã yïëu coá thaânh viïn cöng àoaân trong lônh vûåc 5% kinh doanh taãi caác yá tûúãng múái thöng qua kinh nghiïåm laâm viïåc taåi cöng àoaân cêëp thaânh phöë àïën caác võ trñ khaác coá Baãng 1: Àùåc àiïím cuãa àöëi tûúång khaão saát aãnh hûúãng hún. Nhûäng caá nhên khöng traã lúâi àûúåc phoãng àoaán laâ Khaão saát àûúåc thûåc hiïån dûúái tònh traång sùæp xïëpnhûäng ngûúâi khöng thêëy thoaãi maái khi baân luêån vïì thuêån lúåi. Taåi thúâi àiïím khaão saát, chuã tõch cöng àoaâncöng viïåc cuãa hoå vò nhiïìu lyá do. Cú chïë böå ngaânh vaâ vaâ phoá chuã tõch àiïìu haânh tûâ caác thaânh phöë trïnhïå thöëng têåp trung quyïìn lûåc cuãa ÀCSTQ coá thïí khùæp Trung Quöëc àaä coá mùåt taåi Bùæc Kinh àïí thamkòm neán suy nghô àöåc lêåp. Nhiïìu quan chûác thûúâng dûå hai khoáa àaâo taåo haâng nùm do TCHTQ töí chûác. laâm viïåc theo chó thõ cuãa cêëp trïn hún laâ thûåc hiïån Möîi thaânh phöë cêëp tónh àûúåc yïu cêìu gûãi ñt nhêët möåtdûå aán hoùåc àûa ra quan àiïím caá nhên vïì caác vêën àïì chuã tõch cöng àoaân tham dûå khoáa àaâo taåo. Caác khoáa khaác nhau. Viïåc àûúåc múâi tham gia khaão saát coá thïí àaâo taåo keáo daâi trong 10 ngaây. Trong lúáp àaâo taåo gêy e ngaåi. Vúái àa söë laänh àaåo trong TCHTQ laâ cöng cuöëi cuâng, caác hoåc viïn àûúåc yïu cêìu daânh 20 phuát chûác àûúåc chó àõnh laâm viïåc búãi ÀCSTQ (thûúâng tûâ Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc 19 cöng àoaâ Söë 17 thaáng 12/2019
NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI caác böå phêån hoaân toaân khöng liïn quan àïën quan hïå vïì triïín voång caãi caách chñnh trõ vaâ, úã cêëp àöå trûåc tiïëp cöng nghiïåp), nhiïìu caá nhên coá thïí vö cuâng khöng hún, uãng höå caác nöî lûåc tùng cûúâng sûå àoáng goáp cuãa quan têm àïën, - hoùåc, múái nhêån võ trñ, khöng thaânh quêìn chuáng trong quaãn lyá cöng àoaân. Nhû àaä thêëy thaåo - caác vêën àïì lao àöång. Cuâng diïîn biïën trïn, cùng thùèng giûäa böå maáy chñnh quyïìn trung ûúng vaâ àõa phûúng khaá phöí biïën: chñnh quyïìn trung ûúng thûúâng xuyïn phï bònh chñnh quyïìn àõa phûúng vïì sûå thêët baåi trong aáp duång chñnh saách trung ûúng, trong khi chñnh quyïìn àõa phûúng phaân naân vïì sûå xa caách cuãa Bùæc Kinh vúái caác cöng viïåc, vêën àïì taåi àõa phûúng [56]. Caác quan chûác coá thïí nghi ngúâ vïì àöång cú cuãa baãn khaão saát hoùåc coá yá kiïën maånh baåo nhûng khöng muöën thïí hiïån - kïí caã dûúái sûå êín danh. Caác cêu hoãi khaão saát àêìu tiïn vïì sú yïëu lyá lõch Biïíu àöì 1: Thaái àöå cuãa laänh àaåo cöng àoaân vïì àöíi cuãa ngûúâi traã lúâi vaâ möi trûúâng laâm viïåc cuãa hoå, têåp múái chñnh saách coá cú höåi xaãy ra cao nhêët trung vaâo caác yïëu töë nhû phaát triïín kinh tïë, loaåi hònh vaâ quy mö doanh nghiïåp chuã chöët taåi àõa phûúng. trong biïíu àöì 1, lûåa choån “caãi caách hïå thöëng chñnh Baãng 1 thöëng kï vïì àùåc àiïím cuãa ngûúâi tham gia trõ” chiïëm 9% trong söë caác cêu traã lúâi (71 trïn 791) khaão saát. Phêìn tiïëp theo cuãa baãng hoãi yïu cêìu nhaâ cho cêu hoãi trùæc nghiïåm chñn lûåa choån, “Baån tin vaâo laänh àaåo àaánh giaá nïìn kinh tïë chñnh trõ cuãa lao àöång lûåa choån naâo, tûâ goác àöå vô mö, laâ àöíi múái chñnh saách hiïån thúâi vaâ kò voång cuãa hoå vïì tûúng lai cuãa Trung coá cú höåi xaãy ra cao nhêët [trong tûúng lai gêìn] (vui Quöëc [57]. Vò lñ do nhaåy caãm chñnh trõ, lûåa choånloâng choån ba lûåa choån)?”. Cêu traã lúâi coá nhiïìu phaãn maånh baåo nhêët vïì caãi caách - caãi caách hïå thöëng chñnhhöìi nhêët (23,6%) laâ “caãi caách hïå thöëng böìi dûúäng”. trõ - àûúåc miïu taã khaái quaát vaâ khöng chi tiïët theo hûúáng chuã àñch, mùåc duâ chuáng töi tin àöëi tûúång nghiïn cûáu coá thïí hiïíu lûåa choån naây khaái quaát tûâ bêìu cûã toaân quöëc àïën tûå do ngön luêån àïën cöng àoaân àöåc lêåp, nhûäng thay àöíi naây àïìu khaác biïåt so vúái àûúâng löëi thöng thûúâng cuãa ÀCSTQ. Khöng coá cêu hoãi naâo vïì caãi caách àûúåc chuã àñch phên biïåt roä raâng giûäa chiïìu hûúáng kyâ voång hay chó trñch vïì caãi caách, nghôa laâ àöëi tûúång nghô gò vïì nhûäng thay àöíi maâ hoå àaä hoùåc àaä khöng tham gia. Tuy nhiïn, caác taác giaã àaä àùåt ra möåt loaåt caác cêu hoãi liïn quan àïën Biïíu àöì 2: Thaái àöå cuãa laänh àaåo cöng àoaân vïì vêën sûå höî trúå cuãa caác nhaâ laänh àaåo cöng àoaân cho caác àïì quan troång nhêët trong caãi caách haânh chñnh thay àöíi cuå thïí hún cho TCHTQ vaâ kïët quaã àûúåc sûã duång àïí phên biïåt khuynh hûúáng chung cuãa nhûäng Cuâng luác àoá, trong biïíu àöì 2, àïí traã lúâi cho lônh vûåc ngûúâi dûå àoaán caãi caách vúái nhûäng ngûúâi khöng dûåcaãi caách haânh chñnh naâo laâ quan troång nhêët trong kïë àoaán. Möåt haån chïë khaác trong khaão saát laâ sûã duånghoaåch 5 nùm, 11,6% ngûúâi àûúåc hoãi àaä choån àaáp aán àõnh daång cêu hoãi nhiïìu lûåa choån xuyïn suöët, vò laänh “khuyïën khñch sûå tham gia cuãa quêìn chuáng”. Àêy laâ àaåo cöng àoaân ûu tiïn àõnh daång naây. Vúái thang ào möåt trong nhûäng lûåa choån thiïíu söë. Cêu traã lúâi coá tyã Likert, kïët quaã seä coá giaá trõ roä raâng vïì àöìng yá hoùåclïå cao nhêët (18,8%) laâ möåt khaái niïåm gêy tranh caäi úã khöng àöìng yá vúái möåt yá tûúãng, chñnh vêåy, caác taác giaã Trung Quöëc, àoá laâ sûå phên böë quyïìn lûåc giûäa caác coi möîi phaãn höìi dûúái daång nhõ phên (cho duâ cêu traã nhaánh haânh phaáp, lêåp phaáp vaâ tû phaáp, vaâ 11,9% söë lúâi coá àaánh dêëu vaâo cêu traã lúâi hay khöng). Kïët quaãngûúâi àûúåc hoãi nhêën maånh sûå cêìn thiïët trong phaát seä àûúåc phên tñch úã phêìn tiïëp theo. triïín xaä höåi dên sûå. Caác caán böå khaá nhêån thûác vïì Kïët quaã caác thaách thûác xaä höåi úã cêëp cú súã. Àïí traã lúâi möåt cêu Caác caán böå cöng àoaân àûúåc khaão saát rêët laåc quan hoãi vïì “Caác àùåc àiïím quan troång nhêët cuãa quan hïå 20 Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân Söë 17 thaáng 12/2019
NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI Baãng 2: Möëi tûúng quan vúái kyâ voång cao vïì caãi caách chñnh trõ Cêu hoãi phuå thuöåc: "Caãi caách chñnh trõ laâ möåt trong nhûäng àöåt phaá dïî xaãy ra nhêët Mö hònh Mö hònh Mö hònh trong khoaãng giûäa àïën nûãa sau cuãa Kïë1 2 3 hoaåch 5 nùm lêìn thûá 12" Àùåc àiïím caá nhên Giúái tñnh 0.05 -0.08 -0.21 (0.38) (0.39) (0.4) Tuöíi -0.13 -0.08 -0.12 (0.22) (0.22) (0.24) Söë nùm hoåc têåp -0.29 -0.26 -0.2 (0.27) (0.28) (0.28) Biïíu àöì 3: Thaái àöå cuãa laänh àaåo cöng àoaân vïì caác Hoåc têåp taåi nûúác ngoaâi 0.23 0.24 0.07 àùåc àiïím quan troång nhêët cuãa quan hïå lao àöång (0.60) (0.62) (0.64) Trung Quöëc Àaãng viïn 0.99 1.04 1.19 (0.31)*** (0.31)*** (0.35)*** lao àöång hiïån taåi úã Trung Quöëc” (xem biïíu àöì 3), Kinh nghiïåm quên àöåi 0.33 0.07 0.01 20,6% àaä choån vêën àïì thiïëu giao tiïëp; 13,6% choån (0.51) (0.52) (0.56) cûúâng àöå cao vaâ liïn tuåc xaãy ra sûå cöë haâng loaåt vaâThúâi gian laâm viïåc trong cöng àoaân -0.31 -0.29 -0.32 tranh chêëp lao àöång; vaâ 10,1% àaä choån tùng tñnh (0.25) (0.25) (0.26) Núi laâm viïåc trong quaá khûá -0.09 -0.06 -0.07 linh hoaåt vaâ sûã duång caác cú quan àiïìu phöëi lao àöång. (0.08) (0.08) (0.08) Àùåc biïåt, tûúng àöëi ñt ngûúâi traã lúâi (5,2%) xem sûå Möi trûúâng àõa phûúng can thiïåp cuãa caác töí chûác xaä höåi khaác, bao göìm caác Àa söë laâ doanh nghiïåp vöën àêìu tû nhaâ -0.23 -0.35 lûåc lûúång quöëc tïë, laâ möåt àùåc àiïím quan troång. Söë nûúác (0.49) (0.51) Àa söë laâ doanh nghiïåp tû nhên -0.2 -0.2 ngûúâi àûúåc hoãi tin rùçng tònh hònh “vöën maånh, lao (0.39) (0.40) àöång yïëu” àang àûúåc duy trò nhiïìu hún gêëp àöi so Àa söë laâ doanh nghiïåp nûúác ngoaâi -0.69 -0.41 vúái söë ngûúâi tin vaâo quaá trònh thay àöíi (18,5% so vúái (1.47) (1.51) 7,8%). Nhûäng phaãn höìi cuöëi cuâng naây coá thïí phaãn Àa söë thaânh viïn cöng àoaân trong lônh vûåc -0.64 -0.63 saãn xuêët (0.34)** (0.36)* aánh nhiïìu tònh traång nhû mêåt àöå phên böë töí chûác Àa söë thaânh viïn cöng àoaân trong lônh vûåc -0.42 -0.42 PCP vïì lao àöång tûúng àöëi thêëp bïn ngoaâi möåt söë kinh doanh (0.55) (0.56) thaânh phöë trung têm (Chêu thöí söng Chêu, Bùæc Kinh, Àùåc àiïím chñnh cuãa quan hïå lao àöång Tiïu chuêín lao àöång quaá cao àïí thûåc thi 0.77 vaâ úã mûác àöå thêëp hún nhiïìu, Àöìng bùçng söng Dûúng (0.44)* Tûã) vaâ möåt caái nhòn roä raâng vïì àùåc quyïìn liïn tuåcKïët thuác 'vöën maånh, yïëu lao àöång' 0.89 cuãa giúái kinh doanh. Nhòn chung, cuöåc khaão saát àaä (0.41)* cho thêëy caác nhaâ laänh àaåo cöng àoaân thaânh phöë khöng Thiïëu kïnh giao tiïëp 0.75 (0.37)* thuöåc toaân böå möåt nhoám kiïn àõnh, baão thuã, bêët kïí Gia tùng bêët öín lao àöång vaâ sûå cöë haâng 0.71 raâng buöåc vïì thïí chïë hay yá kiïën naâo àûúåc àûa ra búãi loaåt (0.38)* caác àöìng nghiïåp cêëp cao cuãa hoå. Tùng tñnh linh hoaåt, bònh thûúâng hoaá cûã 0.42 tuyïín lao àöång (0.42) Sûå tûúng quan vïì sûå laåc quan liïn quan àïën Tùng can thiïåp cuãa töí chûác xaä höåi bïn caãi caách chñnh trõ 0.2 (0.52) ngoaâi Nhûäng àùåc àiïím caá nhên, yïëu töë möi trûúâng vaâ Hùçng söë -0.15 0.05 -0.73 quan àiïím naâo vïì tònh traång quan hïå cöng nghiïåp (2.28) (2.30) (2.48) Mö hònh Khi bònh phûúng 20.14 24.93 35.76 hiïån nay cuãa Trung Quöëc coá thïí khiïën caác nhaâ laänh Söë mêîu (N) 225 225 225 àaåo cêëp trung cúãi múã hún vúái khaã nùng caãi caách trong Chuá thñch: Sai söë chuêín trong ngoùåc àún, *** p
NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI giaá aãnh hûúãng cuãa caác kïët nöëi nghïì nghiïåp, tiïëp xuácthi àûúåc, coá möëi tûúng quan tñch cûåc vaâ àaáng kïí vúái vúái caác yá tûúãng múái vaâ hïå thöëng böå ngaânh khaác nhau.niïìm tin vaâo khaã nùng caãi caách chñnh trõ. Lyá do giaãi Vïì caác yïëu töë möi trûúâng, taác giaã têåp trung vaâo caácthñch möëi tûúng quan naây coá thïí xuêët phaát tûâ chuã cêëu truác kinh doanh àõa phûúng (doanh nghiïåp vöën nghôa tûå do (theo nghôa truyïìn thöëng) àang hûúáng àêìu tû nhaâ nûúác, doanh nghiïåp nûúác ngoaâi vaâ tû aánh mùæt hoaâi nghi vïì quy àõnh thõ trûúâng (bao göìm nhên nöåi àõa) vaâ sûå thiïn võ vúái ngaânh saãn xuêët/dõch caã thõ trûúâng lao àöång) höî trúå cho viïåc múã cûãa chñnh vuå cuãa caác nhaâ laänh àaåo thaânh phöë. Vúái quan àiïímtrõ; möåt caách giaãi thñch khaác coá thïí laâ ngûúâi traã lúâi chung vïì quan hïå cöng nghiïåp cuãa ngûúâi traã lúâi, caác àún giaãn chó thûåc tïë vïì luêåt phaáp - hoå khöng xem taác giaã àaä àïì cêåp àïën möåt söë chuã àïì noáng hiïån nayviïåc khöng thûåc thi laâ möåt àiïìu töët nhûng thùèng thùæn nhû: tùng tñnh linh hoaåt cuãa núi laâm viïåc, sûå cöë haâng nhòn nhêån viïåc àoá laâ möåt thaách thûác trong hïå thöëng loaåt gia tùng, caác kïnh truyïìn thöng, v.v. Khöng phaãi hiïån taåi. Àiïìu naây cuäng coá thïí minh hoåa cuöåc xung têët caã caác cêu hoãi khaão saát àûúåc trònh baây úã àêy, vòàöåt ngaây caâng tùng giûäa chñnh quyïìn trung ûúng vaâ möåt söë cêu hoãi gêìn nhû àöëi lêåp vúái nhau (vñ duå: “sûå àõa phûúng, khi caác quan chûác cêëp dûúái baác boã caác cöë haâng loaåt tiïëp tuåc gia tùng” traái ngûúåc hoaân toaânluêåt vaâ quy àõnh do chñnh quyïìn trung ûúng ban haânh vúái “quan hïå lao àöång Trung Quöëc öín àõnh vïì mùåt cú laâ khöng thûåc tïë vaâ khöng liïn quan àïën caác quy baãn nhûng nïìn taãng yïëu”), traánh sûå truâng lùåp. àõnh úã cêëp àõa phûúng. Bïn caånh àoá, caác taác giaã Trong têåp húåp àùåc àiïím caá nhên cuãa ngûúâi traã lúâi àûa ra giaãi thñch vïì trûúâng húåp khöng thûåc thi phaáp (xem Mö hònh 1 trong baãng 2), laâ àaãng viïn laâ yïëu töë luêåt àûúåc coi laâ möåt raâo caãn àöëi vúái caác quy tùæc phaáp dûå baáo duy nhêët vaâ quan troång vïì kyâ voång cuãa caánluêåt noái chung. Möåt giaãi thñch khaác cho rùçng, phuâ böå cöng àoaân vúái caãi caách chñnh trõ. Àêy laâ möåt biïënhúåp vúái giaã thuyïët aáp lûåc quêìn chuáng thuác àêíy sûå cúãi àõnh danh, vúái ba lûåa choån: laâ thaânh viïn cuãa ÀCSTQ, múã, niïìm tin rùçng tranh chêëp àang lan traân (àùåc biïåt thaânh viïn trong möåt trong nhûäng àaãng dên chuã cuãa laâ sûå cöë haâng loaåt), rùçng caác kïnh truyïìn thöng àang Trung Quöëc, vaâ khöng laâ thaânh viïn àaãng naâo. Nhû thiïëu vaâ thúâi àaåi cuãa “vöën maånh meä, lao àöång yïëu” àûúåc dûå àoaán, tuöíi coá tûúng quan nghõch biïën, mùåc àang kïët thuác, tûúng quan tñch cûåc vaâ àaáng kïí vúái duâ khöng àaáng kïí, vúái kyâ voång caãi caách. Cuâng luác nhûäng kyâ voång vïì caãi caách chñnh trõ. Hún nûäa, trong àoá, cêëp àöå giaáo duåc cuäng cho thêëy möëi tûúng quan trûúâng húåp biïën “quan hïå lao àöång cuãa Trung Quöëc nghõch biïën vúái kyâ voång caãi caách (khöng àaáng kïí), vïì cú baãn öín àõnh” thay thïë cho biïën “sûå cöë haâng àêy àûúåc phoãng àoaán laâ hïå quaã cuãa möëi liïn hïå giûäa loaåt vêîn cao”, hïå söë tûúng quan êm àaáng kïí àûúåc cêëp àöå giaáo duåc vaâ àõa võ xaä höåi, ngûúåc laåi, giaáo duåc trònh baây. Noái caách khaác, nhûäng ngûúâi thûâa nhêån úã nûúác ngoaâi coá möëi tûúng quan àöìng biïën. Nghiïn xung àöåt coá sûå laåc quan hún vïì sûå thay àöíi; nhûäng cûáu trong tûúng lai coá thïí loaåi boã caác biïën naây hoaân ngûúâi khöng thûâa nhêån thò coá quan àiïím ngûúåc laåi. toaân. Mö hònh 2 mö taã möåt söë yïëu töë möi trûúâng, úã Quan àiïím thïë giúái vaâ sûå laåc quan vïì caãi caách àoá, chó möåt möëi tûúng quan àaáng kïí àûúåc tòm thêëy: chñnh trõ möåt möëi tûúng quan nghõch biïën giûäa hêìu hïët caác Liïåu coân töìn taåi nhûäng quan àiïím khaác vïì thïë thaânh viïn cöng àoaân trong ngaânh saãn xuêët [58] vúái giúái cuãa caác nhaâ laänh àaåo laåc quan vïì caãi caách niïìm tin tûúãng vaâo khaã nùng àöåt phaá chñnh trõ. Àêy chñnh trõ? Nhòn chung, caãi caách coá thïí coá nhiïìu coá thïí laâ hïå quaã sau khi caác nhaâ laänh àaåo cöng àoaân hònh thûác - vaâ caác nhaâ laänh àaåo coá thïí tin rùçng caãi vúái tû tûúãng chñnh trõ tûå do hún àûúåc böë trñ laâm viïåccaách laâ coá thïí nhûng duâ sao cuäng khöng hoan taåi caác thaânh phöë lúán, núi caác ngaânh cöng nghiïåp nghïnh àiïìu àoá. Baãng 3 cho thêëy sûå àan xen giûäa dõch vuå thöëng trõ. viïåc ngûúâi àûúåc hoãi coá choån caãi caách hïå thöëng chñnh Cuöëi cuâng, trong Mö hònh 3, caác taác giaã xem xeát trõ nhû möåt lônh vûåc coá khaã nùng àöåt phaá vaâ ûu tiïn möëi quan hïå giûäa niïìm tin vaâo khaã nùng caãi caách cuãa hoå trong ba lônh vûåc caãi caách: (1) caãi caách haânh chñnh trõ vúái quan àiïím vïì àùåc àiïím naâo cuãa quan chñnh noái chung, tûâ viïåc laâm roä sûå phên cöng lao hïå lao àöång Trung Quöëc hiïån nay laâ quan troång nhêët, àöång giûäa chñnh quyïìn trung ûúng vaâ àõa phûúng cuâng luác kiïím soaát caác biïën vïì àùåc àiïím caá nhên vaâ àïí khuyïën khñch sûå tham gia cuãa cöng dên; (2) caãi caác yïëu töë möi trûúâng tûâ hai mö hònh àêìu tiïn. Möåt caách quan hïå lao àöång, tûâ tùng cûúâng thoaã thuêån àiïím àaáng chuá yá, thaái àöå cho rùçng quy àõnh lao àöång têåp thïí àïën quy àõnh múái trong cöng nghiïåp, möåt hiïån nay quaá nghiïm ngùåt vaâ do àoá khöng thïí thûåc uyïín ngûä chñnh thûác cho caác cuöåc àònh cöng; vaâ 22 Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân Söë 17 thaáng 12/2019
NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI Baãng 3: Tû tûúãng laåc quan vaâ tiïu cûåc vúái vêën àïì caãi caách trùm coá yá nghôa thöëng kï. Chó hai Àöìng yá vúái quan àiïím: “Caãi caách chñnh lûåa choån coá sûå khaác biïåt úã mûác yá trõ laâ nghôa thöëng kï 5%: 19,7% söë möåt trong nhûäng àöåt phaá dïî xaãy ra nhêët trong khoaãng giûäa àïën nûãa sau cuãa Kïë hoaåch 5 ngûúâi àûúåc hoãi tin rùçng möåt bûúác nùm lêìn thûá 12” àöåt phaá caãi caách chñnh trõ cho Coá Khöng Vêën àïì ûu tiïn nhêët trong caãi caách haânh chñnh % % rùçng àiïìu quan troång laâ cöng àoaân Phên böí traách nhiïåm giûäa trung ûúng vaâ àõa liïn kïët nhiïìu hún vúái caác PCP 33.3 35.2 phûúng quöëc tïë, trong khi chó 10,5% Phên böí quyïìn lúåi 53.3 59.2 nhûäng ngûúâi cho rùçng möåt bûúác Khuyïën khñch sûå tham g ia cuãa cöng dên 34.3 33.8 àöåt phaá khöng tin rùçng àiïìu naây Phaát triïín xaä höåi cöng dên 35.2 32.4 laâ quan troång vaâ 62% nhûäng ngûúâi Giaãm chi phñ haânh chñnh 51.0 45.1 laåc quan caãi caách chñnh trõ cho Tùng töëc caãi caách hïå thöëng nhên sûå 46.7 46.5 Caãi caách hïå thöëng àaánh giaá hoaåt àöång chñnh rùçng caãi caách quan hïå lao àöång 38.6 42.3 nïn têåp trung vaâo viïåc tiïën böå vaâ quyïìn Vêën àïì ûu tiïn nhêët trong caãi caách hïå thöëng quan hïå lao àöång hoaân thiïån hïå thöëng tham vêën ba Luêåt lao àöång múái 59.5 54.9 bïn (trong àoá cöng àoaân taách biïåt Quan hïå ba bïn* 46.7 62.0 roä raâng vúái chñnh phuã), so vúái chó Ngûúâi lao àöång tham gia vaâo cöng àoaân 37.6 46.5 46,7% nhûäng ngûúâi coá quan àiïím Thûúng lûúång têåp thïí, àùåc biïåt laâ trong ngaânh doåc 38.1 29.6 ngûúåc laåi. Mùåc duâ khöng àaáng kïí, Nhoám cöng dên 12.4 9.9 nhûng nhûäng ngûúâi laåc quan coá Giaám saát lao àöång 32.9 31.0 Ngùn chùån tranh chêëp 20.5 16.9 ñt nhêët 5% tin vaâo têìm quan troång Luêåt àònh cöng ('can thiïåp cöng nghiïåp') 18.1 21.1 cuãa caác cöng àoaân tham gia vaâo Cûã tuyïín lao àöång 24.3 22.5 hoaåt àöång an sinh xaä höåi cuãa cöng Caác hoaåt àöång liïn kïët quöëc tïë ty, giao tiïëp vúái caác cöng àoaân Tùng cûúâng tham gia vaâo Töí chûác Lao àöång Quöëc quöëc tïë, tùng cûúâng sûå tham gia 51.9 47.9 tïë cuãa cöng nhên vaâo cöng àoaân vaâ Liïn kïët vúái caác cöng àoaân quöëc tïë 37.1 43.7 vïì mùåt caãi caách haânh chñnh, tham Hoåc hoãi tûâ caác töí chûác quöëc tïë, thûúng lûúång têåp thïí 51.0 42.3 gia phên chia quyïìn haån. Kïët quaã Liïn kïët vúái PCP quöëc tïë* 10.5 19.7 cuäng chó ra, nhûäng ngûúâi bi quan Caãnh giaác chöëng laåi sûå xêm nhêåp cuãa lûåc lûúång coá nhiïìu khaã nùng - tûúng tûå 5% 33.8 33.8 nûúác ngoaâi - nghô rùçng cöng àoaân nïn thuác Tham gia caác chûúng trònh tùng cûúâng traách àêíy tham vêën têåp thïí, àùåc biïåt laâ nhiïåm xaä höåi cuãa doanh nghiïåp vúái caác doanh 38.6 45.1 tham vêën têåp thïí (ngaânh doåc vaâ nghiïåp àa quöëc gia Thöëng nhêët tiïu chuêín lao àöång quöëc tïë vúái luêåt ngaânh ngang); hoåc hoãi tûâ caác töí 15.7 16.9 chûác lao àöång nûúác ngoaâi vïì kinh Trung Quöëc Khaác 27.6 32.4 nghiïåm thûúng lûúång têåp thïí; *p
NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI àiïím cuãa nhûäng ngûúâi uãng höå caãi caách chñnh trõ -sûå thay àöíi cúãi múã hún vúái vêën àïì tiïëp cêån vúái caác nïëu coá leä mêu thuêîn - vïì traách nhiïåm an sinh xaä töí chûác PCP quöëc tïë vaâ cam kïët vúái yá tûúãng vïì höåi cuãa cöng ty, àoaân kïët quöëc tïë vaâ sûå tham gia quan hïå lao àöång ba bïn. Mùåc duâ khöng àaáng kïí cuãa cöng nhên). Àiïìu thuá võ laâ, caã hai nhoám àïìu coá tûúng tûå, hoå cuäng tñch cûåc hún vïì sûå tham gia cuãa tyã lïå tûúng tûå nhau (33,8%) tin rùçng àiïìu quan troång ngûúâi lao àöång vaâo viïåc àûa ra quyïët àõnh vaâ, vïì yá laâ phaãi caãnh giaác chöëng laåi sûå xêm nhêåp cuãa lûåc tûúãng phên chia quyïìn lûåc trïn phaåm vi toaân quöëc, lûúång nûúác ngoaâi vaâo haâng nguä cöng nhên Trung trong khi nhûäng ngûúâi bi quan têåp trung vaâo caác chi Quöëc. Nhòn chung, chuáng ta rêët coá thïí xaác àõnh tiïët nhû tham vêën têåp thïí vaâ laâm nheå gaánh nùång nhûäng ngûúâi laåc quan caãi caách chñnh laâ nhûäng nhaâ haânh chñnh. caãi caách. Noái caách khaác, möåt möëi quan hïå giûäa xung àöåt Kïët luêån núi laâm viïåc vaâ caã sûå chöëng àöëi vaâ uãng höå cho Trong nhûäng nùm gêìn àêy, söë lûúång, quy mö vaâ nhûäng thay àöíi taáo baåo vïì caách laâm viïåc vaâ chñnh cûúâng àöå cuãa caác cuöåc àònh cöng, biïíu tònh vaâ baåo trõ àûúåc quan saát giûäa caác nhaâ laänh àaåo. Möëi quan loaån cuãa cöng nhên Trung Quöëc àaä gêy söëc cho hïå naây àûúåc giûä nguyïn giûäa nhûäng caá nhên coá giúái laänh àaåo cuãa ÀCSTQ. Caác nhaâ hoaåt àöång coáàùåc àiïím vaâ nïìn taãng khaác nhau. Trïn thûåc tïë, thïí gêy aáp lûåc àaáng kinh ngaåc lïn caác quöëc gia àöåc trong söë caác àùåc àiïím caá nhên àûúåc ghi nhêån, chó taâi. Trong nhûäng tònh huöëng kõch tñnh nhêët, trûúác coá yïëu töë àaãng viïn vaâ yïëu töë möi trûúâng laâm viïåc tiïn, aáp lûåc coá thïí tñch luäy úã cêëp àõa phûúng vaâ sau trong khu vûåc saãn xuêët nùång laâ dûå àoaán quan troång. àoá leo thang thaânh möåt phong traâo toaân quöëc, dêîn Têët yïëu, kïët luêån vïì quan hïå nhên quaã khöng thïí àïën thay àöíi chïë àöå. Phên tñch hoåc thuêåt vïì caác àûúåc ruát ra. Nhûäng núi coá mûác àöå xung àöåt cao coá àöång lûåc naây, tuy nhiïn, vêîn thûúâng xuyïn úã mûác thïí thuác àêíy chuã nghôa caãi caách hoùåc ngûúåc laåi, àöå lûåc lûúång xaä höåi röång lúán, hoùåc giúái chñnh trõ caác nhaâ caãi caách coá thïí àùåc biïåt àûúåc giao cho caác tinh hoa. Vai troâ cuãa caác töí chûác àoaân thïí vaâ caác khu vûåc xung àöåt. Bêët kïí, möåt sûå thûâa nhêån vïì quan chûác cêëp trung, àùåc biïåt, àaä bõ laäng quïn. tònh traång ngaây caâng höîn loaån cuãa caác möëi quan hïå Ngûúåc laåi, caác taác giaã àaä sûã duång möåt nhoám göìm cöng nghiïåp Trung Quöëc khöng tûúng quan vúái sûå 225 laänh àaåo cöng àoaân thaânh phöë àïí àaâo sêu xuöëng thêån troång chñnh saách, mùåc duâ caác tuyïn böë vaâ chñnh têìng trung lûu cuãa quan chûác lao àöång Trung Quöëc, saách baão thuã tûâ caác nhaâ laänh àaåo cao nhêët cuãa quan saát caách yá thûác hïå tûúng quan vúái àùåc àiïím cöng àoaân, àaãng vaâ nhaâ nûúác. mang maâu sùæc caá nhên vaâ caác yïëu töë nöåi böå nhaâ Nghiïn cûáu naây cuäng cho thêëy nhûäng phaát hiïån nûúác bïn trong suy nghô cuãa nhûäng nhaâ laänh àaåo phuå trúå thuá võ. Hêìu hïët nhûäng ngûúâi tham gia khaão naây bõ aãnh hûúãng búãi tònh traång bêët öín vaâ nhiïìusaát xaác àõnh möåt loaåt caác àöång lûåc chñnh trõ vaâ khaã nùng thuác àêíy quaá trònh àûa ra quyïët àõnh trong kinh tïë trong nûúác quan troång hún sûå can thiïåp tûúng lai. cuãa caác töí chûác xaä höåi hoùåc sûå xêm nhêåp cuãa caác Kïët quaã cho thêëy caác quan chûác cöng àoaân thaânh lûåc lûúång quöëc tïë àöëi vúái sûå phaát triïín cuãa quan phöë àang cúãi múã hún vúái möåt loaåt caác caãi caách.hïå lao àöång Trung Quöëc. Àiïìu naây traái ngûúåc vúái Hún nûäa, nhûäng ngûúâi quan saát àûúåc sûå tñch cûåc xu hûúáng ngaây caâng tùng cuãa möåt söë ngûúâi trong cuãa cöng nhên, sûå thiïëu thöën kïnh truyïìn thöng vaâ ÀCSTQ vaâ TCHTQ àöí löîi nhûäng khoá khùn ngaây sûå cên bùçng quyïìn lûåc giûäa vöën vaâ lao àöång laâ àùåcnay cho viïåc gêy röëi búãi caác yïëu töë thuâ àõch bïn àiïím nöíi bêåt cuãa quan hïå cöng nghiïåp Trung Quöëc ngoaâi coá yá àõnh thaách thûác luêåt lïå cuãa àaãng [59] coá nhiïìu khaã nùng tin vaâo caãi caách chñnh trõ àang (mùåc duâ, nhû caác taác góa lûu yá, nhûäng ngûúâi bi vaâ seä diïîn ra. Caác giúái haån khaão saát caãn trúã viïåc quan vaâ laåc quan vïì caãi caách àïìu kïu goåi caãnh xaác àõnh chñnh xaác nhûäng gò niïìm tin naây nguå yá gò,giaác chöëng laåi “keã thuâ”). Caác nhaâ laänh àaåo àûúåc höî trúå cho sûå thay àöíi hay súå thay àöíi, vaâ nhûäng khaão saát cuäng chó trñch luêåt phaáp vaâ quy àõnh quöëc thay àöíi naây laâ gò. Tûâ kïët quaã coá thïí yá thûác sú böågia laâ cûáng nhùæc vaâ mêët kïët nöëi vúái sûå àa daång vïì niïìm tin cuãa nhûäng ngûúâi laåc quan vïì caãi caách cuãa caác àöång lûåc hiïån coá úã cêëp àõa phûúng. Nhiïìu bùçng caách so saánh caác quy àõnh chñnh saách àûúåc nhaâ laänh àaåo TCHTQ cêëp thaânh phöë coi troång sûå uãng höå búãi nhûäng ngûúâi laåc quan so vúái nhûäng ngûúâitham gia cuãa cöng dên vaâ sûå tham gia cuãa xaä höåi bi quan. Caác taác giaã thêëy rùçng nhûäng ngûúâi tin rùçngdên sûå. Têët caã nhûäng àiïìu naây, kïët húåp vúái sûå 24 Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân Söë 17 thaáng 12/2019
NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI uãng höå cuãa nhûäng ngûúâi àûúåc hoãi vúái viïåc tùng[3] Mary Elizabeth Gallagher, Chuã nghôa tû baãn truyïìn nhiïîm: cûúâng vai troâ cuãa liïn àoaân trong viïåc quaãn lyá quan Toaân cêìu hoáa vaâ Chñnh trõ Lao àöång úã Trung Quöëc, Princeton, NJ: Nhaâ Xuêët baãn Àaåi hoåc Princeton, 2005. hïå lao àöång vaâ niïìm tin vaâo sûå phên chia quyïìn [4] Marc J. Blecher, Baá quyïìn vaâ chñnh trõ cöng nhên chñnh trõ úã lûåc, cho thêëy sûå hoaâi nghi sêu sùæc vïì sûå xêm chiïëm Trung Quöëc, Thúâi baáo Trung Quöëc 170, 2002: 283-303. quyïìn lûåc cuãa nhaâ nûúác trung ûúng. [5] Boy Lüthje, Caác quyä àaåo phên kyâ: Taái cên bùçng kinh tïë vaâ Nhûäng nghiïn cûáu chuyïn sêu hún laâ rêët cêìn caác chñnh saách lao àöång úã Trung Quöëc, Têåp san Trung têm thiïët. Khaão saát naây coá cúä mêîu tûúng àöëi nhoã vaâ Àöng Têy: Chñnh trõ, Quaãn trõ vaâ An ninh söë 23, Honolulu: East-West Center, 2012. söë lûúång biïën coá yá nghôa thöëng kï haån chïë cho [6] Teresa Wright, Chêëp nhêån chuã nghôa àöåc àoaán: Quan hïå xaä thêëy rùçng viïåc phaát triïín thïm caác mö hònh laâ cêìn höåi nhaâ nûúác úã Kyã nguyïn caãi caách cuãa Trung Quöëc, Stanford, thiïët. Caác nghiïn cûáu trong tûúng lai coá thïí dûåa CA: Nhaâ Xuêët baãn Àaåi hoåc Stanford, 2010. trïn cöng trònh naây bùçng caách àaâo sêu vaâo caác [7] Ching Kwan Lee, Chöëng laåi luêåt phaáp: Caác cuöåc biïíu tònh lao trûúâng húåp cuå thïí vïì tònh traång bêët öín vaâ caãi caách àöång úã Trung Quöëc, Rustbelt and Sunbelt, Nhaâ Xuêët baãn Àaåi hoåc University of California Berkeley, 2007. cöng àoaân. Caác cuöåc phoãng vêën àõnh tñnh vúái caác [8] Chang Kai and William Brown, Sûå chuyïín àöíi tûâ quan hïå lao nhaâ laänh àaåo cöng àoaân chuã chöët àûúåc khuyïën àöång caá nhên sang têåp thïí úã Trung Quöëc, Taåp chñ Quan hïå khñch thûåc hiïån. Khi caác nhaâ laänh àaåo àûúåc khaão Cöng nghiïåp 44(2), 2013: 102-21. saát àûúåc thùng chûác trong hoùåc ngoaâi TCHTQ - [9] Manfred Elfstrom and Sarosh Kuruvilla, Baãn chêët thay àöíi cuãa cho duâ trong lônh vûåc quan hïå cöng nghiïåp, vñ duå tònh traång bêët öín lao àöång úã Trung Quöëc, ILR Review: Taåp chñ Viïåc laâm vaâ Chñnh saách 67(2), 2014: 453-80. nhû Böå Nhên sûå vaâ An sinh xaä höåi, hoùåc bïn ngoaâi, [10]Kevin Gray and Youngseok Jang, Tònh traång bêët öín lao àöång trong caác vùn phoâng chñnh phuã hoùåc àaãng khaác trong nïìn kinh tïë chñnh trõ toaân cêìu: Trûúâng húåp cuãa laân soáng nhau (t hõ trûúãng vaâ vên vên) - chùæc chùæn hoå seä gùåp àònh cöng Trung Quöëc 2010, New Political Economy 20(4), phaãi nhûäng aáp lûåc vaâ chïë àöå böìi dûúäng múái. Möåt2015: 594-613. cuöåc khaão saát theo thúâi gian coá thïí nùæm bùæt àûúåc[11]Chang vaâ Brown, Sûå chuyïín àöíi tûâ quan hïå lao àöång caá nhên sang têåp thïí úã Trung Quöëc; Gallagher, Contagious nhûäng thay àöíi naây aãnh hûúãng yá kiïën cuãa hoå nhû Capitalism; Lu Zhang, Bïn trong Trung Quöëc Caác nhaâ maáy ö tö thïë naâo. Ngay caã khi niïìm tin cuãa ngûúâi traã lúâi vêîn Trung Quöëc: Chñnh trõ cuãa Lao àöång vaâ Khaáng chiïën cuãa cöng giûä nguyïn, thò chùæc chùæn cuäng coá möåt khoaãng caách nhên, New York: Cambridge University Press, 2015. giûäa lyá tûúãng laänh àaåo vaâ caác loaåi chñnh saách maâ [12]Chang Kai (Tònh hònh àöi bïn cuâng coá lúåi àïí baão vïå quyïìn cuöëi cuâng hoå coá thïí ban haânh. Caác töí chûác cuãa lao àöång vaâ vöën lao àöång), Bùæc Kinh: 中国劳动社会保障出版社 (Têåp àoaân xuêët baãn lao àöång vaâ an sinh xaä höåi Trung Quöëc), Trung Quöëc, bao göìm böå maáy quan liïu lao àöång, 2009; Mary E. Gallagher vaâ Baohua Dong, Sûå haâi hoâa húåp coá thïí kiïn quyïët chöëng laåi sûå thay àöíi. Ào lûúâng phaáp: Caãi caách luêåt lao àöång úã Trung Quöëc àûúng àaåi, trong khoaãng caách naây trong böëi caãnh chñnh saách lao àöång Sarosh Kuruvilla, Ching Kwan Lee, vaâ Mary E. Gallagher (eds) cuäng coá thïí laâ möåt nöåi dung thuá võ cho nghiïn cûáu Tûâ Baát cúm sùæt àïën thöng tin hoaá: Thõ trûúâng, Cöng nhên vaâ tiïëp theo. Nhûäng gò baâi viïët naây àaä cung cêëp laâ Nhaâ nûúác trong möåt Trung Quöëc àang thay àöíi, Ithaca, NY vaâ London: ILR Press, 2011, 36-60. bùçng chûáng sú böå cho thêëy nhaâ hoaåt àöång lao àöång [13] Vïì Chongqing, xem Zhiyuan Cui, Caác phêìn thên mêåt cuãa vaâ tû duy quan chûác coá xu hûúáng xuêët hiïån cuâng toaân böå sùæp túái: Thñ nghiïåm Truâng Khaánh dûúái aánh saáng cuãa nhau. Phêìn lúán diïîn biïën naây phuå thuöåc vaâo caác caác lyá thuyïët cuãa Henry George, James Meade, vaâAntonio cuöåc àònh cöng, biïíu tònh vaâ baåo loaån cuãa lao àöång Gramsci, Thúâi àaåi Trung Quöëc 37(6), 2011: 646-60. Trung Quöëc phaát triïín trong nhûäng nùm túái. Sûå [14] Aaron Halegua, Quy tùæc thûúng lûúång têåp thïí múái cuãa Trung Quöëc quaá yïëu àïí giaãm búát xung àöåt lao àöång, Baáo South tham gia vaâo cú quan àoaân thïí hiïån àaåi tên tiïën coá China Morning Post, 25/02/2015, http://www.scmp.com/com- thïí seä àõnh hònh khöng gian chñnh saách cho caác caãi ment/insight-opinion/ar ticle/1723213/chinas-new-collective- caách tiïëp theo.  bargaining-rule-too-weak-ease- labour, 25/09/ 2015. [15] Truyïìn hònh Lao àöång Trung Quöëc, Trung Quöëc coá nïn Taâi liïåu tham khaão taåo ra luêåt àònh cöng khöng?, 20 July 2011, http://www. [1] 社科院: 14年百人以上群体事件871起广东居首 (Trong clntranslations.org/ar ticle/62/strike+law, 25/09/2015. suöët 14 nùm, àaä coá 871 sûå cöë haâng loaåt vúái hún möåt trùm [16] Kïët quaã cuöëi cuâng cuãa quaá trònh töí chûác naây àaä àûúåc tranh ngûúâi liïn quan, trong àoá nhiïìu nhêët laâ úã Quaãng Àöng), luêån. Xem Marc Blecher, Khi Wal-Mar t taân luåi: Toaân cêìu hoáa vaâ 25/02/2014, http://news.xinhuanet.com/yuqing/2014-02/25/ liïn minh úã Trung Quöëc, Thúâi baáo nghiïn cûáu chêu AÁ 40(2), c_126185554.htm, 7/10/2016. 2008: 263-76; Jonathan Unger, Diana Beaumont, vaâ Anita [2] Töíng cuåc söë liïåu Cöång hoaâ Nhên dên Trung Hoa, (Thöëng kï Chan, Cöng àoaân coá laâm nïn sûå khaác biïåt khöng? Àiïìu kiïån lao àöång Trung Quöëc niïn khoaá 2014), Bùæc Kinh, (Thúâi baáo laâm viïåc vaâ hoaåt àöång cöng àoaân taåi caác cûãa haâng Walmart thöëng kï Trung Quöëc), 2014, 342-3. Trung Quöëc, trong êën phêím Anita Chan (ed.) Walmar t úã China, Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc 25 cöng àoaâ Söë 17 thaáng 12/2019
NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI Ithaca, NY and London: ILR Press, 2011, 217-38; vaâ Truyïìn [29] Vñ duå trong Adam Przeworski vaâ Fernando Limongi, Hiïån àaåi hònh lao àöång trung Quöëc, Mùåt töët vaâ mùåt traái cuãa húåp taác Wal-hoáa: Lyá thuyïët vaâ sûå kiïån, Chñnh trõ thïë giúái 49(2), 1997: Mart - TCHTQ, 18/05/2009, http://www.clntranslations.org/ar- 155-83. ticle/38/wal-mar t-contract, 25/09/2015. [30]Xem, trong vñ duå, Guillermo A. O’Donnell vaâ Philippe C. [17] Tim Pringle vaâ Simon Clarke, Thaách thûác cuãa sûå chuyïín àöíi: Schmitter, Chuyïín àöíi tûâ quy tùæc àöåc àoaán: Kïët luêån dûå kiïën vïì Cöng àoaân úã Nga, Trung Quöëc vaâ Viïåt Nam, New York: Palgrave caác nïìn dên chuã khöng chùæc chùæn, Baltimore, MD vaâ London: Macmillan, 2011; Eli Friedman, Nöíi dêåy: Chñnh trõ lao àöång Nhaâ Xuêët baãn Àaåi hoåc Johns Hopkins, 1986. úã Trung Quöëc xaä höåi chuã nghôa, Ithaca, NY: Nhaâ Xuêët [31]Sarah Ashwin vaâ Simon Clarke, baãn Àaåi Cöng àoaân Nga vaâ quan hïå hoåc Cornell, 2014. cöng nghiïåp trong quaá trònh chuyïín àöíi , Houndsmills, UK vaâ [18] Zhang Jianguo 张建国 vaâ Xu Wei 徐微, 走向谈判: New York: Palgrave Macmillan, 2003; Blair A. Ruble, Cöng àoaân 中国工会要坚定不移 (Ài theo hûúáng thûúng lûúång: Cöng Liïn Xö: Sûå phaát triïín cuãa hoå trong nhûäng nùm 1970, Cam- bridge: Nhaâ Xuêët baãn Àaåi hoåc Cambridge, 1981; You Zhenglin àoaân Trung Quöëc phaãi kiïn trò), 中国工人 (Cöng nhên Trung 游正林 , 60年来中国工会的三次大改革 (Ba caãi caách lúán Quöëc), söë 1, 2015: 4-12. Caác taác giaã lêìn lûúåt laâ töíng giaám àöëc cuãa cöng àoaân Trung Quöëc trong 60 nùm qua), vaâ phoá töíng giaám àöëc cuãa böå phêån húåp àöìng têåp thïí cuãa 社会学研究 TCHTQ. (Taåp chñ Nghiïn cûáu xaä höåi hoåc), söë 4, 2010: 100-24. [19] Tim Pringle, Cöng àoaân taåi Trung Quöëc: Thaách thûác cuãa tònh [32] Pringle and Clarke, Thaách thûác cuãa Àöíi múái . traång bêët öín lao àöång, London vaâ New York: Routledge, 2011, [33] Andrew G. Walder, Chuã nghôa tên truyïìn thöëng cöång saãn: 160-88. Cöng viïåc vaâ quyïìn haânh trong cöng nghiïåp Trung , Quöëc [20] Yi Xiaoxia 伊晓霞, 5年内全省企业工会普遍民主选举产生 Berkeley: Nhaâ Xuêët baãn Àaåi hoåc California, 1988. (Cöng àoaân doanh nghiïåp seä àûúåc bêìu cûã dên chuã trong [34] Ruble, 5 Cöng àoaân Liïn bang Xö-viïët . nùm trïn toaân tónh), [35] Ashwin vaâ Clarke, Cöng àoaân Nga vaâ quan hïå cöng nghiïåp 南方都市报 (Thúâi baáo àö thõ miïìn Nam), 3/07/2014, AA07. trong quaá trònh chuyïín àöíi; Ruáp, Cöng àoaân Liïn Xö. [21] Cuâng nguöìn vúái [20] [36] Roman Laba, Nguöìn göëc cuãa sûå àoaân kïët: Möåt xaä höåi chñnh [22] Truyïìn hònh Lao àöång Trung Quöëc, Töí chûác PCP vïì lao trõ cuãa Ba Lan Dên chuã hoáa giai cêëp cöng nhên , Princeton, NJ: àöång Trung Quöëc vaâ caác dõch vuå phaáp lyá miïîn phñ luön trong Nhaâ Xuêët baãn Àaåi hoåc Princeton, 1991. tònh traång tiïìn xûã lyá, 26/01/2010, http://www.clntranslations.org/[37] David Ost, Àoaân kïët vaâ Chñnh trõ Chöëng Chñnh trõ: Àöëi lêåp vaâ ar ticle/51/citizen-agents, 30/10/2016. Caãi caách úã Ba Lan tûâ nùm 1968 , Philadelphia: Nhaâ Xuêët baãn Àaåi [23] Alexandra Harney, Caác nhaâ hoaåt àöång lao àöång Trung Quöëc hoåc Temple, 1990; Stephen Crowley, Than noáng, theáp laånh: noái rùçng phaãi àöëi mùåt vúái sûå àe doåa chûa tûâng thêëy, Reuters, Cöng nhên Nga vaâ Ukraine tûâ cuöëi Liïn Xö àïën caác cuöåc biïën 21/01/2015, http://www.reuters.com/ar ticle/2015/01/21/us- àöíi hêåu cöång saãn, Ann Arbor: Nhaâ Xuêët baãn Àaåi hoåc Michigan, china-labour-idUSK- BN0KU13V20150121, 2/05/2016; Sui-Lee 1997. Wee, Trung Quöëc bùæt giûä böën hoaåt àöång lao àöång trong [38] Ashwin vaâ Clarke, böëi Cöng àoaân Nga vaâ quan hïå cöng nghiïåp caãnh àaân aáp: Luêåt sû cho biïët, Reuters, 10/01/2016, http://trong quaá trònh chuyïín àöíi. www.reuters.com/ar ticle/ us-china-rights- [39] Marsha Pripstein Posusney, Lao àöång vaâ Nhaâ nûúác úã Ai Cêåp: idUSKCN0UO05M20160110, 2/05/2016. Cöng nhên, àoaân thïí vaâ chuyïín dõch cú cêëu kinh tïë, New York: Nhaâ Xuêët baãn Àaåi hoåc Columbia, 1997. [24] 全总: 推进工会工作法制化建设 (TCHTQ: Tiïën cöng thi [40] Tim Pringle, Caãi caách cöng àoaân úã Nga vaâ Trung Quöëc: Hoâa cöng húåp phaáp cöng àoaân),28/02/2015,http://news.sina.cn/ húåp, húåp taác vaâ quyïìn lûåc tûâ bïn dûúái , trong êën baãn Anita ?sa=d13427812t124v71&leave=news11&stun=10076 Chan (ed.) Cöng nhên Trung Quöëc trong quan àiïím so saánh, &vt=4. Ithaca, NY: Nhaâ Xuêët baãn Àaåi hoåc Cornell, 2015, 210-34; Graeme [25] Tên Hoa Xaä: Böå trûúãng Taâi chñnh Trung Quöëc chó trñch luêåt B. Robertson, Caác cuöåc àònh cöng vaâ töí chûác lao àöång trong phaáp trïn truyïìn hònh trûåc tiïëp, 7/03/2016, http:// chïë àöå lai, Taåp chñ Khoa hoåc Chñnh trõ Hoa Kyâ 101(4), 2007: news.xinhuanet.com/english/2016-03/07/c_135164575.htm, 781-98. 2/05/2016. [41] Elizabeth J. Perry , Thûúång Haãi àònh cöng: Chñnh trõ cuãa lao [26] Caác Maác, Lyá Tûúãng Àûác, 1932, http://www.marxists.org/ àöång Trung Quöëc , Stanford, CA: Nhaâ Xuêët baãn Àaåi hoåc Stanford, archive/marx/works/1845/ german-ideology/index.htm, 25/05/ 1993. 2015. [42]Friedman, Bêîy Nöíi dêåy. [27] Vñ duå trong Barrington Moore, Jr., Nguöìn göëc xaä höåi cuãa chïë [43]Mark W. Frazier , Sûå hònh thaânh cuãa núi laâm viïåc cöng nghiïåp àöå àöåc taâi vaâ dên chuã: Chuáa vaâ nöng dên trong viïåc hònh Trung Quöëc: Nhaâ nûúác, caách maång vaâ quaãn lyá lao àöång , New thaânh thïë giúái hiïån àaåi, Boston: Nhaâ Xuêët baãn Beacon, 1966; York: Nhaâ Xuêët baãn Àaåi hoåc Cambridge, 2002. Gregory M. Luebber t, Nïìn taãng xaä höåi cuãa trêåt tûå chñnh trõ [44]Elizabeth J. Perry, Laân soáng têën cöng Thûúång Haãi nùm 1957, úã Chêu Êu thúâi chiïën tranh, Chñnh trõ Thïë giúái 39(4), 1987: Thúâi baáo Trung Quöëc 137, 1994: 1-27; Pringle, Cöng àoaân úã 449-78. Trung Quöëc. [28] Daron Acemoglu vaâ James A. Robinson, Nguöìn göëc kinh tïë [45]Elizabeth J. Perry vaâ Xun Li, Quyïìn lûåc vö saãn: Thûúång Haãi cuãa chïë àöå àöåc taâi vaâ dên chuã, New York: Nhaâ Xuêët baãn Àaåi trong cuöåc caách maång vùn hoáa, Boulder, CO: Nhaâ Xuêët baãn hoåc Cambridge, 2006; Mancur Olson, Chïë àöå àöåc taâi, dên chuã Westview, 1997; Pringle, Cöng àoaân Trung Quöëc; Lai Ruoyu vaâ phaát triïín, Taåp chñ Khoa hoåc Chñnh trõ Hoa Kyâ 87(3), 1993: 567-76. 赖若愚 , 于当前工会工作的若干问题: 26 Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân Söë 17 thaáng 12/2019
NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI 1957年9月5日在全总党组扩大会议上的报告 (Baáo caáo vïì àöíi tûâ quan hïå lao àöång caá nhên sang têåp thïí úã Trung Quöëc; Gallagher vaâ Dong, Lêåp phaáp hoaâ húåp. möåt söë vêën àïì trong cöng taác cöng àoaân hiïån nay: ngaây 5 thaáng 9 nùm 1957 taåi cuöåc hoåp múã röång cuãa uãy ban [58]Têët nhiïn, möåt thaânh viïn cöng àoaân laâ möåt khaái niïåm mú höì cöng àoaân toaân Liïn hiïåp quöëc), trong 中华全总工会办公室 (Vùn trong quan hïå lao àöång Trung Quöëc, búãi vò nhiïìu cöng nhên phoâng Cöng àoaân Trung Quöëc) êën phêímkhöng biïët rùçng hoå laâ möåt phêìn cuãa cöng àoaân, khöng coá theã 《建国以来中共中央于工人运动文件选编》 (Caác taâi cöng àoaân. Cêu traã lúâi cho loaåt cêu hoãi naây coá thïí phaãn aánh liïåu lûåa choån cuãa UÃy ban Trung ûúng Àaãng Cöång nhiïìu hún vïì saãn ngaânh cöng nghiïåp thöëng trõ taåi möåt thaânh phöë Trung Quöëc vïì caác àöång thaái cuãa cöng nhên kïí tûâ cuãa ngûúâi traã lúâi. khi thaânh 中国工人出版社 (Nhaâ [59] Baâi phaát biïíu cuãa àöìng chñ Chen Hao trong höåi nghõ kyã niïåm lêåp Trung Quöëc), Bùæc Kinh: Xuêët baãn Lao àöång Tr ung Quöëc), 1989; You,30 nùm kyã niïåm caác chó thõ quan troång cuãa Ban Chêëp haânh Trung ûúng Àaãng Cöång saãn Trung Quöëc vïì viïåc xêy dûång nhaâ 60年来中国工会的三次大改革 . (Ba caãi caách lúán cuãa cöng úã cuãa cöng nhên, 29/03/2013, http://www.360doc.com/con- àoaân Trung Quöëc trong 60 nùm qua.) tent/13/0622/16/7300116_294757640. shtml. [46]Bill Taylor, Chang Kai, vaâ Li Qi, Quan hïå lao àöång úã Trung Quöëc, Cheltenham, UK vaâ Nor thampton, MA: Edward Elgar, 2003. [47] Feng Tongqing 冯同庆, 《工会学: 当代中国工会理论》 THÛÅC TRAÅNG ÀÖÅNG CÚ HOÅC TÊÅ (Nghiïn cûáu cöng àoaân: Lyá thuyïët àûúng àaåi vïì cöng àoaân Trung Quöëc), Bùæc Kinh: (Tiïëp theo trang 64) 中国劳动社会保障出版社 (Têåp àoaân xuêët baãn lao àöång vaâ an sinh xaä höåi Trung Quöëc), 2010. Vïì phña giaãng viïn: Giuáp sinh viïn taåo àöång cú [48] Pringle, Cöng àoaân taåi Trung Quöëc; Baão vïå ngûúâi lao àöång vaâ muåc àñch hoåc têåp bùçng caách tòm hiïíu nùæm àûúåc Quyïìn hoùåc phuåc vuå àaãng: Caách thûác cho caác cöng àöëi tûúång troâ chuyïån àùåt cêu hoãi kñch àoaân thñch àïí Trung Quöëc, Baãn tin Lao àöång Trung Quöëc: Baáo caáo nghiïn sinh viïn tòm hiïíu caái hay cuãa nghïì nghiïåp mònh cûáu, 03/2009, http:// www.clb.org.hk/sites/default/files/archive/ en/share/File/research_reports/acftu_repor t.pdf, 2/11/2016; àang theo hoåc, taåo cú höåi cho sinh viïn tòm hiïíu thûåc tïë. Sûã duång nhiïìu hònh thûác hûúáng dêîn sinh You, 60年来中国工会的三次大改革 . (Ba caãi caách lúán cuãa cöng àoaân Trung Quöëc trong 60 nùm qua) viïn tûå hoåc: trûåc tiïëp trïn lúáp, qua troâ chuyïån hay [49] Jonathan Unger vaâ Anita Chan, Trung Quöëc, chuã nghôa têåp sûã duång cöng nghïå thöng tin...; Töí chûác caác chuyïn àoaân vaâ mö hònh Àöng AÁ, Taåp chñ Trung Quöëc 33, 1995: 29- àïì ngoaåi khoáa, cêu laåc böå vêån duång kiïën thûác nhùçm 53; Anita Chan, Caách maång hay chuã nghôa têåp àoaân? Cöng giaãi quyïët nhûäng vêën àïì coá liïn quan nöåi dung nhên vaâ cöng àoaân úã Trung Quöëc thúâi hêåu Mao, Taåp chñ Quan chûúng trònh, phûúng phaáp, phûúng tiïån, hònh thûác hïå Trung Quöëc - UÁc 29, 1993: 31-61. töí chûác daåy hoåc. Giaãng viïn cêìn kïët húåp hoaåt àöång hoåc têåp, hoaåt àöång nghiïn cûáu khoa hoåc vúái thûåc [50] Jude A. Howell, Têët caã caác Liïn àoaân Cöng àoaân Trung Quöëc vûúåt ra ngoaâi caãi caách? Cuöåc tuêìn haânh chêåm chaåp tiïîn cuöåc söëng, thûåc tiïîn nghïì nghiïåp tûúng lai cuãa cuöåc bêìu cûã trûåc tiïëp, Thúâi baáo Trung Quöëc 196, 2008: cuãa sinh viïn.  845-63. [51] Wei Jianxing 尉健行, 《工会的基本职责》 (Nhiïåm vuå cú Taâi liïåu tham khaão baãn cuãa cöng àoaân), Bùæc Kinh: 中国工人出版社 (Nhaâ Xuêët 1. Trõnh Vùn Biïìu (2010), Caác phûúng phaáp daåy hoåc hiïåu quaã , baãn Lao àöång Trung Quöëc), 2009. Àaåi hoåc Sû phaåm TP. Höì Chñ Minh. [52] 中共中央于加强和改善党对工会, 共青团, 2. Thên Trung Duäng (2012), Àöång cú hoåc têåp cuãa sinh viïn 妇联工作领导的通知 (Thöng baáo cuãa UÃy ban Trung ûúng àaåi hoåc hïå dên sûå úã Hoåc viïn hêåu cêìn hiïån nay , Àïì taâi NCKH Àaãng Cöång saãn Trung Quöëc vïì viïåc tùng cûúâng vaâ caãi cêëp cú súã. thiïån hûúáng dêîn cuãa Àaãng àöëi vúái caác cöng àoaân, Àoaân Thanh niïn Tûâ àiïín Têm lyá hoåc 3. Vuä Duäng, - Viïån Têm lyá hoåc - Viïån Khoa Cöång saãn vaâ Liïn àoaân Phuå nûä), 21/12/1989, http:// hoåc Xaä höåi Viïåt Nam, NXB Tûâ àiïín Baách khoa. cpc.people.com.cn/GB/64184/64186/66697/4494957.html, 4. Vuä Quang Haâ, Caác lyá thuyïët xaä höåi hoåc têåp 1-2 , NXB Àaåi hoåc 2/11/2016. Quöëc gia Haâ nöåi, 2002. [53] Àïí biïët thïm vïì möåt söë caãi caách, xem Mingwei Liu, 5. Lï Ngoåc Huâng, Lõch sûã vaâ lyá thuyïët xaä höåi hoåc, NXB Àaåi hoåc Liïn minh töí chûác taåi Trung Quöëc: Vêîn laâ möåt phong traâo lao àöång Quöëc gia Haâ nöåi, 2011. nguyïn khöëi?, ILR Review: Thúâi baáo Chñnh saách vaâ Chñnh trõ 6. Dûúng Thõ Kim Oanh (2009), Àöång cú hoåc têåp cuãa sinh viïn 64(1), 2010: 30-52. (Nghiïn cûáu trïn sinh viïn caác ngaânh khoa hoåc Kyä , thuêåt) [54] Pringle, Cöng àoaân úã Trung Quöëc, 170-80. Luêån aán Tiïën sô Têm lyá. [55] Zhang and Xu, 走向谈判 (Hûúáng túái àaâm phaán ). 7. Phaåm Minh Haåc (2002), Tuyïín têåp Têm lyá hoåc , NXB Tri thûác, [56] Minxin Pei, Bêîy chuyïín àöíi Trung Quöëc: Giúái haån cuãa chïë àöå Haâ Nöåi. chuyïn chïë phaát triïín, Cambridge, MA: Nhaâ Xuêët baãn Àaåi hoåc 8. Khoa Xaä höåi hoåc - Phên viïn baáo chñ tuyïn truyïìn (2015), Harvard, 2008. “Àöång cú hoåc têåp cuãa sinh viïn”, Àïì taâi NCKH cêëp cú súã. 9. Therese L. Baker, Thûåc haânh nghiïn cûáu xaä höåi [57] Nhû àaä lûu yá, caác hoåc giaã àaä ruát ra möëi liïn hïå giûäa tranh , (saách tham chêëp lao àöång vaâ chñnh saách. Xem Chang vaâ Brown, Sûå chuyïín khaão), NXB Chñnh trõ Quöëc gia, 1998. Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc 27 cöng àoaâ Söë 17 thaáng 12/2019