ề
Ổ
Ứ
Ả
Ạ
Đ Tài: T CH C QU N LÝ B O T N ĐA D NG S INH H C VI T NAM
Ả Ồ Ệ
Ọ
SVTH: Phan Thị Phương Linh
B C C Ố Ụ
I.B o t n đa d ng sinh h c. ả ồ ọ ạ
II.Nguyên nhân suy gi m và bi n pháp b o t n. ả ồ ệ ả
III.K t lu n. ế ậ
t Nam và
ự
ệ
i Vi
Khái quát s đa d ng sinh h c t ự
ọ ạ ạ nh ng th c tr ng hi n nay. ạ
ữ
ệ
t Nam đ
c xe m là m t tro ng nh ng n
ệ
ữ
ượ
ộ ề
ạ
t l n v khí h u t
khác bi ề i vùng g iáp c n nhi
ự ạ ớ ề ị
ạ
ạ
ệ
ạ
c thu c Vi ộ ướ Vi vùng Đô ng Nam Á g iàu v đa d ng s inh h c . t ọ Ở ệ vùng g n Nam do s ầ ệ ớ ậ ừ t đ i, c ùng v i s xíc h đ o t đa ớ ự ậ ệ ớ đa d ng v thiê n d ng v đ a hình đã t o nê n s ề ạ ự nhiê n và c ũng do đó mà Vi t Nam c ó tính đa d ng s inh h c c ao . ọ
ả ồ
ứ ộ
ọ ở ọ
i và
m i m c đ là ồ ạ
ọ ầ ượ ả ồ
ằ
ạ
ả ề ữ
“B o t n đa d ng sinh h c” ạ duy trì qu n th c a các loài đang t n t ể ủ ầ phát tri n.ể Đa d ng sinh h c c n đ c b o t n b ng m t ộ ạ lo t các bi n pháp nh m đ m b o an toàn cho ả ằ ệ các loài và các kho d tr ge, b n v ng cho các ữ ữ h sinh thái.
ệ
ồ ạ
I.B o T n đa d ng sinh h c ả ọ 1.M c tiêu. ụ
ể ữ
ộ ự
ủ
ạ ườ
ầ thái. Tìm hi u nh ng tác đ ng tiêu c c do các ho t đ ng c a con ộ ố v i ớ i gây ra đ i ng c ác loài, qu n xã và c ác h s inh ệ
ệ
ư
ậ
t H n ch s tuy t di ệ ế ự ạ c u các c a các loài và ứ ủ loài đang b đe d a b ng ọ ằ ị cách đ a chúng h i ộ nh p tr l i các h sinh ệ ở ạ thái đang còn phù h p ợ đ i v i chúng. ố ớ
ờ ọ ả ồ
ề
ọ ấ ố ớ
ụ Sinh h c b o t n ra đ i vì các khoa h c ng d ng ọ ứ i thích ố không còn đ c s đ gi truy n th ng ủ ơ ở ể ả nh ngữ m i đe d a c p bách đ i v i đa d ng sinh ạ ố h c.ọ
ậ ệ ệ ộ
ấ ả ủ ế
ả ế ộ ố
ữ ề ậ
ế ầ
th t c các loài ặ ể ư ề
ổ
ắ ứ ậ ấ ằ
ế ổ ệ ạ
•Nông nghi p, lâm nghi p, qu n lý đ ng v t hoang dã, sinh h c th y s n,... ch y u quan tâm đ n v n ọ ủ ả d ng các ph đ xâyề ng pháp qu n lý m t s ít các ươ ự và làm c nh. loài có giá tr kinh t ả ế ị • Nh ng khoa h c này ng không đ c p đ n ườ ọ có th có trong các qu n vi c b o v t ệ ả ệ ấ ả ỉ ề ậ nh là v n đ không xã sinh v t,ậ ho c ch đ c p ấ quan tr ng.ọ •Sinh h c b o t n b sung các nguyên t c ng d ng ụ ọ ả ồ ng pháp ti p c n có tính b ng cách cung c p ph ế ươ ch tấ lý thuy t t ng th cho vi c b o t n đa d ng ả ồ ể sinh h c.ọ
ọ ả ồ ớ ọ
ả ồ ộ ộ
ầ ng là th y u. ch Sinh h c b o t n khác v i các khoa h c khác ở ỗ là b o t n m t cách lâu dài toàn b các qu n xã sinh kinh t v tậ là chính, các y u t th ế ườ ế ố ứ ế
Chà Vá Chân Nâu
ứ ả ồ
ạ
2.Các hình th c b o t n đa d ng sinh h c ọ ồ
ạ ả
B o T n Đa D ng Sinh H cọ
B o t n ả ồ c huy n vể ị B o t n ả ồ nguyê n vị
Các h s inh ệ nhiê n thái t ự
Ng ân hàng g e ne
Các h s inh ệ thái nô ng ng hi pệ
g e ne t tr
Ng ân hàng i hi n ệ ạ ngườ
T i trang tr i ạ
ạ
Ng u n g e ne
ồ
ả ồ
B o t n nguyê n v ị ( Ins itu Convers ation )
i n i loài đang s ng
ả ệ ạ ơ
ố
- Là b o v t
S u đ u đ - Lo ài đang đ
ỏ
ế
ầ
ượ
c b o t n ả ồ
ng uyê n vị
- Chú tr ng đ c bi ọ
ặ
ệ
ề t là các loài cây c truy n
ổ
và hoang d iạ
Cây S aư
Cây C m Lai ẩ
ạ
ổ ế
ự
ả
- Lo i hình ph bi n là xây d ng các khu b o t nồ
ả
ồ
Khu B o T n TN Xuân Th y ủ ( Nam Đ nh )
ị
ả
ồ
Khu B o T n ĐNN Láng Sen ( Long An )
ả ồ ị ứ ộ Brian Groombridge,
B o t n nguyên v có 3 m c đ ( 1992)
th ể
ế ạ v
• Không có k ho ch. Thông qua b o t n h sinh thái có ể
ả ồ ệ ủ
ầ
M c ứ đ 1ộ
b o t n đ gi loài cây v i tài nguyên di truy n trong th i gian dài
ả ồ ể ữ ững các bi n đ ng c a các qu n th các ế ộ ề
ờ
ớ
ế ạ
ứ
• Đòi h i ph i có k ho ch và thi ả ố ệ ề
t k các khu b o t n ế ế ớ
ố
ề
M c đ ộ 2
ả ồ v i ớ ỏ s d ng s li u v phân b loài v i tài nguyên di truy n. ử ụ Qu nả lý loài c th k t h p v i các giai đo n c a di n th
ụ ể ế ợ ớ
ạ ủ
ễ
ế
ộ ơ ị
ả ư
• Theo dõi và qu n lý m t khu v c c th v i các m c ứ ể ắ v ng
ự ụ ể ớ ứ ể ể ữ ữ
ệ ưỡ
t nh “Đ n v qu n xã ch c năng” đ n m ầ ng bi n đ ng c a qu n th đ gi ầ ủ ộ ạ m t cách c th . ụ ể
đ đ c bi ộ ặ cượ ng đ bi n đ ng n i t ế ộ
ế ộ i ộ
M t s
v n đ t n t
i tro ng b o t n ng uyê n v hi n nay
ộ ố ấ
ề ồ ạ
ả ồ
ị ệ
ệ ố
ế ế
ỏ
ề
ệ
● H th ng c ác KBT c ó nhi u KBT c ó di n tíc h nh , tính liê n k t y u nê n h n c h đ n c ác ho t đ ng b o t n trê n ph m vi khu v c r ng . ả ồ
ự ộ
ạ ộ
ế ế
ạ
ạ
● Ranh g i
i c ác KBT ph n l n c h a đ
c phân đ nh rõ ràng trê n th c đ a.
ớ
ầ ớ
ư
ượ
ự
ị
ị
ồ
ồ
ạ
● Ng u n ng ân s ác h c ho b o t n c ò n h n c h , c h y u d a vào ng u n ng ân s ác h Nhà n
ủ ế c , c h a c ó c hính s ác h c th đ xã h i hó a c ô ng tác b o t n.
ế ụ ể ể
ả ồ ư
ả ồ
ự ộ
ướ
● M t s
c hính s ác h v KBT c ò n thi u, nh c hính s ác h đ u t
, qu n lý vùng đ m v.v.
ộ ố
ầ ư
ư
ề
ế
ệ
ả
t Nam m t s
ủ
ạ
ệ
ộ ố ạ
h ng c h a phù h p v i phân h ng ợ
ư
ớ
ạ
● H th ng phân h ng c a Vi ệ ố c a IUCN.
ủ
ủ ế
ư
ệ
ả
ắ
c ế ượ
● Tro ng qu n lý hi n nay c h y u v n là b o v ng hiê m ng t, c h a g n k t đ quan đi m hi n đ i v b o t n là v a b o t n, v a phát tri n.
ệ ạ ề ả ồ
ả ả ồ
ẫ ừ
ặ ể
ừ
ể
ệ
ả ồ
ị
B o t n c huy n v ( Exs itu ể Co ns e rvatio n)
Đ ng V t ậ
ộ
Th c V t ậ
ự
1
V n Thú
ườ
1
V n th c v t ự ậ
ườ
2
Trang tr i nuô i đ ng v t ậ
ộ
ạ
2
V n c ây g
ườ
ỗ
3
Th y c ung
ủ
4
3
Ng ân hàng g i ng - g e ne
CT nhân g i ng đ ng v t ậ ố
ộ
ố
i.
B o toàn các vi khu n quý hi m, có vai trò đ i v i con ng ế
ố ớ
ả
ẩ
ườ
ợ
ẩ
L i Khu n Lac to bac c illus c as e i S hiro ta
Nuô i c y t
ố
bào g c nhung ấ ế uươ h
Nhân b n đ ng v t b ng c ô ng ng h
ả
ệ
ộ t
ậ ằ bào g c ố
ế
i ự ậ ậ Có kho ng 1500 ả ế ớ nh ng ch có kho ng 800 ả ỉ ư
V n th c v t (Botanic Garden): ườ v ườ v ườ n th c v t trên th gi ự ả t n cây. n có b o ồ
V n Cây G
ườ
ỗ
Ngân hàng gi ng - gene ố
th c đ a
ư ậ ượ
(Field Gene Bank) : là m tộ ồ đ ể s n ẳ ể ề ạ
Ngân hàng gen ở ự ị c tr ng vùng đ t mà trong đó các loài cây s u t p đ ấ l u tr tính đa d ng di truy n đ có nguyên li u có ệ ữ ư đ ph c v công tác lai t o, nghiên c u …. ể ụ ụ ứ ạ
ụ
ườ
ụ
ng áp d ng cho cây lâu năm, cây b i mà nhiên mà c n ầ ng cây ườ
m i thu ho ch gi ng (th ạ
Th không có đ đ b o t n trong t ự ủ ể ả ồ th i gian lâu ố ớ ờ LN)
T n t
i đ i v i công tác b o t n
t Nam
ồ ạ ố ớ
ả ồ chuy n vể ị
Vi ở ệ
● Thi u quy ho ch t ng th và quy ho ch chi ti
t.
ổ
ế
ể
ạ
ạ
ế
i các loài quý hi m
ư
ớ
ộ ả ồ ngo i viạ chưa đ
ế … cượ chú
● Công tác s u t p ch a chú ý t ư ậ ● Vi c đào t o cán b b o t n ạ ệ tr ngọ .
● Chưa có chính sách cụ thể cho công tác b oả t nồ ngo iạ vi, ả ồ nh t là chính sách xã h i hoá cho công tác b o t n.
ộ
ấ
cho công tác b o t n ngo i vi ch a đ
c chú
ệ ầ ư
ả ồ
ư ượ
ạ
● Vi c đ u t tr ng v.v.
ọ
II.Nguyên nhân suy gi m và bi n pháp b o ả
ệ
ả
ủ ừ
c ác vùng này là t o nhu c u l n v lâm s n và
ố ạ
ở ầ ớ
ề
ả
1. Ng uyê n nhân. S s uy g i m v đ c he ph r ng ề ộ ả do m c tăng dân s đ t tr ng tr t.
t n.ồ ự ứ ấ ồ
ọ
ừ
i nhanh nh t. Chi n tranh cũng là nh ng nguyên nhân làm r ng ữ ế c a Vi ẹ ạ ủ t Nam b thu h p l ị ệ ấ
ữ
ọ ấ t Nam c ũng nh h u h t c ác n
ạ
Vi i, đó là s
t n th t đa Ng uyê n nhân quan tr ng n a g ây nê n s ự ổ c d ng s inh h c ướ ế ư ầ mâu thu n g i a c ung và c u. khác trê n th g i ầ ữ
ọ ở ệ ế ớ
ự
ẫ
ạ
ầ
ườ
ộ
ườ
thiên nguyê n Tài nhiên thì có h n mà nhu c u c a con ủ i thì ngày c àng ng tăng, m t m t là đ ể ặ đáp ng cu c s ng ộ ố ứ tăng s cho dân ố nhanh, và m t khác là ặ tiêu dùng m c đ ộ ứ i cũng c a m i ng ỗ ủ không lên tăng ng ng.ừ
i đ t r ng làm n ươ ẫ
ườ ố ừ ố ng, r y trê n các n d c và c ũng đã gây tác đ ng đáng k vào ộ ể
Con ng s ườ vi c thu h p di n tích r ng ệ nhi u n i. ơ ề ừ ở ẹ ệ
ừ
ư ự
ừ
ệ
Cháy r ng c ũng là ng uyê n nhân làm đa d ng b di n tíc h r ng c ũng nh s ị ạ s uy tho ái.
2. Bi n pháp b o t n. ả ồ ệ
Tăng c ng tính hi u ườ ệ
qu c a pháp lu t v ậ ề ả ủ
b o v đ ng v t ộ ệ ả ậ
hoang dã và b o v ệ ả
n i s ng c a chúng, ơ ố ủ
b o v sinh thái r ng. ả ệ ừ
Tăng c ng đào t o ườ ạ
ki n th c nghi p v ụ ứ ệ ế
lý tài nguyên qu n ả
đ ng v t hoang dã. ộ ậ
ườ ề
ả ồ ậ ụ ộ ộ
ề ả
ng giáo d c c ng đ ng v công tác b o t n, Tăng c ồ tuyên truy n sâu r ng h n n a các văn b n pháp lu t ả ơ ữ ề và quy đ nh c a nhà n c v qu n lý tài nguyên ủ ị ướ r ng, qu n lý đ ng v t r ng. ộ ả ừ ậ ừ
ầ ể ớ
ị ả ồ ị ạ Ư ả
ơ ế
C n xác đ nh s m và tri n khai vi c thi t l p ệ ế ậ c khi h các khu b o t n thiê n nhiê n m i tr ệ ớ ướ s inh thái b đe do . u tiê n phát tri n khu b o ể t n n c ó nh ng loài quý hi m có nguy c ơ ữ ồ tuy t ch ng cao. ủ ệ
ạ
ị
ắ ẩ ề ắ
ậ
ố ệ
ủ
ư
ưở ố ế ủ ơ
Đ y m nh c ông tác đi u tra th c đ a đ ự ể n m b t nh ng thô ng ữ tin c p nh t v s ề ự ậ phân b và hi n tr ng ạ c a các loài quý hi m ế c ũng nh c ác nguyên nhân nh h ng đ n ả loài và n i s ng c a c húng.
Thành l p các nhóm chuyên gia đ t
ậ
ể ư ấ
ự
ệ
v n giúp nhà n c trong vi c xây d ng các k ế ệ ướ ng trình hành ho ch và th c hi n ch ươ ự đ ng b o t n các loài quý hi m. ế
ạ ộ
ả ồ
K t lu n
ế
ậ
ch t c h nê n ệ ư ả ồ ẽ
ệ ậ ự ặ ạ ứ ự
ệ ạ
Do vi c b o t n ch a th t s vi c khai thác quá m c và phí ph m làm c ho s đa d ng v s inh thái c a Vi t Nam ngày càng ủ ề s uy gi m tr m tr ng. ọ ả ầ