1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong hoạt động thông tin – thư viện, biên mục luôn giữ một vai trò hết
sức quan trọng, không chỉ giúp các thư viện và cơ quan thông tin tổ chức
khoa học nguồn lực thông tin của mình mà còn tạo ra nhiều điểm truy cập
hữu hiệu giúp người dùng tin tiếp cận, khai thác thông tin một cách nhanh
chóng, đầy đủ và chính xác.
Sự phát triển của khoa học – công nghệ, sự đa dạng trong nhu cầu tin
của người dùng và quá trình toàn cầu hóa đã tác động không nhỏ tới hoạt
động thông tin – thư viện nói chung và hoạt động biên mục nói riêng.
Tình trạng bùng nổ thông tin hiện nay đã làm số lượng tài liệu gia tăng
nhanh chóng trong các thư viện đòi hỏi công tác biên mục cần có sự kiểm
soát thư mục chặt chẽ để đảm bảo tính chính xác và thống nhất.
Nếu như trước đây, hoạt động biên mục tại các thư viện được triển khai
một cách thủ công và mang tính đơn lẻ thì từ nửa sau thế kỷ 20 đến nay, cộng
đồng thư viện thế giới đã chứng kiến một sự phát triển đột biến trong lĩnh
vực biên mục. Nhiều chuẩn biên mục quốc tế đã được áp dụng, nhiều công
cụ hỗ trợ tự động hóa biên mục đã được triển khai, đặc biệt sự liên kết, chia
sẻ dữ liệu, tài nguyên thông tin giữa các thư viện đang là xu thế phát triển tất
yếu.
Hệ thống thư viên công cộng ở Việt Nam là hệ thống triển khai biên
mục tập trung sớm nhất nhưng cho đến nay vẫn chưa phát huy được hiệu quả.
Trong giai đoạn hiện nay, Đảng và Nhà nước đang rất quan tâm tới việc
tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, đẩy mạnh liên thông, liên kết,
khuyến khích xây dựng các cơ sở dữ liệu dùng chung,… và từng bước tiến
hành chuyển đổi số.
Từ những vấn đề nêu trên, tác giả đã lựa chọn nghiên cứu đề tài Biên
mục tập trung trong Hệ thống thư viện công cộng ở Việt Nam với mong muốn
vận dụng lý luận và thực tiễn của biên mục tập trung, tìm ra các nguyên nhân
chủ yếu của hạn chế và đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả biên mục tập
trung trong Hệ thống thư viện công cộng ở Việt Nam, góp phần chuẩn hóa
hoạt động biên mục, tăng cường chia sẻ, hội nhập và phát triển cùng với thư
viện các nước trong khu vực và trên thế giới.
2. Mục đích, đối tượng và phạm vi nghiên cứu
2.1. Mục đích
Luận án nghiên cứu đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả biên mục
tập trung cho Hệ thống thư viện công cộng ở Việt Nam.
2.2. Đối tượng nghiên cứu
Biên mục tập trung trong Hệ thống thư viện công cộng
