Tóm tắt luận án Tiến sỹ Kinh tế: Ảnh hưởng của nhân tố năng lực cạnh tranh đến kết quả hoạt động kinh doanh của các ngân hàng thương mại cổ phần trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH<br /> -----------------------------<br /> <br /> NGUYỄN VĂN THỤY<br /> ẢNH HƯỞNG CỦA NHÂN TỐ NĂNG LỰC CẠNH TRANH<br /> ĐẾN KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÁC<br /> NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN TRÊN ĐỊA BÀN<br /> THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH<br /> Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh<br /> Mã số: 62.34. 05.01<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SỸ KINH TẾ<br /> <br /> TP. HỒ CHÍ MINH – 2015<br /> <br /> Công trình được hoàn thành tại:<br /> Trường Đại học Kinh tế Thành Phố Hồ Chí Minh<br /> <br /> Ngường hướng dẫn khoa học:<br /> TS. Đặng Ngọc Đại<br /> TS. Nguyễn Thanh Hội<br /> <br /> Phản biện:<br /> 1.<br /> 2.<br /> 3.<br /> <br /> Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án tại Trường Đại học<br /> Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh<br /> vào hồi…..giờ……ngày……tháng……năm 2015<br /> Có thể tìm hiểu luận án tại:<br /> - Thư viện Quốc gia Việt Nam<br /> - Thư viện khoa học Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh<br /> - Thư viện Trường Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh<br /> <br /> DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU<br /> <br /> 1. Nguyễn Văn Thụy, 2014. Tác động của năng lực quản trị đến kết quả hoạt động<br /> kinh doanh: Nghiên cứu thực nghiệm các ngân hàng thương mại cổ phần tại<br /> TP.HCM. Tạp chí Công nghệ ngân hàng. Tháng 9-2014, số 102, trang 44-51<br /> 2. Nguyễn Văn Thụy (đồng tác giả), 2014. Ảnh hưởng của năng lực cạnh tranh đến<br /> kết quả kinh doanh của các ngân hàng thương mại cổ phần tại TP. Hồ Chí Minh.<br /> Tạp chí Kinh tế và Phát triển.Tháng 5-2014, số 203(II), trang 99 – 110<br /> 3. Nguyễn Văn Thụy (đồng tác giả), 2012. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng của chất<br /> lượng dịch vụ đến sự thoả mãn và lòng trung thành của khách hàng đối với các ngân<br /> hàng thương mại tại TP. Hồ Chí Minh. Tạp chí Kinh tế và Phát triển. Tháng 8-2012.<br /> Số chuyên san, trang 61-71<br /> 4. Nguyễn Văn Thụy, 2010. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng trong<br /> công việc và cuộc sống của nhân viên sale/marketing tại thành phố Hồ Chí Minh.<br /> Tạp chí Kinh tế và Phát triển. Tháng 7-2011, số 169, trang 61-70<br /> 5. Nguyễn Văn Thụy, 2008. Nguyên nhân chảy máu chất xám của các NHTM Việt<br /> Nam. Tạp chí Công nghệ ngân hàng. Tháng 3-2008, số 24, trang 30-32<br /> <br /> 1<br /> <br /> CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU<br /> 1.1. Cơ sở nghiên cứu<br /> 1.1.1. Sự cần thiết của nghiên cứu<br /> Ở Việt Nam quá trình thực hiện cơ cấu lại hệ thống ngân hàng trong giai đoạn<br /> 1990 - 2010, đã tạo ra cho ngành ngân hàng nhiều thay đổi lớn cả về số lượng, quy<br /> mô và chất lượng, đây là những tiền đề cơ bản ban đầu đáp ứng các cam kết đã ký<br /> trong lộ trình hội nhập của lĩnh v ực ngân hàng và tạo điều kiện thuận lợi cho hệ<br /> thống ngân hàng bước vào thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế. Tuy nhiên, bên cạnh<br /> những thành công trong quá trình hội nhập, các ngân hàng thương mại Việt Nam đã<br /> bộc lộ một số bất cập như trình độ quản trị, nguồn nhân lực còn yếu, tỷ lệ nợ xấu gia<br /> tăng, thanh khoản thấp…dẫn đến năng lực cạnh tranh chưa cao. Thực trạng này đặt<br /> ra vấn đề cấp bách phải tái cấu trúc hệ thống các ngân hàng thương mại từ đó năng<br /> cao năng lực cạnh tranh.<br /> Theo Sanchez & Heence (1996, 2004) thì ăng l ực cạnh tranh của doanh<br /> n<br /> nghiệp dựa trên khả năng kết hợp các nguồn lực của doanh nghiệp nhằm tạo ra lợi<br /> thế cạnh tranh. “Năng lực cạnh tranh của một công ty là khả năng duy trì, triển khai,<br /> phối hợp các nguồn lực và khả năng theo cách giúp công ty đạt được mục tiêu của<br /> nó” (Sanchez & Heene, 1996, 2004). Bản chất của năng lực cạnh tranh đã đư ợc<br /> chuyển hướng chú trọng vào năng lực thay vì nguồn lực (Sanchez & Heence, 1996,<br /> Sanchez, 2001; Freiling & ctg, 2008). Như vậy, năng lực cạnh tranh trở thành một<br /> tiêu chí quan trọng để đánh giá sự tồn tại và phát triển của một ngân hàng trong môi<br /> trường cạnh tranh quốc tế ngày càng gia tăng.<br /> Ngoài ra, để đặt vấn đề nghiên cứu trong một bối cảnh cụ thể, ngân hàng<br /> thương mại cổ phần Việt Nam và các chi nhánh ngân hàng thương mại cổ phần tại<br /> Thành phố Hồ Chí Minh được lựa chọn để nghiên cứu bởi vì còn thiếu những<br /> nghiên cứu thực nghiệm về năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực ngân hàng và TP. Hồ<br /> Chí Minh là thành phố tập trung hầu hết tất cả các ngân hàng thương mại cổ phần<br /> (NHTMCP) Việt Nam đang hoạt động tại đây.<br /> 1.2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến luận án<br /> 1.2.1. Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài<br /> (1) Nghiên cứu của Cameli & Tishler (2004) về mối quan hệ của các yếu tố<br /> vô hình với kết quả kinh doanh của tổ chức hành chính tại Israel, đã dựa trên trường<br /> phái nguồn lực và quản trị chiến lược nhằm đánh giá sự tác động của các yếu tố<br /> nguồn lực vô hình của tổ chức đến kết quả hoạt động của tổ chức. (2) Nghiên cứu<br /> của Aziz & ctg (2006) về cạnh tranh nguồn lực của các nhà đầu tư phát triển nhà tư<br /> nhân tại Malaysia đã x ếp hạng các nguồn lực để tạo ra năng lực cạnh tranh của các<br /> nhà đầu tư phát triển địa ốc của Malaysia. (3) Nghiên cứu của Thompson, Strickland<br /> & Gamble (2007) đã đ ề xuất các yếu tố cấu thành năng lực cạnh tranh tổng thể của<br /> một doanh nghiệp. (4) Nghiên cứu của Aboagye-Debrah (2007) về tình hình cạnh<br /> tranh, tăng trưởng và hiệu quả của ngành ngân hàng tại Ghana đã phân tích các yếu<br /> tố cạnh tranh về thị phần cho vay và huy động vốn và mức độ tập trung thị trường<br /> của các ngân hàng thông qua mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Porter. (5) Nghiên cứu<br /> <br /> 2<br /> <br /> của Ilihomovich (2009) đã phân tích các y ếu tố ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh<br /> của các ngân hàng nước ngoài tại Malaysia trong giai đoạn 2004-2008 đã sử dụng<br /> yếu tố CAMEL tác động tới kết quả kinh doanh (ROE, ROA). (6) Nghiên cứu của<br /> Onar & Polat (2010) về các nhân tố tác động tới mối quan hệ giữa quá trình xây<br /> dựng năng lực và lựa chọn chiến lược kinh doanh của 104 doanh nghiệp niêm yết tại<br /> sở giao dịch chứng khoán Istabul – Thổ Nhĩ Kỳ thông qua phỏng vấn tổng giám đốc<br /> hoặc giám đốc nguồn nhân lực dựa trên bảng câu hỏi Likert 7 điểm. Tóm lại, các<br /> nghiên cứu về năng lực cạnh tranh và kết quả hoạt động kinh doanh của doanh<br /> nghiệp trên thế giới tập trung vào các các doanh nghiệp và đã đ ề xuất một số yếu tố<br /> cấu thành năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Riêng trong lĩnh vực ngân hàng thì<br /> các nghiên cứu tập trung vào đánh giá năng lực cạnh tranh chỉ dựa trên góc độ tài<br /> chính thông qua các chỉ tiêu CAMEL mà chưa đánh giá các yếu tố như nguồn nhân<br /> lực, quản trị, nghiên cứu và phát triển sản phẩm, quản trị rủi ro.<br /> 1.2.2. Tình hình nghiên cứu ở trong nước<br /> Xuất phát từ tầm quan trọng của việc cần phải đẩy mạnh khả năng cạnh tranh<br /> và nâng cao hiệu quả hoạt động của các ngân hàng thương mại thời kỳ hội nhập,<br /> trong thời gian qua đã có m ột số tác giả trong nước quan tâm nghiên cứu về vấn đề<br /> này như: Trịnh Quốc Trung (2004), Lê Đình Hạc (2006), Nguyễn Việt Hùng (2008),<br /> Nguyễn Đ<br /> ình Th ọ và Nguyễn Thị Mai Trang (2008), Đặng Hữu Mẫn (2010),<br /> Nguyễn Thu Hiền (2012), Phan Thị Hằng Nga (2013, Hoàng Thị Thanh Hằng<br /> (2013) nghiên cứu về năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp hoặc năng lực cạnh<br /> tranh của các NHTM đ đ ề cập tới các nhân tố cấu thành năng lực cạnh tranh và<br /> ã<br /> đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh. Từ đó, đưa ra những nhận định chủ quan về<br /> năng lực cạnh tranh của NHTM mà chưa đánh giá, xây dựng thang đo và lượng hóa<br /> sự ảnh hưởng của từng yếu tố cấu thành năng lực cạnh tranh đến kết quả kinh doanh<br /> của NHTM. Mặt khác, hiện nay chưa có những nghiên cứu thực nghiệm xem xét<br /> mức độ ảnh hưởng của các yếu tố cấu thành năng lực cạnh tranh một cách hệ thống,<br /> đặc biệt là tiếp cận dựa trên năng lực của NHTM. Vì vậy, nghiên cứu về các yếu tố<br /> cấu thành năng lực cạnh tranh của NHTMCP và tác động của năng lực cạnh tranh<br /> đến kết quả hoạt động kinh doanh của các NHTM là yêu cầu cấp thiết để giúp cho<br /> các NHTM nhận dạng, nuôi dưỡng, phát triển và sử dụng năng lực cạnh tranh một<br /> cách hiệu quả, thích ứng với sự thay đổi của môi trường kinh doanh.<br /> 1.3. Mục tiêu nghiên cứu<br /> Nghiên cứu này nhằm lấp đầy khoảng trống được xác định xuất phát từ việc<br /> xem xét nghiên cứu trước về mối quan hệ giữa năng lực cạnh tranh và kết quả kinh<br /> doanh của NHTM, các mục tiêu chủ yếu cần đạt được như sau:<br /> Thứ nhất, nghiên cứu đề xuất và kiểm định mô hìnhđo lư ờng về năng lực<br /> cạnh tranh áp dụng trong l nh v ực ngân hàng, trong bối cảnh của một nền kinh tế<br /> ĩ<br /> đang phát triển ở Việt Nam.<br /> Thứ hai, khám phá và đo lường các yếu tố cấu thành năng lực cạnh tranh đối<br /> với các NHTMCP.<br /> Thứ ba, xác định mối quan hệ giữa các thành phần khác nhau của năng lực<br /> cạnh tranh và tác động của chúng đến kết quả hoạt động kinh doanh của các ngân<br /> hàng thương mại cổ phần;<br /> <br />