Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Hoàn thiện công tác kiểm tra kế toán các doanh nghiệp xuất nhập khẩu trong kiểm tra sau thông quan tại cục Hải quan thành phố Đà Nẵng

Chia sẻ: Gvx Gvx | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

63
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung của đề tài nêu lên lý luận cơ bản về kiểm tra sau thông quan và kiểm toán trong kiểm tra sau thông quan. Thực trạng công tác sau thông quan tại cục Hải quan thành phố Đà Nẵng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Hoàn thiện công tác kiểm tra kế toán các doanh nghiệp xuất nhập khẩu trong kiểm tra sau thông quan tại cục Hải quan thành phố Đà Nẵng

1 2 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Đ I H C ĐÀ N NG TR N TH THANH HI N Ngư i hư ng d n khoa h c: TS ĐOÀN TH NG C TRAI HOÀN THI N CÔNG TÁC KI M TRA K TOÁN CÁC DOANH NGHI P XU T NH P KH U Ph n bi n 1: PGS. TS Nguy n M nh Toàn TRONG KI M TRA SAU THÔNG QUAN T I C C Ph n bi n 2: GS.TS.Nguy n Quang Quynh H I QUAN THÀNH PH ĐÀ N NG Chuyên ngành: K toán Mã s : 60.34.30 Lu n văn s ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p th c sĩ Qu n tr kinh doanh h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 25 tháng 11 năm 2012 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH Có th tìm hi u lu n văn t i: - Trung tâm Thông tin-H c li u, Đ i h c Đà N ng - Thư vi n trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng Đà N ng - Năm 2012
3 4 M Đ U Tuy nhiên, trên th c t công tác ki m tra k toán t i các doanh nghi p xu t nh p kh u trong KTSTQ t i C c H i quan TP Đà N ng 1. Tính c p thi t c a ñ tài còn r t nhi u khó khăn, b t c p. Th ño n gian l n c a doanh nghi p S phát tri n kinh t xã h i và vi c nư c ta tr thành thành viên càng ngày r t tinh vi, ña d ng, m i lo i hình doanh nghi p có hành vi c a T ch c Thương m i th gi i WTO ñã làm gia tăng nhanh chóng gian l n theo m t ki u khác nhau trong khi trình ñ năng l c v k ho t ñ ng thương m i xu t nh p kh u, ñ t ra cho ngành H i quan yêu toán, ki m toán c a các công ch c H i quan còn r t nhi u h n ch , c u c p thi t là ph i thông quan hàng hóa nhanh chóng nhưng ph i ñi u này nh hư ng nhi u ñ n ch t lư ng, hi u qu công tác KTSTQ. qu n lý ch t ch ho t ñ ng xu t nh p kh u, ñ m b o ngu n thu cho Xu t phát t th c t ñó, tác gi ch n ñ tài nghiên c u: ngân sách Nhà nư c. Trư c tình hình ñó, c n thi t ph i chuy n t “Hoàn thi n công tác ki m tra k toán các Doanh nghi p xu t phương pháp qu n lý H i quan là ki m tra toàn b hàng hóa ñ thông nh p kh u trong Ki m tra sau thông quan t i C c H i quan thành ph quan (gi i phóng hàng hóa) sang phương pháp qu n lý tiên ti n là Đà N ng“ ñ làm lu n văn cao h c. d a trên k thu t qu n lý r i ro, t c là trên cơ s thu th p, phân tích, 2. M c tiêu nghiên c u x lý thông tin ñ quy t ñ nh thông quan, cùng v i vi c s d ng các Đ tài ñư c th c hi n nh m kh o sát th c tr ng vi c ki m tra k gi i pháp nghi p v h tr như qu n lý r i ro, ki m tra sau thông toán trong công tác KTSTQ C c H i quan TP Đà N ng, ch ra quan, ki m soát, thu th p thông tin. M t trong các mô hình nghi p v nh ng h n ch trong công tác này và t ñó ñưa ra các gi i pháp ñ h tr có hi u qu nh t trong qu n lý H i quan là nghi p v ki m tra hoàn thi n công tác ki m tra k toán trong KTSTQ t i các doanh sau thông quan. nghi p XNK do C c H i quan TP Đà N ng th c hi n. Ki m tra sau thông quan là m t nghi p v r t m i ñ i v i H i 3. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u quan Vi t nam nói chung và C c H i quan TP Đà N ng nói riêng. + Đ i tư ng nghiên c u: ñ i tư ng nghiên c u c a ñ tài là công tác Nghi p v ki m tra sau thông quan là m t nghi p v quan tr ng ki m tra k toán trong KTSTQ hi n nay t i C c H i quan TP Đà N ng. trong công ngh qu n lý c a H i quan hi n ñ i ñã ñư c h i quan h u + Ph m vi nghiên c u: h t các nư c thành viên c a WCO và WTO áp d ng ñ i v i ho t - Không gian: C c H i quan TP Đà N ng ñã thành l p Chi c c ñ ng qu n lý h i quan v hàng hoá xu t nh p kh u. KTSTQ v i ch c năng nhi m v c th là th c hi n công tác KTSTQ Trình t ti n hành m t cu c KTSTQ g m nhi u bư c, nhi u khâu, theo quy ñ nh c a pháp lu t ñ i v i hàng hóa xu t kh u, nh p kh u. nhưng có th nói bư c ki m tra k toán (ki m tra ch ng t , s sách Do ñó công tác ki m tra k toán t i các doanh nghi p xu t nh p kh u k toán, ch ng t thương m i, ch ng t ngân hàng… liên quan ñ n trong KTSTQ ñư c th c hi n t i Chi c c KTSTQ, tr c thu c C c hàng hóa XNK) là bư c h t s c quan tr ng. K t qu ki m tra c a H i quan TP Đà N ng. Vì v y ph m vi nghiên c u c a ñ tài là t i bư c này góp ph n quy t ñ nh k t qu ki m tra sau thông quan. Chi c c KTSTQ, tr c thu c C c H i quan TP Đà N ng.
5 6 - N i dung: ki m tra k toán ñ i v i hàng nh p kinh doanh, xu t CHƯƠNG 1 kinh doanh, hàng gia công, hàng nh p s n xu t xu t kh u t i các NH NG V N Đ CƠ B N V KI M TRA SAU THÔNG doanh nghi p xu t nh p kh u. QUAN VÀ KI M TRA K TOÁN TRONG KI M TRA SAU 4. Phương pháp nghiên c u THÔNG QUAN Lu n văn s d ng các phương pháp ph ng v n, t ng h p, 1.1. Khái quát v ki m tra sau thông quan (KTSTQ) phân tích, th ng kê. 1.1.1. Khái ni m ki m tra sau thông quan - Phương pháp ph ng v n: ñ kh o sát ý ki n c a cán b H i “KTSTQ là ho t ñ ng ki m tra c a cơ quan H i quan nh m: quan làm công tác trong KTSTQ nh m n m b t ñư c nh ng thu n Th m ñ nh tính chính xác, trung th c n i dung các ch ng t mà ch l i, khó khăn trong quá trình tác nghi p. hàng, ngư i ñư c ch hàng y quy n, t ch c, cá nhân tr c ti p xu t - Phương pháp t ng h p, phân tích: ñư c s d ng trong su t kh u, nh p kh u ñó khai, n p, xu t trình v i cơ quan H i quan ñ i quá trình nghiên c u lý lu n v công tác ki m tra k toán trong v i hàng hóa xu t kh u, nh p kh u ñã ñư c thông quan; th m ñ nh KTSTQ, th c tr ng công tác này t i C c H i quan TP Đà N ng vi c tuân th pháp lu t trong quá trình làm th t c h i quan ñ i v i - Phương pháp th ng kê: ñư c s d ng trong vi c d n ch ng hàng hóa xu t kh u, nh p kh u” (Lu t h i quan s a ñ i, b sung năm các s li u liên quan ñ n s thu ngân sách, kim ng ch XNK…, ho t 2005). ñ ng KTSTQ t i C c H i quan TPĐN. 1.1.2. L i ích c a ki m tra sau thông quan 5. B c c ñ tài Giúp cho cơ quan h i quan có cái nhìn t ng th v ho t ñ ng c a Ngoài ph n m ñ u, k t lu n, ñ tài ñư c chia thành 3 doanh nghi p, t ñó có bi n pháp qu n lý tr ng tâm tr ng ñi m, ñem chương như sau: l i hi u qu qu n lý cao nh t, ñ m b o ngu n thu ngân sách qua vi c Chương 1: Nh ng v n ñ cơ b n v KTSTQ và ki m tra k toán thu n p thu ñúng, ñ , k p th i vào ngân sách. trong KTSTQ. - Qua vi c l a ch n, ñánh giá các doanh nghi p xu t nh p kh u, Chương 2: Th c tr ng công tác ki m tra k toán trong KTSTQ cơ quan h i quan s có các bi n pháp qu n lý nh m t o thu n l i cho C c H i quan TP Đà N ng. doanh nghi p làm ăn chân chính, cũng như răn ñe các doanh nghi p Chương 3: M t s gi i pháp nh m hoàn thi n công tác ki m tra k có kh năng vi ph m pháp lu t h i quan, giúp doanh nghi p hi u và toán trong KTSTQ t i C c H i quan TP Đà N ng. tuân th các quy ñ nh c a pháp lu t m c ñ cao và mang tính t giác. 1.1.3. Vai trò c a ki m tra sau thông quan Ki m tra sau thông quan là m t công c h u hi u trong công tác qu n lý nhà nư c v m t H i quan, ho t ñ ng nghi p v này tăng
7 8 cư ng vi c t o thu n l i cho ho t ñ ng xu t nh p kh u do th t c Quy trình trên có th tóm t t như sau: thông quan ñư c ñơn gi n hoá t i các c a kh u nh p. Ki m tra sau Đ U Đ i tư ng ki m tra thông quan phát hi n gian l n thương m i khi hàng hóa ñã thông VÀO quan, ch ng th t thu ngân sách, gi m chi phí qu n lý v H i quan. Công c h tr 1.1.4. Đ i tư ng, ph m vi c a ki m tra sau thông quan - Ki m tra k toán, a. Đ i tư ng ki m tra sau thông quan: L a ch n ñ i tư ng báo cáo tài chính ki m tra - Đi u tra, trinh sát - H sơ h i quan ñang lưu gi t i doanh nghi p và ñơn v H i - Thu th p thông tin quan làm th t c H i quan cho hàng hoá liên quan; QUY - Qu n lý r i ro Ki m tra th c t TRÌNH - S k toán, ch ng t k toán, báo cáo tài chính, các tài li u, d X LÝ K t lu n ki m tra QUAN H li u liên quan, do doanh nghi p lưu gi d ng gi y t ho c d li u PH I H P ñi n t t i doanh nghi p V I CÁC ĐƠN V TRONG, - Hàng hóa, nơi s n xu t n u c n thi t và còn ñi u ki n. NGOÀI C C H I QUAN b. Ph m vi c a ki m tra sau thông quan Đ U TP ĐÀ N NG RA K t qu ki m tra - Ki m tra các ch ng t k toán, h sơ h i quan, báo cáo tài chính, các ghi chép, ñ nh kho n k toán liên quan ñ n các lô hàng ñã xu t kh u ho c nh p kh u. Sơ ñ 1.1: Quy trình ki m tra sau thông quan - Doanh nghi p XNK có d u hi u vi ph m, gian l n thu , gian l n ñ i v i hàng hóa XNK thương m i, vi ph m quy ñ nh v xu t kh u, nh p kh u. - Y u t ñ u vào chính là toàn b các lô hàng xu t nh p kh u 1.1.5. Quy trình ki m tra sau thông quan ñ i v i hàng hóa xu t c a các doanh nghi p tham gia ho t ñ ng xu t nh p kh u. kh u, nh p kh u - Quy trình x lý: Khi l a ch n ñ i tư ng ki m tra, CBCC s Bao g m 9 bư c: d ng các nghi p v k toán, ki m toán, thương m i, ngo i ng , công Bư c 1: Xác ñ nh ñ i tư ng ki m tra ngh thông tin... ñ ki m tra th c t h sơ, ch ng t , s sách k toán. Bư c 2: Thu th p, phân tích thông tin v ñ i tư ng ki m tra Sau khi ki m tra, l p báo cáo ki m tra ghi nh n toàn b các v n ñ Bư c 3: Yêu c u doanh nghi p gi i trình th c hi n ñư c, làm vi c v i doanh nghi p ñ th m tra m t s v n ñ Bư c 4: Ki m tra t i doanh nghi p còn vư ng m c, ph i h p các ñơn v c n thi t ñ xác minh m t s Bư c 5: K t lu n ki m tra sau thông quan v n ñ , có báo cáo C c trư ng (ho c ngư i có th m quy n ph trách Bư c 6 ñ n bư c 12: Ra Quy t ñ nh n ñ nh thu ; Quy t ñ nh x m ng công tác KTSTQ). lý vi ph m hành chính; Gi i quy t khi u n i (n u có)
9 10 - K t qu ki m tra: s thu th c hi n truy thu, nh ng bi n pháp x a. Phương pháp phân tích ñánh giá t ng quát: lý ñ i v i các hành vi vi vi ph m pháp lu t c a doanh nghi p [14] S d ng các t l , các m i quan h tài chính ñ xác ñ nh nh ng tính 1.2. Ki m tra k toán trong ki m tra sau thông quan ch t hay nh ng sai l ch không bình thư ng trong báo cáo tài chính 1.2.1. Khái ni m ki m tra k toán trong KTSTQ b. Phương pháp ki m tra chi ti t các nghi p v và các s dư Ki m tra k toán trong KTSTQ là công c ho t ñ ng trong Ki m tra chi ti t các nghi p v và s dư tài kho n t nghi p v KTSTQ, KTSTQ s d ng công c này ñ xem xét, ñánh giá vi c tuân phát sinh ban ñ u ñ n khi x lý ghi vào tài kho n th pháp lu t v k toán, ñánh giá s trung th c, chính xác c a thông - Ki m tra ch ng t k toán: tin, s li u k toán trong ho t ñ ng kinh doanh xu t nh p kh u c a + Ki m tra các y u t cơ b n c a ch ng t và vi c ghi chép trên doanh nghi p. ch ng t . 1.2.2. Vai trò c a ki m tra k toán trong ki m tra sau thông quan + Vi c ghi chép ch ng t có trung th c? Có t y xóa? Có ký - Ki m tra k toán ñ có ñư c thông tin k toán tài chính quan kh ng ch ng t ?... tr ng, nh ng thông tin v toàn b ho t ñ ng kinh t tài chính, ho t - Ki m tra s sách k toán ñ ng kinh t phát sinh c a doanh nghi p ñư c ki m tra. Các thông tin + Hình th c ghi s k toán c a doanh nghi p này ñư c th hi n trong các ch ng t k toán, s sách k toán, báo + Ki m tra s trung th c h p lý c a các thông tin trên s sách cáo k toán... k toán. - Qua ki m tra k toán, phát hi n nh ng gian l n thương m i (n u - Ki m tra nghi p v : là vi c ki m tra chi ti t m t s hay toàn b có) và ñánh giá m c ñ tuân th pháp lu t c a doanh nghi p. nghi p v kinh t phát sinh ñ xem xét v ñ chính xác c a các s M t khác, qua công tác ki m tra k toán giúp phát hi n các dư: cán b ki m tra ch n các nghi p v c n ki m tra, sau ñó ki m tra phương th c, th ño n gian l n m i c a ñ i tư ng KTSTQ nh m chi ti t các tài li u ch ng t c a các nghi p v ñó, xem xét quá trình ngăn ch n, ñ u tranh có hi u qu các hành vi vi ph m pháp lu t h i luân chuy n c a chúng qua các tài kho n. quan, gian l n thương m i, vi ph m chính sách m t hàng… c a các t - Ki m tra s dư: là vi c ki m tra ñ ñánh giá v ñ chính xác c a ch c, cá nhân khác ñang ho t ñ ng kinh doanh XNK. s dư tài kho n có nhi u nghi p v phát sinh. Cán b ki m tra phân 1.2.3. Các phương pháp ki m tra k toán ph bi n ñư c s d ng tích s dư theo t ng ñ i tư ng, sau ñó ch n m u ki m tra, ñ i chi u trong ki m tra sau thông quan các s li u, s sách và ñ i chi u v i ngư i th 3 (khách hàng, ngân Trong th c t , ngành H i quan hi n chưa có phương pháp ki m hàng...), qua ñó có ñánh giá và xác ñ nh s dư. tra k toán riêng ñ s d ng trong KTSTQ mà ch y u s d ng các So sánh ñ i chi u gi a ch ng t k toán, ch ng t thương m i, phương pháp c a ki m toán tài chính khi ti n hành ki m k toán t i ch ng t khác liên quan v i các n i dung ghi trên s k toán; ñ i tr s doanh nghi p. chi u gi a s dư trên s k toán chi ti t v i s k toán t ng h p, v i
11 12 s li u trên b ng cân ñ i s phát sinh, b ng cân ñ i k toán. Đ ng Căn c ki m tra: h sơ h i quan, ch ng t k toán, s k toán, th i, xem xét s tuân th quy ñ nh pháp lu t, các chu n m c k toán, cách h ch toán k toán nghi p v liên quan ñ n ho t ñ ng XNK các lu t, chính sách thu , chính sách m t hàng..., t ñó ñánh giá ñư c N i dung ki m tra: ki m tra tính trung th c c a ngư i khai h i tính trung th c, h p lý c a các thông tin trình bày trên s k toán. quan trong vi c khai báo tên hàng, mã s hàng hóa, thu su t. Sau khi ñã th c hi n ki m tra s sách, ch ng t k toán và ch ng c. Ki m tra s trung th c, h p lý c a ñ nh m c nguyên ph li u t thương m i ñ thu th p b ng ch ng liên quan ñ n các thông tin s n xu t s n ph m gia công, nh p s n xu t xu t kh u c n ñư c ki m ñ nh, công ch c H i quan c n rà soát các b ng ch ng M c ñích ki m tra: phát hi n nh ng b t h p lý trong vi c khai báo ñ ñánh giá kh năng sai sót, gian l n c a doanh nghi p. ñ nh m c nguyên ph li u ñ gia công, s n xu t s n ph m Riiêng ñ ii v ii nh ng saii ph m ttrr ng y u,, ho c ñ ii v ii nh ng v n ñ R êng ñ v nh ng sa ph m ng y u ho c ñ v nh ng v n ñ Căn c ki m tra: h sơ h i quan, ch ng t k toán, s k toán, còn nghii v n,, cán b H ii quan s ttii n hành tth m v n doanh nghii p.. còn ngh v n cán b H quan s n hành h m v n doanh ngh p ch ng t thanh toán. 1.2.4. N i dung ki m tra k toán trong KTSTQ N i dung ki m tra: ki m tra tính trung th c c a ngư i khai h i Khi ti n hành ki m tra k toán t i doanh nghi p, công ch c h i quan trong vi c khai báo ñ nh m c nguyên ph li u quan ti n hành ki m tra ch ng t thương m i, ch ng t s sách k toán, báo cáo tài chính..., ñ i chi u so sánh s li u trên ch ng t và K T LU N CHƯƠNG 1 s k toán nh m: Trong Chương I, lu n văn ñã khái quát các cơ s lý lu n chung v a. Ki m tra tính chính xác c a tr giá tính thu ñ i v i hàng hóa công tác KTSTQ và công tác ki m tra k toán trong KTSTQ t i các xu t kh u, nh p kh u doanh nghi p XNK, qua ñó ph n nào giúp chúng ta có s hi u bi t M c ñích ki m tra: phát hi n nh ng gian l n trong quá trình xác ban ñ u v ho t ñ ng KTSTQ và ki m tra k toán trong KTSTQ ñ nh tr giá tính thu c a doanh nghi p. C c H i quan TP Đà N ng. Căn c ki m tra: h sơ h i quan, ch ng t k toán, s k toán và Ki m tra k toán trong KTSTQ là công c ho t ñ ng trong ch ng t thanh toán c a doanh nghi p. KTSTQ nh m m c ñích thu th p nh ng b ng ch ng sát th c v thông N i dung ki m tra: ki m tra tính trung th c, ñ chính xác c a tr tin k toán và tài chính doanh nghi p, th m ñ nh ñư c tính chính xác, giá tính thu do ngư i khai h i quan khai báo. trung th c các ch ng t mà ngư i khai H i quan ñã khai báo, t ñó b. Ki m tra s chính xác, h p lý c a tên hàng, mã s hàng hóa, phát hi n hành vi gian l n c a doanh nghi p trong quá trình làm th thu su t c a hàng hóa xu t, nh p kh u t c xu t nh p kh u hàng hóa. M c ñích ki m tra: phát hi n gian l n trong vi c khai sai tên hàng, mã s hàng hóa (ñ hư ng thu su t ưu ñãi th p)…;
13 14 CHƯƠNG 2 H i quan Khu công nhi p Đà N ng, Chi c c H i quan Khu công TH C TR NG CÔNG TÁC KI M TRA K TOÁN nghi p Hoà Khánh - Liên Chi u; Đ i ki m soát h i quan và Đ i TRONG KI M TRA SAU THÔNG QUAN C C H I QUAN phòng ch ng ma túy. TP ĐÀ N NG 2.1.4. Ch c năng, nhi m v c a Chi c c KTSTQ tr c thu c C c 2.1. Gi i thi u v C c H i quan TP Đà N ng H i quan TP Đà N ng 2.1.1. L ch s hình thành và phát tri n: - Ch c năng: tr c ti p th c hi n KTSTQ theo quy ñ nh c a pháp Tr i qua 37 năm hình thành và phát tri n (1975-2012), C c H i lu t ñ i v i hàng hoá xu t nh p kh u. quan TP Đà N ng luôn không ng ng phát tri n v ch t lư ng và quy - Nhi m v : th c hi n nhi m v ki m tra phúc t p h sơ H i quan mô. S thu NSNN ñ u tăng qua các năm, ñã phát hi n nhi u th ño n sau khi hàng hóa ñã thông quan. gian l n thương m i c a doanh nghi p, truy thu thu cho NSNN hàng 2.2. Th c tr ng công tác ki m tra k toán trong KTSTQ t i Chi trăm t ñ ng. c c KTSTQ tr c thu c C c H i quan TP Đà N ng trong nh ng 2.1.2. Ch c năng nhi m c a C c H i quan TP Đà N ng năm qua C c H i quan TP Đà N ng là ñơn v tr c thu c T ng c c H i 2.2.1. Kh o sát th c tr ng công tác ki m tra k toán Chi c c quan, có ch c năng t ch c th c hi n pháp lu t c a nhà nư c v h i KTSTQ: quan và các quy ñ nh khác c a pháp lu t có liên quan trên ñ a bàn Tác gi ñã xây d ng B ng câu h i ñi u tra g m 4 ph n (23 câu ho t ñ ng, t o ñi u ki n thu n l i v h i quan ñ i v i ho t ñ ng xu t h i) ñ kh o sát 20 cán b , công ch c Chi c c KTSTQ tr c ti p kh u, nh p kh u, xu t c nh, nh p c nh, quá c nh lãnh th Vi t Nam. tham gia ki m tra k toán t i các doanh nghi p XNK. 2.1.3. Cơ c u t ch c C c H i quan TP Đà N ng - Cách th c kh o sát: C c H i quan TP. Đà N ng có 9 Phòng tham mưu thu c C c, 6 B ng câu h i ñã ñư c g i tr c ti p cho 20 cán b công ch c Chi c c H i quan và 2 Đ i tr c thu c C c. KTSTQ tr c ti p tham gia ñoàn ki m tra công tác k toán t i các - Các phòng tham mưu g m: Phòng Thu xu t nh p kh u; Phòng doanh nghi p XNK Giám sát qu n lý; Phòng Tài v - Qu n tr ; Phòng T ch c cán b ; - Nh n xét chung v k t qu kh o sát: Phòng Ch ng buôn l u và x lý vi ph m; Phòng Thanh tra; Phòng + CBCC tr c ti p làm công tác KTSTQ còn h n ch v nghi p v Qu n lý r i ro; Trung tâm D li u và công ngh thông tin; Văn k toán, ki m toán phòng. + Đ i tư ng ki m tra thư ng là nh ng doanh nghi p có xu t kh u, - Các Chi c c và 2 ñ i công tác g m: Chi c c KTSTQ, Chi C c nh p kh u các m t hàng tr ng ñi m; m t hàng có thu su t cao; m t H i quan c a kh u Sân bay Qu c t , Chi c c H i quan C ng Đà hàng có tr giá l n. N ng, Chi C c H i quan Qu n lý hàng ñ u tư - gia công, Chi C c
15 16 + Các th ño n gian l n thư ng x y ra các lo i hình nh p kinh - Ki m tra d li u thương m i, bao g m nh ng ch ng t ch y u doanh, gia công, nh p s n xu t xu t kh u, gian l n v tr giá tính sau: h p ñ ng mua bán hàng hóa, hóa ñơn, ch ng t v n t i, b o thu , thu su t, mã s hàng hóa, ñ nh m c nguyên ph li u trong ho t hi m, ch ng t thanh toán qu c t và các ch ng t khác. ñ ng gia công, nh p s n xu t xu t kh u. - Trong trư ng h p c n ph i làm rõ n i dung khai h i quan, cơ + Khi ki m tra k toán t i tr s , ch y u ki m tra ch ng t , v n quan H i quan th c hi n vi c xác minh t i các cơ quan, t ch c, cá d ng phương pháp ki m tra k toán ñơn gi n. nhân có liên quan. + Các gi i pháp nh m nâng cao ch t lư ng công tác ki m tra k Trư ng h p c n thi t thì th c hi n ki m tra toán: nâng cao trình ñ năng l c cho CBCC làm công tác KTSTQ, √ Dây chuy n s n xu t, máy móc thi t b có liên quan ñ n vi c nâng cao k thu t ki m tra k toán và chú tr ng công tác l a ch n ñ i s n xu t, ch bi n hàng hóa xu t kh u, nh p kh u tư ng ki m tra. √ Ki m tra th c t hàng hóa nh p kh u ho c hàng hóa là s n 2.2.2. Vi c l a ch n ñ i tư ng KTSTQ ñ ti n hành ki m tra ph m c a quá trình gia công, s n xu t, ch bi n t hàng hóa nh p Ch y u ch n l a ki m tra nh ng doanh nghi p nh p kh u các kh u ñang lưu gi t i các kho hàng c a ñơn v m t hàng tr ng ñi m, có kim ng ch l n, tr giá cao, thu su t l n: - K t thúc ki m tra, có B n k t lu n ki m tra, làm cơ s cho vi c phân bón, ô tô, s t thép, xăng d u... ho c có d u hi u vi ph m pháp x lý k t qu ki m tra lu t h i quan. Th c hi n ki m tra, so sánh ñ i chi u các s li u, cách ghi chép, 2.2.3. Kh o sát công tác ki m tra k toán trong KTSTQ t i tr s h ch toán s li u trên ch ng t k toán, t khai h i quan, s k toán, doanh nghi p báo cáo tài chính... có liên quan ñ n hàng hóa XNK ñã ñư c thông Sau khi có ñư c cái nhìn t ng quát v tình hình ho t ñ ng c a quan nh m ki m tra các n i dung sau: doanh nghi p, h th ng k toán, h th ng s sách c a doanh nghi p, a. Ki m tra tr giá tính thu ñ i v i hàng hóa xu t kh u, nh p công ch c h i quan ti n hành công vi c ki m tra c th ñ xác ñ nh kh u ñ phát hi n nh ng gian l n phát sinh trong quá trình xác ñ nh tính chính xác, trung th c vi c khai báo H i quan c a doanh nghi p tr giá tính thu c a doanh nghi p. Quy trình nghi p v khi ki m tra k toán t i tr s ñơn v Th ño n gian l n thư ng g p là doanh nghi p câu k t v i bên ñư c ki m tra: xu t kh u ghi giá trên hóa ñơn, h p ñ ng th p hơn giá th c t thanh Khi ti n hành ki m tra t i tr s doanh nghi p ñư c ki m tra, cán toán, ho c không tính và không khai báo chi phí v n t i, b c hàng, b ki m tra sau thông quan th c hi n các công vi c sau: x p d hàng (THC) vào tr giá tính thu theo quy ñ nh hi n hành. - Công b Quy t ñ nh KTSTQ b. Ki m tra tên hàng, mã s hàng hóa, thu su t ñ ñánh giá tính - Ki m tra ch ng t k toán, s k toán, báo cáo tài chính có liên trung th c, h p lý v tên hàng, mã s hàng hóa, thu su t c a hàng quan ñ n hàng hóa xu t kh u, nh p kh u ñã ñư c thông quan hóa mà doanh nghi p ñã khai báo v i cơ quan h i quan.
17 18 Th ño n gian l n thư ng g p là khai sai tên hàng hóa d n ñ n sai ph m nhưng khi xu t s n ph m thì s n ph m ñư c làm b ng nguyên mã s ho c khai sai thành ph n c u t o d n ñ n sai mã s , ... li u B (nguyên li u A ñem tiêu th n i ñ a). K t qu ki m tra ñã truy c. Ki m tra k toán ñ i v i lo i hình gia công và hàng nh p s n thu hàng trăm t ñ ng vào NSNN m i năm, góp ph n nâng cao hi u xu t xu t kh u ñ xác ñ nh s trung th c trong vi c khai báo ñ nh qu , ch t lư ng qu n lý c a ngành h i quan. m c nguyên v t li u nh p kh u, xác ñ nh lư ng nguyên ph li u ñã 2.2.4. K t qu công tác ki m tra k toán trong KTSTQ t i Chi c c tiêu th trong n i ñ a không khai báo. KTSTQ Th ño n gian l n thư ng g p là doanh nghi p khai tăng ñ nh S ti n S lư ng m c; Tráo ñ i nguyên v t li u nh p kh u (NK hàng hóa A ñ s n truy doanh xu t, s n ph m xu t kh u có c u t o là hàng hóa B); Nh p nguyên Năm M t hàng ki m tra Vi ph m v thu nghi p v t li u, s n ph m nhưng không s n xu t mà tiêu th trong nư c (tri u ki m tra không khai báo h i quan (thay ñ i m c ñích s d ng), ... ñ ng) d. M t s th ño n gian l n khác ñư c phát hi n qua công tác S t thép, xăng d u Tr giá 2007 55 954,9 ki m tra k toán nh p kh u Khai không ñúng v ñi u ki n cơ s giao hàng nh m m c ñích Xe máy, ô tô nh p Tr giá, mã s , tr n thu (nh p giá FOB khai giá CIF); Gian l n ñ i v i hàng xu t kh u thu su t 2008 73 5.600 kh u: khai báo giá th p nh m tr n thu , ... Khoáng s n xu t e. Kh o sát các v vi c ki m tra th c t phát hi n gian l n thương m i kh u Trong th i gian qua, khi ti n hành ki m tra k toán t i tr s m t Ph li u, rư u, máy Tr giá, mã s , s doanh nghi p phát hi n nhi u th ño n gian l n. Khi ki m tra h p 2009 30 móc thi t b nh p thu su t 843 ñ ng, ch ng t thanh toán phát hi n doanh nghi p khai báo sai tr giá kh u tính thu , ho c khi ki m tra s chi ti t tài kho n 156, phi u xu t kho, Linh ki n ñi n t , Tr giá, mã s , hóa ñơn giá tr gia tăng... phát hi n doanh nghi p khai không ñúng máy móc thi t b thu su t, s d ng tên hàng hóa ñã nh p kh u, d n ñ n vi c khai sai mã hàng hóa, thu 2010 27 nh p kh u, hàng gia hàng hóa sai m c 2.800 su t, th t thu thu cho NSNN. Ho c khi ki m tra k toán t i các công, nsxxk ñích trong gia doanh nghi p gia công hàng hóa cho nư c ngoài, ñã phát hi n doanh công, NSXXK nghi p khi nh p kh u nguyên ph li u (ch y u là v i) ñã không s Cát, g xu t kh u Tr giá, mã s , d ng cho m c ñích s n xu t mà ñem tiêu thu n i ñ a không khai báo 2011 36 5.600 S t thép nh p kh u. thu su t v i cơ quan h i quan, ho c nh p kh u nguyên li u A ñ s n xu t s n (Ngu n: Chi c c KTSTQ tr c thu c C c H i quan TP Đà N ng)
19 20 2.3. Nh ng m t ñã ñ t ñư c trong công tác ki m tra k toán - D li u giá còn nghèo, m t s m t hàng chưa ñư c c p nh t k p trong KTSTQ th i. - Trình ñ v k toán ki m toán c a CBCC không ng ng tăng lên. 2.4.3. K thu t ki m tra k toán t i tr s doanh nghi p còn ñơn Công tác ki m tra k toán trong KTSTQ ñã ñ t ñư c m t s k t qu gi n, hi u qu chưa cao. ñáng khích l : nâng cao ý th c tuân th pháp lu t c a doanh nghi p; Do m c ñích ki m tra k toán t i doanh nghi p c a cơ quan h i phát hi n ñư c nhi u v n ñ b t c p c a chính sách, pháp lu t và vi c quan nh m phát hi n gian l n thương m i trong kinh doanh XNK nên t ch c th c hi n chính sách, pháp lu t, ki n ngh v i các cơ quan có vi c áp d ng k thu t ki m tra ñơn gi n, ch y u s d ng phương th m quy n s a ñ i, b sung; góp ph n quan tr ng vào vi c ch ng pháp ki m tra chi ti t các nghi p v và s dư tài kho n. th t thu cho Ngân sách Nhà nư c, ch ng gian l n thương m i, ki m 2.4.4. Công tác ki m tra k toán ñ i v i ho t ñ ng gia công, nh p ch nh p siêu, c i cách hành chính, hi n ñ i hóa ngành h i quan, qua s n xu t xu t kh u chưa hi u qu : công tác ki m tra k toán ñã phát hi n nhi u gian l n thương m i, - Khó khăn trong vi c xác ñ nh ñ nh m c do chưa có quy ñ nh truy thu hàng trăm t ñ ng vào NSNN. chu n v ñ nh m c tiêu hao nguyên v t li u ñ i v i s n ph m gia - Tăng s lư ng, ch t lư ng công tác ki m tra k toán t i tr s công, nh p s n xu t xu t kh u. doanh nghi p. Phát hi n, cung c p k p th i thông tin v doanh - Doanh nghi p không cung c p ch ng t thanh toán khi thanh nghi p, m t hàng, th ño n gian l n nh m tham mưu cho lãnh ñ o kho n h p ñ ng gia công. Do ñó công tác ki m tra k toán chưa ñ C c và các Chi c c H i quan c a kh u tr c thu c C c k p th i nh n cơ s ki m tra, xác minh d ng, có bi n pháp qu n lý và ngăn ch n hành vi l i d ng, gian l n 2.4.5. Đ a ñi m ti n hành KTSTQ chưa phù h p: tr n thu , ñ m b o qu n lý r i ro (QLRR) có hi u qu . Vi c KTSTQ ch y u còn th c hi n t i tr s cơ quan H i quan, - T l s ti n truy thu trong công tác KTSTQ ñ u tăng trong chưa ti n hành ki m tra nhi u t i tr s doanh nghi p nh ng năm g n ñây, th hi n r ng trình ñ v k toán, ki m toán, các K T LU N CHƯƠNG 2 k năng v ki m tra k toán, ki m tra ch ng t thương m i… c a cán Chương này tác gi ñã nêu ñư c th c tr ng công tác ki m tra k b công ch c ñã ñư c nâng cao. toán trong KTSTQ, các n i dung c n ki m tra trong quá trình th c 2.4. Đánh giá t n t i, h n ch c a công tác ki m tra k toán trong hi n ki m tra k toán t i tr s doanh nghi p, ñã ñánh giá nh ng k t KTSTQ qu ñ t ñư c c a công tác ki m tra k toán trong KTSTQ, nh ng h n 2.4.1. L a ch n ñ i tư ng ki m tra chưa th t s có hi u qu ch b t c p ñ t ñó ñưa ra nh ng gi i pháp nh m hoàn thi n công L a ch n ñ i tư ng ki m tra còn theo c m tính, không tr ng ñi m. tác này, góp ph n nâng cao hi u qu ch t lư ng công tác KTSTQ, 2.4.2. Vi c ki m tra tr giá tính thu có nh ng b t c p th c hi n t t vai trò qu n lý nhà nư c c a cơ quan h i quan. - Chưa thu th p thông tin v giá t i nư c xu t kh u hàng hóa.
21 22 CHƯƠNG 3 Nâng cao k thu t ki m tra k toán ñ nhanh chóng nh n di n, M TS GI I PHÁP NH M HOÀN THI N CÔNG TÁC phát hi n sai ph m, gian l n và thu th p các b ng ch ng quan tr ng KI M TRA K TOÁN CÁC DOANH NGHI P XNK xác ñ nh hành vi gian l n. TRONG KI M TRA SAU THÔNG QUAN 3.2. Gi i pháp nh m hoàn thi n công tác ki m tra k toán trong KTSTQ 3.1. S c n thi t và phương hư ng hoàn thi n công tác ki m tra 3.2.1. L a ch n ñ i tư ng ki m tra ñúng tr ng ñi m k toán các doanh nghi p xu t nh p kh u trong KTSTQ L a ch n ñ i tư ng ki m tra ñúng tr ng ñi m d a trên cơ s qu n 3.1.1 S c n thi t ph i hoàn thi n công tác ki m tra k toán trong lý r i ro (ưu tiên ch n doanh nghi p có m c ñ r i ro t r t cao ñ n KTSTQ r t th p); xác ñ nh s lư ng ñ i tư ng ki m tra ñ t p trung nhân l c Công tác ki m tra k toán là m t bư c không th thi u trong v t l c vào vi c ki m tra. KTSTQ và trong ho t ñ ng qu n lý h i quan, thông qua công tác Vi c l a ch n ñ i tư ng ki m tra d a vào m c ñ r i ro theo ki m tra k toán s thu th p ñư c b ng ch ng xác th c ñ phát hi n b ng sau: hành vi vi ph m pháp lu t c a doanh nghi p. Kh năng x y H u qu (M c ñ thi t h i) 3.1.2. Phương hư ng hoàn thi n công tác ki m tra k toán trong ra sai ph m CAO TRUNG BÌNH TH P KTSTQ CAO R t cao Cao Trung bình a. L a ch n ñ i tư ng ki m tra: TRUNG BÌNH Cao Trung bình Th p L a ch n ñ i tư ng ki m tra là bư c ñ u tiên c a ho t ñ ng TH P Trung bình Th p R t th p KTSTQ, ñóng vai trò r t quan tr ng b i vì: - Đ m b o cho ngư i lãnh ñ o ñánh giá ñư c m c ñ ti m n Xác ñ nh s lư ng ñ i tư ng ki m tra: vi ph m pháp lu t h i quan c a ñ i tư ng qu n lý trên ñ a bàn. Xác ñ nh s lư ng ñ i tư ng ki m tra phù h p v i s lư ng - Xác ñ nh ñư c các lô hàng tr ng ñi m, doanh nghi p tr ng ngu n nhân l c hi n có theo công th c sau: ñi m là ñ i tư ng mà cơ quan h i quan c n t p trung nhân l c, v t Xác ñ nh s lư ng T ng s ngày công ki m tra t i doanh nghi p ñ i tư ng c n ki m tra = S lư ng ngày công c n thi t cho m t cu c ki m tra l c, th i gian ki m tra. Vi c l a ch n ñ i tư ng ki m tra m t cách ñúng ñ n và khoa T ng s ngày công ki m tra ñư c tính trên cơ s s ngư i d ki n h c s mang l i hi u qu , hi u l c cao trong công tác ki m tra k làm công tác ki m tra trong năm; S ngày công c n thi t cho m t toán t i doanh nghi p. cu c ki m tra ñư c xác ñ nh trên cơ s s ngày công bình quân th c b. Phương pháp, k thu t ki m tra k toán t ki m tra năm trư c.
23 24 3.2.2. Nâng cao ch t lư ng cơ s d li u giá tính thu ch ng t ñ xác ñ nh li u ch ng t có b thay th ho c rút b t ch ng Xây d ng cơ s d li u giá tính thu phong phú, ña d ng hóa các t không. tiêu chí và ti n ích ñ ph c v công tác ki m tra k toán: n i dung + Tăng cư ng vi c ki m tra bên th ba (thư xác nh n ngân hàng, ki m tra v giá tính thu . ngư i bán …) ñ b ng ch ng thu th p có ñ tin c y cao Cơ quan h i quan c n ñưa hàng hóa xu t kh u là s t, thép, nhôm, + Chú ý ñ n nh ng v n ñ xu t hi n b t thư ng trên h sơ, như m t ñ ng ph li u và các m t hàng xu t kh u là tài nguyên, khoáng s n kho ng tr ng r ng, m t n p g p b t thư ng ho c không c n thi t. có thu su t cao vào danh m c m t hàng tr ng ñi m, ñ ng th i nâng - Ki m tra, tính toán các thông s ph n ánh trên t ng báo cáo: Các cao công tác xây d ng cơ s d li u giá ñ làm căn c ki m tra tr ch tiêu trên t ng lo i báo cáo có ñư c ñi n vào ñ y ñ không? Vi c giá, làm giàu ngân hàng d li u giá tính toán v s h c ñã th c s kh p ñúng gi a các ch tiêu trên báo D li u giá c n ñư c c p nh t liên t c và k p th i, thông tin có ñ cáo; Ki m tra c t s ñ u kỳ c a báo cáo kỳ này có ñư c l y t s li u tin c y cao, giá c ph i phù h p theo nh ng bi n ñ i c a th trư ng. cu i kỳ c a báo cáo kỳ trư c không? S dư ho c lũy k s phát sinh Bên c nh ñó c n tăng cư ng và quan tâm nhi u hơn n a công tác c a m t s tài kho n trên s cái và s k toán chi ti t có kh p ñúng mua tin, công tác tình báo h i quan, ph i h p h i quan các nư c v i báo cáo tài chính không nh m thu th p thông tin v tr giá hàng hóa t i nư c xu t kh u, là 3.2.4. Nâng cao k thu t ki m tra k toán: kênh thông tin quan tr ng ñ làm cơ s bác b tr giá khai báo c a a. Nâng cao k thu t ki m tra k toán ñ i v i lo i hình gia công, doanh nghi p trong trư ng h p có nghi v n v gian l n giá. NSXXK. 3.2.3. Xây d ng quy trình chu n và c m nang v ki m tra k toán b. Tăng cư ng áp d ng phương pháp phân tích ñánh giá t ng trong KTSTQ quát trong quá trình ki m tra k toán t i doanh nghi p + C m nang s t p trung nhi u vào các k năng ki m tra s sách, S d ng các m i quan h tài chính ñ xác ñ nh nh ng tính ch t ch ng t k toán ... hay nh ng sai l ch không bình thư ng trong báo cáo tài chính. + Xây d ng quy trình ki m tra k toán như sau: c. Nâng cao k thu t ki m tra ch ng t k toán trong quá trình - Th c hi n ki m tra, truy l n s li u t ch ng t k toán ch ng t ki m tra gian l n v tr giá tính thu , gian l n v vi c khai sai tên thương m i s k toán chi ti t s k toán t ng hơp báo cáo tài hàng trong lo i hình nh p kinh doanh, xu t kinh doanh chính ho c ngư c l i t Báo cáo tài chính ch ng t g c 3.2.5. Tăng cư ng công tác ki m tra k toán t i tr s doanh - Ki m tra hình th c c a s sách, ch ng t mà doanh nghi p cung nghi p c p c n lưu ý các v n ñ sau: 3.2.6. Nâng cao trình ñ năng l c cán b công ch c: + Đ i v i s sách và lo i ch ng t có th tháo r i t ng t , ph i 3.3. Các ki n ngh nh m t o ñi u ki n th c hi n nh ng gi i pháp ki m tra s th t trang, tr t t lưu tr ch ng t , tr t t th i gian ñ ra
25 26 3.3.1 Đ i v i Nhà nư c K T LU N - C n s a ñ i quy ñ nh trong Lu t qu n lý thu v vi c th c hi n Ki m tra k toán trong KTSTQ là m t nghi p v khó và ñư c truy thu thu ñ i v i doanh nghi p có hành vi gian l n, tr n thu . ñưa vào th c hi n trong ngành H i quan, vi c nghiên c u ñ hoàn - Tăng n ng các hình th c x ph t khi cơ quan h i quan phát hi n thi n, nâng cao hi u qu c a công tác này là yêu c u c p bách và t t doanh nghi p vi ph m pháp lu t, gian l n thương m i y u trong giai ño n hi n nay. Hoàn thi n và không ng ng nâng cao - Có quy ñ nh, ch tài b t bu c các doanh nghi p ph i m tài công tác ki m tra k toán trong KTSTQ s góp ph n vào vi c thay kho n t i các ngân hàng, các ho t ñ ng mua bán ph i thanh toán qua ñ i phương th c ho t ñ ng, phương th c qu n lý c a ngành H i ngân hàng, h n ch thanh toán b ng ti n m t. quan, chuy n t phương th c qu n lý truy n th ng sang phương th c - S a ñ i quy ñ nh v th i gian ân h n n p thu : quy ñ nh ñ i qu n lý hi n ñ i, t o ñi u ki n thu n l i cho thương m i, ho t ñ ng tư ng nh p kh u ph i n p thu ngay trư c khi hàng hóa thông quan. XNK c a doanh nghi p, góp ph n vào th c hi n thành công s 3.3.2 Đ i v i T ng c c H i quan: nghi p c i cách và hi n ñ i hóa c a C c H i quan TP Đà N ng nói C n có cơ ch k t n i thông tin ñi n t gi a các cơ quan qu n lý riêng và ngành H i quan nói chung ... nhà nư c (Thu , H i quan, Công an, Qu n lý th trư ng, Ngân V i ý nghĩa như v y, b ng nh ng lý lu n, th c ti n và k t qu hàng…) ñ hình thành kho d li u chung v DN, ph c v công tác kh o sát th c t v công tác ki m tra k toán các doanh nghi p XNK thu th p thông, tin l a ch n ñ i tương ki m tra. trong KTSTQ, lu n văn ñã nêu ñư c th c tr ng công tác ki m tra k toán các doanh nghi p XNK và ñ xu t các gi i pháp ñ hoàn thi n K T LU N CHƯƠNG 3 công tác này, góp ph n ñưa H i quan Vi t Nam tr thành m t cơ T th c tr ng công tác ki m tra k toán trong KTSTQ t i các quan H i quan mang chu n m c qu c t . doanh nghi p xu t kh u, nh p kh u C c H i quan TP Đà N ng ñã Trên cơ s nghiên c u và kh o sát th c t , lu n văn ñã hoàn thành nêu Chương 2 c a lu n văn, tác gi ñã ñánh giá ñư c nh ng h n các v n ñ sau: ch b t c p c a công tác này ñ t ñó trong Chương 3, tác gi nêu Th nh t, h th ng hóa m t s lý lu n cơ b n v KTSTQ và công m t s gi i pháp c th nh m hoàn thi n công tác ki m tra k toán tác ki m tra k toán trong KTSTQ. trong KTSTQ, góp ph n nâng cao ch t lư ng công tác KTSTQ, th c Th hai, phân tích ñánh giá m t ñã ñ t ñư c, nh ng t n t i h n hi n thành công s nghi p c i cách và hi n ñ i hóa c a ngành H i ch công tác ki m tra k toán các doanh nghi p XNK trong KTSTQ quan. t i C c H i quan Đà N ng. Th ba, trên cơ s lý lu n và th c ti n, tác gi ñ xu t các gi i pháp ch y u nh m hoàn thi n công tác ki m tra k toán các doanh nghi p XNK trong KTSTQ t i C c H i quan TP Đà N ng./.