Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến pháp và Luật Hành chính: Thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông của Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

27
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn này là trên cơ sở lý luận và pháp lý của thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông và thực trạng thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông của Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh để từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông của Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến pháp và Luật Hành chính: Thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông của Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HOÀNG PHƢỢNG HỒNG THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ GIÁO DỤC PHỔ THÔNG CỦA UỶ BAN NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH MÃ SỐ: 8 38 01 02 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH TP. HỒ CHÍ MINH NĂM 2019
Công trình đƣợc hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS. Bùi Đức Kháng Phản biện 1: PGS. TS. Huỳnh Văn Thới Phản biện 2: PGS.TS. Vũ Văn Nhiêm Luận văn này đƣợc bảo vệ tại hội đồng chấm luận văn thạc sỹ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp 110, nhà A, hội đồng chấm luận văn thạc sỹ, Học viện Hành chính Quốc gia Số: 10 đƣờng 3/2, phƣờng 12, quận 10, TP. Hồ Chí Minh Thời gian: Vào lúc 13 giờ 30 – 15 giờ 00, ngày 29/8/2019 Có thể tìm hiểu luận văn tại Thƣ viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc Web Ban Quản lý đào tạo Sau đại Học, Học viện Hành chính Quốc gia
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Pháp luật là công cụ và phương tiện đảm đương vai trò dẫn dắt và chi phối xã hội bằng việc kiến tạo môi trường, cơ hội pháp lý như nhau đối với các thành viên trong xã hội thuộc mọi thành phần kinh tế khác nhau phát huy khả năng của mình để khởi nghiệp và phát triển. Pháp luật đảm đương vai trò kiến tạo môi trường, cơ hội pháp lý bình đẳng cho mọi thành viên của xã hội phát huy tài năng, trí tuệ, sức lực để hoàn thiện và phát triển bản thân mình, đồng thời phát triển xã hội. Với vai trò này, xã hội nói chung và các thành viên của xã hội nói riêng sẽ có điều kiện để phát triển. Pháp luật là phương tiện có khả năng bảo đảm bình đẳng xã hội. Trong các lĩnh vực của đời sống xã hội thì giáo dục là lĩnh vực có ý nghĩa hết sức quan trọng. Đảng và Nhà nước ta đã xác định “Giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu”[3]. Để phát triển giáo dục thì Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm và hoàn thiện hệ thống pháp luật về giáo dục. Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật để định hướng và quản lý nhà nước về giáo dục. Cùng với đó thì Nhà nước cũng quan tâm đến công tác thực hiện pháp luật về giáo dục. Công tác tổ chức triển khai thực hiện pháp luật về giáo dục nói chung và giáo dục phổ thông ngày càng được quan tâm, chú trọng. Quận Bình Thạnh, TP. Hồ Chí Minh là một trong những địa phương có nhiều bước tiến về phát triển về kinh tế - xã hội của thành phố nói riêng và của cả nước nói chung. Cùng với phát triển kinh tế - xã hội thì Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh cũng chú trọng công tác tổ chức thực hiện pháp luật trên các lĩnh vực trong đó có lĩnh vực giáo dục phổ thông. Tuy nhiên công tác thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông của Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh trong thời gian 1
qua cũng tồn tại nhiều bất cập. Việc tổ chức triển khai pháp luật của địa phương còn chưa thực sự đồng bộ. Công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông chưa thực sự được chú trọng và ý thức pháp luật của người dân chưa cao. Xuất phát từ những lý do nêu trên, tác giả chọn đề tài “Thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông của Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh” làm luận văn thạc sỹ. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Pháp luật và thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông là một nội dung quan trọng. Vì vậy đã có nhiều công trình nghiên cứu về vấn đề này. Các công trình nghiên cứu trong thời gian qua đã khẳng định tầm quan trọng của pháp luật về giáo dục và thực hiện pháp luật về giáo dục. Tuy nhiên thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông một cách có hệ thống từ lý luận, pháp lý đến thực tiễn thì chưa có nhiềuVì vậy, việc lựa chọn đề tài nghiên cứu của tác giả là đảm bảo tính mới và không trùng lắp. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Mục đích nghiên cứu của luận văn này là trên cơ sở lý luận và pháp lý của thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông và thực trạng thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông của Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh để từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông của Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục đích nêu trên, luận văn thực hiện các nhiệm vụ cụ thể sau đây: 2
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và pháp lý của thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông; - Đánh giá thực trạng hoạt động thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông của Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh; chỉ ra những ưu điểm, hạn chế, nguyên nhân; - Đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông của Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh. 4. Đối tƣợng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông của Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Không gian nghiên cứu: tại quận Bình Thạnh, TP. Hồ Chí Minh. - Thời gian nghiên cứu: từ năm 2014 đến nay. - Nội dung nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu 4 hoạt động cơ bản sau đây: Xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông; Tổ chức bộ máy và nhân sự thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông; Tuyên truyền, phổ biến việc thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông; Thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm về thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Phương pháp luận 5.2. Phương pháp nghiên cứu Để giải quyết những vấn đề cụ thể mà nội dung của đề tài hướng đến, các phương pháp nghiên cứu chuyên ngành đều được áp dụng 3
như: phân tích tài liệu thứ cấp, phương pháp phỏng vấn sâu, một số phương pháp khác 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Một là, ý nghĩa lý luận Luận văn hệ thống hóa, góp phần làm rõ cơ sở lý luận và pháp lý về thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông. Hai là, ý nghĩa thực tiễn Luận văn đề xuất các các giải pháp nhằm tăng cường hoạt động thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông của Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh. Những nơi có đặc điểm tương đồng thì các giải pháp luận văn đưa ra vẫn có thể áp dụng và đem lại hiệu quả. Luận văn là nguồn tài liệu cung cấp cho việc nghiên cứu về hoạt động thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông cấp huyện. 7. Kết cấu của luận văn Luận văn ngoài phần mở đầu, mục lục, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục thì được thiết kế thành 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận và pháp lý của thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông Chương 2: Thực trạng thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông của Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh Chương 3: Định hướng và giải pháp thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông của Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh 4
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ CỦA THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ GIÁO DỤC PHỔ THÔNG 1.1. Một số khái niệm liên quan đến đề tài 1.1.1. Thực hiện pháp luật Thực hiện pháp luật là một quá trình hoạt động có mục đích nhằm làm cho các nguyên tắc, quy định của pháp luật đi vào thực tiễn cuộc sống, trở thành những hành vi thực tế hợp pháp của các chủ thể pháp luật. 1.1.2. Giáo dục phổ thông Giáo dục phổ thông theo cách hiểu và tiếp cận của luận văn là một bộ phận của hệ thống giáo dục quốc dân, bao gồm giáo dục tiểu học và giáo dục trung học cơ sở có nhiệm vụ bồi dưỡng, trang bị những kiến thức cơ bản, nền tảng cho học sinh. 1.1.3.Thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông Pháp luật về giáo dục phổ thông là hệ thống các quy tắc xử sự chung do Nhà nước xây dựng, ban hành, hướng tới điều chỉnh các quan hệ phát sinh trong hoạt động giáo dục phổ thông nhằm phát triển, quản lý hệ thống giáo dục phổ thông. 1.2. Cơ sở pháp lý của pháp luật giáo dục phổ thông 1.2.1. Đặc điểm của pháp luật giáo dục phổ thông Thứ nhất, điều chỉnh các quan hệ phát sinh trong quản lý và phát triển giáo dục phổ thông Thứ hai, là cơ sở pháp lý trực tiếp và quan trọng trong việc quản lý nhà nước về giáo dục phổ thông cũng như phát triển về giáo dục phổ thông. Thứ ba, là một bộ phận cấu thành trong hệ thống pháp luật về giáo dục 5
Thứ tư, pháp luật giáo dục phổ thông do nhiều chủ thể khác nhau ban hành 1.2.2. Văn bản quy phạm pháp luật giáo dục phổ thông Hệ thống pháp luật giáo dục phổ thông bao gồm nhiều văn bản và nhiều nội dung quy định khác nhau nhằm quản lý hoạt động giáo dục phổ thông. 1.2.3. Một số nội dung của pháp luật giáo dục phổ thông Quy định về hệ thống cơ sở giáo dục phổ thông; Quy định về nhà trường và các cơ sở giáo dục khác: điều kiện thành lập, tiêu chuẩn,.. Quy định về đội ngũ giáo viên phổ thông: Tiêu chuẩn, quy tắc ứng xử, đạo đức nghề nghiệp,… 1.3. Thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông của Ủy ban nhân dân cấp huyện 1.3.1. Khái niệm Thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông là hoạt động có mục đích của các chủ thể trong xã hội nhằm làm cho những quy định của pháp luật về giáo dục phổ thông đi vào cuộc sống, nhằm đảm bảo tính thượng tôn pháp luật trong lĩnh vực này. 1.3.2. Các hình thức thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông 1.3.2.1. Thi hành pháp luật về giáo dục phổ thông Thi hành pháp luật về giáo dục phổ thông là hình thức thực hiện pháp luật trong đó các chủ thể thực hiện nghĩa vụ pháp lý bằng hành động tích cực. 1.3.2.2. Tuân thủ pháp luật về giáo dục phổ thông Tuân thủ pháp luật: là hình thức thực hiện những qui phạm pháp luật mang tính chất ngăn cấm bằng hành vi thụ động, trong đó các chủ thể pháp luật kiềm chế không làm những việc mà pháp luật cấm. 1.3.2.3. Sử dụng pháp luật về giáo dục phổ thông 6
Sử dụng pháp luật về giáo dục phổ thông là hình thức thực hiện những qui định về quyền chủ thể của pháp luật, trong đó các cá nhân, tổ chức chủ động, tự mình quyết định việc thực hiện hay không thực hiện điều mà pháp luật cho phép. 1.3.2.4. Áp dụng pháp luật về giáo dục phổ thông Áp dụng pháp luật về giáo dục phổ thông là hình thức thực hiện pháp luật, trong đó nhà nước thông qua cơ quan có thẩm quyền hoặc nhà chức trách tổ chức cho các chủ thể pháp luật thực hiện những qui định pháp luật về giáo dục phổ thông hoặc bằng chính hành vi của mình căn cứ vào những qui định của pháp luật để ra các quyết định. 1.4. Nội dung thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông của Ủy ban nhân dân cấp huyện 1.4.1. Xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông Để triển khai thực hiện pháp luật về GDPT đòi hỏi các CQNN phải ban hành hệ thống các chương trình, kế hoạch để định hướng cho hoạt động này. Việc xây dựng các chương trình, kế hoạch tập trung vào việc xác định các mục tiêu, nội dung công việc, xác định thời gian tiến độ thực hiện pháp luật về GDPT, cũng như phân công trách nhiệm cụ thể cho các CQNN, CBCC trong quá trình triển khai thực hiện pháp luật về GDPT. 1.4.2. Tổ chức bộ máy và nhân sự thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông Một trong những chủ thể quan trọng trong thực hiện pháp luật về GDPT là các CQNN, CBCC. Trên địa bàn cấp huyện thì UBND cấp huyện sẽ chịu trách nhiệm chung về việc triển khai thực hiện pháp luật về GDPT. Tham mưu trực tiếp cho UBND cấp huyện là phòng Giáo dục và Đào tạo. Ngoài ra còn có các phòng ban chuyên môn 7
khác như phòng Tư pháp, Văn phòng HĐND-UBND và UBND các xã, phường, thị trấn. Ngoài tổ chức bộ máy thì đội ngũ nhân sự cũng là một yếu tố tham gia vào quá trình thực hiện pháp luật về GDPT. 1.4.3. Tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật về giáo dục phổ thông Tuyên truyền, giáo dục pháp luật về GDPT là sự tác động một cách có hệ thống, mục đích và thường xuyên tới nhận thức của người dân cùng đội ngũ cán bộ, công chức QLNN nhằm trang bị cho họ những kiến thức pháp luật nhất định, những thông tin cần thiết để từ đó họ có ý thức đúng đắn về pháp luật, tôn trọng và tự giác xử sự theo pháp luật. Nội dung tuyên truyền về GDPT thể hiện ở nhiều khía cạnh khác nhau. Tuỳ thuộc vào từng đối tượng mà nội dung tuyên truyền, phổ biến có thể khác nhau. 1.4.4. Thanh tra, kiểm tra và giải quyết khiếu nại, tố cáo Công tác triển khai thực hiện pháp luật về GDPT muốn hiệu quả thì không thể tách rời cơ chế thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định về GDPT nhằm phòng ngừa, phát hiện và xử lý các vi phạm trong GDPT; phát hiện những sơ hở trong cơ chế quản lý chính sách, pháp luật để kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền các biện pháp khắc phục; phát huy nhân tố tích cực; góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả của hoạt động QLNN đối với GDPT; bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của người dân. Tiểu kết chƣơng 1 Chương 1 đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông. Trong đó đã làm rõ khái niệm có liên quan như pháp luật, thực hiện pháp luật, giáo dục phổ thông,... Bên cạnh đó, chương 1 của luận văn đã làm rõ các nội dung, sự cần thiết của thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông. 8
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ GIÁO DỤC PHỔ THÔNG CỦA ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 2.1. Khái quát về điều kiện kinh tế - xã hội của quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh và tác động của những điều kiện này đến việc thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông 2.1.1. Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên Quận Bình Thạnh là một quận vùng ven, nằm về phía Đông Bắc TP. Hồ Chí Minh, ở vị trí cửa ngõ thành phố, là vùng đất có một vị trí chiến lược quan trọng. Quận gồm 20 phường 2.1.2. Điều kiện kinh tế – văn hóa – xã hội Cơ cấu kinh tế chuyển dịch chưa tương xứng với tiềm năng và phát triển không đều giữa các vùng. Công tác cải cách hành chính còn chậm. Hoạt động của khu công nghiệp nhỏ hiệu quả chưa cao, ô nhiễm môi trường chưa được xử lí triệt để. Các tệ nạn xã hội đang còn phát sinh, tình trạng tai nạn giao thông ngày một gia tăng. Đây là những hạn chế vẫn còn tồn đọng trong tình hình kinh tế – văn hóa – xã hội của quận. 2.1.3. Những tác động của điều kiện kinh tế - xã hội đến thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông của Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh Đối với quá trình thực hiện pháp luật về GDPT cũng chịu tác động mạnh mẽ của các điều kiện kinh tế - xã hội. Những điều kiện này tác động theo 2 chiều hướng là tạo ra những thuận lợi và những thách thức, khó khăn. 2.2. Khái quát về tình hình phát triển giáo dục phổ thông trên địa bàn quận Bình Thạnh 9
Trong thời gian qua cùng với sự phát triển mạnh mẽ về kinh tế và các lĩnh vực xã hội khác thì quận Bình Thạnh cũng chú trọng phát triển giáo dục trên địa bàn quận. UBND quận đã chú trọng phát triển mạng lưới giáo dục các cấp, đặc biệt là đối với GDPT. Với sự quan tâm và đầu tư của UBND Thành phố cũng như UBND quận thì mạng lưới GDPT trên địa bàn quận ngày càng được mở rộng, đặc biệt là phát triển mạnh mẽ của các cơ sở GDPT ngoài công lập. Nếu như năm học 2013-2014 tổng số cơ sở GDPT trên địa bàn quận là 43 trong đó ngoài công lập chỉ có 5 cơ sở thì đến năm học 2018 – 2019 tổng số cơ sở GDPT đã tăng lên 48, trong đó cơ sở ngoài công lập là 10, tăng 50% so với năm học 2013-2014. 2.3. Thực trạng thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông của Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh 2.3.1. Xây dựng kế hoạch, chương trình thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông Để thực hiện pháp luật về GDPT trên địa bàn, thì UBND quận Bình Thạnh cũng đã ban hành các Chỉ thị về việc tăng cường thực hiện pháp luật về giáo dục trên địa bàn quận. Ngày 22/8/2015, Chủ tịch UBND quận đã ban hành Chỉ thị số 14/CT-UBND về việc tăng cường thực hiện pháp luật về giáo dục trên địa bàn quận. Để tạo cơ sở cho việc triển khai thực hiện pháp luật nói chung và pháp luật về GDPT nói riêng, UBND quận đều xác định phương châm “Nâng cao năng lực thực thi pháp luật; giáo dục ý thức tôn trọng, tuân thủ và nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật”. Hàng năm, Phòng GD&ĐT quận Bình Thạnh đều xây dựng kế hoạch về công tác phòng, chống tham nhũng và tổ chức chỉ đạo tuyên truyền việc thực hiện pháp luật phòng chống tham nhũng 10
thông qua các hội nghị giao ban Hiệu trưởng, các hội thi tuyên truyền về pháp luật. Bảng 2.3: Thống kê tình hình ban hành kế hoạch thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông của Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh Đơn vị tính: cái Kế hoạch Kế hoạch chuyên Tổng số chung đề Năm 2014 1 1 2 Năm 2015 1 2 3 Năm 2016 1 2 3 Năm 2017 1 3 4 Năm 2018 1 4 5 Năm 2019 1 2 3 Nguồn: Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Bình Thạnh Hàng năm, Phòng GD&ĐT xây dựng chương trình, kế hoạch kiểm tra, có trọng tâm, trọng điểm xuyên suốt cho cả năm học (bao gồm cả kiểm tra theo kế hoạch, kiểm tra đột xuất) 2.3.2. Tổ chức bộ máy và nhân sự thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông Để định hướng cho công tác giáo dục phổ biến pháp luật nói chung và pháp luật về GDPT nói riêng, UBND quận Bình Thạnh đã ban hành Quyết định số 08/QĐ-UBND ngày 15/3/2015 về thành lập Hội đồng phối hợp PBGDPL quận. Hội đồng gồm 13 thành viên do Chủ tịch quận làm chủ tịch Hội đồng và Phó Chủ tịch phụ trách Văn xã là Phó Chủ tịch thường trực. Ngoài ra còn có các thành viên là lãnh đạo các phòng ban chuyên môn của quận. Hằng năm thì UBND quận đều có sắp xếp kiện toàn nhân sự của Hội đồng này khi có sự thay đổi. 11
Cụ thể, chức năng, nhiệm vụ của các bộ phận này nhƣ sau: - UBND quận có chức năng: Chịu trách nhiệm chung về công tác thực hiện pháp luật về GDPT trên địa bàn quận; phân công, chỉ đạo các phòng ban chuyên môn của quận và UBND các phường triển khai thực hiện pháp luật về GDPT trên địa bàn quận. - Phòng Giáo dục và Đào tạo quận có chức năng: Chịu trách nhiệm tham mưu trực tiếp cho UBND quận trong việc tổ chức triển khai thực hiện pháp luật về GDPT, phối hợp với phòng Tư pháp tham mưu trình lãnh đạo UBND quận ban hành kế hoạch thực hiện pháp luật về GDPT trên địa bàn quận, chịu trách nhiệm kiểm tra việc thực hiện pháp luật về GDPT của các trường học trên địa bàn; phối hợp với Thanh tra quận tiến hành thanh tra các cơ sở GDPT công lập trên địa bàn. - Hội đồng phối hợp phổ biến giáo dục pháp luật quận: Tiếp tục phổ biến sâu rộng, Tiếp tục tổ chức tuyên truyền các; Tổ chức bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ; cung cấp đủ tài liệu, khai thác triệt để ưu thế của công nghệ thông tin, kỹ thuật số để nâng cao năng lực, kỹ năng cho đội ngũ làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật, hòa giải viên cơ sở nhằm nâng cao kiến thức pháp luật, nghiệp vụ phổ biến giáo dục pháp luật và nghiệp vụ hòa giải ở cơ sở đảm bảo quy định, tiết kiệm, hiệu quả - Phòng Tƣ pháp: tham mưu cho UBND quận xây dựng kế hoạch tuyên truyền phổ biến pháp luật về GDPT; trực tiếp xây dựng và tổ chức thực hiện việc tuyên truyên phổ biến pháp luật về giáo dục phổ thông. - Thanh tra quận: Chịu trách nhiệm tham mưu cho lãnh đạo UBND quận xây dựng kế hoạch kiểm tra các cơ quan, đơn vị trên địa bàn quận trong việc thực hiện pháp luật về GDPT. 12
- Phòng Tài chính – Kế hoạch: Tham mưu cho UBND quận thực hiện công tác kiểm tra tình hình thực hiện thu, chi và sử dụng tài chính của các cơ sở GDPT - Phòng Văn hoá – Thông tin quận: Chịu trách nhiệm tuyên truyền, phổ biến pháp luật về GDPT trên địa bàn quận. - UBND các phƣờng: Chịu trách nhiệm triển khai thực hiện pháp luật về GDPT trên địa bàn phường quản lý, phối hợp với phòng Giáo dục và Đào tạo triển khai thực hiện pháp luật về GDPT. Nhân sự của các cơ quan thực hiện và tham mưu thực hiện pháp luật về GDPT trên địa bàn quận từng bước được củng cố và bổ sung. Để đảm bảo cho đội ngũ nhân sự hoạt động hiệu quả thì UBND quận chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng về nhân sự. Có thể nói đội ngũ nhân sự làm công tác thực hiện pháp luật về GDPT trên địa bàn quận ngày càng được hoàn thiện. UBND quận phối hợp với Sở Tư pháp và Sở Giáo dục và Đào tạo thường xuyên tổ chức tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ CBCC. 2.3.3. Tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật về giáo dục phổ thông Nhận thức rõ vai trò và tầm quan trọng như vậy, những năm qua, chính quyền quận Bình Thạnh đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực để tuyên truyền, giáo dục ý thức pháp luật về GDPT cho Cán bộ công chức các cơ sở giáo dục phổ thông, thầy cô, học sinh và phụ huynh học sinh. Các hoạt động này một mặt làm cho pháp luật của Nhà nước đi vào đời sống xã hội, nâng cao nhận thức và hành động phù hợp với pháp luật, mặt khác làm cho công tác QLNN về GDPT trên địa bàn quận đi vào ổn định và trật tự. UBND quận đã ban hành nhiều kế hoạch, chương trình nhằm tuyên truyền, phổ biến pháp luật về GDPT, trong đó tập trung tuyên 13
truyền các văn bản của Trung ương và Thành phố như Tuyên truyền việc thực hiện Luật phổ biến, giáo dục pháp luật; Quyết định số 705/QĐ-TTg ngày 25/5 2017 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật giai đoạn 2017 - 2021; Kế hoạch số 2686/KH-UBND ngày 18/6/2018 của Ủy ban nhân dân Thành phố về phổ biến, giáo dục pháp luật giai đoạn 2018 – 2021. Bên canh đó, phòng Giáo dục và Đào tạo cũng đã phối hợp với các tổ chức chính trị, xã hội tổ chức các lớp tập huấn, phổ biến giáo dục pháp luật về GDPT cho các hội viên, đoàn viên, thanh niên và học sinh trên địa bàn quận. Tổ chức chiếu các phóng sự, các thông điệp của việc thực hiện pháp luật về GDPT tại các buổi chiếu phim lưu động. Đồng thời tổ chức phát 586 tờ rơi và 10 cuốn sổ tay về thực hiện pháp luật về GDPT. Bảng 2.5: Công tác tuyên truyền của Phòng Giáo dục và Đào tạo Năm Năm Năm Năm Năm 2014 2015 2016 2017 2018 Số đợt 3 3 4 5 8 tuyên truyền Số lượt tham 1280 123 150 260 450 gia Nguồn: Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Bình Thạnh Việc tổ chức tuyên truyền, vận động với sự tham gia của nhiều lực lượng đã mang lại nhiều kết quả tích cực. Thông qua công tác tuyên truyền, vận động đã tạo ra chuyển biến tích cực cho Cán bộ công chức các cơ sở giáo dục phổ thông, thầy cô, học sinh và phụ huynh học sinh. Các cuộc tuyên truyền, phổ biến đã nhận được sự ủng hộ đông đảo của quần chúng nhân dân. Các đối tượng tuyên truyền vận động cũng ngày càng đa dạng, phong phú. Mỗi đối tượng 14
thì các CQNN, các tổ chức chính trị - xã hội lại lựa chọn hình thức tuyên truyền, vận động phù hợp, vì vậy hiệu quả mang lại là tương đối cao. 2.3.4. Thanh tra, kiểm tra và giải quyết khiếu nại, tố cáo Để đảm bảo việc thực hiện pháp luật về GDPT được đảm bảo, UBND quận Bình Thạnh đã chỉ đạo các cơ quan có liên quan tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý các vi phạm pháp luật trong lĩnh vực GDPT. Công tác thanh tra, kiểm tra với sự tham gia của phòng Giáo dục và Đào tạo, Thanh tra quận và UBND các phường. Bảng 2.6: Thống kê tình hình kiểm tra các cơ sở GDPT của Ủy ban nhân dân Bình Thạnh Đơn vị tính: Số đơn vị Số đơn vị trung Số đơn vị tiểu học Năm học học cơ sở đƣợc Tổng số đƣợc kiểm tra kiểm tra 2014-2015 14 13 27 2015-2016 16 14 30 2016-2017 17 16 33 2017-2018 25 21 46 Nguồn: Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Bình Thạnh Đối với UBND quận thì chức năng kiểm tra về lĩnh vực thực hiện pháp luật về GDPT được giao cho Phòng Giáo dục và Đào tạo. Phòng Giáo dục và Đào tạo thường xuyên tổ chức thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định của nhà nước về lĩnh vực giáo dục nói chung và GDPT nói riêng. Hiện nay đa phần các vi phạm pháp luật về GDPT trên địa bàn quận tập trung vào các vấn đề sau đây: 15
- Các cơ sở GDPT thành lập không phép, chưa đủ điều kiện thành lập; - Thầy cô giáo vi phạm quy định về giảng dạy; - Vi phạm trong thu chi và quản lý học phí. Bảng 2.8: Thống kê tình hình vi phạm của cơ sở GDPT Năm 2015 Năm 2016 Năm 2017 Năm 2018 Số cơ sở vi 2 3 4 9 phạm Nguồn: Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Bình Thạnh Tuy nhiên hiện nay công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật về GDPT của Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh còn những hạn chế nhất định. 2.3. Đánh giá chung 2.3.1. Những kết quả đạt được Thứ nhất, Công tác xây dựng kế hoạch và chương trình đã được UBND quận quan tâm và thực hiện kịp thời. Thứ hai, UBND quận, các phòng ban chuyên môn quận và UBND các phường đã triển khai thực hiện nghiêm túc, quyết liệt đồng bộ các giải pháp Thứ ba, Công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về GDPT đã từng bước được cải tiến cả về chiều sâu và nội dung, Thứ tư: Công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật về GDPT được tiến hành thường xuyên và nghiêm túc. 2.3.2. Những hạn chế Thứ nhất: Việc xây dựng kế hoạch, chương trình trong việc thực hiện pháp luật về GDPT được tiến hành chưa khoa học, chặt chẽ. Thứ hai, Công tác tuyên truyền vẫn còn nhiều hạn chế chưa huy động được cả hệ thống chính trị 16
Thứ ba: Ý thực thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông nhìn chung còn chưa cao, còn những vi phạm pháp luật Thứ tư, Công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực pháp luật về GDPT vẫn chưa phát huy hết vai trò 2.3.3. Nguyên nhân của hạn chế Thứ nhất, Ý thức chấp hành pháp luật của cơ sở giáo dục, Thầy cô giáo và học sinh chưa cao Thứ hai, nhận thức của một số CQNN, CBCC trong lĩnh vực thực hiện pháp luật về GDPT còn những hạn chế nhất định. Thứ ba, Về trình độ CBCC thực hiện công tác pháp luật về GDPT ở còn hạn chế, năng lực chưa đáp ứng được nhu cầu công việc. Thứ tư, Sự phối hợp giữa cơ quan QLNN, chính quyền địa phương trong công tác thực hiện pháp luật về GDPT vẫn còn chưa hiệu quả. Tiểu kết chƣơng 2 Trong Chương 2 luận văn đã khái quát về tình hình phát triển GDPT trên địa bàn quận Bình Thạnh cũng như khái quát về thực trạng thực hiện pháp luật về GDPT của Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh. Chương 2 đã tìm hiểu thực trạng thực hiện pháp luật về GDPT của Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh dựa trên các nội dung mà luận văn đã tiếp cận trong chương cơ sở lý luận. Dựa trên thực trạng, chương 2 của luận văn đã đánh giá những thành tựu và hạn chế của hoạt động thực hiện pháp luật về GDPT của Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh. Đồng thời chỉ ra các nguyên nhân dẫn đến những hạn chế trong thực hiện pháp luật về GDPT của Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh 17
Chƣơng 3: ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ GIÁO DỤC PHỔ THÔNG CỦA ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 3.1. Một số định hƣớng tăng cƣờng thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông Thứ nhất: Thực hiện pháp luật về GDPT là một trong những yêu cầu để xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân Thứ hai: Thực hiện pháp luật về GDPT là cơ sở để phát triển hệ thống giáo dục phổ thông nói riêng và hệ thống giáo dục Việt Nam nói chung Thứ ba: Việc thực hiện pháp luật về GDPT không chỉ đặt ra cho các cơ sở GDPT, học sinh mà còn đối với CBCC, CQNN Thứ tư: Việc thực hiện pháp luật phải gắn với tăng cường tuyên truyền phổ biến pháp luật Thứ năm: Thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện pháp luật về GDPT 3.2. Một số giải pháp tăng cƣờng thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông của Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh 3.2.1. Tăng cường xây dựng kế hoạch, chương trình về thực hiện pháp luật về giáo dục phổ thông Thứ nhất: Tăng cường xây dựng lập kế hoạch, chương trình chuyên dề trong thực hiện pháp luật về GDPT Bên cạnh kế hoạch, chương trình thực hiện pháp luật về GDPT do UBND quận Bình Thạnh ban hành thì phòng Giáo dục và Đào tạo, phòng Tư pháp, phòng Tài chính – Kế hoạch, Thanh tra quận và 18