intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Phát triển nông nghiệp trên địa bàn huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai

Chia sẻ: Dfg Dfg | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

117
lượt xem
15
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hệ thống hóa các vấn đề liên quan đến phát triển nông nghiệp. Phân tích thực trạng phát triển nông nghiệp trên địa bàn huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai trong thời gian qua.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Phát triển nông nghiệp trên địa bàn huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai

  1. 1 2 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Đ I H C ĐÀ N NG NGUY N VĂN PH NG Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS.TS.BÙI QUANG BÌNH PHÁT TRI N NÔNG NGHI P TRÊN Đ A BÀN HUY N PHÚ THI N, T NH GIA LAI Ph n bi n 1: TS. Ninh Th Thu Th y Ph n bi n 2: TS. Hà Ban Chuyên ngành: Kinh t Phát tri n Mã s : 60.31.05 Lu n văn ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p Th c sĩ Qu n tr kinh doanh h p t i Đ i h c Đà N ng TÓM T T LU N VĂN vào ngày … tháng … năm 2011 TH C SĨ QU N TR KINH DOANH * Có th tìm hi u Lu n văn t i: - Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng Đà N ng - Năm 2011 - Thư vi n Trư ng Đ i h c Kinh T , Đ i h c Đà N ng
  2. 1 2 M Đ U + Không gian: Đ tài nguyên c u các v n ñ phát tri n nông 1. Lý do ch n ñ tài nghi p t i ñ a bàn huy n Phú Thi n. Đ ñ y nhanh quá trình phát tri n nông nghi p, t o chuy n bi n + Th i gian: Đ tài nguyên c u các gi i pháp v phát tri n nông m nh m trong s n xu t nông nghi p, nâng cao ñ i s ng nhân dân trên nghi p trên ñ a bàn huy n ñ n năm 2015 và t m nhìn ñ n năm 2020. cơ s phát huy l i th t nhiên c a huy n, xây d ng k t c u h t ng 5. Phương pháp nghiên c u kinh t - xã h i nông thôn và gi i quy t vi c làm, tăng thu nh p nh m - Phương pháp phân tích th c ch ng; t o s chuy n bi n nhanh hơn v ñ i s ng v t ch t và tinh th n cho - Phương pháp phân tích chu n t c; nhân dân, ñ ng th i kh c ph c nh ng h n ch khu v c nông thôn, tôi - Phương pháp ñi u tra kh o sát, phương pháp t ng h p, phân th c hi n ñ tài “Phát tri n nông nghi p trên ñ a bàn huy n Phú tích; Thi n, t nh Gia Lai ” cho Lu n văn Th c s Cao h c c a mình. - Phương pháp so sánh và các phương pháp khác… 2. M c tiêu nguyên c u ñ tài 7. B c c c a ñ tài Ngoài ph n m c l c, m ñ u, k t lu n ki n + H th ng hóa các v n ñ liên quan ñ n phát tri n nông nghi p. ngh , tài li u tham kh o, ñ tài ñư c chuy n t i thành 03 chương + Phân tích th c tr ng phát tri n nông nghi p huy n trong th i Chương 1: CƠ S LÝ LU N V PHÁT TRI N NÔNG gian qua. NGHI P + Đ xu t các gi i pháp phát tri n nông nghi p huy n trong th i Chương 2: TH C TR NG PHÁT TRI N NÔNG NGHI P gian t i. HUY N PHÚ THI N 3. Đi m m i c a ñ tài Chương 3: PHƯƠNG HƯ NG VÀ CÁC GI I PHÁP V PHÁT - V n d ng lý lu n phát tri n ngành kinh t qu c dân vào phát TRI N NÔNG NGHI P HUY N PHÚ THI N tri n nông nghi p huy n v i nh ng ñ c thù c a ñ a phương mi n núi. - Đây là l n ñ u tiên m t nghiên c u phát tri n nông nghi p toàn CHƯƠNG 1 di n ñư c áp d ng huy n Phú Thi n. CƠ S LÝ LU N V PHÁT TRI N NÔNG NGHI P - Các gi i pháp ñư c ki n ngh d a trên tính ñ c thù c a ñ a phương s h a h n có h u ích cho ho ch ñ nh chính sách phát tri n 1.1. M T S V N Đ LÝ LU N V NÔNG NGHI P nông nghi p. 1.1.1 Khái ni m v phát tri n nông nghi p 4. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u - Nông nghi p là ngành s n xu t v t ch t, nên hi u theo nghĩa a. Đ i tư ng nguyên c u r ng bao g m nông nghiêp, lâm nghi p, diêm nghi p, chăn nuôi. Nh ng v n ñ lý lu n liên quan ñ n v n ñ th c ti n v Phát tri n Nông nghi p là ngành s n xu t v t ch t, nên ñư c hi u theo nông nghi p trên ñ a bàn huy n Phú Thi n, t nh Gia Lai. nghĩa h p bao g m tr ng tr t và chăn nuôi. b. Ph m vi nguyên c u - Phát tri n nông nghi p th c ch t là v n ñ t o nên s gia tăng + Gi i h n: N i dung nguyên c u nh ng v n ñ v phát tri n s n ñáng k v k t qu s n xu t và ch t lư ng c a s gia tăng. xu t nông nghi p t ñó ñ ra các gi i pháp v phát tri n nông nghi p. 1.1.2 Ý nghĩa c a phát tri n nông nghi p - Cung c p nguyên nhiên v t li u
  3. 3 4 - Cung c p s n ph m hàng hóa b. Đ t ñai s d ng hi u qu trong s n xu t nông nghi p - C nh quan môi trư ng S lư ng ñ t ñai ñư c huy ñ ng vào s n xu t nông nghi p tăng 1.1.3 Đ c ñi m vai trò c a s n xu t nông nghi p - S lư ng ñ t ñai S n xu t nông nghi p ph thu c vào ñi u ki n t nhiên, kinh t , - S l n s n xu t, canh tác trên ñ t xã h i, ñ t ñai và khí h u, cơ ch , chính sách… - Tăng ñ phì c a ñ t * Các y u t tác ñ ng ñ n phát tri n nông nghi p 1.2.2 Phương th c s n xu t nông nghi p + Đi u ki n t nhiên ñ t ñai, khí h u. Nông nghi p công nghi p hoá thâm canh theo hư ng gi m lao + H th ng chính sách, pháp lu t t o hành lang pháp lý. ñ ng và ñ u tư thêm tư li u s n xu t: phân hoá h c, thu c tr sâu b nh, + Chi n lư c phát tri n kinh t xã h i t ng vùng mi n. gi ng t t và nh t là xăng d u, máy móc. Năng su t cây tr ng tăng + Cơ s h t ng nông thôn, công trình thu l i, h th ng giao nhi u, và năng su t lao ñ ng cũng tăng. thông. 1.2.3 Hình th c t ch c s n xu t nông nghi p + Ti n b KHKT và chuy n giao ng d ng trong s n xu t. Hình th c s n xu t bao g m lo i hình: Trang tr i, h p tác xã, + Trình ñ qu n lý, chuy n giao và ngư i tr c ti p s n xu t. kinh t tư nhân, kinh t h gia ñình và trang tr i gia ñình… + Công ngh ch bi n, b o qu n sau thu ho ch, th trư ng tiêu Vi c l a ch n ña d ng hóa phương th c s n xu t phù h p mang th . hi u qu cao, huy ñ ng m i ngu n l c, ngu n tài nguyên phát huy tìm * Vai trò c a nông nghi p năng th m nh c a t ng vùng, t ng ñ a phương. (1) Nông nghi p có vai trò quan tr ng trong vi c cung c p các 1.2.4 Th trư ng và m ng lư i tiêu th s n ph m y u t ñ u vào cho công nghi p và khu v c thành th . S phát tri n c a th trư ng trong và ngòai nư c không ch thúc (2) Nông nghi p và nông thôn là th trư ng tiêu th l n c a công ñ y s phát tri n c a nông nghi p và giá c nông s n có s c c nh tranh nghi p. mà còn có tác d ng ñi u ti t ñ i v i s hình thành và phát tri n các (3) Nông nghi p ñư c coi là ngành ñem l i ngu n thu nh p vùng nông nghi p chuyên môn hoá. ngo i t l n. 1.2.5 Hi u qu c a s n xu t nông nghi p (4) Nông nghi p và nông thôn có vai trò to l n, là cơ s cho s - S lư ng hàng hóa ñư c tăng lên. phát tri n b n v ng c a môi trư ng. - Giá tr s n ph m hàng hóa có ch t lư ng cao hơn. 1.2 N I DUNG C A PHÁT TRI N NÔNG NGHI P - Năng su t lao ñ ng ñư c c i thi n. 1.2.1 Các ngu n l c phát tri n s n xu t nông nghi p - L i nhu n c a t ch c cá nhân ngư i lao ñ ng tăng lên. a. Lao ñ ng - N p thu cho nhà nư c ngày càng tăng. Nông nghi p phát tri n ñư c bi u hi n s gia tăng c a ngu n - M c s ng ngư i lao ñ ng ngày càng c i th n. l c lao ñ ng có nghĩa là lao ñ ng ñư c ñ u tư nông nghi p ñư c tăng 1.3 NHÂN T NH HƯ NG Đ N S N XU T NÔNG lên, s lư ng giai ño n sau tăng nhi u hơn giai ño n trư c. NGHI P Ch t lư ng ngu n lao ñ ng là ñ c p ñ n kh năng, trình ñ c a ngư i lao ñ ng và ñi u ñó ñư c th hi n năng l c c a ngư i lao ñ ng.
  4. 5 6 S n xu t nông nghi p ch u nh hư ng c a nhi u nhân t như các + Cơ c u kinh t các ngành trong nông nghi p (b ng 2.4) c th ñi u ki n t nhiên, tài nguyên thiên nhiên, kinh t xã h i v n, lao ñ ng trong nông nghi p ngành tr ng tr t chi m ch y u trên 85% cơ c u … và phi kinh t , chính sách cơ ch … ngành. Ngành chăn nuôi, th y s n, kinh t r ng có tăng ñ u qua nhi u 1.4. HO T Đ NG C A H TH NG CUNG NG D CH V năm nhưng còn ch m. K THU T NÔNG NGHI P B ng 2.4 Cơ c u kinh t các ngành trong nông nghi p 1.5. M T S KINH NGHI M PHÁT TRI N NÔNG Ch tiêu ĐVT 2006 2007 2008 2009 2010 NGHI P C A M T S Đ A PHƯƠNG MI N NÚI VI T NAM * Cơ c u các ngành % 100 100 100 100 100 trong nông nghi p CHƯƠNG 2 - Tr ng tr t % 87,3 88,3 89,2 90,3 80,0 TH C TR NG PHÁT TRI N NÔNG NGHI P - Chăn nuôi % 6,77 7,5 10,2 6,5 12,4 HUY N PHÚ THI N - Lâm nghi p % 0,37 0,3 0,15 0 0 2.1. TÌNH HÌNH NH HƯ NG Đ N S N XU T NÔNG - Th y s n % 6,0 3,8 0,6 3,3 8,4 NGHI P HUY N PHÚ THI N + Chuy n d ch cơ c u kinh t huy n Phú Thi n (b ng 2.5) 2.1.1. Đ c ñi m t nhiên - Ngành Nông - Lâm - Th y s n gi m 52,22% năm 2007 xu ng Tài nguyên ñ t ñai 42,55% trong năm 2010. T ng di n tích t nhiên c a huy n là 50.454 ha v i cơ c u: - Ngành Công nghi p - Xây d ng 21,5% năm 2007 tăng lên - Đ t nông nghi p: 44.385,0 ha, chi m 88% t ng di n tích toàn 29,9% trong năm 2010. huy n - Thương m i d ch v 26,28% năm 2007 tăng lên 27,55% trong Trong ñó: năm 2010. + Đ t s n xu t nông nghi p: 20.484,0 ha, chi m 40,7% di n tích. Bi u 2.5 Chuy n d ch v giá tr s n xu t các ngành c a huy n + Đ t lâm nghi p: 23.901,0 ha, chi m 47,3% di n tích. + Đ t phi nông nghi p: 2.436,0 ha chi m 4,8% di n tích. + H ng m c 2007 2008 2009 2010 Đ t chưa s d ng: 3.633,0 ha chi m 7,2% di n tích. Nông-lâm nghi p 52,22 51,11 43,97 42,55 Tài nguyên r ng Công nghi p – xây d ng 21,5 21,58 28,48 29,9 T ng di n tích ñ t lâm nghi p c a huy n là 23.527,4 ha ch y u D ch v -du l ch 26,28 27,31 27,55 27,55 là r ng s n xu t, r ng phòng h . Do ñ c ñi m khí h u th i ti t và ñ t ñai không phù h p v i nhi u lo i th c v t, ñ ng v t, r ng ch y u là Ngu n: Th ng kê Phòng Tài chính - K ho ch. r ng kh p, r ng nghèo, t l ñ che ph th p. 2.1.2. Đ c ñi m v kinh t a. Cơ c u kinh t
  5. 7 8 b. T c ñ tăng trư ng kinh t V ch t lư ng lao ñ ng: Có th kh ng ñ nh ch t lư ng lao ñ ng T c ñ tăng trư ng v giá tr s n xu t bình quân t năm 2007 - hi n nay trên ñ a bàn c a huy n là không cao, trên 70% s lư ng lao 2010 là 12,8%/năm; trong ñó: ñ ng chưa qua ñào t o. - Tăng trư ng ngành nông nghi p : 5,45%/năm. 2.2. TH C TR NG PHÁT TRI N NÔNG NGHI P TRÊN - Tăng trư ng CNTTCN – XDCB : 26,78%/năm. Đ A BÀN HUY N PHÚ THI N - Tăng trư ng ngành thương m i d ch v : 14,53%/ năm. 2.2.1 Th c tr ng các ngu n l c phát tri n nông nghi p Phú Thi n Bi u 2.6 Nh p ñ tăng trư ng kinh t huy n t 2007-2010 2.2.1.1. Th c tr ng phát tri n nông nghi p v kinh t Tr/ñ ng Giá tr s n xu t tăng t 112,24 t năm 2000 tăng lên 512,41 t Tăng trư ng bình năm 2010, tăng g p 4 l n. T c ñ tăng trư ng hàng năm khá cao trên 13 Giá tr ñ t ñư c 2007-2010 H ng m c quân (%) % năm, ñây là d u hi u tích c c trong c g ng phát tri n kinh t c a Năm Năm Năm Năm huy n. 2007 2008 2009 2010 Gía tr s n xu t 357,71 401,300 453,46 512,41 12,8 (GCĐ 94) 1. Nông lâm 186,81 205,10 199,40 218,02 5,45 th y s n 2. Công nghi p 76,91 86,60 129,130 153.220 26,78 - Xây d ng 3. Thương m i 93,99 109,600 124,930 141,170 14,53 - d ch v Ngu n: Th ng kê Phòng Tài chính - K ho ch. Nh p ñ tăng trư ng giá tr s n xu t khá cao, tuy nhiên xu t phát ñi m th p, hi n t i và tương lai ñây v n là m t huy n mà n n nông Hình 2.1 Bi u ñ t c ñ tăng giá tr s n xu t qua các năm nghi p v n gi vai trò ch ñ o. Cơ c u kinh t c a huy n ñã có xu hư ng tích c c và phù h p v i 2.1.3. Đ c ñi m v xã h i quy lu t khi t tr ng c a nông nghi p có xu hư ng gi m, t tr ng c a a. Dân s - dân t c công nghi p xây d ng và thương m i d ch v tăng d n. Phú Thi n có t l c ng ñ ng các dân t c ít ngư i cao trên 42.000 ngư i, chi m hơn 58% dân s toàn huy n ch y u là c ng ñ ng ngư i Jarai và Bana. Trình ñ dân trí th p. b. Lao ñ ng và gi i quy t vi c làm
  6. 9 10 B ng 2.11 Th c tr ng phát tri n ngành chăn nuôi huy n Tăng Các ch tiêu Đvt 2007 2008 2009 2010 trư ng bq (%) I. S lư ng GSGC - Đàn trâu con 722 700 715 732 0,46 - Đàn bò " 20.084 21.200 22.860 23.165 4,87 - Đàn l n " 20.052 23.275 23.075 18.511 (2,63) Hình 2.2 Bi u ñ chuy n d ch cơ c u kinh t huy n Phú Thi n - Đàn dê " 1.971 1.626 2.439 2.967 14,61 Trong nông nghi p l n c a huy n thì lâm nghi p và th y s n - Gia súc " 13.544 14.093 chi m t tr ng khá th p dư i 10%. Nông nghi p chi m trên 90% khác a. Th c tr ng phát tri n các ngành trong s n xu t nông nghi p - Đàn gia " 149.981 276.142 273.391 273.965 22,24 * Tr ng tr t c m II. S n - Cây lúa: Lúa là cây ch l c chính c a huy n Phú Thi n. T ng ph m di n tích lúa c a huy n t 12.000 ha ñ n 12.500 ha, chi m 18% - 20% - Đàn trâu t n 54 42 20 40 (9,52) di n tích lúa toàn t nh, năng su t t 61- 68 t /ha. - Đàn bò " 450 870 798 1.312 42,84 - Cây ngô: Ngô di n tích trong năm 2006 là 1.870 ha, năm 2007 là 2.090 ha, năm 2010 là 2.380 ha, năng su t bình quân 38 – 39 t /ha. - Đàn l n " 799 1.014 1.625 1.453 22,08 - Cây s n: Di n tích s n toàn huy n 1.000 ha tăng 140ha so v i - Đàn dê " 12 10 11 26 29,79 năm 2007 và gi m hơn 432 ha so v i năm 2009 năng su t ñ t 10 t n/ha. - Gia súc " 36 37 khác - Rau, ñ u các lo i - Đàn gia Năm 2010 t ng di n tích gieo tr ng toàn huy n là 1.918 ha trong " 75 132 104 121 17,25 c m ñó rau 1.028 ha và ñ u là 890 ha. S n lư ng ñ t 8.622 t n - Tr ng các 1000qu 3.600 6.627 6.561 6.889 24,16 + Cây công nghi p hàng năm lo i - Cây mía: Ngu n: Phòng Th ng kê huy n Phú Thi n Năm 2010 di n tích tr ng mía toàn huy n là 3.215 ha - Cây thu c lá: Di n tích thu c lá tăng t 38 ha năm 2007 lên 220 ha năm 2010 v i s n lư ng ñ t 462 t n. * Chăn nuôi N m trong b i c nh chung c a c nư c d ch b nh x y ra nhi u nơi. Phú Thi n cũng b nh hư ng không nh ñ n phát tri n c a ngành chăn nuôi trong nh ng năm qua.
  7. 11 12 4000 * Nuôi tr ng th y s n 3500 2009 Nuôi tr ng thu s n m i ch th c hi n lo i hình m t nư c ao h 2008 3000 2007 nh là chính. Chăn nuôi theo hình th c ao h h gia ñình. 2500 Tăng trư ng bình quân(%) 2010 2.2.1.2 Th c tr ng phát tri n nông nghi p v xã h i 2000 Nhìn chung ngu n lao ñ ng c a huy n là d i dào, s lư ng trong 1500 ñ tu i lao ñ ng là khá l n h u h t là nông thôn. 1000 GDP bình quân ñ u ngư i theo nông nghi p năm 2000 là 0,58 500 tri u, năm 2007 là 1,1 tri u, 2010 là 2,7 tri u tăng g p 4 l n. 0 Đàn trâu Đàn bò Đàn l n Đàn dê gia súc Đàn gia II.S n Đàn trâu Đàn bò Đàn l n Đàn dê gia súc Đàn gia Tr ng + Thu nh p và vi c làm trong nông nghi p Gi i quy t vi c làm cho hơn 33 nghìn lao ñ ng h u h t là ngư i khác c m ph m khác c m các lo i ñ ng bào dân t c thi u s t i ch . Hình 2.3 Bi u ñ chăn nuôi huy n Phú Thi n + V ngu n v n cho s n xu t nông nghi p - Đàn Bò: T ng s ñàn bò trên ñ a bàn c a huy n năm 2010 là - V n t có c a ngư i dân; V n ngân sách nhà nư c; V n tín 23.165 con, trong ñó bò lai chi m t l 12% t ng ñàn. S n lư ng th t d ng ưu ñãi; V n t có c a các thành ph n kinh t ñ u tư vào nông hơi hàng năm 1.312 t n, ñóng góp trên 40% t ng giá tr s n ph m ngành nghi p; V n ñóng góp c ng ñ ng. chăn nuôi. + V ngu n l c ñ t ñai - Đàn trâu: T ng ñàn trâu toàn huy n hi n nay là 732 con, n a. Các chính sách phát tri n nông nghi p ñ nh s lư ng qua các năm. S n lư ng th t hơi thu ñư c là 40 t n. + Chính sách ñ t ñai - Đàn L n: Hi n có 18.511 con, so v i năm 2007 gi m 1.541 do + Chính sách ñ u tư h tr phát tri n s n xu t năm 2010 nh hư ng c a d ch b nh tai xanh trên c nư c huy n Phú + Chính sách phát tri n chăn nuôi bò Thi n cũng là b nh hư ng. S n lư ng th t hơi hàng năm 1.453 t n, Tóm l i, do tác ñ ng c a các chính sách phát tri n nông nghi p, ñóng góp trên 40% giá tr s n ph m ngành chăn nuôi. s n xu t nông nghi p c a huy n ñ t ñư c k t qu khá toàn di n c v - Đàn gia c m: Năm 2010 có 273.965 con. Giá tr s n ph m c a chuy n d ch cơ c u kinh t nông nghi p và quan h s n xu t trong nông ñàn gia c m mang l i hàng năm 15-16% trong cơ c u s n ph m ngành nghi p nông thôn. Ngành tr ng tr t ñã có nhi u chuy n bi n tích c c v chăn nuôi. di n tích, mùa v , cơ c u cây tr ng, năng su t, s n lư ng, ch t lư ng, giá * Lâm nghi p tr hàng hóa nông s n. Ngành chăn nuôi cũng ñã có bư c chuy n d ch Di n tích r ng ñư c chăm sóc ñ t trên 12.000 ha và tr ng cây theo hư ng s n xu t hàng hóa v i s tham gia c a các d án c i t o ñàn phân tán trên 70.000 cây các lo i. T l ñ che ph r ng là 47,37%. bò, n c hóa ñàn l n và s d ng các lo i gi ng có năng su t cao. + Tình hình giao ñ t khoán qu n lý b o v r ng Đ n năm 2010 toàn huy n ñã giao ñ t khoán qu n lý b o v r ng ñư c 12.479 ha: trong ñó giao khoán QLBVR theo Quy t ñ nh s 304/2005/QĐ-TTg ngày 23/11/2005 c a Th tư ng Chính ph là 4.500 ha.
  8. 13 14 2.2.1.3 Th c tr ng phát tri n nông nghi p v môi trư ng 2.3 TH C TR NG C A H TH NG CUNG NG D CH Là huy n có ti m năng ñ t ñai, th m nh ñ phát tri n nông V K THU T NÔNG NGHI P nghi p, vi c l m d ng quá m c các lo i phân bón, hóa ch t, thu c b o 2.4. NGUYÊN NHÂN TH C TR NG PHÁT TRI N NÔNG v th c v t và do ý th c c a ngư i dân trong s d ng các ch ph m NGHI P C A HUY N PHÚ THI N nông nghi p là m t trong nh ng nguyên nhân chính gây ô nhi m môi 2.4.1. Công tác qu n lý c a huy n ñ i v i s phát tri n nông trư ng. nghi p 2.2.2 Th c tr ng phương th c s n xu t nông nghi p huy n - Công tác quy ho ch vùng s n xu t nông nghi p chưa ñ ng b . Phú Thi n - Chuy n d ch cơ c u cây tr ng chưa m nh, năng su t, ch t lư ng Là huy n mi n núi ñ a hình chia c t t l ngư i ñ ng bào dân t c c a nhi u lo i cây tr ng, v t nuôi còn th p và ch m ñư c c i thi n. thi u s cao, trình ñ dân trí th p l i s ng du canh du cư, t p t c canh - Th trư ng s n ph m nông nghi p trong nông thôn chưa ñư c tác l c h u. Kh năng ti p thu và áp d ng các ti n b khoa h c k thu t chú tr ng. còn nhi u h n ch . - Năng l c qu n lý, ñi u hành c a m t s cán b cơ s chưa ñáp 2.2.3. Th c tr ng v hình th c t ch c s n su t ng ñư c yêu c u, nhi u cán b chưa quy t li t trong công tác ch ñ o. S n xu t nông lâm th y s n gi vai trò quy t ñ nh t i s phát 2.4.1. T p t c canh tác ñ a phương tri n kinh t xã h i huy n. Hình th c t ch c s n xu t c a huy n hi n Là ñ a phương có t l ngư i ñ ng bào dân t c thi u s cao h u nay ña ph n theo hình th c gia ñình và trang tr i gia ñình v i quy mô h t chưa qua ñào t o, trình ñ dân trí th p vi c ti p c n khoa h c k nh l . thu t vào s n xu t nông nghi p còn h n ch . L i s ng du canh du cư. Mô hình kinh t trang tr i nhân t m i nông thôn hi n nay c a huy n, góp ph n quan tr ng trong phát tri n kinh t nông nghi p. CHƯƠNG 3 2.2.4. Th c tr ng v th trư ng tiêu th s n ph m PHƯƠNG HƯ NG VÀ CÁC GI I PHÁP PHÁT TRI N Th trư ng tiêu th s n ph m nông nghi p c a huy n còn mang NÔNG NGHI P C A HUY N PHÚ THI N n ng tính nh l , manh mún. Hi u qu kinh t ñ t ñư c chưa tương x ng v i ñi u ki n thu n 3.1. CƠ S QUAN ĐI M CHO VI C XÂY D NG CÁC l i, th m nh và ti m năng. GI I PHÁP 2.2.5. Th c tr ng v k t qu và hi u qu s n xu t 3.1.1. Phương hư ng, m c tiêu - D n d n hình thành vùng s n s n xu t t p trung thâm canh. 3.1.1.1.Phương hư ng phát tri n s n xu t nông nghi p trong th i - Chuy n d ch cơ c u cây tr ng, v t nuôi. M t s cây tr ng, v t gian t i nuôi có năng su t ch t lư ng th p, d n d n ñư c thay th . a. Phương hư ng phát tri n chung - Công tác phòng ch ng d ch b nh trên cây tr ng, v t nuôi ngày - Phát tri n kinh t - xã h i huy n Phú Thi n ph i phù h p v i càng ñư c c nh báo. chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i, t nh Gia lai. - Phát tri n ñi ñôi v i n ñ nh chính tr xã h i, gi v ng an ninh qu c phòng.
  9. 15 16 - Phát tri n trên cơ s thi t l p m t môi trư ng s n xu t kinh 4. T l bò lai so v i t ng ñàn 20%. doanh h p d n t o cơ h i ñ u tư ñ thu hút các nhà ñ u tư vào các lĩnh 5. Giá tr s n xu t nông nghi p ñ t 294,65 t ñ ng. v c s n xu t, ch bi n s n ph m nông nghi p. Ph n ñ u ñưa giá tr s n xu t c a ngành nông lâm nghi p tăng b. Phương hư ng phát tri n c th các ngành trong nông nghi p bình quân 5%/năm. * Tr ng tr t 3.1.2. M t s quan ñi m khi xây d ng các gi i pháp - Chuy n d ch cơ c u cây tr ng theo hư ng ñáp ng nguyên li u - Phát tri n nông nghi p theo hư ng nông nghi p sinh thái, công cho công nghi p ch bi n. ngh cao g n v i công nghi p ch bi n ñi ñôi v i b o v môi trư ng. - Xây d ng quy ho ch chi ti t ñ hình thành các vùng s n xu t - Chuy n d ch cơ c u kinh t theo hư ng tăng nhanh t tr ng lâm thâm canh cao. nghi p, chăn nuôi, phát tri n cây, con có giá tr kinh t cao, s d ng ti t - Đưa nhanh các lo i gi ng có năng su t cao, ch t lư ng t t vào ki m, hi u qu qu ñ t nông nghi p. s n xu t ñ tăng năng su t và s n lư ng, ñưa cơ gi i hóa vào s n xu t. - Tăng cư ng các bi n pháp phòng ch ng d ch b nh trên cây tr ng * Chăn nuôi v t nuôi, nâng cao ch ñ ng d báo, c nh báo tình hình d ch b nh trên - S a ch a chu ng tr i, xây d ng m i các trang tr i chăn nuôi cây tr ng, v t nuôi. theo hư ng t p trung công nghi p g n phát tri n ñi ñôi v i b o v môi - Phát tri n ngu n nhân l c, nâng cao dân trí, ñào t o và ñào t o trư ng. l i l c lư ng lao ñ ng nông thôn. * Lâm nghi p 3.2. CÁC GI I PHÁP PHÁT TRI N NÔNG NGHI P Th c hi n t t Quy t ñ nh s 304/2005/QĐ-TTg ngày 23/11/2005 HUY N PHÚ THI N c a Th tư ng Chính ph . 3.2.1 Nhóm gi i pháp mang tính ñ nh hư ng trong chi n lư c * Nuôi tr ng th y s n phát tri n nông nghi p huy n T n d ng t i ña ngu n nư c m t ñ nuôi tr ng th y s n, ñưa các - Nâng cao nh n th c v phát tri n nông nghi p b n v ng. lo i gi ng v t nuôi phù h p vào s n xu t góp ph n ñ y m nh phát tri n - T ch c l i s n xu t nông lâm nghi p và phát tri n kinh t nông ngành chăn nuôi. thôn. 3.1.1.2. M c tiêu phát tri n - S d ng h p lý, có hi u qu tài nguyên thiên nhiên a. M c tiêu t ng quát - Xây d ng chương trình phát tri n ngu n nhân l c và gi i quy t Xây d ng và phát tri n n n nông nghi p huy n thành m t ngành các v n ñ xã h i b c xúc. s n xu t hàng hoá v i năng su t, ch t lư ng, hi u qu ngày càng cao. - Th c hi n t t Quy t ñ nh s 80/2002/QĐ-TTg ngày 24/6/2002 b. M c tiêu c th c a Th Tư ng Chính ph v chính sách khuy n khích và tiêu th nông M c tiêu ch y u, ph n ñ u ñ n năm 2015 ñ t các ch tiêu cơ s n hàng hóa thông qua h p ñ ng. b n mà ñ i h i XVII c a huy n ñã ñ ra c th : 3.2.2 Gi i pháp các ngu n l c cho phát tri n s n xu t nông 1. T c ñ tăng giá tr s n xu t 13%. nghiêp Phú Thi n 2. T ng di n tích gieo tr ng 22.225 ha. 3.2.2.1. Gi i pháp v qui ho ch phát tri n nông nghi p Phú Thi n 3. T ng s n lư ng lương th c quy thóc 87.033 t n.
  10. 17 18 - Hoàn thành quy ho ch s n xu t nông nghi p trên ñ a bàn Huy n, - Trong Chăn nuôi, ti p t c hư ng d n các ñ a phương phát tri n ñ làm cơ s cho vi c ñ nh hư ng ñ u tư, t ch c l i s n xu t, b trí cây mô hình chăn nuôi, s d ng th c ăn công nghi p, chu ng tr i có h tr ng, v t nuôi phù h p v i t ng vùng, ti u vùng, b o ñ m cho s n xu t th ng làm mát, h th ng x lý ch t th i chăn nuôi. n ñ nh và phát tri n b n v ng. + Nâng cao c nh báo phòng ch ng d ch b nh trên gia súc gia c m - Hoàn thi n h th ng tư i tiêu; ñ y m nh cơ gi i hóa ñ ng b nâng cao ch t lư ng ñàn gia súc, gia c m. các khâu s n xu t; hi n ñ i hóa công nghi p bão qu n, ch bi n nâng - Có chính sách ñãi ng thõa ñáng ñ khai thác, phát huy t t các cao ch t lư ng v sinh an toàn th c ph m. ngu n l c khoa h c- công ngh , các thành ph n kinh t tham gia - Quy ho ch vùng chăn nuôi phù h p v i l i th t ng vùng, áp nguyên c u, thu hút thanh niên tri th c tr v nông thôn. d ng các bi n pháp chăn nuôi tiên ti n, ñ t phá v gi ng, ña d ng v t a. Gi i pháp Chính sách v ñ t ñai nuôi theo quy ho ch và g n v i yêu c u c a th trư ng; Ti p t c kh ng ñ nh ñ t ñai là s h u toàn dân, nhà nư c th ng - Phát tri n lâm nghi p toàn di n t qu n lý, b o v , tr ng, c i t o nh t theo quy ho ch k ho ch ñ s d ng có hi u qu ; giao cho h gia làm giàu r ng ñ n khai thác, ch bi n lâm s n ñi ñôi v i b o v môi ñình s d ng lâu dài, m r ng h n m c s d ng ñ t, thúc ñ y quá trình trư ng. tích t ñ t ñai; công nh n quy n s d ng ñ t s d ng theo cơ ch th - Phát tri n giao thông nông thôn b n v ng ưu tiên phát tri n giao trư ng, tr thành m t ngu n v n trong s n xu t kinh doanh. thông các vùng khó khăn ñ có ñi u ki n phát tri n. Chuy n ñ i ñ t nông nghi p nh m kh c ph c tình tr ng manh mún, - Quy ho ch b trí l i dân cư nông thôn g ng v i vi c quy ho ch, quy ho ch l i ñ ng ru ng, phát tri n h th ng kênh mương thu l i. xây d ng công nghi p, d ch v các vùng. Th c hi n t t chương trình Trên cơ s hi n tr ng và rà soát l i di n tích r ng s d ng hi u qu MTQG xây d ng nông thôn m i theo Quy t ñ nh 491/QĐ-TTg, v i các ngu n tài nguyên ñ t. tiêu chí c th . b. Gi i pháp chính sách v v n cho phát tri n nông nghi p - H tr nông dân s n xu t nông s n hàng hoá; ti p t c dành Rà soát ñi u ch nh cơ c u ñ u tư ngân sách, gi m b t ñ u tư cho ngu n v n tín d ng ưu ñãi. Có cơ ch , chính sách ñ m nh khuy n các công trình khác, tăng ñ u tư phát tri n cho nông nghi p, nông thôn, khích các doanh nghi p thu c các thành ph n kinh t ñ u tư vào nông tăng năm sau cao hơn năm trư c. nghi p. C i cách th t c hành chính t o cơ ch thoáng ưu tiên thu hút các 3.2.2.2. Gi i pháp v chuy n d ch cơ c u nông nghi p thành ph n kinh t ñ u tư vào Nông - Lâm nghi p, ñ t bi t là chuy n - Ti p t c phát tri n nông nghi p b ng c thâm canh và m r ng giao khoa h c k thu t, v gi ng, ch bi n, bao tiêu s n ph m sau thu di n tích. Khai thác có hi u qu Công trình thu l i Ayun H và các ho ch. công trình thu l i khác hi n có. T o môi trư ng thu hút các ngu n v n do các doanh nghi p và - Trong tr ng tr t, ti p t c th c hi n chuy n ñ i cơ c u cây tr ng h cá th t b ra ñ ñ u tư s n xu t s n ph m m i ho c m r ng cơ s theo hư ng s n xu t hàng hóa, b n v ng, ch n cây tr ng có l i th so cũ, ñ u tư nâng c p trang thi t b , cơ gi i hoá s n xu t. sánh, có ch t lư ng và hi u qu , g n s n xu t v i th trư ng tiêu th . + Gi i pháp nâng cao hi u qu s d ng v n ñ u tư - Th ch hóa ngân hàng tín d ng và ñ u tư phát tri n nông thôn. Đa d ng hóa các hình th c cho vay.
  11. 19 20 - Đào t o cán b , chuyên viên nông nghi p cho các c p cơ s , - Nâng cao năng l c phòng ch ng, gi m nh thiên tai, tìm ki m nh m nâng cao hi u qu s d ng v n ñ a phương. c u n n ch ñ ng tri n khai m t bư c các công trình gi m thi u tác h i - Đ u tư phát tri n h th ng d ch v nông nghi p, nông thôn, bao c a bi n ñ i khí h u. g m: D ch v th y l i, thông tin và chuy n giao công ngh m i, dich v g. Gi i pháp v ngu n nhân l c v ñi n, giao thông v n t i. - Đào t o, b i dư ng l c lư ng lao ñ ng t i ñ a phương có trình ñ c. Gi i pháp v khoa h c công ngh k thu t cao, b i dư ng các l p t p hu n k thu t, công ngh , các l p - Nâng cao hi u qu phòng ch ng d ch b nh trên cây tr ng v t khuy n nông, các khoá c p nh t thông tin, ki n th c m i, các l p trang nuôi; ñ y nhanh phát tri n nông nghi p theo hư ng công ngh cao. b khoa h c công ngh m i, các cu c h i th o ñ u b , ph bi n kinh - Hoàn thi n và nâng cao hi u qu vai trò m ng lư i khuy n nghi m có chi n lư c ñ nh hư ng lâu dài cho ngư i lao ñ ng. nông, khuy n lâm cơ s , m ng lư i k thu t viên ñ n t ng thôn, b n. - Gi v ng và thu hút ngu n nhân l c có trình ñ cao m t b ph n - B trí th i v phù h p v i khí h u th i ti t c a huy n và phù sinh viên, sau khi t t nghi p tr v l i Huy n công tác. h p v i t ng lo i hình s d ng ñ t ñ ch ñ ng k p th i ng phó trư c 3.2.3 Gi i pháp v phương th c s n xu t nông nghi p các tác ñ ng x u c a khí h u th i ti t. Thâm canh tăng năng su t - Nhân r ng các mô hình nông - lâm k t h p, trong ñó chú tr ng - Phát huy t i ña ti m năng th m nh c a huy n b ng vi c hình ñúng m c ñ n phát tri n chăn nuôi vư n r ng, vư n nhà… thành thâm canh vùng s n xu t t p trung các lo i cây tr ng, v t nuôi d. Gi i pháp v môi trư ng ch l c như lúa, ngô, mì, mía, chăn nuôi bò, dê, heo, và m t s gia c m - Tăng cư ng các bi n pháp phòng ch ng suy thoái ñ t: s d ng khác. L i d ng có hi u qu d i dào ngu n nư c m t ñ phát tri n nuôi ti t ki m có hi u qu và b n v ng tài nguyên ñ t trên cơ s áp d ng các tr ng th y s n... mô hình canh tác h p lý. - T ng bư c n ñ nh cơ c u cây tr ng, v t nuôi phù h p, có s ñ u e. Gi i pháp cơ s h t ng k thu t tư nguyên c u t ñó ñ ra cơ ch , chính sách phù h p, phát huy ñư c - Ti p t c ñ u tư các công trình th y l i theo hư ng ña m c tiêu, l i th s c m nh c a t ng vùng. nâng cao năng l c tư i tiêu ch ñ ng cho các lo i cây tr ng, trư c h t - Phát tri n ngành tr ng tr t, ña d ng hóa vùng nuôi, hình thành cho lúa, nuôi tr ng th y s n và các lo i cây tr ng có giá tr kinh t cao. vùng s n xu t hàng hoá t p trung, ñưa vào s n xu t các gi ng m i và - Khuy n khích ñ u tư xây d ng các cơ s chuy n giao khoa h c- quy trình s n xu t m i có năng su t, ch t lư ng cao; hoàn thi n h công ngh ph c v cho nông nghi p; ñ u tư phát tri n các trung tâm, th ng tư i tiêu; ñ y nhanh cơ gi i hoá ñ ng b các khâu s n xu t; hi n tr m, tr i, gi ng, khuy n nông cơ s . ñ i hoá công nghi p b o qu n, ch bi n, nâng cao ch t lư ng, v sinh an - Phát tri n giao thông nông thôn b n v ng g ng v i m ng lư i toàn th c ph m và giá tr nông s n hàng hóa. giao thông qu c gia, ưu tiên phát tri n giao thông nh ng vùng khó - T p trung công tác tuyên truy n v n ñ ng ngư i ñ ng bào dân khăn, ñư ng n i ñ ng. t c thi u s ñ nh canh ñ nh cư, n ñ nh ñ i s ng t ñó d n d n ti n t i - C i t o phát tri n ñ ng b h th ng lư i ñi n b o ñ m ñ ñi n xóa b phong t c t p quán l c h u. ph c v cho s n xu t nông nghi p; nâng cao ch t lư ng ñi n ph c v 3.2.4.Gi i pháp v hình th c t ch c s n xu t nông nghi p sinh ho t c a cư dân nông thôn.
  12. 21 22 Chú tr ng ñ u tư xây d ng và phát tri n h th ng thu l i ñ m b o 3.2.6. Gi i pháp th trư ng tiêu th s n ph m cung c p ñ nư c tư i ph c v cho s n xu t nông nghi p. - Trong nh ng năm ñ n, tăng cư ng công tác d báo, thông báo, Ưu tiên ñ u tư các nhà máy ch bi n nông lâm s n, khuy n kích thông tin k p th i cho ngư i dân ñ h n m b t v nhu c u th trư ng các thành ph n kinh t tham gia th c hi n qu b o hi m giá nông s n, nông s n, tình hình c nh tranh và giá c th trư ng. ñ m b o nguyên li u s n xu t ra ñư c thu mua theo h p ñ ng ký k t. - Giá nông s n th c t luôn thay ñ i theo giá th trư ng và b chi Phát huy vai trò làm ăn t p th , cá th , hình th c gia ñình và trang ph i b i quy lu t cung c u, ñi u này hoàn toàn phù h p v i ñ c ñi m tr i gia ñình c th : c a n n s n xu t hàng hoá. trong t ng giai ño n Nhà nư c có nh ng - Đ y m nh chương trình d n ñi n, ñ i th a ñ các trang tr i có chính sách v giá, th c hi n b o tr giá cho ngư i dân. ñi u ki n ñ gia tăng di n tích canh tác trên m t khu li n k t ñó các - M r ng ñ i tư ng cho vay cho t t c các thành ph n kinh t , lãi ch trang tr i thu n ti n trong công tác qu n lý, ñưa máy móc thi t b su t cho vay ph i h p lý, ñ m b o cho ngư i ñi vay tái s n xu t m vào s n xu t. Nhà nư c c n ñ y m nh vi c giao ñ t, cho thuê ñ t ñ r ng, th i gian vay ph i phù h p v i chu kỳ s n xu t nông - lâm nghi p, phát tri n kinh t trang tr i nh ng vùng ñ i núi tr c. m r ng vi c cho vay trung h n và dài h n. - H tr ñ u tư phát tri n kinh t trang tr i mô hình làm ăn m i - Đ u tư nâng c p, m r ng các kho ch a, thi t b phơi s y, b o hi u qu c a huy n, ngân hàng chính sách - xã h i huy n c n ưu tiên h qu n ch bi n s n ph m sau thu ho ch. tr cho vay v n ñ i v i các trang tr i, xem như là cho vay ñ gi i quy t 3.2.7 Gi i pháp nâng cao hi u qu s n xu t vi c làm, n ñ nh ñ i s ng nhân dân vì các trang tr i có v n s m r ng * Th c hi n liên k t "4 nhà" nhà nư c, nhà nông, nhà doanh quy mô s n xu t, thu hút thêm nhi u lao ñ ng, t o thêm thu nh p cho nghi p và nhà khoa h c và nâng cao vai trò qu n lý c a Nhà nư c ngư i dân. trong vai trò s n xu t nông nghi p. - Tăng cư ng năng l c c a các kênh c p v n: Ngân hàng nông C n ñánh giá l i s liên k t này ñ k p th i có nh ng ñi u ch nh nghi p và phát tri n nông thôn và các ngân hàng khác huy n c n phù h p; ñ ng th i, c n làm rõ trách nhi m c a t ng "nhà", trong ñó hư ng d n cho các ñ i tư ng là ch các trang tr i t o ñi u ki n ñ n làm ph i có m t "nhà" ñ ng ra ch trì ñ gi i quy t nh ng v n ñ liên quan. th t c vay v n. Đa d ng hóa các hình th c c p tín d ng. 3.2.5 Gi i pháp v h th ng cung ng d ch v nông nghi p - Ti p t c c i thi n h th ng d ch v tài chính ph c v nông nghi p ñ tăng kh năng ti p c n các ngu n v n, các ñ i tư ng cho vay v n c n ñư c quan tâm là nông dân. - Xây d ng các cơ s cung ng các lo i gi ng cây tr ng, v t nuôi như: lúa, mía, mì, cây ăn qu , l n con…có ch t lư ng cao. - Đ u tư, phát tri n các cơ s cung c p phân bón, thu c tr sâu, th c ăn gia súc ñ ñáp ng ñ y ñ nhu c u c a nông dân. - Phát tri n các trung tâm tư v n k thu t th c nghi m tr ng tr t, chăn nuôi, các ñ i lý trao ñ i, mua bán các s n ph m nông nghi p.
  13. 23 24 K T LU N VÀ KI N NGH xu t kh u, các vùng s n xu t t p trung chuyên canh cung c p nguyên li u cho công nghi p ch bi n. 1. K t lu n 3. UBND t nh Gia Lai quan tâm ch ñ o các ngành c a t nh ti p Huy n Phú Thi n là huy n m i thành l p chưa ñ y 5 năm xu t t c rà soát, ñi u ch nh quy ho ch thu l i, lâm nghi p …xây d ng d phát ñi m th p tuy nhiên có v trí ñ a lý tương ñ i thu n l i ñ phát tri n án ñ u tư phát tri n các vùng s n xu t t p trung, các s n ph m ngành s n xu t nông nghi p hàng hoá g n 90% ñ i ngũ lao ñ ng c a huy n hàng l i th trên ñ a bàn. s ng nông thôn, trong ñó hơn 58% là ngư i ñ ng bào dân t c thi u s 4. Các B ngành Trung ương, UBND t nh có cơ ch chính sách có trình ñ dân trí th p, phong t c t p quán canh tác l c h u, h u h t ñ u tư trong l nh v c nông nghi p nh m thu hút ñư c nhi u ngu n v n s ng b ng ngh nông nghi p. Huy n m i thành l p, t c ñ tăng trư ng ñ u tư. Trong ñó ñ c bi c quan tâm ñ u tư phát tri n s n xu t v i t ng bình quân 13%/năm ñây là m t n l c c a huy n nhà. lo i cây tr ng, v t nuôi phù h p. Cơ c u kinh t c a huy n năm 2010 theo giá tr s n xu t thì 5. Đ ngh các B ngành Trung ương s m tri n khai thành l p các ngành nông nghi p chi m t tr ng cao (42,55%) công nghi p – xây qu như: qu bình n giá, qu h tr tiêu th s n ph m nông nghi p, d ng và thương m i – d ch v tăng ch m, s n xu t nông nghi p còn ñ c qu h tr xu t kh u, qu b o hi m s n xu t ñ khuy n khích tiêu th canh cây lúa, mía, mì và chăn nuôi bò nên tính n ñ nh th p do chi ph i nông s n. b i các ñi u ki n t nhiên, th trư ng và các lo i d ch b nh. Phát tri n nông nghi p trên ñ a bàn huy n Phú Thi n t nh Gia Lai An ninh chính tr và tr t t xã h i ñư c duy trì t t là ñi u ki n cơ là m t v n ñ l n và nhi u khó khăn thách th c. Trong ñi u ki n th i b n và n n t ng cho phát tri n kinh t - xã h i trong th i gian t i. gian nghiên c u và ki n th c c a b n thân còn h n ch , lu n văn s Cơ c u kinh t c a huy n trong nh ng năm t i s có nh ng không tránh kh i nh ng thi u sót. R t mong nh n ñư c ý ki n ñóng góp chuy n d ch theo hư ng tăng t tr ng ngành d ch v - công nghi p gi m c a các nhà khoa h c, quí th y cô giáo và ñ ng nghi p./. d n t tr ng nông nghi p, tuy nhiên v n xác ñ nh nông nghi p là ngành kinh t ñ ng l c làm ti n ñ cho phát tri n. 2. Ki n ngh 1. Đ ngh B nông nghi p& PTNT và UBND t nh Gia Lai quan tâm ñ u tư xây d ng, kiên c hóa các công trình thu l i, tu b n o véc kênh mương, cung c p nư c tư i cho phát tri n s n xu t nông nghi p và sinh ho t. Xây d ng các công trình tiêu nư c, thoát lũ ñ h n ch tác h i do lũ l t gây ra. 2. S khoa h c công ngh t nh và các ngành có liên quan ưu tiên ñ u tư nghiên c u và chuy n giao khoa h c k thu t vào s n xu t nông nghi p. Trư c h t c n t o ra nh ng gi ng cây tr ng, v t nuôi ch t lư ng cao phù h p v i ñi u ki n t ng vùng sinh thái. T p trung ñ u tư vào nh ng s n ph m l i th . Ưu tiên ñ u tư phát tri n nông s n hàng hoá
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2