Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước bằng Pháp Luật về an toàn thực phẩm trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu đề tài nhằm tìm hiểu thực trạng quản lý nhà nước bằng pháp luât về công tác đảm bảo ATTP. Từ tình hình ATTP và thực trạng quản lý nhà nước bằng pháp luật về ATTP trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội đưa ra đánh giá kết quả đạt được, những hạn chế và nguyên nhân trong công tác quản lý nhà nước bằng pháp luật về ATTP trên địa bàn làm chưa tốt từ đó đưa ra phương hướng, giải pháp tăng cường quản lý nhà nước bằng pháp luật về ATTP trên địa bàn quận Thanh Xuân trong giai đoạn hiện nay

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước bằng Pháp Luật về an toàn thực phẩm trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ THU PHƢƠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC BẰNG PHÁP LUẬT VỀ AN TOÀN THỰC PHẨM TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN THANH XUÂN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8340403 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI - 2018
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học : TS. NGUYỄN MINH SẢN Phản biện 1:……………………………………………………… ………………………………………………………. Phản biện 2:…………………………………………………….. ………………………………………………………. Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp …....., Nhà...... - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Số:77 đường Nguyễn Chí Thanh, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội Thời gian: vào hồi …… giờ …… tháng …… năm 2018. Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Thực phẩm là một trong những nhu cầu thiết yếu quyết định cho sự tồn tại của con người. Ngày nay, con người không chỉ dừng lại ở nhu cầu cơ bản là “ăn no, mặc ấm” mà đã chuyển sang “ăn ngon, mặc đẹp”, mong muốn được sử dụng nguồn thực phẩm có chất lượng, an toàn là điều tất yếu. Bởi vậy, an toàn thực phẩm (ATTP) giữ vị trí rất quan trọng trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe con người; góp phần làm giảm tỷ lệ mắc bệnh, duy trì và phát triển nòi giống; tăng cường sức khỏe để lao động học tập, thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế – văn hóa – xã hội, thể hiện nếp sống văn minh của dân tộc, nâng cao chất lượng cuộc sống và hạnh phúc của nhân dân. Những năm gần đây, công tác bảo đảm chất lượng ATTP, phòng chống ngộ độc thực phẩm (NĐTP) và các bệnh truyền qua thực phẩm ngày càng được các tầng lớp trong xã hội quan tâm. Sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan quản lý, của các ngành chức năng và ý thức, trách nhiệm của người sản xuất, kinh doanh, người tiêu dùng đã khiến cho công tác này đạt được những tiến bộ rõ rệt. Tuy nhiên, trong thời gian qua trên địa bàn cả nước vẫn xảy ra một số vụ NĐTP ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng. Theo thống kê của Bộ Y tế, năm 2012 cả nước ghi nhận 67 vụ ngộ độc thực phẩm, năm 2014 là 109 vụ và đến năm 2015, toàn quốc ghi nhận 171 vụ ngộ độc thực phẩm với 4.965 người mắc và 23 trường hợp tử vong. Như vậy, các ca NĐTP có chiều hướng gia tăng theo từng năm, và chủ yếu xảy ra tại các bếp ăn tập thể. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng ngộ độc trên, một trong những nguyên nhân là do kiến thức, thực hành về ATTP của người trực tiếp chế biến không tốt, điều kiện vệ sinh cơ sở không đảm bảo, nguyên liệu thực phẩm không an toàn, phương pháp chế biến, bảo quản không đúng quy 1
định. Đây là vấn đề rất quan tâm của chính quyền và ngành Y tế trong công tác bảo đảm ATTP. Thanh Xuân là một Quận phía tây nam của nội thành Hà Nội, được thành lập từ năm 1996 trên cơ sở tách một số phường thuộc quận Đống Đa, huyện Từ Liêm, và huyện Thanh Trì. Thanh Xuân có các con đường lớn, án ngữ các cửa ô ra vào Hà Nội như Quốc lộ 1A (đường Giải Phóng), Quốc lộ 6 (đường Nguyễn Trãi)…; ngoài ra còn có hệ thống các đường giao thông mới được đầu tư, tạo ra sự thuận tiện trong giao thông không chỉ trong quận mà còn cả với các quận huyện bạn và các tỉnh thành khác xa hơn. Do cận kề Thăng Long - Hà Nội nên vùng đất Thanh Xuân có những đặc điểm về địa lý hành chính, kinh tế xã hội cũng như thành phần dân cư có sự khác biệt so với các vùng địa phương khác. Cũng chính từ sự đa dạng về thành phần dân cư nên vấn đề ATTP trên địa bàn quận Thanh Xuân cũng đặt ra cho các cơ quan quản lý quận Thanh Xuân nhiều thách thức: Những yếu kém trong công tác quản lý, thực thi và thi hành; sự bất cập trong các văn bản quản lý nhà nước; sự chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ của cơ quan quản lý nhà nước; tồn tại nhiều bất cập trong công tác tuyên truyền, giáo dục về ATTP. Vì vậy, quản lý nhà nước về ATTP cũng được xem là vấn đề nổi cộm cần giải quyết hiện nay. Do đó, việc nghiên cứu đề tài Quản lý nhà nước bằng Pháp luật về an toàn thực phẩm là vấn đề rất cần thiết. Vì vậy, luận văn tiến hành nghiên cứu đề tài “Quản lý nhà nước bằng Pháp Luật về an toàn thực phẩm trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội”. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài luận văn An toàn vệ sinh thực phẩm đã và đang là một vấn ủđề được toàn xã hội quan tâm. Trong những năm gần đây, nền kinh tế ca nước ta chuyển sang cơ chế thị trường. Các loại thực phẩm được sản xuất, chế 2
biến trong nước và nước ngoài nhập vào Việt Nam ngày càng nhiều chủng loại. Tình hình sản xuất thức ăn, đồ uống giả, không đảm bảo chất lượng và không theo đúng thành phần nguyên liệu cũng như quy trình công nghệ đã đăng ký với cơ quan quản lý. Nhãn hàng và quảng cáo không đúng sự thật vẫn xảy ra…Nhằm từng bước tăng cường hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước về ATTP, trong thời gian qua đã có một số đề tài, chuyên đề nghiên cứu về vấn đề này như : - Quản lý Nhà nước về chất lượng VSATTP ở Việt Nam từ góc nhìn cải cách hành chính ( Trương Thị Thúy Thu, năm 2003); - Nghiên cứu thể chế quản lý Nhà nước về VSATTP đối với hàng Nông sản Việt Nam; - Báo cáo tổng kết Chương trình mục tiêu quốc gia VSATTP giai đoạn 2006-2010, tổ chức tháng 3/2011; - Các báo cáo tham luận tại hội nghị khoa học về kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm lần thứ nhất, tổ chức tháng 12/2010; - Trong đề tài nghiên cứu về: “Kiểm soát an toàn thực phẩm và nâng cao chất lượng thực phẩm” của giáo sư Hà Duyên Tư, tác giả cũng đặc biệt chú trọng đến vai trò kiểm soát an toàn thực phẩm của nhà nước. Tuy nhiên, từ trước tới nay chưa có một công trình nghiên cứu tổng hợp độc lập nào về quản lý Nhà nước bằng Pháp luật về an toàn thực phẩm trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội. Các đề tài, chuyên đề trên mới chỉ dừng lại ở việc liên quan đến công tác xây dựng pháp luật mà chưa nghiên cứu một cách tổng thể việc quản lý nhà nước về ATTP trên cơ sở lý luận, khoa học và thực tiễn dưới giác độ của khoa học hành chính. Đây là một khoảng trống trong nghiên cứu cần khắc phục, xuất phát từ tầm quan trọng của các chính sách QLNN cũng như thực tế đòi hỏi. Vì vậy, đề tài: ”Quản lý Nhà nước bằng Pháp luật về an 3
toàn thực phẩm trên địa bàn quận Thanh Xuân” là một công trình nghiên cứu tiếp theo gắn với địa bàn quận Thanh Xuân trong thời gian hiện nay. Qua đó, hy vọng có thể bổ sung, hoàn thiện hơn những kết luận nghiên cứu trước đây nhằm góp phần hoàn thiện việc QLNN bằng Pháp luật về ATTP ở các địa phương trong cả nước. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Tìm hiểu thực trạng quản lý nhà nước bằng pháp luât về công tác đảm bảo ATTP. Từ tình hình ATTP và thực trạng quản lý nhà nước bằng pháp luật về ATTP trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội đưa ra đánh giá kết quả đạt được, những hạn chế và nguyên nhân trong công tác quản lý nhà nước bằng pháp luật về ATTP trên địa bàn làm chưa tốt từ đó đưa ra phương hướng, giải pháp tăng cường quản lý nhà nước bằng pháp luật về ATTP trên địa bàn quận Thanh Xuân trong giai đoạn hiện nay. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Làm rõ lý luận chung về quản lý nhà nước bằng pháp luật ATTP. Phân tích và đánh giá thực trạng QLNN bằng pháp luật về ATTP trong giai đoạn hiện nay trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội . Đề xuất một số phương hướng và giải pháp nhằm tăng cường QLNN bằng Pháp luật về ATTP trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội trong giai đoạn hiện nay. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Luận văn nghiên cứu QLNN bằng Pháp luật đối với ATTP trên địa bàn quận Thanh Xuân, trong đó tập trung vào hoạt động QLNN 4
bằng pháp luật đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm bao gồm cơ sở sản xuất, sơ chế, chế biến ngành nông lâm thủy hải sản (60 cơ sở) và cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm ngành Công Thương (20 cơ sở). 4.2. Phạm vi nghiên cứu Để phù hợp với yêu cầu của luận văn cũng như điều kiện cho phép về thời gian, kinh phí và năng lực của bản thân, phạm vi nghiên cứu được giới hạn như sau: Nội dung nghiên cứu Luận văn nghiên cứu, đánh giá nội dung quản lý nhà nước bằng pháp luật về ATTP trên địa bàn quận Thanh Xuân. Trong đó, chú trọng vào 4 nội dung chủ yếu là: Hoạch định, ban hành chính sách về ATTP trên địa bàn; tổ chức thực hiện chiến lược, chính sách, quy hoạch, kế hoạch an toàn thực phẩm; thanh tra, kiểm tra về ATTP; xử lý, khắc phục các vi phạm về an toàn thực phẩm. Trên cơ sở đó đề xuất giải pháp hoàn thiện QLNN bằng pháp luật đối với ATTP trên địa bàn quận. Không gian nghiên cứu Luận văn thu thập số liệu thứ cấp về thực trạng QLNN bằng pháp luật về ATTP trên phạm vi toàn quận. Thời gian nghiên cứu Luận văn xem xét, đánh giá chính sách quản lý nhà nước bằng Pháp luật về ATTP trên địa bàn quận Thanh Xuân trong giai đoạn từ năm 2014 đến 2017. Đề xuất giải pháp kế hoạch giai đoạn 2018-2022. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu Để thấy rõ được thực trạng Quản lý nhà nước bằng pháp luật về ATTP trên địa bàn quận diễn ra như thế nào và đưa ra các giải pháp tăng cường quản lý nhà nước trên địa bàn quận Thanh Xuân, luận văn đã sử dụng một số phương pháp nghiên cứu sau: 5
Phƣơng pháp thu thập dữ liệu: gồm phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp và phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp Phƣơng pháp thu thập dữ liệu thứ cấp: Luận văn thu thập, phân loại tài liệu đã được công bố về thực trạng và chính sách nhà nước nhằm quản lý ATTP như: các đề tài, sách tham khảo, các bài báo khoa học chuyên ngành, các luận văn tiến sỹ, đồng thời thu thập, phân loại các văn bản nhà nước về ATTP nói chung và những văn bản nhà nước được quận Thanh Xuân áp dụng nói riêng đã ban hành như: Luật, Nghị định, Quyết định, Chỉ thị, Nghị quyết, Thông tư, liên quan đến ATTP và quản lý nhà nước bằng pháp luật về ATTP. Luận văn còn khai thác và sử dụng các số liệu trực tuyến trên Internet của Tổng cục thống kê, các tổ chức Chính phủ, Bộ Y tế, đồng thời sử dụng các quan điểm, đánh giá, nhận định của các chuyên gia về chính sách quản lý nhà nước về ATTP đã công bố. Sau khi có các dữ liệu thứ cấp, tiến hành đánh giá, lựa chọn, sử dụng dữ liệu phù hợp, kết hợp với phỏng vấn, hình thành nên khung lý thuyết nghiên cứu đồng thời đánh giá thực trạng và tác động của chính sách nhà nước nhằm quản lý ATTP giai đoạn từ năm 2014 đến 2017. Phƣơng pháp thu thập dữ liệu sơ cấp: Gồm phương pháp phỏng vấn, phương pháp điều tra và phương pháp quan sát Phương pháp phỏng vấn: Luận văn sử dụng phương pháp phỏng vấn nhằm thu thập thông tin dựa trên cơ sở quá trình giao tiếp bằng lời nói có tính đến mục đích đặt ra. Có 2 loại phỏng vấn bao gồm: Phỏng vấn cá nhân và phỏng vấn nhóm. Mỗi một loại đều có những ưu nhược điểm riêng. Tuy nhiên, luận văn chỉ giới hạn sử dụng phương pháp phỏng vấn cá nhân như sau: Đối tượng: lãnh đạo, cán bộ quản lý, nhân viên phụ trách công tác quản lý nhà nước về VSATTP trên địa bàn quận 6
Số lượng dự kiến phỏng vấn là từ 5 đến 10 người Cách thức phỏng vấn: Phỏng vấn trực tiếp Để kết quả thu được cao nhất, người nghiên cứu chuẩn bị trước những câu hỏi sẽ phỏng vấn đối tượng phỏng vấn, bảng hướng dẫn phỏng vấn sâu đối với cán bộ phụ trách ATTP của Trung tâm Y tế, Phòng Y tế, Phòng Kinh Tế, Trạm Thú Y và Phiếu phỏng vấn cán bộ thuộc Ban chỉ đạo ATTP của quận Thanh Xuân Phương pháp điều tra: Đây là phương pháp thông dụng nhằm thu thập dữ liệu phục vụ cho mục đích nghiên cứu bằng việc xây dựng bảng hỏi. Luận văn tập trung vào 2 đối tượng chủ yếu đó là: Thứ nhất: người chủ cơ sở sản xuất kinh, doanh thực phẩm. Số lượng dự kiến 70 người. Thứ hai: cán bộ phụ trách ATTP của Trung tâm Y tế, Phòng Y tế, Kinh tế, Trạm Thú Y quận; cán bộ quản lý trong Ban chỉ đạo ATTP. Chọn mẫu là toàn bộ cơ sở sản xuất, chế biến thực phẩm và kinh doanh thực phẩm trên địa bàn quận Thanh Xuân: + Đối tượng trực tiếp tham gia sản xuất chế biến: 70 người + Cỡ mẫu về cửa hàng kinh doanh thực phẩm: 30 cơ sở. Trên cơ sở điều tra, người nghiên cứu phân tích kết quả thu được để đưa ra những kết luận, nhận định chính xác nhất về vấn đề nghiên cứu. Phương pháp quan sát: Là phương pháp thu thập thông tin trong đó nhà nghiên cứu tiến hành quan sát đối tượng nghiên cứu. Đây là một phương pháp thu thập dữ liệu đơn giản, dễ thực hiện nhưng rất hữu ích, đầy đủ. Người quan sát có thể sử dụng trực tiếp tai, mắt, để nghe, nhìn bằng phương tiện cơ giới. Luận văn sẽ tập trung quan sát trực tiếp điều kiện, dụng cụ sản xuất, chế biến thực phẩm, địa điểm kinh doanh thực phẩm và cách thức quản lý của các cơ quan chức năng trong địa bàn quận về ATTP. 7
Phƣơng pháp phân tích dữ liệu Phương pháp xử lý dự liệu sơ cấp: Để phân tích dữ liệu thu thập trên luận văn tập trung vào phương pháp phân tích thống kê truyền thống, bảng excel. Khi sử dụng phương pháp này, các dữ liệu xử lý bằng phần mềm excel, phần mềm SPSS và tổng hợp phân tích dựa trên các phương pháp thống kê truyền thống, sử dụng bảng tính để so sánh, khái quát hóa số liệu từ đó đưa ra kết luận chung nhất về vấn đề cần nghiên cứu. Kết quả điều tra có tổng số 100 phiếu phát ra và có 85 phiếu thu về hợp lệ, đạt tỷ lệ chung là 85%. Tỷ lệ phiếu phát ra và thu về, mẫu phiếu điều tra và kết quả cụ thể được trình bày phần phụ lục. Phương pháp xử lý dữ liệu thứ cấp: Sau khi tổng hợp các dữ liệu thứ cấp, luận văn sẽ sử dụng các phương pháp nghiên cứu chung trong khoa học kinh tế như: phương pháp phân tích định lượng, so sánh, tổng hợp, phương pháp thống kê mô tả... từ đó đưa ra kết luận chung nhất. Phƣơng pháp hác: Ngoài ra, trong quá trình hoàn thành luận văn còn sử dụng các phương pháp khác như phương pháp đồ thị, biểu đồ, hình vẽ hoặc mô hình. Từ các bảng số liệu, lập ra biểu đồ để thông qua đó quan sát và rút ra những đánh giá tổng quát QLNN bằng Pháp luật về ATTP trên địa bàn quận Thanh Xuân. 6. Lý luận và thực tiễn của luận văn Quản lý nhà nước bằng pháp luật về ATTP có một ý nghĩa hết sức quan trọng. Nghiên cứu đề tài này để thấy được thực tiễn vấn đề ATTP đang diễn ra hết sức phức tạp tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, các chợ trên địa bàn toàn quận. Ngoài ra, nghiên cứu cũng nói lên thực trạng công tác QLNN bằng pháp luật về ATTP, những kết quả đạt được và những hạn chế của chúng. 8
Đối tượng được chọn để nghiên cứu trong đề tài là các cơ sở chế biến, sản xuất, kinh doanh thực phẩm, giúp cải thiện chất lượng sản phẩm bán ra, giảm thiểu số vụ ngộ độc thực phẩm, nâng cao nhận thức, hiểu biết giúp các cơ sở này kinh doanh lành mạnh hơn. Trên cơ sở đó, đề tài đề xuất một số giải pháp để tiếp tục hoàn thiện QLNN bằng Pháp luật về ATTP phù hợp với tình hình hiện nay và góp phần trong việc định hướng nâng cao hiệu lực, hiệu quả QLNN bằng pháp luật về ATTP Những kết luận của đề tài có thể dùng làm tài liệu tham khảo trong việc nghiên cứu và thực hiện QLNN bằng pháp luật về ATTP ở nướcc ta trong thời gian tới cũng như làm tài liệu tham khảo cho học viên, sinh viên tại Học viện Hành Chính quốc gia. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, lời cảm ơn, mục lục và các danh mục tham khảo, đề tài còn bao gồm 3 chương cơ bản sau: Chương 1: Cơ sở lý lý luận của quản lý nhà nư ớc bằng pháp luật về an toàn thực phẩm Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước bằng Pháp luật về an toàn thực phẩm trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội Chương 3: Phương hướng và giải pháp bảo đảm quản lý Nhà nước bằng Pháp luật về an toàn thực phẩm trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội. Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC BẰNG PHÁP LUẬT VỀ AN TOÀN THỰC PHẨM 1.1. An toàn thực phẩm 1.1.1. Khái niệm thực phẩm Đã có nhiều cách hiểu khác nhau về thực phẩm, theo tiêu chuẩn thực phẩm Quốc tế (Codex): "Thực phẩm là tất cả các chất đã 9
hoặc chưa chế biến nhằm sử dụng cho con người bao gồm đồ ăn, uống, nhai, ngậm, hút và các chất được sử dụng để sản xuất, chế biến hoặc xử lý thực phẩm, nhưng không bao gồm mỹ phẩm và những chất chỉ được dùng như dược phẩm”. 1.1.2. Khái niệm an toàn thực phẩm Tại khoản 1 Điều 2 Chương 1 của Luật an toàn thực phẩm có quy định: ATTP là việc bảo đảm để thực phẩm không gây hại đến sức khỏe, tính mạng con người; thực phẩm không bị hư hỏng, biến chất, bị giảm chất lượng hoặc chất lượng kém; thực phẩm không chứa các tác nhân hóa học, sinh học hoặc vật lý quá giới hạn cho phép; không phải là sản phẩm của động vật bị bệnh có thể gây hại cho người sử dụng . 1.1.2.1. Điều kiện chung về bảo đảm an toàn đối với thực phẩm 1.1.2.2. Điều kiện riêng bảo đảm an toàn đối với từng loại thực phẩm 1.2. Quản lý nhà nƣớc bằng pháp luật về an toàn thực phẩm 1.2.1. Khái niệm Để hiểu được khái niệm QLNN bằng pháp luật về ATTP, trước hết cần tìm hiểu thế nào là quản lý. Theo cách tiếp cận thứ nhất: Quản lý là một quá trình, trong đó chủ thể quản lý tổ chức, điều hành, tác động có định hướng, có chủ đích một cách khoa học và nghệ thuật vào khách thể quản lý nhằm đạt được kết quả tối ưu theo mục tiêu đã đề ra thông qua việc sử dụng các phương pháp và công cụ thích hợp... 1.2.2. Nội dung quản lý nhà nước bằng pháp luật về an toàn thực phẩm QLNN bằng pháp luật về ATTP bao gồm các hoạt động chủ yếu: ban hành VBQPPL về ATTP; tổ chức thực hiện pháp luật về ATTP; thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật về ATTP. 1.2.2.1. Ban hành văn bản quy phạm pháp luật về an toàn thực phẩm 10
Yêu cầu tính minh bạch của các văn bản quản lý Yêu cầu tính rõ ràng Tính phổ thông, đại chúng 1.2.2.2. Tổ chức thực hiện pháp luật về an toàn thực phẩm Tổ chức thực hiện là bước tiếp theo trong nội dung quản lý nhà nước về ATTP. Các văn bản quản lý được xây dựng và ban hành sẽ được đưa vào thực tế. Bản chất của việc tổ chức và quản lý hoạt động của cơ quan QLNN về ATTP các cấp là tuyên truyền phổ biến các văn bản luật này đến các doanh nghiệp, người tiêu dùng để hướng dẫn họ thực hiện đúng quy định... 1.2.2.3. Thanh tra, kiểm tra, phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm minh những hành vi vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm Ngoài việc tổ chức thực hiện quy định pháp luật thì các cơ quan QLNN cần phải thực hiện các hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực thi các chính sách và pháp luật của nhà nước đối với ATTP. Quy định rõ quyền hạn của các tổ chức, cơ quan thực hiện kiểm tra, thanh tra việc chấp hành pháp luật về sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm trên thị trường nước ta. Thực hiện đúng quy định về thủ tục, thời gian kiểm tra, thanh tra nhằm kịp thời phát hiện sai phạm để xử lý nghiêm các vi phạm. Công tác kiểm tra, thanh tra về ATTP Việc kiểm tra, kiểm soát thực hiện về ATTP phải có một hệ thống pháp luật đầy đủ 1.2.2.4. Xử lý vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm và cải tiến thực hiện Khi phát hiện vi phạm trong quá trình thực hiện, thì việc xử lý, điều chỉnh chính sách sao cho khắc phục được tình trạng hiện tại, cải tiến công tác thực hiện là một vấn đề đã và đang gặp nhiều khó khăn. Tùy theo mức độ vi phạm sẽ có biện pháp xử lý khác nhau. 11
1.2.3. Phương pháp quản lý nhà nước bằng Pháp luật về an toàn thực phẩm Phương pháp quản lý bằng pháp luật về ATTP của nhà nước là tổng thể những cách thức tác động có chủ đích và có thể của Nhà nước lên hệ thống quản lý nhằm thực hiện các mục tiêu quản lý của Nhà nước. 1.2.4. Công cụ quản lý nhà nước bằng pháp luật về an toàn thực phẩm Công cụ quản lý là những phương tiện mà chủ thể quản lý dùng để tác động lên các đối tượng quản lý nhằm đạt được các mục tiêu nhất định bao gồm pháp luật, chính sách; kế hoạch; công cụ tài chính, tiền tệ… Công cụ quản lý nhà nước về ATTP là những phương tiện mà chủ thể quản lý sử dụng nhằm định hướng, khuyến khích và phối hợp hoạt động của các tập thể và cá nhân để hướng tới mục tiêu nhất định… 1.2.5. Vai trò Quản lý nhà nước bằng pháp luật về an toàn thực phẩm Trong những năm gần đây vấn đề ATTP đang diễn ra ngày càng trầm trọng, nhiều vụ ngộ độc thực phẩm xảy ra liên tiếp, gây thiệt hại đến tính mạng con người và tiền của. Trước những diễn biến đó thì vai trò của nhà nước đặc biệt quan trọng. 1.3. Các yếu tố bảo đảm đến quản lý nhà nƣớc bằng pháp luật về an toàn thực phẩm 1.3.1. Nhận thức, tầm nhìn của người tiêu dùng về an toàn thực phẩmAn toàn thực phẩm đã trở thành một vấn đề quan tâm hàng đầu của người tiêu dùng, người sản xuất, chế biến, người quản lý các cấp chính quyền. An toàn thực phẩm không chỉ góp vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng mà còn là nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội. 12
1.3.2. Nhóm các yếu tố về tổ chức bộ máy quản lý, trình độ, năng lực, phẩm chất đạo đức của cán bộ quản lý Các nguồn lực cho công tác quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm còn thiếu cả về số lượng và chất lượng trên địa bàn quận Thanh Xuân. Số quản lý có chuyên môn về ATTP còn rất ít, hoặc có thì cũng chưa được đào tào một cách chuyên sâu… 1.3.3. Sự gia tăng nhanh chóng của các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm và các chợ truyền thống Do dân số đông nên nhu cầu về thực phẩm ngày càng tăng trên địa bàn quận Thanh Xuân. Để đáp ứng được nhu cầu của người dân, số lượng các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm và chợ tăng nhanh trong những năm gần đây. Hiện các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm trên địa bàn do quận quản lý: 80 cơ sở sản xuất chế biến thực phẩm ngành nông nghiệp và công thương; 444 cơ sở kinh doanh thực phẩm, 375 cơ sở dịch vụ ăn uống. Chƣơng 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC BẰNG PHÁP LUẬT VỀ AN TOÀN THỰC PHẨM TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN THANH XUÂN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI 2.1. Khái quát về điều iện inh tế, xã hội quận Thanh Xuân Quận Thanh Xuân nằm ở cửa ngõ phía Tây Nam nội thành Hà Nội. Đường Nguyễn Trãi, đường vành đai 3 và đường Trường Chinh là những trục giao thông chính nối quận Thanh Xuân với trung tâm thành phố và các quận huyện khác. Quận Thanh Xuân xác định phát triển kinh tế với cơ cấu công nghiệp-dịch vụ theo hướng tăng nhanh tỷ trọng dịch vụ. Năm 1997, 13
toàn quận chỉ có 97 doanh nghiệp, đến tháng 12-2016, trên địa bàn quận có gần 11.000 doanh nghiệp. Kinh tế trên đà tiếp tục tăng trưởng, trong đó giá trị sản xuất ngành công nghiệp và xây dựng ước đạt 35.299 tỷ đồng (tăng 8,5% so với cùng kỳ năm 2015); giá trị sản xuất ngành dịch vụ ước đạt 25.474 tỷ đồng (tăng 10% so với cùng kỳ năm 2015). 2.2. Phân tích thực trạng quản lý nhà nƣớc bằng pháp luật về an toàn thực phẩm trên địa bàn quận Thanh Xuân giai đoạn năm 2014-2017 2.2.1. Thực trạng xây dựng kế hoạch, triển khai và thực hiện văn bản pháp luật về an toàn thực phẩm Hiện nay, việc ban hành các văn bản pháp luật về ATTP ở nước ta đang được phân thành 2 cấp: việc ban hành văn bản pháp luật về ATTP thuộc thẩm quyền của cấp Trung ương và việc ban hành văn bản thuộc thẩm quyền của địa phương. Thứ nhất, văn bản pháp luật về ATTP do cấp Trung ương ban hành trong đó quan trọng nhất là văn bản pháp luật do Ban chỉ đạo liên ngành Trung Ương ban hành, chịu trách nhiệm chính là Bộ Y Tế: Hai, ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về vệ sinh an toàn thực phẩm, các quy định và tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm; Ba, xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch phòng ngừa, khắc phục ngộ độc thực phẩm và bệnh truyền quathực phẩm; Bốn, quản lý hệ thống kiểm nghiệm, thử nghiệm về vệ sinh an toàn thực phẩm; Năm, quản lý việc công bố tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, chứng nhận đủ điều kiện vệ sinh antoàn thực phẩm; Sáu, tổ chức nghiên cứu khoa học vàcông nghệ trong lĩnh vực vệ sinh an toàn thực phẩm; 14
Bảy, đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ về vệ sinh an toàn thực phẩm; Tám, tổ chức công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến kiến thức và pháp luật về vệ sinh an toàn thực phẩm; Chín, hợp tác quốc tế về vệ sinh an toàn thực phẩm; Mười, thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý các vi phạm pháp luật về vệ sinh an toàn thực phẩm. 2.2.2. Thực trạng tổ chức, thực hiện quản lý nhà nước bằng pháp luật về an toàn thực phẩm trên địa bàn quận Thanh Xuân Vấn đề ATTP ngày càng được nhiều sự quan tâm của người dân, những năm gần đây việc tuyên truyền giáo dục về ATTP thấy ở nhiều nơi: Ti vi, báo chí, mạng internet…điều này cũng cho thấy việc quan tâm của nhà nước đối với sức khoẻ người dân. Bảng 1: Thể hiện các tiêu chí về thông tin ATTP mà ngƣời sản xuất, tiêu dùng và ngƣời bán hàng nhận đƣợc. Kết quả ST Nội dung Tiêu thức T đánh giá đánh giá Số lƣợng Tỷ lệ (phiếu) (%) Ti vi, đài báo, 7 56,67 Nguồn cung internet 1 cấp thông Loa phát thanh 7 23,33 tin Tờ rơi, áp phích 4 13,30 Không có loại nào 2 6,67 Thường xuyên 5 16,67 Mức độ Không thường 9 2 cung cấp 30,33 xuyên thông tin Rất ít 16 53,33 Tính thiết Thiết thực 6 20,00 3 thực của Bình thường 11 36,67 thông tin Không thiết thực 13 43,33 Nguồn: Kết quả điều tra của tác giả 15
2.2.3. Thực trạng thanh tra, kiểm tra và việc xử lý vi phạm về an toàn thực phẩm Tại quận Thanh Xuân, cơ quan chức năng thường xuyên lập các đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra ATTP, kiểm tra các sai phạm trong sản xuất, kinh doanh thực phẩm. Một năm đều có sự ra quân đồng loạt vào “Tháng hành động VSATTP” và các dịp tết Nguyên đán, tết Trung thu, kiểm tra đánh giá phân loại cơ sở sản xuất, kinh doanh ngành nông, lâm, thủy hải sản theo quy định. Bảng 2 : Số lần đi tuyên truyền của cơ quan quản lý nhà nƣớc về ATTP trên địa bàn quận Thanh Xuân. Công tác tuyên truyền giáo dục Năm Không hiệu Số lần Hiệu quả quả 2014 5 3 2 2015 7 4 3 2016 11 6 5 2017 11 6 5 Nguồn: Tác giả thu thập Bảng 3: Kết quả điều tra và xử lý vi phạm ATTP trên địa bàn quận Thanh Xuân Mức độ xử lý Số lƣợt cơ Số vụ Phạt tiền Năm sở đƣợc vi (Triệu đ ng) điều tra phạm Cảnh cáo Mức phạt Số vụ (Triệu đồng) 2014 2700 47 0 47 241 2015 3000 186 0 186 403 2016 4500 165 0 165 472 2017 4857 187 0 187 408 Nguồn: Phòng Y tế quận Thanh Xuân 16
Bảng 4: Cơ sở đƣợc cấp giấy chứng nhận đủ điều iện ATTP Sản xuất, chế biến Loại hình thực phẩm ngành Dịch vụ ăn cơ sở TP nông nghiệp, công uống Năm thƣơng 2014 20 150 2015 35 170 2016 55 220 2017 59 249 Nguồn: Phòng Y tế quận Thanh Xuân 2.2.4. Thực trạng phối hợp liên ngành giữa các bộ phận có liên quan Về trách nhiệm quản lý nhà nước bằng pháp luật về ATTP của các cơ quan chức năng đều đã được quy định rất rõ trong Luật An toàn vệ sinh thực phẩm; Nghị định 38/2012/NĐ – CP; Nghị định 132/2008/NĐ – CP; Nghị định 188/2007/NĐ – CP và Nghị định 79/2008/NĐ – CP. Các cấp chịu tránh nhiệm quản lý nhà nước về ATTP bao gồm các bộ, cục, chi cục, sở công thương, phòng y tế, kinh tế xã, phường. ( Sơ đồ 2.1) 2.3. Đánh giá thực trạng Quản lý nhà nƣớc bằng pháp luật về an toàn thực phẩm trên địa bàn quận Thanh Xuân 2.3.1. Đánh giá thực trạng xây dựng kế hoạch, triển khai, thực hiện văn bản, chính sách quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm trên địa bàn quận Thanh Xuân Một, số lượng văn bản pháp luật quy định về ATTP nhiều, và khá đầy đủ. Chỉ có một số ít câu trả lời nói rằng không đầy đủ (5%). Hai, việc phổ biến các văn bản và các kiến thức về ATTP không mấy hiệu quả do các văn bản về ATTP nhiều nhưng chồng chéo, nhiều văn bản lạc hậu không phù hợp với tình hình hiện nay. 17
2.3.2. Đánh giá thực trạng tổ chức, thực hiện quản lý nhà nước bằng pháp luật về an toàn thực phẩm trên địa bàn quận Thanh Xuân Nhận thức của người trực tiếp sản xuât, chế biến kinh doanh thực phẩm về ATTP còn thấp. Công tác QLNN bằng pháp luật về ATTP, các văn bản pháp luật liên quan đến vấn đề ATTP hiện nay còn nhiều hạn chế, khó hiểu, khó thực hiện, đối với các cơ sở sản xuất và người tiêu dùng. Việc tuyên truyền kiến thức ATTP cho cộng đồng chủ yếu bằng phương tiện đại chúng như qua hệ thống đài phát thanh phường, thị trấn. 2.3.3. Đánh giá thực trạng thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm đối với an toàn thực phẩm trên địa bàn quận Thanh Xuân. Mức độ sai phạm chủ yếu là chất lượng ATTP không đảm bảo, không đủ tiêu chuẩn, chưa đáp ứng được yêu cầu ATTP. 2.3.4. Đánh giá thực trạng phối hợp liên ngành giữa các bộ phận liên quan. Theo như phân tích thực trạng phối hợp giữa các bộ phận Theo kết quả điều tra, đại đa số các câu trả lời cho rằng công tác phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong quận là khá tốt… 2.4. Những thành công và t n tại chủ yếu 2.4.1. Những thành công Thứ nhất, việc ban hành các văn bản liên quan đến vấn đề ATTP ngày càng được hoàn thiện và phù hợp Thứ hai, đối với công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý các vụ vi phạm đã có những hiệu quả nhất định. Thứ ba, việc tuyên truyền giáo dục về vấn đề ATTP bằng các biện pháp phát thanh trên hệ thống loa phường từ 3 đến 4 buổi/ tuần. Thứ tư, sự phối hợp giữa các ban ngành về vấn đề ATTP ngày càng chặt chẽ và nhiệm vụ được phân công rõ ràng đối với các cấp, các ngành. 18