Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước đối với hoạt động Phật giáo Nam Tông ở tỉnh Trà Vinh

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

13
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được nghiên cứu với mục tiêu nhằm đề xuất các giải pháp góp phần hoàn thiện QLNN đối với hoạt động của Phật giáo Nam Tông trên địa bàn tỉnh Trà Vinh. Mời các bạn cùng tham khảo để nắm chi tiết nội dung của luận văn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước đối với hoạt động Phật giáo Nam Tông ở tỉnh Trà Vinh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM THỊ PHƯƠNG ANH QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG PHẬT GIÁO NAM TÔNG Ở TỈNH TRÀ VINH Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8.34.04.03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI - 2020
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Hoàng Văn Chức Phản biện 1: TS. Hoàng Sĩ Kim – Học viện Hành chính Quốc gia Phản biện 2: PGS.TS. Trương Quốc Chính – Học viện chính trị Khu vực I Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp 401, Nhà A - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Số: 77 Nguyễn Chí Thanh – Đống Đa – Hà Nội Thời gian: Ngày 04 tháng 9 năm 2020 Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Ban Quản lý đào tạo Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia.
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trải qua các thời kỳ lịch sử của đất nước, Phật giáo từ lâu vốn đã đi sâu vào đời sống tinh thần của quần chúng nhân dân Việt Nam, gắn bó với sinh hoạt cộng đồng của người Việt. Trong quá trình hình thành và phát triển của vùng đất Tây Nam Bộ, Phật giáo Nam tông đã đóng vai trò quan trọng khi nó chi phối lớn đến đời sống tinh thần, tôn giáo của người dân nơi đây. Có thể nói Phật giáo Nam Tông đã góp phần hình thành nên đặc trưng văn hóa truyền thống của mảnh đất này. Từ trước đến nay, hoạt động của Phật giáo Nam tông ở tỉnh Trà Vinh luôn được Trung ương và Tỉnh ủy Trà Vinh đặc biệt quan tâm. Công tác quản lý nhà nước đối với các hoạt động tôn giáo được tăng cường, dần đi vào nề nếp. Các ban, ngành chức năng, các cấp trong tỉnh thường xuyên phối hợp giải quyết những vụ việc liên quan đến tôn giáo theo đúng chức năng của từng cấp, đạt hiệu quả cao. Bên cạnh những thành tích đã đạt được thì công tác quản lý nhà nước đối với Phật giáo Nam Tông ở địa phương vẫn còn tồn tại một số hạn chế. Quản lý nhà nước nhiều khi còn chồng chéo; hoạt động quản lý nhiều khi còn lúng túng, chưa phát huy hết tiềm năng; một số vụ việc phức tạp có liên quan đến Phật giáo Nam tông chưa được giải quyết kịp thời, ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội và an ninh chính trị tại địa phương, làm tổn hại tình cảm tôn giáo của đồng bào với chính quyền cơ sở. Trước thực trạng đó và trên tinh thần triển khai kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 18-CT/TW ngày 10/01/2018 của Bộ Chính trị Khóa XII về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 25-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về tăng cường công tác ở vùng đồng bào Khmer trong tình hình mới; Đồng thời ổn định tình hình hoạt động của 1
PGNT trên địa bàn tỉnh Trà Vinh góp phần ổn định tình hình an ninh dân tộc, tôn giáo khu vực Tây Nam Bộ và cả nước; thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, tác giả đã lựa chọn vấn đề “Quản lý nhà nước đối với hoạt động Phật giáo Nam Tông ở tỉnh Trà Vinh” làm đề tài luận văn thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công của mình. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn 2.1. Nhóm các công trình nghiên cứu về Phật giáo Nam Tông Tác phẩm “Phật giáo Khơ me Nam Bộ - Những vấn đề nhìn lại” được Nxb Tôn Giáo xuất bản năm 2008 của tác giả Nguyễn Mạnh Cường đã miêu tả chi tiết về cuộc sống của người Khmer tại Nam Bộ, đồng thời cho thấy vai trò quan trọng của PGNT trong đời sống của đồng bào Khmer Nam Bộ. Bên cạnh đó, tác phẩm cũng phần nào phản ánh được những nét văn hóa độc đáo đặc trưng trong đời sống tôn giáo của đồng bào nơi đây. Luận án Tiến sĩ Tôn giáo học “Phật giáo Nam Tông Khmer An giang - Những vấn đề đặt ra” do tác giả Nguyễn Nghị Thanh thực hiện năm 2013 tại Học viện khoa học xã hội thuộc Viện Khoa học xã hội Việt Nam. Tác giả đã tập trung nghiên cứu làm rõ những vấn đề của PGNT Khmer hiện nay như vấn đề về chi phái, tính truyền thống, đặc điểm, vai trò của PGNT trước những biến đổi của đời sống kinh tế - xã hội. Trên cơ sở nghiên cứu đó, tác giả đã đề xuất những biện pháp khoa học nhằm khắc phục các hạn chế và phát huy những đóng góp của PGNT Khmer ở An Giang trong đời sống và trong sự nghiệp đoàn kết tôn giáo nói chung của An Giang. Tác giả Phan Thị Phượng với luận văn thạc sĩ Triết học “Ảnh hưởng của tôn giáo đối với đời sống tinh thần của người Khmer Sóc 2
Trăng hiện nay” được thực hiện năm 2009 tại Học viện Chính trị hành chính - Quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội. Trong công trình nghiên cứu của mình, tác giả đã trình bày được thực trạng ảnh hưởng của tôn giáo trong đời sống tinh thần của cộng đồng người Khmer ở tỉnh Sóc Trăng. Đồng thời tác giả cũng đề xuất một số giải pháp nhằm khắc phục hạn chế còn tồn tại ở các lĩnh vực văn hóa, kinh tế hay tổ chức cán bộ. Luận văn thạc sĩ Triết học của tác giả Dương Xuân Dũng (2009). Phật giáo Nam Tông và ảnh hưởng của nó đối với đời sống tinh thần Người Khmer ở An Giang hiện nay. Tác giả phân tích thực chất của PGNT và ảnh hưởng của nó đối với đời sống tinh thần của người Khmer ở An Giang hiện nay, đồng thời đưa ra một số giải pháp nhằm phát huy mặt tích cực của PGNT trong đời sống tinh thần của người Khmer, làm cho đời sống tinh thần của đồng bào ngày càng phong phú và lành mạnh theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Tác phẩm “Phật giáo Nam Tông trong văn hóa Khmer Nam Bộ (trường hợp tỉnh Trà Vinh)” của tác giả Trang Thiếu Tùng được xuất bản bởi Nxb. Khoa học xã hội hay bài viết “Ảnh hưởng của Phật giáo Nam Tông đối với tư tưởng và đạo đức người Khmer tỉnh Trà Vinh” đăng trên Tạp chí Nghiên cứu tôn giáo số 07 năm 2014. Tác phẩm “Chính sách đối với Phật giáo Nam Tông Khmer và đồng bào vùng Khmer vùng Tây Nam Bộ” của tác giả Lê Quốc Lý được xuất bản bởi Nxb. Chính trị quốc gia Sự Thật năm 2017. Các công trình nghiên cứu đã có những đóng góp quan trọng vào nghiên cứu về tôn giáo, PGNT ở nhiều góc độ khác nhau nhằm làm rõ thêm vai trò quan trọng của tôn giáo nói chung và PGNT nói riêng trong đời sống của người dân. Những tác phẩm đó tuy chưa thực sự thể hiện rõ được các nét đặc trưng của PGNT trên địa bàn tỉnh Trà Vinh nhưng cũng đã phần nào phản ánh được sự phát triển, ảnh hưởng của tôn giáo 3
ở Nam Bộ nói chung và PGNT Khmer tới người dân trên địa bàn tỉnh Trà Vinh nói riêng. Tuy nhiên, chưa có tác phẩm nào nghiên cứu PGNT ở Trà Vinh dưới góc độ quản lý nhà nước. 2.2. Nhóm các công trình nghiên cứu về Quản lý nhà nước về tôn giáo Đề tài khoa học cấp Bộ: “Quản lý nhà nước đối với hoạt động của Phật giáo Nam Tông Khmer ở Việt Nam” do ThS. Nguyễn Phúc Nguyên, Ban Tôn giáo Chính phủ làm chủ nhiệm đề tài. Tác giả cũng đã nhận diện tính đặc thù của PGNT Khmer, xây dựng thành công bức tranh tổng quát về thực trạng hoạt động của PGNT Khmer trên các phương diện: Tổ chức, sinh hoạt phật sự, đào tạo, quan hệ quốc tế, đội ngũ sư sãi, hội nhập quốc tế, cơ cấu tổ chức, cơ sở thờ tự, kinh sách… Tuy nhiên, nghiên cứu PGNT Khmer là vấn đề khó bởi lẽ nghiên cứu tôn giáo luôn gắn liền với vấn đề dân tộc, trong khi đó tôn giáo và dân tộc luôn là hai vấn đề dễ bị các thế lực thù địch lợi dụng. Chính vì vậy, những nội dung của quản lý nhà nước về tôn giáo nói chung và quản lý nhà nước về PGNT Khmer nói riêng luôn phải đặt song song với vấn đề dân tộc. Vấn đề này tác giả đã nêu ra ra nhưng chưa phân tích kỹ. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề xuất các giải pháp góp phần hoàn thiện QLNN đối với hoạt động của Phật giáo Nam Tông trên địa bàn tỉnh Trà Vinh. Nhiệm vụ: - Khái quát cơ sở lý luận về quản lý nhà nước đối với Phật giáo Nam Tông; - Phân tích thực trạng Phật giáo Nam Tông trên địa bàn tỉnh Trà Vinh; - Phân tích, đánh giá thực trạng QLNN đối với PGNT trên địa bàn tỉnh Trà Vinh thời gian qua; - Nghiên cứu quan điểm, chủ trương của Đảng, định hướng chính sách của nhà nước, qua đó đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện QLNN 4
đối với hoạt động của PGNT ở Trà Vinh trong thời gian tới. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn - Đối tượng nghiên cứu: là quản lý nhà nước đối với hoạt động Phật giáo Nam Tông trên địa bàn tỉnh Trà Vinh theo quy định của pháp luật. - Phạm vi nghiên cứu: + Về không gian: địa bàn tỉnh Trà Vinh. + Về thời gian: từ năm 2016 đến nay (Từ khi ban hành Luật Tín ngưỡng, tôn giáo). + Về nội dung: Hoạt động QLNN đối với hoạt động của Phật giáo Nam Tông nói chung và của Phật giáo Nam Tông Khmer nói riêng theo quy định của pháp luật. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn - Phương pháp luận: Luận văn sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lênin; tư tưởng Hồ Chí Minh; đường lối, chính sách của Đảng Cộng sản Việt Nam và pháp luật của Nhà nước Việt Nam về tôn giáo trong thời kỳ đổi mới. - Phương pháp nghiên cứu: Để thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ của luận văn tác giả sử dụng một số phương pháp nghiên cứu sau: Phương pháp thống kê; Phương pháp so sánh; Phương pháp phân tích tổng hợp; Phương pháp nghiên cứu tài liệu, tiếp cận hệ thống; Phương pháp lịch sử; Phương pháp tổng kết (Luận văn có sử dụng những kết quả nghiên cứu trong và ngoài nước đã công bố liên quan đến đề tài). 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Ý nghĩa lý luận Luận văn góp phần làm rõ cơ sở khoa học quản lý nhà nước đối với hoạt động tôn giáo nói chung và hoạt động Phật giáo Nam Tông nói riêng. Từ đó áp dụng trong quản lý nhà nước đối với hoạt động Phật giáo Nam Tông trên địa bàn tỉnh Trà Vinh. 5
- Ý nghĩa thực tiễn: Luận văn cung cấp thêm căn cứ để xây dựng và thực hiện chính sách về tôn giáo ở địa phương. Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo trong giảng dạy, học tập, nghiên cứu về quản lý nhà nước trong lĩnh vực tôn giáo và cho các nhà quản lý đang thực thi công vụ trong công tác tôn giáo. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục; luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở khoa học quản lý nhà nước đối với hoạt động Phật giáo Nam Tông Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước đối với hoạt động Phật giáo Nam Tông ở tỉnh Trà Vinh Chương 3: Phương hướng và giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý nhà nước đối với hoạt động Phật giáo Nam Tông ở tỉnh Trà Vinh 6
Chương 1: CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG PHẬT GIÁO NAM TÔNG 1.1. Một số khái niệm có liên quan đến đề tài 1.1.1. Tôn giáo và hoạt động tôn giáo 1.1.1.1. Tôn giáo Lần đầu tiên trong văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước Việt Nam đưa ra cách hiểu về tôn giáo. Khoản 5, Điều 2, Luật tín ngưỡng, tôn giáo giải thích: “tôn giáo là niềm tin của con người tồn tại với hệ thống quan niệm và hoạt động bao gồm đối tượng tôn thờ, giáo lý, giáo luật, lễ nghi và tổ chức”. 1.1.1.2. Hoạt động tôn giáo Theo quy định tại Khoản 11, Điều 2, Luật tín ngưỡng, tôn giáo thì “Hoạt động tôn giáo là hoạt động truyền bá tôn giáo, sinh hoạt tôn giáo và quản lý tổ chức tôn giáo”. 1.1.2. Phật giáo và Phật giáo Nam Tông 1.1.2.1. Phật giáo Phật giáo là một tôn giáo và triết lý do Thích Ca Mâu Ni (Shakyamuni) khởi xướng. Một số nước còn chọn Phật giáo là quốc giáo như Lào, Campuchia, Thái Lan. 1.1.2.2. Phật giáo Nam Tông Phật giáo hệ Nam tông nghiêm trì giữ theo giới luật nguyên thủy và đọc tụng chủ yếu 5 bộ kinh khởi đầu, do đó Phật giáo Nam tông cũng được gọi là Phật giáo nguyên thủy. Phật giáo Nam tông được truyền vào Việt Nam theo con đường của các nhà truyền giáo từ Ấn Độ đi theo đường biển tới Srilanka, Myanmar, Thái Lan tới vùng sông Mê Công (Campuchia) và vào vùng các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long (phía Nam) của Việt Nam. 7
1.1.3. Quản lý nhà nước đối với hoạt động Phật giáo Nam Tông Quản lý nhà nước đối với hoạt động Phật giáo Nam tông là hệ thống các biện pháp quản lý của nhà nước, do các cơ quan chức năng và chính quyền thực hiện đối với các pháp nhân, thể nhân và hoạt động của Phật giáo Nam tông, nhằm đảm bảo cho Phật giáo Nam tông hoạt động theo đúng Hiến pháp và pháp luật của nhà nước; bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo và quyền tự do không tín ngưỡng, tôn giáo của nhân dân; ngăn ngừa các hoạt động lợi dụng tôn giáo để làm việc trái pháp luật, xâm hại an ninh, trật tự. 1.2. Sự cần thiết và những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước đối với hoạt động của Phật giáo Nam Tông 1.2.1. Sự cần thiết của Quản lý nhà nước đối với hoạt động của Phật giáo Nam Tông 1.2.1.1 .Thực hiện chức năng của Nhà nước Đảm bảo các hoạt động tôn giáo diễn ra phù hợp với ý chí của nhà nước, phù hợp với sự phát triển chung của xã hội và nhu cầu tâm linh tinh thần của quần chúng. 1.2.1.2. Vai trò của Phật giáo Nam Tông trong đời sống Phật giáo Nam tông có tầm ảnh hưởng và chi phối lớn đến mọi lĩnh vực đời sống cư dân từ đời sống vật chất đến đời sống tinh thần của người dân, đặc biệt là người dân Khmer ở Nam bộ. 1.2.1.3. Đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng, tôn giáo hợp pháp của công dân Tăng cường quản lý nhà nước về hoạt động tôn giáo cũng là cách cụ thể để nhà nước thể hiện sự tôn trọng và bảo đảm việc thực hiện quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của nhân dân. 1.2.2. Những yếu tố ảnh hưởng tới quản lý nhà nước về Phật giáo Nam Tông 1.2.2.1. Yếu tố bên trong 8
Một là, việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý nhà nước trong lĩnh vực tôn giáo Hai là, bộ máy quản lý nhà nước về tôn giáo. Ba là, năng lực và trình độ của đội ngũ cán bộ làm công tác tôn giáo. Bốn là, cơ chế phối hợp giữa các cơ quan trong công tác quản lý nhà nước đối với tôn giáo. 1.2.2.2. Yếu tố bên ngoài Một là, đặc điểm tổ chức của Phật giáo Nam Tông. Hai là, những ảnh hưởng của phong tục, tập quán và sự phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam đối với Phật giáo Nam Tông. Ba là, yêu cầu của xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế. 1.3. Chủ thể và nội dung Quản lý nhà nước đối với hoạt động của Phật giáo Nam Tông 1.3.1. Chủ thể và đối tượng quản lý 1.3.1.1. Chủ thể quản lý Theo nghĩa rộng, chủ thể quản lý nhà nước đối với hoạt động của Phật giáo Nam tông bao gồm toàn bộ các cơ quan nhà nước. Nếu hiểu theo nghĩa hẹp thì chủ thể quản lý nhà nước đối với Phật giáo Nam tông là các cơ quan nhà nước thuộc hệ thống cơ quan thực thi quyền hành pháp các cấp bao gồm: Chính Phủ, Bộ Nội vụ, Ban Tôn giáo Chính phủ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và Sở Nội vụ, Ủy ban nhân dân cấp huyện và phòng Nội vụ, Ủy ban nhân dân cấp xã. 1.3.1.2. Khách thể quản lý Hoạt động tôn giáo của tín đồ, chức sắc, nhà tu hành, chức việc; nơi thờ tự cùng các cơ sở vật chất khác, đồ dùng việc đạo, sinh hoạt tôn giáo và hệ thống hành chính đạo (tổ chức giáo hội ở cấp trung ương, địa phương và cơ sở). 9
1.3.2. Nội dung quản lý về tín ngưỡng, tôn giáo Công tác QLNN đối với hoạt động PGNT hiện này được quy định trực tiếp tại Khoản 6, Điều 21 Luật Tổ chức chính quyền địa phương (2015). Trong đó quy định UBND cấp tỉnh có nhiệm vụ, quyền hạn xem xét và giải quyết việc đề nghị sửa chữa các công trình thờ tự, tín ngưỡng, tôn giáo của nhân dân ở địa phương theo quy định của pháp luật, xử lý hành vi xâm phạm tự do tín ngưỡng, tôn giáo hoặc lợi dụng tôn giáo để làm trái pháp luật và chính sách của Nhà nước theo quy định của pháp luật. 1.4. Kinh nghiệm và bài học Quản lý nhà nước về hoạt động Phật giáo ở một số địa phương 1.4.1. Kinh nghiệm của một số địa phương 1.4.1.1. Thành phố Cần Thơ 1.4.1.2. Tỉnh Sóc Trăng 1.4.2. Bài học kinh nghiệm cho tỉnh Trà Vinh Một là, tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tôn giáo, cần quán triệt để có nhận thức đúng về tôn giáo. Hai là, cần có một cơ chế lãnh đạo quản lý, vận động phù hợp đối với công tác tôn giáo- phân công rõ, phân cấp phù hợp. Ba là, đầu tư thích hợp cho công tác tôn giáo như xây dựng bộ máy chuyên trách công tác tôn giáo đến tận cấp cơ sở. Bốn là, có nhiều giải pháp đồng bộ để nâng cao trình độ học vấn của nhân dân, đặc biệt là các tín đồ tôn giáo. Năm là, tiếp tục củng cố các cơ sở tôn giáo hiện có. Tăng cường quản lý, kiểm tra, kiểm soát văn hóa phẩm của tôn giáo. Sáu là, chăm lo đào tạo, có chính sách thỏa đáng đối với sư sãi; khắc phục khuynh hướng thương mại hóa trong việc tổ chức các lễ hội. 10
Tiểu kết chương 1 Bên cạnh những yếu tố tích cực thì niềm tin tôn giáo của các tín đồ cũng rất dễ bị các thế lực thù địch lợi dụng để gây ra những ảnh hưởng bất lợi cho sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Trước tình hình như vậy, công tác quản lý Nhà nước đối với các hoạt động tôn giáo nói chung và các hoạt động tôn giáo của Phật giáo Nam Tông tại tỉnh Trà Vinh nói riêng là rất cần thiết. Việc tăng cường quyền lực, năng lực, hiệu lực và hiệu quả quản lý nhà nước đối với các hoạt động tôn giáo là một tất yếu khách quan vừa mang tính Đảng, vừa mang tính nhân dân sâu sắc. Để tăng cường hiệu quả của công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động tôn giáo thì không chỉ phụ thuộc vào ý chí chủ quan của nhà quản lý – đó là chủ trương, chính sách đối với tôn giáo, mà còn chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố như đặc điểm tôn giáo, quan hệ giữa nhà nước và tôn giáo, thể chế chính trị, lịch sử, văn hóa,… Nhưng dù thực hiện quản lý nhà nước đối với các hoạt động tôn giáo theo phương pháp, cách thức nào thì việc bảo đảm quyền tự do tôn giáo của nhân dân vẫn là điều cần phải đặt lên hàng đầu. 11
Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG PHẬT GIÁO NAM TÔNG Ở TỈNH TRÀ VINH 2.1. Khái quát điều kiện tự nhiên và xã hội của tỉnh Trà Vinh Trà Vinh là tỉnh Duyên hải ở phía Đông Nam đồng bằng sông Cửu Long. Trà Vinh là tỉnh nghèo khoáng sản nhưng là vùng biển có nguồn tài nguyên phong phú có giá trị kinh tế cao, cùng với hệ thống sông ngòi chằng chịt, nguồn lợi thuỷ sản nội đồng, ven biển sẽ là tiềm năng lớn để thúc đẩy nền kinh tế của tỉnh phát triển. Trà Vinh có số dân là 1.009.168 người, chiếm 5,84% Đồng bằng sông Cửu Long. Trên địa bàn Trà Vinh có 29 dân tộc sinh sống. Trà Vinh có 9 tôn giáo chính đang hoạt động. Trà Vinh là địa bàn cư trú lâu đời của cộng đồng dân tộc người Khmer có nền văn hóa dân tộc đặc trưng như tiếng nói, chữ viết, món ăn và đặc biệt là hệ thống chùa rất đặc thù. 2.2. Hoạt động của Phật giáo Nam Tông ở tỉnh Trà Vinh 2.2.1. Quá trình hình thành và phát triển Phật giáo Nam Tông đã có mặt ở Trà Vinh từ rất sớm vào năm 373 thế kỷ IV Sau Công nguyên. Trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược nhiều sư sãi đã tham gia phục vụ cách mạng, nhiều ngôi chùa như đã trở thành nơi nuôi giấu cán bộ cách mạng. Trong 02 ngày 11 và 12/10/1993 Đại hội đại biểu Phật giáo tỉnh Trà Vinh lần thứ I (nhiệm kỳ 1993 -1998) được tiến hành. Đây là Đại hội mang tính bước ngoặt đánh dấu sự ra đời của Ban Trị sự Tỉnh hội Phật giáo tỉnh. Phật giáo Trà Vinh đến nay đã qua 06 kỳ Đại hội Ban Trị sự Phật giáo tỉnh. 2.2.2. Số lượng tín đồ, chức sắc Số lượng chư tăng PGNT tỉnh Trà Vinh nhiều nhất so với số 12
lượng chư tăng cùng hệ ở các tỉnh khác ở Nam Bộ. Tính đến hết năm 2019, PGNT tại tỉnh Trà Vinh có 3.371 vị tăng. Hầu hết chức sắc PGNT Khmer ở tỉnh Trà Vinh có phẩm trật là Đại đức, Thượng tọa, Hòa thượng đều có trình độ học vấn từ lớp 9/12 trở lên và đều tốt nghiệp Trung cấp Pali. 2.2.3. Cơ sở thờ tự và những hoạt động từ thiện nhân đạo, dạy học, chữa bệnh, lao động sản xuất Phật giáo tỉnh Trà Vinh hiện nay có 250 tự viện, trong đó Phật giáo Nam tông Khmer có 143 tự viện, Nam Tông Kinh có 4 tự viện. 52 kinh sách và hàng trăm nghìn quyển bằng chữ Khmer, chữ Pali được xuất bản. Phật giáo Nam Tông tỉnh Trà Vinh thường xuyên tổ chức các nghi lễ Phật giáo theo truyền thống, mở lớp học khác nhau như lớp xóa mù chữ, phổ cập giáo dục tiểu học, lớp học hè cho các con em Phật tử. Các chư tăng, phật tử tích cực hưởng ứng các phong trào từ thiện nhân đạo, mở các Tuệ tĩnh đường, tích cực hướng dẫn, giúp đỡ người dân trong các hoạt động sản xuất nông, lâm nghiệp. 2.3. Phân tích thực trạng quản lý nhà nước đối với hoạt động Phật Giáo Nam Tông ở tỉnh Trà Vinh 2.3.1. Ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật Trong nhiều năm trở lại đây, tỉnh Trà Vinh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo thực hiện công tác quản lý nhà nước về Phật giáo Nam Tông. Tỉnh đã tổ chức phổ biến, quán triệt rộng rãi trong cán bộ công chức nên việc tổ chức triển khai các văn bản của trung ương và của tỉnh nghiêm túc, kịp thời theo sự chỉ đạo của Trung ương, đảm bảo đúng yêu cầu đặt ra. 13
2.3.2. Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước đối với hoạt động Phật giáo Nam Tông ở tỉnh Trà Vinh UBND đã chỉ đạo các ngành, địa phương quan tâm, thực hiện tốt công tác phối hợp trong quản lý hoạt động tôn giáo trên địa bàn. Giao Sở Nội vụ (Ban Tôn giáo) là cơ quan chuyên môn làm đầu mối phối hợp với các ngành, địa phương tham mưu giải quyết các nhu cầu tôn giáo. Trong những năm qua tỉnh Trà Vinh đã quan tâm, củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy làm công tác tôn giáo nhằm đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ quản lý nhà nước về trong tình hình mới. 2.3.3. Tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật về hoạt động Phật giáo Nam Tông ở tỉnh Trà Vinh Tỉnh Trà Vinh đã tổ chức Hội nghị quán triệt về Luật tín ngưỡng, tôn giáo, các Nghị định của Chính phủ…cán bộ các sở ngành, cho 100% các đơn vị hành chính cấp huyện, xã và đặc biệt là gần 980 lượt là các vị sư, triển khai Chỉ thị về nhà, đất liên quan đến tôn giáo cho hơn 3000 chức sắc nhà tu hành và 3.455 lượt cán bộ, công chức tham dự. Thường xuyên mở lớp bồi dưỡng kiến thức quốc phòng, an ninh. 2.3.4. Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức làm công tác quản lý nhà nước về hoạt động Phật giáo Nam Tông ở tỉnh Trà Vinh Hầu hết các cán bộ, công chức làm công tác tôn giáo cấp tỉnh, huyện đều đã tham dự các lớp bồi dưỡng ngắn hạn về công tác tôn giáo. Mở lớp Đại học chuyên ngành Dân tộc – tôn giáo cho 121 cán bộ, công chức của tỉnh. Năm 2019, Ban Tôn giáo tỉnh đã phối hợp với trường Chính trị và UBND các huyện, thành phố tham gia báo cáo 8 lớp bồi dưỡng kiến thức hành chính và kỹ năng, nghiệp vụ cho 911 cán bộ cấp xã nhằm nâng cao nghiệp vụ cho cán bộ cấp cơ sở. 14
2.3.5. Quản lý các hoạt động hành chính của Phật giáo Nam Tông ở tỉnh Trà Vinh Tăng cường làm việc, gặp gỡ, trao đổi hướng dẫn chức sắc, lãnh đạo tổ chức tôn giáo thực hiện tốt việc sinh hoạt, hoạt động tôn giáo. Tỉnh ủy và UBND tỉnh giao đất và cơ sở vật chất sử dụng vào mục đích tôn giáo. Tổ chức các đoàn đi thăm, chúc mừng, tặng quà đối với tổ chức, cá nhân tôn giáo. Cử đại biểu tham dự Hội nghị tổng kết công tác Phật sự hàng năm và thực hiện việc trao tặng bằng khen cho các tập thể và cá nhân của Phật giáo Nam tông có thành tích xuất sắc. Đã tạo điều kiện thuận lợi cho cá tổ chức cá nhân tôn giáo trên địa bàn tỉnh thực hiện tốt công tác đối ngoại nhân dân. 2.3.6. Quản lý nhà nước đối với hoạt động của Hội đoàn kết sư sãi yêu nước tại địa phương Hội đoàn kết sư sãi yêu nước do Ban dân tộc tỉnh trực tiếp quản lý. Hàng năm, tỉnh hỗ trợ kinh phí cho hoạt động của Hội, tạo điều kiện thuận lợi cho Hội hoạt động. Ban tôn giáo tỉnh còn thường xuyên báo cáo tình hình liên quan đến Hội đoàn kết sư sãi yêu nước theo sự chỉ đạo của Ban Tôn giáo Chính phủ. 2.3.7. Quản lý các hoạt động từ thiện, nhân đạo của Phật giáo Nam Tông tỉnh Trà Vinh Tích cực tuyên truyền, vận động Sư sãi và Phật tử của Phật giáo Nam tông tham gia hưởng ứng công tác an sinh xã hội cũng như thường xuyên hướng dẫn và giúp đỡ về mặt chuyên môn nghiệp vụ cho các cơ sở từ thiện xã hội của Phật giáo Nam tông. 2.3.8. Đấu tranh chống các hoạt động lợi dụng tôn giáo trên địa bàn tỉnh Trà Vinh Các Sở, ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị xã hội làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách, 15
pháp luật. Các cơ quan báo, đài tăng cường đưa các tin, bài. Vận động chức sắc, chức việc, tín đồ các tôn giáo tích cực tham gia phong trào quần chúng bảo vệ an ninh tổ quốc. 2.3.9. Thanh tra, kiểm tra, và giải quyết khiếu nại, tố cáo, xử lý các vi phạm pháp luật liên quan tới hoạt động Phật giáo Nam Tông ở tỉnh Trà Vinh Ủy ban nhân dân tỉnh thường xuyên đôn đốc kiểm tra và giao Sở Nội vụ (Ban Tôn giáo) chủ động nắm tình hình. Ban Tôn giáo Sở Nội vụ Trà Vinh đã phối hợp với các Sở, ban, ngành có liên quan và UBND các huyện, thành phố kịp thời giải quyết tốt các đơn thư khiếu nại của các tổ chức, cá nhân tôn giáo. 2.4. Nhận xét về hoạt động quản lý nhà nước đối với hoạt động Phật Giáo Nam Tông ở tỉnh Trà Vinh 2.4.1. Kết quả đạt được Đa số các cấp ủy, chính quyền và mặt trận đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở đã có sự chuyển biến rõ nét về nhận thức. Công tác phối hợp giữa cơ quan quản lý nhà nước được đẩy mạnh. Công tác tranh thủ vận động hàng ngũ chức sắc, người có uy tín trong Phật giáo tham gia các tổ chức xã hội đã có tác dụng tốt. Phối hợp và quản lý tốt hoạt động của Hội đoàn kết sư sãi yêu nước trên địa bàn tỉnh. Bộ máy làm công tác quản lý nhà nước về tôn giáo của Trà Vinh được củng cố và từng bước kiện toàn, chất lượng của cán bộ công tác tôn giáo từng bước được nâng lên. Có sự đổi mới về phương pháp và lề lối làm việc theo hướng chủ động, thiết thực và chú ý hơn đến hiệu lực, hiệu quả. 2.4.2. Hạn chế Một là, vẫn còn một số hạn chế trong công tác tuyên truyền, vận 16
động quần chúng, chức sắc; việc triển khai thực hiện Luật Tín ngưỡng, tôn giáo và Nghị định 162 ở một số huyện vẫn còn lung túng, hướng dẫn quy trình, thủ tục hồ sơ theo quy định của Luật chưa đảm bảo theo yêu cầu. Hai là, công tác tác tham mưu cho chính quyền cơ sở trong việc quản lý, giải quyết và xử lý một số tình huống cụ thể liên quan đến tôn giáo trên địa bàn thì một số công chức làm công tác QLNN về tôn giáo còn lúng túng và chưa kịp thời. Ba là, công tác phát động quần chúng, xây dựng phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc vùng đồng bào có đạo, tuyên truyền giáo dục trong nhân dân các chủ trương, chính sách đại đoàn kết dân tộc, vạch rõ âm mưu thủ đoạn của địch lợi dụng tôn giáo tuy đã được tiến hành thực hiện nhưng chưa được mở rộng và triển khai đồng bộ. Bốn là. cơ chế phối hợp giữa các cơ quan nhà nước trong công tác QLNN đối với hoạt động PGNT ở Trà Vinh, cụ thể là giữa các sở ban ngành liên quan với UBND các cấp còn thiếu chặt chẽ. 2.4.3. Nguyên nhân Một số cấp ủy, chính quyền, đoàn thể chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng việc thực hiện các văn bản của Đảng và Nhà nước về công tác tôn giáo; Công tác cụ thể hóa các chính sách của nhà nước tại địa phương còn gặp nhiều khó khăn. Chưa thấy hết tính chất phức tạp của hoạt động tôn giáo vừa là nhu cầu tinh thần của một bộ phận quần chúng nhân dân có tín ngưỡng, tôn giáo vừa là nơi các thế lực thù địch dễ lợi dụng để lôi kéo quần chúng chống phá chính quyền. Trình độ năng lực chuyên môn của một số cán bộ chưa đáp ứng được yêu cầu, nhất là cán bộ làm công tác tôn giáo ở cơ sở thiếu am hiểu về PGNT nên phát hiện, đấu tranh xử lý các mâu thuẫn trong hoạt động sinh hoạt tôn giáo chưa kịp thời. Một số ít cán bộ, công chức 17
làm công tác dân tộc, tôn giáo còn hạn chế về kỹ năng nghiệp vụ chuyên môn, chưa tương xứng với yêu cầu công tác, nắm bắt tình hình chưa kịp thời, hiệu lực, hiệu quả công tác từng lúc chưa cao, giải quyết một số vụ việc liên quan đến tôn giáo còn nóng vội. Đại đa số tín đồ Phật giáo Nam Tông là đồng bào dân tộc thiểu số, đời sống kinh tế còn nhiều khó khăn, việc tiếp cận với các phương tiện truyền thông đại chúng tuy có nhưng vẫn còn khá hạn chế, trình độ dân trí thấp, hiểu biết pháp luật ít nên dễ bị dụ dỗ, kích động. Công tác tôn giáo nói chung và công tác quản lý Nhà nước về tôn giáo nói riêng vẫn là một lĩnh vực công tác chính trị đặc biệt, phức tạp và nhạy cảm. Công tác kiểm tra đôn đốc của UBND tỉnh tuy đã có cải thiện nhưng chưa được chú trọng quan tâm một cách thường xuyên, chưa thực sự coi đây là nhiệm vụ thường xuyên, chưa tập trung chỉ đạo cũng như đôn đốc triển khai thực hiện một cách triệt để. Tiểu kết chương 2 Trong thời gian qua tỉnh Trà Vinh có nhiều thành tựu nổi bật trong công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động của Phật giáo Nam Tông trên địa bàn tỉnh. Cơ bản các cơ quan quản lý nhà nước của tỉnh Trà Vinh đã quản lý được hoạt động đạo sự của Phật giáo Nam Tông theo đúng khuôn khổ của Hiến pháp và pháp luật nhằm đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo của nhân dân. Bên cạnh những thành tựu trong quản lý nhà nước đối với hoạt động của Phật giáo Nam Tông vẫn còn một số hạn chế như: Nhận thức của một số cấp ủy đảng, chính quyền còn xem nhẹ công tác quản lý nhà nước về công tác tôn giáo nói chung, quản lý nhà nước đối với hoạt động của Phật giáo Nam Tông nói riêng, một số cán bộ công chức làm công tác tôn giáo chưa nhận thức đầy đủ chủ trương, chính sách của Đảng về công tác này, một số cán bộ chưa được đào tạo chuyên sâu, ít am hiểu các kiến thức về Phật giáo Nam Tông nên nảy sinh tâm ý ái ngại khi tiếp xúc, công tác tuyên truyền vận động tín đồ Phật giáo Nam Tông có hiệu quả chưa cao. 18