Tóm tắt Luận văn thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng đối với các trường cao đẳng trên địa bàn Hà Nội

Chia sẻ: Hinh Duyệt | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

48
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn gồm 3 chương được trình bày như sau: Cơ sở lý luận của Quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng; Quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng đối với các trường cao đẳng trên địa bàn thành phố Hà Nội hiện nay; Giải pháp nâng cao chất lượng quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng đối với các trường cao đẳng trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng đối với các trường cao đẳng trên địa bàn Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC BỘ NỘI VỤ VÀ ĐÀO TẠO ---/--- ---/--- HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THU HIỀN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THI ĐUA, KHEN THƢỞNG ĐỐI VỚI CÁC TRƢỜNG CAO ĐẲNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60.34.04.03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI, NĂM 2016
Công trình được hoàn thành tại: Học viện Hành chính Quốc gia Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Trƣơng Quốc Chính Phản biện 1: TS. Lê Thị Hằng Phản biện 2: PGS. TS. Nguyễn Ngọc Hà Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng 204, Nhà A. - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia 77 – Nguyễn Chí Thanh, Đống Đa, Hà Nội Thời gian: vào hồi 14 giờ 00 ngày 09 tháng 12 năm 2016 Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên website Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Ngay khi đất nước giành được độc lập ngày 02/9/1945, Đảng và Nhà nước ta đã đặt việc “diệt giặt dốt” đứng thứ hai sau “diệt giặt đói”, điều đó cho thấy vai trò và tầm quan trọng của công tác giáo dục, đào tạo và nhận thức của Đảng và Nhà nước ta về vấn đề này. Sau này, nhiều Đại hội Đảng ở nước ta cũng đều đánh giá cao vị trí và vai trò của giáo dục và đào tạo. Nghị quyết TW 8 khóa XI một lần nữa khẳng định “Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và toàn dân. Đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển, được ưu tiên đi trước trong các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội”. Để đẩy mạnh phát triển giáo dục và đào tạo, thúc đẩy vai trò của giáo dục và đào tạo trong tiến trình phát triển của đất nước, các cơ sở đào tạo trong hệ thống giáo dục, đào tạo ở nước ta nói chung và ở Hà Nội nói riêng phải thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ về mọi mặt như cơ sở hạ tầng, chất lượng và số lượng đội ngũ giáo viên, giảng viên, hợp tác quốc tế… trong đó không thể không nói đến vai trò công tác thi đua, khen thưởng. Đây cũng là một trong những nhiệm vụ quan trọng mà Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm. Cách đây gần 70 năm, ngày 11/6/1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc nhằm động viên, khích lệ, tập trung sức mạnh toàn dân đoàn kết một lòng, phát huy truyền thống yêu nước, vượt mọi hi sinh,gian khổ để thực hiện mục tiêu lớn của đất nước trong bối cảnh gian khổ, ác liệt của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đó là “Diệt giặc đói, diệt giặc dốt, diệt giặc ngoại xâm”. Trong ngành giáo dục, phong trào thi đua “Hai tốt – Dạy tốt, Học tốt” được Chủ tịch Hồ Chí Minh phát động nhanh chóng được lan rộng đến toàn bộ ngành giáo dục nước nhà. Thắng lợi của phong trào góp phần làm ngành giáo dục của nước ta đi vào nề nếp, ổn định, cân đối, toàn diện, nạn mù chữ đã cơ bản được xóa bỏ. Từ khi hòa bình được lập lại, phong trào thi đua “Hai tốt” phát triển lên một bước mới, đã có nhiều cuộc vận động lớn trong cả nước trong ngành giáo dục được phát động, phải kể đến cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, cuộc vận động “Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo”, cuộc vận động “Hai không – Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”… Phong trào “Hai tốt” cũng được thay đổi về chất 1
khi được bổ sung thêm mục tiêu “Dạy tốt – Học tốt – Quản lý tốt” nhằm đưa ngành giáo dục vận động phù hợp với nền kinh tế thị trường hiện nay. Thi đua, khen thưởng đã thể hiện rõ vai trò quan trọng trong thúc đẩy phát triển của hệ thống giáo dục nước ta gồm giáo dục cơ sở, giáo dục phổ thông và giáo dục đại học. Với vị thế là trung tâm văn hóa – kinh tế - chính trị - giáo dục của cả nước, Thủ đô Hà Nội là một trong những thành phố có số lượng trường cao đẳng nhiều nhất trên cả nước, đóng góp một số lượng lớn nhân lực chuyên môn ở trình độ cao đẳng và các trình độ thấp hơn cho Thủ đô và đất nước. Tuy nhiên, chất lượng thi đua, khen thưởng ở trường cao đẳng vẫn còn nhiều hạn chế như tuyển sinh của một số trường vẫn gặp nhiều khó khăn, không đạt được chỉ tiêu, chất lượng đầu ra đạt chất lượng chưa cao, công tác nghiên cứu khoa học còn yếu, quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng ở nhóm trường này cũng còn nhiều vấn đề cần khắc phục như vẫn còn tình trạng hình thức trong thi đua và khen thưởng, khen thưởng chưa kịp thời, khen thưởng đột xuất còn ít, phát hiện và nhân rộng điển hình tiên tiến chưa được thực hiện thường xuyên. Vì những lý do như vậy, tôi chọn vấn đề “Quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng đối với các trường cao đẳng trên địa bàn thành phố Hà Nội” làm đề tài luận văn tốt nghiệp chuyên ngành Quản lý công. 2. Tình hình nghiên cứu của đề tài Xuất phát từ nhiều góc độ khác nhau, đã có không ít đề tài nghiên cứu về thi đua khen thưởng và quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng, có thể nêu một số công trình tiêu biểu như: * Một số sách chuyên khảo, tham khảo: - Lê Quang Thiệu, Chủ tịch Hồ Chí Minh với phong trào thi đua yêu nước, NXB Thanh niên Hà Nội (2008 - Phạm Hùng, Những mốc son vàng trong phong trào thi đua yêu nước, NXB Lao động Hà Nội (2011). * Đề tài nghiên cứu khoa học Trần Thị Hà, Cơ sở lý luận và thực tiễn đổi mới thi đua, khen thưởng trong giai đoạn hiện nay, Đề tài cấp nhà nước (2013). Mã số 02/2010. 2
Nguyễn Thanh Nga, Một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác thi đua, khen thưởng ở trường Cao đẳng Cộng đồng Hà Tây, Đề tài sáng kiến cơ sở năm 2016. * Một số luận văn thạc sỹ: - “Nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thi đua, khen thưởng trong giai đoạn hiện nay” – Luận văn Thạc sỹ chuyên ngành Quản lý Hành chính công của Trần Thị Bằng, Học viện Hành chính Quốc gia (2009). - “Tăng cường quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng giai đoạn 2011 – 2020” – Luận văn Thạc sỹ chuyên ngành Quản lý Hành chính công của Lê Xuân Khánh, Học viện Hành chính Quốc gia (2010). - “Tăng cường quản lý nhà nước với hoạt động thi đua, khen thưởng ở nước ta hiện nay” – Luận văn Thạc sỹ chuyên ngành Quản lý Hành chính công của Bùi Hồng Thiết, Học viện Hành chính Quốc gia (2011). - “Hoàn thiện tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng trong giai đoạn hiện nay” – Luận văn Thạc sỹ chuyên ngành Quản lý Hành chính công của Nguyễn Công Hoan, Học viện Hành chính Quốc gia (2013). - “Quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng trên địa bàn thành phố Hải Phòng” – Luận văn Thạc sỹ chuyên ngành Quản lý công của Trần Thị Thanh Loan, Học viện Hành chính Quốc gia (2014). - “Quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng trong lĩnh vực giáo dục đào tạo trên địa bàn tỉnh Bắc Giang” – Luận văn Thạc sỹ chuyên ngành Quản lý công của Nghiêm Đức Dũng, Học viện Hành chính Quốc gia (2015). - “Đổi mới hoạt động quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng tỉnh Bắc Giang trong giai đoạn hiện nay” – Luận văn Thạc sỹ chuyên ngành Quản lý công của Đào Thị Thùy Dung, Học viện Hành chính Quốc gia (2015). * Các tài liệu khác - Tập bài giảng tập huấn Nghiệp vụ Thi đua, khen thưởng – Ban Thi đua, khen thưởng Trung ương (2014). - Kỷ yếu Đại hội Thi đua yêu nước thành phố Hà Nội giai đoạn 2010 – 2015 - Ban Thi đua – Khen thưởng thành phố Hà Nội (2015). 3
- Kỷ yếu Kỷ niệm 65 năm Bác Hồ ra lời Kêu gọi Thi đua ái quốc – Ban Thi đua – khen thưởng thành phố Hà Nội (2013). - Kỷ yếu 70 năm nền giáo dục Việt Nam (1945 – 2015) Đại hội Thi đua yêu nước ngành giáo dục lần thứ VI – Bộ Giáo dục và Đào tạo (2015). Nhìn chung các công trình nêu trên đã tập trung làm rõ nhiều khía cạnh khác nhau về thi đua, khen thưởng như: tổ chức bộ máy, thực trạng đội ngũ, cơ sở lý luận và thực tiễn về thi đua, khen thưởng, công tác sơ kết, tổng kết, đánh giá kết quả thi đua, khen thưởng (…) Có thể khẳng định rằng, các công trình trên là những tài liệu quý để hiểu sâu và có hệ thống hơn về thi đua, khen thưởng, góp phần đổi mới nhận thức, khẳng định quan điểm, chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước đối với thi đua, khen thưởng. Tuy nhiên, các công trình nghiên cứu chủ yếu tập trung nghiên cứu tình hình chung của cả nước cũng như ở một số địa phương, và phần nhiều là thuần túy về thi đua khen thưởng mà ít có những nghiên cứu từ khía cạnh quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng đối với Hà Nội nói chung và các trường cao đẳng trên địa bàn Hà Nội nói riêng. Nghiên cứu đề tài “Quản lý nhà nƣớc về thi đua, khen thƣởng đối với các trƣờng cao đẳng trên địa bàn thành phố Hà Nội” là một cố gắng theo hướng như vậy. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu * Mục đích: Thông qua nghiên cứu công tác thi đua khen thưởng và quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng ở các trường cao đẳng trên địa bàn thành phố Hà Nội, xác định và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng quản lý nhà nước về công tác thi đua khen thưởng đối với các trường cao đẳng trên địa bàn thành phố Hà Nội trong giai đoạn hiện nay. * Nhiệm vụ: - Nghiên cứu cơ sở lý luận của quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng; - Nghiên cứu thực tế quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng đối với các trường cao đẳng trên địa bàn thành phố Hà Nội hiện nay - Đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng đối với các trường cao đẳng trên địa bàn thành phố Hà Nội. 4
4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu * Đối tượng: Công tác quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng đối với ngành giáo dục. * Phạm vi không gian: Các trường cao đẳng trên địa bàn thành phố Hà Nội * Phạm vi thời gian: giai đoạn 2010 – 2015 5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu Luận văn được nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận của Chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối và quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về đổi mới công tác thi đua, khen thưởng và quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng. Luận văn sử dụng kết hợp các phương pháp: phương pháp luận biện chứng duy vật và các phương pháp cụ thể: phương pháp phân tích, tổng hợp, khái quát hóa và phương pháp tổng kết kinh nghiệm, so sánh. 6. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài Luận văn có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo giúp cơ quan Thi đua khen thưởng thành phố Hà Nội, các bộ ngành liên quan và các trường cao đẳng thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng và tổ chức thi đua, khen thưởng. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, luận văn gồm 3 chương: Chương 1. Cơ sở lý luận của Quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng; Chương 2. Quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng đối với các trường cao đẳng trên địa bàn thành phố Hà Nội hiện nay Chương 3. Giải pháp nâng cao chất lượng quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng đối với các trường cao đẳng trên địa bàn thành phố Hà Nội. 5
Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THI ĐUA KHEN THƢỞNG 1.1. Lý luận chung về thi đua, khen thƣởng 1.1.1. Khái niệm thi đua Theo Luật Thi đua, khen thưởng năm 2003, thi đua là “hoạt động có tổ chức với sự tham gia tự nguyện của cá nhân, tập thể nhằm phấn đấu đạt được thành tích tốt nhất trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc (Điều 3). * Mục đích của thi đua Mục đích của thi đua là nhằm thực hiện thắng lợi các mục tiêu kinh tế, chính trị, xã hội và đặc biệt là giáo dục và bồi dưỡng tư tưởng mới, đạo đức mới, nhằm rèn luyện nhân cách cao đẹp cho người lao động, làm cho người phát triển hoàn thiện hơn. * Mục tiêu của thi đua Mục tiêu của thi đua là nhằm tạo động lực động viên, lôi cuốn, khuyến khích mọi cá nhân, tập thể phát huy truyền thống yêu nước, năng động, sáng tạo vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. 1.1.2. Khái niệm khen thưởng Theo Luật Thi đua, khen thưởng năm 2003, khen thưởng là “việc ghi nhận, biểu dương, tôn vinh công trạng và khuyến khích bằng lợi ích vật chất đối với cá nhân, tập thể có thành tích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. * Nguyên tắc khen thưởng: - Chính xác, công khai, công bằng, kịp thời; - Một hình thức khen thưởng có thể tặng nhiều lần cho một đối tượng; không tặng thưởng nhiều hình thức cho một thành tích đạt được; - Bảo đảm thống nhất giữa tính chất, hình thức và đối tượng khen thưởng; - Kết hợp chặt chẽ động viên tinh thần với khuyến khích bằng lợi ích vật chất; - Bảo đảm nguyên tắc bình đẳng giới trong thi đua, khen thưởng. 6
* Các chuẩn mực khen thưởng: - Xác định tiêu chí, tiêu chuẩn khen thưởng; - Đánh giá kết quả đạt được với mục tiêu, kế hoạch đề ra; - Đánh giá chất lượng, hiệu quả công việc; - Thể hiện tính tiêu biểu, tiên tiến… 1.1.3. Mối quan hệ giữa thi đua, khen thưởng Thi đua và khen thưởng có mối quan hệ biện chứng, thể hiện: - Thi đua là động lực thúc đẩy cá nhân, tập thể thực hiện và hoàn thành nhiệm vụ được giao, là cơ sở để khen thưởng đánh giá kết quả và thành tích đạt được để khen thưởng chuẩn xác, công bằng. - Khen thưởng gắn với thi đua, đánh giá khách quan, công minh, sẽ tác động tới cá nhân, tập thể hăng hái hơn nữa trong thi đua. 1.2. Quản lý nhà nƣớc về thi đua, khen thƣởng 1.2.1. Vai trò của quản lý nhà nước đối với thi đua, khen thưởng * Quản lý nhà nước Quản lý nhà nước là hoạt động của nhà nước trên các lĩnh vực lập pháp, hành pháp, tư pháp nhằm thực hiện các chức năng đối nội, đối ngoại của Nhà nước * Quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng Quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng là sự tác động, điều chỉnh thường xuyên của nhà nước bằng quyền lực nhà nước đối với hoạt động thi đua, khen thưởng của một quốc gia, để các hoạt động đó diễn ra theo quy định của pháp luật, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội. * Vai trò của quản lý nhà nước đối với thi đua, khen thưởng thể hiện ở những nội dung sau: Thi đua, khen thưởng là một lĩnh vực hoạt động rộng lớn, tác động đến số lượng lớn quần chúng nhân dân, huy động nhiều tổ chức trong hệ thống chính trị xã hội tham gia các phong trào thi đua từ đó phát huy nội lực mỗi người, mỗi đơn vị, mỗi địa phương để thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. 7
Thi đua, khen thưởng là hoạt động rộng khắp ở hầu khắp các lĩnh vực của đời sống xã hội từ kinh tế, văn hóa, xã hội, giáo dục, văn hóa, thẩm mỹ, thể thao…; được triển khai ở tất cả các ngành, các cấp; phong phú, đa dạng về hình thức, biện pháp thi đua. 1.2.2. Nội dung quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng Luật Thi đua, khen thưởng năm 2003 dành một chương nói về nội dung Quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng trong đó nêu 8 nội dung của quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng. Từ góc độ thi đua, khen thưởng là một lĩnh vực trong đời sống kinh tế - xã hội như y tế, giáo dục, văn hóa, đô thị… thì có thể nhóm những nội dung quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng theo những nhóm vấn đề sau: - Quản lý thi đua, khen thưởng bằng hệ thống thể chế; - Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng; - Nguồn lực để quản lý thi đua, khen thưởng, bao gồm: + Nguồn lực con người làm công tác thi đua, khen thưởng; + Nguồn lực tài chính cho thi đua, khen thưởng; - Thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện thi đua, khen thưởng. Ngoài ra, với những đặc thù của thi đua, khen thưởng, quản lý nhà nước đối với thi đua khen thưởng cũng có những nội dung riêng như tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn tổ chức công tác thi đua, khen thưởng; công tác sơ kết, tổng kết, đánh giá kết quả đạt được của công tác thi đua, khen thưởng; sự hợp tác quốc tế trong thi đua khen thưởng. TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 Việc nghiên cứu lý luận chung về thi đua, khen thưởng và công tác quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng đã làm sáng tỏ những vấn đề cơ bản về cơ sở lý luận của công tác quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng. Đây là cơ sở để nghiên cứu sâu hơn công tác quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng ở một nhóm đối tượng cụ thể đó là Quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng đối với các trường cao đẳng trên địa bàn thành phố Hà Nội, từ đó đưa ra những đánh giá sát thực, những giải pháp hữu hiệu nhằm nâng cao hiệu quả của công tác thi đua, khen thưởng, góp phần thực hiện tốt nhiệm chính trị của các đơn vị của thành phố Hà Nội. 8
Chƣơng 2 QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THI ĐUA, KHEN THƢỞNG ĐỐI VỚI CÁC TRƢỜNG CAO ĐẲNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI HIỆN NAY 2.1. Quản lý nhà nƣớc về thi đua, khen thƣởng trong thời gian qua 2.1.1. Trước khi Luật Thi đua, khen thưởng năm 2003 ra đời 2.1.1.1. Giai đoạn từ năm 1945 đến năm 1954 Ngay từ khi giành được Chính quyền, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Nhà nước ta đã rất quan tâm đến công tác thi đua, khen thưởng. Hệ thống văn bản pháp quy về thi đua, khen thưởng ngày đó chủ yếu là các Quốc lệnh, sắc lệnh quy định những tiêu chuẩn khen thưởng như Huân chương Quân Công, Huân chương Chiến sỹ, Huân chương Sao vàng, Huân chương Độc lập... Bộ máy quản lý về thi đua, khen thưởng là Viện Huân chương và Ban Vận động thi đua ái quốc, được thành lập từ cấp trung ương đến cấp cơ sở. Nhiều Sắc lệnh cũng được ban hành nhằm thực hiện chính sách về khen thưởng như Sắc lệnh về đặt Huân chương Quân công, Huân chương Chiến sỹ; Sắc lệnh về đặt Huân chương Sao vàng, Huân chương Hồ Chí minh, Huân chương Độc lập; Sắc lệnh về đặt Huân chương kháng chiến, Huân chương Lao động… Thi đua trong ngành giáo dục đã được quan tâm bằng việc Chủ tịch Hồ Chí Minh ký 03 Sắc lệnh liên quan đến xây dựng nền giáo dục mới với mục tiêu thi đua xóa nạn mù chữ. Kết quả đạt được sau 9 năm kháng chiến, cả nước đã kháng chiến thành công, giải phóng miền bắc. Ngành giáo dục cũng đạt bước tiến khi đã giảng dạy hoàn toàn bằng tiếng Việt ở tất cả các bậc học. 2.1.1.2. Giai đoạn từ năm 1954 đến năm 1975 Hệ thống văn bản pháp quy về thi đua, khen thưởng ngoài Sắc lệnh thì có thêm Pháp lệnh, Nghị định, Thông tư với quy định chặt chẽ hơn về chế độ thi đua, bổ sung nhiều hình thức khen thưởng mới như Huân chương và Huy chương Chiến thắng; Huân chương Chiến sỹ vẻ vang, Anh hùng lao động, Anh hùng Lực lượng vũ trang… 9
Ban Vận động Thi đua ái quốc Trung ương được đổi tên là Ban Thi đua Trung ương và được thành lập hệ thống từ Trung ương đến các cấp. Kết quả lớn nhất của thi đua giai đoạn này là cả nước đã hoàn thành Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, miền Nam được hoàn toàn giải phóng, nước nhà thống nhất một mối và đi lên Chủ nghĩa xã hội. 2.1.1.3. Giai đoạn từ năm 1975 đến năm 2003 Hệ thống văn bản pháp quy về thi đua, khen thưởng giai đoạn này tập trung tới đối tượng có thành tích, cống hiến cho kháng chiến như quy định danh hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, Huân chương Sao vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập... Về tổ chức bộ máy, Ban Thi đua trung ương và các cấp, các ngành được giải thể, Hội đồng Thi đua các cấp sau được đổi tên là Hội đồng Thi đua, khen thưởng các cấp được thành lập để tổ chức và chỉ đạo thực hiện phong trào thi đua toàn quốc, sau đó đổi tên Viện Huân chương thành Viện Thi đua, khen thưởng Nhà nước. Năm 1988, lập lại Hội đồng Thi đua khen thưởng Trung ương do Thủ tướng Chính phủ làm Chủ tịch Hội đồng. Năm 1998, Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 03/6/1998 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác thi đua, khen thưởng trong giai đoạn mới được ban hành, đánh dấu một bước quan trọng trong thi đua, khen thưởng ở nước ta. 05 năm sau khi Chỉ thị được ra đời, Luật Thi đua, khen thưởng năm 2003 chính thức được ban hành, đánh dấu một bước phát triển và hoàn thiện hơn nữa của công tác thi đua, khen thưởng ở nước ta. 2.1.2. Từ khi Luật thi đua, khen thưởng năm 2003 ra đời 2.1.2.1. Luật Thi đua, khen thưởng năm 2003 Luật Thi đua, khen thưởng được thông qua ngày 26/11/2003, gồm 103 điều, được chia thành 8 chương, 9 mục, quy định về một số vấn đề chính gồm: - Tổ chức thi đua, danh hiệu và tiêu chuẩn danh hiệu thi đua; - Hình thức, đối tượng, tiêu chuẩn khen thưởng; - Thẩm quyền quyết định, trao tặng, thủ tục, hồ sơ đề nghị khen thưởng; - Quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng; 10
- Xử lý vi phạm về thi đua, khen thưởng 2.1.2.2. Các văn bản pháp lý khác Nhiều văn bản pháp luật khác của Nhà nước cũng được ban hành nhằm hướng dẫn, thực hiện một số điều của Luật, cụ thể: Nghị định 65/2014/NĐ-CP ngày 01/7/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng năm 2013; Nghị định 42/2010/NĐ-CP ngày 15/4/2010 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng năm 2005 (trừ những điều đã bị bãi bỏ theo Nghị định số 65/2014/NĐ-CP); Nghị định số 39/2012/NĐ-CP ngày 27/4/2012 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 42/2010/NĐ- CP; Thông tư số 07/2014/TT-BNV ngày 29/8/2014 của Bộ Nội vụ hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị định 42/2010/NĐ-CP, Nghị định 39/2012/NĐ-CP và Nghị định số 65/2014/NĐ-CP. Bên cạnh những văn bản của Nhà nước, ngày 07/4/2014, Bộ Chính trị ra Chỉ thị số 34-CT/TW về tiếp tục đổi mới công tác thi đua, khen thưởng nhằm khắc phục những hạn chế, tồn tại của các phong trào thi đua trong giai đoạn qua như sự thiếu đồng đều, liên tục của các phong trào, tính hình thức của nhiều địa phương khi triển khai phong trào thi đua, nhiều nơi chưa gắn kết tốt thi đua với nhiệm vụ chính trị… Điều này cho thấy sự quan tâm của Đảng và Nhà nước ta đối với công tác thi đua, khen thưởng trong suốt chiều dài xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đến nay, Luật Thi đua, khen thưởng đã qua hai lần sửa đổi, bổ sung, vì vậy hệ thống văn bản Nghị định, Thông tư của Chính phủ và các bộ, ngành cũng đã được sửa đổi cho phù hợp, với mục tiêu chung nhằm đẩy mạnh hơn nữa vai trò và vị trí quan trọng của công tác thi đua, khen thưởng trong thúc đẩy sự phát triển kinh tế, xã hội. 2.2. Thực trạng quản lý nhà nƣớc về thi đua, khen thƣởng đối với các trƣờng cao đẳng trên địa bàn thành phố Hà Nội 2.2.1. Khái quát chung về các trường cao đẳng trên địa bàn thành phố Hà Nội Hà Nội là trung tâm giáo dục của cả nước, luôn được lựa chọn là một trong những địa điểm tổ chức các cuộc thi trong hệ thống khoa bảng của chính quyền nhà nước phong kiến, ngày nay, Hà Nội vẫn giữ vị thế 11
đầu tàu giáo dục của cả nước, tập trung số lượng lớn các cơ sở giáo dục trong đó có hệ thống các trường cao đẳng. Các trường cao đẳng đào tạo đa ngành, đa nghề trên nhiều lĩnh vực kinh tế, khoa học tự nhiên, khoa học xã hội...., hàng năm đóng góp lớn trong đào tạo nghề cho nhân lực thủ đô và các tỉnh thành phố lân cận. Phong trào thi đua tại các trường cao đẳng trong thời gian qua có những khởi sắc lớn rõ rệt. Nhiều phong trào thi đua đã được triển khai sâu rộng trong các trường cao đẳng như phong trào thi đua “Dạy tốt – Học tốt – Quản lý tốt”, phong trào thi đua “Giỏi việc nước – Đảm việc nhà”, cuộc vận động “Dân chủ - Kỷ cương – Tình thương – Trách nhiệm”, cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, cuộc vận động “Hai không - Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”, cuộc vận động “Mỗi thầy, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo”. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội nhiệm kỳ 2015 – 2020 nêu rõ: một trong những định hướng trọng tâm của Thủ đô trong 5 năm tới là phát triển giáo dục và đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Để hoàn thành tốt được sứ mệnh của các trường cao đẳng, việc xác định đúng vị trí và vai trò của các phong trào thi đua sẽ góp phần không nhỏ thúc đẩy chất lượng đào tạo của các trường cao đẳng trên địa bàn thành phố. Để làm được như vậy, cần một hệ thống quản lý nhà nước thống nhất về thi đua, khen thưởng trên địa bàn, có như vậy, phong trào thi đua mới thể hiện rõ được vai trò của mình. 2.2.2. Nội dung quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng đối với các trường cao đẳng trên địa bàn thành phố Hà Nội hiện nay 2.2.2.1. Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng Các trường cao đẳng trên địa bàn thành phố Hà Nội chịu sự quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng từ cấp trung ương đến địa phương và của ngành giáo dục và đào tạo, trong đó Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng trên phạm vi toàn quốc với sự tham mưu của Ban Thi đua, khen thưởng Trung ương trực thuộc Bộ Nội vụ. Ở thành phố Hà Nội, Ban Thi đua - Ban Thi đua, khen thưởng Trung ương; - Ban Thi đua, khen thưởng thành phố Hà Nội; 12
- Vụ Thi đua, khen thưởng, Bộ Giáo dục và Đào tạo; - Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội. Tuy nhiên, thực tế cho thấy trong vài năm trở lại đây, vai trò quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đối với các trường cao đẳng còn hạn chế, việc tổ chức tổng kết năm học, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ từng năm học triển khai chưa thường xuyên, vì vậy, khen thưởng tổng kết năm học của Bộ Giáo dục và Đào tạo đối với các trường cao đẳng chưa thực hiện tốt, đánh giá đúng những kết quả đã đạt được của các trường. 2.2.2.2. Hệ thống văn bản quy phạm về thi đua, khen thưởng - Luật Thi đua, khen thưởng năm 2013; - Các Nghị định hướng dẫn thi hành Luật; - Các Thông tư hướng dẫn công tác thi đua, khen thưởng các ngành; - Hệ thống văn bản về thi đua, khen thưởng của ngành giáo dục; - Hệ thống văn bản hướng dẫn thi đua, khen thưởng đối với thành phố Hà Nội. Hệ thống văn bản cấp trung ương cũng có nhiều thay đổi vì vậy các đơn vị cơ sở gặp khó khăn, lúng túng trong việc áp dụng, đặc biệt đối với các trường cao đẳng, cũng khó khăn trong việc vận dụng những quy định chung về thi đua, khen thưởng vào những đặc thù riêng của ngành và từng trường. 2.2.2.3. Nguồn lực cho quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng * Nguồn lực con người Với vai trò là các cơ quan tham mưu cho Hội đồng Thi đua, khen thưởng của từng đơn vị, từng địa phương và bộ, ngành thuộc Chính phủ, đội ngũ công chức làm thi đua, khen thưởng được đặc biệt quan tâm. Các cơ quan quản lý nhà nước bố trí số lượng công chức chuyên quản thi đua, khen thưởng đối với tất cả các đơn vị theo địa bàn được phân công, chịu trách nhiệm chính trong theo dõi, đôn đốc, hướng dẫn công tác thi đua, khen thưởng tại các đơn vị đó. Để thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, đội ngũ công chức làm thi đua, khen thưởng tại các cơ quan QLNN về TĐKT đặc biệt đối với các trường cao đẳng, đòi hỏi cần am hiểu kiến thức về thi đua, khen thưởng 13
và am hiểu về ngành giáo dục, những đặc thù riêng của từng ngành đào tạo của từng trường. Vì vậy, đỏi hỏi công tác đào tạo, tập huấn công tác thi đua, khen thưởng đối với đội ngũ công chức làm thi đua, khen thưởng cần được quan tâm thường xuyên. Hiện nay, hàng năm, ban Thi đua khen thưởng Thành phố tổ chức tập huấn nghiệp vụ, tuy nhiên số lượng và thời lượng đợt tập huấn không nhiều, nội dung tập huấn phần nhiều đơn thuần là công tác thi đua, khen thưởng mà chưa có nội dung liên quan đến đặc thù riêng của ngành giáo dục nói chung và của các trường cao đẳng với đặc điểm đào tạo nghề nói riêng. * Nguồn lực tài chính Hiện nay, việc trích lập, quản lý và sử dụng Quỹ thi đua khen thưởng được thực hiện theo quy định tại Thông tư 71/2011/TT-BTC ngày 24/5/2011 của Bộ Tài chính tuy nhiên việc trích lập quỹ ở các nhà trường chưa có thống nhất do Sở Tài chính chưa có văn bản hướng dẫn chi tiết để thực hiện. Đối với các mức tiền thưởng các hình thức khen thưởng, Nghị định 42/2010/NĐ-CP ngày 15/4/2010 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng đã quy định rõ tiền thưởng cho từng hình thức khen thưởng trên cơ sở hệ số nhân với mức lương tối thiểu tại thời điểm có quyết định khen thưởng. Nguyên tắc chi tiền khen thưởng được thực hiện theo quy định cấp nào ra quyết định khen thưởng thì cấp đó có trách nhiệm thưởng tiền. Tuy nhiên, một thực trạng hiện nay do việc trích lập quỹ theo Thông tư số 71/2011/TT-BTC được thực hiện từ ngân sách chi thường xuyên của đơn vị, vì vậy sẽ không đủ ngân sách cấp tiền khen thưởng cho những đơn vị mà không thuộc sự chủ quản trực tiếp. Bên cạnh đó, Thông tư cũng không hướng dẫn cụ thể mức trích lập quỹ, vì vậy cũng gây lúng túng cho các đơn vị khi thực hiện. 2.2.2.4. Công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát công tác thi đua, khen thưởng Công tác thanh tra, kiểm tra được tập trung vào các nội dung về thực hiện quy định của Luật Thi đua, khen thưởng; các văn bản hướng dẫn thi hành, các quy định, chính sách của nhà nước về thi đua, khen 14
thưởng và đặc biệt là công tác bình xét các danh hiệu thi đua sau khi kết thúc đợt thi đua hoặc các phong trào thi đua lớn. Mục đích công tác thanh tra, kiểm tra là kịp thời phát hiện và chấn chỉnh những vi phạm trong thực hiện quy định về thi đua, khen thưởng. Hàng năm, Ban Thi đua khen thưởng thành phố Hà Nội tổ chức kiểm tra việc thực hiện các quy định về thi đua khen thưởng ở các trường cao đẳng như việc tổ chức bộ máy làm thi đua khen thưởng tại đơn vị, đánh giá mức độ ổn định trong phân công cán bộ phụ trách công tác thi đua khen thưởng,... Tuy nhiên, hiện nay, các cơ quan quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng hàng năm chỉ tổ chức được từ 1 – 2 đợt kiểm tra tại 3 – 4 đơn vị, nội dung kiểm tra hiện nay mới chỉ dừng lại ở việc đánh giá các mô hình thi đua mà chưa đi sâu vào các nội dung, tiêu chí khác theo quy định của Luật Thi đua, khen thưởng.vì vậy phần nào cũng ảnh hưởng tới chất lượng thanh tra, kiểm tra, đánh giá kết quả triển khai thực hiện quy định về thi đua khen thưởng tại các trường cao đẳng trên địa bàn. 2.2.2.5. Công tác tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn thực hiện công tác thi đua, khen thưởng Trong từng đơn vị, công tác tuyên truyền về thi đua khen thưởng cũng được người đứng đầu đơn vị chú trọng quan tâm dưới nhiều hình thức: lấy ý kiến đóng góp về quy định công tác thi đua khen thưởng của đơn vị trước khi ban hành, một mặt tạo sự minh bạch, thống nhất trong toàn thể cán bộ của đơn vị đối với các quy định của nhà trường, mặt khác giúp cho cán bộ có định hướng, mục tiêu cụ thể, rõ ràng phấn đấu trong công tác; công khai kết quả đánh giá, bình xét thi đua của đơn vị; thông qua cuộc họp cơ quan để tuyên truyền, cập nhật những quy định mới của nhà nước về thi đua, khen thưởng… Công tác tuyên truyền thực hiện tốt sẽ giúp cho đôi ngũ cán bộ, giảng viên, học sinh - sinh viên thấy được vị trí, vai trò của công tác thi đua, khen thưởng đối với việc nâng cao chất lượng công tác giảng dạy và học tập tại các trường, giúp cho mỗi người có động cơ, nghị lực phấn đấu hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao và đạt được những thành tích cao trong công tác. Việc nắm bắt các quy định của nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng giúp cho việc thực hiện công tác quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng đạt hiệu quả hơn, từ việc đăng ký thi đua, xây dựng tiêu chí thi đua, kế hoạch thi đua, biện pháp thi đua, quy trình bình xét thi đua, đề nghị khen thưởng chính xác, công bằng hơn. 15
2.2.2.6. Công tác sơ kết, tổng kết, đánh giá hiệu quả phong trào thi đua Đây là một nội dung quan trọng trong công tác quản lý nhà nước về thì đua khen thưởng, là một khâu có ý nghĩa quan trọng và thiết thực trong việc đánh giá hiệu quả phong trào thi đua. Cùng với công tác sơ kết, tổng kết, đánh giá hiệu quả các phong trào thi đua thì nhiệm vụ có ý nghĩa quan trọng là tiến hành bình xét, suy tôn. Đây là nội dung quan trọng trong các văn bản hướng dẫn về thi đua khen thưởng của Ban Thi đua khen thành phố Hà Nội và Bộ Giáo dục và Đào tạo hàng năm đối với các trường. Đây cũng là khâu đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện những nhân tố điển hình, những gương mặt tiêu biểu để biểu dương, suy tôn, nhân rộng. Công tác bình xét, suy tôn được thực hiện thống nhất quy trình từ cơ sở theo nguyên tắc khách quan, công khai, chính xác và công bằng. Đối với các trường cao đẳng, do đặc thù về giảng dạy, đào tạo theo niên khóa, vì vậy công tác sơ kết, tổng kết được thực hiện giữa năm tài chính (tháng 6 hàng năm), vì vậy việc đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ được lấy căn cứ theo kết quả thực hiện nhiệm vụ trong năm học đó. Tuy nhiên, các cơ quan chủ quản của các trường cao đẳng thực hiện nhiệm vụ chính trị được cấp trên giao theo năm tài chính, vì vậy, công tác tổng kết phong trào thi đua và bình xét, khen thưởng cho tập thể các nhà trường phải thực hiện vào cuối năm tài chính, gây nên sự chồng chéo về thành tích báo cáo, đánh giá bình xét thi đua, đặc biệt đối với cán bộ lãnh đạo, quản lý của đơn vị. 2.2.3. Đánh giá chung về quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng đối với các trường cao đẳng trên địa bàn thành phố Hà Nội trong thời gian qua * Ưu điểm - Bộ máy tổ chức về công tác thi đua, khen thưởng được kiện toàn từ cấp trung ương tới cơ sở; - Hệ thống quy định về thi đua, khen thưởng cũng ngày càng rõ ràng, chặt chẽ, minh bạch; - Đội ngũ công chức làm thi đua, khen thưởng cũng được bố trí, phân công đầy đủ ở các đơn vị; được tập huấn thường xuyên. 16
- Sự phối hợp giữa chính quyền và các đoàn thể trong từng đơn vị cũng được nâng lên, làm tăng chất lượng các phong trào thi đua. * Tồn tại, hạn chế và nguyên nhân - Công tác lãnh đạo, chỉ đạo về thi đua, khen thưởng của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đối với các trường cao đẳng trên địa bàn thành phố chưa thực sự thường xuyên; một số đơn vị còn thụ động trong thực hiện chỉ đạo về thi đua, khen thưởng. Nguyên nhân là do người đứng đầu chưa thực sự thể hiện rõ vai trò lãnh đạo, chỉ đạo đối với hoạt động này trong đơn vị mình. - Đội ngũ công chức chuyên quản về thi đua, khen thưởng ở các cơ quan QLNN đã được kiện toàn nhưng tính ổn định trong phân công, bố trí theo dõi công tác thi đua, khen thưởng chưa cao, gây ảnh hưởng tới chất lượng công tác QLNN về thi đua, khen thưởng. Nguyên nhân do số lượng cán bộ chuyên quản còn thiếu, số lượng quản lý nhiều nên bố trí cố định cán bộ chuyên quản tại các trường là khó khăn. Thêm vào đó do công tác bồi dưỡng, tập huấn chưa nhiều, ít nội dung tập trung vào nội dung giáo dục, mà dàn đều các nhóm lĩnh vực, nên cũng hạn chế hiệu quả thực hiện thi đua, khen thưởng. - Hệ thống văn bản về công tác thi đua, khen thưởng tương đối đầy đủ nhưng khi triển khai vẫn gây lúng túng cho các đơn vị. Do các văn bản có nhiều sự thay đổi mà các đơn vị cơ sở chưa kịp điều chỉnh cho phù hợp. - Công tác sơ kết, tổng kết, đánh giá hiệu quả công tác thi đua, khen thưởng chưa được quan tâm đúng mức, có nơi còn hình thức, chung chung, chưa quan tâm nhiều đến đánh giá, biểu dương những thành tích trong phong trào thi đua. Nguyên nhân do một số đơn vị chưa hiểu đầy đủ và vận dụng phù hợp quy định về thi đua, khen thưởng, vẫn mang nặng về việc cộng dồn thành tích, còn hiện tượng nể nang, luân phiên. - Công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát về thi đua, khen thưởng chưa thường xuyên, liên tục, nội dung kiểm tra chưa đi sâu về quy định của thi đua, khen thưởng tại đơn vị. Nguyên nhân do đội ngũ công chức chuyên quản tại cơ quan QLNN về thi đua, khen thưởng thiếu, số lượng đơn vị quản lý nhiều, vì vậy gây khó khăn trong công tác thanh tra định kỳ. TIỂU KẾT CHƢƠNG 2. 17
Nội dung Chương 2 đã đánh giá được thực trạng của quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng đối với các trường cao đẳng trên địa bàn thành phố Hà Nội trong giai đoạn 2010 – 2015, từ đó chỉ ra những vấn đề thực tiễn, những ưu điểm, những tồn tại hạn chế của công tác này hiện nay, để từ đó đưa ra những giải pháp phù hợp nhằm phát huy những mặt tích cực đã đạt được, khắc phục những hạn chế, nhằm nâng cao chất lượng của công tác thi đua, khen thưởng để thi đua, khen thưởng thực sự đi vào cuộc sống, khích lệ cán bộ, giảng viên, nhân viên các trường cao đẳng nói riêng và ngành giáo dục nói chung nỗ lực hơn nữa trong thi đua để phát triển sự nghiệp “trồng người” cho Thủ đô và đất nước. 18