Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Nghiên cứu các yếu tố chọn trường đại học của học sinh lớp 12 tại thành phố Đà Nẵng

Chia sẻ: Thuong Thuong | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

87
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu nhằm xác định các yếu tố học sinh lớp 12 tại thành phố Đà Nẵng sử dụng khi chọn trường đại học; đánh giá mức độ quan trọng của các yếu tố khi học sinh lớp 12 tại thành phố Đà Nẵng chọn trường đại học.... Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Nghiên cứu các yếu tố chọn trường đại học của học sinh lớp 12 tại thành phố Đà Nẵng

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ  PHAN THỊ CÔNG NGHIÊN CỨU CÁC YẾU TỐ CHỌN TRƯỜNG ĐẠI HỌC CỦA HỌC SINH LỚP 12 TẠI THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH Mã số: 60.34.01.02 Đà Nẵng - Năm 2018
Công trình được hoàn thành tại TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ, ĐHĐN Người hướng dẫn khoa học:TS. Võ Quang Trí Phản biện 1: PGS.TS. Lê Văn Huy Phản biện 2: TS. Hồ Huy Tựu Luận văn đã được bảo vệ trước hội đồng chấm Luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ Quản trị kinh doanh tại Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng vào ngày 27 tháng 01 năm 2018 Có thể tìm hiểu luận văn tại: - Trung tâm thông tin – học liệu, Đại học Đà Nẵng - Thư viện trường Đại học Kinh tế, ĐHĐN
1 LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Hiện nay, vấn đề chọn trường đại học không chỉ của riêng người học hay phụ huynh mà nó còn là mối quan tâm lớn của các cơ sở đào giáo dục đại học và có ảnh hưởng đến sự tồn tại, phát triển của trường. Trong những năm gần đây, sau khi kết thúc các mùa tuyển sinh, lãnh đạo các trường ĐH, CĐ thường bày tỏ sự lo lắng vì không đủ nguồn tuyển sinh so với yêu cầu đề ra. Các trường gặp khó khăn trong công tác hoạt động giảng dạy và có thể đứng trước nguy cơ đóng cửa. Theo số liệu thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo (Bộ GD&ĐT) (theo http://www.gso.gov.vn), tính đến năm 2015 cả nước có 445 trường ĐH và CĐ trong đó có 357 trường công lập và 88 trường ngoài công lập. Qua mỗi năm, số lượng các trường ĐH ngày càng gia tăng, đặc biệt trường công nhiều gấp 3 - 4 lần trường ngoài công lập. Đồng thời, Bộ GD&ĐT cho phép một số trường tự do tuyển sinh theo phương thức tuyển sinh riêng (xét theo học bạ), nên mức độ cạnh tranh tuyển sinh giữa các trường càng trở nên mạnh mẽ, vì thế vấn đề được đặt ra là các trường đại học phải nổ lực nhiều hơn trong công tác nâng cao chất lượng giảng dạy, đào tạo, cơ sở vật chất, cơ hội việc làm…để thu hút thí sinh lựa chọn trường mình. Bên cạnh đó, theo thống kê gần đây mỗi năm có khoảng 41% học sinh tốt nghiệp THPT đăng ký vào ĐH, CĐ, vào cao đẳng nghề, trung cấp khoảng 23%, học nghề tại trung tâm đào tạo nghề khoảng 13%, đi làm khoảng 10%. Trong kỳ thi tốt nghiệp THPT và đăng ký xét tuyển đại học năm 2017, tỷ lệ học sinh không đăng ký xét tuyển ĐH là 26%. Thực tế cho thấy, học sinh đã có những bước chuyển biến tích cực trong việc lựa chọn ngành nghề và hướng đi phù hợp của các em trong tương lai, đây chính là thử thách cho các trường ĐH, CĐ cần có những chính sách tuyển sinh phù hợp hơn.
2 Xây dựng một chiến lược nhằm thu hút được người học đòi hỏi phải thoả mãn được mong muốn của họ, đồng thời các trường cần hiểu rõ vị thế của mình so với đối thủ cạnh tranh. Theo các quan điểm hiện đại trong ngành Marketing thì mọi hành vi của người tiêu dùng đều được dựa trên những quy luật tìm ẩn trong nhận thức. Do đó, để có một cái nhìn chung nhất và mang tính kiên định về các yếu tố chọn trường của người học mà đối tượng chính là học sinh lớp 12 thì cần phải biết được quy luật dẫn dắt đến quyết định chọn trường diễn ra trong tâm trí họ (Chaudhuri, 2006). Nhiều nghiên cứu đi trước đã kết luận, học sinh chịu tác động bởi nhiều yếu tố khi quyết định chọn trường, đó có thể là đặc điểm cố định của trường như danh tiếng, chất lượng đào tạo, cơ sở vật chất; khả năng trúng tuyển của cá nhân; học phí phù hợp hay ảnh hưởng từ người thân, tuy nhiên những nghiên cứu này vẫn chưa xác định được học sinh sử dụng yếu tố nào khi lựa chọn trường đại học và yếu tố nào quan trọng nhất trong tâm trí của họ khi ra quyết định chọn trường. Vì vậy để giải đáp câu hỏi trên cũng như đưa ra những đề xuất cho các đơn vị liên quan góp phần nâng cao kết quả công tác tuyển sinh ở các trường ĐH, CĐ, đề tài "Nghiên cứu các yếu tố chọn trường đại học của học sinh lớp 12 tại thành phố Đà Nẵng” được tác giả chọn để nghiên cứu. 2. Mục tiêu nghiên cứu - Xác định các yếu tố học sinh lớp 12 tại thành phố Đà Nẵng sử dụng khi chọn trường đại học. - Đánh giá mức độ quan trọng của các yếu tố khi học sinh lớp 12 tại thành phố Đà Nẵng chọn trường đại học. - Qua đó, đề xuất một số kiến nghị đối với các đơn vị liên quan để góp phần nâng cao kết quả công tác tuyển sinh của các trường ĐH, CĐ. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng: học sinh lớp 12 tại các trường trung học tại TP. Đà Nẵng
3 Nghiên cứu này tiến hành khảo sát và đánh giá mức độ ưu tiên của các yếu tố lựa chọn trường đại học của học sinh lớp 12 trên địa bàn TP. Đà Nẵng. - Phạm vi: Khảo sát và đánh giá mức độ ưu tiên của các yếu tố lựa chọn trường đại học của học sinh lớp 12 tại 15 trường THPT tại TP. Đà Nẵng. Nghiên cứu chỉ khảo sát học sinh khối THPT hệ chính quy, không khảo sát hệ bổ túc văn hoá, thí sinh tự do. 4. Phƣơng pháp nghiên cứu Nghiên cứu định lượng sử dụng phương pháp phân tích kết hợp (Conjoint Analysis) 4.1 Nghiên cứu định tính Tác giả thực hiện các phỏng vấn chuyên sâu 20 đáp viên là học sinh lớp 12 tại 5 trường THPT Đà Nẵng để xác định các yếu tố sẽ xuất hiện trong nghiên cứu, từ đó thực hiện nghiên cứu định lượng về các yếu tố chọn trường đại học của học sinh lớp 12 tại TP. Đà Nẵng. 4.2 Nghiên cứu định lƣợng Quá trình nghiên cứu định lượng được thực hiện theo các bước như sau: - Bước 1: Nhận biết các yếu tố khi học sinh chọn trường đại học 3hong qua phiếu điều tra 20 đáp viên là học sinh lớp 12 tại TP.Đà Nẵng (kết quả từ nghiên cứu định tính) - Bước 2: Phân biệt và chọn mức độ quan trọng của các yếu tố - Bước 3: Tạo ra các trường hợp nghiên cứu (trường đại học) bằng cách kết hợp với các thuộc tính trên, tiến hành khảo sát trên 30 đáp viên. - Bước 4: Thu thập phản hồi về lựa chọn trường đại học 3hong qua cuộc khảo sát 205 học sinh lớp 12 tại các trường THPT của TP.Đà Nẵng. 4.3 Quy trình phân tích dữ liệu Dữ liệu trong nghiên cứu được phân tích dựa trên các bước:
4 - Bước 1: Thống kê mô tả các yếu tố mà học sinh quyết định khi chọn trường đại học (mẫu N=20) - Bước 2: Kết nối các trường đại học với các tiêu chí mà học sinh quyết định khi chọn trường để xác định được các tiêu chí được gán cho một trường cụ thể (mẫu N=30) - Bước 3: Phân tích kết hợp giữa lựa chọn trường đại học với các tiêu chí (mẫu N=205) nhằm đánh giá yếu tố nào quan trọng đối với việc chọn trường của học sinh và yếu tố nào là quan trọng nhất trong tâm trí của học sinh khi chọn trường. Đồng thời, nghiên cứu còn sử dụng phương pháp phân tích kiểm định T – test và kiểm định phương sai (Oneway Anova) để xác định sự khác biệt giữa các nhóm trong việc đánh giá tầm quan trọng của các yếu tố đến quyết định chọn trường. 5. Bố cục đề tài Luận văn gồm 2 phần: - Phần giới thiệu: tính cấp thiết của đề tài, mục tiêu nghiên cứu, đối tượng, phạm vi nghiên cứu. - Phần nội dung: được chia thành 4 chương + Chương 1: Cơ sở lý luận + Chương 2: Mô hình nghiên cứu và giả thiết nghiên cứu + Chương 3: Phương pháp nghiên cứu + Chương 4: Kết quả nghiên cứu + Chương 5: Kết luận, giải pháp và kiến nghị 6. Tổng quan tài liệu nghiên cứu Tài liệu nghiên cứu của luận văn được tham khảo từ sách, các bài viết, một số nghiên cứu và tư liệu, cụ thể: - Các khái niệm lý thuyết được tham khảo từ sách hành vi người tiêu dùng của tác giả Nguyễn Xuân Lãn, TS. Phạm Thị Lan Hương, TS. Đường Thị Liên Hà (2010). - Các nghiên cứu chọn trường đại học:
5 + Nghiên cứu nước ngoài: mô hình nghiên cứu của các tác giả David W. Chapman (1981), Jackson (1982), Litten (1982), Cosser và Toit (2002), Dana D.Clayton (2013), Bromley H. Kniveton (2004), Michael Borchert (2002), Marvin J. Burns (2006). + Nghiên cứu trong nước: nghiên cứu của Trần Văn Quí, Cao Hào Thi (2009), Trương Thị Vân Anh (2016), Nguyễn Phương Toàn (2011), Nguyễn Minh Hà (2011). - Các nghiên cứu về đánh giá xếp hạng trường đại học: bảng xếp hạng đại học của Tạp chí US News and World Report, bảng xếp hạng đại học theo Times Higher Education Supplement (THES), bảng xếp hạng đại học của Đại học Giao thông Thượng Hải (TQ), bảng xếp hạng đại học tại Việt Nam. CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN 1.1 LÝ THUYẾT VỀ HÀNH VI NGƢỜI TIÊU DÙNG 1.1.1Khái niệm hành vi ngƣời tiêu dùng Hành vi của người tiêu dùng phản ánh tổng thể các quyết định của người tiêu dùng đối với việc thu nhận, tiêu dùng, loại bỏ hàng hóa, bao gồm sản phẩm, dịch vụ, hoạt động và ý tưởng, bởi các đơn vị quyết định (con người) theo thời gian. 1.1.2 Các nhân tố ảnh hƣởng đến hành vi ngƣời tiêu dùng Khi ra quyết định mua, sử dụng hay loại bỏ sản phẩm, người tiêu dùng chịu ảnh hưởng bởi bốn thành phần: (1) Các nhân tố tâm lý cốt lõi (tiến trình bên trong), (2) Tiến trình ra quyết định, (3) Các nhân tố bên ngoài (văn hóa người tiêu dùng) và (4) Kết quả hành vi người tiêu dùng. Bốn thành phần này có mối liên hệ mật thiết với nhau. 1.1.3 Các nhân tố tâm lý cốt lõi (MAO) Trước khi người tiêu dùng ra quyết định, họ phải có một số nguồn kiến thức hay thông tin làm cơ sở cho quyết định của họ.
6 Nguồn này là các nhân tố tâm lý cốt lõi, bao gồm động cơ, khả năng và cơ hội; nhận thức và ghi nhớ thông tin; tạo lập và thay đổi thái độ. 1.1.4 Nhận thức Nhận thức là một tiến trình qua đó con người chuyển tải những ấn tượng cảm giác thành quan điểm chặt chẽ và thống nhất về thế giới xung quanh. Nhận thức bao gồm hai hoạt động chính: cảm giác (tiếp xúc, chú ý) và hiểu. Hai hoạt động này có thể diễn ra theo thứ tự hoặc đan xen, củng cố lẫn nhau. 1.2 LÝ THUYẾT VỀ LỰA CHỌN 1.2.1 Thuyết lựa chọn duy lý (Rational Choice Theory) (Homans, 1961) 1.2.2 Lý thuyết hành động hợp lý 1.2.3 Lý thuyết về tiến trình đánh giá và ra quyết định 1.2.4 Tiến trình đánh giá và lựa chọn trƣờng đại học a. Một số khái niệm: Học sinh lớp 12, hướng nghiệp, tư vấn hướng nghiệp, lựa chọn ngành nghề đào tạo, giáo dục và giáo dục đại họ, chọn trường đại học b. Tiến trình đánh giá và quyết định lựa chọn trường 1.3 TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU ĐI TRƢỚC 1.3.1 Mô hình chọn trƣờng đại học của HS a. Mô hình của Jackson (1982) Mô hình này hướng về HS, theo đó việc lựa chọn trường của HS bao gồm 3 giai đoạn: tùy chọn, loại trừ và đánh giá. Giai đoạn tùy chọn nhấn mạnh những tác động của xã hội ảnh hưởng đến việc chọn trường đại học, trong khi giai đoạn loại trừ và đánh giá nhấn mạnh đến chi phí học đại học và những đặc điểm của trường đại học. b. Mô hình của Litten (1982) Litten cho rằng quyết định chọn trường là một quá trình diễn ra liên tục gồm 5 bước: (1) có những khát vọng về trường đại học, (2) tìm kiếm, (3) thu thập thông tin, (4) gửi đơn xin nhập học và (5) ghi
7 danh vào học. Năm bước này có thể rút ngắn thành 3 giai đoạn: (1) quyết định tham gia vào quá trình giáo dục sau trung học; (2) tìm hiểu về các trường đại học; (3) phát triển một tập hợp các trường đại học để xem xét và quá trình nộp đơn và đăng ký học. Mô hình này nhận diện một tập hợp những tác động đến quá trình chọn lựa trường đại học như: hoàn cảnh kinh tế gia đình, môi trường xã hội, đặc tính cá nhân, đặc điểm trường đại học, đặc điểm trường THPT,…Theo Litten, những thuộc tính của trường trung học và những chính sách là các yếu tố quan trọng nhất trong suốt quá trình tìm kiếm. 1.3.2 Mô hình các yếu tố ảnh hƣởng đến quyết định chọn trƣờng đại học của HS a. Các nghiên cứu trên thế giới  Mô hình của David W. Chapman (1981) Mô hình nghiên cứu của David W. Chapman cho rằng việc chọn trường đại học của HS THPT là do ảnh hưởng của 2 thành phần: thành phần nhóm yếu tố đặc thù cá nhân bao gồm các yếu tố như: tình trạng kinh tế xã hội, năng lực, kết quả học tập ở THPT, mức độ giáo dục mong đợi và thành phần các yếu tố bên ngoài nhóm thành 3 loại nói chung: người thân, đặc điểm cố định của trường đại học; nỗ lực giao tiếp của trường đại học với học sinh tiềm năng.  Mô hình Cosser và Toit (2002) Cosser và Toit đã vận dụng mô hình của Chapman (1981) với một ít thay đổi để nghiên cứu ở một số quốc gia đang phát triển (Nam Phi và Ấn Độ) để nghiên cứu các ảnh hưởng đến việc chọn trường đại học của HS lớp 12. Kết quả nghiên cứu của hai tác giả này có 10 yếu tố chia thành 2 nhóm yếu tố quyết định đến lựa chọn trường đại học của HS trường THPT. Một nhóm yếu tố thể hiện “đặc tính của nhà trường” và nhóm còn lại thể hiện “những ảnh hưởng khác” (người thân, gia đình, bạn bè, thầy, cô giáo,…), 10 yếu tố này bao gồm: danh tiếng của trường, danh tiếng của khoa, có ký túc xá tốt, có các tiện ích sinh hoạt thể thao, khả
8 năng có học bổng, cho phép học qua thư tín, vị trí thuận tiện, học phí thấp, có mối quân hệ với người thân và bạn bè gợi ý.  Mô hình nghiên cứu của Dana D.Clayton (2013) Dana D.Clayton (2013) đã tiến hành nghiên cứu “Các yếu tố tác động đến quyết định chọn trường đại học của học sinh trung học phổ thông năm cuối cấp có thành tích học tập cao” với các nhóm yếu tố: - Mức độ ảnh hưởng của người khác khi xem xét quyết định chọn trường Đại Học - Những thành tố thuộc về danh tiếng của trường Đại Học D.Clayton đã nghiên cứu mẫu 114 học sinh sắp tốt nghiệp có thành tích học tập cao của ba trường trung học phổ thông tư thục và một trường đặc cách ở vùng Tây Nam bang Indiana. Nghiên cứu chỉ ra rằng 67% học sinh tham gia muốn theo học trường đại học công lập và 33% chọn trường đại học tư thục. Theo kết quả nghiên cứu, cả hai nhóm học sinh trên đều xem yếu tố chất lượng chương trình đào tạo là quan trọng nhất.  Các nghiên cứu liên quan khác Nghiên cứu của Bromley H. Kniveton (2004), Michael Borchert (2002), Marvin J. Burns (2006) b. Nghiên cứu ở Việt Nam  Mô hình của Trần Văn Quí, Cao Hào Thi (2009) Kết quả phân tích 227 bảng trả lời của học sinh lớp 12 năm học 2008- 2009 của 5 trường THPT tại Quảng Ngãi phản ánh cho thấy 5 yếu tố bao gồm yếu tố cơ hội việc làm trong tương lai; yếu tố đặc điểm cố định của trường đại học; yếu tố về bản thân cá nhân học sinh; yếu tố về cá nhân có ảnh hưởng đến quyết định của học sinh và yếu tố về thông tin có sẵn trong việc lựa chọn trường đại học.  Mô hình của Trương Thị Vân Anh (2016) Kết quả nghiên cứu của mô hình cho thấy có 3 nhóm yếu tố quyết định đến việc chọn trường của học viên đó là: Đặc điểm của
9 trường đại học, Đặc điểm của cá nhân học viên và giao tiếp xã hội. Trong đó yếu tố xã hội hóa là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong quyết định lựa chọn trường đại học của học viên.  Mô hình của Nguyễn Phương Toàn (2011) Kết quả nghiên cứu qua việc khảo sát 402 HS của 8 trường THPT tại địa bàn tỉnh Tiền Giang năm học 2011, tác giả này đã xác định được 5 yếu tố có ảnh hưởng đến quyết định chọn trường đại học của HS THPT trên địa bàn tỉnh Tiền Giang với mức độ ảnh hưởng từ mạnh đến yếu như sau: yếu tố về mức độ đa dạng và hấp dẫn ngành nghề đào tạo, yếu tố về đặc điểm của trường đại học, yếu tố về khả năng đáp ứng sự mong đợi sau khi ra trường (cơ hội làm việc trong tương lai), yếu tố về nỗ lực giao tiếp của trường đại học với HS THPT và yếu tố danh tiếng của trường đại học. Mô hình nghiên cứu giải thích được 27.6% cho tổng thể về mối liên hệ của 5 yếu tố trên với biến lựa chọn trường đại học của HS.  Mô hình của Nguyễn Minh Hà (2011) Nguyễn Minh Hà đã kết hợp một số mô hình của Chapman (1981), Litten (1982), Jackson (1982), Hossler và Gallagher (1987), Cabrera và Nasa (2000) trên cơ sở điều chỉnh một số yếu tố cho phù hợp với đối tượng khảo sát là sinh viên năm nhất của 3 khối ngành: Kinh tế - Quản trị kinh doanh, Khoa học kỹ thuật và Khoa học xã hội nhân văn của Đại học Mở TP. HCM về việc chọn trường Đại học Mở TP. HCM và đã đưa ra mô hình đưa ra 5 yếu tố lựa chọn đó là: (1) yếu tố người thân, (2) yếu tố đặc điểm của trường đại học, (3) yếu tố đặc điểm của bản thân sinh viên, (4) yếu tố công việc trong tương lai và (5) yếu tố nỗ lực của nhà trường để đưa thông tin đến HS 1.3.3 Tổng kết các yếu tố lựa chọn từ những nghiên cứu đi trƣớc 1.4 SỰ KHÁC BIỆT QUY CHẾ TUYỂN SINH CỦA TRƢỜNG ĐẠI HỌC VIỆT NAM VÀ THẾ GIỚI
10 TÓM TẮT CHƢƠNG 1 Chương này trình bày một số khái niệm, cơ sở lý thuyết có liên quan đến chủ đề nghiên cứu, một số nghiên cứu trước về chọn trường của HS do các tác giả trong và ngoài nước: Chapman (1981), Jackson (1982), Litten (1982), Cosser và Toit (2002), Dana D.Clayton (2013), M.J.Burns và các cộng sự, Cabera và La Nasa, Trần Văn Quí và Cao Hào Thi (2009), Trương Thị Vân Anh (2016), Nguyễn Minh Hà (2011), Nguyễn Phương Toàn (2011). Đồng thời kèm với khảo sát chuyên sâu được triển khai tại các trường THPT tở Đà Nẵng, tác giả đề xuất mô hình nghiên cứu “Các yếu tố lựa chọn trường đại học của học sinh lớp 12 tại TP. Đà Nẵng” trong chương 2. CHƢƠNG 2 MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ GIẢ THIẾT NGHIÊN CỨU 2.1 MÔ HÌNH ĐỀ XUẤT TRONG NGHIÊN CỨU 2.1.1 Mô hình sơ bộ đề xuất 2.1.2 Nghiên cứu ban đầu Danh tiếng của trường đại học H1 Cơ hội việc làm H2 H3 Quyết định chọn Chi phí học tập trường đại học Khả năng trúng tuyển H4 H5 Truyền thông tư vấn Hình 2.2 Mô hình lý thuyết của đề tài Nguồn: Nghiên cứu tổng hợp của tác giả, 2018 2.2 GIẢ THIẾT NGHIÊN CỨU 2.2.1 Yếu tố “Danh tiếng của trƣờng đại học”
11 Giả thiết H1: Học sinh lớp 12 lựa chọn trường đại học dựa vào yếu tố danh tiếng. 2.2.2 Yếu tố “Cơ hội việc làm” Giả thiết H2: Học sinh lớp 12 lựa chọn trường đại học dựa vào yếu tố cơ hội việc làm. 2.2.3 Yếu tố “Chi phí học tập” Giả thiết H3: Học sinh lớp 12 lựa chọn trường đại học dựa vào chi phí học tập tại trường đại học đó. 2.2.4 Yếu tố “Khả năng trúng tuyển” Giả thiết H4: Học sinh lớp 12 lựa chọn trường đại học dựa vào khả năng trúng tuyển vào trường đại học đó. 2.2.5 Yếu tố “Truyền thông tƣ vấn” Giả thiết H5: Học sinh lớp 12 lựa chọn trường đại học dựa vào yếu tố truyền thông tư vấn. TÓM TẮT CHƢƠNG 2 Trong chương này, tác giả đưa ra mô hình nghiên cứu đề xuất trên cơ sở kế thừa có chọn lọc các nghiên cứu trước và trình bày chi tiết các giả thiết được đưa vào nghiên cứu. Mô hình nghiên cứu đề xuất với 5 yếu tố lựa chọn trường đại học gồm: danh tiếng của trường đại học, cơ hội việc làm, chi phí học tập, khả năng trúng tuyển, truyền thông tư vấn. Giả thiết đưa ra về 05 yếu tố lựa chọn trường đại học của học sinh. CHƢƠNG 3 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 3.1 THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU Nghiên cứu được tiến hành thông qua hai giai đoạn, đó là: (1) Nghiên cứu định tính nhằm xây dựng bảng câu hỏi phỏng vấn cho nghiên cứu định lượng;
12 (2) Nghiên cứu định lượng nhằm thu thập, phân tích dữ liệu khảo sát, xác định mức độ tác động của các yếu tố, đánh giá và kiểm định giả thiết. 3.1.1 Nghiên cứu định tính Mục tiêu của giai đoạn này nhằm xác định các yếu tố học sinh đánh giá và quyết định khi chọn trường đại học, điều chỉnh và bổ sung các biến quan sát để đo lường các khái niệm dùng trong nghiên cứu. Phần này dựa trên mô hình lý thuyết và các nghiên cứu trước và qua việc phỏng vấn chuyên sâu các em học sinh lớp 12 tại 05 trường THPT tại TP. Đà Nẵng: Lê Quý Đôn, Phan Châu Trinh, Trần Phú, Nguyễn Hiền, Ngũ Hành Sơn. Thông qua nghiên cứu cho thấy quyết định chọn trường đại học của các em học sinh dựa trên các yếu tố như: danh tiếng của trường đại học, cơ hội việc làm, chi phí học tập, khả năng trúng tuyển, truyền thông tư vấn. 3.1.2 Nghiên cứu định lƣợng Quá trình nghiên cứu định lượng được thực hiện theo các bước như sau: - Bước 1: Nhận biết các yếu tố khi học sinh chọn trường đại học thông qua nghiên cứu định tính. - Bước 2: Phân biệt và chọn mức độ quan trọng của các tiêu chí cho từng yếu tố. Tác giả tiến hành hiệu chỉnh và xây dựng hệ thống tiêu chí độc lập cho 5 yếu tố trong mô hình nghiên cứu,. - Bước 3: Tạo ra các trường hợp nghiên cứu (trường đại học) bằng cách kết hợp với các thuộc tính trên, tiến hành khảo sát trên 30 đáp viên. Từ nghiên cứu định tính, tác giả xác định được danh sách 12 trường đại học được các em học sinh lựa chọn nhiều nhất khi quyết định xét tuyển đại học, đồng thời các trường đại học cũng được cân
13 đối và điều chỉnh theo tiêu chí có đa dạng ngành nghề đào tạo gồm cả trường đại học công lập và ngoài công lập. Dưới đây là danh sách các trường được lựa chọn để tiến hành khảo sát. Từ bảng thống kê mức độ ảnh hưởng của các yếu tố trên, tác giả đưa ra danh sách các tiêu chí của trường ĐH được thí sinh đánh giá khi chọn trường. Thông qua danh sách các tiêu chí chọn trường, tác giả sử dụng phương pháp loại trừ để lựa chọn các trường có các tiêu chí riêng biệt đưa vào khảo sát lần 2. Theo đó 08 trường được lựa chọn để làm khảo sát gồm: ĐH Kinh tế Đà Nẵng, ĐH Bách khoa Đà Nẵng, ĐH Đông Á, ĐH Duy Tân, ĐH Kiến trúc, ĐH Huế, ĐH Kinh tế TP.HCM, ĐH Tôn đức thắng. - Bước 4: Thu thập phản hồi về lựa chọn trường đại học thông qua cuộc khảo sát 205 học sinh lớp 12 tại các trường THPT của TP.Đà Nẵng. Các đáp viên trả lời đánh giá theo hình thức xếp hạng các trường đại học sẽ đăng ký xét tuyển theo nguyện vọng từ 1 đến 8 (trong đó: nguyện vọng 1 là ưu tiên nhất, nguyện vọng 8: ít ưu tiên nhất; dữ liệu sẽ được mã hoá trong SPSS theo điểm 1: ít ưu tiên nhất, điểm 8: ưu tiên nhất) 3.2 QUY TRÌNH PHÂN TÍCH DỮ LIỆU Sau khi hoàn tất việc thu thập dữ liệu, tiến hành xem xét lại các phiếu khảo sát nhằm loại đi những phiếu không đạt. Kế đó, tiến hành mã hoá, nhập liệu và làm sạch dữ liệu bằng phần mềm SPSS. Sau đó tiến hành phân tích dữ liệu qua các bước sau: - Bƣớc 1: Thống kê mô tả các đặc điểm của học sinh khi ra quyết định chọn trường đại học - Bƣớc 2: Phân tích kết hợp (Conjoint Analysis) giữa lựa chọn trường đại học với các tiêu chí nhằm đánh giá yếu tố nào quan trọng đối với việc chọn trường của học sinh và yếu tố nào là quan trọng nhất trong tâm trí của học sinh khi chọn trường.
14 TÓM TẮT CHƢƠNG 3 Trong chương này, tác giả đưa ra phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng. Phương pháp định tính được thực hiện bằng việc thảo luận nhóm gồm 20 em học sinh đang học lớp 12, trong đó tỷ lệ (nam/nữ) bằng nhau. Nội dung thảo luận là các yếu tố lựa chọn trường đại học của học sinh, kết quả thảo luận dùng để điều chỉnh cho nghiên cứu định lượng. Phương pháp nghiên cứu định lượng với kích cỡ mẫu lần 1 là 30 đáp viên nhằm xác định các tiêu chí lựa chọn cụ thể cho từng trường đại học gồm: danh tiếng của trường đại học (2 tiêu chí), cơ hội việc làm (2 tiêu chí), chi phí học tập (tiêu chí), khả năng trúng tuyển (tiêu chí), truyền thông tiếp thị và tư vấn tuyển sinh (tiêu chí) và khảo sát lần 2 với kích cỡ 205 đáp viên nhằm thoả mãn nhu cầu phân tích kết hợp, đối tượng khảo sát là các học sinh lớp 12 THPT chuẩn bị dự thi tốt nghiệp THPT QG và xét tuyển đại học năm học 2017 – 2018. Ngoài ra, các đặc điểm mẫu nghiên cứu còn lại được sử dụng nhằm hỗ trợ cho việc thống kê mô tả về các thuộc tính liên quan đến đối tượng khảo sát và đưa ra phương pháp phân tích dữ liệu nhằm tìm ra những kết quả nghiên cứu. CHƢƠNG 4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 4.1 ĐẶC ĐIỂM CỦA MẪU NGHIÊN CỨU Mẫu khảo sát được thực hiện tại 15 trường THPT công lập (theo bảng 3.2) với cỡ mẫu n=205. Các phiếu thu thập đảm bảo 100% hợp lệ vì vậy được sử dụng đầy đủ trong phân tích dữ liệu 4.1.1 Phân bố mẫu theo giới tính Trong số 205 mẫu khảo sát hợp lệ, 100% là học sinh THPT công lập bao gồm 95 nam (46.3%) và 110 nữ (53.7%). Theo đó, với mẫu
15 khảo sát này cho thấy tỷ lệ học sinh nam và nữ chệnh lệch nhau không đáng kể (bảng 4.2 và biểu đồ 4.1) 4.1.2 Phân bố mẫu theo dự tính sau khi tốt nghiệp Xét về dự định sau khi tốt nghiệp THPT có 119 em xét tuyển ĐH, CĐ (58%), học nghề hoặc TCCN có 24 em (11.7%), thi lại nếu không đậu có 21 em (10.2%), đi du học có 34 em (16.6%) và dự định khác có 7 em (3.4%). Với mẫu khảo sát trên cho thấy dự định sau khi tốt nghiệp THPT của các em học sinh lớp 12 tại TP.Đà Nẵng chủ yếu sẽ xét tuyển vào các trường ĐH, CĐ. 4.1.3 Phân bố mẫu theo mức độ chắn chắc chọn trƣờng đại học và thời gian tìm hiểu trƣờng Về thời gian học sinh bắt đầu tìm hiểu về trường đại học xét tuyển ở lớp 10 là 36 em chiếm tỷ lệ 17.6%, 58 em tìm hiểu về trường đại học ở lớp 11 chiếm tỷ lệ 28.3%, 50 em tìm hiểu về trường đại học ở học kỳ I lớp 12 chiếm tỷ lệ 24.4%, 45 em tìm hiểu về trường đại học ở học kỳ II lớp 12 chiếm tỷ lệ 22.0%, 16 em không nhớ thời gian tìm hiểu về trường hoặc vào thời gian khác chiếm tỷ lệ 7.8% (bảng 3.5 và biểu đồ 3.3). Về mức độ chắc chắn chọn trường đăng ký xét tuyển, cụ thể là 24 học sinh (11.7%) rất chắc chắn, 65 học sinh (31.7%) chắc chắn chọn trường, 58 học sinh (28,.3%) vẫn còn phân vân, 38 học sinh (18.5%) không chắc chắn trong việc chọn trường và 20 học sinh (9.8%) rất không chắc chắn trong việc chọn trường dự thi (có thể có một dự định khác như đi du học hoặc chọn học các trường TCCN…) (bảng 3.5) 4.1.4 Phân bố mẫu theo ngành/nghề chọn của học sinh Xét về mặt ngành/ nghề chọn xét tuyển đại học của học sinh, khảo sát cho thấy xu hướng hiện nay đa số học sinh chọn khối ngành kinh tế (33.2%), các khối ngành còn lại như Khoa học tự nhiên (18.5%), Kỹ thuật (14.1%), Sư phạm (11.2%), Sức khoẻ (8.8%), Xã
16 hội nhân văn (8.3%) và các khối ngành khác là 5.9%. Tương ứng với ngành nghề được chọn thì các trường đào tạo thuộc khối kinh tế cũng được chọn nhiều hơn các trường đào tạo các ngành nghề khác. 4.2 PHÂN TÍCH KẾT HỢP 4.2.1 Kiểm định giả thiết lựa chọn trƣờng đại học Ta có mô hình ước lượng được trình bày như sau: U= bo+ b1x1 + b2x2 + b3x3 + b4x4 + b5x5+ b6x6 + b7x7 + b8x8 + b9x9 + b10x10 Kết quả xử lý được trình bày trong bảng 4.5 Bảng 4.5 Kết quả phân tích kết hợp Mức độ quan Yếu tố Mức độ Hệ số lợi ích (ij) trọng của yếu tố Danh tiếng Trung bình -0.152 14.302 Nổi tiếng -0.304 Cơ hội việc Trung bình 0.125 13.039 làm Cao 0.250 Chi phí học Trung bình 1.374 tập 25.539 Cao 2.747 Khả năng Thấp 0.648 21.131 trúng tuyển Cao 1.297 Truyền thông Ít 0.773 25.990 tư vấn Nhiều -0.773 (Constant) 1.193 Từ kết quả phân tích trên, tác giả kết luận một số vấn đề sau:  Kiểm định giả thiết lựa chọn trƣờng đại học - Ta thấy hệ số lợi ích của yếu tố danh tiếng của trường đại học ở mức độ trung bình và nổi tiếng là khác nhau (-0.152-(-0.304)) #0), từ đó kết luận danh tiếng của trường đại học là yếu tố mà học sinh dựa
17 vào khi chọn trường đại học. Vì vậy ta chấp nhận giả thiết H1: học sinh lớp 12 tại TP. Đà Nẵng lựa chọn trường đại học dựa vào danh tiếng của trường đại học đó. - Hệ số lợi ích của yếu tố cơ hội việc làm tương lai ở mức độ trung bình và cao là khác nhau (0.250-0.125 #0), với kết quả trên có thể thấy rằng cơ hội việc làm tương lai là yếu tố mà học sinh quan tâm khi chọn trường, từ đó ta chấp nhận giả thiết H2: học sinh lớp 12 tại TP. Đà Nẵng lựa chọn trường đại học dựa vào cơ hội việc làm tương lai của trường đại học đó. - Hệ số lợi ích của yếu tố chi phí học tập ở mức độ trung bình và cao là khác nhau (2.747-1.374 #0), từ đó kết luận chi phí học tập là yếu tố mà học sinh quan tâm khi chọn trường đại học. Vì thế ta chấp nhận giả thiết H3: học sinh lớp 12 tại TP. Đà Nẵng lựa chọn trường đại học dựa vào chi phí học tập của trường đó. - Với hệ số lợi ích của yếu tố khả năng trúng tuyển vào trường đại học ở mức độ thấp và cao là khác nhau (1.297-0.648 #0), điều này cho thấy khả năng trúng tuyển là yếu tố mà học sinh quan tâm khi chọn trường, vì vậy ta chấp nhận giả thiết H4: học sinh lớp 12 tại TP. Đà Nẵng lựa chọn trường đại học dựa vào khả năng trúng tuyển của cá nhân vào trường đại học đó. - Hệ số lợi ích của yếu tố truyền thông tư vấn ở mức độ trung bình và cao là khác nhau (0.773- (-0.773) #0), từ đây cũng cho kết quả về việc truyền thông tư vấn là yếu tố cần thiết trong quyết định chọn trường của học sinh, vì thế ta chấp nhận giả thiết H5: học sinh lớp 12 tại TP. Đà Nẵng lựa chọn trường đại học dựa vào truyền thông tư vấn của trường đại học đó.  Mức độ tác động của từng yếu tố đến quyết định chọn trƣờng của học sinh - Hệ số lợi ích của yếu tố danh tiếng trường đại học theo mức độ trung bình (-0.152) và nổi tiếng (-0.304) cho biết danh tiếng của trường
18 đại học càng nổi tiếng thì học sinh có xu hướng lựa chọn trường đó càng thấp, hay đối với các trường có danh tiếng trung bình thì việc lựa chọn trường của học sinh cũng có xu hướng tương tự. - Hệ số lợi ích của yếu tố cơ hội việc làm theo mức độ trung bình (0.125) và cao (0.250) cho biết cơ hội việc làm của trường đại học càng cao xu hướng lựa chọn trường càng cao, kết quả trên hoàn toàn đúng với lập luận ban đầu cũng như những nghiên cứu có trước, điều này có nghĩa học sinh rất mong muốn lựa chọn trường đại học có cơ hội việc làm tốt trong tương lai, nếu các trường đại học truyền thông và thể hiện tốt điều này sẽ gia tăng cơ hội đăng ký và dự tuyển của thí sinh. - Hệ số lợi ích của yếu tố chi phí học tập theo mức độ trung bình (1.374) và cao (2.747) cho biết trường đại học có chi phí học tập càng cao học sinh càng có xu hướng lựa chọn trường đó càng cao và đối với các trường có mức học phí trung bình thì xu hướng lựa chọn trường cũng tỷ lệ thuận theo hệ số lợi ích, điều này trái ngược với nhận định ban đầu của tác giả, vì những nghiên cứu có trước đã kết luận chi phí học tập càng phù hợp học sinh sẽ lựa chọn trường đó càng nhiều. - Hệ số lợi ích của yếu tố khả năng trúng tuyển theo mức độ thấp (0.68) và cao (1.297) cho biết trường đại học có khả năng trúng tuyển càng cao học sinh càng có xu hướng lựa chọn trường đại học đó, nếu khả năng trúng tuyển ở mức độ trung bình, học sinh vẫn có thể lựa chọn trường đại học này nhưng mức độ tác động ít hơn. - Hệ số lợi ích của yếu tố truyền thông tư vấn theo mức độ ít (0.773) và nhiều (-0.773) cho biết trường đại học có yếu tố truyền thông tư vấn càng nhiều học sinh sẽ có xu hướng ít lựa chọn trường đó và ngược lại nếu trường đại học có truyền thông tư vấn ít học sinh lại có xu hướng lựa chọn trường đại học đó nhiều hơn. Kết quả phân tích trên trái ngược với lý luận ban đầu của tác giả, điều này có thể được giải thích bởi mẫu nghiên cứu là các bạn học sinh các trường THPT