Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản từ Ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước tỉnh Quảng Bình

Chia sẻ: Cuahapbia | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

13
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung của luận văn gồm có 3 chương, trình bày như sau: Cơ sở lý luận về công tác kiểm soát chi vốn đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước của KBNN; Thực trạng công tác kiểm soát chi vốn đầu tư XDCB từ Ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước tỉnh Quảng Bình; Khuyến nghị hoàn thiện công tác kiểm soát chi vốn đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước tỉnh Quảng Bình.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản từ Ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước tỉnh Quảng Bình

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ HOÀNG THỊ DIỆU LÊ KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC QUA KHO BẠC NHÀ NƢỚC TỈNH QUẢNG BÌNH TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG Mã số: 8.34.02.01 Đà Nẵng - Năm 2021
Công trình được hoàn thành tại TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ, ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS. Nguyễn Hòa Nhân Phản biện 1: PGS.TS. VÕ THỊ THÚY ANH Phản biện 2: PGS.TS. NGUYỄN THỊ MÙI Luận văn được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ Tài chính - Ngân hàng họp tại Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng vào ngày 28 tháng 3 năm 2021 Có thể tìm hiểu luận văn tại:  Trung tâm Thông tin-Học liệu, Đại học Đà Nẵng  Thư viện trường Đại học Kinh tế, ĐHĐN
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Hoạt động đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng là một trong những vấn đề then chốt trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Trong cơ cấu nguồn vốn đầu tư phát triển thì nguồn vốn ngân sách nhà nước chiếm tỷ trọng lớn, đóng vai trò chủ lực, làm nền tảng cho các hoạt động đầu tư của đất nước nói chung và đầu tư của các cơ quan, doanh nghiệp nhà nước nói riêng. Đầu tư xây dựng cơ bản là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, hàng năm Nhà nước ta giành trên chục ngàn tỷ đồng ngân sách nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản. Chính vì vậy, công tác kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước giúp sử dụng tiết kiệm, hiệu quả vốn ngân sách nhà nước đối với quá trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, nó có vai trò vô cùng quan trọng. Với vị trí đặc biệt quan trọng như vậy, công tác kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước ở các địa phương là điều rất cần thiết và thực sự quan trọng. Cũng như trong cả nước, việc kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản qua KBNN Quảng Bình cũng được chú trọng. Các cấp chính quyền tỉnh và đặc biệt là hệ thống Kho bạc Nhà nước trên địa bàn đã có nhiều nỗ lực trong việc triển khai thực hiện cơ chế chính sách chung, cải tiến quy trình, thủ tục cấp phát và quản lý sử dụng, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra; kịp thời phát hiện những khoản chi đầu tư xây dựng cơ bản sai mục đích, sai nguyên tắc, vi phạm quy trình, sai định mức chi tiêu...góp phần quan trọng vào việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư XDCB từ NSNN theo nhiệm vụ được giao. Những thành tựu trong thời gian qua đã đạt được trong
2 công tác kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước qua KBNN Quảng Bình có thể kể đến như: đã triển khai nhiều dự án đầu tư thuộc nguồn vốn ngân sách nhà nước và có những đóng góp to lớn trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhà. Bên cạnh những thành tựu đã đạt được trong việc kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước qua Kho bạc Nhà nước Quảng Bình vẫn còn những tồn tại. Tình hình giải ngân vốn đầu tư XDCB trên địa bàn tỉnh Quảng Bình đạt tỷ lệ còn thấp. Thu hồi tạm ứng dù đạt tỷ lệ tương đối, nhưng vẫn chưa cao. Nguyên nhân xác định ban đầu có thể kể đến các lý do như hệ thống các văn bản pháp quy chưa được đồng bộ, việc triển khai ở cơ sở còn lúng túng, lực lượng cán bộ có chuyên môn quản lý đầu tư còn thiếu và yếu, chất lượng công trình còn thấp, đầu tư dàn trải, hiệu quả chưa cao... Từ đó đã gây tác động và làm ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhà. Vì những lý do trên, tác giả quyết định lựa chọn đề tài “Kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản từ Ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước tỉnh Quảng Bình” làm đề tài nghiên cứu thạc sĩ của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu a. Đối tượng nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu công tác kiểm soát chi vốn đầu tư XDCB từ NSNN qua việc tiến hành điều tra bằng bảng hỏi, phiếu điều tra đối với 15 đối tượng là các cán bộ làm công tác kiểm soát chi; và 30 đối tượng là các chủ đầu tư trực tiếp quản lý các công trình xây dựng cơ bản. b. Phạm vi nghiên cứu:
3 + Phạm vi nội dung: Nghiên cứu kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản NSNN qua KBNN tỉnh bao gồm: Nội dung kiểm soát chi, bộ máy kiểm soát chi, công cụ kiểm soát chi và quy trình kiểm soát chi. + Phạm vi không gian: tại KBNN Quảng Bình. + Phạm vi thời gian: năm 2017 đến năm 2019. 4. Phƣơng pháp nghiên cứu 5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài 6. Bố cục của đề tài Ngoài phần mở đầu và kết luận, phụ lục và danh mục tham khảo luận văn được kết cấu thành 03 chương, bao gồm: Chương 1: Cơ sở lý luận về công tác kiểm soát chi vốn đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước của KBNN Chương 2: Thực trạng công tác kiểm soát chi vốn đầu tư XDCB từ Ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước tỉnh Quảng Bình Chương 3: Khuyến nghị hoàn thiện công tác kiểm soát chi vốn đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước tỉnh Quảng Bình 7. Tổng quan tình hình nghiên cứu
4 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI VỐN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC 1.1. KHÁI QUÁT VỀ CHI VỐN ĐẦU TƢ XDCB TỪ NSNN 1.1.1. Đầu tƣ xây dựng cơ bản và chi đầu tƣ xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nƣớc a. Khái niệm Chi ngân sách nhà nước b. Khái niệm đầu tư xây dựng cơ bản c. Vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước d. Chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước Chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước là quá trình chi từ ngân sách nhà nước. Khoản ngân sách được chi này sau đó sẽ được sử dụng vào mục đích đầu tư xây dựng cơ bản, tạo cơ sở hạ tầng kỹ thuật để phát triển toàn diện về kinh tế và xã hội. 1.1.2. Đặc điểm của chi đầu tƣ XDCB từ NSNN 1.2. KIỂM SOÁT CHI VỐN ĐẦU TƢ XDCB TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CỦA KBNN 1.2.1. Khái niệm và ý nghĩa kiểm soát chi vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN của KBNN a. Khái niệm Kiểm soát chi đầu tư XDCB từ nguồn NSNN qua KBNN là việc KBNN thực hiện kiểm tra, kiểm soát các khoản chi đầu tư XDCB từ nguồn NSNN theo các chính sách, chế độ, tiêu chuẩn và định mức chi tiêu do Nhà nước quy định theo những nguyên tắc, hình thức và phương pháp quản lý tài chính trong quá trình cấp phát, thanh toán và chi trả các khoản chi về XDCB của NSNN.
5 b. Ý nghĩa kiểm soát chi vốn đầu tư XDCB từ NSNN của KBNN 1.2.2. Mục tiêu kiểm soát chi vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN của KBNN Thứ nhất, nhằm đảm bảo các khoản chi tiêu đúng đối tượng, đúng nội dung của dự án đã được phê duyệt, theo đúng đơn giá hợp đồng A-B ký kết, góp phần chống lãng phí, thất thoát trong công tác quản lý chi đầu tư XDCB, nâng cao hiệu quả vốn đầu tư. Thứ hai, qua công tác kiểm soát chi đầu tư làm cho các chủ đầu tư hiểu rõ hơn để thực hiện đúng chính sách, chế độ về quản lý đầu tư và xây dựng, góp phần đưa công tác quản lý đầu tư và xây dựng đi vào nề nếp, đúng quỹ đạo, từ đó nâng cao vai trò và vị thế của KBNN là cơ quan kiểm soát chi đầu tư XDCB từ NSNN. Thứ ba, qua công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB từ NSNN, KBNN đóng góp tích cực và có hiệu quả với các cấp chính quyền khi xây dựng chủ trương đầu tư, xây dựng kế hoạch đầu tư dài hạn và hàng năm sát với tiến độ thực hiện dự án. Tham mưu với các Bộ, ngành trong việc hoạch định chính sách quản lý đầu tư, thu hút được các nguồn vốn đầu tư. 1.2.3. Công tác tổ chức và nguyên tắc kiểm soát chi vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN của KBNN a. Công tác tổ chức Tổ chức thực hiện kiểm soát chi vốn đầu tư XDCB của KBNN thì KBNN được tổ chức theo nguyên tắc tập trung, thống nhất, thành hệ thống dọc từ Trung ương đến địa phương. b. Nguyên tắc kiểm soát chi vốn đầu tư XDCB từ NSNN của KBNN
6 * Nguyên tắc tạm ứng vốn đầu tư XDCB: * Nguyên tắc kiểm soát thanh toán vốn đầu tư XDCB 1.2.4. Quy trình và nội dung kiểm soát chi vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN của KBNN a. Quy trình kiểm soát chi vốn đầu tư XDCB từ NSNN b. Nội dung kiểm soát chi vốn đầu tư XDCB từ NSNN qua hệ thống Kho bạc Nhà nước * Kiểm soát hồ sơ pháp lý ban đầu * Kiểm soát thanh toán tạm ứng và thu hồi tạm ứng vốn đầu tư xây dựng cơ bản * Kiểm soát thanh toán khối lượng hoàn thành * Quyết toán dự án, công trình xây dựng cơ bản 1.2.5. Các tiêu chí đánh giá kết quả công tác kiểm soát chi vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN của KBNN a. Tiêu chí định tính - Mức độ cải cách thủ tục hành chính trong công tác kiểm soát thanh toán - Mức độ chặt chẽ trong kiểm soát thanh toán - Sự tuân thủ quy trình KSC vốn đầu tư XDCB NSNN qua hệ thống KBNN. - Bộ máy tổ chức công tác KSC vốn đầu tư XDCB từ NSNN qua hệ thống KBNN có thực sự hiệu quả hay không - Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động KSC vốn đầu tư XDCB trong hệ thống KBNN - Chất lượng của công tác thanh tra, kiểm tra đối với công tác KSC vốn đầu tư XDCB cũng góp phần không nhỏ đến hoạt động KSC trong hệ thống KBNN.
7 b. Tiêu chí định lượng - Tiến độ giải ngân vốn - Số từ chối trong năm: - Tỷ lệ thu hồi tạm ứng trong năm: Tỷ lệ này càng cao càng chứng tỏ vốn tạm ứng được thực hiện đúng mục đích và hiệu quả; ngân sách nhà nước không bị chiếm dụng. - Số dư tạm ứng quá hạn, khó đòi: Tỷ lệ ngược lại với tỷ lệ thu hồi tạm ứng trong năm, số dư càng lớn thì vốn NSNN càng bị thất thoát. 1.3. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN KẾT QUẢ CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI VỐN ĐẦU TƢ XDCB TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC 1.3.1. Nhân tố bên trong 1.3.2. Nhân tố bên ngoài KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI VỐN ĐẦU TƢ XDCB TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TẠI KBNN TỈNH QUẢNG BÌNH 2.1. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN, KINH TẾ, XÃ HỘI CÓ ẢNH HƢỞNG ĐẾN CHI ĐẦU TƢ XDCB TẠI TỈNH QUẢNG BÌNH 2.1.1. Điều kiện tự nhiên 2.1.2. Tình hình kinh tế - xã hội Năm 2019, tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt 12,01%. Cơ cấu kinh tế năm 2019: nông, lâm nghiệp và thủy sản: 22,9%, công nghiệp
8 - xây dựng: 25,7%, dịch vụ: 51,4%. Thu ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh đạt 45.976 tỉ đồng, trong đó thu nội địa đạt 34.323 tỉ đồng, thu xuất nhập khẩu đạt 11.600 tỉ đồng. 2.1.3. Tình hình đầu tƣ xây dựng cơ bản tại Quảng Bình Đến năm 2019, trong cả ba khu vực kinh tế, tỉnh chỉ có khu vực công nghiệp - xây dựng duy trì được tốc độ tăng trưởng như năm các năm trước đó, chiếm 20,4%, tăng 1,2% so với năm 2018. Khối lượng vốn đầu tư toàn xã hội ước thực hiện 10.823,9 tỷ đồng, tăng 6,8% so với cùng kỳ năm 2018. Trong đó, khối lượng vốn khu vực Nhà nước ước thực hiện 3.423,2 tỷ đồng, giảm 16,3% so với cùng kỳ năm 2018, vốn đầu tư khu vực Nhà nước trên địa bàn tỉnh năm 2019 giảm so với cùng kỳ năm 2018; khối lượng vốn khu vực ngoài nhà nước ước thực hiện 7.400,7 tỷ đồng, tăng 22,3% so với cùng kỳ năm 2018. 2.2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI VỐN ĐẦU TƢ XDCB TỪ NSNN TẠI KBNN TỈNH QUẢNG BÌNH 2.2.1. Thực trạng bộ máy và cán bộ kiểm soát chi vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN tại KBNN Quảng Bình * Thực trạng cán bộ kiểm soát chi vốn đầu tư XDCB từ NSNN tại KBNN Quảng Bình Tại KBNN Quảng Bình, bộ máy tổ chức dần được kiện toàn ổn định và hoạt động hiệu quả. Năm 2017, thực hiện sáp nhập Phòng Giao dịch KBNN Quảng Bình vào văn phòng KBNN Quảng Bình, nên số biên chế tăng từ 16 người (năm 2016) lên 22 người.
9 2.2.2. Hệ thống văn bản trong cơ chế vận hành Việc xây dựng và ban hành và thực hiện các văn bản hướng dẫn có hiệu quả, hiệu lực đóng vai trò hết sức quan trọng quyết định chất lượng công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB, để tiến hành kiểm soát tốt, hiệu quả thì cán bộ kiểm soát thanh toán vốn đầu tư XDCB phải nắm vững các văn bản pháp lý của Nhà nước quy định về quản lý đầu tư XDCB, về quản lý chi phí xây dựng và quy trình kiểm soát thanh toán vốn đầu tư. 2.2.3. Quy trình kiểm soát chi vốn đầu tƣ XDCB từ ngân sách nhà nƣớc tại KBNN tỉnh Quảng Bình Từ tháng 12/2016, toàn hệ thống KBNN thực hiện kiểm soát chi theo quy trình mới kèm theo quyết định 5657/QĐ-KBNN ngày 28 tháng 6 năm 2016 của KBNN (Quy trình 5657), thay thế quy trình cũ 282 trước đây. * Quy trình kiểm soát chi đầu tư tại Kho bạc Nhà nước Quảng Bình cụ thể hiện nay thực hiện như sau: Khác với quy trình theo Quyết định số 282/QĐ-KBNN ngày 20/4/2012 của Tổng Giám đốc KBNN, quy trình theo Quyết định 5657/QĐ-KBNN ngày 28 tháng 6 năm 2016 của KBNN rút ngắn từ 7 ngày làm việc xuống còn 3 ngày làm việc. Cùng với đó, thực hiện quy trình mới theo Đề án thống nhất đầu mối kiểm soát chi tại Quyết định 4377/QĐ-KBNN ngày 25 tháng 9 năm 2017 của KBNN, một số bước được thay đổi. Nhìn chung trong thời gian qua, KBNN Quảng Bình đã chấp hành tốt các quy định về quản lý, kiểm soát chi đầu tư, đặc biệt là quy trình kiểm soát chi đầu tư qua KBNN. Từ các kết luận của các đoàn thanh tra, kiểm tra, kiểm toán nhà nước cho thấy: các khoản chi
10 ĐTXDCB của các CĐT đều đảm bảo chặt chẽ, đúng quy định của nhà nước quy định; đáp ứng kịp thời các yêu cầu thanh toán, chi trả, tạo điều kiện thuận lợi cho các CĐT trên địa bàn. Về quy trình thực hiện công tác KSC, có 69% cán bộ kiểm soát chi cho rằng hợp lý, đây phần lớn là cán bộ công tác tại phòng kiểm soát chi trên 5 năm và có độ tuổi trẻ vì đã nắm rõ các quy trình đầu tư và nhanh chóng làm quen được với việc nhập chứng từ trên hệ thống. 25% cán bộ cho rằng quy trình hiện tại là bình thường, đây là cán bộ công tác tại phòng kiểm soát chi trên 5 năm, nhưng có độ tuổi lớn do sẽ tiếp cận với việc nhập chứng từ chậm hơn. 6% còn lại là số cán bộ từ phòng kế toán chuyển qua thực hiện theo đề án thống nhất đầu mối kiểm soát chi 4377. 2.2.4. Thực trạng công tác kiểm soát chi vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN tại KBNN tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2017 – 2019 a. Thực trạng kiểm soát hồ sơ pháp lý ban đầu Tại KBNN tỉnh Quảng Bình, cán bộ kiểm soát chi thực hiện kiểm soát hồ sơ, chứng từ qua việc kiểm tra số lượng và loại hồ sơ; kiểm tra tính hợp pháp, hợp lệ của hồ sơ. Cán bộ kiểm soát chi trực tiếp nhận hồ sơ và kiểm tra sơ bộ về số lượng và tính pháp lý, sự logic của hồ sơ. Sau đó, thực hiện các thủ tục giao nhận 1 cửa, hẹn thời gian giải quyết và trả hồ sơ theo quy định trên phiếu thông báo ngay tại thời điểm giao nhận với chủ đầu tư. Tỷ lệ 56,7% chủ đầu tư hài lòng về thái độ, phong cách giao dịch của cán bộ kiểm soát chi KBNN Quảng Bình, tuy nhiên chỉ có 26,7% chủ đầu tư đánh giá cao thái độ làm việc của các cán bộ kiểm soát chi và có đến 16,6% không hài lòng với thái độ làm việc đó,
11 được phản ánh là còn có hiện tượng quan liêu, nhũng nhiễu, gây khó khăn với khách hàng. b. Thực trạng kiểm soát thanh toán tạm ứng và thu hồi tạm ứng vốn đầu tư xây dựng cơ bản * Tình hình phân bổ kế hoạch vốn cho các công trình đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN Trong tỷ trọng kế hoạch vốn bố trí cho chi ĐTXDCB từ nguồn NSNN thì nguồn ngân sách địa phương chiếm tỷ trọng lớn, gồm ngân sách cấp Tỉnh, huyện và ngân sách xã, phường; xấp xỉ khoảng 99% kế hoạch vốn được giao cho các công trình, dự án. * Tình hình tạm ứng vốn Theo quy định tại Quyết định số 5657/QĐ-KBNN ngày 28/12/2016 của KBNN về quy trình kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản thì toàn bộ hồ sơ tài liệu của dự án, đều tập trung vào một đầu mối, đó là phòng Kiểm soát chi ngân sách nhà nước sau đó mới chuyển cho Phòng Kế toán Nhà nước để mở tài khoản giao dịch đồng thời thực hiện nhiệm vụ kiểm soát chi vốn cho dự án. Như vậy với việc quy định cụ thể việc tạm ứng vốn phải ghi rõ trong hợp đồng, mức tạm ứng tối đa là 50% giá trị hợp đồng và tối đa là 30% kế hoạch vốn giao hàng năm cho dự án đã làm giảm đáng kể số dư tạm ứng VĐT XDCB, nâng cao trách nhiệm của CĐT trong việc cho nhà thầu tạm ứng vốn, giảm được tình trạng tạm ứng vốn tràn lan, sử dụng vốn sai mục đích, kém hiệu quả trong đầu tư XDCB. Từ năm 2017 - 2019, cùng với hệ thống KBNN toàn quốc, KBNN Quảng Bình đã triển khai thực hiện tốt cơ chế quản lý và kiểm soát Cam kết chi qua KBNN, góp phần ngăn chặn tình trạng nợ
12 đọng trong lĩnh vực XDCB; đặc biệt là thực hiện cải cách hành chính trong quản lý chi NSNN theo hướng công khai, minh bạch. Qua tình hình thanh toán tạm ứng vốn, cho thấy: với việc ban hành những quy định mới về tỷ lệ tạm ứng trên hợp đồng đầu tư xây dựng cơ bản, kiểm soát tạm ứng vốn chặt chẽ hơn đã ngăn chặn được tình trạng tham nhũng, chiếm dụng vốn ngân sách nước của nhà thầu. Kho bạc Nhà nước Quảng Bình thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo các chủ đầu tư thực hiện tạm ứng và thu hồi tạm ứng vốn đúng quy định do đó đã kích thích được các công trình xây dựng cơ bản đẩy nhanh tiến độ thi công theo đúng thời hạn, giúp các chủ đầu tư sử dụng vốn đúng mục đích và hiệu quả, tránh lãng phí. * Tình hình thu hồi tạm ứng vốn đầu tư XDCB từ NSNN tại KBNN Quảng Bình Hiện nay, cơ chế tạm ứng được mở ra thông thoáng hơn cho chủ đầu tư và nhà thầu đã đặt ra những hệ lụy trong công tác thu hồi tạm ứng, đòi hỏi mỗi một cán bộ kiểm soát chi của KBNN Quảng Bình phải kiểm soát chặt chẽ hơn nữa số dư tạm ứng của các công trình, dự án theo từng hạng mục cụ thể để kịp thời đôn đốc các chủ đầu tư thu hồi tạm ứng đúng quy định. Tuy nhiên, nhiều khó khăn trong công tác này vẫn đặt ra nhiều thách thức, trăn trở đối với cán bộ làm công tác kiểm soát chi vốn đầu tư XDCB từ NSNN của KBNN Quảng Bình. Vẫn còn có một số các dự án được tạm ứng hạng mục xây dựng nhưng trong quá trình thi công nhà thầu không đảm bảo được năng lực thực hiện hoặc nhà thầu bị phá sản, vỡ nợ dẫn đến không thể tiếp tục công việc đã ký kết theo hợp đồng, không có khối lượng để thanh toán tạm ứng cũng như không có khả năng nộp trả NSNN. Đối với các trường hợp này
13 KBNN Quảng Bình đã nhiều lần phát công văn để làm việc với chủ đầu tư và nhà thầu, đồng thời có văn bản gửi đến các cơ quan chức năng để phối hợp giải quyết. Qua đây cho thấy các doanh nghiệp xây dựng đã chiếm dụng và gây lãng phí vốn của Nhà nước. c. Thực trạng kiểm soát thanh toán khối lượng hoàn thành Trong giai đoạn 2017-2019, tổng vốn đầu tư xây dựng cơ bản kiểm soát qua Kho bạc Nhà nước tỉnh Quảng Bình cơ bản đều tăng qua các năm, tốc độ tăng trưởng bình quân đạt 7,07%/năm. Nhìn chung tổng số vốn đầu tư xây dựng cơ bản thanh toán qua Kho bạc tăng dần qua mỗi năm. d. Thực trạng kiểm soát công tác quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản Công tác quyết toán dự án, công trình hoàn thành ngày càng có tiến bộ nhanh hơn so với các năm trước đây. Nhiều chủ đầu tư đã chấp hành và thực hiện tốt nhiệm vụ về quyết toán hoàn thành theo quy định, tiến độ quyết toán dự án, công trình được đẩy nhanh, giảm dần tồn đọng từ các năm trước. Giai đoạn 2017-2019, qua công tác kiểm soát chi vốn thực hiện đầu tư, KBNN đã phát hiện và từ chối thanh toán vốn do các Chủ đầu tư vi phạm các quy định của Nhà nước như: Sai quy định ghi chép trên chứng từ, thiếu thủ tục hồ sơ pháp lý, vượt dự toán, không lô gic về mặt thời gian . . . với tổng số tiền: 11.389 triệu đồng của 415 hồ sơ công trình, dự án, chiếm 1,5% số vốn đề nghị thanh toán. Tổng số hồ sơ mà các chủ đầu tư gửi về kho bạc đề nghị thanh toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản trong giai đoạn 2017-2019 là 531 hồ sơ, với tổng số tiền tương ứng là 154,1 tỷ đồng. Tuy nhiên, qua
14 công tác kiểm soát chi vốn đầu tư xây dựng cơ bản giai đoạn 2017- 2019 tại Kho bạc Nhà nước tỉnh Quảng Bình đã phát hiện và từ chối thanh toán vốn do các Chủ đầu tư vi phạm các quy định của Nhà nước như: Hồ sơ chưa đầy đủ hồ sơ theo quy định, sai biểu mẫu theo quy định, sai nội dung với dự toán được phê duyệt, sai nội dung mục lục ngân sách, sai nguồn… Như vậy, có thể nói rằng, đạt được kết quả như vậy là do công tác hướng dẫn, kiểm tra, kiểm soát hồ sơ thanh toán của KBNN chặt chẽ, đúng quy trình, hơn nữa do cơ chế quản lý đầu tư XDCB đã phân cấp và gắn chặt hơn trách nhiệm cho chủ đầu tư, nên các chủ đầu tư đã có ý thức làm tốt các thủ tục hồ sơ thanh toán. 2.2.5. Kết quả hoạt động kiểm soát chi vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản từ NSNN tại KBNN tỉnh Quảng Bình - Hoạt động kiểm soát hồ sơ pháp lý ban đầu được thực hiện đầy đủ với các dự án thực hiện mỗi năm, năm 2017 có 550 hồ sơ được kiểm tra, năm 2018 số hồ sơ tăng lên 621 hồ sơ sau đó giảm thành 531 hồ sơ vào 2019. Năm 2017 số vốn bố trí theo kế hoạch là 1.873.360 triệu đồng; năm 2018 là 2.125.422 triệu đồng và đến 2019 tăng lên 2.454.283 triệu đồng chứng tỏ việc phát triển cơ sở hạ tầng của tỉnh ngày càng được quan tâm đầu tư. Nguồn vốn ngân sách tỉnh được phân bổ cho tất cả các huyện trên địa bàn tỉnh, tùy vào nhu cầu giao dịch của chủ đầu tư, nguồn vốn này sẽ được phân bổ về thanh toán tại KBNN huyện hoặc KBNN tỉnh. - Tình hình phân bổ kế hoạch vốn cho các công trình đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN
15 Trong tỷ trọng kế hoạch vốn bố trí cho chi ĐTXDCB từ nguồn NSNN thì nguồn ngân sách địa phương chiếm tỷ trọng lớn, gồm ngân sách cấp Tỉnh, huyện và ngân sách xã, phường; xấp xỉ khoảng 99% kế hoạch vốn được giao cho các công trình, dự án -Tình hình tạm ứng vốn: Tỷ lệ tạm ứng vốn đầu tư xây dựng cơ bản trong giai đoạn 2017 - 2019 so với kế hoạch vốn được cấp đều ở dưới mức 20%. Cụ thể số vốn tạm ứng năm 2017 là 169.894 triệu đồng tương ứng tỷ lệ tạm ứng là 9,02%, năm 2019 tỷ lệ tạm ứng là 11,5%. - Tình hình thu hồi tạm ứng vốn đầu tư XDCB từ NSNN tại KBNN Quảng Bình Công tác thu hồi vốn tạm ứng theo hợp đồng đã đảm bảo chặt chẽ theo chế độ hiện hành, vốn tạm ứng được thu hồi qua các lần thanh toán khối lượng hoàn thành theo hợp đồng theo đúng quy định. - Kiểm soát thanh toán khối lượng hoàn thành Tỷ trọng tỷ lệ giải ngân thanh toán khối lượng hoàn thành luôn chiếm trên 75% kế hoạch vốn giao trong năm, là thành phần chủ yếu làm tăng tỷ lệ giải ngân vốn trong năm. - Tình hình kiểm soát công tác quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản Thực hiện công tác kiểm soát, thanh quyết toán vốn đầu tư xât dựng cơ bản tại Kho bạc Nhà nước Quảng Bình cho thấy tỷ lệ số tiền bị từ chối so với số tiền đã thanh toán thấp và giảm dần theo từng năm, cụ thể: năm 2017 là 1,7%, năm 2018 là 1,5%, năm 2019 giảm xuống 1,2%. Điều này chứng tỏ các đơn vị chủ đầu tư đã nhận thức được việc sử dụng các nguồn vốn cho dự án một cách hợp lý, chấp hành
16 theo quy định các thủ tục thanh toán qua Kho bạc Nhà nước. Đến nay, chủ đầu tư đã được cán bộ kiểm soát chi của Kho bạc giúp đỡ thành thạo qui trình tạm ứng, thanh toán, quyết toán theo cơ chế mới. Công tác kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản từng bước đi vào nề nếp, khắc phục được tình trạng chậm trễ, phiền hà, ách tắc cho các chủ đầu tư, sử dụng đồng vốn tiết kiệm và có hiệu quả. 2.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG 2.3.1. Những kết quả đạt đƣợc 2.3.2. Hạn chế - Hệ thống văn bản quản lý đầu tư XDCB còn thiếu tính đồng bộ và thống nhất, khó thực hiện - Quy trình kiểm soát chi đầu tư còn nhiều bất cập và chưa được bổ sung, điều chỉnh kịp thời khi Nhà nước có sự thay đổi về cơ chế chính sách, quy trình thủ tục của công tác kiểm tra, kiểm soát chi đầu tư XDCB còn phức tạp, rườm rà gây khó khăn và mất thời gian, chi phí của các bên liên quan trực tiếp đến dự án Việc tạm ứng còn có thể bị vụ lợi, tỷ lệ tạm ứng cho nhà thầu do chủ đầu tư quyết định, có trường hợp được tạm ứng cao, nhưng có trường hợp chỉ được tạm ứng mức tối thiểu - Công tác kiểm soát cam kết chi còn mới và gặp phải nhiều khó khăn và lúng túng, gây trở ngại cho các đơn vị trong quá trình giải ngân cũng như việc kiểm soát chi của Kho bạc 2.3.3. Nguyên nhân dẫn đến những hạn chế trong kiểm soát chi vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nƣớc tại Kho bạc Nhà nƣớc Quảng Bình - Hệ thống chính sách pháp luật về quản lý đầu tư chưa thật sự đồng bộ
17 - Cơ chế, chính sách thường xuyên thay đổi gây không ít khó khăn cho cán bộ kiểm soát chi trong cập nhật và áp dụng,… - Quy trình kiểm soát chi đầu tư còn nhiều bất cập, chưa có điều chỉnh kịp thời khi có những thay đổi lớn trong cơ chế chính sách KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 CHƢƠNG 3 KHUYẾN NGHỊ HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI VỐN ĐẦU TƢ XDCB TỪ NSNN TẠI KHO BẠC NHÀ NƢỚC TỈNH QUẢNG BÌNH 3.1. MỤC TIÊU, ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN CỦA KHO BẠC NHÀ NƢỚC QUẢNG BÌNH TRONG THỜI GIAN TỚI 3.1.1. Mục tiêu về hoàn thiện công tác kiểm soát chi vốn đầu tƣ XDCB từ Ngân sách Nhà nƣớc tại KBNN tỉnh Quảng Bình 3.1.2. Định hƣớng hoàn thiện hoạt động kiểm soát chi đầu tƣ của Kho bạc Nhà nƣớc Quảng Bình trong thời gian tới 3.2. KHUYẾN NGHỊ HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI VỐN ĐẦU TƢ XDCB TỪ NSNN QUA KBNN QUẢNG BÌNH 3.2.1. Hoàn thiện thực hiện quy trình kiểm soát chi đầu tƣ Hiện nay trong công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB từ NSNN, do nhu cầu vốn không đáp ứng đủ, mặt khác việc tính toán xác định sự cần thiết và hiệu quả của dự án chưa thật khách quan và khoa học nên khâu phân bổ vốn đầu tư XDCB rất nhạy cảm, và dễ
18 mang tính chủ quan. Để khắc phục hạn chế này yêu cầu đặt ra với khâu này trong chế độ khá chặt chẽ song chưa thực sự hiệu lực. Ở khâu này cần bảo đảm yêu cầu cao về tính công khai, minh bạch và công bằng, hiệu quả, do vậy phải tiếp tục hoàn thiện các nguyên tắc, tiêu chí và định mức theo Quyết định 210/206/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Mặt khác phải kết hợp lồng ghép nhiều chương trình dự án, nhiều nguồn vốn để không trùng hoặc bỏ sót, có quan điểm rõ ràng về chống phân tán, và khắc phục chuyển kế hoạch tràn lan. Kiên quyết xóa cơ chế bao cấp xin cho và bao cấp trá hình. Xây dựng điều kiện phân bổ vốn bằng cách xác định nguyên tắc, tiêu chí, mức phù hợp với địa phương và khả năng ngân sách. Làm tốt khâu phân bổ vốn có ý nghĩa quan trọng trong tiền đề mở đường cho sự phát triển bắt đầu từ việc xây dựng cơ sở hạ tầng và tạo sức hút đầu tư từ các nguồn vốn khác. Bên cạnh đó cần công khai quy trình kiểm soát chi đầu tư, đảm bảo rõ ràng minh bạch, thuận tiện để khách hàng thực hiện và giám sát; tổ chức lưu giữ hồ sơ khoa học, hợp lý đảm bảo tiện ích cho việc tra cứu và phục vụ công tác thanh tra, kiểm tra khi cần thiết; tiếp thu ý kiến của CĐT và các khách hàng về các vấn đề có liên quan tới công tác kiểm soát, thanh toán. Cần nghiên cứu hợp nhất quy trình kiểm soát cam kết chi NSNN, quy trình kiểm soát thanh toán VĐT và vốn sự nghiệp mang tính chất đầu tư và quy trình kiểm soát thanh thanh toán VĐT thuộc xã, phường, thị trấn qua KBNN thành một quy trình chung.