intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Tổng quan hệ thống đào tạo ngành y ở một số nước trên thế giới

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST
Báo xấu
10
lượt xem 2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Tổng quan hệ thống đào tạo ngành y ở một số nước trên thế giới trình bày các nội dung chính sau: Mô hình đào tạo ngành y ở một số nước; Bàn luận về hệ thống đào tạo bác sĩ tại Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tổng quan hệ thống đào tạo ngành y ở một số nước trên thế giới

  1. NHÌN RA TH GI I T NG QUAN H TH NG ÐÀO T O NGÀNH Y M T S NƯ C TRÊN TH GI I ThS.Tr n Đ c Thu n 51, ThS.T Đăng Hưng52 Theo T ch c Y t Th gi i (WHO), bác sĩ là ngư i ch n đoán, đi u tr và phòng ng a b nh t t, thương tích, suy y u v th ch t, tinh th n khác và duy trì s c kh e nói chung con ngư i thông qua vi c áp d ng các nguyên lý, phương pháp ch a b nh c a y h c hi n đ i. Bác sĩ l p k ho ch, giám sát và đánh giá vi c th c hi n k ho ch chăm sóc và đi u tr b i các chuyên gia cung c p d ch v chăm sóc s c kh e khác[1]. Hi n nay, th gi i có trên 2.400 trư ng đ i h c y, đào t o kho ng 389.000 bác sĩ và 541.000 đi u dư ng m i năm. S phân b các trư ng đ i h c y không đ u, thư ng t p trung nhi u các qu c gia phát tri n và r t ít t i nh ng qu c gia kém phát tri n hay khu v c khó khăn. Các nư c có nhi u trư ng y nh t là n Ð , Trung Qu c, các nư c Tây Âu, châu M La tinh và vùng Caribê. Ngư c l i, các nư c khu v c Trung Á, Trung và Ðông Âu và châu Phi c n Sahara có r t ít trư ng đ i h c y. Ð c bi t, khu v c châu Phi ho c vùng c n Sahara ch có m t ho c không có trư ng nào [2]. M c đích c a đào t o ngành y là t o ra các bác sĩ gi i, giúp nâng cao kh năng chăm sóc s c kh e cho nhân dân. Ð có th đào t o t t chúng ta c n h th ng đào t o phù h p v i đi u ki n kinh t - xã h i. Có nhi u h th ng đào t o bác sĩ khác nhau trên th gi i, tuy nhiên, chưa có h th ng nào đư c kh ng đ nh là ưu vi t nh t. T ng quan h th ng đào t o ngành y m t s nư c s cung c p thông tin cho các nhà ho ch đ nh chính sách v các h th ng đào t o ngành y m t s nư c phát tri n và m t s qu c gia có nhi u trư ng đ i h c y trên th gi i và trong khu v c như: Anh, M , Úc, Pháp, n Ð , Trung Qu c và Philipines. 1. Mô hình đào t o ngành y m t s nư c H u h t các trư ng y c a Anh hi n nay yêu c u T i Vương qu c Anh, cơ s đào t o y khoa ng viên thi b sung như Thi đánh giá năng l c thư ng đư c g i là m t khoa c a trư ng đ i h c lâm sàng c a Anh (UKCAT- United Kingdom Clinical Aptitude Test) (có 26 trư ng yêu c u) và đ đào t o nh ng ngư i hành ngh y sau này. T t c các cơ s đào t o ngành y hàng đ u c a Anh Thi tuy n sinh Y Sinh h c (BMAT- BioMedical Admissions Test) (có 5 trư ng yêu c u). Trong do nhà nư c tài tr và m c đích c t lõi c a h là năm 2013 đã có 7.515 sinh viên trúng tuy n vào đ i di n cho cơ quan D ch v y t qu c gia (Na- trư ng y t i Anh trong t ng s 84.395 ngư i n p tional Health Services) đào t o bác sĩ. đơn, đưa ra m t t l ch n 1/11,2[3]. Tuy n sinh: Đ đư c vào h c đ i h c, ng Ngoài thi v ki n th c hàn lâm, bài vi t lu n viên ph i làm bài thi do cơ quan D ch v tuy n sinh đ i h c (UCAS) t ch c. UCAS thư ng trong kỳ thi UCAS yêu c u ng viên th hi n cho phép thí sinh d thi ch n 5 nguy n v ng đư c lý do vì sao ngành y là phù h p v i h . Bài các trư ng đ i h c khác nhau. Tuy nhiên, các vi t cá nhân đư c h i đ ng tuy n sinh các trư ng ng viên vào các trư ng y ch đư c phép ch n b n nguy n v ng, ô nguy n v ng còn l i đ 51 Phó Vi n trư ng Vi n Chi n lư c và Chính sách y t tr ng ho c ghi danh cho các khóa h c phi y t . 52 Nghiên c u viên Khoa T ch c và Nhân l c y t 74
  2. Sè 19/2016 đ i h c xem xét đánh giá và các ng viên đ t lâm sàng, th nh tho ng ngày ho c n a ngày đi m cao trong các bài thi và có bài lu n t t s th c t p "kinh nghi m ban đ u" trong đó đư c g i ph ng v n. sinh viên s đ n thăm m t b nh vi n, phòng Ph ng v n tuy n sinh vào trư ng y c a Anh khám ho c ghé thăm m t gia đình nào đó. cũng khác nhau gi a các trư ng đ i h c. Đa s Sinh viên có th liên h đ n ng d ng lâm các ng viên đư c ph ng v n b ng cách truy n sàng b ng nh ng ki n th c đã có, tuy nhiên, th ng. Trư ng y Oxford và Cambridge có áp có r t ít tương tác v i các b nh nhân giai d ng cách ph ng v n riêng t p trung vào các đo n này. Sinh viên ch ph i làm bài thi cu i câu h i liên quan đ n khoa h c, trong khi đó, đ t h c ti n lâm sàng. Hai năm h c ti p theo các trư ng y khác áp d ng ph ng v n h i đ ng dành cho các môn lâm sàng. M t năm còn l i đ đánh giá ng viên. Nhi u trư ng áp d ng "chu n b cho th c hành", sinh viên s c ng hình th c ph ng v n ng viên qua nhi u bàn thi c ki n th c, h c các môn t ch n, thi k t gi ng như thi OSCE trong lâm sàng (Multiple thúc nh n m nh v các v n đ lâm sàng Mini-In-terview), tuy nhiên ng viên không - Mô hình 1 + 3 + 1: M t năm gi i thi u ph i th c hi n thao tác k thu t mà c n th hi n nguyên t c chung trong các môn h c ti n lâm đư c các n i dung như: Lý do mu n theo h c sàng; ba năm k t h p gi ng d y ti n lâm ngành y, kinh nghi m làm vi c, đóng góp cho sàng và lâm sàng v i t l môn h c phi lâm trư ng và xã h i, kh năng h c t p và trí tu , sàng: lâm sàng là 1: 2. Các môn lâm sàng hi u bi t v chương trình h c và ngh y, k thư ng đư c theo h th ng (các "kh i"), ví năng mô t , khéo léo, s c m thông, k năng d : 4 tu n nghiên c u gi i ph u và sinh lý giao ti p, ch đ ng đ i phó và kh năng làm c a tim và ti p sau là 8 tu n nghiên c u tim vi c dư i áp l c cao, lý lu n và k năng gi i m ch lâm sàng; 1 năm c ng c ki n th c, quy t v n đ , k năng làm vi c theo nhóm [4]. h c môn t ch n, thi k t thúc - kỳ thi thư ng Văn b ng: Sau khi hoàn thành chương trình y đư c tích h p lâm sàng và phi lâm sàng. khoa trong b c đ i h c, sinh viên đư c c p b ng - Mô hình 1 + 2 + 2 (trư ng Cardiff City): M t C nhân n i khoa, C nhân ngo i khoa (Bachelor năm nghiên c u các nguyên t c cơ b n c a of Medicine, Bachelor of Surgery) và đư c vi t các môn h c ti n lâm sàng; Hai năm nghiên t t theo cách khác nhau c a m i trư ng. c u các môn h c ti n lâm sàng và lâm sàng Nhi u trư ng y Anh tuy n sinh viên đã có v i t tr ng ngang nhau, chương trình d a văn b ng c nhân trong khi các trư ng còn l i trên h th ng (kh i), ví d : 6 tu n nghiên c u tuy n sinh h c sinh t t nghi p trung h c ph gi i ph u và sinh lý c a tim và ti p sau là 6 thông. tu n nghiên c u tim m ch lâm sàng; hai năm còn l i sinh viên ch y u h c lâm sàng và Chương trình đào t o: thư ng kéo dài năm c ng c ki n th c, trong đó có h c môn t ho c sáu năm. Nhi u mô hình đào t o ngành y ch n và thi k t thúc. đư c áp d ng t i Anh, đi n hình là ba lo i M t s sinh viên y dành m t ho c hai năm n a chương trình, bao g m: trư ng y (kéo dài m t khóa h c 5 năm đ n 6 - Mô hình 2/3 + 2 + 1 ( các trư ng London, ho c 7 năm) h c thêm các văn b ng xen k . Sinh St Andrews, Oxford và Cambridge): Chương viên có th l y các văn b ng khác như C nhân, trình bao g m 2/3 năm đào t o ti n lâm sàng, Th c sĩ, BMSC (Hons), BMedSci (Hons), MA, trong đó sinh viên ch y u h c các môn phi MPH, MClinEd tùy thu c vào các trư ng đ i h c. 75
  3. NHÌN RA TH GI I Thông thư ng sinh viên hoàn thành m t b ng Chương trình đào t o ti n lâm sàng bao g m c nhân xen k này sau khi hoàn thành năm th m t ho c hai năm h c đ u tiên và bao g m các hai ho c th ba c a khóa h c y. B ng th c sĩ bu i h c lý thuy t và th c hành trong phòng thí đư c c p t i m t s trư ng cho nh ng sinh viên nghi m trong các môn chính như gi i ph u h c, đã hoàn thành năm th tư c a khóa h c y. Các sinh hóa, sinh lý h c, dư c h c, mô h c, phôi chương trình nghiên c u đòi h i h c nhi u hơn h c, vi sinh h c, b nh lý h c, sinh lý b nh h c như th c sĩ nghiên c u và ti n sĩ hàn lâm và khoa h c th n kinh. Khi hoàn t t đào t o ti n thư ng đư c th c hi n vào cu i năm th năm lâm sàng, sinh viên ph i làm bài thi bư c th c a khóa h c y. nh t c a ban c p phép hành ngh y, ho c Đào t o bác sĩ t i Hoa Kỳ bao g m m t chu i USMLE, ho c COMLEX. k t n i các ho t đ ng giáo d c liên quan đào t o Chương trình đào t o lâm sàng thư ng chi m và công nh n các văn b ng các bác sĩ (bao g m 2-3 năm cu i c a trư ng y và h u như đư c th c hai lo i DO ho c MD), t đào t o cơ b n đ n đào hi n hoàn toàn các khoa phòng c a b nh vi n t o liên t c đ công nh n trình đ chuyên khoa. đào t o ho c đôi khi các cơ s y t c ng đ ng Đào t o bác sĩ đư c th c hi n các trư ng đ i ch y u v i các bác sĩ c ng đ ng. Sinh viên h c b nh vi n quan sát và tham gia chăm sóc b nh h c y, thư ng là các trư ng thành viên c a đ i nhân dư i s giám sát c a các bác sĩ h c n i trú h c t ng h p. Chương trình đào t o bác sĩ c a và bác sĩ c a b nh vi n. Chương trình th c hành trư ng đ i h c y kéo dài 4 năm đ c p các văn b nh vi n là chương trình luân vòng. Sinh viên b ng trình đ MD ho c DO tuỳ theo trư ng. th c hành đư c s p x p v trí và nhi m v g n Tuy n sinh: Nhìn chung, tuy n sinh c a các như nhân viên trong khoa (clerkship). Sinh viên trư ng y c a M có tính c nh tranh r t cao v i b t bu c ph i qua các chuyên khoa như n i khoa, kho ng 17.800 ngư i đư c ch p nh n trong s ngo i khoa, nhi khoa, y h c gia đình, s n/ph kho ng 47.000 ngư i n p đơn trong nh ng năm khoa, th n kinh và tâm th n h c. Ngoài ra, sinh g n đây. Đ i tư ng đư c nh n vào trư ng y viên thư ng đư c yêu c u h c thêm các lĩnh v c thư ng ph i có văn b ng c nhân ho c ít nh t là chuyên khoa sâu trong th i gian luân vòng. Trong 90 tín ch h c t p m t trư ng đ i h c đư c năm th tư, h u h t các sinh viên y khoa làm bài ki m đ nh. Thí sinh đư c xét ph i có đi m thi thi bư c 2 c a ban c p phép hành ngh y (ki n MCAT (thi tuy n sinh trư ng y), bài ti u lu n, th c và k năng lâm sàng c a USMLE đ i v i thư gi i thi u (h u h t các trư ng y yêu c u thí MD, ho c đánh giá nh n th c và đánh giá th c sinh ph i có thư gi i thi u t m t u ban tư v n hi n c a COMLEX đ i v i DO). c a trư ng đ i h c đã theo h c ho c hai thư ti n Nhi u trư ng y có các chương trình đào t o c , m t t gi ng viên khoa h c và m t t cán b k t h p, trong đó sinh viên y khoa có th đ ng qu n lý đào t o) và các cu c ph ng v n. th i h c chương trình đ l y các văn b ng th c Chương trình đào t o: M đ c p văn b ng sĩ ho c ti n sĩ trong các lĩnh v c liên quan như MD và DO chương trình đào t o kéo dài 4 năm. b ng Th c s Qu n tr kinh doanh (MBA), Th c Tuy nhiên, có m t s trư ng có th i gian đào t o sĩ Qu n lý h th ng y t , Th c sĩ Y t công ng n v i chương trình c p t c cho nh ng đ i c ng, Ti n sĩ. tư ng làm chăm sóc s c kho ban đ u như Texas Sau khi hoàn thành chương trình y khoa, sinh Tech University và Lake Erie College of Osteo- viên t t nghi p đư c c p văng b ng MD ho c DO pathic Medicine [5]. Chương trình đào t o bao g m ti n lâm sàng và lâm sàng. nhưng không th hành ngh đ c l p cho đ n khi 76
  4. Sè 19/2016 hoàn thành th i gian th c t p và hoàn thành thi sàng b t đ u t năm h c th 4. Trong năm th 4, bư c 3 c a USMLE (MD) ho c COMLEX (DO). chương trình luân vòng này có m t n a th i gian Bài thi bư c 3 đư c th c hi n trong năm đ u th c dành cho các khoa phòng khác nhau b t bu c[7]. t p n i trú và ki m tra kh năng áp d ng ki n Th i gian đi luân vòng h t t 2-4 tháng. Trong th c y t c a mình trong vi c cung c p chăm sóc th i gian h c luân vòng, sinh viên làm vi c dư i y t không có s giám sát c a bác sĩ lành ngh s giám sát c a sinh viên l p trên. Sinh viên th c [6]. Hi n nay, M có m t s trư ng y đã đ i hi n các công vi c h i và khám b nh nhân chương trình 4 năm thành chương trình 3 năm phòng khám và theo dõi h trong quá trình đi u b ng cách rút ng n t ng h c ph n, đ c bi t vi c tr . Hi n nay, không có khoa nào c a trư ng y yêu đi lâm sàng năm th 4 đư c đánh giá có nhi u c u sinh viên ph i thi qua OSCE ho c đánh giá n i dung không c n thi t và không th c ch t th c hành trư c khi h c luân vòng lâm sàng. H u h c chuyên môn. h t sinh viên h c các k thu t h i b nh và khám T i Pháp: Mô hình đào t o y khoa c a Pháp th c th trong khi ti p xúc v i b nh nhân nhưng g n đây có nh ng thay đ i [7]. Tuy n sinh h c h u h t các khoa không gi ng d y các k thu t h i ngành y Pháp vào năm th nh t cho t t c ng b nh m t cách c th ho c h th ng. viên t t nghi p trung h c ph thông c a Pháp. K t thúc đ t h c luân vòng, sinh viên đư c Chương trình h c năm th nh t gi ng nhau cho đánh giá. Đi m đánh giá c a m i chuyên khoa có nhóm ngành g m y, nha, h sinh và trong tương bao g m n tư ng c a đi u dư ng và bác sĩ v lai có thêm v t lý tr li u. S sinh viên theo h c sinh viên này. Ch y u thu c v các tiêu chí hành ngày càng tăng do tăng ch tiêu vào các ngành vi (có m t, m i quan h v i nhân viên và b nh này (do B Đ i h c và Y t xác đ nh). nhân) và ch t lư ng c a công vi c lâm sàng. Nó Chương trình đào t o y khoa c a Pháp g m cũng ph n ánh sinh viên đ t đư c m t s k năng hai vòng. Vòng 1 (năm 1-2) trong đó năm th và hành vi nh t đ nh m c đ c a h (do ngư i nh t h c đ d thi. Đây là chương trình h c ti n giám sát đánh giá). Cu i cùng, sau m i chuyên lâm sàng, v i n i dung t p trung ch y u vào khoa sinh viên ph i thi v n đáp. Quy trình đánh các khoa h c sinh h c cơ b n. B t đ u t năm giá khác nhau gi a các khoa nhưng đ u bao g m th hai sinh viên đư c gi ng v đi u dư ng, trư c h t là đánh giá v lý thuy t dư i d ng m t bao g m các h c ph n v k năng lâm sàng v i bài t p v lâm sàng. M t s khoa áp d ng phương th i lư ng kho ng 200 gi . Vòng 2 (năm th 3 pháp đánh giá OSCE và m t s chuyên khoa đã xây d ng m t danh sách các k năng c n ph i đ t - 6) bao g m 2 ph n h c lý thuy t và th c hành. đư c m c đ khu v c đ đánh giá năng l c sinh Năm đ u tiên c a vòng 2 bao g m 900–1000 viên ho c qu c gia (c p qu c gia d a trên khung gi gi ng và th i gian chuy n ti p. M c tiêu c a châu Âu). T năm 2000, sinh viên nh n b ng t t năm h c này là c ng c các môn khoa h c cơ b n nghi p (diploma) cu i giai đo n 2 (năm th 6). và gi i thi u các thu t ng các môn lâm sàng. Có Văn b ng này g n như MD đư c c p các trư ng m t h c ph n b sung v k năng lâm sàng v i y khoa B c M ho c MB c a Anh qu c. th i lư ng 200 gi b sung. Ba năm h c ti p theo dành cho gi ng d y v b nh h c và đi u tr v i Phương pháp sư ph m: Cho đ n nh ng năm m c tiêu đào t o các năng l c v lâm sàng và đi u 1990, chương trình đào t o h u như d ng h u tr đ thích ng v i môi trư ng lâm sàng[7]. Flexner [7]: vi c d y và h c khoa h c cơ b n đi trư c d y và h c khoa h c lâm sàng. Không có Gi ng d y lâm sàng: H c lâm sàng luân vòng s k t n i nào gi a gi ng d y lý thuy t các trong b nh vi n là tr ng tâm c a gi ng d y lâm trư ng y và gi ng d y lâm sàng trong giai đo n 77
  5. NHÌN RA TH GI I h c luân vòng các b nh vi n th c hành. Trong thư ng kéo dài 4 năm, ng viên đư c xét tuy n chương trình ti n lâm sàng, h u h t vi c gi ng d a trên k t qu h c t p đ i h c, bài ki m tra đánh d y dư i d ng thuy t trình. Trong th p niên trư c, giá năng l c và ph ng v n. Bài thi đánh giá năng m t s trư ng khoa, gi ng viên và giám đ c l c ph bi n nh t là Thi tuy n sinh sau đ i h c chương trình đã phát tri n đ i m i chương trình ngành y c a Úc (The Graduate Australian Medical các trư ng y như McMaster, Sherbrooke và School Admissions Test - GAMSAT). Maastricht Universities. M t s s a đ i ban đ u Trong nh ng năm h c ti n lâm sàng, c u d a trên nh ng nguyên lý c a h c t p d a trên ph n lý thuy t chi ph i toàn b chương trình v n đ (PBL). Tr m t s ngo i l , ph n l n đào t o y khoa c a Úc. Tuy nhiên, sinh viên chương trình v n m i ch m t ph n d a trên v n đư c ti p xúc lâm sàng s m, trong đó sinh viên đ . Trong chương trình lâm sàng, m t s trư ng y b t đ u h c các k năng lâm sàng ngay đ u th nghi m m t s ho t đ ng l y sinh viên làm khoá h c cùng v i h c lý thuy t, là m t c u trung tâm trong th c hành b nh vi n, đư c g i là ph n trong nhi u chương trình, đ c bi t chương các ho t đ ng h c t p lý lu n lâm sàng. M t s trình đào t o sau đ i h c. Trong nh ng năm g n trư ng th áp d ng các nguyên t c c a PBL vào đây, d y h c trong trư ng y Úc đang ti n g n các ho t đ ng khác trong chương trình h c lâm v i xu hư ng qu c t . h u h t các trư ng đ i sàng đ khuy n khích h c t p t đ nh hư ng và h c có s chuy n đ i t các phương pháp d y, liên khoa. Đáng ti c là hi n nay t t c nh ng kinh h c truy n th ng sang h c t p d a trên v n đ nghi m và đ i m i chương trình s d ng k thu t (PBL) bao g m c s d ng Ki m tra lâm sàng d y h c theo nhóm nh có nguy cơ không phát có c u trúc khách quan (Objective Structured huy đư c do hai y u t b t l i quan tr ng. Th Clinical Examinations - OSCE). nh t là trong gi ng d y, vào cu i vòng hai, trong kỳ thi x p h ng qu c gia v i quy trình đánh giá Các trư ng y c a Úc có l ch s theo h th ng (như thi vi t v nh ng v n đ đi u tr b nh nhân) giáo d c truy n th ng c a Anh c p b ng MBBS đã thúc đ y sinh viên h c v t hơn là h c sâu và cho ngư i t t nghi p trư ng y. M t ngo i l đáng mang tính ph n x . Th hai, s sinh viên y tăng chú ý là chương trình liên k t c a Đ i h c New- nhi u trong vòng 15 năm nay nhưng không đ ng castle và Đ i h c New England c p b ng Bache- th i tăng tuy n d ng b sung gi ng viên lâm lor of Medicine (BMed). Văn b ng MBBS c a Úc sàng. K t qu là, có s chuy n tr ng tâm t l y có th là c a chương trình đ i h c (tuy n sinh sau ngư i h c làm trung tâm sang l y ngư i d y làm trung h c ph thông) 5 ho c 6 năm, ho c sau đ i trung tâm. Đi u đó d n đ n ch t lư ng giám sát h c 4 năm. Hi n nay, nhi u trư ng y đã đ i tên lâm sàng, ph n h i và mô hình vai trò có ph n văn b ng MBBS sang Doctor of Medicine (MD). nào b đe do [8]. Văn b ng MD m i không l n v i MD truy n th ng trong h th ng giáo d c y khoa c a Úc, đó T i Úc: Hai mô hình đào t o y khoa khác nhau là văn b ng nghiên c u như Ti n sĩ Tri t h c đang t n t i Úc. Các chương trình đào t o thu c (Doctor of Philosophy - PhD). Các chương trình trình đ đ i h c thư ng kéo dài 5–6 năm và nh n này ph i phù h p v i yêu c u c a M c đ 9 c a ng viên t t nghi p trung h c. Tuy n sinh d a khung công nh n trình đ c a Úc (Th c sĩ m trên k t qu h c t p trong giáo d c ph thông và r ng), đ c bi t liên quan đ n các n ph m nghiên k t qu bài thi Tuy n sinh đ i h c ngành khoa h c c u. Đ i h c Melbourne là trư ng đ u tiên đ i tên s c kho và y h c (Undergraduate Medicine and văn b ng MBBS sang MD, cùng v i Đ i h c New Health Sciences Admission Test - UMAT) và South Wales và Đ i h c Griffith và ti p theo là ph ng v n. Chương trình đào t o sau đ i h c Đ i h c Queensland s ti p t c [9]. 78
  6. Sè 19/2016 Đào t o ti n hành ngh là th i gian đào t o 2 tương đương c a m i ti u bang th c hi n, v i s năm k t khi sinh viên t t nghi p trư ng y. công nh n và u quy n c a Ban Y t c a Úc Chương trình đào t o này nói chung đư c g i là (Medical Board of Australia). Đa s các h i đ ng PGY1 và PGY2 (PGY vi t t t c a giáo d c y khoa sau đ i h c ho c tương đương là "postgraduate year"). Đ i v i sinh viên t t m t b ph n c a cơ quan y t ti u bang, m c dù nghi p ngành y t nư c ngoài, đ đư c vào mô hình c u trúc r t khác nhau. M t s ít h i chương trình đào t o này c n ph i có ch ng ch đ ng này đ c l p v i cơ quan y t ti u bang. Mô c a AMC. Đ i v i sinh viên t t nghi p t các hình ki m đ nh đư c th ng nh t toàn qu c t năm trư ng y c a Úc và New Zealand, PGY1 đư c 2009 sau khi Khung ki m đ nh y khoa ti n hành g i là th c t p ngh nghi p (internship) và h ngh đư c phê chu n. Đây là d u m c quan tr ng, đư c g i là các bác sĩ th c t p ho c Bác sĩ tr cùng v i Khung chương trình đào t o bác sĩ tr (JMO-Junior Medical Officer). PGY2 cũng c a Úc, là m t bư c ngo t quan tr ng th ng nh t đư c g i là Bác sĩ n i trú năm 1 (RMO1) [9]. ki m đ nh và đào t o th c t p ngh y trên toàn T t c các ti u bang và vùng lãnh th c a Úc yêu liên bang. T đó, Ban Y t c a Úc đã ch đ nh H i c u sinh viên t t nghi p đ i h c y hoàn thành ít nh t đ ng Y khoa c a Úc rà soát và th ng nh t toàn m t năm th c hành có s giám sát, g i là th c t p qu c chương trình đào t o th c hành ngh nghi p ngh nghi p (internship). Th c t p ngh nghi p và đào t o bác sĩ [10]. đư c th c hi n b nh vi n, phòng khám đa khoa và n Đ , trư ng y là cơ s giáo d c đào t o các trung tâm đào t o c ng đ ng đư c ki m đ nh bác sĩ. Nh ng cơ s này r t khác nhau t đ ng cho m c đích này. Th c t p sinh ngành y Úc đòi riêng đào t o bác sĩ đ n t p trung đào t o t t c h i ph i hoàn thành đi luân vòng b t bu c các khoa các lĩnh v c v chăm sóc y t . Các trư ng này C p c u, N i khoa và Ngo i khoa t ng quát và th i đ ng nghĩa v i các trư ng y c a M ho c các gian th c t p còn l i không b t bu c cho nhi u khoa nư c khác. thu c lĩnh v c y. S ra đ i c a Tiêu chu n qu c gia Công nh n: Lu t pháp n Đ yêu c u các cơ v đăng ký hành ngh chung, có hi u l c t s đào t o này ph i đư c H i đ ng Y khoa n 1/1/2014 s rà soát l i c u trúc c a th c hành luân Đ công nh n. Chính ph n Đ gi m t danh khoa b t bu c và không b t bu c đư c th ng nh t sách luôn đư c c p nh t các trư ng đư c công trên toàn Liên bang Úc. Th c hành luân vòng các nh n [11]. cơ s đào t o khác nhau v n i dung lâm sàng và t i tr ng b nh nhân. Chương trình đào t o: Sinh viên h c y trong nhi u ti u bang, th i gian th c hành đa khoa chương trình đ i h c t t nghi p đư c c p b ng có C p c u, không phân bi t lo i b nh. Th c C nhân y khoa và Ph u thu t viên (Bachelor of t p ngh nghi p đư c giám sát ch t ch trong Medicine and Bachelor of Surgery - MBBS) các luân khoa và thư ng xuyên đư c đánh giá. ho c Bachelor of Ayurveda, Medicine and Sau khi hoàn thành th c t p ngh nghi p, sinh Surgery, m t văn b ng yêu c u ph i hoàn thành viên y s đư c ch ng nh n hành ngh đa khoa. giáo d c ph thông m t HSC (10+2, ho c trung h c ph thông) v i phân ban khoa h c t Bên c nh nh ng kinh nghi m thu đư c qua nhiên, bao g m các môn h c như Sinh h c, Hoá vi c làm, th c t p sinh còn đư c h c nh ng l p h c và V t lý đ t đi m m c 60% tr lên. chính th c cùng v i nh ng đi u ki n và cơ s v t ch t cho th c hành ngh nghi p. Vi c ki m đ nh Tuy n sinh: Trư c đây, các tiêu chí tuy n sinh chương trình và phân b các v trí th c hành ngh khác nhau gi a các vùng c a n Đ và ngay c nghi p do H i đ ng y khoa sau đ i h c ho c gi a các trư ng v i nhau. Toàn b quy trình 79
  7. NHÌN RA TH GI I tuy n sinh hi n nay đư c đ i m i căn b n và v i s đi m t i đa 150 cho m i môn thi ho c v n đang n m trong ki n cáo gi a các đ ng t ng s 750 đi m đư c s d ng đ đánh giá chính tr . Nhìn chung, tuy n sinh d a trên m t năng l c làm bài thi c a thí sinh. Sinh viên đư c trong các cách sau: phép thi l i trong nh ng năm ti p theo n u k t - Đi m s có đư c trong kỳ thi tuy n sinh qu thi th p hơn h mong đ i. c p liên bang ho c ti u bang. Chương trình đào t o: Trung Qu c, đào - Đi m s có đư c trong kỳ thi t t nghi p, đi m t o bác sĩ thư ng kéo dài 5-7 năm. Có hai ngo i l . Th nh t, có m t s trư ng y đào t o 3 năm cao hơn đ i v i các đ i tư ng chung và th p và c p “ch ng nh n h c t p”. H u h t nh ng hơn đ i v i các đ i tư ng đ c bi t đ t trư c. ngư i t t nghi p t nh ng trư ng này đư c kỳ - Ch đ nh. v ng s làm vi c vùng nông thôn. Th hai, Tương t như các văn b ng sau đ i h c và m t s ít nhưng đang tăng d n trư ng đ i h c ch ng ch (n i trú) các kỳ thi tuy n c nh tranh đang th áp d ng chương trình 8 năm theo mô c p liên bang ho c ti u bang là cơ s tuy n hình c a Đ i h c Y khoa Th ng nh t B c Kinh ch n ho c d a vào ch tiêu quyên góp. M t s kh i xư ng. Chương trình 8 năm này đư c thi t cơ s đào t o c th có th yêu c u ph ng v n k đ đào t o nên các nhà khoa h c y sinh h c cá nhân ng viên nhưng thư ng hay áp d ng tương lai cho Trung Qu c. khi tuy n ch n h c chuyên khoa. Sau khi hoàn thành chương trình đào t o cơ Nh ng ch tiêu d a vào s quyên góp đang b n, đa s sinh viên t t nghi p s tr c ti p làm b ch trích m nh m vì như v y nó làm cho n vi c t i các cơ s y t . Trong khi các chương Đ là m t nư c duy nh t u quy n b ng chính trình đào t o n i trú và sau đ i h c v n có, sách chính th ng mua bán các ch h c trong nhưng không phát tri n t t. Tuy nhiên, có s trư ng y tư nhân[12]. thay đ i nhanh chóng v thái đ đ i v i vi c T i Trung Qu c: có kho ng 90 trư ng đào t o xây d ng chương trình đào t o n i trú đang bác sĩ trên c nư c, k c ph n lãnh th Hong đư c y ban qu c gia v Y t và Dân s - k Kong. H th ng giáo d c y khoa c a Trung Qu c ho ch hoá gia đình khuy n cáo cho các trư ng theo h th ng c a Anh, nhưng nó đư c nén l i t mu n đư c qu c t công nh n. K t qu là, các 6 năm thành 5 năm đ rút ng n chu kỳ giáo d c. trư ng y đi đ u có th đưa ra 10 đ nh hư ng Đ tr thành m t bác sĩ, m t ngư i thư ng h c 5 chính cho ngành khoa h c s c kho , như sau: năm t i m t trư ng y. Sau khi t t nghi p, bác sĩ - Chương trình 8 năm v y h c lâm sàng c p tr c n hoàn thành 3-6 năm đào t o n i trú, m t s b ng Ti n sĩ y h c; chuyên ngành đòi h i th c t p lâu hơn. N i khoa - Chương trình 7 năm v y h c lâm sàng c p thư ng m t 3-4 năm đào t o n i trú, các chuyên b ng Th c sĩ y h c; khoa ngo i có th m t 5-8 năm đ hoàn thành vi c - Chương trình 5 năm v y h c lâm sàng c p đào t o [12]. b ng C nhân y h c; Tuy n sinh: Tháng sáu hàng năm, Trung Qu c t ch c kỳ thi Tuy n sinh đ i h c qu c gia (Na- - Chương trình 5 năm v y h c d phòng c p tional College Entrance Examination - NCEE) b ng C nhân; cho h u h t các ng viên mu n vào đ i h c. Kỳ - Chương trình 5 năm v dinh dư ng y khoa thi này bao g m 5 môn h c là Toán, V t lý, Hoá c p b ng C nhân; h c, Trung văn và Anh văn. H th ng thang đi m 80
  8. Sè 19/2016 - Chương trình 5 năm v nha khoa c p b ng nghi m 3 năm) và chính quy (6 năm sau khi qua C nhân; kỳ thi qu c gia). Khác v i h u h t các nư c trên th gi i, nư c ta, bác sĩ đư c đào t o v i 4 - Chương trình 5 năm v pháp y c p b ng C chương trình: bác sĩ đa khoa, bác sĩ y h c c nhân; truy n, bác sĩ răng – hàm - m t và bác sĩ y h c d - Chương trình 5 năm v y h c phóng x c p phòng. Trong đó, có 3 đ i tư ng đang đư c đào b ng C nhân; t o liên thông, ngo i tr bác sĩ răng – hàm - m t - Chương trình 5 năm v gây mê c p b ng C chưa đư c đào t o theo hình th c này. Chương nhân; trình đào t o bác sĩ c a Vi t Nam cơ b n gi ng h u h t các nư c trên th gi i. Đây là chương - Chương trình 3 năm c p ch ng nh n h c t p. trình d a trên môn h c. Chương trình bao g m Đào t o y khoa Philippines v nguyên t c các h c ph n khoa h c cơ b n, y h c cơ s , y h c do các cơ s đào t o y khoa đư c ki m đ nh và lâm sàng. V cơ b n, chương trình cũng có các đư c chính ph công nh n. Các trư ng y khoa ph n h c ti n y khoa và ti p sau đó là h c lâm Philippines đào t o sau đ i h c c p b ng Bác sĩ sàng b nh vi n và k t thúc b ng th c t lâm sàng. (M.D.). Chương trình đào t o ngành y c n 4 Ph n lâm sàng c a chương trình bác sĩ dành ph n năm đ c p văn b ng chuyên môn công nh n l n th i gian cho các h c ph n lâm sàng n i, trình đ c a ngư i h c có th thi l y ch ng ch ngo i, s n, nhi. Bên c nh đó, các h c ph n khác hành ngh bác sĩ Philippines. cũng đư c phân b th i gian th c hành b nh vi n Tuy n sinh: Trư c khi d tuy n vào trư ng y, song ít hơn như tai – mũi - h ng, răng – hàm - ng viên ph i hoàn thành chương trình c nhân m t, th n kinh, tâm th n, truy n nhi m, y h c c v i m t s lư ng tín ch nh t đ nh đ i v i m i truy n, da li u,... Khác v i nhi u nư c trên th gi i, theo quy đ nh c a Lu t Giáo d c Vi t Nam, môn h c. Lĩnh v c chuyên môn ph bi n c a chương trình đào t o bác s g m có chương trình chương trình đ i h c đ d tuy n vào trư ng y khung, là chương trình do B Giáo d c và Đào bao g m sinh h c, tâm lý h c, k thu t y h c, t o ban hành theo đ ngh c a H i đ ng xây d ng dư c h c, đi u dư ng và v t lý tr li u. Thí sinh chương trình kh i ngành khoa h c s c kho và ph i thi tuy n sinh y khoa qu c gia (National chương trình đào t o do trư ng đ i h c y xây Medical Admission Test - NMAT), là kỳ thi áp d ng d a trên chương trình khung. Trong giai d ng cho t t c các trư ng y trên toàn qu c. đo n trư c năm 2012 chương trình đào t o bác sĩ Văn b ng và ch ng ch hành ngh bác sĩ: là c a các trư ng d a trên chương trình khung đư c chương trình 4 năm c p văn b ng chuyên môn ban hành năm 2001 theo Quy t đ nh s h c v các lý thuy t, th c hành, công ngh và 12/2001/QĐ-BGD&ĐT ngày 26/04/2001. T năm gi i quy t v n đ trong y h c. Sau khi hoàn 2012, B Giáo d c Đào t o ban hành chương trình thành chương trình đư c c p văn b ng và m t khung m i ban hành theo Thông tư s năm th c t p sau t t nghi p bác sĩ c n thi l y 01/2012/TT - BGDĐT ngày 13/01/2012. T ch ng ch hành ngh m i đư c phép hành ngh chương trình khung do B Giáo d c và Đào t o Philippines [13]. ban hành, các trư ng đ u t ch c h p nh ng đơn v liên quan (Phòng Đào t o Đ i h c, H i đ ng 2. Bàn lu n v h th ng đào t o bác sĩ t i Khoa h c Giáo d c, Ban Giám hi u, v.v...) đ xác Vi t Nam đ nh và s p x p các môn h c theo t ng năm h c. T i Vi t Nam, đang t n t i 2 lo i hình đào t o Vi c xây d ng đ cương môn h c chi ti t m i bác sĩ là: liên thông (4 năm + có b ng y sĩ và kinh đư c đ c p m t s ít trư ng. 81
  9. NHÌN RA TH GI I Hi n nay, vi c qu n lý chương trình có thay nghi p ph thông trung h c t 18-19 tu i; (2) đ i theo quy đ nh c a Lu t Giáo d c đ i h c. Ti p nh n đ u vào là sinh viên các trư ng đ i Theo đó, các trư ng xây d ng chương trình giáo h c/cao đ ng: (3) Ti p nh n đ u vào v a là h c d c cho mình. V n đ đ t ra là chưa có quy chu n sinh t t nghi p ph thông trung h c v a là sinh đ các cơ s đào t o d a trên đó xây d ng chương viên t t nghi p đ i h c, cao đ ng. trình. Do v y trên th c t , các cơ s đào t o v n Chương trình đào t o bác sĩ là chương trình áp d ng chương trình khung bác sĩ đa khoa ban đào t o r t đ c bi t b i th i gian đào t o dài, hành năm 2012 và th m chí v n còn khoá h c áp thư ng đư c đào t o trong trư ng đ i h c t 4-8 d ng chương trình khung năm 2001. Vì xây d ng năm, sau đó đư c đào t o trong b nh vi n t 2- d a trên chương trình khung nên các chương trình 10 năm m i đ đi u ki n c p ch ng ch hành chưa xu t phát t nhu c u th c ti n. Nghiên c u ngh đ c l p. Thông tin trên cũng cho th y đào c a Bùi M H nh và c ng s năm 2012 cũng ch t o bác sĩ đư c giám sát b i các cơ ch đ m b o ra r ng các chương trình đào t o bác sĩ đa khoa ch t lư ng ch t ch , ch y u thông qua thi c và n ng v lý thuy t và ít nh ng n i dung giáo d c ki m đ nh. Ngoài ra, nói chung các nư c có theo yêu c u th c t đang bi n đ i [14]. Th c đi u ki n kinh t - xã h i phát tri n, không có hi n Ngh quy t 29 c a Ban Ch p hành TW (29- hình th c đào t o bác sĩ n i ti p t y sĩ mà ch NQ/TW) v đ i m i căn b n, toàn di n giáo d c có m t s nư c đang phát tri n và v i m t t và đào t o, Chính ph đã ban hành Quy t đ nh s l r t th p so v i chương trình chung. 1981 (1981/QĐ-TTg) v phê duy t khung cơ c u trình đ giáo d c qu c dân. Theo quy t đ nh này, B ng đư c c p sau khi t t nghi p cũng r t đa bác sĩ s đư c đào t o t 3-5 năm. Chương trình d ng có th là b ng c nhân y khoa đào t o bác sĩ m i đư c Chính ph giao B Y t (Bmed/Bmedsci) ho c bác sĩ (MD, DO). Hi n ph i h p v i B Giáo d c và Đào t o xây d ng nay chưa có b ng ch ng nào cho th y h th ng [15]. Như v y, trong tương lai th i gian đào t o đào t o c a qu c gia nào là ưu vi t nh t. bác sĩ Vi t Nam s tương đ i gi ng các nư c Vi t Nam, Chính ph đã ban hành Quy t phát tri n như Anh, M , Úc. đ nh s 1981 quy đ nh th i gian đào t o bác sĩ c a nư c ta s gi ng như c a m t s qu c gia 4. K t lu n phát tri n là t 3-5 năm. Đi u đó phù h p v i T t ng quan v mô hình đào t o trên th yêu c u h i nh p qu c t trong đào t o y khoa gi i và đào t o y khoa m t s qu c gia như trong giai đo n hi n nay. Tuy nhiên, đi u đó M , Anh, Pháp, Úc, n Đ , Trung Qu c và cũng là m t thách th c m i đ i v i các trư ng Philipines cho th y h th ng đào t o các qu c đ i h c y trong xây d ng chương trình b i v a gia r t đa d ng, th m chí trong m t qu c gia ph i đ m b o theo khung th i gian, v a ph i cũng t n t i nh ng mô hình đào t o khác nhau. đ m b o lư ng ki n th c r t l n mà trư c đây Tuy n sinh đư c th c hi n theo 3 phương pháp đư c d y trong 6 năm./. khác nhau: (1) Ti p nh n đ u vào là h c sinh t t 82
  10. Sè 19/2016 TÀI LI U THAM KH O 1. World Health Organization, Classifying health workers. 2010: Geneva. 2. Julio Fenk và CS, Health professionals for a new century: transforming education to strengthen health systems in an interdependent world. The Lancet, 2010. 376(9756): p. 1923-1958. 3. Medical Schools Council, Medical Schools Council Statistics. 2014. 4. Juliet Farmer. Accelerated PA to DO Program Waives MCATs. 2014; Available from: http://www.studentdoctor.net/2014/01/accelerated-pa-to-do-program-waives-mcats/. 5. C. Chen and F. Mullan, The separate osteopathic medical education pathway: uniquely addressing national needs. Academic medicine, 2009. 84(6): p. 695. 6. WikiHow. How to Become a Doctor. Available from: http://www.wikihow.com/Become-a- Doc-tor. 7. Recherche, u.O.d.M.d.l.E.N.e.d.M.d.l. Deuxième Partie du Deuxième Cycle des Études Médi- cales. [cited 2006 25/6]; Available from: http:// www.education.gouv.fr/bo/2000/40/sup.htm. 8. C. Segouin et al, Country report: medical education in France. Medical Education, 2007. 41(295-301). 9. Wikipedia, Medical education in Australia. 10. Council, G.M., Specialties, sub-specialties and progression through training the international perspective. 2011: London. 11. Wikipedia. Medical college in India. Available from: http://en.wikipedia.org/wiki/Medical_college_in_India. 12. Schwarz, M.R., A. Wojtczak, and T. Zhou, Medical education in China’s leading medical schools. Medical Teacher, 2004. 26(3): p. 215-222. 13. Wikipedia. Medical education in the Philippines. Available from: http://en.wikipedia.org/wiki/Medical_education_in_the_Philippines. 14. Bùi M H nh, Xây d ng chu n đ u ra cho đào t o bác sĩ đa khoa. 2013: B Y t . 15. Chính ph , Quy t đ nh phê duy t khung cơ c u trình đ giáo d c qu c dân,1981/QĐ-TTg. 2016. 83
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2