Trồng ngô như thế nào cho tốt trên đất - Quyển số I

Chia sẻ: Nguyễn Bắc Kiều Phong | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:33

Thêm vào BST

Báo xấu

186
lượt xem 66
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trồng ngô như thế nào cho tốt trên đất - Quyển số I. Ngô là một trong những cây lương thực quan trọng trên thế giới. Nó đã góp phần nuôi sống gần 1 tỷ người và được coi là cây báo hiệu của " sự ấm no

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Trồng ngô như thế nào cho tốt trên đất - Quyển số I

S¸ch h−íng dÉn cho n«ng d©n miÒn nói trång ng« nh− thÕ nµo cho tèt trªn ®Êt QuyÓn sè 1
môc lôc Vai trß cña c©y ng« trªn thÕ giíi, ë ViÖt Nam vµ t¹i Hµ Giang ........................ 3 Thùc tÕ ng−êi d©n miÒn nói cña Hµ Giang trång ng« nh− thÕ nµo?................ 11 C©y ng« sinh tr−ëng nh− thÕ nµo vµ nh÷ng biÖn ph¸p t¸c ®éng?.................... 17 Gièng ng« thÝch hîp cho tõng lo¹i ®Êt ë Hµ Giang......................................... 22 Thêi vô gieo trång vµ biÖn ph¸p t¨ng vô ......................................................... 28 Lêi khuyÕn c¸o t¨ng vô ................................................................................... 31 KÕt luËn ........................................................................................................... 33 2
C©y ng«, gièng ng« vµ thêi vô gieo trång ë Hµ Giang Vai trß cña c©y ng« trªn thÕ giíi, ë ViÖt Nam vµ t¹i Hµ Giang Trªn thÕ giíi Ng« lµ mét trong nh÷ng c©y l−¬ng thùc quan träng trªn thÕ giíi. Nã ®· gãp phÇn nu«i sèng gÇn 1 tû ng−êi vµ ®−îc coi lµ c©y b¸o hiÖu cña " sù Êm no " 3
Ng« ®−îc gieo trång tõ Ch©u ¸ ®Õn Ch©u ¢u, tõ Ch©u Mü ®Õn Ch©u Phi, tõ ®ång b»ng tíi miÒn nói xa x«i. Trong sè c¸c lo¹i c©y trång trªn thÕ giíi, ng« ®¹t n¨ng suÊt cao nhÊt, 4330 kg trªn 1 ha, trong khi lóa n−íc chØ ®¹t 3649 kg, lóa m× ®¹t 2830 kg trªn 1 ha ( theo Niªm Gi¸m Thèng Kª nhµ n−íc, 1994 ). ë n−íc Mü, ®· cã nh÷ng ®iÓn h×nh trång ng« ®¹t 25.000 kg trªn 1ha ( 2,5 tÊn/1000 m2 ) trong 1 vô, hay ë Ch©u ¢u nhiÒu m« h×nh ®· thu ®−îc 17.000-18.000 kg trªn 1ha ( 1,7-1,8 tÊn/1000 m2) 4
ë ViÖt Nam ë ViÖt Nam ta, tõ bao ®êi nay nh©n d©n ta ®· rÊt tinh t−êng s¾p xÕp theo thø tù: Lóa, ng«, khoai, s¾n, trong ®ã ng« lµ c©y cã vÞ trÝ lµm l−¬ng thùc cho ng−êi vµ vËt nu«i quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®−îc, ®øng vÞ trÝ thø 2 sau c©y lóa n−íc. VËy mµ n¨ng suÊt ng« cña ta cao nhÊt míi chØ ®¹t gÇn 12.000 kg trªn 1ha trªn diÖn tÝch hÑp ( 1,2 tÊn/1000 m2 ) (An Giang 1995) 5
T¹i Hµ Giang? 1. Ng« lµ khÈu phÇn ¨n hµng ngµy kh«ng thÓ thiÕu ®−îc ®èi víi ng−êi d©n vïng cao nói ®¸. Khi ¨n ®ñ ng« víi thÞt, ®Ëu t−¬ng (®Ëu sÞ, TÈu chóa) con ng−êi sÏ bÐo khoÎ, gi¶m èm ®au vµ bÖnh tËt 6
2. Ng« h¹t cßn ®−îc dïng lµm thøc ¨n cho ch¨n nu«i lîn, gµ (nguån thùc phÈm mang tÝnh tù cung tù cÊp cho ng−êi d©n vïng cao). Ngoµi ra ng« cßn ®−îc dïng lµm hµng ho¸ ®Ó lÊy tiÒn chi tiªu cho c¸c nhu cÇu thiÕt yÕu trong gia ®×nh nh− dÇu ®Ìn, muèi m¾m, quÇn ¸o, s¸ch vë häc sinh, hay thuèc thang khi cã ng−êi bÞ ®au èm. 7
3. C¸c s¶n phÈm phô tõ c©y ng« cßn rÊt nhiÒu c«ng dông kinh tÕ kh¸c nh− th©n ng« cã thÓ dïng ®Ó ®un nÊu; l¸ ng« cã thÓ dïng lµm thøc ¨n cho tr©u bß, lµm chiÕu n»m; r©u ng« lµm thuèc uèng; rÔ ng« lµm t¨ng thªm ®é t¬i xèp cho ®Êt; l¸ bao b¾p ng« cã thÓ lµm th¶m lµm ®Öm, hay lµm ®å trang trÝ mü nghÖ v.v... 8
4. Trång ng« cßn cã t¸c dông c¶i thiÖn vÒ mÆt kinh tÕ céng ®ång x· héi. NghÜa lµ nã ®· gãp phÇn thay thÕ c©y thuèc phiÖn ®· ®−îc trång tr−íc ®©y. Tõ ®ã cã thÓ xo¸ bá ®−îc lo¹i c©y "nguy hiÓm" mµ c¶ céng ®ång con ng−êi ®ang lo sî 9
5. Trång ng« cßn gãp phÇn t¹o nªn mét vïng n«ng nghiÖp bÒn v÷ng trªn ®Êt dèc, do canh t¸c ng« ®· c¶i t¹o ®Êt, phñ xanh ®−îc ®Êt trèng ®åi nói träc, h¹n chÕ ®−îc n¹n ph¸ rõng, vµ duy tr× ®−îc cuéc sèng cña con ng−êi së t¹i 10
Thùc tÕ ng−êi d©n miÒn nói cña Hµ Giang trång ng« nh− thÕ nµo? 1. N«ng d©n ë miÒn nói trång ng« trong ®iÒu kiÖn rÊt khã kh¨n, ng« ®−îc trång hÇu hÕt trªn ®Êt hèc ®¸, t¹i c¸c nói th−êng rÊt dèc, ®Êt vµ ®¸ xen lÉn nhau. MÆt kh¸c hµng n¨m m−a ®· cuèn tr«i ®i rÊt nhiÒu ®Êt nh−ng h¹n l¹i x¶y ra th−êng xuyªn. VËy ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó b¶o vÖ ®Êt vµ gi÷ n−íc trång ng«? 11
2. N«ng d©n miÒn nói th−êng cã thãi quen trång ng« ë mËt ®é th−a. Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c gèc rÊt xa trong khi sè c©y trªn 1gèc th× qu¸ nhiÒu (tõ 3-4 c©y ) 12
3. MÆc dï ®é mµu mì cña ®Êt ®ai rÊt c¹n kiÖt, nh−ng hÇu nh− ng« vÉn kh«ng ®−îc bãn ph©n c©n ®èi, míi chØ ®−îc bãn ph©n chuång, ph©n ®¹m lµ chÝnh, ®iÒu nµy ®· lµm cho n¨ng suÊt ng« vÉn ë møc thÊp 13
4. Bé gièng ng« cßn mét vµi ®Æc ®iÓm ch−a phï hîp nh− gièng ®Þa ph−¬ng dÔ b¶o qu¶n, nh−ng rÊt dµi ngµy vµ n¨ng suÊt thÊp, trong khi ®ã gièng lai th× ng¾n ngµy, n¨ng suÊt cao, nh−ng khã b¶o qu¶n 14
5. ë trªn vïng ®Êt dèc n«ng d©n míi chØ trång 1 vô ng« trong n¨m, thêi gian cßn l¹i bá hoang 15
6. Ng« tuy lµ l−¬ng thùc truyÒn thèng, nh−ng sù c¶i tiÕn c¸ch chÕ biÕn c¸c s¶n phÈm tõ ng« ch−a ®−îc chó träng. N«ng d©n vïng cao vÉn th−êng ¨n mét vµi lo¹i b¸nh thay c¬m ®−îc chÕ biÕn ®¬n gi¶n nh− MÎn mÐn, B¸nh ng«, Th¾ng dÒn, hay B¸nh ng« non. 16
C©y ng« sinh tr−ëng nh− thÕ nµo vµ nh÷ng biÖn ph¸p t¸c ®éng? 1. Tõ gieo h¹t ®Õn mäc: ng« mäc b×nh th−êng sau gieo 4-5 ngµy, nÕu gÆp ®iÒu kiÖn thuËn lîi nh− ®Êt t¬i xèp, ®ñ Èm, vµ trêi Êm ¸p. Ng−îc l¹i nÒu ®Êt to, hay bÞ h¹n hoÆc rÐt ®Ëm, h¹t sÏ kh«ng thÓ nµy mÇm ®−îc. ë giai ®o¹n nµy mÇn ng« chØ dùa vµo h¹t ®Ó sèng 17
2. Tõ mäc ®Õn 3-4 l¸ (cao b»ng nöa gang tay ): h¹t gièng kh«ng nu«i ®−îc c©y n÷a mµ c©y ph¶i tù lËp hót c¸c chÊt trong ®Êt ®Ó nu«i th©n l¸, vµ c©y rÊt ®ãi dinh d−ìng ( ®ãi ph©n ), bëi bé rÔ míi rÊt nhá. V× vËy ng« cÇn ®−îc xíi x¸o nhÑ nhµng n«ng tay gióp bé rÔ ph¸t triÓn vµ ph¶i ®−îc bãn ph©n kÞp thêi ®Ó c©y khái ®ãi 18
3. Giai ®o¹n tõ 7 ®Õn 9 l¸ ( cao b»ng ®Çu gèi ): §©y lµ giai ®o¹n quyÕt ®Þnh sÏ cã bao nhiªu b¾p trªn mét c©y, bao nhiªu hµng h¹t ng« trªn mét b¾p, vµ b«ng cê to hay nhá tuy r»ng m¾t th−êng kh«ng thÓ nh×n thÊy ®−îc. Th©n,l¸ ®· rÊt to vµ cao, nªn ph¶i cung cÊp ®Çy ®ñ n−íc, vµ ph©n bãn cho ng«. NÕu kh«ng b¾p sÏ nhá vµ Ýt b¾p, n¨ng suÊt sÏ thÊp 19
4. Giai ®o¹n xo¸y nân (cao ®Õn ®Çu ng−êi, tr−íc trç 10 ngµy) - trç cê: Giai ®o¹n nµy quyÕt ®Þnh sè h¹t trªn b¾p. Gièng nµo cã chªnh lÖch thêi gian tung phÊn- phun r©u cµng ng¾n cµng trèn ®−îc ngo¹i c¶nh bÊt thuËn nh− h¹n hay nãng th× cµng kÕt h¹t tèt. Mçi r©u ng« khi ®−îc thô tinh sÏ cho mét h¹t ng«. Bëi vËy nÕu bÞ h¹n hay thiÕu ph©n r©u ng« sÏ kh«ng thô tinh hoÆc h¹t bÞ lÐp, n¨ng suÊt ng« cã khi mÊt tíi 50% 20