U màng não thể dị sản mỡ: Báo cáo một trường hợp hiếm gặp

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

14
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

U màng não thể dị sản mỡ báo cáo một trường hợp bệnh nhân nam 52 tuổi yếu ½ người trái khoảng 1 tháng nay. Bệnh nhân đến khám tại bệnh viện đại học Y Hà Nội, trên phim chụp cộng hưởng từ phát hiện một khối tổn thương ngoài trục vùng đỉnh phải, kích thước 5,5x4 cm.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: U màng não thể dị sản mỡ: Báo cáo một trường hợp hiếm gặp

HỘI THẢO KHOA HỌC GIẢI PHẪU BỆNH – TẾ BÀO BỆNH HỌC VIỆT NAM LẦN THỨ 10 U MÀNG NÃO THỂ DỊ SẢN MỠ: BÁO CÁO MỘT TRƯỜNG HỢP HIẾM GẶP Phan Thị Huyền1, Đặng Đức Thịnh1, Lê Trọng Tú2, Trần Ngọc Minh2, Bùi Thị Mỹ Hạnh2, Nguyễn Thị Hồng Vân2 TÓM TẮT 21 a case of a 52-year-old male patient who had left U màng não thể dị sản mỡ là khối u lành hemiplegia about one month ago. The patient tính, cực kì hiếm gặp trong các dưới típ của u was admitted to Hanoi Medical University màng não. Chúng tôi báo cáo một trường hợp hospital and a right parietal lobe mass about bệnh nhân nam 52 tuổi yếu ½ người trái khoảng 5,5x4 cm was detected on his cranial magnetic 1 tháng nay. Bệnh nhân đến khám tại bệnh viện resonance imaging. The patient was operated on đại học Y Hà Nội, trên phim chụp cộng hưởng từ via a right parietal craniotomy with the gross phát hiện một khối tổn thương ngoài trục vùng total removal of the lesion. Histopathological đỉnh phải, kích thước 5,5x4 cm. Bệnh nhân được examination shows two components including phẫu thuật lấy toàn bộ khối u và gửi bệnh phẩm meningothelial cells and adipocytic-like cells. về khoa giải phẫu bệnh. Trên mô bệnh học u gồm Immunohistochemically, neoplastic cells are hai quần thể tế bào biểu mô màng não và tế bào positive with EMA, PR and S100. These biệt hóa mỡ. Nhuộm hóa mô miễn dịch, tế bào u findings were consistent with lipomatous dương tính với EMA, PR và S100. Bệnh nhân meningioma. This rare benign meningioma of được chẩn đoán xác định U màng não thể dị sản WHO grade I type has a good prognosis after mỡ. Đây là khối u màng não lành tính được xếp complete removal. độ I theo WHO và có tiên lượng tốt sau khi bệnh Keywords: metaplasia meningioma, nhân được phẫu thuật cắt bỏ hoàn toàn. lipomatous meningioma. Từ khóa: u màng não thể dị sản, u màng não thể dị sản mỡ I. ĐẶT VẤN ĐỀ U màng não là khối u nội sọ thường gặp SUMMARY nhất trong các khối u ở hệ thần kinh trung LIPOMATOUS MENINGIOMA: A ương, chiếm 36%; tỉ lệ gặp ở nữ nhiều hơn RARE CASE REPORT nam khoảng ba lần.1 Trong đó, u màng não Lipomatous meningioma is a rare benign thể dị sản, đặc biệt là thể biệt hóa mỡ là dưới tumor in the subtypes of meningioma. We report típ mô bệnh học rất hiếm gặp. Đây là u màng não độ I, tiên lượng nói chung tốt nhất là sau khi được phẫu thuật loại bỏ toàn bộ. Theo y 1 Bệnh viện Đại học Y Hà Nội văn, cho đến nay có dưới 100 trường hợp 2 Bộ môn Giải phẫu bệnh Đại học Y Hà Nội bệnh nhân u màng não thể dị sản mỡ được Chịu trách nhiệm chính: Phan Thị Huyền báo cáo và thường dưới dạng ca lâm sàng Email: phanhuyenyck110hmu@gmail.com đơn lẻ hoặc chùm ca bệnh.1,2 Triệu chứng Ngày nhận bài: 29.09.2022 lâm sàng thường gặp là đau đầu và động Ngày phản biện: 05.11.2022 kinh. Tuy nhiên, trường hợp bệnh nhân Ngày duyệt bài: 11.12.2022 154
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 521 - THÁNG 12 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2022 chúng tôi báo cáo là trường hợp u màng não ở ngoài trục vùng đỉnh bên phải. Khối u đồng thể dị sản mỡ đầu tiên có triệu chứng lâm tín hiệu trên FLAIR và T1W, có phần hạn sàng nổi bật giống như tai biến mạch máu chế khuếch tán trên DWI/ ADC, sau tiêm não là yếu ½ người trái. ngấm thuốc mạnh đồng nhất. Khối có bờ không đều, xâm lấn xương vòm sọ lân cận, II. GIỚI THIỆU CA BỆNH ranh giới không rõ, bên trong có dòng chảy Bệnh nhân nam 52 tuổi, tiền sử tăng trống trên T2W, đè đẩy mô não lân cận kèm huyết áp 10 năm nay, hiện đang điều trị viền phù não rộng xung quanh, gây xẹp não Coveram 5/5. Khoảng 1 tháng nay bệnh nhân thất bên bên phải, đẩy lệch đường giữa sang xuất hiện yếu ½ người trái và đau đầu, đến trái 15mm. Tổn thương nghĩ nhiều tới u xơ khám tại bệnh viện Đại học Y Hà Nội. Bệnh đơn độc hơn là u màng não. nhân được thực hiện các xét nghiệm, có kết Bệnh nhân được phẫu thuật lấy toàn bộ u. quả như sau: Sau mổ 2 ngày bệnh nhân hết đau đầu, còn Trên phim chụp cộng hưởng từ (MRI) sọ yếu ½ người trái. não phát hiện khối tổn thương 42x53x55 mm A B Hình 1. Trên phim chụp cộng hưởng từ mặt cắt đứng dọc khối u ở vị trí vùng đỉnh phải, xâm lấn xương vòm sọ lân cận (A). Khối tổn thương ranh giới không rõ, ngấm thuốc đồng nhất sau tiêm (B). Bệnh phẩm u nhân được trên đại thể gồm thùy, có vùng tạo cấu trúc cuộn xoáy màng các mảnh kích thước từ 2,5x1,5 cm đến não (hình 2A). Xen lẫn với quần thể trên thấy 5x3x2 cm, diện cắt qua có vùng vàng mềm, có vùng các tế bào u có bào tương rộng, có vùng trắng xám. Trên vi thể, u có ranh sáng, nhân lệch về một phía giống hình ảnh giới khá rõ. U có hai quần thể tế bào gồm các tế bào mỡ (hình 2B). Không thấy hình ảnh u tế bào có bào tương khá rộng, ái toan, nhân xâm nhập nhu mô não. Không thấy hoại tử u nhỏ đều, chất nhiễm sắc mịn, có thể giả vùi, cũng như các đặc điểm chuyển dạng độ cao hiếm thấy nhân chia, sắp xếp thành đám, khác của u màng não. 155
HỘI THẢO KHOA HỌC GIẢI PHẪU BỆNH – TẾ BÀO BỆNH HỌC VIỆT NAM LẦN THỨ 10 A B Hình 2. Trên vi thể, u gồm thành phần tế bào có bào tương ái toan, nhân mịn, khá đều, hiếm thấy nhân chia (A) và quần thể tế bào có bào tương rộng, sáng, nhân bị đẩy lệch về phía ngoại vi (B). (Độ phóng đại x400) Khi nhuộm hóa mô miễn dịch cả hai quần thể tế bào u dương tính với các dấu ấn EMA, PR, âm tính với GFAP. Tế bào u biệt hóa mỡ bộc lộ với dấu ấn S100. U có tỉ lệ Ki67 thấp khoảng 2% A B C D Hình 3. Kết quả nhuộm hóa mô miễn dịch thấy các tế bào u biệt hóa mỡ dương tính với EMA (A), PR (B), S100 (C). Tỉ lệ bộc lộ Ki67 của u thấp ~2% (D) 156
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 521 - THÁNG 12 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2022 III. BÀN LUẬN màng não thể dị sản mỡ phải có có hai quần U màng não là u có nguồn gốc phức tạp thể tế bào gồm tế bào biểu mô màng não và liên quan cả đến ngoại bì thần kinh và trung tế bào mỡ.6 Bào tương của các tế bào này bì, được phát triển từ các tế bào vùng vỏ chứa đầy giọt mỡ và đẩy nhân lệch ra ngoại thuộc lớp hạt màng nhện.1 U màng não thể dị vi. Một số trường hợp, bào tương của các tế sản mỡ là tổn thương lành tính, cực kì hiếm bào u chứa nhiều không bào mỡ với nhân ở gặp được xếp độ I theo phân loại của WHO trung tâm gợi lại hình ảnh nguyên bào mỡ. (2022), có tiên lượng tốt và được báo cáo lần Trong những trường hợp này nhuộm hóa mô đầu vào năm 1931 bởi Bailey và Bucy.3,4 miễn dịch có giá trị để xác định bản chất dị Hiện nay vẫn đang còn nhiều tranh cãi về cơ sản của tế bào u. Thành phần dị sản mỡ chế bệnh sinh của u màng não thể dị sản mỡ. thường bộc lộ với các dấu ấn đặc trưng của u Các nghiên cứu trước đây cho rằng sự xuất màng não như EMA, PR, ngoài ra còn bộc lộ hiện các tế bào giống tế bào mỡ là do các tế với dấu ấn S100 và âm tính với GFAP.1,3,5-7 bào màng não dị sản. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây sự xuất hiện các giọt lipid trong IV. KẾT LUẬN bào tương do rối loạn chuyển hóa của các tế U màng não thể dị sản mỡ là khối u lành bào u hơn là dị sản thật sự.1,3 tính, rất hiếm gặp trong các dưới típ của u Cũng như những dưới típ khác của u màng não thể dị sản. Triệu chứng lâm sàng màng não, triệu chứng lâm sàng của bệnh thường giống với các khối u màng não khác nhân phụ thuộc vào kích thước và vị trí của và tiên lượng tốt sau khi bệnh nhân được u, bản thân UMN không gây ra triệu chứng phẫu thuật cắt bỏ hoàn toàn khối u. Tuy lâm sàng nào đặc hiệu. Bệnh nhân thường đi nhiên các đặc điểm về chẩn đoán hình ảnh khám vì đau đầu và động kinh.1 Tuy nhiên, thường thay đổi phụ thuộc vào thành phần có trường hợp triệu chứng nổi bật là đau nửa biệt hóa mỡ của u. Giải phẫu bệnh là tiêu đầu và mờ mắt, co giật hay trong trường hợp chuẩn chẩn đoán xác định khi trên vi thể u có bệnh nhân chúng tôi báo cáo, bệnh nhân yếu hai thành phần tế bào biểu mô màng não và ½ người trái.5 tế bào dị sản mỡ và tế bào u bộc lộ với EMA, Chẩn đoán hình ảnh có giá trị định hướng PR, S100 khi nhuộm hóa mô miễn dịch. vị trí, kích thước và tính chất xâm lấn của khối u. Trong hầu hết u màng não, hình ảnh TÀI LIỆU THAM KHẢO phim chụp MRI thường đồng tín hiệu trên 1. Lapolla P, Familiari P, Zancana G, et al. T1W và tăng tín hiệu trên T2W. Phụ thuộc Lipomatous Meningioma: Clinical- vào thành phần dị sản mỡ mà tính các tín Pathological Findings, Imaging hiệu trên T1W và T2W của khối u thay đổi. Characterisation and Correlations of a Rare Để chẩn đoán xác định bản chất của khối Type of Meningioma. In Vivo. 2021;35(6):3031-3037. u cần kết quả giải phẫu bệnh. Trên vi thể, u doi:10.21873/invivo.12598 157
HỘI THẢO KHOA HỌC GIẢI PHẪU BỆNH – TẾ BÀO BỆNH HỌC VIỆT NAM LẦN THỨ 10 2. Jaiswal AK, Mehrotra A, Kumar B, et al. Lipomatous Meningioma: A Rare Case Lipomatous meningioma: a study of five Report. Diagnostics (Basel). 2022;12(2):365. cases with brief review of literature. Neurol Published 2022 Feb 1. India. 2011;59(1):87-91. doi:10.4103/0028- doi:10.3390/diagnostics12020365 3886.76876 6. Gasparinho MG, Ferreira M, Lavrador 3. Kim L, Huang C, Morey AL, Winder MJ. JP, Livraghi S. Revisiting Lipomatous Intraosseous lipomatous meningioma. Case Meningioma: A Case Report and Review of Rep Neurol Med. 2015;2015:482140. an Unusual Entity. Int J Surg Pathol. doi:10.1155/2015/482140 2015;23(5):399-403. 4. Louis DN, Perry A, Wesseling P, et al. The doi:10.1177/1066896915583695 2021 WHO Classification of Tumors of the 7. Yüksel MO, Gürbüz MS, Tanrıverdi O, Central Nervous System: a summary. Neuro Özmen SA. Lipomatous meningioma: A rare Oncol. 2021;23(8):1231-1251. subtype of benign metaplastic doi:10.1093/neuonc/noab106 meningiomas. J Neurosci Rural Pract. 5. Lapolla P, Bruzzaniti P, Zancana G, et al. 2017;8(1):140-142. doi:10.4103/0976- Visual Aura Secondary to Supratentorial 3147.193539 158