Ứng dụng và chuyển giao tiến bộ khoa học công nghệ xây dựng mô hình nuôi chim yến tại Trà Vinh

CÔNG BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KH&CN<br /> <br /> <br /> <br /> ỨNG DỤNG VÀ CHUYỂN GIAO TIẾN BỘ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ<br /> XÂY DỰNG MÔ HÌNH NUÔI CHIM YẾN TẠI TRÀ VINH<br /> To apply anh pass scientific and technological advances<br /> to build house’s bird nest in Tra Vinh<br /> <br /> <br /> Trần Thị Tuyết Linh 1<br /> Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KH&CN tỉnh Trà Vinh<br /> Email: tuyetlinhsh11@gmail.com<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Qua thời gian triển khai, dự án đã thực hiện điều tra khảo sát điều kiện tự nhiên, khí hậu, nguồn thức<br /> ăn cho chim yến, thực trạng nuôi chim yến trong khu vực và ở tỉnh Trà Vinh hiện nay. Khảo sát sự<br /> phân bố, lập bản đồ các khu vực có khả năng phát triển nuôi chim yến trong toàn tỉnh. Xây dựng bản<br /> đồ quy hoạch các địa phương có tiềm năng phát triển quần thể chim yến trên địa bàn tỉnh Trà Vinh.<br /> Kết quả tiếp nhận được công nghệ nuôi chim yến theo quy mô công nghiệp cho năng suất cao và<br /> ổn định, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người nuôi. Thiết kế và xây dựng mới 02 mẫu mô hình<br /> nhà nuôi yến tại tỉnh Trà Vinh hoàn chỉnh. Tư vấn thiết kế cải tạo 04 mô hình nhà nuôi chim yến. Mô<br /> hình thiết kế xây dựng mới cho kết quả có 116 tổ, mô hình cải tạo đạt số lượng 112 tổ.<br /> Từ khóa:Aerodramus fuciphagus, nhà yến, Trà Vinh.<br /> ABSTRACT<br /> Over the time of implementation, the project has conducted surveys of natural conditions, climate,<br /> food sources for birds nest, the situation of raising birds nest in the area and in current Tra Vinh.<br /> Investigate the distribution, mapping areas that are capable of growing bird nest in the province.<br /> Develop mapping of localities with potential to develop bird populations in Tra Vinh province. The re-<br /> sult of receiving the technology of raising birds nest in the industry for high productivity and stability,<br /> bringing high economic efficiency for farmers. Design and build 02 new models of oat farms in Tra<br /> Vinh province. Consultant design renovation 04 models of bird nest. The model of new construction<br /> has resulted in 116 groups and reformed models with the number of 112.<br /> Keyword: Aerodramus fuciphagus, house’s bird nest, Tra Vinh.<br /> <br /> <br /> <br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ nay cho thấy giá trị sản phẩm yến của Việt Nam<br /> được đánh giá cao hơn sản phẩm các nước trong<br /> Yến sào hay tổ chim yến (Aerodramus<br /> khu vực. Thị trường xuất khẩu yến của Việt Nam<br /> fuciphagus) là loại thực phẩm - dược phẩm bổ<br /> rất ổn định, duy trì khách hàng, thị trường truyền<br /> dưỡng nổi tiếng, truyền thống của các quốc gia<br /> thống khá tốt.<br /> Đông Á - Đông Nam Á, là nguồn tài nguyên quý,<br /> là loại thực phẩm cao cấp, từ xa xưa gọi là “vàng Hiện nay, nghề nuôi chim yến trong nhà đã<br /> trắng” đắt giá và được dùng như một loại sản được hình thành và phát triển ở các tỉnh từ Hà<br /> phẩm đặc biệt có tác dụng rất tốt đối với sức khỏe Tĩnh đến Cà Mau - Kiên Giang. Trong đó, nghề<br /> con người. Những kết quả nghiên cứu, đánh giá nuôi chim yến phát triển mạnh tại các tỉnh Khánh<br /> các loại yến đang có trên thị trường quốc tế hiện Hòa, Tiền Giang, TP. Hồ Chí Minh, Bà Rịa - Vũng<br /> <br /> <br /> 1<br /> Thạc sỹ, Phó Giám đốc Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ tỉnh Trà Vinh<br /> <br /> <br /> TẠP CHÍ THÔNG TIN KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ TỈNH TRÀ VINH - SỐ 1 NĂM 2018 - 37<br /> CÔNG BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KH&CN<br /> <br /> <br /> Tàu, Cà Mau, Kiên Giang, Đắk Lắk, Bình Phước Trà Vinh để tạo ra sản phẩm tổ yến có chất lượng<br /> với hàng trăm ngôi nhà yến được xây dựng hàng cao và ổn định. Công ty TNHH Nhà nước MTV Yến<br /> năm. Sào Khánh Hòa được chọn là đơn vị chuyển giao<br /> kỹ thuật qua đó đào tạo đội ngũ cán bộ kỹ thuật<br /> Thức ăn chủ yếu của chim yến là côn trùng<br /> viên tại Trà Vinh để đáp ứng được tất cả các yêu<br /> bay như rầy nâu, rầy xanh, mối, ruồi, muỗi... Trong<br /> cầu của quy trình công nghệ nuôi chim yến theo<br /> khi đó Trà Vinh là tỉnh có đất nông nghiệp sử dụng<br /> quy mô công nghiệp từ khâu thiết kế đến khâu lắp<br /> trồng lúa chiếm diện tích tương đối lớn, nên sẽ có<br /> đặt, bảo trì thiết bị.<br /> nhiều côn trùng bay, rầy nâu, rầy xanh, côn trùng<br /> gây dịch hại mùa màng nhất là loại côn trùng gây II. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> bệnh vàng lùn và lùn xoắn lá trên lúa, …Và chim<br /> 1.Phương tiện nghiên cứu<br /> yến có thể được xem là loài dùng để đấu tranh sinh<br /> học và bảo vệ môi trường cho nhà nông. Do đó, Đối tượng thực hiện dự án: chim yến-<br /> công tác bảo tồn và phát triển quần thể chim yến ở Aerodramus fuciphagus.<br /> Trà Vinh vừa có ý nghĩa bảo vệ nguồn tài nguyên Cơ sở hạ tầng: nhà yến được xây dựng theo<br /> quốc gia, mang lại lợi ích kinh tế vừa có ý nghĩa bản vẽ thiết kế đúng tiêu chuẩn.<br /> bảo vệ môi trường. Thực hiện vấn đề này là hướng<br /> Nguyên vật liệu hoàn thiện nhà yến:<br /> phát triển bền vững.<br /> - Hệ thống phun sương, hệ thống âm thanh, hệ<br /> Trà Vinh là một trong những tỉnh có điều kiện tự<br /> thống camera, giá tổ, chống địch hại, ....<br /> nhiên và khí hậu hoàn toàn thích hợp cho việc nuôi<br /> và phát triển nghề nuôi chim yến. Xét về yếu tố môi - Các hợp chất, dung dịch khử mùi, xử lý nhà<br /> trường, nhiệt độ, độ ẩm những yếu tố cấu thành yến:<br /> nên sự thành công cho nghề nuôi chim yến đều<br /> * Hợp chất SR: khử mùi nhà yến, tạo mùi hang<br /> tập trung tại Trà Vinh. Bên cạnh đó, với diện tích<br /> yến tự nhiên.<br /> nông nghiệp chiếm 74% quỹ đất, đây được xem là<br /> nguồn cung cấp thức ăn phong phú cho chim yến. * Dung dịch SL1: xử lý trong quá trình xây<br /> Trong những năm gần đây nghề nuôi chim yến tại dựng nhà.<br /> tỉnh có chiều hướng gia tăng, tuy nhiên sự phát * Dung dịch SL2, SL3: dung dịch dẫn dụ.<br /> triển này còn nhỏ lẻ, tự phát, chưa tập trung và<br /> *Hợp chất SP: hợp chất dẫn dụ được kết hợp<br /> chưa được đào tạo bài bản về kỹ thuật nuôi. Các<br /> cùng với dung dịch dẫn dụ SL2 và SL3.<br /> nhà yến được hình thành tại tỉnh đa phần là từ sự<br /> học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau và tìm hiểu thông tin 2. Phương pháp thực hiện<br /> qua các phương tiện đại chúng.<br /> 2.1. Chọn điểm<br /> Nhằm tìm kiếm giải pháp xây dựng chiến lược<br /> Các điểm lựa chọn là các khu vực, vị trí xây<br /> phát triển nghề nuôi chim yến tại tỉnh Trà Vinh tầm<br /> dựng mô hình nhà yến đạt hiệu quả cao được xếp<br /> nhìn đến năm 2020, Trung tâm Ứng dụng Tiến bộ<br /> vào thứ tự các vùng ưu tiên 01, vùng ưu tiên 02.<br /> Khoa học và Công nghệ đã xây dựng và triển khai<br /> thực hiện dự án “Ứng dụng và chuyển giao tiến Vị trí vùng ưu tiên 01 là khu vực mà xây dựng<br /> bộ khoa học công nghệ xây dựng mô hình nuôi nhà yến ở đó thành công và hiệu quả cao nhất.<br /> chim yến tại Trà Vinh”. Dự án được thực hiện từ Có các điều kiện về mật độ phân bố nhà yến hiện<br /> tháng 4/2014 đến tháng 3/2017, thuộc chương hữu, nằm trên đường chim bay, gần khu vực kiếm<br /> trình nông thôn miền núi. ăn thường xuyên của chim yến và có môi trường<br /> sống vĩ mô là khu vực đồng ruộng và dọc các dòng<br /> Với mục tiêu chuyển giao quy trình xây dựng<br /> sông lớn.<br /> mô hình nhà nuôi chim yến thích hợp, bảo đảm kỹ<br /> thuật công nghệ nuôi chim yến theo quy mô công Vị trí vùng ưu tiên 02 là khu vực có tiềm năng<br /> nghiệp, phù hợp với điều kiện tự nhiên của tỉnh phát triển sau vùng ưu tiên 01, có sự phân bố các<br /> <br /> <br /> 38 - TẠP CHÍ THÔNG TIN KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ TỈNH TRÀ VINH - SỐ 1 NĂM 2018<br />  CÔNG BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KH&CN<br /> <br /> <br /> nhà yến hiện hữu, dự báo tiềm năng phát triển trong nhà ở Trà Vinh được phát hiện với số lượng<br /> trong tương lai. ban đầu 7.000 - 8.000 cá thể.Đến nay, theo báo<br /> cáo điều tra khảo sát của Công ty TNHH Nhà nước<br /> 2.2. Chọn đối tượng<br /> MTV Yến Sào Khánh Hòa với phương pháp bấm<br /> Chim Yến- Aerodramus fuciphagus.Yến sào tọa độ trên toàn tỉnh có 48 căn nhà yến có tổng<br /> hay tổ chim yến là loại thực phẩm - dược phẩm diện tích sử dụng nuôi chim yến trên 4.525 m2 với<br /> bổ dưỡng nổi tiếng, truyền thống của các quốc số lượng quần đàn ước đạt trên 38.000 cá thể<br /> gia Đông Á - Đông Nam Á, là nguồn tài nguyên chim yến, tập trung ở thành phố Trà Vinh: 17 nhà<br /> quý, là loại thực phẩm cao cấp, từ xa xưa gọi là yến, huyện Châu Thành: 05 nhà yến, huyện Duyên<br /> “vàng trắng” đắt giá và được dùng như một loại Hải: 09 nhà yến, thị xã Duyên Hải: 05 nhà yến,<br /> sản phẩm đặc biệt có tác dụng rất tốt đối với sức huyện Cầu Ngang: 01 nhà yến, huyện Trà Cú: 04<br /> khỏe con người. Vì vậy, các nước trong vùng đã nhà yến, huyện Cầu Kè: 01 nhà yến, huyện Càng<br /> tận dụng ưu thế đẩy mạnh phát triển nghề nuôi Long: 04 nhà yến, huyện Tiểu Cần: 02 nhà yến.<br /> chim yến xuất khẩu. Ở nước ta nói chung và ở<br /> Phần lớn các nhà yến chủ yếu tập trung ở nội<br /> tỉnh Trà Vinh nói riêng trong những năm gần đây<br /> ô thành phố Trà Vinh là khu đông dân cư nên cũng<br /> nghề nuôi chim yến phát triển mạnh, vì nuôi chim<br /> ảnh hưởng đến đời sống người dân và các chính<br /> yến không cần quỹ đất lớn, có thể xây nhà nuôi ở<br /> sách quy hoạch chung của toàn tỉnh. Vì vậy, trong<br /> vùng đất kém màu mỡ, đất không sản xuất nông<br /> tương lai tỉnh cần thực hiện quy hoạch nuôi các<br /> nghiệp được. Về điều kiện tự nhiên và khí hậu Trà<br /> vùng nuôi chim yến phù hợp với định hướng phát<br /> Vinh hoàn toàn phù hợp cho nghề nuôi chim yến<br /> triển nghề nuôi chim yến tập trung và phù hợp quy<br /> phát triển.<br /> hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội tỉnh Trà<br /> 2.3. Chọn hộ Vinh đến năm 2020.<br /> Hộ được chọn để triển khai thực hiện mô hình 1.2. Ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên đến<br /> nhà nuôi chim yến của dự án phải đảm bảo các sự phát triển nghề nuôi chim yến ở Trà Vinh<br /> điều kiện sau: Tự nguyện tham gia dự án, tạo điều<br /> Tỉnh Trà Vinh nằm trong vùng đồng bằng sông<br /> kiện thuận lợi để thực hiện và phối hợp chặt chẽ.<br /> Cửu Long nên có những thuận lợi chung như: có<br /> Có mặt bằng diện tích đất thích hợp để thực hiện<br /> điều kiện ánh sáng bức xạ dồi dào, nhiệt độ cao<br /> mô hình nhà nuôi chim yến, cùng phối hợp với dự<br /> và ổn định, độ ẩm trung bình 80-85%/năm, ít bị<br /> án xây dựng mô hình nhà nuôi chim yến; Đủ tiềm<br /> ảnh hưởng bởi bão, lũ, lượng mưa trung bình từ<br /> lực kinh tế cùng hợp tác đầu tư xây dựng mô hình<br /> 1.400-1.600  mm là điều kiện thuận lợi cho phát<br /> đáp ứng được nội dung dự án (đầu tư kinh phí triển sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, là điều kiện<br /> xây dựng, cải tạo nhà nuôi chim yến theo thiết kế thuận lợi để phát triển hệ sinh thái côn trùng phát<br /> của đơn vị chuyển giao, đối ứng máy móc thiết triển, nguồn thức ăn dồi dào cho chim yến.<br /> bị, nguyên vật liệu); Có tinh thần học hỏi để nâng<br /> Trà Vinh được bao bọc bởi hệ thống Sông<br /> cao trình độ kỹ thuật và nhiệt tâm với dự án; Có kỹ<br /> ngòi của 2 nhánh sông lớn (Sông Cổ Chiên và<br /> năng truyền tải thông tin, quảng bá kỹ thuật sau khi<br /> Sông Hậu) là vùng thức ăn dồi dào cho chim yến.<br /> dự án kết thúc.<br /> Khoảng cách quần đàn chim yến sinh sống đến<br /> III. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN các nhà yến trong khoảng cách gần nhau, cũng<br /> 1. Kết quả điều tra, khảo sát bổ sung thực nằm trong vùng tìm kiếm thức ăn trong toàn tỉnh<br /> trạng tại vùng dự án với điều kiện nhiệt độ trung bình từ 26-27oC, độ<br /> ẩm từ 80-85%. Từ các yếu tố khí hậu, nhiệt độ,<br /> 1.1. Hiện trạng nuôi chim yến trong nhà trên<br /> độ ẩm, vùng thức ăn, vị trí phân bố và số lượng<br /> địa bàn tỉnh Trà Vinh<br /> của đàn chim yến, chọn khu vực ngoại ô thành<br /> Nhà nuôi chim yến ở Trà Vinh bắt đầu xuất phố như huyện Duyên Hải, huyện Trà Cú, huyện<br /> hiện vào năm 2005,khi đóquần thể chim yến nuôi Châu Thành, huyện Càng Long, làm vùng quy<br /> <br /> <br /> TẠP CHÍ THÔNG TIN KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ TỈNH TRÀ VINH - SỐ 1 NĂM 2018 - 39<br /> CÔNG BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KH&CN<br /> <br /> <br /> hoạch phát triển nghề nuôi chim yến trong nhà sẽ<br /> rất thuận lợi.<br /> <br /> 1.3. Kết quả thực hiện chọn vị trí xây dựng<br /> nhà yến<br /> <br /> Các vị trí vùng ưu tiên 01:<br /> <br /> Khu vực thị trấn Long Thành, xã Long Vĩnh,<br /> xã Đôn Châu thuộc huyện Duyên Hải, xã Trường<br /> Long Hòa, xã Long Hữu thuộc thị xã Duyên Hải. Hình 1. Vùng thức ăn của chim yến tại Huyện Trà Cú<br /> Mật độ bầy đàn 11.810 con, số lượng nhà yến<br /> 2. Công tác chuyển giao công nghệ<br /> 14 căn.<br /> Công ty Trách nhiệm hữu hạn Nhà nước một<br /> Khu vực khóm 1, khóm 3, khóm 4, khóm 6<br /> thành viên Yến sào Khánh Hòa đã chuyển giao<br /> thuộc huyện Trà Cú, địa hình có 1 phần hướng Tây<br /> công nghệ nuôi chim yến, trên cơ sở kết quả điều<br /> tiếp giáp với sông Hậu, mật độ bầy đàn 12.000 với<br /> tra khảo sát, đo đạc các nơi có tiềm năng, đề xuất<br /> số lượng nhà yến 4 căn.<br /> các giải pháp triển khai thực hiện. Theo đó đơn<br /> Vị trí vùng ưu tiên 02 là khu vực có tiềm năng vị chuyển giao công nghệ đã chuyển giao các qui<br /> phát triển sau vùng ưu tiên 01, có sự phân bố các trình công nghệ: Quy trình công nghệ dẫn dụ, nhân<br /> nhà yến hiện hữu, dự báo tiềm năng phát triển đàn, nuôi chim yến; Quy trình thiết kế và lắp đặt<br /> trong tương lai. Các vị trí vùng ưu tiên 02: thiết bị cơ bản; Quy trình thu hoạch, sơ chế tổ<br /> Khu vực phường 1, phường 3, phường 5, yến để có thể triển khai áp dụng các qui trình công<br /> phường 6, phường 7, phường 8, phường 9 thuộc nghệ này vào các các mô hình nhà nuôi yến.<br /> Thành phố Trà Vinh tập trung lượng bầy đàn lớn 2.1. Quy trình thiết kế và lắp đặt thiết bị<br /> 12.865 con; khu vực thị trấn Tiểu Cần, xã Phú Cần cơ bản<br /> thuộc huyện Tiểu Cần tập trung bầy đàn gần 400 a. Các thông số kỹ thuật yêu cầu đối với mô<br /> con. Với số lượng nhà yến tại 02 khu vực trên gần hình nhà nuôi yến:<br /> 20 căn nhà, đã có sản phẩm thu hoạch và là cái nôi<br /> Nhiệt độ trong nhà yến luôn duy trì ở mức 27-<br /> đầu tiên nuôi chim yến trong nhà tại Tỉnh Trà Vinh.<br /> 30 C, nhà yến dùng dụng vật liệu cách nhiệt như<br /> 0<br /> <br /> <br /> Qua điều tra khảo sát hiện trạng tình hình nuôi xốp, Panel, xây tường gạch 20cm,.<br /> chim yến trong toàn tỉnh đã cho thấytỉnh Trà Vinh Độ ẩm trong nhà yến từ 75% - 85%.<br /> có những lợi thế cũng như tiềm năng sẵn cóvề các<br /> Ánh sáng trong nhà yến là 0,02 - 0,6 lux.<br /> yếu tố vi mô và vĩ mô về điều kiện tự nhiên, môi<br /> trường khí hậu, sự phân bố của chim yến, nguồn Hướng nhà và hướng lỗ chim ra vàotheo chiều<br /> thức ăn, …. Tỉnh Trà Vinh có tiềm năng rất lớn để Đông - Tây, hoặc Nam - Bắc.<br /> phát triển nghề nuôi chim yến trong nhà. Kích thước mở lỗ chim bay ra vào nhà tối thiểu<br /> 30x40cm, tối đa 60x80cm, lỗ ra vào và vị trí đặt lỗ<br /> Điều kiện tự nhiên, môi trường sinh thái, mật<br /> cách trần 40cm.<br /> độ bầy đàn tại Tỉnh Trà Vình là lợi thế tốt nhất để<br /> phát triển nghề nuôi chim yến, có ý nghĩa to lớn về Chuồng cu có kích thước tối thiểu 4x5m, chiều<br /> cao 3m. - Kích thước vòng đảo lượn trong nhà tối<br /> mặt kinh tế, tạo công ăn việc làm, tạo nguồn thu<br /> thiểu là 2x3m.<br /> đáng kể cho Tỉnh, bảo vệ môi trường sinh thái. Các<br /> vị trí nằm trong vùng ưu tiên 01 và vùng ưu tiên 02 Kích thước nhà yến: khoảng 100m2. Nhà yến<br /> là những vùng làm nhà yến rất tốt, khả năng nuôi được xây thành nhiều tầng, chiều cao mỗi tầng từ<br /> thành công chim yến theo định hướng bền vững 3,2m - 3,9m.<br /> và hiệu quả cao. Hệ thống đối lưu nhiệt: bằng ống PVC (đường<br /> <br /> <br /> 40 - TẠP CHÍ THÔNG TIN KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ TỈNH TRÀ VINH - SỐ 1 NĂM 2018<br />  CÔNG BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KH&CN<br /> <br /> <br /> kính 114mm) và đối lưu nhiệt bằng phương pháp Thời gian mở âm thanh ngoài trời buổi sáng từ<br /> mở lỗ trực tiếp trên tường nhà yến với kích thước 5h30 đến 11h30, buổi chiều từ 13h30 đến 19h tùy<br /> ô 20x80cm. theo mùa. Âm thanh trong nhà được duy trì hoạt<br /> động 24/24h. <br /> Trong nhà yến ở các sàn của các tầng có thể<br /> xây thêm hồ có kích thước 0,8 x1,2m hoặc 1,2x2m, 2.2.3. Dùng hệ thống phun sương<br /> chiều cao hồ 20-25 cm. Hồ nước xây quanh tường<br /> Hệ thống phun sương gồm có bên ngoài và<br /> có chiều rộng từ tường ra 50cm chiều cao 20-30 cm.<br /> bên trong nhà yến.<br /> b. Những thiết bị cần thiết lắp đặt cho nhà yến<br /> Phương pháp dẫn dụ gia tăng quần đàn được<br /> Hệ thống giá làm tổ: dùng gỗ làm giá tổ. thực hiện bằng nhiều kỹ thuật như: xử lý dung<br /> dịch dẫn dụ, định kỳ thay tiếng âm thanh mới, ...<br /> Hệ thống âm thanh trong và ngoài nhà yến: loa<br /> Ở các mô hình nhà yến trong dự án sử dụng các<br /> ngoài công suất 20W, loa dẫn đường 150 - 300W,<br /> loại dung dịch, hợp chất và âm thanh dẫn dụ khác<br /> loa nhà 100W.<br /> nhau có tính năng thu hút rất tốt chim về nhà yến<br /> Hệ thống phun sương. và ở lại làm tổ gia tăng quần đàn chim yến.<br /> Hệ thống nước cung cấp. 3. Kết quả xây dựng các mô hình nhà yến<br /> Hệ thống điện quốc gia. 3.1.Thiết kế và xây dựng mới 02 mẫu mô<br /> Hệ thống phòng chống định hại và camera hình nhà nuôi yến<br /> theo dõi và giám sát. 3.1.1. Mô hình thứ nhất<br /> 2.2. Quy trình công nghệ dẫn dụ, nhân đàn, Mô hình nhà nuôi yến thứ nhất được thực<br /> nuôi chim yến hiện tại hộ ông Tống Minh Viễn - ấp Nhà Mát, xã<br /> 2.2.1. Dùng các hợp chất tạo mùi Trường Long Hòa, Thị xã Duyên Hải, huyện Duyên<br /> Hải, tỉnh Trà Vinh.<br /> Hợp chất SR: khử mùi nhà yến cũng như tạo<br /> mùi hang yến tự nhiên. Mô hình thực hiện với diện tích xây dựng là<br /> 500 m2, cụ thể: tầng 1: 160 m2 (8m x 20m), tầng 2:<br /> Dung dịch SL1: Xử lý trong quá trình xây dựng<br /> 160 m2 (8m x 20m), tầng 3: 160 m2 (8m x 20m),<br /> nhà yến.<br /> chuồng cu: 20 m2 (4m x 5m).<br /> Dung dịch SL2, SL3: Dung dịch dẫn dụ, có mùi<br /> Hộ tham gia mô hình đầu tư 100% kinh phí<br /> đặc trưng, mùi khai, tạo mùi nhà yến được duy trì<br /> xây dựng cơ bản nhà mẫu nuôi chim yến theo thiết<br /> thường xuyên trong suốt quá trình tạo mùi cho nhà<br /> kế của đơn vị chuyển giao tại địa điểm xã Trường<br /> yến.<br /> Long Hòa, huyện Duyên Hải, T.Trà Vinh. Dự án<br /> Hợp chất SP: hợp chất dẫn dụ được kết hợp hỗ trợ 100% chi phí về nguyên vật liệu, máy móc,<br /> cùng với dung dịch dẫn dụ SL2 và SL3. thiết bị nhà nuôi chim yến và lắp đặt hoàn chỉnh<br /> Dung dịch SL4: Sử dụng khi đã có chim ở ổn cho nhà nuôi.<br /> định và có tổ. Nhà yến đã thực hiện hoàn thành các nội dung<br /> 2.2.2. Dùng hệ thống âm thanh và nghiệm thu đi vào hoạt động ngày 22 tháng 8<br /> năm 2015. Sau 24 tháng đi vào hoạt động, mô hình<br /> Hệ thống âm thanh gồm âm thanh ngoài trời đã có 116 tổ (số tổ nguyên: 53, số tổ mô phỏng: 46,<br /> phát ra âm thanh bầy đàn dẫn dụ chim yến ngoài số tổ đang làm: 17) và số lượng chim ở lại trong<br /> tự nhiên về ngôi nhà yến, có tác dụng dẫn dụ, loa nhà lên đến 270 con (Kết quả khảo sát thực tế tại<br /> chuyên nhưng phải đảm bảo đúng qui định (dưới nông hộ tháng 7 năm 2017).<br /> 70db). Âm thanh trong nhà phát ra tiếng kêu giúp<br /> chim yến vào trong nhà yến ở lại sinh sống và làm 3.1.2. Mô hình thứ hai<br /> tổ, là hệ thống âm thanh hỗn hợp như là âm thanh Mô hình nhà nuôi yến thứ hai được thực hiện<br /> thực của gia đình nhà yến. tại hộ bà Kiên Sơn Pholli, số 291/99, đường Phạm<br /> <br /> <br /> TẠP CHÍ THÔNG TIN KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ TỈNH TRÀ VINH - SỐ 1 NĂM 2018 - 41<br /> CÔNG BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KH&CN<br /> <br /> <br /> Ngũ Lão, phường 1, thành phố Trà Vinh, tỉnh Trà tại hộ ông Nguyễn Văn Hội, aáp Rạch Kinh, xã<br /> Vinh. Hòa Thuận, Huyeän ChâuThành, tỉnh Traø Vinh.<br /> Mô hình thực hiện với diện tích xây dựng là Mô hình thực hiện với diện tích xây dựng là<br /> 426 m2, cụ thể: tầng 1: 126 m2 (6 m x 21 m), tầng 400 m2, cụ thể: tầng 1: 95 m2 (5m x 19m), tầng 2:<br /> 2: 126 m2 (6 m x 21 m), tầng 3: 126 m2 (6 m x 21 95 m2 (5m x 19m), tầng 3: 95 m2 (5m x 19m), tầng<br /> m), chuồng cu: 48 m2 (6 m x 8 m). 4: 95 m2 (5m x 19m), chuồng cu: 20 m2 (4m x 5m).<br /> <br /> Hộ tham gia mô hình đầu tư 100% kinh phí Hộ tham gia mô hình đầu tư 100% kinh phí xây<br /> xây dựng cơ bản nhà mẫu nuôi chim yến theo thiết dựng, cải tạo nhà nuôi chim yến theo thiết kế của<br /> kế của đơn vị chuyển giao tại địa điểm số 291/99, đơn vị chuyển giao tại địa điểm ấp Rạch Kinh, xã<br /> đường Phạm Ngũ Lão, phường 1, thành phố Trà Hòa Thuận, Huyện Châu Thành, T.Tra Vinh. Dự án<br /> Vinh, tỉnh Trà Vinh. Dự án hỗ trợ 100% chi phí về hỗ trợ 50% chi phí về nguyên vật liệu, máy móc,<br /> nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị nhà nuôi chim thiết bị nhà nuôi chim yến và lắp đặt hoàn chỉnh<br /> yến và lắp đặt hoàn chỉnh cho nhà nuôi. cho nhà nuôi.<br /> <br /> Nhà yến đã thực hiện hoàn thành các nội dung Nhà yến đã thực hiện hoàn thành các nội dung<br /> và nghiệm thu đi vào hoạt động ngày 26 tháng 6 và nghiệm thu đi vào hoạt động ngày 22 tháng 8<br /> năm 2017.Sau 03 tháng đi vào hoạt động, mô hình năm 2015.Sau 24 tháng đi vào hoạt động, mô hình<br /> đã có 02 tổ mô phỏng và số lượng chim ở lại trong đã có 53 tổ (số tổ nguyên: 25, số tổ mô phỏng: 18,<br /> nhà lên đến 30 con (Kết quả khảo sát thực tế tại số tổ đang làm: 10) và số lượng chim ở lại trong<br /> nông hộ tháng 7 năm 2017). nhà lên đến 130 con (Kết quả khảo sát thực tế tại<br /> nông hộ tháng 7 năm 2017).<br /> 3.2. Thiết kế cải tạo 04 mô hình nhà có sẵn<br /> để nuôi chim yến 3.2.3. Mô hình thứ ba<br /> <br /> 3.2.1. Mô hình thứ nhất Mô hình nhà nuôi yến thứ ba được thực hiện<br /> tại hộ ông Lê Hoàng Phước, Khóm 1, P.1, Thị xã<br /> Mô hình nhà nuôi yến thứ nhất được thực hiện<br /> Duyên Hải, huyện Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh.<br /> tại hộ ông Thái Ngọc Hùng, aáp Caàu Ñuùc, xaõ<br /> Nhò Long, Huyeän Caøng Long, tỉnh Traø Vinh. Mô hình thực hiện với diện tích xây dựng là<br /> 352 m2, cụ thể: tầng 1: 160 m2 (8m x 20m), tầng 2:<br /> Mô hình thực hiện với diện tích xây dựng là<br /> 160 m2 (8m x 20m), chuồng cu: 32 m2 (4m x 8m).<br /> 340 m2, cụ thể: tầng 1: 160 m2 (8m x 20m), tầng 2:<br /> 160 m2 (8m x 20m), chuồng cu: 20 m2 (4m x 5m). Hộ tham gia mô hình đầu tư 100% kinh phí xây<br /> dựng, cải tạo nhà nuôi chim yến theo thiết kế của<br /> Hộ tham gia mô hình đầu tư 100% kinh phí xây đơn vị chuyển giao tại địa điểm Khóm 1, P.1, Thị<br /> dựng, cải tạo nhà nuôi chim yến theo thiết kế của xã Duyên Hải, huyện Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh. Dự<br /> đơn vị chuyển giao tại địa điểm ấp Cầu Đúc, xã án hỗ trợ 50% chi phí về nguyên vật liệu, máy móc,<br /> Nhị Long, huyện Càng Long, tỉnh Trà Vinh. Dự án thiết bị nhà nuôi chim yến và lắp đặt hoàn chỉnh<br /> hỗ trợ 50% chi phí về nguyên vật liệu, máy móc, cho nhà nuôi.<br /> thiết bị nhà nuôi chim yến và lắp đặt hoàn chỉnh<br /> Nhà yến đã thực hiện hoàn thành các nội dung<br /> cho nhà nuôi.<br /> và nghiệm thu đi vào hoạt động ngày 13 tháng 7<br /> Nhà yến đã thực hiện hoàn thành các nội dung năm 2016.Sau 14 tháng đi vào hoạt động, mô hình<br /> và nghiệm thu đi vào hoạt động ngày 22 tháng 8 đã có 248 tổ (số tổ nguyên: 112, số tổ mô phỏng:<br /> năm 2015.Sau 24 tháng đi vào hoạt động, mô hình 78, số tổ đang làm: 58) và số lượng chim ở lại<br /> đã có 39 tổ (số tổ nguyên: 23, số tổ mô phỏng: 12, trong nhà lên đến 500 con (Kết quả khảo sát thực<br /> số tổ đang làm: 04) và số lượng chim ở lại trong tế tại nông hộ tháng 7 năm 2017).<br /> nhà lên đến 80 con (Kết quả khảo sát thực tế tại<br /> 3.2.4. Mô hình thứ tư<br /> nông hộ tháng 7 năm 2017).<br /> Mô hình nhà nuôi yến thứ tư được thực hiện tại<br /> 3.2.2. Mô hình thứ hai<br /> hộ ông Nguyễn Văn Phùng, ấp Giồng Dài, xã Hiệp<br /> Mô hình nhà nuôi yến thứ hai được thực hiện Mỹ Tây, huyện Cầu Ngang, tỉnh Trà Vinh.<br /> <br /> 42 - TẠP CHÍ THÔNG TIN KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ TỈNH TRÀ VINH - SỐ 1 NĂM 2018<br />  CÔNG BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KH&CN<br /> <br /> <br /> Mô hìnhthực hiện với diện tích xây dựng là 384 Xây dựng bản đồ quy hoạch các địa phương có<br /> m , cụ thể: tầng 1: 120 m2 (6m x 20m); tầng 2:<br /> 2<br /> tiềm năng phát triển quần thể chim yến trên địa<br /> 120 m2 (6m x 20m); tầng 3: 120 m2 (6m x 20m); bàn tỉnh Trà Vinh với tỷ lệ 1/50.000 đến năm 2020<br /> chuồng cu: 24 m2 (6m x 4m). và tầm nhìn đến năm 2030.<br /> Hộ tham gia mô hình đầu tư 100% kinh phí xây Thực hiện 6 mô hình nhà nuôi yến đi vào hoạt<br /> dựng, cải tạo nhà nuôi chim yến theo thiết kế của động đã cho kết quả, đã dẫn dụ được chim yến về<br /> đơn vị chuyển giao tại địa điểm ấp Giồng Dài, xã sinh sống, phát triển bầy đàn và đã cho tổ yến, các<br /> Hiệp Mỹ Tây, huyện Cầu Ngang, tỉnh Trà Vinh. Dự nhà yến cho kết quả rất tốt.<br /> án hỗ trợ 50% chi phí về nguyên vật liệu, máy móc,<br /> thiết bị nhà nuôi chim yến và lắp đặt hoàn chỉnh Do các nhà yến mới triển khai đưa vào hoạt<br /> cho nhà nuôi. động; mặt khác, đặc thù của mô hình nhà nuôi<br /> chim yến với chi phí đầu tư (thời gian đầu) cao và<br /> trong khoảng thời gian 02-03 năm đầu hoạt động<br /> chủ yếu là dẫn dụ nhân đàn phát triển quần đàn<br /> chim yến nên trong thời gian này mặc dù đã có tổ<br /> yến nhưng chưa tiến hành thu hoạch tổ yến. Từ<br /> năm thứ ba trở đi sẽ bắt đầu thu hoạch tổ yến.<br /> <br /> Dự án đã xây dựng Đề án về định hướng phát<br /> triển nghề nuôi chim yến ở tỉnh Trà Vinh.<br /> <br /> Kết quả thực hiện dự án cho thấy nghề nuôi<br /> Hình 2. Chim yến đã sinh sống và làm tổ trên giá tổ chim yến tại Trà Vinh sẽ là hướng đi mới, tạo tiền<br /> đề xây dựng nền kinh tế phát triển ổn định cho<br /> IV. KẾT LUẬN<br /> địa phương. Góp phần giải quyết việc làm cho<br /> Qua quá trình triển khai dự án cũng đã thực lao động tỉnh nhà cũng như tạo ra sản phẩm đặc<br /> hiện điều tra khảo sát điều kiện tự nhiên, khí hậu, trưng, từng bước xây dựng và phát triển nghề nuôi<br /> nguồn thức ăn cho chim yến, thực trạng nuôi chim chim yến một cách hoàn thiện và quy mô, nâng<br /> yến trong khu vực và ở tỉnh Trà Vinh hiện nay. cao đời sống cho người dân địa phương cũng như<br /> Khảo sát sự phân bố, lập bản đồ các khu vực có góp phần vào thị trường xuất khẩu mặt hàng có<br /> khả năng phát triển nuôi chim yến trong toàn tỉnh. giá trị kinh tế.<br /> <br /> Bảng 6. Kết quả các mô hình nhà yến<br /> <br /> Diện tích Thời gian hoạt<br /> STT Hộ nuôi Địa điểm Kết quả<br /> (m2) động (tháng)<br /> <br /> 01 Tống Minh Viễn Huyện Duyên Hải 500 24 116 tổ<br /> 02 Kiên Sơn Pholli Phường 1, TpTrà Vinh 426 03 02 tổ<br /> 03 Nguyễn Văn Hội Huyện Châu Thành 400 24 53 tổ<br /> 04 Thái Ngọc Hùng Huyện Càng Long 340 24 39 tổ<br /> 05 Lê Hoàng Phước Huyện Duyên Hải 352 14 248 tổ<br /> 06 Nguyễn Văn Phùng Huyện Cầu Ngang 384 hoạt động tháng 08/ 2017<br /> <br /> <br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> <br /> [1] Công ty trách nhiệm hữu hạn Nhà nước một thành viên Yến sào Khánh Hòa và Trung tâm Ứng dụng<br /> tiến bộ khoa học và công nghệ tỉnh Trà Vinh, 2017. Báo cáo kết quả khảo sát về tình hình nuôi chim<br /> yến tại Trà Vinh thuộc dự án: “ứng dụng và chuyển giao tiến bộ khoa học công nghệ xây dựng mô<br /> hình nuôi chim yến tại tỉnh Trà Vinh”.<br /> <br /> <br /> TẠP CHÍ THÔNG TIN KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ TỈNH TRÀ VINH - SỐ 1 NĂM 2018 - 43<br />