intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Về hiện tượng ẩn dụ ngữ pháp trong tiếng Anh và tiếng Việt

Chia sẻ: Trương Tiên | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

62
lượt xem
1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài báo giới thiệu một cách tiếp cận ẩn dụ ngữ pháp trong tiếng Anh qua phương pháp phụ tố và qua đó xem xét cách lập ngôn ẩn dụ trong tiếng Việt, sử dụng phương thức ghép dụng loại từ. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết của tài liệu.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Về hiện tượng ẩn dụ ngữ pháp trong tiếng Anh và tiếng Việt

44<br /> <br /> N G 6 N N G C & Btfl S 6 N G<br /> <br /> SO 11 (241)-2015<br /> <br /> VE HIEN TlTQfNG AN Dy NGty P H A P<br /> TRONG TIENG ANH VA TIENG VIET<br /> ON GRAMMATICAL METAPHOR IN ENGLISH AND IN VIETNAMESE<br /> ht THJ GIAO C H I<br /> (TS; Dgi hpc Ngogi ngfr, Dgi hQC DA NAng)<br /> Abstract: Metai^or is a common linguistic phenomenon in everyday communication. It is<br /> understood as a transference of metaphorical meaning. However, grammatical metaphor as<br /> corned by Michael Halliday (1994) refers to variation in the expression of meaning, transforming<br /> the functions of grammatical elements that constitute meaning. Grammatical metaphor, also seen<br /> as an incongruent form of expression, is a predominant feature of official or scientific discourses.<br /> However, grammatical metaphor has been increasingly used in other discourses, either in<br /> descriptive or in media discourses. This article attempts to discuss grammatical metaphor in<br /> English based on the framework introduced by Halliday (1994), and based on this, it inti-oduces<br /> how this metaphorical wording can be realised in Vietnamese.<br /> Key words: metaphor; grammatical metaphor; congruence; incongruence; nomlnalisation.<br /> 1. D | t van d l<br /> giao tiep xuydn ngdn ngtt. Ngudi Vi^t hpc tiing<br /> 1.1. An dy ngft phAp, theo ngft phdp h$ Anh II^u cd bj Anh hudng bdi cdch ndi dn dv<br /> thing chftc nAng cua Halliday (1994), IA m$t n ^ j c h ngdn nhu v^y khdng khi hp giao tiep<br /> d$c dilm ngdn ngft mA d dd hi^n tupng chuyin bAng tiing Vi$t, vA cAc diln giA tiing Vi^t c6<br /> djch cua cAc ylu t i ngft phdp, eft phAp, tft vyng cdch dien dgt dn dy nhu till khdng trong gjao<br /> dan den sy thay dii v l chftc nAng ngdn ngft, tilp hdng ngAy vA tiong cAc diln ngdn midu ti,<br /> hay v i ^ t ^ cdu tide cAch dien dgt y ni^m gjao bAo chf? BAi bAo nAy gidi thi^u mdt cAch ti^p<br /> tilp. Cdc hhih thftc dien dgt theo kilu dn dy c$n an dy ngft phAp trong trong Anh qua<br /> khdng theo thdng<br /> 1? (non-congruent phuong phftc phy t i , vA qua dd xem xdt cdch<br /> metaphorical modes) dupc xAc djnh trong ngft I|^ i^dn dn dy trong tiing V i ^ sft dgng<br /> phAp chftc nAng IA hi$n tupng danh hda phuong thftc ^ d p diing logi tft.<br /> (nomlnalisation). Day IA mdt die trung co bAn<br /> 2. An dy ngft phAp trong tiing Anh vii<br /> ciia dn dy ngft phAp trong tiing Anh (Halliday tiing Vift<br /> 1994).<br /> 11. Cdch cdu thdnh in dg n^phdp trong<br /> 1.1 Danh hda dupc xem nhu IA mpt cdng<br /> cy thay tfie d l bilu dgt y nghia, vA Id d^c dilm<br /> thirdng g$p d logi hhih vAn bAn vilt md noi dd,<br /> m§t dd chAt v l n^ua dupc ndn trong ngdn tft<br /> tiiudng thl hi§n bfing jrfiuong ti^n danh hda.<br /> Danh hda cdn dAm nhgn nhieu chftc ndng bilu<br /> dgt quan bpng. Thdng qua vi?c tinh lupc chd<br /> thl hay tAc nhAn, bien diln ftinh tiiAnh sy v$t,<br /> h i ^ tupng, ho$c ndn mdt ehuoi cAc cAu don<br /> n ^ tiidnh m$t vAi cAu gjidp dAi (Billig 2008),<br /> danh hda lAm cho vAn bAn b ^ ndn xftc tich hon,<br /> trftu tiipng hon, vA phftc tgp hon.<br /> CAch bilu dgt an dy tiieo danh hda d tiing<br /> Anh IA nhftng thAch tiiftc dii vdi ngudi hpc<br /> trong vi$c gjAI mA hay tAi 1 ^ mA thdng di$p Idu<br /> <br /> tiing Anh vd trong tiing Vi$t<br /> 2.1.1. Cdch cdu thdnh dn dg ngfiphdp trong<br /> tieng Anh<br /> Nhu dA d l cfp d tidn, dn dy ngft p h ^ chd<br /> ylu IA hi$n tupng danh hoA. Trong tili^ Anh<br /> hi^n tupng danh hoA dupc till hi$n qua ph^<br /> chuyin logi, phdp dftng vT t i tgo danh tft, ph^<br /> dftng danh dpng tft (V-mg).d phdp chuyin )a^<br /> nhilu ddng tft tixing tiing Anh dupc sft dyng<br /> nhu danh tft. So sdnh: the changes in the job<br /> markets (nhiing thay ddi trong thj trudng IBO<br /> ddng) vd the job markets chants ( ^ trudng<br /> Iao dpng thay dot).<br /> Cd nhilu cAch tiiftc cdu tiiAnh danh hoi.<br /> Trong tiing Aitii, danh hoA dupc cdu tiidnh<br /> <br /> s i 11 (241)-2015<br /> <br /> NG6N NGU* & Ddi S6NG<br /> <br /> bAng phuong ti?n phy ^ (atixation). Trong dd,<br /> phdp chuyin logi tft dupc xem IA mdt biln thl<br /> cua phdp phy t i khi tft vj tgo nghTa khdng cd<br /> gin phy t i , nhung van tgo ra sy chuyin logi tft<br /> (conversion). Trong tieng Anh, cAc danh tft tiftu<br /> tupng dupc cdu thAnh bdng phuang ti^n vf td<br /> "a sufix"; Flag 2003; Hamawand 2008) hay<br /> cdn gpi Id danh vtti "a nominaliser" theo thugt<br /> ngft cfta Kroeger (2005:254-8) vA danh tit dupc<br /> cm thdnh tft dpng tft dupc gpi IA danh dpng tit"de-verbal noun ".<br /> Trong tieng Anh, cd haa logi danh vT t i<br /> chfnh IA danh vT to dpng tft (de-verbal<br /> nominalisers) vA danh vi t i tfnh tft (deadjectival nominalisers). CAc danh vT t i ddng<br /> tft thudng g$p bao gim: l/-ion, hay cAc biln the<br /> cfta nd -ation, -sion, hc^-xion<br /> (donation,<br /> conversion);2/-ment(develoimient, agreement);<br /> 3/ 0/ (arrival, approval, denia/);4/-ance<br /> (compliance^sistance)',5l-ing<br /> (building,<br /> spendmg); 6/ -ity (pTosperity'). Ben cgnh dd, cAc<br /> danh hod cdn cd till phAi smh tft tinh tiX dl chi<br /> sy djch chuyin tft tinh chdt cfta sy v^t hi^n<br /> tupng, sang cdc d$c dilm chi tinh chdt dd. Vf<br /> dy: -ce: significant- siffiificance; ness: hnd hndness: -ity:responsible- responsibility.<br /> 2.1.2. Cdch cdu thdnh dn dg ngit phdp trong<br /> tieng Vi$t<br /> Trong tiing Vi$t, danh hod dupc till hi§n<br /> bfing h i ^ tupng chuyin logi: 1/Tryc tilp<br /> Odidng sft dyng chi tft). Vf dy: qud trinh trong<br /> oud trinh phdt triin; hinh thdc/phuong ti^n<br /> fa^ng phuong tiin vgn chuyin; tiinh d^ fa^ng<br /> trinh do hieu biit; 2/ Sft chi djnh danh tir, nhu<br /> vi4c, sg, nit, vi, hiu, v.v.,trudc dpng tft, hay<br /> t h ^ chf cA ngft ddng tft, hay nhilu ngft dpng tft<br /> dl biln cA chuii diln trinh tiiAnh hidn tuong,<br /> khAi ni^m, d$c dilm nhu chftc nAng bilu dgt<br /> cfta danh tir, hay ndi khAc di, thAnh kilu ndi kn<br /> dy nghjeh ngdn, theo quan diem ngft phdp chftc<br /> nfing cfta Halliday. Vf dy: Vi^c dftng kit hpp<br /> vdi ngft ddng tft dl ehi 'hAnh ddng thyc hi§n<br /> nhftng ^ ddng tft dm chi (viic thtfc hi4n dg dn<br /> dl chi diln trhih thyc hi^n dy An bdi ai dd); s^f<br /> chi hi^n trgng hay tinh trgng cfta eda v i ^ thyc<br /> hi$n hdnh ddng Am chi bdi d$ng tft ( ^ phdt<br /> triin ddt nude dl thl hi$n diln tihtii v$t chdt<br /> <br /> 45<br /> <br /> phdt triin).<br /> Khdc vdi dOng tft, thih tft trong tiing Vi?t<br /> thudng kit hpp vdi mpt s i logi tft ridng dl tgo<br /> danh tft. Vf dy: CAc thih tft chi d$c dilm vdc<br /> ddng hay di$n mgo tiiirdng kit hpp vdi chi tft vi<br /> nhu trong yiyiu hiu, hay vi dityin ddng; CAc<br /> tfnh tft lidn quan din tinh cAm, xftc cAm thudng<br /> kit hpp vdi ruem khi mang nghTa tich cyc nhu<br /> niim hgnh phdc hay khi mang nghTa tidu c\rc<br /> thl kit hpp vdi mi nhu trong nof bdt hgnh, ndi<br /> budn; tinh di cdng cAc tfnh tft chi thudc tinh hay<br /> danh giA nhu tinh phuc tgp.<br /> Neu cAc cAch tgo tft tren chi don thudn sdn<br /> smh ra danh tft, thl cdc cAch thl hi^n dn dy, dp<br /> nhilu dogn vA don vj thdng tin IA vf dy diln<br /> hlnh cua hi$n tupng dn dy ngft phAp trong tiing<br /> Vi^t ChAng hgn, dl thl hi^n nhilu dien trinh<br /> cAm gjdc ai dtf budn vd hg bidn nhiiu lam cd<br /> thl diln dgt Id cd mpt sg budn khdng he nh?<br /> Day cd thl coi Id mpt cAch dien dgt mdi dang<br /> dupc sft dyng nhilu trdn cAc phuong ti$n thdng<br /> tin dgi chiing, vf dy: cd mgt sg...; mang vi...<br /> 3.2. Cdch l^ ngdn in dg ngit phdp trong<br /> tiing Anh vd trong tiing Vi$t<br /> 3.2.1. Cdch Igp ngdn dn dy ngU phdp trong<br /> tiing Anh<br /> Qua vi$c khAo sAt nhilu diln ngdn trong<br /> tiing Anh, cd thl thay rfing dn dy ngft phdp<br /> hay hidn tupng danh hod thudng g$p tiong cdc<br /> dien ngdn hdnh chfnh md d dd, nhieu dien<br /> trinh ddng tft dirpc danh hda thdnh hi^n tupng,<br /> khAi nidm, l^p ngdn bdng danh tft, vA mgt dp<br /> thdng tin dAy d$c ciing vdi vi^c lupt bd chu<br /> thl, lAm cd cAch l$p ngdn trd ndn trang tipng<br /> vA mang tinh hpc thugt cao. Vfdy:<br /> Any additional information, clarification,<br /> correction of errors, or modifications of<br /> bidding documents<br /> [ADB Procurement<br /> Guidelines]; poorer regions<br /> experienced<br /> slower rates of poverty reductiotf has led to<br /> widening the development gap<br /> across<br /> geo^aphic regions [WB Discussion Paper<br /> 10]; the promotion of the substitutes for<br /> competitive mcukets and then the management<br /> of a transition to competitive markers for<br /> exchange and coordination[WB Discussion<br /> Paper No. 14]<br /> <br /> 46<br /> <br /> NG6N NGC & P 6 I S6NG<br /> <br /> s i l l (241)-2015<br /> <br /> Before America was discovered, potatoes<br /> Tuong tir, dien ngdn khoa hpc cung thl hl$n<br /> mftc d0 trang trpng cao qua vi^c sft dyng danh were not eaten in Europe.<br /> hoA hay an dy ngft phdp. Vi dy:<br /> Prior to the discovery of America, potatoes<br /> lite president had to go back sooner were not consumed in Europe.<br /> [Language and S^le, EFL Resources]<br /> than plarmed because the weather was so bad<br /> Khi Igp ngdn theo kilu dn dy ngft pl^p, cic<br /> The president was obliged to retum earlier<br /> ylu t i lAm khAch thl cfta diln ftinh ddng tCr se<br /> than planned due to poor weather conditions.<br /> The inclement climatic conditions obliged thay dii chftc vy ngtt p h ^ , lAm khAch till cho<br /> the President to retum earlier than scheduled gidi tft sau ddng tft dupc danh hda, vA mgo tit<br /> You should do whatever you have to as soon as thudng xudt hi$n trudc cdc danh hda ddng ti)<br /> nAy. ChAng hgn, qua phAn tich mdt so di&i<br /> you can<br /> One should undertake any necessary ngdn hdnh chfnh, cd die thdy hi$n tupng danh<br /> hoA dupc kit tgo tft phuang tiiftc phy ti vi<br /> measures at the earliest opportunity.<br /> Essential measia^s should be undertaken at thudng xudt hl$n trong cAc to hpp sau. Cd th£<br /> hlnh dung bfing bAng dudi dAy:<br /> the earliest opportunity.<br /> Before they discovered America, Europeans<br /> didn't eat potatoes.<br /> tdng 1: Cdc cdch Igp ngon mi dg trong tiing Anh<br /> CAch diln n ngto<br /> CAch IAP np6n dn dy<br /> KkcAulindv'<br /> The goodpeiformance oftiieconqxiny<br /> Hie con^)any paforms wdl<br /> The professionalism and dedication oftiieteam Hie team membfrs are<br /> The + DevN+ ofmembers [ADB Private Sector Finance]<br /> professional and dedicated.<br /> Phrase<br /> The protection, iropleroentationand promotion of<br /> Humanrightsare protected,<br /> humanrightspJNHuman Rights Report]<br /> implanented, and promoted<br /> The bomiwer has requested<br /> iV^ + tte + DevN + At the re^etroflhe bomnver<br /> For diefinancialcharges to be<br /> of-Phrase<br /> For the payment offinancialcbargesfADB<br /> paid<br /> Procurement Guidelines]<br /> Upon completion of the contract<br /> When the contract is<br /> Pr^ + DevN + ofUpon termination of the loan agreement[ADB<br /> comjAeted<br /> PhraseGuideto die Use of ConsuUflnts]<br /> When the loan agreement is<br /> terminated<br /> Any conditicHis ^participation<br /> Any conditionsforthose « ^<br /> Noun/DevN+ Prqr + Any disdosure of financial mfc»mation[ADB wi^ to participate<br /> Noun/DevN:<br /> Any chance \^en financial<br /> Procurement Guidelines]<br /> is<br /> Verb+Dcvti +Prep- to seek clarificationfromtiiebcHrowotADB<br /> To sedcthe chance ^^lentite<br /> phrase<br /> ftocurement Guidelines!<br /> borrower claries<br /> l'»* + V-ing<br /> To promote streamlinin<br /> to streamline and strengthen<br /> Tlie+V-lng + o/jfren^/ieningfADB Private Sectw Finance]<br /> institutional capaci^<br /> pkrase<br /> in the making and monitoring of policies [UN<br /> policies are made<br /> Human Rights Report]<br /> tcoAmoniiored<br /> fat^ptoyoAiobe<br /> A^ + Prep + DevN inqxxtant to the i^tiject wyfeBiCTtfarfonfADB<br /> Procuremoit Guidelines]<br /> Implemented<br /> During project implementation\AD^ Guideline to<br /> Duringtiietime ydxta tiie<br /> Prq> + Devti<br /> I die Use of Consultants]<br /> project is implemented<br /> Trong diln n^dn mieu tii d eft li?u vfin hpc, rieng tu cua dm). So sAnh ( ndiich ngdn); 0<br /> chftng ta cung bAt g$p cAc kilu ndi dn dy nhu:<br /> Henry succeeded in writing which masked tiie<br /> Air success as em author masked a failure feet that he felled m his personal life (O. /fewy<br /> in his personal life [O. Henry] (TTionA cdng ydn thdnh cdng vdi n^ vdn, diiu ddcheddythfi<br /> nghi viet viht che gidu thdt bgi trone cudc song<br /> <br /> Sill(241)-2015<br /> <br /> N G 6 N NGC* & Ddi S 6 N G<br /> <br /> ti rdng dng that bgi trgng cugc song riing tu<br /> cia minh).<br /> The sudden death ofA^. Spenlow dissolved<br /> the partnership of Spenlow and Jorhns [David<br /> Copperfiled] (Cdi chit bdt thinh linh cua dng<br /> Spenlow ldm phd v& quan hi ddi tdc giita ong<br /> vd Jorhns). So sdnh (nghjeh ngdn): Mr.<br /> Spenlow died suddenly, which dissolved the<br /> relationship he had with Jorhns as partners<br /> (6ng Spenlow chit bdt thinh linh, Idm hdng<br /> quan h? vdi tu cdch Id ddi tdc vdi Jorklns]<br /> <br /> 47<br /> <br /> Trong tiing Vi?t, hipn tupng dn dy ngft phAp<br /> hay kilu ndi daitii hda, nghjeh ngdn thudng<br /> thay trong cAch l$p ngdn cd sy xudt hi$n cua<br /> logi tft hay chi dfnh danh tir theo sau IA cdc ngtt<br /> hdnh ddng thl hi^n bdi ddng til, ho$c ngft midu<br /> td thl hi^n bdi tinh tft. Thudng g$p tiong cdc<br /> dien ngdn hAnh chfnh, phAp If IA cdc danh hda<br /> cd cAc chi b^ nhu IA vi^c hay sg, trong khi dd,<br /> trong dien ngdn midu tA hay bAo chf thudng<br /> thdy ed sy xuat hi^n nhieu cfta cAc danh hda bfit<br /> dau bfing ehi t i nit, vi, hiu, v.v. Cd thl hhih<br /> dung bfing bAng dudi day:<br /> <br /> 3.2.2. Cdch ldp ngdn an d{i ngfiphdp trong<br /> tiing Viit<br /> Bdng 2: Cdch Igp wffPK dn dn trong tieng Vi$t<br /> Kk ciu in dJT<br /> CAch Ijp ngfin in A\t<br /> S6p p h ^ dSc luc vAo yffa bao v€ doc lap, chiiquvin. thSngnhdt va todn ven Idnh tkS fB6 lujU hlnh<br /> sir)<br /> vjicptuit fu4n vd diiu tra t$ipham (B
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2