Về những phủ Đệ ở Huế thời các vua Nguyễn

Chia sẻ: Pt1506 Pt1506 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

Thêm vào BST

Báo xấu

361
lượt xem 96
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ở Huế, những phủ đệ được xây dựng từ thời các vua Nguyễn tuy không nằm trong danh sách những di tích thuộc di sản văn hóa thế giới nhưng, được coi là hệ thống những công trình kiến trúc, mỹ thuật có giá trị về nhiều mặt và chiếm vị trí quan trọng trong việc góp phần tạo nên diện mạo của đất cố đô

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Về những phủ Đệ ở Huế thời các vua Nguyễn

1JKLQF¾X/¦FKV¼V¯ YQKQJSK§x¢KXWK¡LF|FYXDQJX\Q /GX\6Q µ +X¯ QKÑQJ SKË ° ÈF [\ GÓQJ WLQ ÈF GÓQJ OQ Å R L 7Ð 7U %W U¿L WÏ WKÄL FF YXD 1JX\®Q WX\ NKQJ 'LQK &W WUQ ¤W 4XQJ 7U¸ ¯Q QP QP WURQJ GDQK VFK QKÑQJ GL W·FK WKXÃF FKÍD 1JX\®Q 3KÍF 1JX\Q FKR GÄL GL VQ YQ KR WK¯ JLÇL QKQJ ÈF FRL O SKË[DKQY¬SK·D1DPJ¡QNPWLOQJ K° WKÂQJ QKÑQJ FQJ WU±QK NL¯Q WUÍF PÖ 3KÇF
FKÍD 1JX\®Q 3KÍF /DQOLWL¯S WU· TXDQ WU¾QJ WURQJ YL°F J½S SK¡Q WR QQ WÎF FKR GÄL SKË YR OQJ .LP /RQJ Y U¿L GL°Q PR FËD ¤W FÂ 7X\ QKLQ WKÄL VDX QÐD WK¯ NÕ W¿Q WL QP FKÍD JLDQ Y VÓ WKD\ ÀL FËD L¬X NL°Q O¸FK VÐ 1JX\®Q 3KÍF 7KL à OP PÃW YL°F F½ × [àKÃLàWFÃQJNKQJQK»ÂLYÇLQKÑQJ QJK¶D TX\¯W ¸QK ÂL YÇL YL°F NKDL VLQK GL VQ YQ KR TX× EX Q\ F EL°W .LQK WKQK WK¸ +X¯ VDX Q\ ½ OGÄL QKÑQJ GL W·FK SKË ° K¡X QK FK² ÈF FRL SKË FKÍDY¬OQJ FÀ3KÍ;XQQPEQEÄ O WL VQ ULQJ FËD FF JLD ±QK G¹QJ K¾ VQJ+QJ7Ï\3KÍ;XQYFFYÉQJ QQYL°FWL¯SF¥QQJKLQFÒXQKÑQJJLWU¸ SKÎ F¥Q G¡Q G¡Q WUÅ WKQK WUXQJ WP Y¬ NL¯Q WUÍF PÖ WKX¥W Y F QKÑQJ Y¤Q ¬ FK·QK WU¸ NLQK W¯ YQ KR [à KÃL FËD [Ò OLQTXDQ¯QO¸FKVÐ[àKÃLFKDÈFWL¯Q QJ7URQJ KQKPÃWFFKWKRQJ [\ GÓQJ F VÅ P¾L P W FKR G¹QJ K¾ 7URQJ PÂL OLQ K° P¥W WKL¯W YÇLK°WKÂQJ 1JX\®Q QP WL 3KÍ ;XQ FKÍD FFGLW·FKFÂ+X¯K°WKÂQJSKË°Å+X¯ 1JX\®Q 3KÍF .KRW [QJ YQJ 9¼ WKÄL FF YXD 1JX\®Q O QKÑQJ GL VQ YQ 9QJ
QP QJ FKR WL WKL¯W WKË KRNK FWKÉFËDPÃWYÉQJPL¬QWKXÃF SKË Y [\ GÓQJ WKP QKL¬X FQJ WU±QK PÃW JLDL RQ O¸FK VÐ QK¤W ¸QK 7URQJ EL NL¯Q WUÍF PÇL OP FKR EÃ P W 3KÍ ;XQ YL¯W Q\ FKÍQJ WL PXÂQ JLÇL WKL°X NKL NKDQJ WUDQJ KQ &½ O© WÏ \ 3KÍ ;XQ TXW N¯W TX NKR VW EÇF ¡X Y¬ QKÑQJ ÈF J¾L WKP EQJ PÃW WQ PÇL im FQJWU±QKQ\ 7KuQK 7URQJ WÀQJ WK NL¯Q WUÍF PÇL P¾F OQ FF FQJ WU±QK SKË ° YÂQ O GLQK WKÓ , 9L Q£W Y¥ TX WUªQK KªQK FËD FF E¥F WKXÃF G¹QJ G¼L FRQ FKX FF WKQK FKÍD KD\ O QK FÐD FËD QKÑQJ WK¯ JLD 7URQJKQQÐDWK¯NÕW·QKWÏQP Y¾QJ WÃF FQJ WK¡Q TXDQ OL à F½ FQJ NKL 1JX\®Q +RQJ YR WU¤Q QK¥P [Ò SK¹ FKÍD [\ GÓQJ F ¿ QK O QKÑQJ 7KX¥Q +R QKÑQJ SKË FKÍD GLQK
¡X WFSK¢PNL¯QWUÍFPÖWKX¥WQJFKÍ× 7K6.KRD/¸FKVÐ7UÄQJLK¾F.KRDK¾F+X¯
9QK½QJSK·¡²+X .KLQ½LY¬FFSKË°WURQJWKÄLNÔQ\ GÓQJ PÃW 3KÈQJ +RQJ 7UXQJ Å WF JL 3KDQ 7KX¥Q $Q WURQJ PÃW EL YL¯W 1JK° $Q 7URQJ FKL¯X JÐL /D 6Q SKX WÐ à G£Q OL OÄL FËD / 4X× Q 7§ QjP 1JX\®Q 7KL¯S YXD 4XDQJ 7UXQJ à YL¯W iLQK 0±R &KQK +Ru WKª WxP pQ QD\ FK 1D\NLQK3K¥;XkQKQKWKFxFKWU QjP
Pu WUlQ WK FxF SK£ [D WUQ %}F +u V« WK UW NK NKjQ WKHR WK .LP /RQJ JL©D WK FXQJ SK£ KuQK pQKWKQQJKUzQJFKpQJpm1JK$Q ODQJGo LWKQKuF¨D3K£$R « WKo¡QJ Ou O poQJ Y§D FkQ Y§D NKQJ FK po¡F OoX YE1DPFSK£'onQJ;XkQYu 3K£ WURQJ 1DP QJRuL %}F V OuP QJoL Wª &DPWUlQQ©DWKFSK£7S7o¡QJ
SKonQJ NlX NLQ WLQ YLF Y Y
1JRL FF SKË WUQ Å +X¯ WKÄL E¤\ JLÄ F¹Q 1KQJ × WÅQJ ½ FKD WUÅ WKQK KL°Q F½ QKÑQJ SKË ° NKF FËD FF WK¯ WÐ ÈF WKÓF WK± à EL YRQJ
¤W 3KÍ ;XQ [\ GÓQJ WÏ NKL FKD OQ QJL FKÍD QK Y£Q O WUXQJ WP FK·QK WU¸ FËD QK 7\ 6Q FËD 1JX\®Q 3KÍF &KX Å & 7 %±QK 1JX\®Q 3KÍF .KRW Å & 7LQ 'ÓF OQJ 9ÇL NK· WK¯ FËD QKÑQJ FKL¯Q WKQJ O£\ 'QJ ;XQ
1JRL FF SKË ° FËD WK¯ OÏQJ QK¤W O VDX NKL QK WDQ TXQ [P WÐ QKÑQJ QJÄL WURQJ G¹QJ WÃF FÌQJ F½ OÈF 0àQ 7KDQK Å SK·D %F QK 7\ 6Q GLQKSKËULQJ/4X×QWURQJ3K£ELlQ à [\ GÓQJ PÃW YQJ WUL¬X PÇL 'É FK² WyS O¦F FKR EL¯W 1jP WKª KDL QLlQ KLX W¿Q WL QJQ QJËL QKQJ YQJ WUL¬X 7\ 7KQK iªF QjP *LxS 1J
WK¥F SK¦ F£D 6Q FÌQJ à FKR [\ GÓQJ QKÑQJ F VÅ Y¥W 1JX\Q 3K¥F 7Q Ou 7UXQJ 7Q KX E FK¤W K W¡QJ F¡Q WKL¯W SKÎF YÎ FKR VÓ QJoL puQ Eu GkP GW K 7QJ G¦ G [¥L W¿Q WL FËD P±QK QK p}S WKlP WKuQK JL¦F kP PoX OuP ORyQ 6DX NKL V« YLF E TXxFK P UQJ FXQJ pLQ
WURQJ ½ SKxW JLxF FxF E FDQ pX EE}W7UXQJ7Q FKF FKQ FÌQJ F½ WKP QKÑQJ FQJ WU±QK KX NKmQJpo¡FWUYSK£pF¤
+R F SKË° WURQJ1JX\Q 3Ko FWFWKSKvFÌQJF½N 6DX NKL QK EL QK 7\ 6Q QP ¯Q FKX\°Q 7ÍF 7QJ +L¯X 1LQK 1JX\®Q 1JX\®Q 3KÍF R QK OQ QJL YXD W 3KÍF7KÎ
àGÓQJSKËFKRHP QLQKL°XO*LD/RQJPÅ¡XFKRPÃWWKÄL O/X¥Q4XÂF&QJ1JX\®Q3KÍF7ÅOQJ NÔSKWWULQPQKP©FËD¤W3KÍ;XQ +QJ &¡Q +QJ 7U 7KÏD 7KLQ +X¯ +X¯ 9L°FFK¾Q+X¯OPNLQK[\GÓQJ KL°Q QD\
1K Y¥\ QKÑQJ W OL°X WUQ NLQK WKQK FXQJ L°Q QJD\ WUQ ¤W F«X \ FKR FKÍQJ WD QKÑQJ WKQJ WLQ WUQ ¤W NLQKOFKÃLK±QKWKQKYSKWWULQ +X¯ WKÄL FF FKÍD 1JX\®Q à [X¤W KL°Q KQJ ORW FF SKË ° FËD KRQJ WKQ TXÂF PÃWORLK±QKNL¯QWUÍFSKË°YÂQOGLQK WK·FKTXDQOLLWK¡QQK1JX\®QJ½S F FËD FF E¥F TX× WÃF WURQJ G¹QJ G¼L FKÍD SK¡Q WR QQ PÃW WÀQJ WK FF FQJ WU±QK 1JX\®Q D GQJ NKQJ NªP SK¡Q KRQK WUQJ Y PDQJ G¤X ¤Q FËD PÃW JLDL RQ NL¯Q WUÍF 7URQJ WKÄL NÔ WÏ QP ¯Q QP PÖ WKX¥W J¡Q QP GÇL WKÄL QK NKL TXQ 7U¸QK FKL¯P JLÑ ¤W 3KÍ 1JX\®Q ;XQ K¡X QKNKQJF½ FQJWU±QKSKË° QRÈF[\GÓQJ1P1JX\®Q+X° 'ÇL WKÄL QK 1JX\®Q YL°F [\ GÓQJ JLL SK½QJ 7KX¥Q +R 3KÍ ;XQ ÈF SKË ° GLQK WKÓ FËD W¡QJ OÇS WUQ FÌQJ FK¾Q OP NLQK FËD WUL¬X L 7\ 6Q QK QKFÐDFËDGQFKÍQJ¬XÈFSKS
7KÓF UD WÏ NKL OQ QJL YXD OX¥W TX\ ¸QK 7URQJ %Ã OX¥W *LD /RQJ 4XDQJ 7UXQJ FK² [HP \ O ¤W ½QJ L¬X JKL U¼ 1Ku WURQJ WUoQJ K¡S WPWKÄLY±QJOXQOXQQJK¶¯QYL°F[\ QuRF¤QJNKmQJpo¡F[k\G«QJWUlQQQKDL
1JKLQF¾X/¦FKV¼V¯ FS KD\ FKQJ PxL NKmQJ po¡F VnQ VRQ Yu WK JLDQ FKxL F WoQJ EDR EQ FKXQJ NKmQJ po¡F WUDQJ WU 1Ku NKxFK F£D FxF TXDQK WRu WUo F VDX P PW F¨D YP UQJ TXDQpyLWKQQKWYuQKSKPFJLDQ WUo¡QJWoQJ FDR WKo FWFFQQKu YuYNRQFPxLpo¡FWUDQJWUWKHRNLX NKxF WK FKLX \ NLX PX F¤
¯Q KRDKD\pQJYWF¨DFKQKPUQJWKHR QP 7KL°X 7U¸ WKÒ QP
FKX¢Q \ JLDQ Yu Y NR QKu F£D GkQ WKoQJ Y FxF KRuQJ p FKoD W§QJ EDQ FKR QKu NKmQJpo¡FTXxJLDQYuYNRYuNKmQJ SK£ QX F WQK QJX\Q FKLX JLx OQK po¡F WUDQJ WU
9ÇL SKË ° FËD FF WLQ W« OuP O\ WK YWOLX FQG¢QJPL KRQJ WKQ TXÂF WK·FK WK± F½ TX\ ¸QK PW V QKu SK£ FKLW FS WLQ TXDQ ULQJ FKQJ KQ QP GÇL WKÄL *LD