Việt Nam thời hội nhập và Kiến trúc - Đô thị thế giới: Phần 2

Chia sẻ: Cuc Cuc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:155

Thêm vào BST

Báo xấu

96
lượt xem 28
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tiếp theo phần 1, phần 2 của cuốn Tài liệu Kiến trúc - Đô thị thế giới Việt Nam thời hội nhập trang bị cho các bạn những kiến thức về kiến trúc đô thị Việt Nam thời hội nhập (những vấn đề kiến trúc đô thị mới ở nước ta (thành phố Hồ Chí Minh - tìm kiếm một mô thức phát triển mới; quy hoạch kiến trúc khắp nơi).

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Việt Nam thời hội nhập và Kiến trúc - Đô thị thế giới: Phần 2

PH Ầ N II KIẾN TRÚC - ĐỔ THỊ VIỆT NAM THỜI HỘI NHẬP • • M 9 A- NHỬNG VẤN ĐỀ KIẾN TRÚC - ĐÔ THỊ MỚI _______________ỏ NƯỚC TA_______________ r ơ N S Ố T NHÀ Đ Ẩ T NHÌN T ì ' KHÍA CANH QUY H O Ạ C H C ơ ỉ ỉ s ố ĩ n / i ủ d ă ĩ < ĩã ĨỊitiì ỉ l ì ờ i ỉìh im ^ củí h iên phÚ Ị) "ííỏi p h ó tình tịiè^' Hệii i â ổ n (littlì ÌtỉịỊ d à i d ư ợ c iììộr tiiili ĩvạn\Ị ĩlìị ĩruờiỉ^ Ihít dộns' sàíí nuiỉỉiị tính (Ỉòỉỉ ỉ (ỉ ỉìlìư h iệ u u a \ ? Q t ị \ lì o ạ c h Ììiỏn p ì ỉ ả i đi trưóv ỈHỘỈ ìnrớc. NlịìOị^ q u y h o ự d ị v ớ i L Ị i i a n n i ệ n ì , C i U h l ù m v ủ ỉ Ị H Ỵ ẻ ỉ i lỉỉỉỉ i ỉ i h ư l ì i ệ n n a y l i ệ ỉ ỉ c ó d ó f ì ^ ĩìổi vui t r ò (ỉó clìàĩỉi'? K in h ttiịlìieỉtỉ là m CỊỊỈX h o ụ i h th ờ i S ù i G ò n cíỉ vù ( á r n ư ớ c ĨU s a o ? C ó rút r a (íưỢi l>i)i h ọ c k h ô n^ ? Đ i v ào n ề n k in h tố ihị trường irỄn inỏi thập k ỷ q u a , nư ớ c ta đă trải qiiii m ấ y cơn sốl n h à đất. Vừa I|un giá đ ấ t s ố t n h i ẻ u lẩn, c h ú y ếu ờ cú c t h à n h p h ò lớỉì n h ư H à Nòi và ih àn h p h ố H ổ C h í M inh. N h u i í g t r o n g t h ự c l ế g i á đ ấ t l ả n g k tìỏ n g d o n h u c ấ u s ử d ụ n g m à c h ủ y ê u là n h u c á u m a n g lín h đ á u cơ. Biên p h á p tạm lh('yi q u ả n lý clùỉ( viêc b u ô n b á n , c h u y ê n n h ư ợ n g đất, rà soái lại c á c phưmig án được g ia o d ấ i x â y nhà... đ a n g á p d ụ n g c h i lìì c á c g i ả i p h á p ' d ổ i p h ó H n h thế*' m a n g t í n h l ạ m ih ờ i , V ể l á u d à i . c ầ n p h á i c ó c á c b iệ n p h á p d ổ i m ớ i t r i ệ t đ ế 175
vể ch ín h s ác h , lu ậ t p h á p và c à c á c đ iề u tiết c ù a N h à n ư ớ c r h ò n g q u a q u y h o ạ c h , t h u ế , t h ô n g tin... N G U Y ÊN N H Â N C Ơ N SỐ T N H À ĐẤT C ã n b ệ n h n a n y t r o n g q u y h o ạ c h x â y d ự n g p hát iricii iló Ihị ò c á c nước c h â u Á m ấ y t h ậ p kỷ vừa q u a là n ạ n d áu c ơ dát đui. Q u y ho ạch n h ư c o n d a o hai lưỡi- N ó c ó thể h ữ u h iệu I r o n g n ền k inh t ế k ế h o ạ c h h ó a n h ư n g n ếu l à m k h ô n g d ú n g h ư ớ iig và rõ ràng trong k i n h t ế thị trường thì c h i tạ o k h e h ò c h o n ạ n d.u i c ơ đ â í d a i , ihị t r ư ờ n g n g ầ m c h a o t ú n g , ở n ư ớ c t a g ầ n d ã y clo t ì n h h ì n h t r a n h t ố i t r a n h s á n g c h u y ế n s a n g k i n h t ế i h ị tr ư ừ iig m à c á c ccm sỗt n h à đ ấ t x ả y ra liên lục, v ào c á c n ã m 9 3 - 9 5 và m ớ i gấii đ â y . T ìn h h ìn h c ò n tồ i tệ hơn khi c ơ c h ế , c h í n h s ác h , luật lệ c h ư a rõ r à n g và n h ấ t là c ò n n h i ề u m ặ t l ú n g t ú n g , cluĩa nhấi qiu'in tro n g c ô n g lác q u y h o ạ c h . Đ â u là n h ữ n g n g u y ê n n h à n tạo n ê n c á c c ơ n sốt n h à đ ã i ? Phái c h à n g iỗi c h ỉ r i ê n g ờ q u y h o ạ c h ? C ó Ihể t ó m l ư ợ c m ấ y n g u y ê n n h â n c h í n h g â y CƠI1 SÒI n h à đ ấ t : - C ứ u v ề đ ấ t t ã n g m ù ciíiii' vẽ đ ấ t n í t lìạii c h ẽ C á c th àn h p h ố lớn p hát triển th ư ờ n g k é o t h e o d ò n g n h ậ p cu IcViì. R iê n g Ih à n h p h ố H ó C h í M i n h c ó g ầ n m ộ t triộii d à n Iihãp cu (7 vạn c ố n g n h â n c á c k h u c ố n g n g h iệ p , 3 vạn s i n h viẻn c ầ n ch ỗ d, h à n g m ấ y v ạ n h ộ v ù n g giải tỏ a c á n tái đ ị n h c ư , Iigười c á c linh và V iệi k iểu c ầ n m u a n h à ờ T h à n h phô')- T r o n g k h i đ ó thì đ ấ t d ã q u y h o ạ c h v à x â y d ự n g lìạ tần g (th ư ờ n g gọi là " đ ấ t h à n g h ó a " h a y "đất c h í n " ) c ò n rất k h a n hiém. T a lại t h i ế u c h í n h s á c h k h u y ế n k h í c h t ư n h ă n t h a m g i a plult t r i ế n đ ấ t h à n g h ó a . D o t ì n h h ình đ ó , c á c c ô n g ty k in h d o a n h nh à thi 176
n h a u l ã n g g i á l à m c h o iziá d â i i r ẽ n ' d ì Ị I r ư ờ n g k h ô n g c h í n h t h ứ c " c ũ n g l ã n g i h c o . ọ LI) h o a c t ì g i a o dâi làin n h à m à k h ô n g k iếm tra d ẻ p â y việc s ử d u n a k h ỏ n ụ ổún\i miK dích, ]àm ăn b ấ t chính- - T íh ỉ ĨỘ/ỉ ^ ( If(ỉ iố fớiỉf ly T r o n a m ộ t inòi liiròng thiếu ihòim lin và p h â n tích thị trường, t h ư ớ n g x u i i hiộiì lúm lý "(Jàn cừu" dó x ò đ á u tư v ào đ ấ t đai. N g h e liiì người n ày người Kia nuia dăi lời g ấ p 2 g ấ p 3, ih ấy c á n bỏ n h à tmớc m u a đáì thì cĩniị: m u a iheo m à k h ò n g c ẩ n c ó th ô n g ù n ch ínlì x á c . M à n ếu 'án lìm hicií ĩlìì c ù n g k h ố n g đ ủ i h ó n g (in. C h ư a C(3 c ơ c h é c ỏ n s kliaì qu v hoụcli ch o d â n b iế t n ên c ó hiện íưcnig đ ộ c q u y ế n thỏiìg ĩiiì. TliỊ Irườn 2 nhà đ ấ t vẫn c ò n tà m ộ l ĩhị (rưíTĩig b a o cấp. c h ư a clìuyén s a n i c ơ c h ế (hị trườỉig. Vì s a o k lràn g sớm đ ư a kiỉìh doanlì n h à đâi vào 'Hiị trư ò n g c h ứ n g k h o á n ? - Q í ỉ v h o ợ i h v à Í/IUỈÌỈ /v (/iỉ\ lioot h i ÒỊỉ nlìiêỉi h ấ ĩ c ậ p C h o d én nay, ta vản liên hùnh q u y ho ạch t h e o k iếu thời b ao cấp, d é hị d ộ n g t h e o ỉìnlì hình. Chưn kịp thực h iện đ ư ợ c p h ư ơ n g án cũ d ả ph ải d ịn h liươiig lại \ĩ\ diéu chỉnh. N ạ n đ ộ c q u y ể n th ò n g tin, lliịếu d ỏ n g bò vế Kiậi pháp, biộn p h á p cưỡĩig c h ế chỉ g iú p c h o ihỊ i n ừ m g bàì đ ộ n g sán m à clìủ y ếu là đ ấ t bị thị trường Iigẩnì ih ao lú n g . Ọ u y hoạch cò n c h u n g c h u n g , q u y h o ạ c h chi liết ch ưu c ó n hất !à à ngoại Ihàiih. dể bị các dơn vị đư ợ c g ia o đ ấ t lợi d ụ n g sử d ụ n g sai m u c đíclì. Do c h ư a c ó nhiéii c ơ hội đê đa d ụ n c h ó a đ ầ u tư, ngư ời c ó tiền n hìn t h á y đ ẩ u tư v ào đấi đai, luy có nlìiéu m a y rủi v ẫn m a n g lạị lãi suấi c a o n h ấ i. Người d â n thi n h a u "chõn'* h à n g n g h ì n lỷ đ ồ n g x u ô n g dấ! m à k h ò n g làm ra c ủ a cài vặi ch ấ l c h o x5 hội. C h ư a ai tlìỏìig kẽ hếi, c ó b a o nhicii tricu mcỉ v u ò n g đẩt k h ô n g đ ư ợc sử d ụ n g h ọ p lý d o người d ân vù c á c tổ chức m u a ''đế d à n h '' c h ờ tăn g giá Đ ó là c h ư a k ế sự việc nhiốu cá n h â n và lổ c h ứ c c ó được th ốn g tin từ b cn tro n g lộ ra đà ciáu c ơ kliòng lành m ạ n h . 177
C õ n g tác q u v hoạcii x ư a và n a y đếii g ặ p nhícii cáti irơ . Chi đ i c m t|iia m ộ t s ố p h ư ơ n g á n q u y h o ạ c h k h ô n g n iấv t h à n h c õ n g thời Sài G ò n c ũ c ũ n g t h â y rõ. B ÀI H Ọ C T Ù N H Ũ N G T H Ấ T BẠI K h ô n g phải bây g i ờ m à lừ lâu, c ố n g l i k q u y h o ạ c h x ã y d ự n g p hái (ricn, c h i kế riê n g ỡ Sài G ò n thời cũ, ihưÌTiig giip n h ữ n s lưc c á n . C h ú n g d ế n i ù c á c t h ế l ự c đ ầ u c ơ n h à chìì. q u y é n lọi cLia g iớ i tư b án vị ký vìt c á sư th iể n c ậ n cLiii giới c á m qiiycn. Đ i ế n liình là c á c đ ể x u ấ t q u y h o ạ c h thời Phiip ihiiộc ciui nhà kiến trúc - đ ỏ thị g ia E m e s t H é b r a r d vùo n h ữ n g n ãn i 21) (thời trước 1975) c ú a k iế n trú c s ư N g ó Viếi Tliụ. Sau Tliế c h i ế n I. đ ạ o lu ậ t C oriìudet d o Q iiò c hôi P h á p ban h à n h , y ẻ j c ầ u c h i n h t r a n g lại í o à n b ộ c á c i h à n h pliỏ ơ c h í n h q u ỏ c và th u ộ c d ịa. T o à n q u y é n Đ ô n g Dưcnig lúc d ó inời clircíc kiến trúc sư E m e s i H é b r a r d k h á nổi liế n g ò n ư ớ c P h á p và hái n g o ại vể d iìng đ ầu c ơ q u a n q u y h o ạ c h đ õ thị Đ ô n g Dương- Ò n g dfi Ihành c ô n g q u y h o ạ c h x ây d i m g lại H à N ộ i. P h n o n i P cnh. Đ à Lat. và dé xuất inội p h ư ơ n g á n t á o b ạ o q u y h o ạ c h lại Sài G ò n Ih à n h niội t h à n h p h ố c ó n g n g h i ệ p v à x u ấ l k h ẩ u lcVn ở c h i l u Á . Ò n g đ íil Ir ọ iig tflm vào việc h o à n c h i n h hệ í h ò n g kỹ thuẠi hạ ưing. Tliiêu ngiin sách, đ ụ n g cliam q u y ề n lợi c ủ a giới đ ộ c q u y é n n h à dái c ũ n g n hư lủ n g c ù n g n ộ i b ộ ờ n g a y N h a C ó n g c h á n h l à m c h o p h ư ơ iis án k h ô n g i r ờ t h à n h h i ê n t h ự c . T h ấ i b ạ i c ù a H é b r a r d c h ứ i i g n iin ỉi c h ù n g h ĩa thực d ụ n g Sài G ò n k h ó l ò n g d u n g h ò a với c á c m ỏ hình lý th u y ếí vé q u y h o ạ c h x â y d ụ n g . T ừ n h ữ n g n g à y c ò n n g h i ê n c ứ u ờ R o m a sau giái 1ỚJ1 Khòi n g u y ê n La M ã v à o c á c n ă m ‘50, k iế n trúc sư N g ỏ V iếi T h ụ (jã để 78
x u ấ t vi éc x ã y (lựng niòi klìii ininL! làiii liành c h í n h niới ở k h u đâì Pliú l l i ọ . h iệ n đai và m a n 2 rõ néi dan lộc. n h i m g đ i ẻ u q u a n trọ n g l à kốl nối đ i/ơ c Sùi G ò n \ à C lv ĩ l.ớn lũu n a y v ẫ n Dhát Iriến r i ê n g rẽ. P h i a n m án đii vãp Iigii) với ihưc ĩe Sài G ò n ĩhời (ư b a n , nơi n ù i c á c ihô lưc ciriu c ơ c1íl dai vản còn ih ắn g thế. Ọ u a t h á o luận với lác g iá phưcTiìg á]i, ôn g ch o hicỉ sò' d ĩ d ư á n k h ố n g ih àn h h ì n l ì . n ì ó t p h á n là d o c lu i q u a n c ô n G b ố q u á s ớ m , l ạ o n g a y s ự c h i ê m d u ĩig clấl đe n àn 12 giá kéo ihco sự đ ể n bù giái toa rấl tốn k é n i; niộl p h ấ n là ihiủii plurơỉìLỉ tiện và n g â n s á c h v à o lúc Llìíiih q u y c n Sài Gòĩi đ a n g ị'ả0 yììo cuỏc c h i í n tranh. T r o n 2 iKtn m ột i h ậ p kv q u a , kc lừ khi h ìn h t h à n h ihỊ irườiig bất d ộ n g sản, n ư ỏ c Uì inii q u a lìni lấn sốí s i á n h à đ át. N g u y ê n n h i ì n c u a i’ỉn!ì u ạ i ì u n à y là ììhCmg itói m ớ i v e m ặ i p h á p l u ậ i t r o n g lĩn h vực q u á n lý cliVĩ đai. Nlìững ihay d ổ i này tu y c ó m ặ t tích cực \ì\ đ i c u c h i n i i q u y ê n s ử d ụ n g d á l d c p h ù h ơ ọ h m ì v ớ i c ơ c h ế (hị II i r ì T i i ị Ị . n l ì i r n g c ủ n g tạo k h c h o c h o Jấii c ơ đ ấ t đ a i, g â y n h iều (ác h ạ i c h o n c n k ín h tê và ốiì địiìiì xTì hôi- C á c b iệ n p h á p c h á n c h í n h q i i á n l ý i r o n g lĩĩìlì v ạ c íìlìà (1;ÍI lì ịê n n a y n h ằ m n g ã n c h ã n CƠII s ố t g i á c h i m a n 2 línlì lụriì I h ờ i , n í u ta k h ô n g đ ổ i m ớ i t r i ệ l đ ế hcriì từ p h á p luật, thè chế, chítìlì sách và tư p h á p clio đỏ'n c á c b i ệ n plnlp d iổ u liéì c u a Nlià nước (lliông q u a q u y h o ạ c h , th u ế , llìô n y tin...). B À I H Ọ C T Ừ M Ộ T SỐ N U Ỡ (' Clio đ c n nay. ircn ihô ciới ai uQiia nhln n h ậ n r ằ n g q u y h o ạ c h x â y dinig p h á i iricn d ỏ ihị ihàiìli c ỏ n a nhâì là ở nước A n h , với h à n g loai thànlì plìố vệ tinh ra đời sau Tliế c h i ế n II. Phươiig án q u v h o a c h đ ố Ihị c ó địnli hướn
A cl". Kòin t h e o là h à n g loạt c h í n h s ác h . Iiiãl lệ. I.|iiy liỊnli. hiện p h á p cưỡiig c h è c h o p h é p ố n đ ị n h giá đãt lAu dài. n h à dãii t it xây d ư n g yên í ã m làm ãn. triệl tiêu n ạ n dáii cơ(J;Vt chú. Q u y h o ạ c h x ây d ự n g p h á t Iriến S ing apo re lừ c á c niìiii ' N ) c ó lẽ c ũ n g làm i h c o p h ư ơ n g c á c h đ ó và kếi tịiiii lìỉ m ò i Ih ã n b p h ố g i à u d ẹ p . ổ n đ i n h n h ư n g à y n a y . Đ ó lìi k i n h n g h i ô m q u v iToạcli c ó đ in h liướiig rô r à n g n g a y t ừ d ầ u . k è m i h c o liiẠi lộ. c ơ chế. c h ín h sách và cà c á c b iệ n p h á p cườiig chê' n g h i ê m lúc, T ạ i hầu hết c á c nư ớ c v ù n g Đ ô n g N u m Á đéii c ó nạii clriii c ơ dõ'i (lai h o à n h h à n h , chỉ riông ớ S in g a p o re k h õ n g n g h e c ó niin này. Phái iriến đ ỏ thị T r u n g Q u ố c vừa q u a c ũ n g rúl lừ c á c kinh n g h i ệ m irén. luy c ó m ò c ử a c h o ihị inrờiig bãì đ ộ n g san hoạt đ ộ n g , n h im g N h à n ư ớ c vẫn chii trưcmg n à m vĩnig c á c k h â u niuin lý đ á t điii vii x â y d ự n g c ơ s ở h ạ l ầ n g . H o i ì g k o n g t ũ Iiiy p iiá i t r i ế n i h c o lối iư b á n c h ù n g h í a n h ư n g v àn ngiìiẽin lũc Irong c ã c vu n ilc n h à d ất. Ọ u y h o ạ c h n g h i ê m c h i n h v ản là c ó n g lác liàng d a u . ớ nước la, m u ố n c h ấ n c h ỉ n h l ìn h h ìn h n h à d ã i. trirớc m ã i Ciin siết chật q u á n lý th e o luật, v í n h ư k icn qiiyẽì xử lý việc sang n h ư ợ n g diíi i r á i p h é p , t h u h ổ i l ạ i n h ữ n g m á n h đ;ì'i k h ô n g đ á u UI h o ặ c d ầu tư k é m h iệ u q u ả , m a n g tín h chấ( dầii cơ. M ặ t khác c ũ n g c á n c h ấ m d in lình trạiiịi x ây d in ig k h ỏ n g có g iấy phép, k h ố n g ihể d u y irì m ãi liình thức "phạl d ế lổn lại"! T íc h cực hơii n ữ a là lạ o đ i ể u k iệ n dè’ c ư díìn. d o a n h n g h iệ p , tố ch ứ c tài c h ín h t h a m g i a v à o v iệc ph át iriéii "dấl hìiiig h ó a " dê làm d ị u bớl b ứ c x ú c vổ y ê u c ầ u đ ấ t ờ. V ề lâu đ ài, c á n đ ổ i m ớ i triệt đ ể liơn từ luật p h á p , lliế c h ế . c h í n h sách đ ế n c á c b i ệ n p h á p vể q u y lioạch. th õ n g liu. Ihuế,... V à irẽn hết. c ô n g tác q u y h o ạ c h c ầ n tích cực và n g h i ê n ì ch in h hơiì trong vai irò c ù a m ì n h . HO
T IK P C Ậ N X Ã IIÕ IH Ọ C \ f: \ Ấ N Đ K N H A 0 Đ Ô T H Ị C ú í li i ì ã \ Uiỏiiiỉ làu. rỏi (
Iig ù n h , anh d a ilià n h c ó n g n ẻu bậl icn ciư ợ c nhCmg vàn cỉc hức* x ú c n hâì giới c h u y ê n m ỏ n chiíiìg ta c ầ n h m ý khi licp c ậ i ì với v ấ n đ c n h à ở d ó ihị- V í n h i r vì s a o h ơ iì 7 0 í r n g ư ờ i ơ cCi I;»i kciìlì T h ị N gh e - Nlìièu L ộ c lại p h à i ra di, S 0 % d â n Sài G ò n c h o n s ó n g k iéu nlià m ã l p h ố , đ a s ố n g ư ờ i d ân n g á n n g ại à c h u n g cư... 'Iliực ra m ô n x ã hội h ọ c d ò lh[ d à tìm g d ư ợ c c h ú ý và phát trièn m a n h kổ từ s a u T h ế chiếíì II ờ phươTìg T â y khi x à liội củ a họ v ấp phiii n h iểu b ế lắc trấn ì irọ n y bới c h i đé ra c á c ụ\:\\ pluỉp ih u ấn kinh tế - k ỹ th u ậ t c h o vấn đế n h à ờ. Đ ế n p lu ra n c T â \ n h ữ n g n â m g ầ n đ â y , tỏ i đ à n h ìn (háy n g ư ờ i (a đ a n g iriội h ạ lìàuị 2 louí k h u lìhà c h u n e c ư k iể u '‘clìiiống í h ò ’ v ò h ó n x â y d ự n g vôi vã s a u ch iế n Iranh ở p h á p , c h u n g c ư khối lìộp b u ồ n tè d i m g lốn íhời 6 0 - 7 0 ờ M ỹ c h o n g ư ờ i n g h è o d a dcn* d a m à u . C á c k h u n h à dó ỉ rờ (hành n h ữ n g k h u ổ c h u ỎI c a o líìng m ớ i. C ác n h à p h â n iiVh xã hội c h o rủng d ó là d o th iế u s ự (ic’p Cí)n áii ngàiìh. nlìấí \l\ Iiịiànlì x ã hội học đ ò thị k h i giàị q u y ẻ ì víín đ c n h à ở. ó nước liỉ, ihòi g ia n q u a iro n g c ơ n s ố t hối h à c h u y ế n d ị c h lừ k ế h o ạ c h h o á c ứ n g n h ắ c sang k i n h t ế thị irườiig lìỏn đ ộ n Ihì la c ũ n g di lừ liuii cưc n h à c h u n g c ư s a n g n h à p h ó c h i a ló, c ã n d o c ủ a nhOiìa rối loịin J ỏ thị n h u c á c n ạ n k ẹ t x e, n g ậ p n ư ớ c, n g ạ i thò,... T h à n h p h ố lón lìià m a n g dáiig d ấ p thị trâ n lin h Ic với n h à ố n g k iê u 1(X), 2 0 0 uiìí\\ iruớc! K ê n h Thị N g h è là ITIỘ! tlìiéu sót t i ế p c ậ n x ă hội liọc liui k in h lế học vể việc giải q u y ế t nơi ờ. N a y n h à c h u n g c ư x ả y (iựng vội vă và c ẩ u thả k iể u n à y thì c ũ n g k h ó g ó p p h ẩ n cải ihiciì c h ư ơ n g irình n h à ờ t h à n h phố. T\rảvr\ d ự n h iể u hội n g h ị q u ố c tế vể n h à ở, tôi n h ìn th áy cổ m ặ t c h u v ẻ n g ia x â h ộ i - n h ả n v ản đ ô n g đ ả o hơn c á c n h à k i c n Irúc • q u y h o ạ c h . C h o n ê n ỉôi d ổ n g tìiìh với GS. T r ư ơ n g Ọ i a n g T h a o khi c h o r ằ n g *'Vấn đ é ờ là vấn đ ề x ã h ộ i “- 182
Đ Ị N H H U Ớ N G N H Ã ở C H O TƯƠNXi LAI N g à y n ay . phái iriến nhà ớ ph.ii liru ý n h ìé u đ ổ i th a y tron g x i liội, lìhiii là sif pli;;n liiiig ihco (hii n h á p và tín h c h â ì hoại độn g Iigliổ nịỊlúệp. Riẽiig tại ihành phò H ô C hí M i n h c ò n c ó th êm sự d a (lạng vể vãn hi)á. ví Iihit đónị: dao ncười H o a , người C h àm , c h u y ế n gia người nước ngoài- Kl)ì nơ] ý c h o chưcfng Irình Iihà ờ ihàiih pho. tác giá d c nghị pliái cư câu lai c á c k h u ờ, c â n n h ắc về p h â n hoá (rong ihii nhập, s ự d a d ạ n s vẽ vàn h o á lẳn s ư k h á c biệt vé lính chất hoại đ ộ n g n c h é nghiệp. Vé licii c h u ẩ n sinh s ố n g đ õ ihị. can d á m b à o 3 n h ó m yếu tố c ơ bàn: ■ Plurmig liện sinh s ố n g (nước, k h ô n g khí. thực p h á m . n ân g lượng, xử lý châi thái). - A n lo à n (k h ô n g c ó chfu
T ỏ i k t ì ỏ n g đ ố n g t ì n h với q u a n n i ệ m t h u l ì h ậ p tlì â p thì k h ó ơ c h u n g cư. V à o dáu n h ữ n g n ă m 60, S ingapore còỉì n g h è o m h da s ố d à n vẫn sinh s ố n g đ ư ợ c ò c h u n g c ư c a o láng. Vnn â é là c ổ c h í n h sá c h d ú n g , b iết thiết k ế phù hợ p và tạo đươc ỷ ílìức ký luẠi sinh số n g cù a người dàn. v ể n h à c h u n g cư, thực t ế c h o thấy xuâ( hiện rấi l ì h ií u trục tràc giữa q u y h o ạ c h - th iéì k ế - thi c ô n g và người s ừ d ụ n g . N h ậỉi n h à m ới, ít ai hài lò n g vể n h à ò c ù a m ìn h. Vì sao ta khóHịi traiìh Ihù sự th a m g ia và ù n g h ộ c ủ a người dán, ví n h ư n h à thầu ciiỉ nẽii x â y k h u n g b a o c ò n n ộ i Ihấí ihì thực hiện th e o yêu cáu h o ặ c (Jc c h ủ n h à l ự h o à n t ấ t lấ y . M ặ t k h á c c u n g n c n c ó c á c h l à m s a o c h o n gư ờ i s ử d ụ n g đ ư ợ c g i á m sát việc thi c ó n g đ ể c ỏ n g Irìiih ciiit chầt lư ợ n g c a o hơn. Vì vây m à dề á n c ũ n g nêu ra sự cán thiết kct hợỊi Iiirra phưOTg p h á p c h u y ê n g i a v à p h ư ơ i ì g p h á p c ù n g l l u i m g í a CÌUI n g ư ờ i d à n . C á c n h à q u ả n lý d ỏ th ị đ ư ợ c k h u y ế n c á o n ê n lổ c h ứ c Irưng c ầ u ỷ d â n rộ n g rẵi irư ó c khi thực hiện m ộ t d ự á n m ớt. Khi n g ư ờ i d â n c ả m t h ấ y m ì n h là k ẻ đ ứ n g n g o à i c u ộ c v à nglìicp n à y là c ủ a ó n g n ọ b à k i a t h ì c h ắ c c h á n là c ô n g c u ộ c p h á i t r i c n đ ỏ ihị sẽ k h ó ih à n h công. M ặ c d ù c h ư a I h ể d i s â u n g h i ê n c ứ u v ố n đ c lổ c l iự c ỉ h ự c h i ệ n c h ư ơ n g (rình n h à ỏ, n h ư n g c á c gợi ý c ủ a đ ể án vé đ ịn h liướiìg c h o th á y n h à ò c h o d â n !à mộc tro ng cá c irác h n h i ệ m h à n g đầu c ù a N h à nước. Tại h ẩ u h ết c á c n ư ớ c , tôi n h ìn th ấ y việc phái tricn nhù ò d o m ộ i Bỏ g ia c ư h o ặ c m ộ t c ơ q u a n n g a n g c ấ p b ộ đ â m n h iệ m . C ơ q u a n n à y m ớ i đ ù q u y ể n h ạ n h o ạ c h địnli c h í n h s á c h , địnlì luríing và lổ c h ứ c thực h iệ n c ũ n g n h ư Ih ẩ m đ ịn h cá c c h ư ơ n g trình Iiha ò. C h í n h s á c h n h à ở b a o g ổ m c ả v iệ c h ỏ t r ợ c h o c á c tổ c h ứ c k in h 184
d o a n h phái irión tihi'i. c á c c o vơ SM11 \iiiVi vật liệu ú(in ch ẽ và lạo điéii k iệ n chi) nuưỡi d ã n n u ia n h ã Ira íióp dài hạn. G i à i q u v ól Viìn cỉé n h à ơ kliỏiìi: ikni g ián là mộ! vân đ c k inh lẽ - k ỹ íhu;)l nu't ciin m ộ i licp c ậ n miiiii: lính d a n g à n h , tro n g đó x ã h ộ i h ọ c d ỏ ihị c ó \ a i (rò q u a n iro tm . jzóp p h ầ n lích c ự c n g h iê n c ứ u c h í n h sách lản i h a m đ in h các chươiig trìn h p hái iriến n h à n h à m g i ú p clio n h ữ n g nlìá q u à n lý. quy h o ạ c h và thiết k ế n h à ờ l à m lõi hcTn có n g lác ciiii mìnli. 185
VỂ T Á C P H O N G VÃN M I N H Đ Ô T H Ị N h ì n xc b a g á c i h à n n h i ê n trú l (ió p h ế i h à i x u ổ n g c h â n c ầ i i . KC c h ạ y vư
V à Cd c i í c b i ê n p h ú p v ậ n ilcìuu đ u c q u a c ơ q u a n (luyén iliỏng, phại va. Tại s;u' c á c lluinli p h ò líTiì ơ nuiĩc la k h ô n g th ế vâiì hòa, vãn nìiíìlì lì ơ n ? T ó i đ ã lận mili cỉuhiu kicii Iiliiéu naư ời di clân V iệt
N go ài g iá o diic tác p h o n g vãn iniiih d ô tliỊ vé dií(tiig dài. cá p thời la c ầ n ticp (ục đĩiv niạnli c á c c h i c n d ị c h "xaiih-siich-đẹp". lậ p " N g à y x â y d ự n g tác p h o n g vìin m i n h d ó thị V iệi N a m ", d ế ra c á c b iện p h á p ý lliức e i ũ gìn irậl tự. íác p ho iig s i n h song d õ tiiị... M ội s ố b ỵ n b è n g ư ờ i n ư ớ c n g o ìii l ẫ n n g ư ờ i V i ệ t d ị n h c u l â u n g à y à n ư ớ c n g o à i, lừ n g đi lại n h i ế u (hà n h p h ố Đ ô n g N a m Á lâm sư r à n g dã rất b ố i rỗi trước sự phiíi triến c ù a c á c ih àn h p h ố Iiước la iliừi m ò cứ a, kinh t ế thị Inrờiig- Tôi c ó n h icii đ i é m đ ố n g tình với c á c lời phc p h á n t h ẳ n g thản ciia họ, M iión liế n Ix). lõi Iigín la phái k h á c h q u a n nhìn ra n h ữ n g cái đirực và cíu ra d ư ọ c c ú a u . PIkìí n h ìn n h ậ n r ằ n g T liàn h p h ố iro n g ihời g ian quíi đ ã làm d ư ơ c n h iều việc m à c h ế đ ộ cũ kh ò tig làm nổ i. ví n h ư g iả i toa rạch TliỊ N g h è , pháỉ Iriến t h à n h p h ố m ớ i N a m Sài G ò n , xíiy d im g c;íc t ô n g trìn h c ô n e c ộ n g , vui c h ơ i giài trí cỊuy m ó kViì ch(> Iihãn d ã n . N hư iig vc n h iéu m ạ l khiic. Tliànli p h ò v ẫn cò n n g ó n lìgiin” Iiào nạii kcl x c , s in h h o ạ t vỏ trậi lự. p hát tricn khõiig dịnli hưómg. d ư k iến q u y h o ạ c h c h ư a rõ ràng. VÌI trầm Irọ n g liếi là hiện Iirợiig ''n ô n g t h ô n hó a ih àn h thị", k h ũ n g t io à n g lác p h o n g vãn m in h đ ô thị! V u c h á y ITC, tình h ìn h h à n g Irãm lò a n h à k h ô n g an lo à n . n;in đ á u c ơ đất làm t ã n e g iá g iá liio, T tiàn h p h ố iliicu qu y hoạcli và k h ô n g d u y ư ì đ ư ợ c trật tự x ây d i m g ờ d ô thị... T á t cá Iihĩnig y ếu k é m kế trẽn c ù n g n h i ề u cái c h ư a đư ợ c cíia T lià n h pliố phải c h ă n g b u ộ c c h ú n g ỉa ph ài c ó b iệ n p h á p c ụ the dê c h o nguời d à n đ ó thị tu àn ih ù luật p h á p , ký cưcmg p h é p n ư ớ c h ơ n i r o n g th ờ i g ia n lứi- 88
M Á Y SUY N ( Ì H Ĩ VỂ CẢ( H H Ọ C K I Ế N T R Ú C Ị^ÌUU i hi)n^* .^tỉìh vicỉt ỉa liicii íhi'-' V0 fi i 'òn ìtỊơ h ổ vè *'ú(ii h ọ c ờ i í i p í / ợ / h ọ i . i l u ( a ỉìẳnt lítùH \ iii l>Ị ÌỊUXÌ') !tỌ{ i á c n ìó ỉ ì /v flỊỉi\'i'ì. //ứ?v pÌỉKơỉì^ p liớ p ĩhụ\ h iệ n (ỉố (hỉ. cliưa hi í') i ới I/ i i ỉ o n d ự Ịùi vừ là iìi lìỉậ iì v ủ ỉ ỉ í ô ỉ ì ĩ \ ^ l ì U ’Ị } ? i ) c sịiÚỊì ( h o sinh vií'ỉi kích í rin MĨ'>IĨ ỉiliụp i ỉỉ ộ i . ĩ ò i \iỉi ịịhi lui fỉfi)\ n h ạ n AíV và M i\ ỉiiịliĩ V(' ( ứí li c/í/\' I tuỉ ĩ h ò y v
p h ư í t i ì g l i ê n ỉ i i â n g d ạ y , l õ i ( h ư ì ĩ i i c c ố c á n g c u n g Ciỉp c à n u n i ì i c u (ư liện (p h o to co p ) và in p h im c h i ế u o v c r h c a d ) cànịt lỏl và k h u y ê n k h ích c á c c m k hai Ih ác (ối đ a . ráng d ộ n g n ã o (.!;)( nlúcu c;u i h ỏ i. rổi ih an i k h áo ih cm S ik h b áo licn q u a n và nhát lii h ọ c c á c h làni thư viện cá lìhùn tà p iru n g d ư liệu, c ẩ n Ihiết c h o tìiiirời i h i ế l k ê i h a m k h á o SUỐI d ờ i . . . Mùy nủni nay, ỉòi diì c ó d ị p (háo lu ận với c á c an h I lu ỳ n h Mỉii à diii hoc Tliãng L o n g ( H à N ộ i) roi anh N giiy ổn N h à à dại hoc H ù n g Vircyiig (ihàn h p h ố H 6 C'hí M i n h ) và ráì l á m d ấ c với các cicì d ạ y vc phirơtỉ^^ p l ì á p lỉỊH' (íọi liỌí' d à n h clìo s i n h vicn c;íc luuìì d iiu. K c t q u á i h u í m g ràỉ c ụ llìC v à klìii q u a n , d á n g tlư ợ c ỉilìân r ò n g ra. Dì nhiên, h ọ c kìcn Irúc k h á c với c á c k h o a k h á c , nlurng lỏi vản c h o rầíìg c á c niòn h ọ c lý iluiyếl c ơ b án vẩn g i o n g n hau . C1h> iìéiì. s in h viên kiến trúc c ũ n g cfin phái hiéì phư()im pliáp (icp iluì bài g iiin g . d ọ c là i liệ u , ih iiin k h á o sác lì vờ. c ii i c lìú , là n i phicLỉ, lập k h o d ữ liệu, irình b ày viín d ề. v.v... i h e o c á c h n g h i c n cíĩiì và học cẠp I r u n c ở c â p đại học. Bí ọ u Y Ể T ĐỂ HỌC C Á C M Ồ N LÝ T H U Y Ể l Tỏi ch ú y êu d ay tnòn lịch sử k iên irúc. q u y ho ạch lìòn ilurcmg d an c á c ví du vc các m ô n d ó irong p h ẩ n Iiình b ày các bí c|uyc( này. 'IViróc hếl tỏi ch ú ý \ ý ì ỉ ỉìàỉìiị kliiéii ìỉiiỉili liỌ
( r ú c l,;i M ả . t ỏ i lliiKTiìg l i c n liẹ \ƠI CIUÌC Iiòi d ậ v n ỏ Ic v à l ì h ú n v ả i l ì u y c n iI k x h S p a D iic i is , T ô i c ũ n g llìco |'jhưmìịi pháp (/cí// r ó u ììÌỊữíỉsị i ú i pììứi' ĩup. lìm c á c lì đc s in lì v ic ĩì ciỏ i sỏ c ò n g irìnlì đ i é n hìnii vã liẽu b iể u lìliiìL clìử klìonsi Irìíili b. iliê kỳ. lìoạc nicií đoiiiì lịch sứ \ron\i d.ii liciì lìê níu) dó- V í nlìư kiên Irúc Plnic lurtm iriitìc lìơp \'ói ph;ìl kìèh khoiì h o c mới, Cik' c u ộ c phán k h á n g inn giáo VÌI (hời T ãv Â u lìm u\ c h á u Mỹ. IVình b ày n h a v ậy còt ý là m ơ rôtm lani nlVui c h o s in h viên. Ng oài ra cOiìg c ấ n chỉ d ẫn ch o siiìli vicii c á c h i^lỉi i i t é p ixti, dÙỊịị' (7//? v i ế t Ị ỏ Ị c h o n lì a n h \ l \ d ồ n h ớ . (Vỉc m ẹ o v à t v c c á c h d ọ c sách n h a n h . nfuiì bì\{ ý chính, l.iin tóni lược, pliưttiìg c á c h trìnli bày van dc. C á c CIÌÌ c ù ì g còn lì ọc cách i n n h b ày bài lu ận vàn, iraiỉg viếl. háiiị: vc m ình lìọa. ĩ hực lìiộíi lập hổ s ơ n hỏ c h o thật s á n g s ú a và n s liíc m lúc. N gười ihiêĩ kc kìcn irúc có Ihc lĩí ĨÌK)! n g h ệ sì, nlìuiig cũ n g căii cúi c h ín h x á c cũ a niỏt nlià ky Iliitái. 1'hân clni iươiig lai sẽ d án h g iá lu irư ớ c (icíi q u a b ộ ho S(ĩ i l ì i c i k ế n g h iô m lú c để xuâì c h o họ. 191
( Á c B U Ỡ C N G H IH N c ú u Đ ồ Á N K l Ể N T R Ú C Phấn lớn sinh viên hay lú ng lú n g khi bài d ấ u Ihực hión inột d ỏ án kiến trúc. Tỏi khỏim ncihì làm đ ổ á n k iên trúc c a n nguóìì cànì lìứiìg c ữ a ‘'i h i ô i u à i siíng t ạ o ”, m à tlurc chiV( vấn d é là nêu áp d ụ n g dược p h ư ơ n g p h á p k h o a học ihì [\ị cĩiiig c ô thế làin dược. Bụi) h ã y t u ầ n t ự l à n ì i h c o c á c b ư ớ c S1UJ đ á y : -Trước h ế t là phô lì lích Uìột k v (ỉê h à i (còn g ọi là t hifơif\ỉ Ỉỉìỉỉ/ỉ h a y ỉỉliiẹttỉ Vỉi rhiếí ké khi ra làm (hực lc^. T ừ d ó hày p h á c lên s ơ iló klỉóh n h ã n m a n h đôn các ỉỉtói t/iíiỉỉỉ lỉệ. C h ú ý ihctn vc các niậl b ố cụ c, lưu trì tì h. dáy c h u y c n c ô n g nfíng... - Q u a b ư ó c n à y ilìì itn đ ế n lúc c h ọ n kiìu d ã ì , p ln rơ ng iiirớnị: n h à . C ấ n v â n d ụ n g i h â l n h i é u V ĩỉíàn^. á p d u n g (úi \rii tớ ( ÔỈỈX iuìỉỉi; \'(ỉ ílĩàỉỉi tỉiỹ\ vv... C ó itìé ih á n i đ ị n h liiẽni b
T Ì M Đ Ể TAI V A I.Â M IA 'À N \ ' A \ I 0*1 N G H I Ệ P Đ ỏ ái) ra irưcriìu t | u \ m ò ILI\ lớiì h(Tn n h ư n g cCiiì2 á p d ụ n g phiríjrnu ['h ip n
liệu t h a m k h á o , q u y cluiaii. luậỉ lệ xiiy dựni: liẽn q u a n . Sinh vicn phiíi irìiih b à y các s ơ d ổ vé c á c plnrtíiiịỊ ;ÍIÌ đ c x u ã l. c ò n p l n r ư n g á n c h ọ n t h ì c ó điiỴ d ù n à o b ố c ụ c . Iini I r ì n h . n à o ilfi\ c h u y c n . cấu irúc k ỹ llniặi. C á c h v iế t l u ậ n v ã n clio d ổ ;ín lốt n g h i ệ p t h ư ớ n g n g ắ n g ọ n . siìc licli. P h á n t r ì n h b à y ihì m a n g l í n h !1 ÌV th iiậi. g ã y ãh iư{fiig. inột đ i c m đ á n g lưu ý li'i bài viẽì liiyệt đối khỏiig c ó lỏi chínli t;i. c ũ n g n h ư p h ái tu ân íhii còiig Ihức đrs d ịn h hình. Sinh viên v à o lúc lùiy Ciiii v ậ n d ụ n c Ihậc Iihióii ý lương. Iham khảo n h iểu người, cán t1ộnjỊ n ã o d ể lìm đ é lài c h o độc d á o . mới li). K h ố n g n ẽ n c ứ niãi ch ạ y ih c o lối m ò n . d é lài ra Iiườim c ứ liiỏn lừ bệnh viện d a khoii. háo làn g m ỹ thuật, kluich sạn 3 sao! Vì S.KI k h ổ n g c h ọ n n h ữ n g dỗ lùi n h ư là: ICr q u á n lluinli Iiiẽn. T I iì Cmi đườiig, t r u n g lã m y học d á n lộc, k h u nghi dưỡiiịỊ siiổi nước nỏiii:. k h i k h sạn đ ồ n g q u c , Iihà n u ô i n gười giìt n e o clơii. ilẽ xiiái các inảu n h à tình th ư ơ n g lìiìlì nglìTa. ira n g Irại kiCMi lììới, nlià 0 1 1 0 1 1 2 b ã o lũ, x ư ỡ n g m á y xanh, k h u d u lịch sinh Ihái. vv... T ro n g kh i c à nước d a n g sõi nối lao vào phúl Iricn sán xiifíi. tạo nliicu lối sống v;i sinh h o ai m ới !hì kiến irúc klióng th ế cứ mãi ì ach tro n g lối m òn. L à m n h ư v ậ y thì c h o đ ẽ n biio ÍZÌỜ la mới m ò m à y m ờ m ặ t đ ư ợ c với i h ế giới. Sinh viên k icn lcúc cần " d ộ n u n ã o ” n h i ể u h ơ n n ữ a i r o i ì g v i ệ c k i ế m t ì m C i k ilc l à i r a i r ư ờ n g . T ó m lại, m u ố n d ạ y và h ọ c k iến trú c c h o c ó kếl qiiá lõi n c h ĩ la cán triển k h ai c h o được ý k iến c ù a vị Clúi lịch }íội đ ó n g V i ệ n sì hàn lâm K iế n trúc Q u ố c t ê 'G c o r g i Sioilov: " M ụ c dích c h ín h củii g iáo d ụ c k i ế n irúc là píuíi triến t ư cluv d ộ c ì ộ p vù phươnỵ^ ịiluip s ó i i ii l ú c . " 194