Xác định 4 tổ hợp gen TEL/AML1, BCR/ABL, MLL/AF4, E2A/PBX1 trong bạch cầu cấp dòng lymphô tại Bệnh viện Truyền máu Huyết học TP. Hồ Chí Minh

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> XÁC ĐỊNH 4 TỔ HỢP GEN TEL/AML1, BCR/ABL, MLL/AF4, E2A/PBX1<br /> TRONG BẠCH CẦU CẤP DÒNG LYMPHÔ<br /> TẠI BỆNH VIỆN TRUYỀN MÁU HUYẾT HỌC TP. HỒ CHÍ MINH<br /> Phan Nguyễn Thanh Vân* Nguyễn Tấn Bỉnh* Nguyễn Thị Kim Định* Phan Thị Xinh**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu nghiên cứu: Xác định 4 tổ hợp gen TEL/AML1, BCR/ABL, MLL/AF4, E2A/PBX1 trong bạch<br /> cầu cấp dòng lymphô (BCCDL).<br /> Phương pháp nghiên cứu: Mô tả cắt ngang. Sử dụng phản ứng khuếch đại gen phiên mã ngược với mồi<br /> thiết kế có thể phát hiện được tất cả các kiểu bản sao của mỗi tổ hợp gen. Nghiên cứu được tiến hành trên bệnh<br /> nhân BCCDL tại Bệnh viện Truyền máu Huyết học TP.HCM từ ngày 01 tháng 03 năm 2010 đến 31 tháng 7<br /> năm 2011.<br /> Kết quả: 17 BN biểu hiện TEL/AML1(9,5%), 16 BN biểu hiện BCR/ABL (8,9%), 5 BN biểu hiện<br /> MLL/AF4 (2,8%), và 8 BN biểu hiện E2A/PBX1 (4,5%), trong số 179 BN BCCDL.<br /> Kết luận: Kỹ thuật RT-PCR đơn giản, có độ nhạy cao nên được triển khai tại các cơ sở chuyên khoa Huyết<br /> học tại Việt Nam để giúp phát hiện nhanh các chuyển vị NST thường gặp không những trong BCCDL mà còn<br /> trong các bệnh lý máu ác tính khác.<br /> Từ khóa: Bạch cầu cấp dòng lymphô (BCCDL), Phản ứng khuếch đại gen phiên mã ngược (RT-PCR:<br /> Reverse Transcriptase Polymerase Chain Reaction).<br /> <br /> ABSTRACT<br /> DETECTION OF 4 FUSION GENES TEL/AML1, BCR/ABL, MLL/AF4, E2A/PBX1 IN ACUTE<br /> LYMPHOBLASTIC LEUKEMIA PATIENTS AT BLOOD TRANSFUSION HEMATOLOGY HOSPITAL<br /> HO CHI MINH CITY<br /> Phan Nguyen Thanh Van, Nguyen Tan Binh, Nguyen Thi Kim Dinh, Phan Thi Xinh<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 15 - Supplement of No 4 - 2011: 493 - 497<br /> Objective: To detect 4 fusion genes TEL/AML1, BCR/ABL, MLL/AF4, E2A/PBX1 in Acute Lymphoblastic<br /> Leukemia (ALL) patients.<br /> Method: Case series - descriptive research. Using RT-PCR (reverse transcriptase-polymerase chain reaction)<br /> with primer sets that can amplify all possible transcripts of each fusion gene. From March 01, 2010 to July 31,<br /> 2011, we analysed Acute Lymphoblastic Leukemia patients at Blood Transfusion Hematology Hospital.<br /> Results: 17 patients expressing TEL/AML1(9.5%), 16 patients expressing BCR/ABL (8.9%), 5 patients<br /> expressing MLL/AF4 (2.8%), và 8 patients expressing E2A/PBX1 (4.5%) among 179 newly diagnosed patients<br /> with ALL.<br /> Conclusion: RT-PCR is simple and highly sensitive technique that should apply to detect the frequent<br /> chromosome translocations not only in ALL but also in other hematologic malignancies in hematology centers in<br /> <br /> * Bệnh Viện Truyền Máu Huyết Học Thành Phố Hồ Chí Minh<br /> ** Đại Học Y Dược Thành Phố Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: ThS. BS. Phan Nguyễn Thanh Vân<br /> <br /> Chuyên Đề Truyền Máu Huyết Học<br /> <br /> ĐT: 0919 691 770<br /> <br /> Email:<br /> <br /> 493<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011<br /> <br /> Vietnam.<br /> Keywords: Acute Lymphoblastic Leukemia (ALL), Reverse Transcriptase Polymerase Chain Reaction (RTPCR).<br /> đoán xác định bệnh bạch cầu cấp dòng lympho,<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> dựa vào huyết đồ, tủy đồ và dấu ấn miễn dịch tế<br /> BCCDL là một rối loạn ác tính của tế bào<br /> bào.<br /> đầu dòng lymphô B và T, đặc trưng bởi sự tăng<br /> Phương pháp<br /> sinh và tích tụ tế bào non trong tủy xương gây<br /> Toàn bộ RNA được ly trích bằng cách sử<br /> ra suy giảm các dòng tế bào máu bình thường.<br /> dụng<br /> Sepazol-I (Nacalai Tesque Inc., Nhật Bản)<br /> Cũng giống như các bệnh máu ác tính khác,<br /> theo qui trình kỹ thuật do công ty cung cấp. Sau<br /> khảo sát những bất thường NST và gen tại thời<br /> khi ly trích RNA, cDNA được tổng hợp bằng<br /> điểm chẩn đoán rất quan trọng cho phân nhóm<br /> cách sử dụng kít iScript cDNA synthesis (Công<br /> tiên lượng, giúp lựa chọn phác đồ điều trị thích<br /> ty Biorad, Mỹ), tuân thủ qui trình kỹ thuật của<br /> hợp và là dấu ấn để theo dõi tồn lưu tế bào ác<br /> (5)<br /> công ty.<br /> tính trong quá trình điều trị BCCDL .<br /> Một số chuyển vị NST tạo ra những tổ hợp<br /> gen đặc trưng trong bệnh BCCDL như t(9;22) tạo<br /> ra tổ hợp gen BCR/ABL; t(1;19), t(4;11), t(12;21)<br /> tạo ra tổ hợp gen E2A/PBX1, MLL/AF4 và<br /> TEL/AML1 tương ứng.<br /> Từ đầu năm 2010 đến nay, Bệnh viện<br /> Truyền máu Huyết học TP. HCM đã sử dụng<br /> phương pháp RT-PCR để khảo sát bộ 4 tổ hợp<br /> gen thường gặp là TEL/AML1, BCR/ABL,<br /> MLL/AF4, E2A/PBX1 trong BCCDL ngay lúc<br /> chẩn đoán. Với phương pháp này, kết quả sẽ<br /> được xác định trong vòng 1 tuần góp phần<br /> phân nhóm tiên lượng vào ngày thứ 8 của<br /> phác đồ điều trị, giúp lựa chọn hướng điều trị<br /> phù hợp cho từng bệnh nhân.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Thiết kế nghiên cứu<br /> Mô tả loạt ca.<br /> <br /> Đối tượng<br /> Nghiên cứu được tiến hành trên 179 bệnh<br /> nhân BCCDL tại Bệnh viện Truyền máu Huyết<br /> học TP.HCM từ ngày 01 tháng 03 năm 2010 đến<br /> 31 tháng 7 năm 2011. Bệnh nhân mới được chẩn<br /> <br /> Thành phần phản ứng PCR gồm có 1 μL<br /> cDNA được trộn với 0,1 μL (0,5 U) iTaq<br /> Polymerase (Biorad), 1 μL (10 pmol) cặp mồi<br /> xuôi và ngược trong 20 μL hỗn hợp. Để khuếch<br /> đại bộ 4 tổ hợp gen TEL/AML1, BCR/ABL,<br /> MLL/AF4, E2A/PBX1, 4 cặp mồi cho mỗi tổ hợp<br /> gen được sử dụng. Riêng đối với những tổ hợp<br /> gen cần được khảo sát qua hai giai đoạn thì<br /> phản ứng PCR lần thứ hai sử dụng 1 μL sản<br /> phẩm của phản ứng PCR lần thứ nhất làm mạch<br /> khuôn. Nhiệt độ bắt cặp và thời gian phản ứng<br /> có thể thay đổi tùy theo từng loại tổ hợp gen,<br /> cặp mồi, tùy theo từng trường hợp cụ thể. Phản<br /> ứng PCR được thực hiện bằng cách sử dụng<br /> máy luân nhiệt iCycler (Công ty Biorad).<br /> Sản phẩm của phản ứng PCR được điện di<br /> trên thạch 2% chứa 0,5 μg/mL ethidium bromide<br /> trong 0,5 x TBE, quan sát bằng hệ thống Gel Doc<br /> EQ (Công ty Biorad). Kết quả dương tính nếu<br /> như biểu hiện kích thước băng tương ứng các<br /> cặp mồi được mô tả trong bảng 1(7). Kết quả<br /> được xử lý bằng phần mềm Excell và Medicalc.<br /> <br /> Bảng 1: Danh sách các sản phẩm tương ứng của 4 tổ hợp gen trong BCCDL<br /> STT<br /> 1<br /> <br /> Tên mồi<br /> 7700-F<br /> <br /> Trình tự nucleotide<br /> 5’ GAT GCT GAC CAA CTC GTG TGT G 3’<br /> <br /> 2<br /> <br /> 7700-R<br /> <br /> 5’ TGG CCA CAA AAT CAT ACA GTG C 3’<br /> <br /> 494<br /> <br /> Tên gen và kích thước sản phẩm<br /> Major BCR/ABL (7700)<br /> Type b2a2: 212 bp<br /> Type b3a2: 278 bp<br /> <br /> Chuyên Đề Truyền Máu Huyết Học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011<br /> STT<br /> 3<br /> <br /> Tên mồi<br /> MB-A 1stF<br /> <br /> Trình tự nucleotide<br /> 5' CAA GGC TAC GGA GAG GC 3'<br /> <br /> 4<br /> <br /> MB-A 1stR<br /> <br /> 5' ATG GTA CCA GGA GTG TTT CTC 3'<br /> <br /> 5<br /> <br /> MB-A 2ndF<br /> <br /> 5' GGA GCT GCA GAT GCT GAC C 3'<br /> <br /> 6<br /> <br /> MB-A 2ndR<br /> <br /> 5' TTC CTT GGA GTT CCA ACG AGC 3'<br /> <br /> 7<br /> 8<br /> 9<br /> 10<br /> 11<br /> <br /> mB-A 2ndF<br /> mB-A 2ndR<br /> TEL-C<br /> AML1-D<br /> AF4-D<br /> <br /> 5' CAG TGC CAT AAG CGG CAC C 3'<br /> 5' TTC CTT GGA GTT CCA ACG AGC 3'<br /> 5' AAG CCC ATC AAC CTC TCT CAT C 3'<br /> 5' TGG AAG GCG GCG TGA AGC 3'<br /> 5' CGT TCC TTG CTG AGA ATT TG 3'<br /> <br /> 12<br /> <br /> MLL-E5<br /> <br /> 5' AAG CCC GTC GAG GAA AAG 3'<br /> <br /> 13<br /> 14<br /> <br /> E2A-A<br /> PBX1-B<br /> <br /> 5' CAC CAG CCT CAT GCA CAA C 3'<br /> 5' TCG CAG GAG ATT CAT CAC G 3'<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> Từ 01/03/2010 đến 31/07/2011, 179 bệnh nhân<br /> BCCDL đã được chọn vào nhóm nghiên cứu, để<br /> xác định 4 tổ hợp gen nêu trên. Tuổi trung vị là<br /> 8 tuổi, giá trị bách phân thứ 25 (25%) là 4 và giá<br /> trị bách phân thứ 75 (75%) là 15,5. Trong đó, tuổi<br /> trung vị của giới nam là 6, của giới nữ là 9. Sự<br /> phân bố tuổi được thể hiện ở bảng 2.<br /> Bảng 2. Sự phân phối nhóm bệnh BCCDL theo tuổi<br /> Nhóm tuổi<br /> <br /> Số lượng<br /> <br /> Tỉ lệ%<br /> <br /> Từ 1 đến dưới 5 tuổi<br /> <br /> 47<br /> <br /> 26,3%<br /> <br /> Từ 5 đến dưới 10 tuổi<br /> <br /> 57<br /> <br /> 31,8%<br /> <br /> Từ 10 đến dưới 15 tuổi<br /> <br /> 30<br /> <br /> 16,8%<br /> <br /> Từ 15 tuổi trở lên<br /> <br /> 45<br /> <br /> 25,1%<br /> <br /> Tổng số<br /> <br /> 179<br /> <br /> 100,0%<br /> <br /> Tỉ lệ nam (55,9%) cao hơn nữ (44,1%). Chẩn<br /> đoán tủy đồ gồm 2 nhóm chính: L1 (2,2%) và L2<br /> (97,8%); trong khi đó, sự phân bố dòng tế bào<br /> theo dấu ấn miễn dịch tế bào tập trung ở dòng<br /> lymphô B (81,6%), bao gồm các thể BCCDL<br /> Precursor B, Pro B, common B và B (Bảng 3).<br /> Bảng 3: Sự phân phối nhóm bệnh BCCDL theo chẩn<br /> đoán dấu ấn miễn dịch tế bào<br /> Dấu ấn miễn dịch tế bào<br /> <br /> Số lượng<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Tên gen và kích thước sản phẩm<br /> Major BCR/ABL<br /> Type b2a2: 592 bp<br /> Type b3a2: 667 bp<br /> Major BCR/ABL<br /> Type b2a2: 154 bp<br /> Type b3a2: 229 bp<br /> Minor BCR/ABL<br /> 198 bp<br /> TEL/AML1<br /> TEL exon 5/ AML1 exon 3: 298 bp và 259 bp<br /> MLL/AF4<br /> Type exon 8/ exon 7: 270 bp<br /> Type exon 8/ exon 4: 439 bp (hiếm gặp)<br /> Type exon 9/ exon 5: 468 bp<br /> Type exon 9/ exon 4: 513 bp (hiếm gặp)<br /> Type exon 10/ exon 6: 513 bp (hiếm gặp)<br /> Type exon 10/ exon 5: 600 bp<br /> Type exon 10/ exon 4: 645 bp<br /> E2A/PBX1<br /> E2A exon 13/ PBX1 exon 2: 372 bp<br /> <br /> Dấu ấn miễn dịch tế bào<br /> <br /> Số lượng<br /> <br /> Tỉ lệ%<br /> <br /> Precursor B<br /> <br /> 9<br /> <br /> 5,0%<br /> <br /> Pro B<br /> <br /> 6<br /> <br /> 3,4%<br /> <br /> Common B<br /> <br /> 8<br /> <br /> 4,5%<br /> <br /> B<br /> <br /> 123<br /> <br /> 68,7%<br /> <br /> T<br /> <br /> 33<br /> <br /> 18,4%<br /> <br /> Tổng số<br /> <br /> 179<br /> <br /> 100,0%<br /> <br /> Kết quả xác định gen được mô tả trong<br /> bảng 4. Trong đó, nhóm tiên lượng tốt<br /> (TEL/AML1) chiếm tỉ lệ 9,5%, nhóm còn lại<br /> chiếm tỉ lệ khá cao 90,5%.<br /> Bảng 4: Kết quả 4 tổ hợp gen trong BCCDL<br /> Loại gen<br /> <br /> Số lượng<br /> <br /> Tỉ lệ%<br /> <br /> TEL/AML1<br /> <br /> 17<br /> <br /> 9,5%<br /> <br /> BCR/ABL<br /> <br /> 16<br /> <br /> 8,9%<br /> <br /> MLL/AF4<br /> <br /> 5<br /> <br /> 2,8%<br /> <br /> E2A/PBX1<br /> <br /> 8<br /> <br /> 4,5%<br /> <br /> Không phát hiện bất<br /> thường gen<br /> <br /> 133<br /> <br /> 74,3%<br /> <br /> Tổng số<br /> <br /> 179<br /> <br /> 100,0%<br /> <br /> Hình thái học tế bào không có liên quan với<br /> tổ hợp gen (Bảng 5), trong khi dấu ấn miễn dịch<br /> tế bào liên quan với tổ hợp gen có ý nghĩa thống<br /> kê với P = 0,0248 (Bảng 6).<br /> <br /> Tỉ lệ%<br /> <br /> Chuyên Đề Truyền Máu Huyết Học<br /> <br /> 495<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011<br /> <br /> Bảng 5: Phân phối nhóm bệnh BCCDL theo chẩn<br /> đoán tủy đồ và tổ hợp gen (P = 0,3164)<br /> Chẩn đoán tủy đồ<br /> <br /> Tổng số<br /> <br /> Loại gen<br /> <br /> L1<br /> <br /> L2<br /> <br /> TEL/AML1<br /> <br /> 0<br /> <br /> 17<br /> <br /> 17 (9,5%)<br /> <br /> BCR/ABL<br /> <br /> 0<br /> <br /> 16<br /> <br /> 16 (8,9%)<br /> <br /> MLL/AF4<br /> <br /> 0<br /> <br /> 5<br /> <br /> 5 (2,8%)<br /> <br /> E2A/PBX1<br /> <br /> 1<br /> <br /> 7<br /> <br /> 8 (4,5%)<br /> <br /> Không phát<br /> hiện bất<br /> thường gen<br /> <br /> 3<br /> <br /> 130<br /> <br /> 133 (74,3%)<br /> <br /> Tổng số<br /> <br /> 4<br /> (2,2%)<br /> <br /> 175<br /> (97,8%)<br /> <br /> 179<br /> <br /> Bảng 6: Phân phối nhóm bệnh BCCDL theo chẩn<br /> đoán dấu ấn miễn dịch tế bào và tổ hợp gen (P =<br /> 0,0248)<br /> Dấu ấn miễn dịch tế bào<br /> Loại gen<br /> <br /> Dòng<br /> B<br /> <br /> Dòng T<br /> <br /> Tổng số<br /> <br /> TEL/AML1<br /> <br /> 17<br /> <br /> 0<br /> <br /> 17 (9,5%)<br /> <br /> BCR/ABL<br /> <br /> 15<br /> <br /> 1<br /> <br /> 16 (8,9%)<br /> <br /> MLL/AF4<br /> <br /> 5<br /> <br /> 0<br /> <br /> 5 (2,8%)<br /> <br /> E2A/PBX1<br /> <br /> 8<br /> <br /> 0<br /> <br /> 8 (4,5%)<br /> <br /> Không phát hiện<br /> bất thường gen<br /> <br /> 101<br /> <br /> 32<br /> <br /> 133 (74,3%)<br /> <br /> Tổng số<br /> <br /> 146<br /> (81,6%)<br /> <br /> 33<br /> (18,4%)<br /> <br /> 179<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Chẩn đoán tủy đồ gồm 2 nhóm chính: L1<br /> (2,2%) và L2 (97,8%); khác với nghiên cứu của<br /> tác giả C.H.Pui(4) có tỉ lệ L1 cao nhất. Có sự khác<br /> biệt trên có thể do phân loại hình thái học theo<br /> FAB thường dựa vào sự chủ quan của người<br /> đọc tủy đồ và do không có một tiêu chuẩn rõ<br /> ràng để phân biệt L1 và L2. Song phân biệt L1 và<br /> L2 không có ý nghĩa nhiều trong việc tiên lượng<br /> cũng như điều trị. Với L3, tế bào gần giống như<br /> tế bào lymphôm Burkitt và thường là tế bào B<br /> trưởng thành thì trong nghiên cứu của chúng tôi<br /> loại bỏ vì không đưa vào nhóm nghiên cứu.<br /> Trong nghiên cứu của chúng tôi, không có mối<br /> liên quan giữa hình thái tế bào và các đột biến<br /> NST, điều này phù hợp với kết quả của tác giả<br /> C.H.Pui và cộng sự(4).<br /> <br /> 496<br /> <br /> Trong khi đó, sự phân bố dòng tế bào theo<br /> dấu ấn miễn dịch tế bào tập trung ở dòng<br /> lymphô B (81,6%), bao gồm các thể BCCDL<br /> Precursor B, Pro B, common B và B (Bảng 3).<br /> Dấu ấn miễn dịch tế bào là một trong những<br /> yếu tố tiên lượng độc lập cũng là một trong<br /> những tiêu chuẩn để phân nhóm nguy cơ. Tỷ<br /> lệ bệnh nhân có dấu ấn miễn dịch tế bào là<br /> dòng B chiếm tỷ lệ cao nhất và tỷ lệ này tương<br /> tự so với kết quả của tác giả C.H.Pui(4). Khi<br /> khảo sát mối tương quan giữa dấu ấn miễn<br /> dịch tế bào và bất thường gen đặc trưng,<br /> chúng tôi nhận thấy sự khác biệt có ý nghĩa<br /> thống kê với P = 0,0248 (Bảng 6). Điều này<br /> phù hợp với y văn do các đột biến khác gặp<br /> trong tế bào dòng lymphô T vẫn chưa được<br /> khảo sát nên có thể nhầm lẫn trong nhóm có<br /> NST bình thường.<br /> Đối với BCCDL, những bất thường NST<br /> lúc chẩn đoán có ý nghĩa tiên lượng rất rõ<br /> ràng. Có 4 kiểu chuyển vị NST thường gặp<br /> trong BCCDL là t(12;21), t(9;22), t(4;11), t(1;19)<br /> tạo ra 4 kiểu tổ hợp gen là TEL/AML1,<br /> BCR/ABL, MLL/AF9 và E2A/PBX1 tương ứng.<br /> Trong 4 chuyển vị NST trên, thì t(12;21) thuộc<br /> nhóm tiên lượng tốt và 3 kiểu chuyển vị NST<br /> còn lại thuộc nhóm tiên lượng không tốt. Bốn<br /> kiểu bất thường trên chiếm từ 30% đến 40%<br /> trong BCCDL ở trẻ em, vì thế chúng tôi sử<br /> dụng kỹ thuật RT-PCR để khảo sát bộ 4 tổ<br /> hợp gen trong tất cả những bệnh nhân mới<br /> chẩn đoán. Từ 01/03/2010 đến 31/07/2011,<br /> khảo sát 179 bệnh nhân (BN) BCCDL mới<br /> chẩn đoán bằng kỹ thuật RT-PCR, chúng tôi<br /> phát hiện 17 BN biểu hiện TEL/AML1 (9,5%),<br /> 16 BN biểu hiện BCR/ABL (8,9%), 5 BN biểu<br /> hiện MLL/AF4 (2,8%), và 8 BN biểu hiện<br /> E2A/PBX1 (4,5%), trong số 179 BN BCCDL. Tỉ<br /> lệ của 3 tổ hợp gen E2A/PBX1, MLL/AF4,<br /> BCR/ABL tương đương với các nghiên cứu<br /> khác. Tuy nhiên, tỉ lệ TEL/AML1 9,5% khá<br /> thấp so với các nghiên cứu khác(1,2,3,6).<br /> Trong nghiên cứu này, chỉ với kỹ thuật RTPCR, chúng tôi đã phát hiện được 46 bệnh nhân<br /> <br /> Chuyên Đề Truyền Máu Huyết Học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011<br /> có mang 4 kiểu tổ hợp gen thường gặp trên,<br /> chiếm tỷ lệ 25,7% giúp phân nhóm tiên lượng<br /> được bệnh nhân BCCDL. Căn cứ vào kết quả<br /> xác định gen được mô tả trong bảng 4, nhóm<br /> tiên lượng tốt (TEL/AML1) chiếm tỉ lệ 9,5%,<br /> nhóm còn lại chiếm tỉ lệ khá cao 90,5%. Tuy<br /> nhiên, nhóm này không thể được xếp loại là<br /> nhóm tiên lượng không tốt vì chúng ta chưa loại<br /> trừ được các trường hợp đa bội trong nhóm này.<br /> Kỹ thuật RT-PCR có nhiều ưu điểm trong<br /> việc khảo sát bộ 4 tổ hợp gen thường gặp của<br /> BCCDL, không những nhạy hơn, phát hiện<br /> được các chuyển vị NST ở thể ẩn như t(12;21),<br /> mà còn có thể khảo sát nhiều tổ hợp gen thường<br /> gặp lúc chẩn đoán trong thời gian ngắn nhất<br /> (trong vòng 24 giờ) giúp phân nhóm tiên lượng<br /> kịp thời vào ngày thứ 8 của quá trình điều trị.<br /> Ngoài ra, RT-PCR còn thực hiện cùng lúc trên<br /> nhiều mẫu và chỉ cần một lượng nhỏ tế bào ung<br /> thư cũng đủ để khuếch đại.<br /> Tuy nhiên, với 90,5% số bệnh nhân còn lại<br /> mang những bất thường NST khác như đa bội,<br /> thiểu bội, mất đoạn, thêm đoạn hoặc chuyển vị<br /> NST khác hiếm gặp hơn thì phải cần kết quả<br /> NST đồ. Mỗi kỹ thuật có một ưu điểm riêng mà<br /> kỹ thuật khác không thể thay thế được. Kỹ thuật<br /> RT-PCR không thể được sử dụng để khảo sát<br /> riêng lẻ mà phải bổ sung với kỹ thuật NST đồ.<br /> Đây là nghiên cứu với cỡ mẫu tương đối lớn<br /> và phân tích khá đầy đủ với bộ 4 tổ hợp gen<br /> E2A/PBX1, MLL/AF4, BCR/ABL, và TEL/AML1<br /> trên người Việt Nam. Chúng tôi đã chuẩn hóa<br /> thành công và đang sử dụng các kỹ thuật trên<br /> một cách thường quy trong khảo sát những bất<br /> thường NST và gen cho những bệnh nhân<br /> BCCDL tại Bệnh viện Truyền máu Huyết học TP.<br /> Hồ Chí Minh.<br /> <br /> Chuyên Đề Truyền Máu Huyết Học<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Nhóm bệnh BCCDL có nhóm tiên lượng tốt<br /> (TEL/AML1) chiếm tỉ lệ 9,5%. Mặc dù với số<br /> mẫu khảo sát chưa nhiều, chúng tôi cũng đã<br /> khảo sát sự liên hệ giữa hình thái học, dấu ấn<br /> miễn dịch và các đột biến NST, trong đó giữa<br /> dấu ấn miễn dịch và đột biến NST có liên hệ<br /> chặt chẽ nhất là trong chẩn đoán của nhóm bệnh<br /> bạch cầu cấp dòng lympho.<br /> Kỹ thuật RT-PCR phát hiện 4 tổ hợp gen<br /> thường gặp trong BCCDL một cách nhanh<br /> chóng, có độ nhạy và độ đặc hiệu cao, giúp<br /> phân nhóm tiên lượng chính xác góp phần nâng<br /> cao chất lượng và hiệu quả điều trị. Kỹ thuật<br /> đơn giản nên có thể dễ dàng triển khai trong<br /> những phòng xét nghiệm sinh học phân tử của<br /> chuyên ngành Huyết học.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> 5.<br /> <br /> 6.<br /> <br /> 7.<br /> <br /> Ariffin H, Chen SP, Wong HL, et al. (2003). Validation of a<br /> multiplex RT-PCR assay for screening significant oncogene<br /> fusion transcripts in children with acute lymphoblastic<br /> leukaemia. Singapore Med J, 44 (10): 517-536.<br /> Elia L, Mancini M, Moleti L, et al. (2003). A multiplex reverse<br /> transcriptase-polymerase chain reaction strategy for the<br /> diagnostic molecular screening of chimeric genes: a clinical<br /> evaluation on 170 patients with acute lymphoblastic leukemia.<br /> Haematologica, 88 (3): 275-283.<br /> Liang DC, Shih LY, Yang CP, et al. (2002). Multiplex RT-PCR<br /> assay for the detection of major fusion transcripts in Taiwanese<br /> children with B-lineage acute lymphoblastic leukemia. Med<br /> Pediatr Oncol, 39 (1): 12-18.<br /> Pui CH, Robison LL, Look AT (2008). Acute lymphoblastic<br /> leukaemia. Lancet, 371 (9617): 1030-1072.<br /> Raimondi CS (2006). Cytogenetics of acute leukemias. In: PUI<br /> (Eds.). Childhood Leukemias, 2nd edition: 235-237. Cambrigde<br /> University Press, UK.<br /> Scurto P, Hsu RM, Kane JR, et al. (1998). A multiplex RT-PCR<br /> assay for the detection of chimeric transcripts encoded by the<br /> risk-stratifying translocations of pediatric acute lymphoblastic<br /> leukemia. Leukemia, 12 (12): 1994-2005.<br /> van Dongen JJ, Macintyre EA, Gabert JA, et al. (1999).<br /> Standardized RT-PCR analysis of fusion gene transcripts from<br /> chromosome aberrations in acute leukemia for detection of<br /> minimal residual disease. Report of the BIOMED-1 Concerted<br /> Action: investigation of minimal residual disease in acute<br /> leukemia. Leukemia, 13 (12): 1901-1928.<br /> <br /> 497<br /> <br />