Xác định chất lượng mẫu nước ngầm bằng phương pháp trắc quang và hấp thụ nguyên tử dưới tầng đá ong và nghiên cứu thành phần cấu trúc, tính chất của đá ong tại vùng Hòa Bình, Hà Tây

Chia sẻ: Y Y | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

25
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài đặt ra giải thiết liệu có khả năng khi nước ngầm chảy qua lớp đá ong không đã bị rửa trôi vào đó một lượng sắt mà còn có khả năng hấp thụ lượng sắt có trong nước khiến cho nước ngầm thuộc một số vùng ở Hòa Bình, Sơn tây đảm bảo tiêu chuẩn nước sạch. Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Xác định chất lượng mẫu nước ngầm bằng phương pháp trắc quang và hấp thụ nguyên tử dưới tầng đá ong và nghiên cứu thành phần cấu trúc, tính chất của đá ong tại vùng Hòa Bình, Hà Tây

Journal of Science of Hanoi National University of Education Natural sciences, Volume 52, Number 4, 2007, pp. 103- 107 X¡c ành ch§t l÷ñng m¨u n÷îc ng¦m b¬ng ph÷ìng ph¡p trc quang v h§p thö nguy¶n tû d÷îi t¦ng ¡ ong v nghi¶n cùu th nh ph¦n c§u tróc, t½nh ch§t cõa ¡ ong t¤i vòng Háa B¼nh, H T¥y TS. Nguy¹n V«n H£i Khoa Hâa håc Tr÷íng HSP H Nëi ThS. Mai ùc Thng, L¶ Quýnh Hoa Vi»n Kÿ thuªt Nhi»t îi, Vi»n KHKT Vi»t Nam 1 Mð ¦u Nguçn n÷îc ng¦m ¢ v ang ÷ñc khai th¡c chõ y¸u ð H Nëi công nh÷ c¡c t¿nh th nh kh¡c trong c£ n÷îc º dòng l m n÷îc sinh ho¤t. Tuy nhi¶n, c¡c cuëc kh£o s¡t g¦n ¥y cho th§y ch§t l÷ñng n÷îc ng¦m ð H Nëi, nh§t l c¡c khu vüc ngo¤i th nh, ang gi£m sót nghi¶m trång, £nh h÷ðng tîi sùc khäe cõa ng÷íi sû döng. B¶n c¤nh c¡c vòng câ n÷îc ng¦m nhi¹m kim lo¤i n°ng, v amoni vîi nçng ë N ˘N H4+ l¶n tîi 20ppm ¢ ÷ñc nhi·u t¡c gi£ cæng bè [5,6] th¼ ng÷ñc l¤i, n÷îc ng¦m ð mët sè vòng Háa B¼nh, Sìn T¥y l¤i £m b£o ÷ñc ti¶u chu©n n÷îc s¤ch v· c¡c ch¿ ti¶u kim lo¤i n°ng công nh÷ amoni. iºm °c bi»t c¡c vòng tr¶n l câ trú l÷ñng ¡ ong r§t lîn. Kh£o s¡t sì bë m u sc cõa ¡ ong, câ thº th§y r¬ng lo¤i ¡ n y chùa nhi·u oxit st n¶n câ m u ä n¥u °c tr÷ng. Vªy lþ do g¼ l m cho n÷îc ng¦m trong khu vüc n y khæng h· nhi¹m st công nh÷ c¡c nguy¶n tè hay i k±m vîi st trong n÷îc ng¦m nh÷ asen, mangan. . . m°c dò chc chn r¬ng n÷îc ng¦m vòng n y ph£i ch£y qua lîp ¡ ong gi u th nh ph¦n st? Tø nghi v§n tr¶n, chóng tæi °t ra mët gi£ thuy¸t r¬ng, li»u câ kh£ n«ng, khi n÷îc ng¦m ch£y qua lîp ¡ ong, khæng nhúng khæng bà rûa træi v o nâ mët l÷ñng st, m cán câ kh£ n«ng h§p phö l÷ñng st câ trong n÷îc khi¸n cho n÷îc ng¦m trong mët sè vòng thuëc Háa B¼nh, Sìn T¥y £m b£o ti¶u chu©n n÷îc s¤ch. º l m rã v§n · tr¶n chóng tæi ti¸n h nh ph¥n t½ch ch§t l÷ñng nguçn n÷îc ng¦m v nghi¶n cùu v· th nh ph¦n, c§u tróc cõa ¡ ong nìi l§y m¨u n÷îc. 2 Thüc nghi»m 2.1 Chu©n bà vªt li»u v ph÷ìng ph¡p nghi¶n cùu a. Chu©n bà vªt li»u • Chu©n bà m¨u n÷îc ng¦m C¡c m¨u n÷îc ng¦m l§y t¤i khu vüc Háa B¼nh, H T¥y theo d¤ng m¨u tê hñp, t¤i àa iºm l§y m¨u ¡ ong. Ph¥n t½ch h m l÷ñng c¡c ch§t ch½nh trong n÷îc, qua â ¡nh 103
NGUYN VN HI, MAI ÙC THNG, L QUÝNH HOA gi¡ £nh h÷ðng cõa t¦ng ¡ ong èi vîi n÷îc ng¦m ð ch½nh khu vüc n y. • Chu©n bà m¨u ¡ ong. ¡ ong ÷ñc l§y t¤i vòng: thà tr§n L÷ìng Sìn-Háa B¼nh; x¢ C¡t Qu¸ huy»n Ho i ùc, x¢ çng Tróc huy»n Th¤ch Th§t, x¢ T£n Hçng huy»n Ba V¼- H T¥y ªp nhä, l§y ph¦n lãi cùng, d¤ng h¤t, ÷íng k½nh h¤t kho£ng 10mm. H¤t ¡ ong ÷ñc s ng º câ k½ch th÷îc ·u nhau, rûa s¤ch b¬ng n÷îc m¡y, sau â em ph¥n t½ch x¡c ành c§u tróc, th nh ph¦n. b. Ph÷ìng ph¡p nghi¶n cùu - C¡c t½nh ch§t lþ, hâa, h m l÷ñng c¡c cation v anion ìn gi£n ÷ñc ph¥n t½ch thæng th÷íng b¬ng m¡y TQ (UV-1201V), TQNL (Jenway Anh) vîi ë nh¤y 0,001 mg/l theo ph÷ìng ph¡p th¶m chu©n. - H m l÷ñng c¡c kim lo¤i n°ng Mn, As, Cd, Hg, ÷ñc ph¥n t½ch b¬ng ph÷ìng ph¡p h§p thö nguy¶n tû, sû döng m¡y ph¥n t½ch: Shimadzu AA6501S. ë nh¤y: 10−2 − 10−4 mg/l. - M¨u ¡ ong ÷ñc em ph¥n t½ch th nh ph¦n, kho¡ng ch§t t¤i pháng Ph¥n t½ch kho¡ng vªt thuëc Cöc àa ch§t v kho¡ng s£n Vi»t Nam. T¤i ¥y, ¡ ong ÷ñc chöp phê Rìnghen b¬ng m¡y D8 - ADVANCE (ùc), ë nh¤y ±3%. - Chöp £nh b· m°t ¡ ong tr¶n k½nh hiºn vi i»n tû câ ë phâng ¤i 2000 l¦n. 2.2 K¸t qu£ v b n luªn 1 Ch§t l÷ñng n÷îc t¤i vòng khai th¡c ¡ ong C¡c m¨u n÷îc ng¦m ÷ñc l§y t¤i vòng Xu¥n Mai, Ho i ùc, Ba V¼, theo lo¤i m¨u tê hñp v kþ hi»u c¡c m¨u n÷îc theo thù tü c¡c vòng tr¶n l N1, N3, N5. K¸t qu£ ph¥n t½ch c¡c m¨u n÷îc thu ÷ñc theo b£ng 1 K¸t qu£ (b£ng 1, 2) cho th§y ch§t l÷ñng n÷îc ng¦m ð khu vüc tr¶n ¤t ti¶u chu©n n÷îc sû döng cho sinh ho¤t. H m l÷ñng As, Hg, Cd, Mn. . . r§t th§p so vîi ti¶u chu©n Vi»t Nam èi vîi n÷îc ng¦m. Câ thº nâi r¬ng c¡c ion n y ch¿ xu§t hi»n d÷îi d¤ng v¸t, khæng ¡ng kº. Tø thüc t¸ tr¶n, chóng tæi ti¸n h nh nghi¶n cùu c§u tróc v th nh ph¦n c¡c kho¡ng ch½nh cõa ¡ ong ð nhúng vòng tr¶n. 2 Th nh ph¦n kho¡ng ch§t cõa ¡ ong º nghi¶n cùu ch½nh x¡c th nh ph¦n cõa ¡ ong, m¨u ¡ ong l§y ð c¡c vòng t¤i Háa B¼nh, Sìn T¥y tr¶n theo d¤ng m¨u tê hñp, kþ hi»u DO1 v DO4, ÷ñc ti¸n h nh ph¥n t½ch t¤i pháng Ph¥n t½ch kho¡ng vªt thuëc Cöc àa ch§t v kho¡ng s£n Vi»t Nam.B¬ng ph÷ìng ph¡p chöp phê Rìnghen b¬ng m¡y D8 - ADVANCE (ùc), ë nh¤y ±3%. K¸t qu£ thu ÷ñc thº hi»n trong (b£ng 3). Trong â: Geothite: F e2 O3 .H2 O. Hematite:F e2 O3 . Lepidokrocite: syn − F eOOH. Sericite:2M 1˘(K0,727 N a0,170 Ca0,011 )(Al0,933 F e0,016 M g0,011 )2(Si0,782 Al0,22 ) Quartz alpha: syn−SiO2 . Feldspar potassian −K.5N a.5AlSi3 O8 . Kaolinite : Al2 (Si2 O5 )(OH)4 . Tr÷îc khi ÷a v o sû döng nh÷ mët lo¤i vªt li»u låc n÷îc, ¡ ong ÷ñc ªp nhä, lo¤i bä c¡c ph¦n mòn, §t, s²t, ch¿ giú l¤i ph¦n lãi cùng. Sau â ph¦n lãi n y ÷ñc rûa 104
C§u tróc, t½nh ch§t v kh£ n«ng sû döng trong cæng ngh» xû lþ n÷îc ng¦m s¤ch, phìi khæ, v ÷a ¸n pháng ph¥n t½ch º x¡c ành mët sè h m l÷ñng kho¡ng ch½nh trong ¡ ong. 105
NGUYN VN HI, MAI ÙC THNG, L QUÝNH HOA Tr¶n h¼nh 1, £nh chöp ¡ ong b¬ng k½nh hiºn vi i»n tû, cho th§y b· m°t ¡ ong r§t xèp, câ nhi·u lé trèng, d¨n ¸n têng di»n t½ch b· m°t h§p phö r§t lîn, v¼ vªy cho kh£ n«ng h§p phö cao. K¸t qu£ chöp phê Rìnghen cho th§y câ tîi 3 d¤ng oxit st trong th nh ph¦n ¡ ong vîi h m l÷ñng t÷ìng ùng nh÷ trong b£ng 3.4 : + Geothite:α − F eOOH + Lepiocrokite: γ − F eOOH (hay syn −F eOOH ) + Hematite: F e2 O3 . Trong qu¡ tr¼nh h¼nh th nh c¡c kho¡ng ch§t trong §t, st (III) hyroxit ÷ñc nung nâng, h¼nh th nh 2 d¤ng thò h¼nh α − F e2 O3 , γ − F e2 O3 . Chóng câ d¤ng bët m u n¥u s¨m, γ − F e2 O3 l tinh thº câ c§u tróc lªp ph÷ìng t¥m khèi, câ t½nh st tø, ÷ñc t¤o th nh trong qu¡ tr¼nh oxy hâa chªm oxit st tø, nung γ − F e2 O3 l¶n tîi tr¶n 300 o C nâ s³ chuyºn sang d¤ng α, b·n vúng v thuªn tø. D¤ng α − F e2 O3 câ ho¤t t½nh cao, r§t xèp, nh÷ng rn chc, nâ câ kh£ n«ng h§p phö, xóc t¡c cao do câ nhi·u khuy¸t tªt v· m°t c§u tróc tinh thº, v di»n t½ch b· m°t câ thº tîi 200 - 2 300m /g. Düa v o k¸t qu£ ph¥n t½ch th nh ph¦n c§u tróc ¡ ong cho chóng ta th§y kh£ n«ng ùng döng xû lþ nguçn n÷îc bà æ nhi¹m. ¥y l h÷îng chóng tæi s³ ti¸p töc nghi¶n cùu trong c¡c cæng tr¼nh sau. 106
C§u tróc, t½nh ch§t v kh£ n«ng sû döng trong cæng ngh» xû lþ n÷îc ng¦m 3 K¸t luªn 1. ¢ ph¥n t½ch x¡c ành ÷ñc ch§t l÷ñng n÷îc ng¦m t¤i vòng khai th¡c ¡ ong ð Háa B¼nh, Sìn T¥y. K¸t qu£ thu ÷ñc cho th§y ch§t l÷ñng n÷îc t¤i c¡c vòng n y ¤t ti¶u chu©n n÷îc s¤ch dòng cho sinh ho¤t. 2. ¢ x¡c ành ÷ñc h m l÷ñng kim lo¤i n°ng: Cd, Mn, As, Hg trong c¡c m¨u n÷îc ng¦m t¤i vòng khai th¡c ¡ ong ð Ho B¼nh, H T¥y b¬ng ph÷ìng ph¡p h§p thö nguy¶n tû, k¸t qu£ công cho th§y ·u n÷îc ch÷a bà æ nhi¹m. ¥y công câ thº l cì sð v l b¬ng chùng thüc t¸ cho kh£ n«ng xû lþ n÷îc ng¦m nhi¹m kim lo¤i n°ng cõa ¡ ong. 3. K¸t qu£ chöp £nh ¡ ong b¬ng k½nh hiºn vi i»n tû cho th§y b· m°t ¡ ong l§y tø vòng khai th¡c ¡ r§t xèp, câ nhi·u lé trèng, b· m°t ¡ câ kh£ n«ng h§p phö cao. 4. B¬ng ph÷ìng ph¡p chöp phê Rìn ghen èi vîi ¡ ong khi ch÷a qua xû lþ (m¨u DO-01A; DO-04A)v m¨u ¡ ong ¢ qua xû lþ (m¨u DO-01B; DO-04B) ¢ x¡c ành ÷ñc th nh ph¦n kho¡ng cõa ¡ ong mët sè vòng Háa B¼nh, Sìn T¥y. Trong c¡c kho¡ng â, °c bi»t l c¡c lo¤i kho¡ng st nh÷ goethite, hematite, lepiocrokite ¢ mð ra kh£ n«ng lo¤i bä c¡c kim lo¤i n°ng nh÷ mangan, st v asen. TI LIU THAM KHO 1. L¶ V«n C¡t. Cì sð hâa håc v kÿ thuªt xû lþ n÷îc. Nxb Thanh Ni¶n (1999). 2. L¶ V«n C¡t.H§p phö v trao êi ion trong kÿ thuªt xû lþ n÷îc v n÷îc th£i. Nxb Thèng k¶, 2002. 3. Ph¤m V«n Th÷ðng, °ng ¼nh B¤ch. Gi¡o tr¼nh cì sð hâa håc mæi tr÷íng. Nxb Khoa håc v Kÿ thuªt, H Nëi, 1997. 4. Phòng Ti¸n ¤t, Nguy¹n V«n H£i, Nguy¹n V«n Nëi. Gi¡o tr¼nh. Cì sð hâa håc mæi tr÷íng, Nxb ¤i håc S÷ ph¤m, 2006. 5. Mai ùc Thng, Bòi Thà An, é Thà Lan. Câ thº th§y g¼ qua 2 cuëc kh£o s¡t ch§t l÷ñng n÷îc t¤i Ho ng Li»t mët vòng æ thà hâa ph½a Nam H Nëi. Tuyºn tªp b¡o c¡o Hëi nghà hâa håc to n quèc l¦n thù IV th¡ng 10/2003. 6. Cæng ty kinh doanh n÷îc s¤ch ð H Nëi. ¡nh gi¡ hi»n tr¤ng ch§t l÷ñng n÷îc ng¦m, n÷îc xû lþ qua kiºm tra ch§t l÷ñng n÷îc t¤i cæng ty kinh doanh n÷îc s¤ch H Nëi, 2000. 7. Environment soil chemistry. Donal L.Sparks. Academic Press. 107
NGUYN VN HI, MAI ÙC THNG, L QUÝNH HOA 8. C¡c trang web ÷ñc t¼m tø trang www.google.com. Tø khâa : Treatment of Iron and Manganese in Drinking Water; water pollution 108