KYÃ NIÏÅM 70 NÙM NGAÂY THAÂNH LÊÅP TRÛÚÂNG ÀAÅI HOÅC CÖNG ÀOAÂN (15/5/1<br />
<br />
XÊY DÛÅNG NÏÌN VÙN HOAÁ VIÏÅT NAM T<br />
TRONG ÀIÏÌU KIÏÅN HÖÅI NHÊÅP<br />
Y<br />
QUÖ<br />
PGS. TS. DÛÚNG VÙN SAO*<br />
<br />
T<br />
<br />
heo Höì Chñ Minh, vùn hoáa, laâ toaân böå nhûäng<br />
Hoaåt àöång vùn hoaá, nghïå thuêåt, baáo chñ, xuêët<br />
giaá trõ vêåt chêët vaâ tinh thêìn maâ loaâi ngûúâi saáng<br />
baãn, phaát thanh, truyïìn hònh... coá nhûäng bûúác phaát<br />
taåo ra, nhùçm àaáp ûáng leä sinh töìn, àöìng thúâi triïín múái, caã vïì söë lûúång, chêët lûúång vaâ phaát huy taác<br />
cuäng laâ muåc àñch cuöåc söëng cuãa loaâi ngûúâi. Vò vêåy<br />
duång tñch cûåc, laâm cho àúâi söëng vùn hoaá trúã nïn<br />
muöën xêy dûång nïìn vùn hoaá dên töåc, thò phaãi xêy phong phuá vaâ söi àöång hún. Caác hoaåt àöång nhên<br />
dûång têët caã caác mùåt kinh tïë, chñnh trõ, xaä höåi, àaåo<br />
àaåo, giaáo duåc - àaâo taåo, phaát triïín vùn hoaá trúã thaânh<br />
àûác, têm lyá con ngûúâi.<br />
nguöìn lûåc quan troång thuác àêíy kinh tïë tùng trûúãng<br />
Höì Chñ Minh àaä xaác àõnh vùn hoaá laâ àúâi söëngnhanh. Tònh hònh kinh tïë, chñnh trõ, xaä höåi öín àõnh...<br />
tinh thêìn, laâ thuöåc kiïën truác thûúång têìng cuãa xaä höåi.Höåi nhêåp quöëc tïë àaä múã ra àiïìu kiïån thuêån lúåi àïí<br />
Vùn hoaá àûúåc àùåt ngang haâng vúái chñnh trõ, kinh tïë, nûúác ta phaát huy aãnh hûúãng tñch cûåc cuãa nhûäng giaá<br />
xaä höåi, taåo thaânh böën vêën àïì chuã yïëu, coá quan hïåtri truyïìn thöëng Viïåt Nam vúái beâ baån khùæp nùm chêu,<br />
mêåt thiïët vaâ cuâng taác àöång lêîn nhau trong àúâi söëng. àöìng thúâi tiïëp thu nhûäng tinh hoa vùn hoaá nhên loaåi,<br />
Theo Ngûúâi, vùn hoaá, nghïå thuêåt cuäng nhû moåi hoaåt khoa hoåc cöng nghïå hiïån àaåi àïí nêng cao têìm voác<br />
àöång khaác, khöng thïí àûáng ngoaâi, maâ phaãi úã trong cuãa mònh trïn trûúâng quöëc tïë. Nhûäng thaânh quaã vùn<br />
kinh tïë vaâ chñnh trõ, àiïìu naây coá nghôa laâ vùn hoáa hoaá - xaä höåi trong àöíi múái àang cöí vuä, àöång viïn<br />
phaãi phuåc vuå nhiïåm vuå chñnh trõ, taác àöång tñch cûåc<br />
nhên dên ta ra sûác phêën àêëu àïí àaåt túái muåc tiïu<br />
àöëi vúái kinh tïë vaâ chñnh trõ, chñnh trõ vaâ kinh tïë phaãi<br />
“dên giaâu nûúác maånh, dên chuã, cöng bùçng, vùn minh”.<br />
coá tñnh vùn hoaá. Vùn hoaá caâng phaát triïín maånh meä<br />
Bïn caånh nhûäng thaânh tûåu trïn, thò phaát triïín<br />
khi kinh tïë vaâ chñnh trõ cuäng phaát triïín.<br />
kinh tïë thõ trûúâng vaâ höåi nhêåp quöëc tïë cuäng àang<br />
Trong nhûäng nùm thûåc hiïån àûúâng löëi àöíi múái do laâm naãy sinh nhiïìu haån chïë, yïëu keám trong àúâi söëng<br />
Àaãng ta khúãi xûúáng vaâ laänh àaåo, phaát triïín kinh tïë vùn hoaá:<br />
thõ trûúâng, höåi nhêåp quöëc tïë, àaä, àang taåo ra chuyïín<br />
Kinh tïë thõ trûúâng kñch thñch khaát voång laâm giaâu<br />
biïën toaân diïån vaâ sêu sùæc vïì vùn hoaá, xaä höåi: Xuêëtbùçng bêët cûá giaá naâo, lêëy àöìng tiïìn laâm muåc tiïu<br />
hiïån haâng loaåt nhu cêìu múái phong phuá vaâ àa daång duy nhêët, dêîn àïën nhiïìu kiïíu laâm ùn bêët chñnh, löëi<br />
cuãa nhên dên, ài liïìn vúái nhûäng àiïìu chónh vïì chuêín<br />
söëng hûúãng laåc, xa hoa, laäng phñ, thaái àöå laånh luâng,<br />
mûåc giaá trõ vùn hoaá - xaä höåi phuâ húåp vúái àiïìu kiïån<br />
giaã döëi trong ûáng xûã. Nhiïìu tiïu cûåc, tïå naån xaä höåi<br />
múái. Trong kinh tïë thõ trûúâng, höåi nhêåp quöëc tïë tñnh phaát sinh àang laâm xoái moân àaåo àûác töët àeåp, löëi<br />
tñch cûåc cuãa cöng dên àûúåc phaát huy, àang àêíy luâi söëng laânh maånh vaâ quan hïå giaâu tònh nghôa cuãa<br />
têm lyá yã laåi, tröng chúâ, dûåa dêîm àaä tûâng töìn taåi dai<br />
dên töåc ta.<br />
dùèng trong cú chïë cuä; thïë hïå treã coá yá thûác vûún lïn<br />
Mùåt traái cuãa kinh tïë thõ trûúâng vaâ höåi nhêåp quöëc<br />
lêåp thên, lêåp nghiïåp; Mùåt bùçng dên trñ àûúåc nêng tïë àaä laâm xuêët hiïån têm lyá suâng ngoaåi, nhiïìu ngûúâi<br />
cao, nùng lûåc, súã trûúâng caá nhên àûúåc khuyïën khñch; àaä chaåy theo têm lyá thûåc duång vaâ caá nhên cûåc àoan,<br />
khöng khñ dên chuã, cúãi múã trong xaä höåi tùng lïn; ñch kyã, hûúãng laåc. Hoå ngöå nhêån nhûäng giaá trõ vùn<br />
Phong traâo hûúáng vïì cöåi nguöìn, tûúãng nhúá anh huâng hoaá ngoaåi lai, coi thûúâng nhûäng giaá trõ vùn hoáa dên<br />
dên töåc, àïìn ún, àaáp nghôa nhûäng ngûúâi coá cöng, töåc, tiïëp nhêån xö böì moåi thûá vùn hoaá ngoaåi lai khöng<br />
giuáp àúä ngûúâi hoaån naån ngaây caâng phaát triïín; cuöåcphên biïåt hay - dúã, töët - xêëu. Àúâi söëng vùn hoaá vêån àöång xêy dûång nïëp söëng vùn minh, gia àònh vùn nghïå thuêåt coân nhiïìu bêët cêåp, thiïëu vùæng nhûäng taác<br />
hoaá, laâng êëp vùn hoaá, ngaây caâng àûúåc nhên dên<br />
hoan nghïnh vaâ tñch cûåc hûúãng ûáng.<br />
(*) Nguyïn Hiïåu trûúãng Trûúâng Àaåi hoåc Cöng àoaân.<br />
<br />
4<br />
<br />
Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân<br />
<br />
Söë 4 thaáng 5/2016<br />
<br />
Nghiïn cûáu - Trao àöíi<br />
phêím lúán tûúng xûáng vúái sûå nghiïåp caách maång cuãa möåt vaâi chu kyâ saãn xuêët, coân sai lêìm cuãa möåt chñnh<br />
dên töåc; coá hiïån tûúång phuã nhêån thaânh tûåu vùn hoåcsaách phaát triïín vùn hoaá, coá khi taác haåi àïën khöng chó<br />
caách maång, taách rúâi vùn nghïå vúái chñnh trõ, xu hûúáng möåt thïë hïå maâ coá thïí àïën nhiïìu thïë hïå vaâ muöën sûäa<br />
thûúng maåi hoaá, chaåy theo thõ hiïëu thêëp heân...<br />
chûäa cuäng phaãi mêët vaâi ba thêåp kyã. Chñnh vò vêåy, xeát<br />
Àiïìu àaáng quan têm vaâ nhûác nhöëi laâ sûå suy thoaái trïn caã khña caånh nöåi dung vaâ hònh thûác, phaát triïín<br />
vïì tû tûúãng, àaåo àûác, löëi söëng trong möåt böå phêån vùn hoaá chiïëm möåt võ trñ àùåc biïåt quan troång trong<br />
khöng ñt caán böå coá chûác, coá quyïìn. Tònh traång tham quaá trònh àöíi múái àêët nûúác, Àaãng, hïå thöëng chñnh trõ<br />
nhuäng, höëi löå, saách nhiïîu dên chuáng, nhûäng hiïån vaâ toaân xaä höåi phaãi nhêån thûác roä, àïí thûåc hiïån nghiïm.<br />
tûúång quan liïu, cûãa quyïìn, vi phaåm quyïìn laâm chuã<br />
Cêìn phaãi àêíy maånh cöng taác tuyïn truyïìn trûúác<br />
cuãa dên, khöng tön troång phaáp luêåt àaä diïîn ra khaá tiïn laâ trong caác cêëp uyã Àaãng, vaâ toaân böå Àaãng viïn,<br />
nùång nïì; viïåc chaåy theo chûác - quyïìn - danh - lúåi, sau àoá laâ tuyïn truyïìn cho toaân xaä höåi nhêån thûác<br />
mua quan, baán chûác, cú höåi, beâ caánh, mêët àoaân kïët, möåt caác àuáng àùæn, àêìy àuã, vai troâ cuãa vùn hoaá, yïu<br />
lúâi noái khöng ài àöi vúái viïåc laâm, khöng coân laâ hiïåncêìu xêy dûång nïìn vùn hoaá tiïn tiïën, àêåm àaâ baãn sùæc<br />
tûúång caá biïåt, àaä gêy bêët bònh trong nhên dên, gêy<br />
dên töåc trong àiïìu kiïån phaát triïín kinh tïë thõ trûúâng<br />
töín thûúng àïën nhûäng giaá trõ vùn hoaá cuãa dên töåc. àõnh hûúáng xaä höåi chuã nghôa vaâ höåi nhêåp quöëc tïë.<br />
Thûåc traång trïn àang àùåt ra nhûäng yïu cêìu múái Àïí tûâ nhêån thûác laâm chuyïín biïën trong haânh àöång<br />
vaâ nùång nïì trong quaá trònh xaác lêåp nhûäng giaá trõ vùncuãa têët caã caác cêëp, caác ngaânh, cuãa toaân xaä höåi àöëi<br />
hoaá múái, àêëu tranh àêíy luâi nhûäng tiïu cûåc xaä höåi vaâvúái viïåc giûä gòn, xêy dûång vaâ phaát triïín vùn hoáa tiïn<br />
xûã lyá àuáng àùæn möëi quan hïå giûäa baão vïå baãn sùæc vùn<br />
tiïën, àêåm àaâ baãn sùæc dên töåc.<br />
hoaá dên töåc vúái viïåc tiïëp nhêån vùn hoaá thïë giúái trong Hai laâ, tùng cûúâng sûå laänh àaåo cuãa Àaãng, phaát<br />
quaá trònh múã cûãa, höåi nhêåp. Yïu cêìu àoá àoâi hoãi phaãi<br />
huy maånh meä vai troâ quaãn lyá cuãa Nhaâ nûúác vaâ caác<br />
quan têm sêu sùæc túái xêy dûång nïìn vùn hoaá Viïåt àoaân thïí nhên dên, àöìng thúâi àêíy maånh xaä höåi hoaá<br />
Nam tiïn tiïën, àêåm àaâ baãn sùæc dên töåc, trûúác mùæt trong xêy dûång vaâ phaát triïín nïìn vùn hoaá Viïåt Nam<br />
theo chuáng töi cêìn têåp trung thûåc hiïån nhûäng giaãi tiïn tiïën, àêåm àaâ baãn sùæc dên töåc.<br />
phaáp cú baãn sau:<br />
Sûå laänh àaåo cuãa Àaãng Cöång saãn vaâ quaãn lyá cuãa<br />
Möåt laâ,Nêng cao nhêån thûác vïì vai troâ cuãa vùn Nhaâ nûúác XHCN àöëi vúái moåi hoaåt àöång vùn hoaá laâ<br />
hoaá àöëi vúái sûå nghiïåp xêy dûång phaát triïín àêët nûúác.vêën àïì coá tñnh nguyïn tùæc, laâ nhên töë quyïët àõnh<br />
Trong böëi caãnh ngaây nay, cêìn coá sûå thöëng nhêët thùæng lúåi cuãa sûå nghiïåp xêy dûång nïìn vùn hoaá tiïn<br />
cao trong hïå thöëng chñnh trõ vaâ toaân xaä höåi vïì têìm tiïën àêåm àaâ baãn sùæc dên töåc. Sûå laänh àaåo cuãa Àaãng<br />
quan troång cuãa vùn hoaá caã vïì lônh vûåc lyá luêån, thûåclaâ àïí baão àaãm vïì chñnh trõ, tû tûúãng trong xêy dûång<br />
tiïîn vaâ cöng taác chó àaåo xêy dûång phaát triïín vùn nïìn vùn hoáa trïn nïìn taãng hïå tû tûúãng cuãa giai cêëp<br />
hoaá. Àõnh hûúáng xêy dûång nïìn vùn hoáa tiïn tiïën, cöng nhên, ài àuáng quyä àaåo vaâ muåc tiïu àûúåc xaác<br />
àêåm àaâ baãn sùæc dên töåc phaãi trúã thaânh möåt nhu cêìuàõnh. Phaát huy maånh meä vai troâ quaãn lyá cuãa Nhaâ<br />
vö cuâng quan troång, cêëp baách, nhùçm phoâng ngûâa nûúác nhùçm àïí têåp trung caác nguöìn àêìu tû cho phaát<br />
nguy cú bùng hoaåi vùn hoáa dên töåc. Àûúâng löëi phaát triïín vùn hoáa àuáng hûúáng, baão àaãm gùæn chùåt phaát<br />
triïín vùn hoaá cuãa Àaãng, Nhaâ nûúác phaãi phaãn aánh triïín kinh tïë vúái phaát triïín vùn hoáa, xaä höåi. Àöìng thúâi<br />
baãn chêët cuãa kinh tïë thõ trûúâng àõnh hûúáng xaä höåicêìn phaát huy maånh meä vai troâ cuãa caác àoaân thïí nhên<br />
chuã nghôa. Thïí hiïån sûå phaát triïín nhûäng giaá trõ vùn dên, thûåc hiïån xaä höåi hoaá cöng taác vùn hoáa, nhùçm<br />
hoaá laânh maånh, cöng bùçng, bònh àùèng, nhên àaåo, phaát huy cao nhêët tiïìm nùng, sûác maånh cuãa caác<br />
tiïën böå, àêy laâ muåc tiïu hûúáng túái, laâ nhu cêìu tûåàoaân thïí, caá nhên, cöång àöìng vaâ cuãa toaân xaä höåi<br />
thên cuãa chñnh cöng cuöåc àöíi múái cuãa nûúác ta hiïån vaâo viïåc àêìu tû, lûu giûä, cuãng cöë caác giaá trõ vùn hoaá<br />
nay. Xa rúâi àiïìu àoá coá nghôa laâ chïåch àõnh hûúáng vaâ vaâo giaãi quyïët caác vêën àïì xaä höåi.<br />
XHCN trïn lônh vûåc vùn hoaá.<br />
Phaát huy vai troâ cuãa Nhaâ nûúác, khöng coá nghôa<br />
Xêy dûång vaâ phaát triïín vùn hoaá liïn quan vaâ taác laâ Nhaâ nûúác bao cêëp, aáp àùåt nguöìn àêìu tû vaâ caách<br />
àöång chùåt cheä vúái caác lônh vûåc khaác, cuâng nhùçm<br />
laâm cuãa mònh, nïëu thïë seä triïåt tiïu caác khaã nùng<br />
àaãm baão àêíy maånh phaát triïín kinh tïë - xaä höåi, gùænàoáng goáp vaâ saáng kiïën cuãa caác àoaân thïí vaâ moåi<br />
phaát triïín kinh tïë vúái tiïën böå vaâ cöng bùçng xaä höåi.ngûúâi dên vaâo phaát triïín vùn hoaá. Cuäng khöng thïí<br />
Thûåc tïë cho thêëy, sai lêìm cuãa möåt chñnh saách kinh àöìng nhêët xaä höåi hoaá vúái triïåt àïí xoaá boã bao cêëp,<br />
tïë àaä khoá sûãa chûäa vaâ gêy hêåu quaã tiïu cûåc lúán cho chuyïín caác hoaåt àöång vùn hoaá... sang kinh doanh,<br />
xaä höåi, nhûng dêîu sao vêîn coá thïí sûãa chûäa trong thaã nöíi cho thõ trûúâng. maâ Nhaâ nûúác vêîn phaãi tùng<br />
<br />
5 cöng àoaâ<br />
Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc<br />
Söë 4 thaáng 5/2016<br />
<br />
KYÃ NIÏÅM 70 NÙM NGAÂY THAÂNH LÊÅP TRÛÚÂNG ÀAÅI HOÅC CÖNG ÀOAÂN (15/5/1<br />
cûúâng quaãn lyá vùn hoaá. Tuy nhiïn, quaãn lyá cuãa Nhaâ chúâ àïën khi kinh tïë phaát triïín múái giaãi quyïët caác vêën<br />
nûúác vïì vùn hoáa laâ thöng qua hïå thöëng phaáp luêåt vaâ àïì vùn hoaá, xaä höåi, maâ trong tûâng hoaân caãnh, àiïìu<br />
nhûäng caách thûác töí chûác phuâ húåp, linh hoaåt. Àöìngkiïån, bûúác ài cuå thïí cuãa tùng trûúãng kinh tïë, cêìn lûåa<br />
thúâi Nhaâ nûúác seä àêìu tû vaâo nhûäng lônh vûåc, nhûängchoån mûác àöå, hònh thûác vaâ biïån phaáp phaát triïín vùn<br />
khña caånh phaát triïín vùn hoáa khöng hoùåc ñt coá khaã hoaá, xaä höåi cho phuâ húåp. Àöìng thúâi cuäng khöng nïn<br />
nùng xaä höåi hoaá.<br />
quan niïåm giaãn àún vêën àïì vùn hoaá, xaä höåi, chó thuå<br />
Cêìn nhêån thûác xaä höåi hoaá xêy dûång, phaát triïín hûúãng möåt chiïìu vaâo kïët quaã cuãa tùng trûúãng kinh<br />
vùn hoaá trûúác hïët laâ úã viïåc huy àöång caác nguöìn lûåctïë, maâ phaãi xêy dûång chñnh saách vùn hoaá, xaä höåi<br />
àoáng goáp vaâo sûå nghiïåp xêy dûång vaâ phaát triïín vùn tiïën böå, húåp loâng dên, àïí taåo àöång lûåc to lúán cho<br />
hoaá, laâ úã viïåc ban haânh caác chñnh saách mang laåi thuác àêíy tùng trûúãng kinh tïë.<br />
quyïìn lúåi thiïët thên cho chñnh ngûúâi dên, àoá chñnh<br />
Trong àiïìu kiïån nïìn kinh tïë thõ trûúâng vaâ höåi nhêåp<br />
laâ: “àem taâi dên, sûác dên laâm lúåi cho dên”. Xaä höåi quöëc tïë hiïån nay, nïëu khöng coá quan àiïím phaát triïín<br />
hoaá khöng chó coá yá nghôa giaãi quyïët vêën àïì taâi chñnh,vùn hoaá, xaä höåi àuáng àùæn, saáng taåo seä coá nguy cú<br />
maâ coân laâ sûå khùèng àõnh truyïìn thöëng nhên nghôa, àêíy xaä höåi ài àïën phên cûåc thaái quaá, giûäa ngûúâi giaâu<br />
tùng thïm traách nhiïåm cuãa cöång àöìng, xêy dûång vaâ ngûúâi ngheâo, giûäa nöng thön vaâ thaânh thõ, giûäa<br />
tinh thêìn àoaân kïët dên töåc...<br />
vuâng thuêån lúåi vaâ khoá khùn... cuâng vúái nhiïìu tïå naån<br />
Xaä höåi hoaá xêy dûång phaát triïín vùn hoáa coân thïí xaä höåi xuêët hiïån laâm giaá trõ truyïìn thöëng cuãa dên töåc<br />
hiïån úã khña caånh töí chûác thûåc thi caác vêën àïì vùn hoaábõ mai möåt, vùn hoaá - vùn nghïå chaåy theo thõ hiïëu<br />
vúái sûå tham gia cuãa caác töí chûác phi chñnh phuã, cuãa thêëp heân... Nhûäng biïíu hiïån êëy nïëu àïí tñch tuå lêu<br />
caác àoaân thïí vaâ cuãa möîi möåt ngûúâi dên. Àoá chñnh laângaây seä khöng chó kòm haäm sûå phaát triïín kinh tïë - xaä<br />
xu hûúáng dên chuã hoaá vaâ xaä höåi hoaá viïåc xêy dûånghöåi, maâ coân àe doaå àïën sûå öín àõnh chñnh trõ. Nhû<br />
vaâ phaát triïín vùn hoaá. Àïí xaä höåi hoaá vïì khña caånh töívêåy àêìu tû cho vùn hoáa, thûåc chêët laâ àêìu tû cho phaát<br />
chûác thûåc hiïån, cêìn phaãi coá nhûäng giaãi phaáp phaáttriïín nguöìn taâi nguyïn con ngûúâi vúái tiïìm nùng vö<br />
huy vai troâ cuãa Mùåt trêån Töí quöëc, caác àoaân thïí chñnhhaån cuãa noá àïí phaát triïín kinh tïë, xaä höåi, giûä vûäng öín<br />
trõ - xaä höåi, cöng àoaân, cöång àöìng laâng baãn, phöëàõnh chñnh trõ. Do vêåy Àaãng, Nhaâ nûúác cêìn quan<br />
phûúâng doâng hoå... Àoá chñnh laâ thûåc hiïån phûúng têm àïì ra àûúâng löëi, chuã trûúng, chñnh saách, phaáp<br />
chêm caái gò xaä höåi laâm töët hún Nhaâ nûúác, thò àïí xaäluêåt àuáng àùæn, saáng taåo, têåp trung laänh àaåo thûåc<br />
höåi laâm, Nhaâ nûúác chó hûúáng dêîn, höî trúå bùçng chñnhhiïån coá hiïåu quaã chuã trûúng, chñnh saách, phaáp luêåt<br />
saách, luêåt phaáp; caái gò maâ xaä höåi khöng thïí laâmàïí giaãi quyïët àuáng àùæn, haâi hoaâ quan hïå giûäa phaát<br />
hoùåc laâm khöng töët, thò Nhaâ nûúác coá traách nhiïåmtriïín kinh tïë vúái xêy dûång phaát triïín vùn hoaá.<br />
phaãi laâm; mùåt khaác Nhaâ nûúác cêìn têåp trung vaâo xêy Böën laâ,xêy dûång vùn hoaá phaãi bùæt àêìu tûâ möîi<br />
dûång, hoaân thiïån cú chïë chñnh saách, chïë taâi öín àõnh con ngûúâi vúái tû caách laâ chuã thïí cuãa vùn hoaá<br />
àïí àaáp ûáng yïu cêìu xaä höåi hoaá hoaåt àöång vùn hoaá.<br />
Ngaây nay, trûúác taác àöång àa chiïìu cuãa kinh tïë<br />
Ba laâ, giaãi quyïët àuáng àùæn möëi quan hïå giûäa thõ trûúâng vaâ höåi nhêåp, nhûäng cú höåi vaâ thaách thûác,<br />
phaát triïín kinh tïë vúái xêy dûång vaâ phaát triïín vùn hoaá, trûúác caã thùng hoa vaâ caám döî, vùn hoaá phaãi trúã thaânh<br />
xaä höåi<br />
nhên töë thuác àêíy con ngûúâi tûå hoaân thiïån nhên caách,<br />
Trong àiïìu kiïån hiïån nay, àïí àêíy maånh phaát triïín<br />
kïë thûâa, phaát huy truyïìn thöëng yïu nûúác, yá chñ tûå<br />
nïìn vùn hoaá tiïn tiïën, àêåm àaâ baãn sùæc dên töåc, Àaãng, lûåc, tûå cûúâng, xêy dûång vaâ baão vïå töí quöëc. Vùn hoaá<br />
Nhaâ nûúác phaãi têåp trung laänh àaåo phaát triïín kinh tïë, phaãi tham gia tñch cûåc vaâo viïåc phaát triïín nguöìn<br />
nhùçm taåo àiïìu kiïån vêåt chêët àïí phaát triïín vùn hoaá, nhên lûåc, àaâo luyïån nhên taâi cho àêët nûúác. Do vêåy<br />
xaä höåi. Búãi chuáng ta khöng thïí thûåc hiïån caác muåcÀaãng, Nhaâ nûúác phaãi laänh àaåo àïí moåi hoaåt àöång<br />
tiïu phaát triïín vùn hoaá, xaä höåi nïëu taách rúâi vúái khaãvùn hoáa nhùçm vaâo xêy dûång con ngûúâi Viïåt Nam<br />
nùng kinh tïë. Tuy vêåy cuäng khöng phaãi cûá coá tùng phaát triïín toaân diïån vïì chñnh trõ, tû tûúãng, àaåo àûác,<br />
trûúãng kinh tïë laâ tûå noá giaãi quyïët àûúåc caác vêën àïì vïìthïí chêët, nùng lûåc, tñnh saáng taåo, coá yá thûác cöång<br />
vùn hoaá, xaä höåi. Trong nhiïìu trûúâng húåp coá tùng àöìng, loâng nhên aái, khoan dung, tön troång nghôa tònh,<br />
trûúãng kinh tïë nhûng khöng coá quan àiïím àuáng àùæn coá löëi söëng vùn hoáa, quan hïå haâi hoâa trong gia àònh,<br />
vïì vùn hoaá, thò thaânh quaã tùng trûúãng kinh tïë cuäng àöìng chñ, àöìng nghiïåp vaâ trong cöång àöìng, xaä höåi.<br />
chïåch khoãi caác muåc tiïu vùn hoaá, xaä höåi. Do àoá, cêìn<br />
Àaãng cêìn quan têm laänh àaåo, àïì ra nhûng chuã<br />
thöëng nhêët quan àiïím khöng chaåy theo muåc tiïu kinh<br />
trûúng, giaãi phaáp xêy dûång nïëp söëng vùn minh, gia<br />
tïë àún thuêìn vúái bêët cûá giaá naâo. Nhûng cuäng khöng àònh vùn hoaá, nhûäng têåp thïí vùn hoaá - àún võ, laâng<br />
6<br />
<br />
Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân<br />
<br />
Söë 4 thaáng 5/2016<br />
<br />
Nghiïn cûáu - Trao àöíi<br />
baãn, xaä êëp, phöë, phûúâng, xaä vùn hoaá. Quan têm chó tön taåo nhûäng di tñch vùn hoaá lõch sûã vaâ caách maång,<br />
àaåo xêy dûång cho àûúåc möîi nhaâ, möîi gia àònh möåt suy tön caác anh huâng liïåt syä, àêíy maånh phong traâo<br />
gia phong nghiïm chónh, laâm cho gia àònh khöng<br />
àïìn ún àaáp nghôa, àïì cao vùn hoaá laâng xaä, vùn hoaá<br />
phaãi chó laâ möåt töí êëm cuãa tònh caãm ruöåt thõt, maâ coân<br />
doâng hoå... àïí taåo ra raâo chùæn chöëng laåi sûå xêm nhêåp<br />
laâ núi hun àuác nhên caách, nhên phêím cuãa möîi thaânh öì aåt cuãa vùn hoaá ngoaåi lai.<br />
viïn trong suöët cuöåc àúâi.<br />
Baão vïå baãn sùæc vùn hoaá dên töåc cêìn phaãi xûã lyá<br />
Caác ngaânh, caác cêëp ra sûác àêíy maånh caác phong àuáng àùæn, linh hoaåt quan hïå giûäa phaát triïín vùn hoaá<br />
traâo “ngûúâi töët, viïåc töët”, “xêy dûång nïëp söëng vùnvaâ phaát triïín kinh tïë - xaä höåi, khöng àïí cho lúåi ñch<br />
minh, gia àònh vùn hoaá”, “xêy dûång caác laâng baãn, xaä kinh tïë trûúác mùæt laâm aãnh hûúãng túái lúåi ñch lêu daâi<br />
êëp, phöë, phûúâng vùn hoaá”, v.v... laâm cho caác phong cuãa viïåc duy trò vaâ phaát triïín baãn sùæc vùn hoaá dên<br />
traâo thi àua thûåc sûå trúã thaânh àöång lûåc thuác àêíy viïåctöåc. Àöìng thúâi, phaãi khöng ngûâng nêng cao tinh thêìn<br />
xêy dûång àúâi söëng vùn hoaá úã cú súã, laâm cho vùn hoaá caãnh giaác caách maång, ngùn chùån êm mûu lúåi duång<br />
múái ngaây caâng thêëm sêu vaâo àúâi söëng cuãa nhên dên, giao lûu vùn hoaá àïí thûåc hiïån “diïîn biïën hoaâ bònh”<br />
àöìng thúâi taåo àiïìu kiïån cho taâi nùng cuãa àêët nûúác cuãa caác thïë lûåc thuâ àõch, ngùn chùån nhûäng êm mûu<br />
ngaây caâng núã röå.<br />
lúåi duång nhûäng thaânh tûåu phaát triïín cuãa cöng nghïå<br />
Nùm laâ, giûä vûäng vaâ phaát huy baãn sùæc vùn hoaáthöng tin, caác “thïë lûåc thuâ àõch” nhên danh quyïìn<br />
dên töåc trong quaá trònh giao lûu, höåi nhêåp quöëc tïë con ngûúâi àïí aáp àùåt theo nhûäng thõ hiïëu vaâ quan<br />
Höåi nhêåp quöëc tïë, giao lûu vïì vùn hoaá giûäa caác àiïím cuãa hoå, êm mûu lúåi duång chiïu baâi “dên chuã<br />
nûúác àang diïîn ra hïët sûác söi àöång. Tònh hònh àoá hoaá vïì chñnh trõ”, “tûå do hoaá vïì kinh tïë” àïí thöíi lïn<br />
àang múã ra thúâi cú lúán àïí “thêu haái” nhûäng tinh hoa nhûäng luöìng gioá àöåc, phuã nhêån quaá khûá, haå bïå thêìn<br />
vùn hoaá, vùn minh nhên loaåi, laâm phong phuá thïm<br />
tûúång, gieo rùæc hoaâi nghi vïì sûå laänh àaåo cuãa Àaãng,<br />
cho vùn hoaá dên töåc, ruát ngùæn khoaãng caách cuãa nûúác gêy mêët niïìm tin cuãa nhên dên vaâo tûúng lai cuãa<br />
ta vúái caác nûúác thïë giúái<br />
chïë àöå xaä höåi, v.v...<br />
Tuy nhiïn, quaá trònh àoá khöng phaãi chó diïîn ra<br />
Àùåc biïåt cêìn coá giaãi phaáp ngùn chùån viïåc lúåi duång<br />
theo chiïìu thuêån, maâ coá caã chiïìu nghõch. Nïëu khöng vùn hoáa àaåi chuáng, vùn hoaá nghe - nhòn, hoâng laâm<br />
coá möåt baãn lônh vûäng vaâng, möåt chiïën lûúåc phaát<br />
cho thïë hïå treã ngaây caâng rúâi xa cöët caách, têm höìn<br />
triïín vùn hoaá àuáng àùæn, saáng taåo thò viïåc múã cûãadên töåc, chaåy theo caác phaãn giaá trõ, àïí tûå diïîn biïën<br />
giao lûu seä dêîn àïën nguy cú suâng ngoaåi, àaánh mêët vïì vùn hoaá, ài àïën tûå diïîn biïën vïì chñnh trõ; Ngùn<br />
baãn sùæc vùn hoaá dên töåc, nhû vêåy vùn hoáa nûúác ta chùån viïåc lúåi duång phim aãnh, video àen, caác cuöåc<br />
seä chó coân laâ baãn sao vuång vïì, múâ nhaåt cuãa möåt thûá<br />
giao lûu trûåc tuyïën àïí khúi dêåy baãn nùng sinh vêåt<br />
vùn hoaá vay mûúån, ngoaåi lai.<br />
trong möîi con ngûúâi, löi keáo con ngûúâi chaåy theo laåc<br />
Do vêåy, baão vïå baãn sùæc vùn hoaá dên töåc vaâ xêy thuá, dêîn àïën nghiïån ngêåp, maåi dêm, traác taáng, baåo<br />
dûång, tiïëp thu tinh hoa vùn hoaá nhên loaåi laâ hai mùåt lûåc... àïí tûâng bûúác huyã hoaåi nhên caách con ngûúâi,<br />
cuãa möåt quaá trònh, hai mùåt àoá luön luön kïët húåp chùåtlaâm tan vúä haånh phuác gia àònh vaâ bùng hoaåi àaåo àûác<br />
cheä vúái nhau, bêët cûá möåt sûå lïåch laåc naâo cuäng àûaxaä höåi.<br />
àïën nhûäng töìn haåi cho viïåc xêy dûång nïìn vùn hoaá<br />
Giûä gòn vaâ phaát huy nhûäng giaá trõ truyïìn thöëng,<br />
múái. Trong laänh àaåo, xêy dûång phaát triïín vùn hoáa, vun tröìng nhûäng giaá trõ nöåi sinh cuãa dên töåc, taåo cú<br />
phaãi lêëy baãn sùæc vùn hoaá dên töåc laâm nïìn taãng, baãnsúã vûäng chùæc àïí tiïëp thu tinh hoa vùn hoaá cuãa nhên<br />
lônh. Baãn lônh coá vûäng vaâng thò múái tiïëp thu àûúåcloaåi àang laâ yïu cêìu cêëp baách, khaách quan trong quaá<br />
nhûäng tinh hoa vùn hoaá nhên loaåi àuáng àùæn, múái trònh xêy dûång nïìn vùn hoaá tiïn tiïën àêåm àaâ baãn sùæc<br />
chùæt loåc àûúåc nhûäng gò thûåc sûå laâ tinh hoa vaâ vûát boã<br />
dên töåc úã Viïåt Nam, àoâi hoãi Àaãng, Nhaâ nûúác, caác<br />
àûúåc nhûäng gò laâ phïë thaãi cuãa bêët cûá loaåi phaãn vùn<br />
àoaân thïí nhên dên vaâ toaân xaä höåi phaãi tiïëp tuåc quan<br />
hoaá naâo tûâ bïn ngoaâi.<br />
têm sêu sùæc hún nûäa. <br />
Baão vïå baãn sùæc vùn hoaá dên töåc phaãi gùæn liïìn vúái<br />
Taâi liïåu tham khaão<br />
laänh àaåo nêng cao nhêån thûác, tû tûúãng, nêng cao<br />
nhûäng hiïíu biïët vïì vùn hoaá, khoa hoåc hiïån àaåi cuãa 1. Höì Chñ Minh toaân têåp. NXB Chñnh trõ Quöëc gia,<br />
Haâ Nöåi, 2002.<br />
quêìn chuáng nhên dên, àïí quêìn chuáng phên biïåt àûúåc<br />
2. Vùn kiïån Àaåi höåi Àaãng Cöång saãn Viïåt Nam lêìn thûá XI<br />
.<br />
nhûäng gò thûåc sûå laâ chên, thiïån, myä, àêëu tranh vúái NXb Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2011.<br />
nhûäng caái giaã, caái aác, caái xêëu; tiïëp nhêån caái hay. Caác<br />
3. Àaãng Cöång saãn Viïåt Nam. Vùn kiïån Àaãng toaân têåp,<br />
cêëp, caác ngaânh cêìn àêíy maånh caác hoaåt àöång lïî höåi, NXB Chñnh trõ Quöëc gia, HN 1999.<br />
<br />
7 cöng àoaâ<br />
Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc<br />
Söë 4 thaáng 5/2016<br />
<br />